Klik en win in Zilts Fotowedstrijd! - LeesFeest: 2 bijzondere kerstverhalen- Langs de Noorse kust - Meteo: download hoge resolutie gribfiles - ZiltsWinterdiscussie - Boeiende Boeken - Coldhanded Cup - En veel meer....

24 december 2009

nummer

45

foto

: © R

uud

Katt

enbe

rg

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

2

Heb jij dit seizoen een wereldzeilfoto gemaakt?Een spetterende actie, een adembenemende sfeer, een

mooie close up, een buitenaardse ankerplek...Mail hem naar Zilt en doe mee aan de

ZeilFotoWedstrijd voor Zilt-lezers. Maak kans op de hoofdprijs, eenschitterende Olympus Mju water-dichte camera, of op een van de

fraaie zeilboeken.

mail maximaal 3 zeilfoto's uit 2009naar: ziltfoto@ziltmagazine.com.

stuur in vóór 15 januari 2010. verander de fotobestandsnaam in je eigen naam. geef in je mail een korte beschrijving,

bijvoorbeeld scheepsnaam, locatie, gebeurtenis. verwijzigingen naar sites dingen niet mee. met het insturen geef je Zilt toestemming voor publicatie. de prijzen kunnen niet in geld worden uitgekeerd. over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. Zilt-lezers van wie we in 2009 al een foto

publiceerden doen automatisch mee.SPEL

REGE

LS

3

mailto:ziltfoto@ziltmagazine.com

6 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken.

8 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning.

10 Land van de Middernachtzon - Scharrelen langs deNoorse kust. Een impressie.

24 Lowestoft-IJmuiden - Nieuwe recordtijd: 5-36-18!

26 De StormvioolEen kerstverhaal van Klaas Jan Hoeve...

30 Meteo: hoge resolutie gribfilesMet downloadtips!

38 Boterletter - Koud, guur en in trek...

40 Zilts Winterdiscussie - Een tussenbalans.

44 NorozEen kerstverhaal van Michiel Scholtes.

in d

eze Z

ilt...

Zilt45/2009

4

56 In de wind - Nieuws uit de zeilwereld.

60 ZeilAgenda - Wedstrijden en evenementen.

64 Zilte Zintuigen - Zilt gevoel in twee dimensies.

66 Boeiende BoekenUitgaven met een hoge VerwaaiDagFactor...

72 Zilte Spullen - Nieuws van de handel.

76 Vegen, strooien, zeilen - Een winterse aflevering van de Coldhanded Cup.

86 Zilte Wereld - Over dromen en verwegzeilen.

88 Zilte Wereldkaart - Ankerplaats voorthuisblijvers, dromers en zeilers onderweg.

90 Zij maken Zilt - colofon.

interview

meer info

mail

download

meer foto's

In veel artikelenkom je knoppentegen zoals hier-onder. Klik eropen Zilt wordtnog leuker...

Zilt45/2009

video

5

foto

: © Ja

n va

n de

r Wei

defo

to: ©

Jan

van

der W

eide

6

download

Voor het bureaublad waar we 2010 mee beginnen, kerenwe terug naar de Engelse Oostkust. Jan van derWeide - auteur van het artikel in Zilt 44 -maakte deze sfeervolle foto terwijl hij vooranker lag op de rivier de Ore.

7

refle

ctie

...GroenVan onze regeringsleiders moeten we het blijkbaar niethebben. Na twee weken praten is 'Kopenhagen' afge-sloten met een slap akkoord waarin de natuur hetaflegt tegen immer toenemende welvaart.Door diezelfde welvaart zijn we hier in staat om vooronze lol het water op te gaan, om zo te genieten vande nu juist zo bedreigde natuur en de elementen. Dezeparadox kunnen wij zeilers misschien als beste door-breken.

Aan boord leven we in alle comfort met een 12-voltsysteem dat weinig van onze 21e eeuwse luxe-eisenonvervuld laat. Als vanzelfsprekend letten we op onsenergieverbruik, we investeren in led-navigatieverlich-ting, een accumonitorsysteem en een zuinige koelkast.

Steeds meer boten zijn uitgerust met zonnepanelen ofwindmolen en voorzien zich zo van voldoende groeneampères. Elk jaar trekken tientallen van ons als vertrek-kers naar het zuiden en maken duizenden mijlen opeen enkele dieseltank. En als we ergens aanleggenlopen we het dorp in of pakken we onze vouwfietsenuit de bakskist om de omgeving te verkennen.Zilt

45/2009

8

En natuurlijk lezen we Zilt, het zeilmagazine waar geenboom voor sneuvelt en waarvoor geen pallets volloodzwaar bedrukt papier door het land wordengedieseld.

Nieuwe technieken en een betere bewustwordingkunnen zeilen nog een stuk groener maken, maar aanboord zijn we al goed bezig met z'n allen.Door de gemiste kans in Kopenhagen is het duidelijkdat verandering echt van onderaf moet komen. Wehoeven niet te wachten op maatregelen van Obama,Brown of Balkenende. Als zeilers weten we als geenander dat leven met een beperkt energieverbruik onsgevoel van welzijn helemaal niet in de weg staat.Integendeel zelfs.

Waarom zouden we ons thuis met dezelfde ampère-bewustheid als aan boord niet net zo goed kunnenvoelen als op de boot? Het is het proberen waard.

De Zilt-bemanning wenst alle lezers een groene kersten een veel blauwe mijlen in 2010.

Zilt45/2009

9

foto

: © S

aski

a va

n de

r Slu

is

10

Middernachtzonhet land van de

“Oh, en die boot ligt dus in Noorwegen.”

Na een ultrakorte kennismaking ben ik aangenomen

als maat en scheepskok op de Bør.

“Vrijdag vliegen, gaat dat lukken?”

Het is dinsdagavond en ik heb geen

idee waar ik aan begonnen ben.

Noorwegen, wow! Bergen, fjorden, trollen, verlaten

eilandjes, Grieg, eeuwig zingende bossen.

Maandag glij ik met een gebakken glimlach zachtjes m'n

eerste fjord in. Wat is het hier waarachtig mooi.

De lucht helder en zuiver, het landschap groots en

ongenaakbaar, het licht onweerstaanbaar en dagen zo

lang als je benen dragen kunnen. Ik ben in het land van

de Middernachtzon, het Noorderlicht, de Poolcirkel. Een

land met verhalen vol trollen en heldhaftige vikingen,

met een eigen godenwereld. En een land dat sinds men-

senheugenis zij aan zij met de zee leeft.

