numm

er 1 2013

Vaktijdschrift voor kantoorarchitectuur en design

PD LightingScandinavian Business SeatingCradle to Cradle

jaa

rga

ng 2

|

num

me

r 1 |

201

3

&design&d

es

ign

1

Zoekt cadeautjes in de architectuurBrink Licht

Zoekt cadeautjes in de architectuur

3

Uitgave Buzzfacts Publishers & Mediagroup B.V.Kerkenbos 10-33 6546 BB NijmegenPostbus 155, 6500 AD NijmegenT 024 - 372 29 00F 024 - 388 60 17

BankgegevensRabobank Rekeningnr: 1700.97.811Iban: NL91RABO0170097811BIC: RABONL2U

RedactieMartin Bos

ProjectmanagerMark Muis Sales manager Ralph Brinkman

VormgevingDries van Zuylen AbonnementenserviceTilly Wijnhof, telefonisch bereikbaar tussen 09.00 en 12.00 uur onder nummer 024-3722902 en per e-mail via: abonnementen@brinkmanpublishers.nl

Copyrights

Het auteursrecht van dit magazine

en op de daarin verschenen

artikelen wordt door de uitgever

voorbehouden. Het verlenen van

toestemming tot publicatie in dit

magazine houdt in dat de auteur

de uitgever, met uitsluiting van ieder

ander, onherroepelijk machtigt de

bij of krachtens de Auteurswet door

derden verschuldigde vergoeding

voor kopiëren te innen en dat de

auteur alle overige rechten over draagt

aan de uitgever. Niets uit deze

uitgave mag worden overgenomen,

vermenigvuldigd of gekopieerd

zonder uitdrukkelijke toestemming

van de nuitgever. Drukfouten en

prijswijzigingen voorbehouden.

&Inhoud&design

ReVisi 12Scandinavian Business Seating 18Design Klassieker 24Ilias & Ernst 32

en verderNieuws 4, 5, 6, 7, 16, 17, 28, 29, 30, 31

Cradle to Cradle 8

PD Lighting 20

nora 26

Architectuur Klassieker 34

Column 37, 41

Brink Licht 38

VoorwoordOndanks de duistere voorspellingen omtrent het einde van de wereld hebben

we 21 december 2012 toch maar mooi overleefd. Het leven gaat gewoon

door in 2013. Zolang de aarde blijft draaien kunnen we er maar beter zuinig op

zijn en duurzaamheid is dan ook één van de hoofdthema’s van deze editie.

We nemen je mee naar het gedachtengoed dat ten grondslag ligt aan het

concept van ‘cradle to cradle’ en laten zien wat gerenommeerde onderne-

mingen zoals Scandinavian Business Seating en nora doen om een duurzame

toekomst veilig te stellen. Maar wat is de basis van het leven? Licht. De zon is de

aanjager van al wat groeit en bloeit. Licht heeft ook een grote invloed op de

geestelijke gezondheid van de mens. De donkere maanden gaan voor veel

mensen gepaard met een depressief gevoel dat massaal wordt ontvlucht door

lichttherapie, een tripje naar de witte bergwereld van de Alpen of een tropi-

sche bestemming. De eerste warme lentedag, met de ontluikende bloesems,

schaapjes in de wei en witbier op het terras roept daarentegen juist vaak een

gevoel van euforie op. De laatste jaren beginnen we steeds meer in te zien dat

licht ook een enorme invloed heeft op het welbehagen en onze productiviteit

op de werkvloer. Verlichting vormt dan ook een tweede rode draad door deze

editie van Office & Design. De vernieuwende lichtconcepten van Revisi,

de originaliteit van Ilias & Ernst en de inspirerende projecten van PD Lighting en

Brink Licht hebben met elkaar gemeen dat ze afrekenen met de terreur van

de TL-buis en de kantooromgeving transformeren tot een plek waar je graag

verblijft en werkt. Juist in deze dagen, nu het buiten vaak grauw en grijs is,

is het een fijne gedachte dat je kantoor een baken van licht kan zijn.

Martin Bos, hoofdredacteur Office &Design32

18

12

24

4

nieuws

Van Nellefabriek stoomt op naar plek op UNESCO-lijst

Drie keer is scheepsrecht; de Van Nellefabriek in

Rotterdam werd al twee keer eerder op een

voorlopige lijst voor UNESCO Werelderfgoed

geplaatst, maar nu is het écht. Op 28 januari lag het

centimeters dikke nominatiedossier bij de UNESCO

- de onderwijs- en cultuurorganisatie van de VN - in

Parijs. Dat zei minister Jet Bussemaker (OCW) toe,

die op 24 januari in de Branderij (de voormalige

koffiebranderij van de toenmalige fabriek) het

dossier in ontvangst nam. Ze zegde tevens een

bedrag van 300.000 euro toe om het rijksmonument

voor een breder publiek toegankelijk te maken.

Icoon De minister noemde de fabriek, waarvan de bouw

begon in 1926, een icoon van het nieuwe bouwen

en een van de highlights van Rotterdam. De

Werelderfgoedlijst telt wereldwijd 962 onvervang-

bare en uitzonderlijke monumenten, en volgens de

minister heeft Nederland met de Van Nellefabriek

‘goud in handen’ om daar een nieuwe blikvanger

aan toe te voegen. De beslissing van UNESCO

wordt genomen in 2014. De voormalige koffie-,

thee- en tabakfabriek sloot in 1989 de poorten en

werd vervolgens herontwikkeld tot een hedendaag-

se locatie voor bedrijven en kantoren op het gebied

van design, creatie en communicatie. Het ruim

65.000 m2 metende complex opgetrokken uit staal,

glas en beton is tevens een gewilde evenementen-

locatie.

Supertrots Wethouder Antoinette Laan van Rotterdam liet weten

dat het voltallige college van de Maasstad ‘super-

trots’ is op deze nominatie. “Met dit gebouw is een

basis gelegd voor de toekomst, gebaseerd op verle-

den. Dat is wat wij in deze stad doen en waardoor

we mooiste stad van Nederland zijn.” De Gemeente

Rotterdam en de eigenaar van de Van Nelle

Ontwerpfabriek hebben eveneens een bedrag van

300.000 euro beschikbaar gesteld om het industri-

ele complex naar een wereldstatus te brengen. Een

plek op de werelderfgoedlijst is vergelijkbaar met

een Michelinster en betekent een positieve impuls

voor zowel toerisme als de economie.

Zorgplicht Maar het betekent ook een zware verantwoordelijkheid, aldus directeur Roger

Meertens van de Van Nelle Ontwerpfabriek. “Onze zorgplicht voor dit unieke

gebouw wordt alleen maar groter. En soms is het knap ingewikkeld om heden-

daagse wensen binnen de strakke normen van een Rijksmonument toe te

passen.” Er liggen plannen om het ketelhuis op het terrein in te richten als

bezoekerscentrum, alsmede voor een restaurant en een popcentrum. Tevens

loopt er een studie op extra ruimten te creëren voor ‘het nieuwe werken’.

Rubber vloerbedekking nora sentica wint gouden Nightingale Award

De Nightingale Award wordt vanaf 1990 uitgereikt en is een van de meest

gerenommeerde designprijzen van de Amerikaanse gezondheidssector. In de

jury zitten architecten die gespecialiseerd zijn in de gezondheidszorg, binnen-

huisarchitecten en gebouwmanagers. Innovatieve producten die bijdragen aan

een omgeving met genezende werking worden bekroond.

De jongste telg van de noraplan productfamilie: noraplan sentica overtuigde in

de categorie ‘elastische vloerbedekkingen’. De juryleden legden de nadruk op

de kwaliteit, functionaliteit, slijtvastheid, duurzaamheid, het design en de goede

prijs/kwaliteitverhouding.

Behaaglijke kleuren en een gezond binnenklimaat Noraplan sentica is vanaf afgelopen voorjaar op de markt en is nu al een groot

succes. De rubber vloerbedekking scoort meteen dubbel: door de harmonische

kleuren en milieuvriendelijkheid. Beide factoren zijn met name voor gezond-

heidsinstellingen bijzonder belangrijk. De 38 kleuren van de rubber vloerbedek-

king komen overeen met het Natural Color System (NCS) waardoor ontwerpers

de vloerbedekking gemakkelijk kunnen inpassen in het totale kleurenconcept

van gebouwen. Het kleurenschema, dat uit op elkaar afgestemde kleuren

bestaat, is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen kleurexperts,

internationale architecten en de productontwikkelaars van nora systems. Hun

doel was om met de nieuwe vloerbedekking zowel te voldoen aan toekomstige

kleur- en interieurtrends als aan de eisen van duurzaam bouwen en een gezond

binnenklimaat.

Green Design Zoals alle nora producten bestaat ook noraplan sentica uit hoogwaardige

industriële en natuurlijke rubberkwaliteiten, mineralen uit natuurlijke bronnen en

milieuvriendelijke kleurpigmenten. Geen enkele nora vloerbedekking bevat pvc,

weekmakers (ftalaten) of halogenen (bv. chloor). Zo beschikt noraplan sentica

ook over talrijke Green Design-certificaten zoals ‘Der Blaue Engel omdat het

emissiearm is en bijdraagt aan een gezond binnenklimaat.

5

&nieuws

Patrick Heinen nieuwe directeur Marketing + Verkoop bij König + Neurath AG

Patrick Heinen (44) is per 1 februari 2013 benoemd tot nieuwe directeur

Marketing en Verkoop bij de firma König + Neurath AG. Hij volgt daarmee

Heinz-H. Meyering op, wiens contract per eind 2013 afloopt. De functies van

bestuursvoorzitter Carl-Christoph Held en van technisch directeur Thomas Fehr

blijven ongewijzigd. Egon König blijft voorzitter van de raad van commissarissen

van de niet beursgenoteerde naamloze vennootschap. Patrick Heinen studeerde

technische bedrijfskunde aan de Universiteit Siegen en was tot 2006 hoofd

internationale verkoop bij König + Neurath. Daarna was hij tot 2010 directeur

Duitsland bij het Zweedse bedrijf Kinnarps AB en werd hij vervolgens directeur

van de firma Koinor Polstermöbel GmbH & Co.KG in Michelau. Heinen beschikt

over jarenlange ervaring in internationale en nationale verkoop- en leidingge-

vende verantwoordelijkheid in de kantoormeubelbranche en was o.a. in de VS

verantwoordelijk voor werving en marktontwikkeling. Egon König verwelkomt de

nieuwkomer: “Het doet mij groot genoegen dat wij met Patrick Heinen een

internationaal ervaren manager hebben kunnen aantrekken. Wij zijn ervan

overtuigd dat we met zijn grondige ervaring en deskundigheid de uitdagingen

op de nationale en internationale kantoorinrichtingsmarkt het hoofd zullen

kunnen bieden en dat het merk König + Neurath zich positief zal blijven ontwik-

kelen.” Heinz-H. Meyering nam op 1 september 2005 de bestuurlijke verantwoor-

delijkheid op het gebied van marketing en verkoop in onze onderneming op zich

en heeft sindsdien een positieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van ons

bedrijf. De samenwerking met de handelspartners in Duitsland werd verder

uitgebreid en geconsolideerd, de zaken met grote klanten door nieuwe organisa-

tiestructuren geprofessionaliseerd en de exporthandel verder ontwikkeld.

De verschijningsvorm en de marktperformance werden nieuw aangepast aan

de internationale eisen. Egon König dankt Meyering voor zijn succesvolle werk

en wenst hem veel succes in zijn verdere loopbaan.

In hogere sferen op de Architectendag van DPL Europe

Op donderdag 24 januari 2013 organiseerde lichtexpert DPL Europe een

Architectendag in het Lighting Experience Centre in Helmond. Tijdens deze

inspirerende bijeenkomst werden de gasten op een informele en interactieve

manier op de hoogte gebracht van actuele verlichtingsoplossingen in verlichting

en innovatieve ontwikkelingen in de nabije toekomst. De (mid)dag begon om

13.30 uur en om 16.30 werd er afgesloten met een hapje en een drankje.

In het Lighting Experience Centre (LEC) bevinden zich diverse praktijkopstellin-

gen waarin licht en een bepaalde toepassing daarvan een cruciale rol spelen,

zowel zakelijk als privé. Een bezoek aan het LEC heeft sinds de opening in

maart 2012 al meer dan 1.000 bezoekers de ogen geopend.

In2ergo is een nieuw bedrijf in de wereld van ergonomische werkplekaccessoires

Beeldschermarmen, cpu-houders en cablemanage-

ment zijn uitstekende hulpmiddelen om de arbeids-

productie te verhogen en ziekteverzuim te

verminderen. Het doel van In2ergo is dat hun

producten, samen met een goed advies, iedere

werkplek ergonomischer, veiliger en hygienischer

zullen maken. Het bedrijf mag dan nieuw zijn

(opgericht in november 2012), maar de werknemers

zijn dat zeker niet. Door een jarenlange ervaring in

de markt kunnen zij gebruik maken van de kennis

die zij hebben opgedaan om u een goed en op

maat gesneden advies te brengen en dit ook ten

uitvoer brengen. Klantspecifieke oplossing zijn

dagelijkse kost en maken net het onderscheid

waardoor bedrijfsprocessen beter lopen.

Met eindklanten bij de overheid, zakelijke dienstver-

lening, onderwijs en in de gezondheidszorg kent

In2ergo alle aspecten van de verschillende

werkplekken. Door louter via een geselecteerd

dealernetwerk te leveren houdt In2ergo zijn handen

vrij om dat te doen waar het naar eigen zeggen

goed in is: ergonomisch werkplekadvies geven.

De dealers doen de rest.

