Octrooi voor paprika betwist de volkskrant - blendle

8/25/2014 Octrooi voor paprika betwist - de Volkskrant - Blendle

https://blendle.nl/i/de-volkskrant/octrooi-voor-paprika-betwist/bnl-vkn-20140822-3464511 1/4

Afgelopen vrijdag

Octrooi voor paprika betwistIs de paprika met een natuurlijke afweer tegen insecten eennieuwe 'uitvinding'? Onzin, vinden biologische boeren entelers. Het is gewoon een veredeling.

VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER CARLIJNE VOS

AMSTERDAM

'Is een paprika een uitvinding? Nee.', zo luidt de kop in een paginagrote

advertentie van Bionext deze week in NRC Handelsblad. Met de advertentie

wil Bionext crowdfunders werven om een bezwaarprocedure te bekostigen

tegen een octrooi op de rode paprika van biotechbedrijf Syngenta Seeds.

De actie is een volgende stap in het steeds luider klinkende

maatschappelijk verzet tegen het 'monopoliseren' van gewassen. Vorig jaar

kwam Monsanto in opspraak nadat het octrooi had verkregen voor een

machinaal te oogsten broccolisoort.

Syngenta kreeg in mei octrooi voor het kweken van rode paprika's met

een natuurlijke afweer tegen insecten. Volgens Bionext, de

belangenorganisatie voor biologische boeren en telers, is het octrooi

onterecht verkregen omdat de paprikaplanten van Syngenta zijn gemaakt

door kruising van zaden uit de genenbank die deze eigenschap al bezitten.

Oftewel, het gaat om natuurlijk veredelingsproces en niet om een nieuwe

'uitvinding'.

Bionext en andere tegenstanders zoals Greenpeace, deelnemer in de

internationale belangenorganisatie No Patents for Seeds, willen dat de

Europese octrooiwetgeving zo wordt aangepast dat geen octrooi meer wordt

verleend voor producten uit klassieke veredeling. In februari hebben zij

daarom gezamenlijk bezwaar ingediend tegen de octrooiaanvraag van

Syngenta bij het Europees Octrooibureau.

Te gek voor woorden

De crowdfunding die Bionext heeft opgezet is volgens Bart Vosselman van

zaadveredelaar De Bolster de enige manier om grote multinationals als

Syngenta of Monsanto tegen te houden. 'Wij kunnen als kleine teler die



bezwaarprocedures niet betalen.'

Net als veel andere tegenstanders vindt Vosselman dat multinationals via

het octrooirecht gewassen proberen te monopoliseren. 'Dat is te gek voor

woorden. Dit gaat om eigenschappen van planten en zaden die in de natuur

aanwezig zijn. Die kun je niet als eigen ontdekking claimen.'

De discussie draait eigenlijk om het onderscheid tussen een ontdekking

en uitvinding, zegt Dieter Delarue, advocaat bij het in intellectueel eigendom

gespecialiseerde advocatenkantoor Van Innis en Delarue in Antwerpen. 'Iets

wat je zomaar in de natuur vindt of ontdekt, bijvoorbeeld een natuurlijke

eigenschap van een plant, is niet te octrooieren. Het is wat anders als je

bepaalde planten of exemplaren ervan die deze eigenschap niet hebben, toch

zo gaat bewerken dat ze die eigenschap wel krijgen.' Volgens Delarue wordt

de discussie nu op het scherpst van de snede gevoerd en moeten de slogans

van beide kanten worden genuanceerd. 'Bedrijven roepen soms iets te kort

door de bocht dat ze een geweldige ontdekking hebben gedaan die een

wereldwijd effect gaat hebben op de teelt, al is het maar om hun

investeerders te behagen. De maatschappelijke organisaties op hun beurt

overdrijven met hun verwijt dat bepaalde vruchten of planten

gemonopoliseerd worden. Zo'n vaart zal het niet lopen.'