Scharrelen langs de kust van Noorwegen

11

foto

's: ©

Sas

kia

van

der S

luis

12

Iedere dag is een reis. Het weer bepaalt wat we kunnen en wanneer. Met

gezond respect voor de 'steentjes' onderweg, zet schipper Hans dagelijks

een koers uit. De scherenkust van Helgeland vraagt concentratie en vakman-

schap van z'n zeelui. Onder water is het minstens zo indrukwekkend als

boven. Bakens op de rug van gladde rotsen verrijzen als onderzeeërs uit het

water. Eén verkeerde beweging en... De rotsen zijn geduldig. De kaart waar

we op varen is van 1902, herzien in 1954. Er verandert hier niet veel.

Geduldige rotsen

13

foto

: © S

aski

a va

n de

r Slu

is

14

Zeilen gestreken. Valwinden over de bergruggen

voelbaar. De temperatuur zakt naarmate we dieper

en dieper het fjord binnen drijven. Alsof je lang-

zaam de diepvries in vaart. Je kunt het ijs bijna rui-

ken. Het geluid van onze eenzame motor vervliegt

in de ijzige lucht. We worden opgewacht door de

regenboog. Bij Svartisen zie ik mijn eerste gletsjer

in het wild, de Engabreen, die tot op zeeniveau

afdaalt. De tranen rollen me over de wangen bij

het zien van deze oeroude ijstong. Iedere minuut

kleuren de zon en wolken het ijs, van goudwit tot

poolblauw en alles ertussen.

Ik kan er m'n ogen niet van afhouden. Morgen

wandelen we er in een uurtje naartoe.

Opgewacht door de regenboog

15

foto

's: ©

Sas

kia

van

der S

luis

16

Met een kustlijn van zo'n 83.000 kilometer langhebben de Noren zich altijd tot de zee gewend omin hun levensonderhoud te voorzien. De warmegolfstroom zorgt ervoor dat zo ver noordelijk nogzoveel leven is. In het Vestfjord, de open zeearmtussen de noordelijke eilandengroep de Lofoten enhet vasteland, verzamelen zich van januari tot aprilenorme scholen kabeljauw. Ze komen naar hetfjord om te paaien. Men wist al vroeg van dezejaarlijkse trek, de visvangst heeft hier een traditievan meer dan 1000 jaar. In open boten brachtenroeiers bij nacht en ontij al eeuwenlang hun lijnenuit. De vrouwen wachtten gespannen aan wal. Al in1120 bouwde koning Øystein de eerste rorbuen(roeiershutten) op de Lofoten om de mannen tij-dens het seizoen te huisvesten. En nu nog zijn derekken waar de vis te drogen wordt gehangen demeest karakteristieke bouwsels van de noordelijkeprovincies. Stokvis wordt nog altijd gemaakt metliefde en lucht.

Liefde en lucht

17

Houtje-touwtje constructie

foto

's: ©

Sas

kia

van

der S

luis

18

“Daar hebben ze eenolifant met beton afge-vuld en daar moet ie danomheen...”

“Oke, Hans, doe ik.” Alsmaat weet je dat dommevragen stellen later ooknog kan, er moet eersteen touw op de kantstaan. Ondertussen kijk iknergens meer van op. Ikheb afgemeerd aan eenonduidelijk soort land-bouwwerktuig, met eenflinke harp aan een ket-ting in de rots, aan eendikke spijker (alleen voorde lunch), een houtje-touwtje constructie, aanhet welhaast luchtledige,maar aan een olifant? Ach-ter de meeste pennen inde rotswand is een soortschietschijf geschilderd,zodat je in het donkerook moeiteloos je trossenkunt gooien. Dan zie ikhet betonnen olievathoog op de kade en despring staat. Olievat, tsss.

19

De Lofoten verrijzen als de stekelige staart van een vegetarische dinosaurusuit de diepten van de Noorse Zee. Als mens voel je je wat nietig in ditwoeste, onbeschutte landschap. Het gebergte hier is van het oudste enjongste gesteente ter wereld. Aan de overkant heeft vroeger het ijs van hetVestfjord de rotsen nog glad gepolijst, maar hier wijzen de puntige toppenloodrecht de hemel in. Op sommige plekken zie je de aardlagen niethorizontaal, maar verticaal in de bergen staan.

Onbegrijpelijk en uniekfoto: ©

Sas

kia

van

der S

luis

20

De ligging en vorm van de Lofoten maken het een berucht gebied quaweersomstandigheden. Het weer blijkt extreem moeilijk te voorspellen enkan ieder moment omslaan. Om iedere hoek ligt een ander weerssysteem tewachten op... Misschien is dat het wat het licht op de Lofoten zo ongrijpbaaren uniek maakt. Van diep zwarte onheilsluchten tot fris blauwe luchtenbinnen een kwartier. Als het je niet bevalt, moet je tien minuten wachten,zeggen ze hier. Z

21

BØRDe Bør is een tweemast Baltic trader van 25 meterinclusief boegspriet. De boot werd in 1992 in Bodøgebouwd en vaart nu met Hans de Koning en DianaVenneman als tweede eigenaren, al zes seizoenen inNoorwegen. Bør is een graag geziene gast langs deNoorse kust. Voor de meeste Noren is het watereen weg van A naar B of een werkgebied,zeilschepen zie je er weinig en al helemaalniet van die stoere (Noors voor groot).Bør zeilt ieder jaar met gastenin eind april van Harlingennaar Stavanger, om daar detocht naar boven te beginnen.Eind juni vaart het schip rondin de Lofoten en eind augustuswordt weer aan de thuisreisbegonnen. borzeilreizen.nl

22

ADVERTENTIE

video

23

Op 2 december vestigde de VO70 van team Delta Lloyd een nieuw Noordzee-record. De afstand tussen Lowestoft en IJmuiden werd afgelegd in iets meerdan vijfenhalf uur. Dat is een verbetering van een half uur ten opzichte van detijd die Harm Prins en zijn team vorig jaar met de VO60 Pleomax noteerden.

LOWESTOFT - IJMUIDENfoto:

© L

aure

ns M

orel

/Mor

elst

udio

24

In 22 knopen wind kwam de bootsnelheid niet onder de 18 knopen. Volgensgelegenheidschipper Bouwe Bekking kan het echter nog wel wat sneller, omdat deboot nu een deel van het traject flink aan de wind moest varen. Met een gunstigerwindhoek verwacht Bouwe dat er nog wel een half uur van zijn tijd af kan.