Ontwerper Ernst Koning

E-mail ernst@iliasernst.nl

Tel 06 412 692 09

Website www.iliasernst.nl

A D V E R T E N T I E

6

nieuws

ROHDE & GRAHL kiest voor vakbeurs Design District

ROHDE & GRAHL kiest voor de presentatie van

haar nieuwe bureaustoel vote voor de vakbeurs

Design District, die op 6, 7 en 8 juni in Zaandam

wordt georganiseerd. Deze keuze is niet alleen

gebaseerd op de gunstige periode waarin de beurs

wordt georganiseerd, maar ook door de belangrijk-

ste doelgroep van Design District. De vakbeurs

wordt bezocht door vakmensen die duurzame,

innovatieve en eigenwijze producten willen toepas-

sen. Dit sluit uitstekend aan bij de bedrijfsfilosofie

van ROHDE & GRAHL en bij het karakter van de

bureaustoel vote. Het internationale publiek heeft in

het najaar van 2012 op de Orgatec in Keulen een

preview van de vote gekregen. Omdat de verschil-

lende details toen nog niet volledig uitwerkt waren,

heeft ROHDE & GRAHL de nieuwe bureaustoel daar

terughoudend gepresenteerd. Op Design District

kan de bezoeker daarentegen kennis maken met

alle unieke eigenschappen van de nieuwe bu-

reaustoel. Op basis van baanbrekende productie-

techniek scoort de vote hoog op duurzaamheid en

zitcomfort. En het eigenwijze design waarvoor

ontwerper Daniel Figueroa tekende, kan de

bezoeker van Design District zeker niet omheen!

ROHDE & GRAHL - Privacy Collection

Het Nieuwe Werken vraagt om nieuwe werkplekvormen, vooral op die plekken in

de organisatie waar mensen elkaar ontmoeten en kennis delen. De nieuwe

Privacy Collection van ROHDE & GRAHL faciliteert dit op een uiterst vriendelijke

en in het oog springende manier. De collectie is voor ROHDE & GRAHL ontwor-

pen door designer Han Dicke en bestaat uit een groot aantal elementen die

uitstekend op elkaar aansluiten. In de collectie bevinden zich hoge en lage

elementen, sofa’s fauteuils en zelfs een telefooncel. Tel daar het grote aantal

stofkwaliteiten en kleuren bij op én de mogelijkheid om binnen één meubel met

verschillende kleuren te werken en er ontstaat een oneindig aantal mogelijkhe-

den. Geschikt dus voor elke toepassing en passend bij elke huisstijl. Dat is de

Privacy Collection van ROHDE & GRAHL.

&nieuws

Bimos valt drie keer in de prijzen

NEON en Fin van werkstoelenmerk bimos zijn beide

beloond met prestigieuze designprijzen. Zo kreeg

Fin de ‘Gute Gestaltung’ van DDC. NEON kreeg

behalve die prijs ook de German Design Award. Nu

bimos het afgelopen jaar de aandacht voor design

nieuw leven in heeft geblazen, zijn deze prijzen voor

de nieuwste ontwerpen een welkome beloning.

Helmut Link is Managing Director van Interstuhl, het

bedrijf dat onder andere bimos produceert. Hij legt

deze nieuwe toewijding aan design bij bimos uit:

“Onze zitoplossingen hebben altijd goed gescoord

vanwege de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding en

de goed ontworpen ergonomie. Toch moeten we

ons in veel markten meer onderscheiden, en hier

hebben we dat kunnen doen met het design.”

De internationale German Design Award wordt

uitgereikt door de German Design Counsil. Dat is

een groep designspecialisten uit verschillende bran-

ches, die met name op design beoordelen.

Daarnaast testen ze ook op innovatie, merkwaarde,

functionaliteit, ergonomie en milieuvriendelijkheid bij

zowel gevestigde designers als startende talenten.

Met deze prijs heeft NEON bewezen onderschei-

dend te zijn in design, in een markt waar functionali-

teit en ergonomie nog steeds als het meest

belangrijk worden gezien. Zowel Fin als NEON

vielen in de prijzen bij de German Designer Club

(DDC). Bij deze organisatie worden de ontwerpen

anoniem beoordeeld door een onafhankelijke jury

die volledig transparant te werk gaat. Op die manier worden volgens deze club

alleen de beste ontwerpen beloond met de ‘Gute Gestaltung’. NEON van bimos

is een werkstoel die zich onderscheidt door de verwisselbare bekleding. Zo zijn

de kussens aan te passen aan de werkplek of aan de persoon die gebruik maakt

van de stoel. Rondom de zitting heeft NEON een flexband in verschillende

kleuren, zodat de stoelen van een afdeling of een collega makkelijk te herkennen

zijn.

Fin is een stahulp met een bijzonder design. Doordat de zitoplossing licht is en

handvatten heeft, is hij eenvoudig te verplaatsten. Het materiaal maakt het een

comfortabele stahulp die gemakkelijk schoon te maken is.

Nieuwe meubelstoffen van Vescom

Vescom introduceert drie verschillende meubelstof-

fen. De mohair velours Ariana, de wollen kwaliteit

Lindau en de Trevira CS velours Ponza. Rijke,

duurzame dessins in frisse of warme kleurenseries.

Modern, stoer en sportief. Of klassiek met een

subtiele glans. Ariana (36 kleuren) is een mohair

velours meubelstof. Deze rijke en zeer duurzame

stof is uitgevoerd in moderne, intense en frisse

kleuren. Ariana is met haar luxe uitstraling, comfort

en akoestische waarde, uitstekend toepasbaar in

een hospitality, theater en concertzaal omgeving.

De liggende pool geeft de stof een natuurlijk rijke

glans. Lindau (33 kleuren) is een tweekleurige

wollen meubelstof. De kwalitatief hoogwaardige weefstructuur is uitgevoerd in

een heldere en moderne kleurenserie. De stof

is tweekleurig met verrassende kleurencombinaties. Tevens tweezijdig te

gebruiken, met behoud van alle functionele en technische eigenschappen.

De uitstekende Martindale waarde (100.000 toeren) maakt Lindau bijzonder

geschikt voor toepassing in de kantoor omgeving. Kortom, een stoere, sportieve

wollen meubelstof. Ponza is een Trevira CS meubelvelours. Een klassieke stof

uitgevoerd in een mooie, complete serie bestaande uit 32 donkere en warme

kleuren. De zachte stof heeft een subtiele glans. Door de samenstelling van de

stof en de warme kleurenserie is Ponza makkelijk toepasbaar in een hospitality

omgeving. De drie dessins worden toegevoegd aan binder upholstery 02. Het

actuele programma van Vescom bestaat uit wandbekleding, meubelbekleding

en gordijnstoffen. De verscheidenheid aan beeld, materiaalbeleving, structuur

en kleur kan elke interieur-architectuur ondersteunen, versterken of accentueren.

NEON

7

Achtergrond

Cradle to CradleHet einde van de wegwerpmaatschappij?

1804: een miljard, 1927: twee miljard, 1987: vijf miljard, 1999: zes miljard, 2011: zeven miljard,

2050: negen miljard. Dit zijn niet de cijfers van de oplopende Nederlandse staatsschuld, maar het

is de weergave van de onrustbarende groei van de mensheid. Niet alleen ons aantal, maar ook

onze behoeften groeien spectaculair. We nemen geen genoegen meer met een bord pap of

een kommetje rijst: een glimmende auto, een gloednieuwe wasmachine en een steeds groter

dak boven ons hoofd is de droom van de gemiddelde Nederlander, Chinees en Zuid Afrikaan.

Onze verwachtingen nemen toe maar we worden tegelijkertijd steeds meer geconfronteerd met

de grenzen aan de groei. De productie van goederen gaat immers gepaard met milieuvervuiling

en wordt beperkt door de eindigheid van ruimte en grondstoffen. Hoe moeten we omgaan met

de spanning tussen onbegrensde verwachtingen en beperkte mogelijkheden? Het antwoord is

volgens velen: duurzaam produceren volgens het Cradle to Cradle (C2C) principe.

Duurzaam. Dit is misschien wel hét modewoord van

de afgelopen tijd. Hoewel het eigenlijk “Duurzaam -

van lange duur; van een product: dat lang meegaat”

betekent, wordt het tegenwoordig vooral gebruikt

om een ontwikkeling aan te duiden: “Duurzaam

(ontwikkeling) - van een proces: dat permanent kan

worden toegepast omdat het de aarde niet uitput;

van een product: dat gemaakt wordt met een

productiemethode die in deze zin duurzaam

is.”(http://www.toekomstinvestering.nl). Duurzaam-

heid slaat dan zowel op ecologische, als op sociale

en economische factoren. Wanneer we de term op

design toepassen kunnen we concluderen dat het

om design gaat dat én lang meegaat, én met een

productiemethode gemaakt is die de aarde niet

uitput. Hoe cliché het ook mag klinken, duurzaam

design is op deze manier letterlijk het design van de

toekomst.

Afval = VoedselDe gedachte dat duurzaamheid alle levensfases

van een product dient te omvatten komt het sterkst

tot uiting in het Cradle to Cradle concept (C2C) dat

door velen wordt gezien als een doorbraak in het

denken over duurzaamheid. De Zwitserse weten-

schapper Walter Stahel introduceerde de term voor

het eerst in de jaren ’70. De echte doorbraak kwam

na de publicatie van het boek ‘Cradle to Cradle:

Remaking the Way We Make Things’ (2002),

geschreven door de Amerikaanse architect en

designer William McDonough en de Duitse profes-

sor en chemicus Michael Braungart. In dit werk

wordt beschreven hoe door een nieuwe wijze van

ontwerpen en produceren het afvalprobleem kan

worden opgelost zonder dat we ons consumentisme

hoeven op te geven.

Het gaat bij het C2C concept niet alleen om de

Tekst: Martin Bos

8

&Achtergrond

levensduur van een product, maar ook om het

productieproces, de verkoop, de distributie en

belangrijker nog; de hoogwaardige recycling van

het product. Hierbij is de hoofdgedachte:

afval=voedsel. Dit concept komt er in het kort op

neer dat alle producten zo ontworpen worden dat ze

in de afvalfase óf voedsel vormen voor de biosfeer

(en dus volledig en onschadelijk afbreekbaar zijn)

óf dat het afval volledig kan worden omgezet in

grondstof voor nieuwe producten. Zo wordt

duurzaamheid een vorm van industriële ecologie.

Biologische en technische kringloopEen belangrijk onderdeel van C2C is de aanpassing

van het productieproces. Er wordt gebruik gemaakt

van hernieuwbare energie. Bovendien is diversiteit

– biodiversiteit, culturele diversiteit en conceptuele

diversiteit – een belangrijk onderdeel van C2C.

Reinier Halbertsma, productontwerper bij een bedrijf

gespecialiseerd in Cradle to Cradle design, licht op

zijn website een en ander toe. Zo verklaart hij het

verschil tussen een biologische en een technische

kringloop:“C2C onderscheidt een biologische

kringloop en een technische kringloop. Niet

hernieuwbare materialen zoals metalen en op olie

gebaseerde kunststoffen horen per definitie bij de

technische kringloop. Na de beoogde gebruiksperi-

ode worden producten ingezameld en de materialen

gescheiden en gerecycled. Deze kunnen met

behoud van dezelfde kwaliteit in nieuwe producten

worden opgenomen. Bij de biologische kringloop

horen materialen die van een hernieuwbare bron

afkomstig zijn, zoals hout en bio-afbreekbare

kunststoffen. Deze materialen fungeren na de

gebruiksperiode als voedingsstoffen voor de nieuwe

producten. Óf ze kunnen – in sommige gevallen –

in een technische kringloop gerecycled worden.

Door producten en systemen te ontwerpen voor

deze kringlopen wordt het mogelijk om materiaal-

stromen te beheren en wordt voorkomen dat we

waardevolle grondstoffen kwijt raken.”

In plaats van de vuilnisbelt te voeden gebruiken we

bij het C2C concept afval dus als voedsel voor

nieuwe producten. Het bijzondere hiervan is dat

producten niet, zoals tot nu toe bij recycling het

geval was, steeds minder waarde krijgen, maar tot

een nieuw hoogwaardig product worden verwerkt.

CertificeringOm ervoor te zorgen dat het begrip Cradle to

Cradle niet wordt misbruikt en gedevalueerd is er

een systeem van certificering opgezet. Om het

Cradle to Cradle certificaat te bemachtigen moeten

bedrijven een indrukwekkend aantal gegevens

aanleveren die betrekking hebben op de vijf criteria

voor certificatie: energie, water, grondstoffen,

hergebruik en sociale verantwoordelijkheid. Critici

hebben er op gewezen dat de certificering van

Groen dak Ford Rouge Centre, gerealiseerd door Xero Flor

9

10

bedrijven niet door een onafhankelijke organisatie

wordt uitgevoerd. De Environmental Protection and

Encouragement Agency (EPEA) en de Amerikaanse

tegenhanger MBDC (Mc Donough Braungart

Design Chemistry) die de certificaten verstrekken

zijn immers door Braungart en Mc Donough zelf

opgericht. Mc Donough en Braungart hebben op de

kritiek gereageerd door in 2012 de certificering uit

handen te geven aan een onafhankelijk instituut:

Cradle to Cradle Products Innovation Institute.

Vliegwiel van een industriële revolutie? De afgelopen jaren krijgt het Cradle to Cradle

principe steeds meer voet aan de grond. Het

verleidelijke aan het concept is dat milieubewustzijn

en ondernemen niet meer diametraal tegenover

elkaar staan. Duurzaam ondernemen wordt volgens

velen juist het vliegwiel van een nieuwe industriële

revolutie. De Chinezen bouwen hele steden volgens

het C2C principe en Amerikaanse giganten zoals

Nike en Ford hebben het potentieel van C2C

ingezien en toegepast op de eigen productiefacili-

teiten. Zo heeft Ford zijn enorme nieuwe fabrieks-

complex zo opgebouwd dat het voldoet aan de C2C

principes. Het afvalwater van de fabriek Ford Rouge

wordt op natuurlijke wijze gezuiverd en het terrein

biedt ruimte aan vele diersoorten. Er wordt gebruik

gemaakt van zonne-energie en de fabriekshal is zo

ontworpen dat zonlicht grotendeels de elektrische

lampen kan vervangen. Het productieproces is

onder de loep genomen en overal is kritisch naar

afvalstromen gekeken. Een belangrijke aanpassing

is het dak van de fabriekshal. Dit dak is het grootste

groene dak ter wereld. De levensloop ervan is

verdubbeld, er wordt grondig bespaard op onder-

houdskosten en het dak biedt bescherming tegen

UV-straling. De energiekosten gaan omlaag door

betere isolatie en het dak absorbeert en reinigt

overtollig regenwater dat normaal chemisch moet

worden gereinigd. Dit project laat zien dat Cradle to

Cradle geen geld kost, maar geld oplevert.

Het groene dak van de fabriekshal bespaart Ford

miljoenen dollars.

