Nummer 5 (zomer 2014)

Vanuit de Stuurgroep Tijdens de bijeenkomst op het Kroondomein ‘Het Loo’ op 15 mei jl. werd goed duidelijk hoe breed het landelijke Certificeringsmodel ‘Particulier Natuurbe-heer’ toepasbaar is. Nu al zijn, mede door de actieve ondersteuning van de Federatie Particulier Grondbezit (FPG), 150 natuureigenaren met het model aan de slag gegaan. Dat betekent dat er zicht is op 30.000 ha gecertificeerde particuliere natuur. De heer Jan Hak ging als voorzitter van de Landelijke Stuurgroep in op de rol van deze Stuurgroep. Hij legde uit dat de Stuurgroep de kwaliteit van het cer-tificeringmodel bewaakt en tevens fungeert als geschillencommissie. Verder vertelde de heer Hak over de beginfase van het nieuwe model. De basis is in Noord-Brabant ontwikkeld door het Brabants Particulier Grondbezit (BPG) samen met het Brabants Landschap, de provincie en ZLTO. Vanaf het begin was het de opzet om een eenvoudig, toegankelijk en breed toepasbaar model te ontwikkelen. Het certificeringsmodel is dan ook voor meer particulieren en agrariërs aantrekkelijk dan alleen voor FPG-leden. Een verbreding met bijvoor-beeld de Stichting Collectief Agrarisch Natuurbeheer (SCAN) is daarom voorstelbaar.

Onderwerpen in deze nieuwsbrief:

Uitreiking certificaten Gelderland

Geslaagd terreinbezoek Het Loo

Contacten met de Stichting Certificering SNL

Verplichting SNL-certificaat bij aankoop na-tuurgronden

Certificaat ook mogelijk zonder SNL-subsidie en buiten EHS

Uitreiking certificaat Zeeland

Uitreiking certificaten Gelderland Op 15 mei jl. heeft de Gelderse gedeputeerde Van Dijk (Natuur en Landschap) de eerste vijf Gelderse certificaten particulier natuurbeheer uitgereikt, tijdens een feestelijke bijeenkomst op Kroondomein Het Loo. De uitreiking markeert de groei van het aantal certificaathouders. Die groei zet naar verwachting door want er zitten nog tientallen particuliere natuureigenaren in de aan-vraagprocedure.

Een belangrijke reden voor het succes is dat het voor beheerders met een certificaat eenvoudiger is om subsidie aan te vragen. Voor eigenaren van gebieden groter dan 75 hectare is certificering zelfs verplicht. De overheid heeft vertrouwen in het beheer van de certificaathouders, waardoor regelmatige overheidscontroles komen te verval-len.

Nieuwsbrief certificering zomer 2014

2

Transparantie De gedeputeerde Van Dijk prees certificering als een goede manier om efficiënt en verantwoord subsidiegelden te besteden en benadrukte dat particulieren in Gelderland een grote rol hebben in het beheer. Arno Willems, opperhoutvester van Kroondomein Het Loo en gastheer van de bijeenkomst, mocht één van de certificaten ont-vangen. Hij benadrukte dat particulier natuurbe-heer zorgt voor veel verscheidenheid in de Ne-derlandse natuur en zei dat certificering het mo-gelijk maakt om transparanter te zijn richting de samenleving. Verbreding Als het aan FPG-voorzitter Roel Robbertsen ligt, gaan er straks veel meer natuureigenaren gecerti-ficeerd door het leven. Hij denkt dan aan eigena-ren met minder dan 75 hectare natuur en aan agrarische natuurbeheerders (in samenwerking met SCAN). “Ook zij verdienen het om individueel erkenning te krijgen voor het beheer van hun natuur, waar zij dagelijks vol passie mee bezig zijn.” Het door de FPG ondersteunde model is het eni-ge certificaat dat door particuliere natuureigena-ren zelf wordt ingevuld en individueel wordt toe-gekend. De Stichting Certificering SNL (Subsidie-stelsel Natuur en Landschap) verstrekt in op-dracht van de provincies de certificaten indien eigenaren van bos- en natuurgebieden aan be-paalde eisen voldoen. Met behulp van het mo-delhandboek uitgegeven door de FPG kunnen particuliere eigenaren aan deze eisen gaan vol-doen.