LOWESTOFT - IJMUIDEN

Z

25

e e n k e r s t v e r h a a l v a n K l a a s J a n H o e v e

StormvioolAls de wind om het huis huilt en de kale takken tegen dedakgoot zwiepen, voelt hij de drang om naar de zee te gaankijken. Er staat een zware storm uit het noordwesten. Het ishet weer waarbij de mannen van de reddingmaatschappij inde buurt van hun pieper blijven. Maar niet om hem teredden. Zijn boot staat al sinds september op de wal.Hij neemt de bus naar IJmuiden, naar het strand en naar depier. Het laatste stuk over het duin voelt hij al hoe hard hetwaait. De branding brult, het helmgras ligt plat en het zandstuift dwars door zijn kleding. Het strand is leeg, de zee niethelemaal. Achter de hoge golven schuift de navigatieverlich-ting van een klein schip in de richting van de zuidpier.Slechts één helderwit toplicht voert het vaartuig, boven inde hoogste mast.Een korte sprint en hij staat op de pier, hoger nu. Het schipis helemaal in zicht en ploegt zich in de laatste schemeringslingerend en stampend naar de haveningang. Er staan tweemasten op de boot, met kleine zeiltjes eraan.Het laatste stuk van de pier is afgesloten met een wappe-rend lint en een bord: Gevaar. Tot zover en niet verder.

defo

to: ©

Zilt

Mag

azin

e

26

Hij kijkt uit over zee. Achter de gerafelde horizon ligt zijnverleden. Wegzinkend in zijn herinneringen herdenkt hijzijn doden en herbeleeft hij zijn dromen. Lowestoft 100 mijlnaar het westen, en meer naar het zuidwesten: Bretagne,Galicie, de Kaapverden. En nog verder de Cariben waar indeze tijd van het jaar een vloot vertrekkers aankomt na hunoceaanoversteek. Hoe lang is het nu geleden dat hij Barba-dos boven de horizon zag rijzen? Verder zeilen naar deeilanden in de Pacific, Christmas Island misschien; dedroom blijft. Hij voelt de aandrang om meteen zijn boot tewater te laten en weer te vertrekken. Maar uitkijkend overde wilde zee bespringt hem de angst dat hij nietmeer tegen deze zeeën is opgewassen. Heeft hijdit ooit gedurfd, getrotseerd?Weken op zee, problemenoverwinnend,genietend van schipen zee, dromend vanhet volgende eiland.

27

Het oude schip duikt een grondzee in, komt weer overeinden ploegt verder, nog een kwart mijl misschien, maar desnelheid is er uit. Even denkt hij zelfs de schroef te horengieren als die lucht hapt bij een volgende duik. Zijn gedach-ten dwalen af naar zijn eigen stormen, ver op de oceaan ensoms ook te dicht bij de kust. Hij voelt de bewegingen nogin zijn lijf, en voelt ook de angst en toch ook de verrukking.

Opeens voelt hij de aanwezigheid van een andere storm-ganger. Achterom kijkend ziet hij een vrouw staan, te dungekleed voor dit weer, een vioolkoffer in de hand. Ze lijktzo weggelopen uit een salonorkest en staart vriendelijk inzijn richting. Hij heeft geen zin in een praatje, maarmoet wel iets antwoorden als ze vraagt of hij wilhelpen. Hij denkt na over een afstandelijk en nieterg enthousiast antwoord. Terwijl hij overweegthoe hij deze stoorzender kan kwijtspelen, begintze op de viool te spelen, tegen de stormwind in.Bach, bevend en bibberend, maar loepzuivergespeeld.

“Kom nu maar mee,” zegt ze. Hij volgt haar,over het natte strand, langs de duinovergangen naar de verlaten parkeerplaats. Daar staateen stokoude Citroen Ami, zo’n auto met eenverkeerd-om hellende achterruit. Het motor-tje komt knetterend op gang. Ze rijden, dewind in de rug, in de richting van de vissersha-ven. De Ami hobbelt over de keitjes van hethaventerrein, tussen wat loodsen door naar eenkade. Het aftandse scheepje dat hij zag binnenlopenlegt net aan, nog steeds met het felle witte toplicht inde hoogste mast. Op de kade staan drie mannen, eendouaneman, een loods en een marechaussee.

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

28

Z

Samen met deze mannen stappen ze aan boord, de vrouwvoorop. Ze heeft nog steeds de viool onder de arm, debeambten hun aktetas. In het stuurhuis beweegt een schimdie een aanwijzing roept in de roeptoeter naar de machine-kamer. In een malle ganzenpas lopen de ambtenaren, devrouw met de viool en de man door het gangboord naarhet stuurhuis.

Opeens schuift een dekluik open en een magere zwarteman roept iets in een onverstaanbare taal. Hij is overduide-lijk niet op zijn gemak, in de war en bang voor de unifor-men. Hij wenkt, dringt aan en verdwijnt weer onder dek. Ze

volgen hem naar beneden, over een ruw getimmerdetrap. In het schemer ontwaart de man een groepje

mannen, zeelieden zo te zien. Kalm zitten de man-nen bijeen, wijken uiteen om het groepje door telaten. In het verste eind van het ruim brandt watlicht en huilt een baby. Nog een paar stappen enze staan voor een vieze matras met daarop eenzwarte vrouw, Ethiopisch of Somalisch, met eenlome glimlach op de lippen. Aan haar borst eenbaby.

De vrouw met de viool begint te spelen, deeerste noten van het Weihnachtsoratorium vanBach. Zeelieden in plaats van herders, ambtena-ren in plaats van koningen, een moeder en eenbaby. Maar wat moet zijn rol zijn?De vrouw met de viool houdt op met spelen enspreekt: “Als je niet naar de tropen kunt zeilen,komen de tropen wel naar jou toe.” In een

andere hoek zet iemand een blikkerig klinkendecassetterecorder aan: 'Nu zijt Wellekome', gezongen

in een Afrikaanse taal.

29

Je gaat het paszien als je hetdoorhebt...Ervaringen met hoge resolutie gribfiles

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

30

In Zilt 43 relativeerden we denauwkeurigheid van gribfiles.

We zagen dat weerdata bovenopen zee buitengewoon

betrouwbaar zijn, maar dat jeop je hoede moet zijn als land

en water elkaar ontmoeten.

Duidelijk werd ook dat je eengrootschalig computermodel

als het populaire en gratis GFSniet straffeloos kunt laten in-zoomen op een klein gebied

waarin het juist de details zijn,die de wind beïnvloeden.

De conclusie was dat eigenmeteorologische kennis nogaltijd de beste manier is omdoor de computer gegene-

reerde weerberichten teverbeteren.

Of dienen zich daarvoor ook alalternatieven aan?

TEKST

31

Overzeiler zonder detail

OVERZEILER OF AANLOOPKAARTMaar heel weinig zeilers zullen op de Waddenzee of deWesterschelde een zeekaart voor de hele Noordzeegebruiken. Iedereen begrijpt immers dat informatie overgeulen, platen en betonning essentieel is. Als het echterom weersinformatie gaat, lijkt gebrek aan detail diezelfdezeilers veel minder te deren. Dan is het volkomen vanzelf-sprekend om grootschalige weersinformatie ook voorkleinschalige gebieden te gebruiken.