Nederland is omOok Nederland is om. Nadat de Floriade van 2012

besloot om Cradle to Cradle tot haar motto te

maken, besloot de hele regio Venlo hetzelfde te

doen. De provincie Limburg wilde niet achterblijven

en heeft inmiddels een tiental plekken aangewezen

die Cradle to Cradle moeten worden. Zo is de

uitbreiding van de A2 naar Luik met alle woonwijken

die daar gebouwd worden aangewezen als Cradle

to Cradle-ontwikkelplek. Almere besloot de 60

duizend woningen die de komende jaren gebouwd

worden Cradle to Cradle te laten ontwerpen, met Mc

Donough als supervisor. Het ministerie van VROM

ten slotte onderzoekt of Cradle to Cradle inzet van

zijn beleid kan worden. Het wordt gezien als een

weg om duurzaamheid, industriële en economische

activiteit en afvalbeheer op nationaal niveau aan

elkaar te koppelen.

Oplossing of doodlopende weg?Het Cradle to Cradle principe wordt door steeds

meer organisaties omarmt. Er zijn echter ook

kritische geluiden, zo wordt er door tegenstanders

beweert dat het concept maar beperkt toepasbaar

is. Friedrich Schmidt-Bleek, hoofd van het Duitse

Wuppertal Instituut omschreef het als volgt: “I can

feel very nice on Michael’s (Braungart, red.) seat

covers in the airplane. Nevertheless I am still waiting

for a detailed proposal for a design of the other

99.99 percent of the Airbus 380 after his principles.”

De toekomst zal uitwijzen of Cradle to Cradle het

wondermiddel is dat ons de juiste afslag biedt van

de doodlopende weg van het toenemende verbruik

of slechts een nieuwe straat die parallel loopt en

eindigt op hetzelfde dode punt.

&Achtergrond

Kunst van afval: “Rubber Tree - Type-B, Marc ter Horst”

11

Verlichting

ReVisi“Daar waar een ander stopt, begint ReVisi”

“Daar waar een ander stopt,

begint ReVisi”, laat Frank Pince

van der Aa vallen tijdens het

interview met Office & Design.

Die uitspraak tekent de direc-

teur en oprichter van Revisi die

met vernieuwende concep-

ten op het gebied van onder

meer fotowanden, textielframes, plafondde coraties en

lichtpanelen de markt van verlichting en visuele beleving

bestormt.

“Revisi is de optelsom van alle activiteiten en

ervaringen die ik heb mogen opdoen vanaf mijn

twintigste”, zo leidt Frank Pince van der Aa het

verhaal over de ontstaansgeschiedenis van zijn

geesteskind ReVisi in. Als jongeman rolt hij de

wereld van beauty en glamour van L’Oréal binnen.

Via de wijnverkoop retailconcepten en de cosmeti-

cabranche belandt Pince van der Aa bij de

kappersdivisie van het befaamde Franse bedrijf.

Voor het bekende merk Redken houdt hij zich bezig

met new business en adviseert hij kapsalons over

huisstijl, identiteit en inrichting: “In de jaren dat ik bij

verschillende divisies van L’Oréal werkzaam was,

heb ik veel praktijkkennis opgedaan over merkbele-

ving en veranderingstrajecten. Daarna was ik zeven

jaar Business Unitmanager bij Inline Kapsalon

Interieurconcepten. Hier was ik verantwoordelijk

voor diverse interieurprojecten. Daar kwamen altijd

complexe vragen bij kijken wat betreft materiaal-

keuze en imagebuilding. Bij dit soort trajecten heb ik

altijd de vraag gesteld: wat wil je uitstralen als

onderneming en welke doelgroep wil je bereiken?

Welk interieur, met bijbehorende materiaalkeuze,

kleurenpalet en verlichting past bij het profiel van de

zaak? Mijn persoonlijke meerwaarde hierbij was mijn

ervaring en dat ik in de huid kroop van de klant en

door zijn of haar ogen keek naar diens doelgroep.

Vanuit die gedachte kwam ik tot de juiste interieur-

mix. Tot slot heb ik als productmanager bij Insight-

graphics diverse visual merchandising concepten

in Retail gerealiseerd en tevens grafische ervaring

opgedaan.”

Een mooi plaatje zegt meer dan duizend woordenIn 2006 besloot Frank Pince van der Aa dat het tijd

was voor een volgende stap: “Ik heb persoonlijk

ervaren dat je met weinig middelen enorme

veranderingen in een interieur teweeg kan brengen.

Met die berg aan ervaring in de rugzak ben ik voor

12

&Verlichting

mezelf begonnen. Ik heb in het verleden heel vaak

offertes van wandafwerkers onder ogen gekregen.

Ik schrok meestal van de prijzen en als het werk was

afgerond dacht ik vaak: wat is hiervan de visuele

meerwaarde? Is er een alternatief dat veel meer

bijdraagt aan de visuele beleving van een ruimte?

Zo kwam ik in 2006 op het idee van grootformaat

naadloze fotowanden. Dat was voor mij een schot in

de roos. Een mooi plaatje zegt immers meer dan

duizend woorden. Een visuele impuls is bij uitstek

geschikt om het karakter van een ruimte te revitali-

seren. Dit was de eerste stap die uiteindelijk heeft

geleid tot de oprichting van het conceptbureau

ReVisi, ofwel: Retail, Visualisatie en Signing.”

Revitaliseren winkels en kantooromgevingenRevisi houdt zich bezig met het revitaliseren van

winkels en kantooromgevingen. “We hebben ons

gespecialiseerd in Retail en Office”, vertelt Pince

van der Aa. “Dat zijn de twee sectoren waarbij de

visuele beleving enorm belangrijk is. De retail zit in

het slop. Winkeliers moeten echt nadenken over hoe

ze potentiële klanten kunnen verleiden om binnen te

komen, en hoe ze een blijvende indruk op bezoekers kunnen maken. In de

kantorenmarkt is men bezig een vertaalslag te maken naar het Nieuwe Werken.

Een kantooromgeving bestaat vaak uit moderne harde materialen die een vrij

zakelijke, kille uitstraling hebben. Om dit te verhelpen hebben we verschillende

multifunctionele Revisi Graphix Frames ontworpen. Hierdoor kunnen we razend-

snel displays, wand- en plafonddecoraties, ruimteverdelers en showroomele-

menten monteren die visueel aanspreken en een warme werksfeer scheppen.”

Verfraaien vereenvoudigen en versnellen Wat is de werkwijze van Revisi? “Wij worden vaak gebeld met een probleem of

een wens. Er ligt meestal al een interieurontwerp op tafel. In dat ontwerp zijn

over het algemeen de wanden ingetekend waar een visuele oplossing voor

gezocht wordt. De vragen die we ons voortdurend hierbij stellen zijn: hoe kunnen

we dat oplossingsproces vereenvoudigen, versnellen en verfraaien? Bij Revisi is

er geen sprake van voortrajectkosten, zoals dat bij een wandafwerker wel het

geval is. We verfraaien een bestaande wand binnen een mum van tijd door

middel van ReVisi Graphixframes - akoestisch, verlicht of onverlicht - of

Wallgraphix. Uitgangspunt hierbij is dat de print naadloos is. Een naadloos

geprinte foto beleef je tien keer beter dan een fotowand die met banen geplakt

is. Dit verbluffende visuele effect kunnen we zowel door spannen als door

plakken bereiken. Ons Graphix spansysteem is bijvoorbeeld uitermate geschikt

voor akoestische en LED oplossingen waarbij je ook een fraai visueel statement

wil afgeven. Zo sla je twee vliegen in één klap.”

Kantoor Klein Beernink, Zwolle

13

14

Acht jaar ervaring in LED ontwikkelingenVerlichting is een sfeerbepaler ‘par excellence’, het is dus niet verwonderlijk dat

het een belangrijk onderdeel uitmaakt van de visuele toverdoos van ReVisi.

Pince van der Aa: “We springen al acht jaar creatief in op de geweldige moge-

lijkheid die de LED-technologie biedt. Uiteraard kunnen we de optimale LED

verlichting leveren voor onze interieur- en promotionprints. Daarnaast zijn we in

Nederland de exclusieve vertegenwoordiger van het LEDpanelenconcept

Furnilite. Dit innovatieve product bestaat uit een dun randloos paneel waarbij het

hele oppervlak lichtgevend is, en is toepasbaar in kasten en keukens. Het is ook

geschikt als lichtarmatuur en kan door ReVisi worden voorzien van een folie met

een gepersonaliseerde afbeelding die door de klant wordt bepaald. Furnilite

geeft een interieur een hoogwaardige uitstraling en is bijvoorbeeld heel geschikt

voor loungeruimtes in kantoren en horeca. Een ander gloednieuw fenomeen is

onze LED Plafond Unit. In plaats van de traditionele systeemplafonds kunnen we

nu van wand tot wand een textielprint spannen en veel indrukwekkender visuele

oplossingen bieden.”

Een warme deken ReVisi is de afgelopen jaren betrokken geweest bij tal van grote en kleinere

inrichtingsprojecten. Pince van der Aa noemt het nieuwe kantoor van de Zwolse

kantoorinrichter Klein Beernink, dat helemaal is ingericht volgens de normen van

Het Nieuwe Werken, als voorbeeld. “Voor dit kantoor hebben we in samenwer-

king met de ontwerpster alle visuele uitingen verzorgd. Akoestische panelen,

freesletters, fotowanden, je kunt het zo gek niet bedenken of we hebben het in

het interieur verwerkt. Als je binnenkomt dan voelt het echt als een warme

deken. De inrichting klopt gewoon. We zoeken dan ook altijd naar een creatieve

invalshoek die bij de ruimte en het bedrijf past. Zo hebben we bij dit project

bijvoorbeeld een fotowand geplaatst met een afbeelding van een rustieke

bomenrij die wat betreft kleurstelling en diepte

perfect harmonieert met de vloerbedekking die

refereert aan een golf course (zie foto, red.).”

Groene tomaatPince van der Aa zet zich niet alleen in voor

prestigieuze ondernemingen, maar haalt ook veel

van zijn werkplezier uit ‘kleine’ oplossingen met een

grote impact. De transformatie van het kantoor van

Groene Tomaat Marketing, een bedrijf dat bekend

staat als kleurrijk en ‘out of the box’, is daarvan

volgens hem een goed voorbeeld. “Groene Tomaat

is gevestigd in een bedrijfsverzamelgebouw in

Apeldoorn. Met weinig middelen heeft ReVisi een

ruimtegevoel gecreëerd die Groene Tomaat past als

een jas. Wat zie je nu als je binnenkomt? Een

fotowand van een trekker met op de aanhanger

kratten vol met rode tomaten. Vier tomaten zijn groen

gekleurd. Deze refereren aan de onderwerpen die

het marketingbureau altijd met klanten bespreekt. Het

originele visitekaartje hebben we vergroot en

verwerkt op de deuren, zelfs de flip-over hebben we

gezamenlijk gepersonaliseerd. Met een gering

budget hebben we gevisualiseerd waar Groene

Tomaat voor staat. Dat is wat ReVisi voor je doet en

wat dit werk voor ons ook zo mooi en dankbaar

maakt. Als je dingen oprecht, met durf en met hart

voor de ander doet, dan krijg je er zoveel voor terug.”

Groene Tomaat Marketing, Apeldoorn

15

16

nieuws

Primeur van Sinck&Ko:PureMetal® op wanden, vloeren en objecten

Sinck&Ko Gietvloeren en Wall Covering introduceert

PureMetal®: een nieuwe techniek waarmee pure

edelmetalen naadloos op vrijwel elke ondergrond

aangebracht kunnen worden. Met PureMetal®

transformeren wanden, vloeren, plafonds, tafels,

kasten en ander meubilair in de meest exclusieve

designobjecten.

InspiratiebronMet de keuze uit staal, messing, rvs, koper, brons,

zilver en goud is PureMetal® een nieuwe bron van

inspiratie voor architecten, interieur- en meubelont-

werpers. De mogelijkheden en toepassingen zijn

eindeloos divers. Het materiaal kan in elke denkbare

structuur worden verwerkt: van spiegelend glad tot

elk gewenst reliëf of patroon. Bovendien kan

PureMetal® naadloos op elke harde ondergrond

(hout, steen, mdf, kunststof, keramiek en meer)

worden aangebracht. Dat kan in de werkplaats van

Sinck&Ko of op de gewenste locatie worden gedaan.

Monolink. Eén oplossing voor koppelen en stapelen

Monolink is de eerste stoel die uit één stuk is

gemaakt en toch kan worden gekoppeld. Daarmee

speelt meubelfabrikant Casala uit Culemborg met

de Monolink in op de groeiende vraag naar steeds

praktischer oplossingen voor de inrichting van

ruimten. De toepasbaarheid van Monolink is

onmiddellijk zichtbaar: het is een stoel die zich

onmiddellijk overal thuis voelt, van de kleinste

kantine tot de grootste congreszaal. Handzaam,

comfortabel en stabiel. Gegoten uit één stuk en

voorzien van één systeem dat koppelen en stapelen

mogelijk maakt. Voor dit doel zijn de stoelpoten

voorzien van een uniek systeem.

Eindeloze toepassingenDe exclusieve uitstraling en de robuuste kwaliteit - het bewerkte oppervlak kan

verzegeld worden - maken PureMetal® volgens Sinck&Ko ideaal voor toepas-

sing in kantoren, hotels, restaurants, winkels, woningen en luxe jachten.

Het aanbrengen van PureMetal® is vakwerk dat wordt uitgevoerd door speciaal

opgeleide professionals van Sinck&Ko. De prijzen van PureMetal® zijn afhanke-

lijk van de materiaalkeuze, gewenste technieken en afwerking; PureMetal® is

verkrijgbaar vanaf 350,- euro per vierkante meter.

95% edelmetaalSinck&Ko introduceerde PureMetal® in juni op Design District 2012, het

vakevenement voor interieurdesign in Zaandam. De bewerkte objecten trokken

veel belangstelling van architecten, ontwerpers en journalisten. Een van de

bezoekers van de stand merkte op: “Het is net echt metaal.” Het antwoord van

Sinck&Ko: “Het is niet net echt, het is echt. PureMetal® bestaat voor 95% uit

puur edelmetaal.” Wie het bijzondere effect van PureMetal® met eigen ogen wil

aanschouwen, kan terecht in de showroom van Sinck&Ko in Design020 op

IJburg, Pedro de Medinalaan 89-91 in Amsterdam.