Geslaagd terreinbezoek Het Loo Na afloop van de certificaatuitreiking vond er een officieel terreinbezoek plaats. Certificaathouders kregen daarbij uitgebreide uitleg over het bos- en terreinbeheer op Kroondomein Het Loo. Gelet op de grote belangstelling (47 deelnemers afkomstig uit heel Nederland) zijn er twee groe-pen gevormd. Een groep is onder leiding van Tie-ke Poelen (boswachter Kroondomein Het Loo) naar het bosgebied van de boswachterij Uddel Oost gegaan. De tweede groep is onder leiding van Arthur Ebregt (Hoofd Beheerzaken van het Kroondomein) naar het Paleispark gaan kijken. Gelet op de vele enthousiaste reacties tijdens het terreinbezoek en na afloop, kunnen zowel de organisatie als de deelnemers terugkijken op een geslaagde middag. Alle deelnemers aan het ter-reinbezoek hebben hiervan inmiddels een verslag ontvangen.

Contacten met de Stichting Certificering SNL De Stuurgroep (die onderdeel uitmaakt van de FPG) heeft in april zijn jaarlijkse vergadering met het bestuur van de onafhankelijke Stichting Certi-ficering gehouden. Deze stichting beoordeelt de certificeringsaanvragen en geeft de certificaten af. Er zijn onder andere een aantal wijzigingen voor het kwaliteitshandboek besproken. Zodra deze definitief zijn krijgen de deelnemers deze toegestuurd. We hebben onze ideeën betreffen-de de externe audit op papier gezet en aan de Stichting meegegeven. Zij waarderen de con-structieve manier van samenwerken. Verder hebben we gesproken over het verloop rond de ingediende aanvragen en de afhandeling daarvan.

Nieuwsbrief certificering zomer 2014

3

Het bestuur van de Stichting Certificering hecht aan een regelmatig ambtelijk overleg ter verster-king van de samenwerking. De secretaris van de Stichting Certificering heeft in mei dan ook deel-genomen aan het ambtelijk overleg, waar het indienen van de aanvragen nogmaals is bespro-ken. De Stichting Certificering heeft weinig zicht op wat in het voortraject al wordt gedaan en be-sproken met de eigenaren, via de FPG-ondersteuning. Dat is jammer, want dat leidt soms tot onnodige vragen. Vanuit de ondersteu-ners zal voortaan een kort verslag van het voor-traject meegestuurd worden met de aanvraag. Verder is gesproken over het gevaar van het gaandeweg verzwaren van de eisen aan het indi-viduele deel van het kwaliteitshandboek. Geza-menlijk is vastgesteld dat, hoe leuk alle extra informatie ook is om te lezen, we er voor moeten waken dat een certificaat alleen toegekend of afgewezen wordt op basis van gestelde eisen. Het geheel dient eenvoudig en uitvoerbaar te blijven! Binnenkort komt de Stichting Certificering met een voorstel voor de externe audit. Hierover wordt nader met de Stuurgroep gesproken. Be-doeling is dat eind van dit jaar of begin volgend jaar de eerste externe audit wordt georganiseerd. Al met al kan worden vastgesteld dat er op basis van wederzijds vertrouwen prettig wordt samen-gewerkt.