Net als bij de navigatie gaathet ook in de weerkundeom details. En vergelijkbaarmet een overzeiler is ookeen grootschalige gribfileniet in staat om elk meteo-rologisch equivalent vaneen ondiepte in kaart tebrengen. Dat ze desondankserg populair zijn, is goed teverklaren. Ze zijn makkelijk

beschikbaar en volkomen gratis. En zolang er geen land inzicht is, is een overzeiler een prima kaart waarop nauwe-lijks nuttige informatie ontbreekt. Maar als het gaat om devanzelfsprekendheid waarmee elke zeiler in de buurt vande kust overschakelt op kleinschaliger kaarten gaat plotse-ling elke vergelijking mank. En niet alleen uit gemakzucht,maar ook omdat gedetailleerde gribfiles niet beschikbaarzijn. De eerste signalen dat dat in de komende jarenmogelijk gaat veranderen, zijn echter al zichtbaar.

SUPERFORECASTGribfiles die een veel groter aantal roosterpunten gebrui-ken (zie Zilt 43) en de geografie van de kust gedetailleerdin hun berekeningen betrekken, zijn er wel degelijk. Vrijwel

altijd als commercieel pro-duct, maar nog steeds zijn erook kosteloze bronnen. Niethet meest spectaculaire,maar wel een van de meesttoegankelijke voorbeeldenvind je op de website vanWindfinder(www.windfinder.com).De 'Superforecast' tabellenop die website komen ineerste instantie tot stand alsresultaat van het gratisbeschikbare GFS computer-model. Dat levert de gebrui-kelijke horizontale resolutieop van een halve graad.Vervolgens rekent Windfin-der echter nog een keer aande uitkomsten. Ditmaal metregionale computermodel-len die de resolutie bijnaverdubbelen en waarin veellocale meteorologische ken-nis wordt verwerkt.

Als je de uitkomsten naastde conventionele kolommenlegt die Windfinder produ-ceert, zie je soms opmerke-lijke verschillen in dewindrichting; die in wind-snelheid zijn over het alge-meen kleiner. Wie daar een

Windfinder Superforecast

Om de hoge resolutie prognoses van Windfindermakkelijker toegankelijk te maken, hebben weeen interactieve kaart gemaakt die je via de

blauwe button kunt downloaden.

downloadDOWNLOAD

33

studie van wil maken, kan de Windfinderprognoses toetsenaan de windhistoriegrafiek voor dezelfde plek die ook op dewebsite staat. Zelf hebben we dat met enige regelmaatgedaan. We stelden vast dat de hogere resolutie prognosesde werkelijkheid ontegenzeggelijk beter benaderen. Deson-danks komen er nog steeds afwijkingen voor en blijkt datzelfs roosterpunten om de 0,3 graad niet garanderen dat elklokaal fenomeen wordt opgemerkt.

NOORSE WEERDIENSTOp zoek dus naar nog meer detail. En ook die blijkt gratisbeschikbaar, zelfs als echte gribfile in stappen van 3 uur enin een resolutie van 0,1 graad. We kunnen ervoor terecht bijde Noorse weerdienst, al moeten we daarvoor wel een paarconcessies doen. Dat de prognoseperiode zich beperkt tot48 uur hoort daar niet bij. Dat is nu eenmaal inherent aanhoge resolutiemodellen. De computer verder vooruit latenkijken is niet zinvol, omdat dan de afwijkingen van hetgrootschalige basismodel te veel invloed krijgen.Wel lastig is dat de grootte van het gebied is voorgedefini-eerd tot een groot deel van Noord-Europa, gelukkig welinclusief het vaargebied van de meeste Nederlandse zei-lers. De prijs die we daarvoor betalen is bestandsgrootte;er moet zo'n 13 MB aan data worden binnengehaald. Nieterg als je thuis of in de jachthaven aan de breedbandland-vast ligt, maar nauwelijks een optie voor een trage of duremobiele verbinding onderweg.

EENKENNIGEen ander nadeel is dat het Noorse bestand niet doorpopulaire software als zyGrib of Ugrib wordt gelezen. Destandaardisering van gribbestanden laat helaas nog steedsruimte voor verschillen die niet elke viewer accepteert.Gelukkig is daar een oplossing voor.

34

De, eveneens gratis, viewervan MaxSea die je via Ziltkunt downloaden heeftgeen moeite met het Noorsebestand. Het installeren vanhet programma is lastig (leesvooral de handleiding die jeook op onze website vindt),maar het is de moeitewaard. Eenmaal ingeladen ishet effect van de resolutievan iets meer dan 11 kilo-meter direct zichtbaar. Nietalleen omdat het aantalwindveren verveelvoudigdis, en dit keer zonder inter-poleren, maar ook omdatlocale fenomenen en heteffect van de kust nu over-duidelijk is meegenomen.Zelfs nog zonder je echt inde nauwkeurigheid van deprognose te verdiepen, her-ken je plotseling de logischewindpatronen rond hoger- en lagerwal die door de grotemazen van GFS kunnen ontsnappen. Het is de moeitewaard om Maxsea met het Noorse model en zyGrib metGFS naast elkaar op het scherm zetten.

Aan keiharde uitspraken over de toegenomen nauwkeurig-heid wagen we ons nog niet. Pas als een grote groep zeilersdeze gribfile langere tijd gebruikt, valt er echt iets over tezeggen. Wie mee wil doen aan zo'n experiment kan zijnbevindingen mailen naar grib@ziltmagazine.com

download

Het verschil in resolutie is in een oogopslag tezien. Boven de GFS data in zyGrib, onder de

Noorse gribfile in MaxSea

35

WAAR VIND JE ZE?Meer roosterpunten is niet het enige verschil van hetNoorse bestand. In plaats van GFS wordt data van hetEuropese ECMWF gebruikt als input voor het localeHirlam-model. Dezelfde methode wordt door het KNMIgebruikt, maar daar blijven de resultaten het Geheim vanDe Bilt... De Noorse gribfiles staan op het adres:http://www.yr.no/verdata/1.5338672. Kies daar voor hetbestand: metno-neurope.grb. Simpeler is het om dedownloadbutton hiernaast te gebruiken.

NOG MEER DETAILOp hun website laten de Noorse meteorologen nog veelspectaculairder voorbeelden zien van waar het met geauto-matiseerde windverwachtingen naartoe gaat. Bijvoorbeeldmet een bestand voor het Skagerrak in de onwaarschijnlijkeresolutie van 2 mijl in stappen van 1 uur. Voor een twee-daagse prognose moet je wel 18 MB voor lief nemen, maarhet resultaat is ongekend. Voor het eerst zagen we bijvoor-beeld precies wat er met de wind gebeurt rond de finish vande Colin Archer Memorial Race. Misschien wel het meestonbegrepen fenomeen van de race.