Syngenta staat ondanks het maatschappelijk verzet nog pal achter de

aanvraag en hoopt media 2016 de eerste veredelde zaden op de markt te

kunnen brengen. Het bedrijf vindt dat het wel degelijk een belangrijke

innovatie heeft gedaan met de insect werende rode paprika. 'Dit scheelt

enorm in het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Wij hebben die eigenschap

gevonden, afgezonderd en geschikt gemaakt voor commercieel gebruik',

zegt Gerard Meijerink van Syngenta.

Volgens Meijerink is het volkomen terecht dat bedrijven het recht

claimen om dergelijke investeringen terug te verdienen. 'Hier zit vijftien jaar

werk in. Het is logisch dat we dat niet alleen willen terugverdienen door onze

eigen toepassing te beschermen maar ook te verhinderen dat derden ermee

aan de haal gaan.'

Dat laatste is wat Bionext en de andere tegenstanders nu juist wel willen.

Volgens de veredelaars biedt het zogeheten kwekersrecht dat in Nederland

wordt toegepast bij nieuwe toepassingen, voldoende bescherming. 'De

veredelaar behoudt zijn voorsprong in tijd maar andere veredelaars mogen

de eigenschap wel doorontwikkelen', legt Miriam van Bree van Bionext uit.

Daar is de consument ook het meest bij gediend, vindt Adrie Bossers van de



vakgroep landbouwzaaizaden van LTO Nederland. 'Als het gaat om

voedselzekerheid is het essentieel dat we voortdurend blijven

doorontwikkelen. Dat lukt niet als grote multinationals hun innovaties

vijfentwintig jaar lang kunnen afschermen.'

Makkelijker te oogsten

Zijn paarse radijsjes een 'uitvinding' of het resultaat van klassieke

veredeling? Dat is de vraag die centraal staat in de juridische strijd tussen

twee Nederlandse kwekers, Cresco en Koppert Cress over het recht paarse

radijskiemen te telen. Zij strijden sinds 2012 over het octrooi op paarse

radijskiem dat Koppert Cress met zijn dochteronderneming Taste of Nature

had verkregen. Volgens Cresco was het octrooi onterecht verleend omdat de

radijsjes gewoon via een klassieke veredelingsmethode zijn gekweekt en dus

niet als 'een uitvinding' gepatenteerd zouden mogen worden. De

toegevoegde eigenschap, anthocyanide, die de paarse kleur bepaalt

waarvoor octrooi is aangevraagd, is van nature aanwezig sommige

radijssoorten. Elke veredelaar kan deze radijskiem kweken door simpelweg

materiaal van de genenbank te kruisen en te selecteren, zo luidt het bezwaar.

In eerste instantie leek de rechter met Cresco mee te gaan, maar Koppert

Cress kreeg gelijk in hoger beroep. Daarom begon Cresco een

bodemprocedure, waarin binnenkort de uitspraak wordt verwacht. De zaak

wordt met argusogen gevolgd door organisaties als Bionext omdat ze is te

vergelijken met bezwaarprocedures bij de Grote Kamer van Beroep van het

Europees Octrooibureau over gepatenteerde tomaten en broccoli.

Paarse radijsjes

Biotechbedrijf Monsanto kreeg vorig jaar wereldwijd kritiek toen het in de

Verenigde Staten het octrooirecht had verkregen op een specifieke

broccolisoort. Het octrooi is gegeven voor een bepaalde inteeltlijn die het

mogelijk maakt de groente machinaal te oogsten. Tal van organisaties

verzetten zich tegen het verlenen van octrooirecht op gewassen. Zij vinden

dat geen octrooi kan worden gegeven voor eigenschappen die in de natuur

aanwezig zijn. Volgens de organisaties misbruiken multinationals het

octrooirecht om kleinere boeren en veredelaars - zonder juridische

slagkracht - buiten spel te zetten.

Monsanto wijst erop dat het boeren vrijstaat om andere zaden, zonder de

voordelen van de toevoeging van Monsanto, te gebruiken. Van



machtsmisbruik zou daarom geen sprake zijn.

Octrooi voor paprika betwist de volkskrant - blendle

Food

Transcript of Octrooi voor paprika betwist de volkskrant - blendle