Certificaat eis bij verkoop natuurgronden De provincies zullen een nieuwe werkwijze voor de verkoop van natuurgronden vaststellen. Het gaat dan om gronden die deel uitmaken van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Uit een besluit van de Europese Commissie bleek namelijk dat de huidige werkwijze strijdig is met de regels voor staatssteun en gelijkberechtiging. De belangrijkste aanpassing is dat bij verkoop van provinciale natuurgronden iedere beheerder gelijke kansen krijgt om deze grond te kopen en te gaan beheren als natuur. Het Interprovinciaal Overleg (IPO) heeft voor de provincies een pro-cedure opgesteld. Een van de basiseisen in de nieuwe procedure is dat beheerders gecertifi-ceerd zijn of zich laten certificeren op basis van een kwaliteitshandboek. Een andere aanpassing geldt voor de terreinbe-herende organisaties, zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Zij krijgen de aankoop van gronden niet meer tot 100% gesubsidieerd. Net zoals particulieren moeten deze organisaties ook zelf een bijdrage leveren. Dit gaat minimaal om 15% van de agrarische grondwaarde. De provincies streven naar een robuust natuur-netwerk. Versnippering bij de verkoop van grond moet dus worden voorkomen. Gronden worden daarom in principe als één geheel aangeboden. In bepaalde gevallen kunnen Gedeputeerde Staten besluiten het aaneengesloten geheel op te split-sen in meerdere kavels. De FPG houdt de vinger aan de pols als het gaat om transparantie.

Certificaat ook mogelijk zonder SNL-subsidie en buiten EHS Tijdens de jaarvergadering van de FPG in mei jl. ging de voorzitter van de FPG, Roel Robbertsen, in op de rol die duurzaamheid speelt bij het certi-ficeringsmodel voor particulier natuurbeheer. Via dit model kunnen eigenaren laten zien dat ze gekwalificeerd zijn om natuur, bos en ook agrari-sche natuur duurzaam te beheren. “Juist in de huidige tijd moeten we als particulieren laten zien dat wij een visie hebben op hoe wij het be-heer vorm geven; en aantonen dat wij kwaliteit leveren en maatschappelijk verantwoord bezig zijn.”

Nieuwsbrief certificering zomer 2014

4

Hierop werd door enkele aanwezigen de vraag gesteld of de certificaten uitsluitend zijn bedoeld voor de gronden die onder een SNL- of SN-subsidie (Subsidieregeling Natuurbeheer) vallen. Dit was tot voor kort inderdaad het geval. De Stichting Certificering SNL, die de certificerings-aanvragen beoordeelt en afgeeft, heeft eind 2013 echter besloten hierop geen aanvragen meer af te keuren. Reden voor de wijziging is dat een certificaat verplicht is voor het kopen van BBL-gronden en gronden van een andere gecertifi-ceerde eigenaar. Daarnaast heeft de Stichting via de FPG verschillende verzoeken gekregen van eigenaren die weliswaar geen SNL-subsidie ont-vingen, maar toch graag met aan het particulier certificeringsmodel mee wilden doen. En daarom ook graag een certificaat als erkenning voor hun inspanningen willen ontvangen. Tijdens het recente overleg tussen Stichting en de Stuurgroep is dit nog eens bevestigd. Zodoende hebben alle eigenaren met natuurgrond, gelegen binnen of buiten de EHS, met of zonder SNL-subsidie, nu de mogelijkheid om een certificaat aan te vragen.

Uitreiking certificaten in Zeeland Gedeputeerde Kees van Beveren heeft op 4 april het eerste Zeeuwse certificaat uitgereikt aan het bestuur van de Stichting Overduin. De gedepu-teerde kent het bijzondere gebied door zijn fiets-tochten. Hij feliciteerde bestuurslid mevrouw barones Sweerts de Landas Sprenger met dit bij-zondere resultaat en verwacht dat anderen zullen volgen. Mevrouw Sweerts bedankt rentmeester André Faas en andere betrokkenen voor het op-stellen van het beheerplan en de aanvraag.