DE MOEITE WAARDGribfiles met een hogere nauwkeurigheid zijn geen sciencefiction meer en ook niet langer het voorrecht van weten-schappers alleen. De gratis bestanden van de Noorseweerdienst vereisen wat meer inspanning dan het erggebruiksvriendelijke zyGrib, maar daarvoor word je beslistbeloond. En dat niet alleen met betrouwbaarder windprog-noses, maar ook door een groter inzicht in de beperkingenvan het GFS model. Want, zoals een bekende Amsterdamsevoetballer ooit al eens constateerde: 'Je gaat het pas zienals je het doorhebt...'

download

Z

36

ADVERTENTIE

37

Elk jaar als Sinterklaas in het land is, organiseert de Rotterdamse Zeilverenigingde Boterletter op de Kralingse Plas. Het ongebruikelijk jaargetijde kan nietverhinderen dat het evenement in hartje Rotterdam veel deelnemers trekt inuiteenlopende open eenheidsklassen.

foto

: © L

aure

ns M

orel

/Mor

elst

udio

38

meer foto's

Dit jaar waren kou, guur weer en een stevige wind de ingrediënten. Hetdeerde de deelnemers niet, zij zeilden even fanatiek alsof het hoogzomer was.Zilt-fotograaf Laurens Morel zette ook zijn muts op en zorgde voor eenspetterende impressie.

BOTERLETTER

Z

39

40

Een maand geleden zwengelde Klaas Hart een discussie aanover een roulatiesysteem in de Waddenhavens tijdens grotedrukte. Op het Zilt Forum verschenen meer dan honderd reac-ties. Klaas maakt een tussenbalans op.

Na drie weken discussieren vindt een ruime 80 procent van dereacties dat er maximum moet komen aan het aantal overnachtin-gen in het hoogseizoen. Daarnaast passeerden vele andere ideeënde revu.

Alles overziend denk ik dat de wadvaarders zich best in enigeregulatie zouden kunnen vinden. Een maximum van vijf nachten isacceptabel en daarnaast zou er nog wat geregeld kunnen wordenvoor 'rode vlag situaties'. Een aanmeldsysteem waarmee boten opvolgorde van aankomst worden binnengeroepen is er één van. Hetleggen van moorings en een goede dinghysteiger zou het buitenliggen veiliger en aangenamer maken.Een oplopend tarief na bijvoorbeeld de derde overnachting is ookiets over na te denken. Er was ook een tiental reacties van zeilersdie de discussie om verschillende redenen maar onzin vonden.

ConvenantOf er een oplossing komt is echter de grote vraag. De havens zelfhebben het liefst volle bak, dus maximale inkomsten, en geengedoe met bijvoorbeeld een roulatiesysteem. Terschelling zegt eenprobleem te hebben. Er is een convenant dat de aanleg van boxenverplicht stelt, vanwege veiligheid. Daarom moet ook Terschellingombouwen naar boxen, dus ten koste van veel ligplaatsen. Daarbijwordt uitbreiding van de haven door wetten en natuurbeheerfeitelijk onmogelijk gemaakt. In het 'Convenant Vaarrecreatie Wad-denzee' staat overigens niets over boxen, het gaat over voldoende'veilige ligplaatsen'. Volgens hetzelfde convenant vormen zeilbotendie overnachten in een haven geen enkele verstoring voor het Wad.fo

to: ©

han

neke

ste

ensm

a

41

Veiligheid is belangrijk, maar of boxen echt veiliger zijn dan stapelen, is devraag. Ik wil nog wel eens zien welke steiger er eerder leeg is. Een goedebrandslang op elke steiger is een zinvolle preventieve voorziening. Inpassantenhavens is genoeg volk om een brand snel te lijf gaan. Uit dereactie blijkt dat veel zeilers stapelen geen probleem vinden. Een paarmensen over het dek neemt men graag voor lief als er daardoor meerligplaatsen beschikbaar komen.

Er wordt gewerkt aan een gesubsidieerd systeem waarmee je vanaf zee viainternet een plaats kan reserveren (zie kader). De vraag is of dit werkt.Volgens mij hebben maar weinig boten een internetverbinding op zee enmisbruik wordt gemakkelijk. Wie komt er wel of niet van zee? Reserverenlijkt mij überhaupt de dood in de pot voor het hele vrijheidsgevoel vanzeilen. Nee, ik blijf daarom bij mijn conclusie dat een goed doordachtroulatiesysteem eerlijk is voor iedere zeiler. Op de Grevelingen moet je nadrie dagen ook verkassen van je eilandje en dat werkt prima.Klaas Hart

PROEFPROJECT TEXELGedeputeerde Staten van Noord-Holland geven de Stichting Waddenha-ven Texel een subsidie van ruim 12.000 euro voor een proef met eenmeld- en informatiesysteem in de passantenhaven van Texel. Voor hetproefproject wordt alle actuele informatie over beschikbare ligplaatsen inde waddenhavens gebundeld op een website. De proef begint in depassantenhaven in Oudeschild en wordt later uitgebreid met de havensvan Terschelling en Vlieland. Deze pilot vloeit voort uit het ConvenantVaarrecreatie Waddenzee. Gedeputeerde Rinske Kruisinga: ‘Dit conve-nant, waar Noord-Holland de trekker van is, heeft tot doel de recreatie-vaart op de Waddenzee beheersbaar te maken én te houden om zoverstoring van de natuur te beperken.'

Wil je meediscussieren? Klik dan op de knop hieronder

42

058 - 2994466 of stuur een mail naar:

Tot 75% financiering op nieuwe en gebruikte schepen

Tot 50% aflossingsvrij

ADVERTENTIE

watersport@frieslandbank.nl voor een afspraak met een van onze adviseurs. www.frieslandbank.nl

43

MICHIELfo

to: ©

Zilt

Mag

azin

e

44

MICHIELe e n k e r s t v e r h a a l v a n M i c h i e l S c h o l t e s

Noroz45

Op de tafel staat een open blik kidneybonen met een lepel

Op de steiger, zeker nog twintig meter van de boot,begint mijn argwaan. Er is iets mis. Ik weet niet eensmeteen wat. Eenhoorn ligt erbij als altijd, glanzend inhet lantaarnlicht, goed in delijnen, onder zijn dekzeil. Ietsmet de waterlijn? Ligt hij watvoorover? Wat dieper? Nee hè,geen lek, niet in december,niet vlak voor Kerst!

Net als ik aan boord wil stappen,springt me iets anders in hetoog; schijnsel door het daklicht.Dat kan niet! De olielamp brandtmaar een dag en ik weet zekerdat ik hem eergisteren doofde,ik weet nog hoe het flikkerendevlammetje stierf. Ik sta stokstijf,mijn adem maakt wolkjes in devrieslucht. Er zijn lui aan boord!