Twee uitvoeringenMonolink is er in twee uitvoeringen, met een kunststof zitting of met een gestof-

feerde zitting. De stoel verschijnt in drie kleuren. De zitting, een los kunststof

element, verschijnt in de drie kleuren van de stoel plus drie extra kleuren. Er zijn

achttien kleurcombinaties mogelijk in kunststof. Het razendsnelle plaatsen én

opbergen behoort tot de aantrekkelijke eigenschappen van Monolink. Daarom is

een uitgekiend transportmiddel ontwikkeld, dat Casala optioneel kan leveren.

Een andere optie is het Zifra nummeringsysteem, geschikt voor gebruik op

Monolink.

17

&nieuws

Forbo Flooring introduceert Marmoleum Next Generation

Forbo Flooring introduceerde op 24 januari 2013 wereldwijd haar nieuwste op

alle fronten verbeterde Marmoleum, genaamd Marmoleum Next Generation.

Het nieuwe Marmoleum is nog duurzamer dan zijn voorganger Global 3 die

volgens Forbo al bekend stond als de duurzaamste vloer ter wereld en heeft

nu ook bewezen de laagste levensduurkosten, gebruikmakend van standaar-

den die de SDU hanteert om onderhoudskosten te bepalen. Bovendien kent

Marmoleum Next Generation met zijn nieuwe collecties in meer dan 100

kleuren en vier basisdessins een ongekende rijkdom aan designkeuze.

Marmoleum Next Generation wordt geleverd in gemarmerd Real, Fresco en

Vivace; gelinieerd Striato; effen Concrete en Walton; en gedessineerd Graphic

en Piano. De nieuwe marmercollectie bestaat uit maar liefst 90 kleuren en kent

spectaculaire dessins met combinaties tot acht verschillende kleuren die

variëren in intensiteit en contrast. Krachtige contrasten die de vloer het uiterlijk

van echt marmer geven of subtiele kleuren die zijn gebaseerd op de fresco’s

uit het verleden. Voor het gelinieerde Marmoleum Striato zijn drie zeer

kleurrijke eyecatchers ontworpen. De nieuwe effen-lijn van Marmoleum

Concrete en Walton bestaat juist uit uiterst verfijnde dessins en subtiele

kleurnuances. De gedessineerde collectie, tenslotte, vormt een dialoog tussen

de zwarten, grijzen en witten van Marmoleum Graphic - geschikt voor

architectonische statements - en het subtiele tweekleurige spikkelpatroon van

Marmoleum Piano.

Het nieuwe Marmoleum is nog duurzamer dan zijn voorganger. Zo heeft het

volgens Forbo de laagste LCA (Life Cycle Analysis) van alle vlakke vloeren ter

wereld. Marmoleum Next Generation wordt gemaakt van 97 procent natuurlijke

materialen zoals lijnolie en houtmeel, waarvan 72 procent hernieuwbaar en 43

procent gerecycled. Hiervoor wordt 100 procent groene stroom gebruikt. Alle

Marmoleum-producten hebben nu bovendien ook hun eigen EPD

(Environmental Product Information), die duidelijk

maakt wat de milieu-impact van het product is.

Marmoleum werd eerder onderscheiden met bijna

alle ‘ecocertificaten’ zoals het Milieukeur en

Cradle-2-Cradle.

Marmoleum kent volgens Forbo nu ook bewezen

de laagste levensduurkosten, uitgaande van de

SDU-rekenmethodiek. Levensduurkosten worden

bepaald door de aanschafprijs van een product,

levensduur, mate van herstelbaarheid en gemak

van schoonmaak en onderhoud. Vooral schoon-

maak en onderhoud spelen hierin een grote rol.

Forbo introduceerde daarom een half jaar geleden

een nieuwe revolutionaire fabrieksfinish, genaamd

Topshield2, waardoor de vloer nog eenvoudiger te

onderhouden is en flink bespaard kan worden.

Daarnaast zorgt de nieuwe toplaag ervoor dat

Marmoleum voortaan bestand is tegen krassen,

vlekken en kleurvervaging. Een nieuwe life cycle

cost calculator zal medio februari 2013 ook als

applicatie te vinden zijn op de site van Forbo.

Hiermee kan een opdrachtgever geheel naar

eigen wens en gebruik van een gebouw en ruimte

de kosten berekenen en vergelijken tot maar liefst

vier typen vloerbedekking. Forbo doet dit om haar

klanten inzicht te geven en feit te onderscheiden

van fictie.

De nieuwe collectie werd op 24 januari officieel

gepresenteerd in de Heerlickheijd van Ermelo.

18

duurzaam Design

Scandinavian Business SeatingWordt beloond voor focus op duurzame ontwikkeling

HÅG Futu

18

19

&duurzaam Design

Scandinavian Business Seating (SBS) zet duurzame ontwikkeling al ruim twintig jaar hoog op de

agenda. Sales Manager Marijke de Roo bespreekt hoe SBS de slogan ‘To make the world a better

place to sit!’ in de praktijk brengt.

Wat betekent duurzaamheid voor jullie organisatie? Scandinavian Business Seating vertaalt duurzame ontwikkeling in

oplossingen die beantwoorden aan de behoeften van de huidige

en van toekomstige generaties op het gebied van economie,

milieu en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Duurzame

ontwikkeling staat al meer dan twintig jaar op onze agenda. In

1990 stelden we als eerste in de branche een milieumanager aan.

Onze inspanningen hebben geleid tot duurzame en kwalitatief

hoogwaardige productie- en zitoplossingen, trotse werknemers,

tevreden klanten en een goede reputatie.

Voor ons betekent duurzaamheid niet alleen een manier om geld

te verdienen maar gaat het er veel meer om hoe we geld verdie-

nen. Daarom hebben we strikte regels opgesteld over hoe onze

producten ontworpen en geproduceerd worden. Dit geldt ook

voor onze toeleveranciers. De meeste van onze (toe-)leveranciers

zijn gevestigd in Scandinavië en Noord-Europa, maar sommige

onderdelen zijn gevestigd in de Baltische Staten en Azië. We

verzekeren ons ervan dat de mensenrechten en werkomstandig-

heden in deze landen volgens onze Gedragscode worden

nageleefd. Daarnaast hebben we gedetailleerde milieuregels

opgesteld zodat er bijvoorbeeld geen chemicaliën worden

gebruikt die de volksgezondheid en het milieu kunnen schaden.

Hoe wordt jullie duurzaamheidsbeleid getoetst?We maken gebruik van verschillende bronnen om onze producten

te laten certificeren op het gebied van CO2 uitstoot, energiever-

bruik en het ontbreken van schadelijke chemicaliën. Zo hebben

we voor al onze producten EPD certificaten beschikbaar waarin

naast het materiaalgebruik ook de CO2 uitstoot per product staat

vermeld. De CO2 uitstoot per product wordt momenteel gezien als

de meest objectieve benchmark op het gebied van milieucertifice-

ring. Met maar 51 kg CO2 uitstoot is onze populaire HAG Futu

“best choice” als het gaat om de bureaustoel met het beste

milieuprofiel in de markt. Daarnaast publiceren we jaarlijks een

duurzaamheidsrapport volgens de GRI richtlijnen waarin onze

prestaties op het gebied van milieu, maatschappelijke verantwoor-

delijkheid en economie staan gedocumenteerd.

Welke duurzame producten bieden jullie aan?Onze producten worden altijd ontworpen voor een goede

milieuprestatie. Door onze jarenlange ervaring op dit gebied

weten we hoe belangrijk

het is om met lichtge-

wicht materialen,

zo weinig mogelijk onder-

delen en ‘goede’

materialen met een lange

levensduur te werken.

Daarnaast is het van

belang stoelen te

ontwerpen die makkelijk

te demonteren en te

recyclen zijn. Hoe meer

gerecycled materiaal we

gebruiken in ons

productieproces, zoals

gerecyclede flessendop-

pen en autobumpers,

hoe lager het energieverbruik en de daarbij behorende hoeveel-

heid CO2 uitstoot is. Voor aluminium is de ratio zelfs 1:10 in het

voordeel van het gerecycled materiaal! Check dus altijd het

aandeel gerecycled materiaal en neem geen genoegen met

alleen “100% recyclebaar”! Naast gerecycled aluminium gebrui-

ken we gerecycled staal en plastic. Er is wat extra inzet nodig om

gerecyclede materialen te gebruiken, maar het betaalt zich

dubbel en dwars uit.

Hoe zie je de toekomst van duurzaam ondernemen?We zien dat organisaties steeds meer belang hechten aan een

milieuvriendelijke productiewijze. Hoe groter en hoe belangrijker

de klant, des te meer eisen er worden gesteld aan een goed

milieuprofiel en de maatschappelijke betrokkenheid van de

leverancier. Deze aandacht zal alleen maar verder toenemen.

Dat is gunstig voor ons. We worden nu beloond voor onze

jarenlange focus op het milieu: het is pay back time!

HÅG Capisco Puls

verlichting

PD Lighting“Licht is onze passie”

“Waar we goed in zijn is licht en dat in de breedste zin

van het woord”, stelt Dirk Stibbe, directeur van importeur

Product Design Lighting (PD Lighting) en het onafhankelijke

lichtadviesbureau Palladium Lighting. Deze woorden

worden onderstreept door de praktijk. De verlichtende

hand van PD Lighting en Palladium is zichtbaar in tal

van aansprekende projecten: van Corpus tot Kurhaus.

Het in Houten gevestigde PD Lighting heeft een

naam hoog te houden als importeur van architectu-

rale verlichting en objectverlichting. Stibbe verhaalt

over de begindagen: “We zijn in 1999 primair

begonnen als lichtadviserend bedrijf voor de

zakelijke markt. We hebben uitstekende contacten

opgebouwd en na verloop van tijd heeft dit ertoe

geleid dat verschillende Italiaanse fabrikanten ons

hebben benaderd om hun merken te vertegenwoor-

digen in Nederland. Sindsdien zijn we zowel

adviseur als importeur op verlichtingsgebied.”

Product Design LightingWelke merken importeert PD Lighting? “We zijn

momenteel importeur van gerenommeerde merken

zoals Aktiva, ALT Lucialternative, Aureliano Toso,

Castaldi, Focus Lighting, Gallery, Luxit, Itre,

Microluce, La Murrina, Norlight en Murano Duo. We

leveren daarbij zowel aan consumenten als aan de

zakelijke markt. Op zakelijk gebied hebben we een

breed spectrum van opdrachtgevers; uiteraard

kantoren, maar we verzorgen bijvoorbeeld ook de

verlichting voor ziekenhuizen, scholen en kerken”,

aldus Stibbe.

Palladium LightingIn de Europese verlichtingsmarkt is er steeds vaker

sprake van een scheiding tussen lichtadvies en

daadwerkelijke levering van armaturen. Ook in

Nederland komt deze ontwikkeling volgens Dirk

Stibbe op gang. “Wij hebben, als één van de

eersten in ons land, er voor gekozen om het

Verlichting Endinet, Eindhoven

20

21

&verlichting

lichtadvies en de daadwerkelijke levering van

armaturen te scheiden in twee verschillende

organisaties: respectievelijk Palladium Lighting en

PD Lighting. Klanten hebben een toenemende

behoefte aan onafhankelijk lichtadvies. Aan die

behoefte voldoet Palladium Lighting.”

Goed uitgedacht lichtconceptWaar moet een aansprekend lichtconcept aan

voldoen? Stibbe: “Een goed uitgedacht lichtconcept

is op maat gesneden. Het benadrukt de vorm en

functie van de architectuur, houdt rekening met de

energiezuinigheidseisen en voldoet aan de gelden-

de lichtnormen. Voordat we een lichtplan ontwerpen

inventariseren we eerst samen met de architect of

opdrachtgever wat het gebouw of de ruimte nou

eigenlijk typeert. Dit vormt de basis van de stijl en

uitstraling van het uiteindelijke lichtontwerp. Hierbij

kijken we puur naar de beste oplossingen en niet

naar ons eigen assortiment. Wij importeren een

aantal mooie merken waar we trots op zijn, maar dat

is niet het uitgangspunt voor ieder project.”

ProjectenKan Stibbe een paar interessante verlichtingsprojec-

ten noemen? “Dat is moeilijk kiezen, we hebben al

veel mooie klussen gedaan. Recentelijk hebben we

bijvoorbeeld het lichtadvies opgesteld voor De

Zeven Provinciën in Den Haag. Hier wordt op een

oppervlak van 5200m² een schitterend kantoorge-

bouw gerealiseerd voor BarentsKrans advocaten en

notarissen. Een ander mooi project dat momenteel

loopt is de verlichting voor het kantoor van Endinet,

de netwerkbeheerder van gas en elektriciteit voor

de regio’s Eindhoven, Oost-Brabant en Haarlemmer-

meer. We hebben een verlichting-scan gemaakt

voor de nieuwe huisvesting. De meeste verlichting

bleek niet meer aan de eisen van deze tijd te

voldoen. Palladium Lighting heeft daarop een

lichtplan gemaakt dat wel voldoet aan de eisen van

Endinet. Daarbij hebben we nadrukkelijk gekeken

hoe we met energiezuinige technieken de ruimtes

op zo’n wijze kunnen verlichten dat er een aange-

naam verblijfsklimaat ontstaat. In plaats van een

lawine van licht uit te storten, stellen we de behoef-

tes van de mens centraal.”

Taakgerichte verlichting en Het Nieuwe Werken Volgens Dirk Stibbe gaan duurzaamheid en een

aangename verlichting zeer goed samen: “In het kader van energiezuinig

inrichten kijken we goed naar de behoefte aan licht per afzonderlijke ruimte en

werkplek. Een taakgerichte verlichting is veel efficiënter en levendiger dan een

ruimte waar tl-buizen doods licht over je uitstralen. Met name bij het Nieuwe

Werken kan een slim uitgewerkte taakgerichte verlichting voorkomen dat een

kantoorpand de hele dag energie staat te slurpen.”

LED-verlichting is volwassen gewordenDe huidige ontwikkelingen in verlichtingsland worden mede mogelijk gemaakt

door de enorme vlucht die LED-verlichting de afgelopen jaren heeft genomen.