Gedeputeerde Van Beveren stelt dat het goed is dat landgoederen en buitenplaatsen samenwer-ken en dat er koepelorganisaties zijn als het Zeeuws Particulier Grondbezit (ZPG) om het be-heer van de landgoederen te bevorderen en pro-blemen samen aan te pakken. “Door de certificering blijkt dat landgoederen zich verder willen inspannen en professionaliseren om specifieke natuurwaarden te beheren. Dit is een traject dat loopt. In Zeeland hebben we nu een mijlpaal bereikt met de uitreiking van het eerste Certificaat Particulier Natuurbeheer. Via de certi-ficering bevestigt de overheid zijn vertrouwen in de kwaliteit en capaciteit van de beheerder. Stichting Overduin is nu de Zeeuwse koploper en zal voor veel andere Zeeuwse particuliere na-tuurbeheerders als voorbeeld dienen.” De voorzitter van het ZPG, Joan Seijdlitz, meldde enthousiast dat zijn aanvraag inmiddels is inge-diend. Het tweede Zeeuwse certificaat zit eraan te komen. Terreinbezoek Buitenplaats Overduin Aansluitend vond er een terreinbezoek plaats op Buitenplaats Overduin. Het bezoek werd begeleid door de heer Lucien Calle, begeleider van Land-schapsbeheer Zeeland. Hij benadrukt het belang van kennis van ondergrond en hydrologie in rela-tie tot het gekozen beheertype. Op de hogere kalkrijke delen bij de buitenplaats zien we Abe-len/Iepenbos met stinzenplanten; op de nattere delen, dichter bij de klei, zien we essen; op de zuurdere gronden berken en eiken. Mede doordat de minder vitale bomen blijven staan voor bijvoorbeeld mossen en vleermuizen, komen er meer dan 1000 verschillende plant- en diersoorten voor op deze buitenplaats.

Nieuwsbrief certificering zomer 2014

5

Colofon Nieuwsbrief Certificering Uitgave van de Landelijke Stuurgroep Certificeringsmodel ‘Particulier Natuurbeheer’

Contact Bestuurlijk: Jan Hak Inhoud: Ekko Aertsen en Tineke de Vries Redactie René de Bont Floris van Arkel Contactgegevens secretariaat / meedoen:

Postadres Federatie Particulier Grondbezit Postbus 870 3900 AW Veenendaal

Telefoon 0318 578 550

Fax 0318 578 558

E-mail fpg@grondbezit.nl

Website www.grondbezit.nl

Twitter @De_FPG

“Ook eigenaren met minder dan 75 hectare verdienen het om in-dividueel erkenning te krijgen voor het beheer van hun natuur, waar zij dagelijks vol passie mee bezig zijn.” Roel Robbertsen, voorzitter FPG

Contactgegevens werkgroepen Cluster Zuid (werkgroep certificering Brabant; werkgroep certificering Limburg; werkgroep certificering Zeeland)

Naam Functie Achtergrond E-mail Telefoon

Aart Veder voorzitter Bestuurslid LPG veder1@xs4all.nl 0495 641 228

Jaap van der Schroeff

secretaris medewerker FPG schroeff@planet.nl 06 5731 2344

Cluster Noord (Werkgroep Certificering Friesland, Groningen, Drenthe)

Naam Functie Achtergrond E-mail Telefoon

Tineke de Vries voorzitter bestuurslid HFG tnkdevr@planet.nl 0514 605797

Yvonne Wijchers secretaris Stafmedewerker FPG yvonne@grondbezit.nl 0598 851866

Cluster Oost (werkgroep certificering Overijssel; werkgroep certificering Gelderland)

Naam Functie Achtergrond E-mail Telefoon

Gijs van Heemstra voorzitter bestuurslid GPG gijsvanheemstra@xs4all.nl -

Femke Maes secretaris Stafmedewerker FPG f.maes@grondbezit.nl 06 10709638

Cluster West (werkgroep certificering Utrecht; werkgroep certificering De Hollanden)

Naam Functie Achtergrond E-mail Telefoon

Hanneke Hietink voorzitter lid UPG beuntje@xs4all.nl 0343 511192

Lynn Hagendoorn secretaris medewerker FPG lynnhagendoorn@ burohaag.nl

06 50621954