Even hang ik tussen agressie envrees. Agressie wint. Dit is mijnboot. Dieven, daklozen, vanda-listische jongeren: van boordmet dat tuig! Ik stap op het potdeksel en over de reling,wurm me tussen dekzeil en buiskap naar de kuip, haal diepadem en schuif in één keer het kajuitluik open, halfbeducht voor een vuist of mes. Lauwe lucht walmt mefoto

: © Z

ilt M

agaz

ine

46

tegemoet, met nog iets anders, de weeë geur van ongewas-sen sokken, petrolie en poep. Pas na seconden dringt totme door wat ik zie: een berg doeken, wikkels, tassen;

daartussen vier geschrokkendonkere gezichten, oranje ver-licht, een man, een vrouw, eenjong meisje en een jongen. Ver-moeide gezichten. Op de tafelstaat een open blik kidneybonenmet een lepel of vork erin. Mijnkidneybonen.

Met een klap schuif ik het luikweer dicht. "Wat is dit?" hijg ik.Wie zijn die mensen? Een gezinop reis? Vast buitenlanders. Ikdoe mijn ogen dicht en projec-teer het beeld van daarnet op debinnenkant van mijn oogleden.Pakistani's, Afghanen, Perzen?Hij was geschoren, zij had eenhoofddoek, het meisje ook. Dejongen leek me een jaar of der-tien, niet gevaarlijk.

Ik staar tien seconden naar hetschuifluik en open het opnieuw. Hetzelfde beeld, alleen isde jongen nu beschermend voor zijn moeder en zusje gaanstaan. Zijn ze bang? Mijn boosheid verdampt, ik wordnieuwsgierig. Wat is hier nu belangrijk? Aardig zijn, beleefd.

Op de tafel staat een open blik kidneybonen met een lepel47

Ik steek mijn open hand naar binnen.

"Don't worry, it's okay, okay, I am coming in, okay"Ik doe er nog een schepjebovenop, graaf in mijn herinne-ring en informeer op goed geluknaar hun welzijn.

'Salaam... Chetor Asten..? ShumaKhub estan?'Mijn Dari is roestig, maar manen vrouw knikken met wijdopenogen van herkenning. Afghanen!Vluchtelingen! Ik haal het schotweg en bedenk net op tijd dat ikniet ruggelings van de trapmoet; niet je zolen laten zien,dat zou een belediging zijn. Alsik beneden ben, kijken we elkaaronderzoekend aan, ik bij hetkombuis, zij tussen hun tassenrond de tafel met hun dekensom. Ik wijs op mezelf."I am Michiel."Mijn hand maakt een rondjedoor de kajuit."This is my boat."Snappen ze wat ik zeg?Ik wijs op hen."And you, who are you?"

Mijn hand maakt een rondje door de kajuit

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

48

De man en de vrouw - late dertigers - wisselen een blik vanverstandhouding. Tot mijn verrassing antwoordt niet hijmaar zij.

"Tashakur, Familema Khubistan.This, is my husband Asa, my sonFarruck, and this is Afshan (zijlegt haar hand op het hoofd vanhet meisje), my name is Mawash.We fled from Afghanistan."Er valt een stilte. Een prettigezekerheid welt in me op. Geenbesef van lotsbestemming, ikgeloof niet in het lot, wel inkansen om een wereld te helpenscheppen. Dit is zo'n kans.

"Nushidan Tea? Would you liketo drink tea with me?"Ik zorg voor gas, de kachel, ruimhet blik bonen op en zet een roltarvita's op tafel. Het gezicht vande jongen ontspant, het meisje,met twee armpjes om haar inge-pakte moeder, glimlacht nuinnemend. Binnen de kortste

keren kookt er water en zit iedereen achter een dampendemok. Dan volgt hun verhaal. Hij is arts, zijn naam betekent'heler'. Zij stond voor de klas in een gloednieuwe meisjes-school en tolkte voor Amerikaanse troepen.

Mijn hand maakt een rondje door de kajuit49

Maar de school werd platgebrand, ze ontsnapten tweekeer ternauwernood met het vege lijf, reisden met vracht-wagens langs de Perzisch-Toerkmeense-Armeense grenzenvia Turkije naar Oost-Europa, opweg naar London waar familiewoont. Een Russische chauffeurverkocht ze een lift, maar liet zeachter op de rustplaats bij Naar-den. Toevallig vonden ze dejachthaven en zochten beschut-ting in de enige boot waar geenslot op zat.

"To London hey?"De volgende ochtend breken wedoor het ijs in de haven. EenSiberische vrieswind blaast onsover het IJmeer naar de Oranje-sluizen. Daar houd ik de familiezorgvuldig onderdeks, je weetnooit wat een sluiswachter vanzo'n exotische bemanning denkt.'s Middags diesel tanken inIJmuiden, mijn Afghanen weerstilletjes beneden. Aan mijntwintig lagen kleding ziet de die-selman dat ik van plan ben uit te varen."Koud Tochtje.Waar ga je heen?"

De volgende ochtend breken we door het ijs in de haven

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

50

"Oh, effe naar Scheveningen, lekker onder de hogerwalmet die oostenwind."

Hij knikt, maar kijkt wat al tenadrukkelijk naar de diepe inzin-king van mijn boot. Eenhoornzakt zowat over zijn waterlijn metzijn passagiers en volle tanks enkasten. Dieselman zou de eersteniet zijn die daarom de douanebelde – of ben ik paranoia?

Buiten is de zee glad. Oost viervoor Humber en Thames, laterkans op sneeuw. Glashelderweer. Aan stuurboord pinkelenover de hele noordelijke horizonde honderden rode lichtjes vande windmolenparken. Pas na tienmijl loopt er iets van een zeetje;teveel voor Mawash en Farruck,steeds moet de puts naar binnenwaarna Asa hem met eenbodempje kots weer naar buitentilt. Arm volk van een land zon-der kust. Maar na een paar uur

blijft de puts boven en rond middernacht zingt Mawashlange aangehouden frasen, daarboven ritmisch de ijle stemvan Afshan die aan het einde telkens daalt en versterft.

De volgende ochtend breken we door het ijs in de haven51

De ochtend is vol sterren, een kosmisch zoekplaatje waarinde zin van mijn handelen verloren raakt. Maar ik voel geenzorgen, de wind duwt zonder nijd in de zeilen en het zichtis kraakhelder. Alleen de kou snijdtin elk stukje onbedekte huid. Hoogin het tuig, waar geen zout komt,flonkert ijs.

De ochtend vindt me weggedokenin een hoekje onder de buiskap. Ikheb koude voeten. De windvaanstuurt. Asa schuift het luik open ensteekt zijn hoofd naar buiten. Hijkijkt lang en zorgelijk naar de zee;zoveel water, uitgestrekter danvlaktes van zijn thuisland.