Stibbe: “Het blauwige, kille karakter van de eerste generatie LED-lampen ligt

achter ons. De markt is nu volwassen geworden waardoor we sfeervolle en

volwaardige lichtoplossingen met LED-verlichting kunnen bieden. Deze ontwik-

keling zal leiden tot een nieuw spectrum van producten die op een nieuwe

manier rondom het element LED worden vervaardigd.”

De duurzame ontwikkelingen centreren zich volgens Stibbe niet alleen rond

energieverbruik, maar ook in het materiaalgebruik en de productiewijze van

armaturen. “We moeten absoluut nog stappen zetten, maar we zijn op de goede

weg. Een mooi voorbeeld is de AKI LED-lamp van Itre die we in de markt zetten.

Het okuméhout waaruit de AKI is gevormd is afkomstig van gerecycled geperst

plaatmateriaal. De AKI verenigt duurzaamheid en design en is één van de vele

voorbeelden van moderne, stijlvolle ontwerpen voor LED-verlichting.”

Mens staat centraal“Mensen zijn geen productieautomaten, maar willen graag werken op een plek

waar ze fijn kunnen vertoeven. Daar ligt heel duidelijk onze toegevoegde

waarde”, aldus een bevlogen Stibbe. “Over het algemeen wordt een kantoor

helaas gebouwd om zoveel mogelijk rendement van een verhuurder uit de

beschikbare vierkante meters te halen. Dat houdt vaak in dat alleen de meest

basale lichtinstallatie wordt geïnstalleerd. Verlichting zonder kraak of smaak.

Onze meerwaarde, en dat merken we aan de plezierige reacties van onze

afnemers, is dat we voor een soortgelijk budget een aangenaam interieur

creëren, in plaats van rechttoe - rechtaan stampwerk. Waar we goed zijn in licht

en dat in de breedste zin van het woord. Licht is onze passie, we stoppen er elke

dag onze energie in, en dat vinden we waanzinnig leuk om te doen.”

22

klassieker

Barcelona Chair“Create form out of the nature of our tasks with the

methods of our time” is een bekende uitspraak van

Ludwig Mies van der Rohe. Dit heeft niet alleen betrekking

op zijn vernieuwende architectuur maar ook op zijn

stoelontwerpen. Zijn uit 1929 stammende Barcelona

Chair is geïnspireerd door een eeuwenoud ontwerp,

was vernieuwend toen deze werd ontworpen en heeft

inmiddels een tijdloze dimensie gekregen.

Less is MoreWe schrijven het jaar 1929. Het jaar dat de beurs

van Wall Street instort, Anne Frank wordt geboren

en de eerste Oscar wordt uitgereikt. Het is ook het

jaar dat in Barcelona de Wereldtentoonstelling wordt

georganiseerd. De Duitse architect Ludwig Mies van

der Rohe en de binnenhuisarchitecte Lilly Reich

ontwerpen het Duitse paviljoen voor de tentoonstel-

ling. Het landhuis is ontworpen als ontvangstruimte

voor een receptie ter ontvangst van de koning en

koningin van Spanje die de tentoonstelling officieel

zullen openen. Mies van der Rohe brengt hier zijn

adagium “Less is More” op een briljante manier in

de praktijk. Het gebouw heeft een klassieke

uitstraling en blinkt uit door een schijnbare eenvoud.

Het één verdieping tellende paviljoen bestaat uit

gewapend beton, staal, glas en gepolijste steen. De

ruimtes zijn open en bijna leeg, niets leidt af van het

subtiele lijnenspel van het gebouw. Mies van der

Rohe en Reich ontwerpen de spaarzaam toege-

paste meubels. Eén van deze meubels zal net zo’n

icoon worden als het gebouw: de Barcelona Chair.

Een koninklijke zetelDe Barcelona Chair is oorspronkelijk ontworpen als

een rustbankje (stoel en bijbehorende voetenbank)

voor de vermoeide koninklijke lijven van koning

Alfonso XIII en koningin Victoria Eugenie van

Spanje. Hoewel de hoge bezoekers de stoel links

laten liggen tijdens hun bezoek draagt deze

achtergrond wel bij aan het imago van de Barcelona

Chair als zitmeubel van koninklijke allure.

Het ontwerp van de stoel is geïnspireerd door de

vouwstoelen uit de oudheid maar wordt door de

uitwerking gezien als baanbrekend design.

Het ontwerp met de gekruiste poten en verfijnde

bekleding van ivoorkleurig varkensleer is functio-

neel, elegant en zonder franje.

Mies van der Rohe en Hans KnollIn 1938 keert Mies van der Rohe Nazi-Duitsland de

rug toe en steekt de Atlantische Oceaan over. In de

Verenigde Staten ontmoet hij Hans Knoll. Deze

Duits-Amerikaanse meubelproducent neemt de

Barcelona Chair op in zijn collectie en verkoopt

Barcelona Chair

Tekst: Martin Bos

23

& klassieker

deze onder de naam MR-90. Tot de jaren ’50 wordt

de stoel in een gelimiteerde oplage geproduceerd.

Het verchroomde gekruiste frame is in 1950

ontworpen tot een naadloos onderdeel, zodat het

ontwerp er gladder uitziet. In 1953, zes jaar na het

overlijden van Reich, verkoopt Van der Rohe zijn

rechten en het recht op gebruik van zijn naam aan

Knoll. De stoel wordt nu in productie genomen door

Knoll onder de naam ‘Model 250L Barcelona-stoel’.

Knoll produceert de stoel in twee soorten staal:

chroom en roestvrij staal. Tevens wordt de stoel

uitgevoerd in een genereuzere maat dan voorheen.

De Barcelona Chair wordt bijna helemaal met de

hand gemaakt, het stikken van de kussens kost

minstens 45 werkuren. Deze ambachtelijke produc-

tiewijze heeft natuurlijk gevolgen voor het prijskaart-

je. De prijs van een echte Barcelona Chair ligt rond

de 5000 euro. Als je daarnaast voor het echte

‘Barcelona’ gevoel een bijpassend voetenbankje

koopt, loopt de prijs nog enkele duizenden euro’s

op. Ondanks, of misschien juist door, het kosten-

plaatje wordt Model 250L een doorslaand succes.

Het zitmeubel geeft allure aan menig imponerend

kantoor en bankgebouw. De Barcelona Chair is de

aristocraat onder de stoelen.

Origineel of kloon? Knoll heeft in 1965 en 2004 trademarks verkregen

en claimt dat het als enige bedrijf de licentie bezit

om de Barcelona Chair te produceren. De Kortrijkse

firma De Coene verkreeg in 1952 de licentie voor de

Benelux om de stoel voor Knoll te produceren. De

lederen handtassen fabrikant Delvaux maakt de

handgemaakte kussens voor de Benelux.

De Barcelona Chair is tevens de inspiratiebron voor

de ‘Barcelona’ meubellijn van Knoll die bestaat uit

banken, sofa’s en tafels. De ontwerpen voor deze

aanvullende meubels zijn, ondanks veel misvattin-

gen daarover, echter niet van de hand van Mies van

der Rohe, maar door het designteam van Knoll

ontworpen.

In de loop van de jaren is een reeks van klonen van

de Barcelona Chair op de markt gebracht. Voor

enkele honderden dollars kun je al een Chinese,

Braziliaanse, Vietnamese of Roemeense kopie op

de kop tikken. Uiteraard vertaalt de spotprijs zich

Specificaties

Uitvoering:

• Frame: hard veerkrachtig plat staal of chroom

met hoogglans gepolijste afwerking, zware

tuiglederen singels ondersteunen de kussens

• Bekleding: afzonderlijke kussens voor rug en

zit, gevuld met schuimrubber van verschil-

lende dichtheden; gestoffeerd in leder met

lederenbies, en met knopen in leder;

elk ledervlak is op een afzonderlijke mal

gesneden

• Maten: 75cm W x 77cm B x 77cm D

• Kleuren: divers

• Authenticiteit: logo van KnollStudio en de

handtekening van Mies van der Rohe zijn

gestempeld aan de onderzijde van de stoel

24

ook in een lagere kwaliteit. Dit uit zich in kleinere

maten, goedkoop leer, riemen van vinyl of nylon en

een machinale productiewijze.

Gerechtelijke gevechtenOndanks de trademarks is de claim van Knoll op de

Barcelona Chair niet onomstreden. Behalve de

kopieën van minderwaardige kwaliteit is er ook

sprake van serieuzere concurrentie. Gordon

International New York produceert bijvoorbeeld

sinds de jaren ’70 een kopie van de Barcelona

Chair, dit leidt in 2005 tot een clash met Knoll die

voor de rechtbank word uitgevochten. In 2011 volgt

een gerechtelijk gevecht tussen Knoll en

RegencyShop.com.

Klassieker?Mies van der Rohe heeft duidelijk niet alleen zijn

stempel gedrukt op de moderne architectuur maar

ook op design. Een ontwerp van 80 jaar oud dat

nagemaakt wordt van Brazilië tot Vietnam en in 2011

nog het onderwerp is van een verhitte juridische

strijd kunnen we gerust een klassieker noemen.

&klassieker

Duits Paviljoen, Barcelona

Duits Paviljoen, interieur

25

26

Vloeren

Duurzaamheidsprofiel:nora systemsnora systems is wereldwijd marktleider op het gebied van

rubber vloerbedekkingen en vloerbedekkingssystemen.

Verantwoordelijkheid ten aanzien van milieu en

maatschappij is één van de kernwaarden van de

onderneming. Marketing Manager Jeroen Floris legt uit

op welke manier nora systems invulling geeft aan deze

kernwaarde.

Wat betekent duurzaamheid voor jullie organisatie?

Op het gebied van elastische vloerbedekkingen is

nora systems al jaren een voorloper wat betreft onze

aandacht voor duurzaamheid en milieu. In 1996

hebben we als één van de eersten in onze sector

ervoor gekozen om ons aan het Eco-Management

en Audit Scheme van de Europese Unie te onder-

werpen. Onze pioniersgeest is sindsdien sterk

gebleven. De afgelopen jaren maken we furore met

onze focus op een totaalconcept waarbij we de

gehele levenscyclus van het product verduurzamen:

van de keuze van de grondstoffen via het productie-

proces tot en met het gebruik en de afvoer van de

gebruikte materialen.

Kun je meer vertellen over de duurzame levenscyclus van jullie producten?Zeker. Onze nora® rubber vloerbedekkingen zijn

gebaseerd op hoogwaardige industriële- en

natuurlijke rubber kwaliteiten. Dit wordt aangevuld

met mineralen, die afkomstig zijn uit natuurlijke bron-

nen, evenals milieuvriendelijke kleurpigmenten.

nora® vloerbedekkingen zijn verder vrij van PVC,

halogenen, chloororganische verbindingen en

weekmakers. Het ontbreken van weekmakers is niet

alleen een zegen voor het milieu maar betekent ook

dat onze vloerbedekkingen niet gevoegd hoeven te

worden.

Onze producten voor de vloeropbouw vertonen

slechts minimale emissies. Ons paradepaardje

hierbij is nora system blue®. Dit is het enige

vloerbedekkingssysteem ter wereld dat vloerbedek-

king, emissiearme legmaterialen en verwerkers

combineert.

We zorgen er verder voor dat tijdens het productie-

proces zo min mogelijk grondstoffen worden

gebruikt. De grondstoffen zelf worden zoveel

mogelijk hergebruikt. Zo worden productieresten

zoals slijpstof en stansbramen hergebruikt als

grondstof voor verschillende nora® producten.

De rubberresten van onze vloerbedekkingen

worden verwerkt tot grondstof voor cement.

Ook andere stoffen zoals karton, papier, hout, Christiaan Huygens College, Eindhoven

27

&Vloeren

kunststoffen, verpakkingen en metalen worden

doorverkocht voor recycling.

Eenmaal gelegd zijn onze vloerbedekkingen

dusdanig slijtagebestendig en belastbaar dat ze

generaties mee kunnen gaan. Ook hoeven de

vloeren gedurende hun levenscyclus niet te worden

gecoat of gelakt. Daarmee slaan we twee vliegen in

één klap. Het is goed voor de portemonnee en het

milieu!

Hoe wordt jullie duurzaamheidsbeleid getoetst?De hoge kwaliteit van ons duurzaamheidsbeleid

wordt bevestigd door de toekenning van verschil-

lende vooraanstaande internationale certificaten en

onderscheidingen. In 2006 ontvingen onze nora-

plan® standaardvloerbedekkingen als eerste

elastische vloerbedekkingen het ecolabel Blauwe

Engel, dat is het bekendste en oudste keurmerk

voor milieuvriendelijke producten en diensten.

Basisvoorwaarden voor de toekenning van de

Blauwe Engel zijn bijzonder lage emissies van

organische substanties en de afwezigheid van

kankerverwekkende stoffen en formaldehyde. In

2011 hebben wij van het Instituut Bouwen en Milieu

de felbegeerde milieuproductdeclaratie (EPD)

overeenkomstig ISO 14025 ontvangen. De declara-

tie is toegekend vanwege de duurzaamheid van

onze productuitvoeringen norament® en noraplan®

en omvat alle fasen van de productlevenscyclus.

Verder beschikken we onder meer over de BRE-

classificatie, het EMAS-logo, de ISO 14001-milieu-

managementnorm en het GREENGUARD-certificaat.

Kun je een project noemen waar je bijzonder trots op bent?Dat zijn er natuurlijk meerdere, maar ik zal één

bijzonder project noemen: het Christiaan Huygens

College in Eindhoven. Dat is het meest duurzame

schoolgebouw van Nederland, De school heeft voor

de levering van de vloerbedekking niet voor niets

voor nora systems gekozen. De BRE A+ certificatie

van onze vloer staat garant voor duurzaamheid,

terwijl de zeven kleuren nora® signa de vloer een

ongekende uitstraling geven. Deze combinatie van

klasse en duurzaamheid is precies datgene waar

nora® voor staat.

28

nieuws

König + Neurath presenteert kantoor-omgevingen van de toekomst tijdens Orgatec

Voor de megatrends Netwerkgekoppelde communi-

catie, Toename van het projectwerk en Mobiliteit heeft

König + Neurath tijdens de Orgatec het nieuwe

interieurconcept gepresenteerd. Dit concept is

ontwikkeld door Michael Schmidt code2design

Stuttgart. TEAM.WORK.SPACE voldoet zowel aan de

verschillende werkvormen en ruimtestructuren als

aan de persoonlijke behoeften van de mens. Het

centrale element daarbij is de eBridge, een brug voor

de elektrificatie, via welke de verschillende werkplek-

ken met elkaar in een netwerk worden gekoppeld.

Het thema ergonomische deskundigheid wordt

verduidelijkt aan de hand van de verdere ontwikke-

ling van de JET-stoelfamilie. Want bij JET.II kan de

gebruiker kiezen tussen twee zitconcepten: een

synchroonmechanisme dat individueel kan worden

versteld ten behoeve van een perfecte ondersteuning

van het lichaam, of het i-seating-mechanisme, dat het

lichaamsgewicht van de gebruiker herkent en dit

automatisch overdraagt op de tegendruk in de

rugleuning. Door het grote aantal ergonomische

uitvoeringsvarianten en inrichtingsmogelijkheden laat

JET.II niets te wensen over.

König + Neurath presenteert de nieuwe stoelfamilie

AURAY van 2DO-DESIGN Stuttgart als een staaltje

van eersteklas design. De heldere, vloeiende

Lammhults presenteert nieuwste design

Het Zweedse designmerk Lammhults presenteerde

tijdens Orgatec de nieuwste versies van de succes-

volle Comet en Archal series. Designer Gunilla Allard

ontwierp de nieuwste telg van de Comet familie:

Comet Sport. De Comet Sport is een kleinere, strak

vormgegeven versie van de welbekende Comet

vergaderstoelen.De Deense designers Peter

Hiort-Lorenzen en Anya Sebton hebben hun

hooggewaardeerde Archal stoel verder ontwikkeld tot

een meer exclusieve versie waarbij gebruik wordt

gemaakt van gerecycled aluminium. Sinds de

lancering in 2011 is de Archal al in meerdere

prestigieuze projecten toegepast.Hiort Lorenzen en

Sebton zijn ook het brein achter de Quickly vouwtafel.

Deze klassieker is de best verkochte tafel in de

lijnvoering en de organisch-kristallijne structuren zijn afgeleid uit de architectuur.

Dit heeft een elegante, tijdloze en moderne bureaustoelfamilie opgeleverd,

waarin aandacht voor design en voor ergonomie hand in hand gaan. Het nieuwe

hoogwaardige tafelprogramma TABLE.T berust op het vormgevingsprincipe van

de symmetrie. Het onderstel ziet er niet alleen stabiel uit, maar is dat ook, en

staat daarmee voor veiligheid en een goede vorm. Afgerond worden de

noviteiten op het gebied van kantoormeubilair door de nieuwe functioneel en

esthetisch vernieuwde ladenblokken en caddy’s en de nieuwe ACTA.PLUS

apothekerskasten.De noviteiten worden gecompleteerd door het wandsysteem

TWO.2.BLOCK. De transparante en ondoorzichtige glazen wanden zijn het

antwoord op de snelle realisatie van individuele wensen ten aanzien van de

ruimte-indeling. Met een minimale inzet van menskracht kunnen de

TWO.2.BLOCK modules eenvoudig worden getransporteerd en gemonteerd.

JET.II AURAY

geschiedenis van Lammhults. Nu is een nieuwe versie van Quickly beschikbaar.

Lammhults introduceerde tevens de extreem flexibele Addit sofa van Anya Sebton

voor het eerst op de Duitse markt.

Archal

29

&nieuws

Interstuhl maakt indruk op Orgatec

Interstuhl presenteerde de afgelopen editie van Orgatec opvallend veel

producten buiten haar comfort-zone. Als exclusieve importeur van Interstuhl in

Nederland en België was Velto uiteraard ook ruim vertegenwoordigd op Orgatec.

Behalve een nieuw communicatiesysteem werden op Orgatec vijf meubelinnova-

ties gepresenteerd. Zo is daar EVERYis1, een bureaustoel die door zijn prijs

geschikt is voor een heel breed publiek, ‘every-one’. Voor het ontwerp tekende

Sven von Boettincher, van het prijswinnende ontwerpbureau ID Aid. In de

categorie bezoekersstoelen en conferentiestoelen komt Interstuhl met de

FORMEOis3, een stoel die licht is in gewicht en design.

De NESTYis3 is een vouwtafel op wielen, die in veel verschillende materialen

leverbaar is. Door die flexibiliteit in vorm en materiaal, is de tafel geschikt voor

de multifunctionaliteit die we tegenwoordig van moderne kantoren eisen. De

KINETICis5 is een kantoormeubelfamilie die afwijkt van de bureaustoelen die we

gewend zijn van Interstuhl. De serie bestaat uit een stahulp, een schrijfdesk, een

statafel en een kruk. Allemaal ontworpen met de communicatiemanieren van nu

in het achterhoofd. Ten slotte is daar de VINTAGEis5, een serie conferentiestoe-

len. Origineel in bijvoorbeeld materiaalkeuze en naaitechnieken, zodat de stoel

volgens Interstuhl past in kantoorstijlen van klassiek tot modern.

Ergonomische wereldnoviteit bij Sedus

Sedus presenteerde tijdens Orgatec de bureaustoelfamilie “swing up” een

grensverleggende wereldnoviteit. Met de “swing up” heeft Sedus naar eigen

zeggen de grenzen in de ergonomie verlegd en het dynamisch zitten opnieuw

gedefinieerd. Met de introductie van de “swing up” presenteerde Sedus een

bureaustoel met ongekende bewegingsopties. Deze bevordert een intuïtief en

natuurlijk bewegingsgedrag van de gebruiker. Dankzij de similar-swing-mecha-

niek krijgt de zittingschaal een zijwaartse flexibiliteit, zodat het bekken ook opzij

kan hellen. Bovenop de normale opties die een synchroon bureaustoel heeft,

biedt de “swing up” extra bewegingsvrijheden. Tevens wordt schade door de

statische zithouding voorkomen en de arbeidsprestatie verhoogd, omdat

gewrichten en spieren van het menselijke loop- en zitapparaat voor ondersteu-

ning van de hersenactiviteit worden geactiveerd.

De nieuwe zitting-kinematica verleent het lichaam alle bewegingsvrijheid en

benut tevens het natuurlijke lichaamsgevoel zichzelf te stabiliseren. Het bewe-

gingsverloop is harmonieus en vloeiend, het lichaam herkent de bewegingsprik-

kels en neemt deze als vanzelfsprekend op. Omdat de armleuningen niet

meebewegen, behoudt de gebruiker zijn gevoel van veiligheid bij een hoge

toename aan comfort en geborgenheid. Desgewenst kan de gebruiker de zitting-

kinematica vergrendelen.

Een essentieel vormgevend kenmerk van de door designer Rüdiger Schaack

gecreëerde stoelfamilie is het verticaal staande rugleuningprofiel en de horizon-

tale as waarvan het effect wordt versterkt door de met spanning verlopende

vlakken. Een gebogen lijnvoering van de armleuningdrager weerspiegelt de

beweeglijkheid van de zitting, terwijl de rugleuning-

drager vormvast de in hoogte verstelbare dorsoki-

netica (rugleuning- en diepteverstelling) integreert.

De bureaustoel “swing up”, is naar keuze met of

zonder verstelbare neksteun leverbaar. Het leverpro-

gramma wordt aangevuld met twee bezoekersstoe-

len: een sledemodel en een vierpootsmodel en een

draaipartner. De Sedus “swing up” is vanaf mei

2013 leverbaar.

30

nieuws

Tweedehands klassieke stoel razend populair

Tweedehands design stoelen en meubels van bekende ontwerpers als W.H.

Gispen, Charles & Ray Eames, Wim Rietveld of Mart Stam zijn sterk in opmars

in Nederland. Steeds meer liefhebbers nemen zo’n opgeknapte klassieker in

huis, zo merkt restauratieatelier en meubelwinkel De Machinekamer in

Zaandam.

Vanuit heel Nederland komen klanten naar de nieuwe locatie in de voormalige

Bruynzeelhallen voor een originele buisframe stoel van Gispen, een zigzag-

stoel van Rietveld, een rope edge fauteuil van Eames of de beroemde

slaapbank van Martin Visser. De Machinekamer koopt deze stoelen en

meubels in via veilingen, internet, kringloopwinkels en rommelmarkten, knapt

ze op en verkoopt ze voor een prijs die meestal ver onder de nieuwwaarde

ligt. Soms zijn vier oude stoelen nodig om één nieuwe te reconstrueren.

“Bij auto’s heb je klassieke oldtimers en datzelfde heb je ook bij stoelen en

meubels. Onze klanten zijn echte liefhebbers en komen vanuit het hele land

naar ons toe. Vanuit Zwolle tot Maastricht. Vanuit Groningen tot Rotterdam. Dit

soort stoelen kun je nu eenmaal niet bij de winkel om de hoek kopen,” vertelt

Rick Vroling van De Machinekamer.

Zijn zakenpartner Olger Blasé komt uit een familie van interieurontwerpers en

is helemaal verknocht aan dit soort klassieke meubels. Samen startten ze in

2006 hun winkel en atelier in het Noord-Hollandse Wognum. De zaak groeide

en vorig jaar verhuisde de Machinekamer naar het voormalige Bruynzeelcom-

plex in Zaanstad. Tegenwoordig gaan er via de winkel en de nieuwe webshop

20 tot 25 procent meer tweedehands design meubels naar een nieuwe

eigenaar dan voorheen. Daar zitten ook handela-

ren bij die de klassiekers weer doorverkopen in

Amerika, Duitsland, België en andere Europese

landen. Soms tot in Japan toe. Via de webshop is

het zelfs mogelijk stoelen en meubels naar eigen

wens te laten bekleden en stofferen.

Vroling: “Of het door de crisis komt of door de

hang naar duurzaamheid weet ik niet. Maar dit

soort klassiekers zijn een echte trend aan het

worden. Wij geven deze meubels een tweede of

derde leven. Het is doodzonde om stoelen van

bekende ontwerpers weg te gooien. Ook tweede-

hands gaan ze nog jaren mee en daar maken we

veel mensen blij mee.”

Volgens Vroling sluit de verhuizing naar het

Bruynzeelcomplex aan bij de duurzaamheidsge-

dachte. Ook die monumentale fabrieken uit 1920

begonnen de afgelopen jaren na een groot-

scheepse verbouwing aan een tweede leven.

De Machinekamer is gehuisvest in de voormalige

bedrijfsgarage. De werkplaats is tegenwoordig

open, zodat bezoekers van de winkel door een

glazen wand het hele proces van demontage,

restauratie en montage kunnen zien.

31

Samen werken aan een beter milieu, Rockfon maakt zich er sterk voor

Rockcycle® biedt professionele ondersteuning bij de inzameling en

verwerking van Rockfon steenwolresten. Samen met Van Gansewinkel heeft

Rockwool een retoursysteem ontwikkeld, waar met behulp van containers of

pallets Rockwool en Rockfon steenwolresten worden gescheiden van overig

afval, verzameld, opgehaald en ter recycling bij Rockwool worden afgeleverd.

Zo kan het worden hergebruikt als grondstof voor de productie van nieuwe

Rockfon steenwolproducten.

Recycling van gebruikte steenwolrestenRockwool beschikt over eigen recyclingfabrieken. Hier worden steenwolresten

tot briketten geperst, om vervolgens te worden hergebruikt als grondstof voor

de productie van nieuwe steenwol. Zo wordt de kringloop gesloten. Nieuwe

producten bestaan daarmee tot wel 84% uit gerecyclede en hernieuwbare

grondstoffen. Rockcycle® zorgt volgens Rockfon niet alleen voor een

efficiënte verwerking van afvalstromen, maar draagt tevens bij aan het slimmer

(her)gebruiken van grondstoffen, het reduceren van afval en een duurzame

toekomst voor de volgende generaties.

Rockcycle® verzorgt de logistieke afhandeling van (gebruikte) steenwolresten

in de Benelux. Daardoor wordt volgens Rockfon o.a. tijd en handlingskosten

bespaart en bovendien een bijdrage geleverd aan een beter milieu door

vermindering van afval en een verlaging van het primair grondstofverbruik.

Dit is belangrijk omdat ook in de bouwbranche en de industrie steeds vaker

een bewuste keuze wordt gemaakt voor het gebruik van natuurlijke materialen

en processen met een minimale impact op de omgeving. De nieuwe collectie

is op 24 januari officieel gepresenteerd in de Heerlickheijd van Ermelo.

Loft, industrial & urbanclassic style vanuit de USA naar Nederland

Een mix van klassieke materialen als metaal, grof

(onbewerkt) hout, stalen puien, mooi gemetselde

stenen en ruig beton vormen de basis voor de

nieuwste interieurtrend: Raw Classic. Lambriserin-

gen en rijkversierde interieurelementen, gecombi-

neerd met ruige industriële elementen, geven een

trendy fusion gevoel. Uit de Verenigde Staten

afkomstige dunne stalen panelen en sierlijsten,

voor wanden en plafonds, versterken de uitstraling

en onderstrepen het bijzondere karakter van deze

stijl. New York Ceiling Co. brengt deze elementen

nu naar Nederland.

De dunne stalen panelen meten circa 60x60 cm.

Ze worden geleverd met bijbehorende accentlijs-

ten om plafonds en wanden te bekleden of om in

stijl lambriseringen te maken. Er is een zeer ruime

keuze uit meer dan 30 designs en meer dan 70

(metaal)kleuren waaronder brons, koper, messing,

zilver en whites. Het is ook mogelijk om de

authentieke panelen en lijsten uit de USA onbe-

handeld te bestellen en zelf af te werken met verf

of te patineren.

Installeren is gemakkelijk: met stalen nagels,

montagekit of in een raster van een systeempla-

fond. De panelen zijn speciaal voor NYC aange-

past op de maatvoering van Europese

systeemplafonds. Het materiaal is zeer geschikt

voor toepassing in winkels, interieur projecten,

horeca en kantoren.

&nieuws

32

De ster van Ernst Koning is rijzende in

designersland. Voorlopig hoogtepunt is

de prestigieuze IF Concept Design

Award die zijn designlamp Refinery

onlangs in de wacht heeft gesleept.