Die middag komt de glooiendekust van Southwold in zicht. Ik wijs:"Asa..., England!"Asa staat naast me in de kuip. Hijpakt mijn koude hand in de zijneen houd hem vast tot de grijzeheuvels kleur krijgen."Noroz," zeg ik, "Happy New Year."Hij lacht: "Our Noroz is in March.""Oh... Happy anyway."

Our Noroz is in March. Oh... Happy anyway

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

52

Ik laat mijn papier zakken en kijk de feesttafel rond. Familieen vrienden applaudisseren, messen tikken instemmendtegen wijnglazen. Kaarsen flakkeren.

"Mooi verhaal! Proost!," roeptCarolien, mijn jongste zus."Wel ver gezocht," zegt Vader,"je zou zoiets toch niet echtdoen?""Waarom niet, ik denk vanwel."Berend valt Vader bij. "Je weettoch niet wie het zijn, Asa ismisschien wel lid van Al Qaida,op weg naar een missie inEngeland. Trouwens, Engelsestraffen voor mensensmokke-laars zijn ook niet mals." Ikvoel ergernis opkomen en ant-woord fel. "Sorry Berend, dit ishulp aan mensen in nood.Moet je dan de politie bellenof ze de snelweg op sturen?""Ja, dat zou ik doen, hoe naïefkun je…""Kom jongens," roept Reinier,"niet tijdens dit diner. Het is

maar een verhaal. Wie is de volgende voorlezer? Jij Willem?"

Our Noroz is in March. Oh... Happy anyway53

ADVERTENTIE

DE BESTEVAERS WORDEN EXLUSIEF GEBOUWD DOOR K&M YACHTBUILDERS.HET ONTWERP IS VAN GERARD DYSTRA & PARTNERS. K&M BOUWT OOKSTADTSHIP EN ANDERE ALUMINIUM ZEILJACHTEN TOT 100 VOET.

WWW.KMY.NL+31(0) 515 233 000

'TRANQUILO'

ADVERTENTIE

55

Het Oog van de Brandaris mag niet sluitenDe bezetting van de vuurtorens langs de Nederlandse kust is in deafgelopen decennia geleidelijk vervangen door techniek. Op de meestevuurtorens is de mens al vervangen door radar en camera's. En als hetaan de overheid ligt is binnenkort ook de Brandaris op Terschelling aande beurt. Zilt-lezeres Willy Mackaaij vindt het een erg slecht idee datde Waddenzee het straks zonder ogen en oren moet doen. Zondervooruit te lopen op eventueel actievoeren, wil Willy daarom voorbeel-den verzamelen van voorvallen waarbij de Brandaris-bemanning onheilheeft voorkomen. Zij hoopt dat de Zilt-lezers haar daarbij kunnenhelpen. Werd je door oplettendheid van de vuurtorenwachters op tijdbehoed voor navigatiefouten, sneller vlotgetrokken of werden jevuurpijlen direct opgemerkt door de mensen op de toren, meld datdan aan: oogvanbrandaris@xs4all.nl

foto

: © Z

ilt M

agaz

ine

56

mailto:oogvanbrandaris@xs4all.nl

INdeWIND

video

Dag over trekhaakzeilenDe Nederlandse Vereniging van Toerzeilers houdt op23 januari een TrailerSailer-dag in Eemnes. De bij-eenkomst is ook toegankelijk voor niet-leden.Er wordt volop aandacht besteed aan demogelijkheden en knelpunten van zelf je boottransporteren over de weg naar zeilbestem-mingen. Binnen de TrailerSailer vereniging isdoor de jaren heen veel expertise verzameld over het'trekhaakzeilen'. Enkele jaren geleden is de vereniging onderdeelgeworden van de Toerzeilers. www.toerzeilers.nl

Rolex Sydney Hobart LiveZeilers op het zuidelijk halfrond hebben het perfecte alternatiefgevonden voor het traditionele kerstbezoek aan hun schoonfamilie.

Ook dit jaar begint op twee kerstdag weerde race van Sydney naar Hobart.Na de rustige editie van het vorige jaar,belooft de 600 mijl lange wedstrijd dit keerweer een hele zware te worden. Na bestu-dering van de weerberichten en de dit jaaruitzonderlijk sterke stroming, spreken des-

kundigen zelfs al van: 'boat breaking conditions'.Wie na een overvloedig kerstdiner de slaap niet kan vatten, kan destart live meebeleven. Ga daarvoor naar:http://rolexsydneyhobart.com en klik op de link naar Yahoo!7.De start is op 26 december om 12 uur 's middags. In Nederland is hetdan 10 uur vroeger. http://rolexsydneyhobart.com

57

mailto:oogvanbrandaris@xs4all.nl

Marifoonkanaal post Ouddorp aangepastSinds november 2009 heeft Rijkswaterstaat hetmarifoonkanaal 25 van de Verkeerspost Oud-dorp aangepast en uitsluitend gericht op kust-wachttaken. Als zeiler op de Grevelingen kun jeniet meer via de marifoon communiceren metdeze post. Het Watersportverbond maaktbezwaar, omdat watersporters niet meer de weerberichten op kanaal 25kunnen uitluisteren. Het Verbond vraagt om compensatiemaatregelen,bijvoorbeeld het inschakelen van de Post Wemeldinge (kanaal 68) omhet weerbericht door te geven. Of om op kanaal 23 ieder uur eenweerbericht uit te zenden.

Muiden organiseert WK GehandicaptenDe 'Koninklijke' organiseert in 2010 hetWK zeilen voor gehandicapten, onder deauspiciën van de International Founda-tion for Disabled Sailors (IFDS). Het WK isvan 6 tot en met 14 juli 2010 in Medem-blik. De wedstrijden gelden als kwalifica-tie voor de Olympische Spelen van 2012. Er worden circa 200 deelnemersverwacht in de 2.4mR, Skud en Sonar, respectievelijk de een-, twee- endriemansboot. Voorzitter van het organiserend comité is Jacques Keller-man Slotemaker, race officer is Michiel Poulie.

RechtzettenBij de foto van de winnaars van de Van Riet-schoten Trofee in de vorige Zilt ontbrak denaam van de maker. Dat is Eric van Staten.Sorry, Eric!