Uiteraard is dit succes niet uit de lucht

komen vallen: “Van jongs af aan ben ik

bezig met ontwerpen en bouwen. Het

was voor mij dan ook een logische keuze

om de opleiding Product Design & Engineering in Utrecht te volgen. Tijdens mijn

opleiding heb ik onder meer rekwisieten voor decors van televisieprogramma’s

van de NCRV en Talpa ontworpen, iets wat ik ook nu nog steeds met veel plezier

doe. Daarnaast heb ik me op interieurontwerp gestort en dan met name op

verlichting.”

VerlichtingKoning vervolgt: “Verlichting fascineert me omdat het een ruimte echt afmaakt. Ik

richt me hierbij niet zozeer op de lichtbron, maar meer op de armatuur en het

ontwerp zelf. Voor mij zijn vormgeving en praktische toepasbaarheid twee

elementen die elkaar moeten versterken. Bij vrijwel alle producten die ik ontwerp

zorg ik ervoor dat het commercieel haalbaar is en dat de klanten een goed beeld

hebben wat ze ermee kunnen. In eerste instantie heb ik dat in eigen beheer

gedaan, maar inmiddels zijn mijn verlichtingsontwerpen Refinery en Illumimate

door meubelmerk Lande, welbekend van het label Artifort, in hun nieuwe

verlichtingslijn opgenomen.”

RefineryDe Refinery wordt begin 2013 door Lande op de markt gebracht. Dit ontwerp

bestaat uit vijf buizen en lampen en is geïnspireerd op de buizen van een

Interview

Ilias ErnstLande introduceert buizenlamp Refinery van Ernst Koning

Van een verlichtende spijkerwolk tot buizenlamp: vanuit

zijn studio in de Amsterdamse Koffie Fabriek verrast de

jonge ontwerper Ernst Koning de wereld met zijn creatieve

ontwerpen. Office & Design praat met Koning over zijn

label ILIAS ERNST.

olieraffinaderij. De lichtpunten kunnen los van elkaar

in positie gedraaid worden, wat de gebruiker een

eigen gepersonaliseerde verlichting biedt. De

Refinery is volgens Koning bij uitstek geschikt voor

het Nieuwe Werken: “Voor één van de buizen is de

lamp vervangen door een stopcontact, zodat je

stroom voor bijvoorbeeld een laptop uit de lamp kan

tappen, dit maakt het ontwerp erg flexibel.”

Typisch KoningWat typeert de stijl van Ernst Koning? “Ik zou mijn

stijl kenmerken als modern, strak, minimalistisch,

verrassend en tegelijkertijd praktisch en functioneel.

Een deel van mijn inspiratie haal ik uit mijn omge-

ving. Ik surf bijvoorbeeld graag aan de Spaanse

kust. Daar heb je kliffen die bestaan uit gelaagde en

geërodeerde rotsen. Die structuur heeft gediend als

inspiratie voor mijn ontwerp van de organisch

gevormde salontafel Shale. Die bestaat uit een

lagenstructuur die ruimte biedt voor tijdschriften en

andere platte gebruiksvoorwerpen. Voor mij is dat

de essentie van inspiratie: ik kijk om me heen, zie

bestaande voorwerpen of structuren en zie hoe ik

die kan omvormen tot iets nieuws.”

Refinery

33

&

Nailcloud

34

architectuur

Architectuur Klassieker‘Geef de aarde door’. Deze slogan geeft de kern van het gedachtegoed van het Wereld

Natuur Fonds (WNF) weer. De organisatie verwerpt het idee van ‘na ons de zondvloed’ en werkt aan

een toekomst waar mens en natuur in harmonie samenleven. Het in 2006 voltooide hoofdkantoor

van het WNF is gebouwd als een zichtbaar symbool van de idealen van het Wereld Natuur Fonds.

Heeft dit geleid tot een pareltje van duurzame architectuur of schiet het gebouw zijn doel voorbij?

35

&architectuur

LocatieAan het begin van het nieuwe millennium groeit Het

Wereld Natuur Fonds uit zijn jasje. De kantoorvilla

van het WNF in Zeist voldoet niet meer aan de

vereisten die een organisatie met ruim 100 mede-

werkers en meer dan 900.000 leden aan een

gebouw stelt. De voorkeur gaat uit naar een nieuw

kantoor in de buurt van Zeist. Deze stad op de flank

van de Utrechtse heuvelrug heeft zich in de loop

van de jaren ontwikkeld tot het epicentrum van

natuurminnend Nederland. Behalve het WNF

zijn hier immers ook andere instanties zoals

Vogelbescherming Nederland en Staatsbosbeheer

gevestigd.

De voorzitter van het WNF loopt bij toeval tegen het

uit de jaren ’50 stammende laboratorium van het

voormalig Instituut voor Veterinair Onderzoek aan.

Het pand is op dat moment al bijna tot een romanti-

sche ruïne vervallen en wordt bewoond door antikra-

kers. Het gebouw heeft echter mogelijkheden. Het

beslaat een groot oppervlak, ligt op een steenworp

afstand van het station en het wordt omgeven door

het vervallen maar pittoreske landgoed Schoonoord.

Het landgoed heeft zijn eigen, zeer specifieke

vegetatie. Het kantoorgebouw ligt precies op de

grens van het hogere, droge bosgebied en het

lagere, vochtige grasland. Juist dit gegeven maakt

de plek van het gebouw binnen het landschapspark

zo uniek. Het WNF besluit om het park weer in oude

glorie te herstellen. Het voormalige laboratorium

wordt aangekocht en omgevormd tot het nieuwe

kloppende hart van het Wereld Natuur Fonds.

VisieHet WNF wil dat het nieuwe hoofdkantoor de

identiteit van de organisatie belichaamt.

Het kantoor moet uitblinken door uitstekende

energieprestaties, een gezond binnenklimaat en het

gebruik van milieuvriendelijke materialen. Het

bouwproces zelf moet inzicht leveren welke

afwegingen er moeten worden gemaakt binnen het

budget en de mogelijkheden. De evaluatie moet

vervolgens uitwijzen wat succesvol is, wat niet en

waar bij toekomstige duurzame projecten rekening

mee moet worden gehouden. Het moet een

voorbeeld worden dat aantoont hoe een kantoor

optimaal kan functioneren terwijl de druk op de

natuurlijke omgeving wordt geminimaliseerd. Een

wegbereider voor een nieuwe generatie duurzame

kantoorgebouwen.

Licht, transparant en duurzaamHet Wereld Natuur Fonds schrijft een prijsvraag uit

waarbij architectenbureaus hun ideeën voor het

nieuwe kantoorgebouw kunnen ventileren. Uiteinde-

lijk komt het architectenbureau van Thomas Rau als

winnaar uit de bus. Het eigenzinnige ontwerp van

Rau tovert het bestaande sombere gebouw om tot

een licht, transparant en duurzaam kantoor dat

perfect aansluit bij de visie van het WNF.

De renovatiewerkzaamheden gaan in 2003 van

start. In 2006 is de transformatie afgerond en is het

gebouw onherkenbaar veranderd. De bestaande

structuur wordt onderbroken door een nieuwe

keramische ‘blob’. Het kale beton van het oude

gebouw heeft door het gebruik van natuurlijke

materialen een warme uitstraling gekregen. Grote

delen van de vernieuwde gevel zijn uit glas

opgetrokken. Hierdoor worden de ruimtes licht en

kunnen werknemers en bezoekers genieten van een

fenomenaal uitzicht op het omliggende landgoed.

Het gebouw kent een heldere, functionele tweede-

ling. In de ruime blob zitten alle publieksfuncties,

zoals de receptie, het call-center, een winkel en

vergaderzalen. Hier heerst door de glazen schei-

dingswanden een open sfeer. De andere onderde

Tekst: Martin Bos

36

len zijn in de vleugels gevestigd. Hier zorgt een

meer gesloten indeling ervoor dat de medewerkers

geconcentreerd kunnen werken. De eerste verdie-

ping van het gebouw is flexibel ontworpen, zodat

deze aan derden kan worden verhuurd.

CO2-neutraal kantoorHet hoofdkantoor van het WNF is op het moment

van oplevering het eerste CO2-neutrale en zelfvoor-

zienende kantoorgebouw van Nederland. De

combinatie tussen goede isolatie, drievoudige

beglazing en zonwering met lamellen zorgt voor een

laag energieverbruik. Verder is er een warmte-

krachtkoppeling (WKK) geïnstalleerd die werkt op

de niet-fossiele brandstof koolzaadolie. De WKK

zorgt voor ongeveer 50% van de jaarlijkse behoefte

aan warmte. Op het dak staan zonnecollectoren. De

zon levert 30 tot 40% van de energie die nodig is

om kraan- en douchewater te verwarmen. Er staan

ook maar liefst 250 zonnepanelen op het dak. De

energie die hiermee opgewekt wordt, staat gelijk

aan het elektriciteitsgebruik van dertien huishou-

dens per jaar.

De wanden en plafonds in het gebouw zijn afge-

werkt met leemstuc. Leem heeft de eigenschap

warmte en vocht op te nemen en af te staan. In de

lemen plafonds zijn klimaatmatten verwerkt. Een

ingenieus systeem van ‘waterbuisjes’ in de plafonds

zorgt voor verwarming en koeling van het gebouw.

Deze vorm van verwarming/verkoeling zorgt (in

plaats van convectie) het hele jaar door voor een

vrijwel constante temperatuur en luchtvochtigheid

en daarmee voor een gezond binnenklimaat.

Vervagende scheidslijn tussen natuur en betonHet duurzame karakter van het kantoorgebouw

stopt niet bij de energievoorziening. Bij de renovatie

is alleen verantwoord gekapt hout met het FSC-

keurmerk verwerkt. Voor de trapleuningen is voor

het eerst in Europa FSC-gecertificeerde bamboe

gebruikt. Op de vloer ligt tapijt van gerecyclede

vloerbedekking, de schoonloopmat is gemaakt van

oude autobanden en de erfverharding is afkomstig

van sloopbeton.

Het gerevitaliseerde gebouw moet harmonieus

samengaan met de omliggende natuur. De gesloop-

te delen van het oude kantoor zijn teruggeven aan

de natuur en rondom het gebouw is een biotoop

aangelegd. In de buitenmuren zijn nestkastjes voor

vogels en verblijfplaatsen voor vleermuizen

geplaatst. Zo vervagen de scheidslijnen tussen

natuur en beton.

WaarderingHet nieuwe hoofdkantoor van het WNF krijgt na

oplevering al snel juichende kritieken In 2007 wordt

het project bekroond met de World Brick Award, de

Nationale Energie Toekomst Trofee en de SBR

Innovatieprijs. In 2008 volgt de Dedalo Minosse

International Prize for Commissioning Architecture.

De inzending van architectenbureau Rau en het

WNF wordt daarbij verkozen uit 547 inzendingen uit

36 landen.

Klassieker? Het is wellicht voorbarig om een gebouw dat in

2006 is opgeleverd uit te roepen tot architectuur-

klassieker. Duidelijk is wel dat het WNF gebouw een

voortrekkersrol vervult op het gebied van duurzame

kantoorarchitectuur in Nederland. Daarnaast is het

een geslaagd voorbeeld van hoe de ziel van een

organisatie tot uitdrukking kan komen in de architec-

tuur van een gebouw. Of zoals de jury van de

Nationale Energie Toekomst Trofee het in 2007

verwoordde: “Voor WNF is het kantoor niet zomaar

een gebouw maar een uitdrukking van hoe je als

organisatie wil functioneren en hoe je die missie wilt

uitdragen. Ontmoeten en communiceren staan

daarin centraal. Volgens de jury zijn zij daar

bijzonder goed in geslaagd.”

&architectuur

37

‘Het Nieuwe Werken’ wordt eindelijk ook prettig werkenEcophon en Philips Lighting introduceren unieke Soundlight Comfort Ceiling

Over werken in kantooromgevingen is de laatste jaren veel te doen. Zo

doet ‘Het Nieuwe Werken’ (HNW) bijvoorbeeld opgeld. Dik Bijl, één

van de meest bevlogen ambassadeurs van deze trend, omschrijft het

als ‘een visie waarbij recente ontwikkelingen in de informatietechno-

logie als aanjager gelden voor een betere inrichting en bestuur van

het kenniswerk.’

Hoewel Het Nieuwe Werken een verzamelterm is voor slimmer, en

efficiënter werken in brede zin – hoe, waar, wanneer, waarmee en met

wie wordt gewerkt - wil ik me beperken tot de fysieke werkplek. Hoe

vertaalt Het Nieuwe Werken zich in de kantoorpraktijk?

‘Open’ kantorenBelangrijke kenmerken van Het Nieuwe Werken in een kantoorom-

geving zijn communicatie, samenwerking en flexibiliteit. Dat geldt

des te sterker nu steeds meer bedrijven het aantal vierkante meters

kantoorruimte reduceren om zo te besparen op onroerend goed en

verbruikskosten. Het resultaat lijkt paradoxaal, want waar kenniswerk

juist vraagt om een goede concentratie, wordt er gewerkt in open kan-

toren met flexibele werkplekken en informele ontmoetingsplaatsen.

Primaire voorwaardeUit grootschalig onderzoek van het Amerikaanse designbedrijf Gens-

ler blijkt inderdaad dat kantoorwerkzaamheden waarvoor concentratie

vereist is 50% van de werktijd in beslag nemen. Een goede focus

heeft ook grote invloed op andere werkgerelateerde praktijken - is

zelfs een primaire voorwaarde - blijkt uit een diepere analyse. De

onderzoekers van Gensler stelden namelijk vast dat de mate van con-

centratie als een belangrijke voorspeller geldt voor de mate waarin we

ontmoeten, leren en samenwerken op de werkvloer. Ofwel: hoe meer

een werkplek de concentratie bevordert, hoe effectiever we informatie

oppikken en samenwerken met collega’s.

Column

Geïntegreerd systeemTerug naar de paradox. Kantoren die zijn ingericht volgens Het Nieu-

we Werken-concept kunnen druk en lawaaierig zijn. De benodigde

concentratie heeft te lijden onder (omgevings)geluiden van pratende

collega’s, muisklikken en telefoongesprekken. Ook verlichting is soms

een bron van ongenoegen, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit

van Luzern. Het verblindt of is juist niet krachtig genoeg om plezierig

te kunnen werken. Grotendeels heeft dat te maken met de manier

waarop akoestiek en verlichting in traditionele verlaagd plafondin-

stallaties zijn gepositioneerd, namelijk naast elkaar als twee aparte

systemen. Omdat voor beide geldt dat ze optimaal functioneren recht

boven de werkplek, zou een geïntegreerde oplossing ideaal zijn.

Perfecte samensmeltingDie oplossing is er nu! Samen met Ecophon heeft Philips Lighting

namelijk het unieke Soundlight Comfort Ceiling weten te realiseren.

Dat combineert akoestische prestaties met LED-verlichting en heeft

een positieve invloed op de motivatie van mensen die werken in een

steeds veeleisender kantooromgeving. Gelijkmatig verlichte opper-

vlakken voor het gehele plafond of eilanden van licht creëren rust en

een natuurlijk gevoel van ruimte. De comfortabele visuele ambiance

met beperkte verblinding leidt tot minder vermoeidheid aan het einde

van de werkdag. Tel daarbij op de geluidsabsorptie die enerzijds de

spraakduidelijkheid over korte afstanden verbetert en anderzijds het

geluid over lange afstanden vermindert, en Soundlight Comfort

Ceiling is de ultieme oplossing in één systeem. Een perfecte samen-

smelting van verlichting en akoestiek die de concentratie verbetert en

zo Het Nieuwe Werken beter tot zijn recht laat komen!

Kim van RosmalenSegment Manager Office & Industry

Philips Lighting

37

38

verlichting

Brink Licht“We zoeken naar de cadeautjes in de architectuur”

“Energie besparen? Dat kan ook door

gewoon het licht eens wat vaker uit te

doen”, zegt Eduard Brink. Een bijzon-

dere uitspraak als je bedenkt dat

Brink licht verkoopt. De gedreven

ondernemer uit Montfoort heeft een

duidelijke visie als het gaat om licht.

Én als het gaat om het donker.

Gevoel creërenDe bedrijfskundige achtergrond van Brink stelde hem in staat op tijd de bedrijfs-

koers bij te stellen en nieuwe activiteiten te ontplooien. Daarnaast is vakinhoude-

lijk kennis en ervaring onmisbaar. “Een lichtplan ontwerpen is heel persoonlijk”,

zeg Brink daarover. “Je hebt een nauw contact met de klant en moet in een paar

gesprekken duidelijk krijgen wat hij wil en welk gevoel hij wil creëren in zijn

bedrijfspand of in zijn huis. Mensenkennis en communicatievaardigheden zijn

onontbeerlijk. Anderzijds is praktische ervaring belangrijk. Je moet weten wat

goed werkt en waarom. Je bewaart wat goed is en wat slecht of matig uitpakt

doe je nooit meer.”

Spelen met licht en donkerBrink is van mening dat het lichtontwerp altijd moet aansluiten bij een ruimte en

haar functie. “Ik houd niet van maniertjes of een vaste stijl”, zegt hij. “Bij Brink

Licht bekijken we een opdracht van alle kanten.” Brink praat gepassioneerd over

alle aspecten die bij een mooi ontwerp komen kijken. “Lichtontwerp kent

aspecten van zowel kunst als wetenschap. Net als bij architectuur zijn de

belangrijkste aspecten van lichtontwerp de compositie en het creëren van

lichtsferen die passen bij de functie van de ruimte. We zoeken naar de cadeau-

tjes in de architectuur en spelen met licht en donker.” Om tot een goed resultaat

te komen is samenwerking en vertrouwen belangrijk, aldus Brink. “Een succesvol

project hangt af van de prestatie van het hele ontwerpteam: de architect, de

bouwer, de interieurontwerper, de gebruiker. Er moet onderling vertrouwen zijn.

Pas dan durft iedereen zijn mening, of zelfs tegengas te geven, dit is cruciaal

voor succes.” Spelen met licht en schaduw is iets wat steeds terugkomt in de

plannen van de ondernemer. “Ik zou graag eens het lichtplan van een hotel of

restaurant ontwerpen waar de binnenruimte mooi overloopt in de buitenruimte

zodat je volop kunt spelen met schaduw, diepte en textuur. Waar ik planten en

bomen kan aanlichten voor een spannend en organisch beeld wat prachtig

combineert met het glas en wanden van een pand.”

Het juiste licht op de juiste plaatsHet bedrijf hanteert de slogan ‘een individueel ontwerp voor elk project’. Hoe

werkt dat in de praktijk? “Elk ontwerp is anders omdat elk ontwerp een ander

doel dient”, legt Brink uit. “In een museum is het van belang om een dramatische

beleving voor het publiek te maken. De juiste verlichting trekt de aandacht van

de bezoekers naar dat wat er tentoongesteld is en maakt van een museumbe-

zoek een belevenis.” Een heel ander voorbeeld waarin het juiste licht op de juiste

plaats belangrijk is, is in de gezondheidszorg. “Neem een ziekenhuis”, zegt

Fotograaf: Jac Reyer

Na zijn studie bedrijfskunde kwam Eduard Brink,

eigenlijk toevallig, in 1997 in de verlichting terecht.

“Ik kreeg de kans om een groothandel in armaturen

over te nemen”, zegt Brink. “Het kwam op mijn pad

en ik zag dat het een mooi bedrijf was.” Brink

breidde de groothandel in de loop der jaren uit met

een winkel, een advieskantoor en een lichtontwerp-

studio en wist mooie merken aan zich te binden. In

2006 ging de webshop met designverlichting online,

met een breed aanbod van wereldwijd bekende

merken. “Ik wist niet wat me gebeurde”, zegt Brink

als hij nu op die periode terugkijkt. “Ik kreeg veel

kritiek van vakgenoten. Hoe ik het in mijn hoofd

haalde designverlichting online te verkopen? Maar

de webshop werd een succes. Tegenwoordig is

bijna alles online te koop en kijkt niemand er meer

van op. Elke stap in de ontwikkeling van het bedrijf

droeg bij aan onze kennis van producten, toepas-

sing van licht en alle zaken eromheen.”

39

&verlichting

Brink. “In de operatiekamer heeft de chirurg koel,

wit licht nodig zodat aderen goed zichtbaar zijn en

hij zijn werk optimaal kan uitvoeren. In de wacht-

ruimtes en de kamers waar de patiënten verblijven,

wil je geen koel wit licht dat een steriele sfeer

creëert. Plezierig en warm licht maakt het verblijf in

een ziekenhuis aangenamer. Uit onderzoek is zelfs

gebleken dat een warme en plezierige sfeer een

belangrijke bijdrage levert aan een gevoel van

veiligheid en rust waardoor opnametijd verminderd

kan worden. Licht vormt een belangrijk aspect in het

creëren van die sfeer.”

FlexibiliteitIn veel ontwerpen is ook flexibiliteit belangrijk. In

een hotelkamer moet de gast kunnen slapen en

lezen, soms moet er gewerkt worden en in bepaalde

omstandigheden wil de gast een romantische sfeer

kunnen creëren. “Het is onze taak om die functies te

realiseren zonder dat ze elkaar in de weg zitten”,

zegt Brink. Naast alle eisen die in zakelijke projecten

aan licht worden gesteld, wil Brink ook de consu-

mentenmarkt niet uit het oog verliezen. “Wat voor

een hotelkamer geldt, geldt eigenlijk ook voor een

woning. Het ene moment wil je voldoende licht voor

het lezen van een boek, het andere moment mag

het wat meer gedimd voor een intieme sfeer. Het

zou voor woningen ook standaard moeten zijn dat er

een lichtplan op maat gemaakt wordt, dat past bij

de bewoners. Ook daar kunnen we adviseren over

indeling, vormgeving en lichttechniek.”

VisualiserenBrink vindt het erg jammer dat de budgetten voor

het lichtontwerp vaak minimaal zijn of zelfs helemaal

ontbreken of domweg worden vergeten. Hij is van

mening dat het belang van licht in de beleving en

de sfeer van een gebouw of een ruimte onderschat

wordt. “Er wordt veel tijd en aandacht besteed aan

mooie gebouwen en prachtige architectonische

hoogstandjes. En dan wordt er op het laatste

moment een lichtplannetje bedacht en hier en daar

een lamp opgehangen. Terwijl juist het licht, maar

ook de schaduwen, de cadeautjes in de architec-

tuur kunnen laten zien en volledig tot hun recht

kunnen laten komen.” Een belangrijk onderdeel van

het werk van Brink is dan ook visualiseren. “We

maken 3D tekeningen en werken met de fotometri-

sche data van de voorgestelde armaturen. Dit zorgt Lobby Pinnacle Tower, Muiderstraat, Amsterdam, opgeleverd Nov 2012,

lichtontwerp: Brink Licht Studio / Harry Rijnders

40

ervoor dat we een project realistisch kunnen

visualiseren waardoor we ook echt onze ideeën

kunnen overbrengen en het effect van ons werk

kunnen laten zien. We kiezen al in de lichtplannen

voor de meest geschikte producten voor het project

en houden dan rekening met prijs, functie en

vormgeving.” Het werk van de specialisten van

Brink Licht bestaat in projecten uit concept ontwik-

keling, ontwerpen, intekenen en begeleiding bij de

bouw. Soms zijn zij slechts betrokken bij enkele

stappen van het project. “Uiteraard gaat onze

voorkeur ernaar uit om vanaf het eerste begin bij

een project betrokken te zijn, zodat we van het

begin tot het eind onze kennis in kunnen zetten voor

een goed eindresultaat.”

&verlichting

Mag het licht uit?Anno 2012 speelt duurzaamheid in elk project een grote rol. Een lichtplan moet

zo energiezuinig en onderhoudsvriendelijk mogelijk zijn. Toch plaatst Brink daar

een kanttekening bij. “In sommige bedrijfspanden wordt klakkeloos volop led

ingevlogen. Op sommige plaatsen lijkt het wel kermis. Daar is niet over nage-

dacht. Ik zou de houding van mensen willen veranderen als het gaat om energie-

besparing. Vertrouw niet blind op led en op verschillende technologische snufjes

die ons in staat stellen enorm te besparen. Het is eigenlijk heel simpel. Gebruik

het juiste licht in de juiste hoeveelheid en op de juiste plaats. En doe gewoon het

licht uit als er geen licht nodig is. Dan kunnen we een hoop energie besparen.

Hoe efficiënt lichtbronnen ook zijn, het helpt allemaal niks als we het licht

onnodig laten branden.”

Pinnacle Tower, Muiderstraat, Amsterdam, opgeleverd Nov 2012, lichtontwerp: Brink Licht Studio / Harry Rijnders

41

Namaak is niet smaakvol en niet duurzaamHoewel er over smaak niet te twisten valt, bestaan er toch leuke

testjes om te zien of een ontwerp smaakvol is. Als jouw ontwerp

bijvoorbeeld veel wordt nagemaakt, is dat meteen ook een bewijs

van een geslaagd design. ‘Het zijn niet de slechtste vruchten, waar-

aan de wormen knagen’ is in dit verband een treffend spreekwoord.

Kijk maar eens heel scherp naar namaak, nep, imitatie en producten

met dit soort minder vleiende kwalificaties. Als je voor een namaak

designmeubel staat, hoor je zelfs bijna altijd wel dat stemmetje in

je dat zegt: ‘Klopt dit allemaal wel?’, want meestal mankeert er niet

zoveel aan maten, kleuren en vormen, maar wel aan de uitstraling.

Juist daarin zit ‘m het verschil. Origineel design heeft altijd uitstra-

ling en namaak design zelden.

Behalve de omstandigheid dat je kantoorinterieur aan uitstra-

ling verliest door namaak, zit je ook nog eens met het probleem

dat je terecht komt in relaties met mensen, die namaak leveren.

‘Inbreukmakers’ heten deze relaties ook wel in vakkringen. Met

enige regelmaat halen ze de TV-journaals, als er weer eens sprake

is van piraterij. Er is dan een container, meestal uit China, ons land

binnengekomen. Bij de douane is de hele boel in beslag genomen.

Dat levert soms bijna vermakelijke beelden op, ware het niet dat er

eigenlijk alleen maar verliezers zijn. De Chinezen verliezen verder

aan reputatie: een optelsommetje leert namelijk dat 65% van de

piraterij uit China komt. De importeur verliest zijn vaak reeds

betaalde spullen, omdat ze uiteindelijk vernietigd moeten worden.

Namaak is daarom ook zelden duurzaam, omdat op deze wijze geld

en grondstoffen verspeeld worden.

Als ik het kantoor van een bouwbedrijf binnenkom, vind ik het leuk

om plaats te nemen op stoelen en banken van oud steigerhout. Bij

een binnenhuisarchitect staat een tafel van veelkleurig sloophout,

geheel gepassiveerd in glasheldere kunststof, erg goed. Hier begint

het met duurzaam hergebruik en is het resultaat een populair

functioneel design. Antoni Gaudi deed het ons honderd jaar

geleden al voor. Scherven van keramische tegeltjes zo verwerken

dat er een sprookjesachtige uitstraling ontstond bij rustbankjes in

straatmeubilair. Overigens, probeer het niet na te maken, want je

ziet onmiddellijk dat er onder ons geen Gaudi meer is.

Wat zijn u en ik dan wel?

We zijn mondig en kunnen zelf kiezen of we voor origineel en

echt gaan, desnoods tweedehands in duurzaam hergebruik. Als

we voor nep en namaak gaan, hoeven u en ik als consument met

slechte smaak niet erg bang te zijn voor inbeslagname, zoals in het

journaal. Als individuele gebruikers zijn we meestal te kleine visjes.

Als we willens en wetens namaak design gebruiken, doen we vooral

onze eigen reputatie tekort en kan men zich afvragen of we mis-

schien nog meer relaties hebben, die het niet zo nauw nemen met

inbreuk, nep, smakeloosheid en piraterij.

Rolf de Weijsde Weijs Advies + Groningenwww.rolfdeweijs.nl

Column

42

Curieweg 10, 2408 BZ Alphen aan den Rijn • Telefoon: 0172 - 432777 • Fax: 0172 - 442212E-mail: info@wout.nl • Website: www.wout.nl

Dankzij van ‘t Wout worden projecten vakkundig, snel en vertrouwd gerealiseerd.

1-1 Van 't Wout sep12.indd 1 12-09-2012 16:46:50