58

INdeWINDDieptestaat wadgeulenDe site van vereniging Wadvaarders bevatveel nuttige informatie voor zeilers die op deWaddenzee varen. Zo is er onder meer deWadvaarders-dieptestaat te vinden met dediepte voor geulen volgens 1/12e regel. Devereniging behartigt de belangen van water-sporters die met respect voor de kwetsbarenatuur op de Waddenzee varen, ankeren endroogvallen. De vereniging vindt dat verant-woord wadvaren en droogvallen zó weinigverstoring van de natuur geeft, dat verderebeperkingen niet nodig zijn.www.wadvaarders.nl

'Kamerbrede steun voor blauw'Watersport krijgt meer aandacht in het over-heidsbeleid. Dit meldt de branchevereniging His-wa. Volgens de Hiswa heeft staatssecretarisHeemskerk (foto) van EZ toegezegd dat water-sport wordt opgenomen in het promotiebeleidvan het Nederlands Bureau voor Toerisme enCongressen (NBTC). Watersport was onderbe-licht in het recreatie- en toerismebeleid, datzowel onder het ministerie van Landbouw alsEconomische Zaken valt. Hiswa directeur AndréVink ziet de 'kamerbrede steun voor blauw' als een doorbraak.Hij betitelt watersport als 'een oerhollands icoon'.

59

Januari 2010

2 januari Goofies 4, Winterserie Colijnsplaat. www.wsvnb.nl

9-10 januari NK Strandzeilen, Standart, Exelor. Ameland,www.strandzeilen.nl

10 januari Winterwedstrijd 4 Hoorn, scherpe jachten. www.wsvhoorn.nl

17 januari Grevelingen Cup, Port Zeelande, ORC, Toerklasse, First 31.7, J/80, X-35. wsvgrevelingencup.nl

17 januari Winterwedstrijd WSV Viking, Den Bosch, www.wsvviking.nl

17 januari Winterwedstrijd Braassem, J/22, J/24, ORC, Maxfun. www.braassemermeer.nl

24 januari Winterwedstrijd 4, Drimmelen, www.wsvbiesbosch.nl

30 januari Coldhanded Cup, Lelystad, www.coldhanded.nl

60

mailto:agenda@ziltmagazine.nlmailto:agenda@ziltmagazine.nl

31 januari IJspegel winterserie, Scheveningen. www. ijspegel.com

BEURZEN

8-17 januari London International Boat Show, www.londonboatshow.com

23-31 januari Boot Düsseldorf, www.boot.de

6-13 februari Belgian Boatshow, Gent www.belgianboatshow.be

12-17 februari Boot Holland, Leeuwarden www.boot-holland.nl

2-7 maart Hiswa, Rai Amsterdam. www.hiswa.nl

Evenement opgeven? mail naar: agenda@ziltmagazine.nl

61

mailto:agenda@ziltmagazine.nlmailto:agenda@ziltmagazine.nl

SpitsbergenIJsland

Groenland

www.jonathanadventuresailing.com

zeilen in het echte

Hoge Noorden

ga naar onze website voor meer informatie

video

ADVERTENTIE

zeilreizen - wildlife fotografie expedities - charters op maat

62

ZILTE KLIKS

Marine Communication Specialists Koninklijke Nederlandse Redding MaatschappijUw schenking helpt levens redden>Mensen redden Mensen>>>

HARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

OCEAN PEOPLE

K L I K V O O R M E E R I N F O R M A T I E63

foto

: © D

avid

de

Mau

s

64

ZINTUIGEN

Ploegende GarthsnaidHoe ruikt de zee? Hoe voelteen storm? Zo openden we totvoor kort de rubriek Zilte Zin-tuigen. De mannen op dezefoto wisten als geen ander hoede zee ruikt. En hoe een stormvoelt op een zwiepende ra, ineen lekkend oliepak zonderveiligheidsharnas, daaroverhadden deze zwoegers zo huneigen gedachten. Hoe foto-graaf David de Maus zichvoelde toen hij rond 1920 metzijn grote glasplaat camera ditbeeld van de ploegende drie-mastklipper Garthsnaid vast-legde kunnen we ons helemaalgeen voorstelling maken.

65

Beeldscherm, E-readers enI-phone-apps bieden demoderne lezer ongekendemogelijkheden. Toch is het

klassieke boek nog steeds een aangename leesbron. Voor sommigeboeken lig je graag een dag verwaaid. Zilt deed een greep uit hetaanbod zeilboeken en haalt een paar titels voor het voetlicht met eenhoge VerwaaiDagFactor....

BoeiendeBoeken

Over 99 'Youngtimers'Moderne klassieke jachten, Jan Kuffel, Uitgeverij Hollandia.

Moderne klassieke jachten heet dit uit hetDuits vertaalde boek over tweedehandsjachten. Een bundel met 99 'Youngtimers';jachten die in de jaren zeventig en tachtigin de vaart zijn gekomen. Van elk schip iseen kenschets gegeven, aangevuld metzeil- en detailfoto's, technische gegevens,plus – heel prettig- zeilplan en dek- eninterieurtekening. Hier en daar zijn defoto's schaamteloos goedkope scans uitfolders, maar dat drukt de pret allerminst.Voorin het boek besteedt de auteur aan-dacht aan de marktwaarde van een twee-dehandser, het onderhoudsniveau en de mogelijke gebreken waarje als koper op moet letten.Van Albin Ballad, Dufour Arpège en FF 95 naar Winner en X, dit iseen uitgave met aangenaam grasduingehalte. Ook als je geen koop-plannen hebt, voorziet dit boek in de heimelijke behoefte die elkezeilliefhebber kent: schaamteloos bootjeskijken. VerwaaiDagFactor:hoog! LvZ

66

Ook leuk voor de onthaaste toerzeilersZeiltrim voor toerzeilers, Dr. Udo Stefan Schlipf en Jan Kuffel,Uitgeverij Hollandia

De Duitse uitgeverij Palstekheeft een naam hoog te houdenals betrouwbare en deskundigeinformatiebron voor zeilers.Over zeiltrim publiceerden Pal-stek al veel gedegen artikelenen een boek dat nu ook in hetNederlands is uitgebracht.Na het doorworsetelen van eenpaar pagina's met de basisprin-cipes van het zeilen wordt hetboek snel interessant. Velekleurenfoto's verduidelijken detekst en tekeningen geven ver-dere uitleg. De trimtips op het water doen je verlangen naarhet voorjaar, om de tips uit te proberen.Zeiltrim voor toerzeilers gaat niet al te diep in op de achterlig-gende natuurwetten van het zeilen en blijft daardoor steedspraktisch.Bijzonder handig zijn de trimtabellen achter in het boek. Voorelk type tuigage worden hier de trimaanwijzingen overzichtelijkweergegeven. Vaar je aan de wind met een masttoptuige inkrachtige wind met weinig golfslag, dan vind je in de tabel ineen oogopslag hoe mast, grootzeil en voorzeil getrimd moetenzijn om de boot niet alleen sneller maar ook prettiger te latenvaren. Ook voor onthaaste toerders maakt dit boek het trim-men leuk. Zeilen met de trimtabel aan boord zal nooit meerhetzelfde zijn. SvdW

67

Zonder opsmuk, vol gevoelAarden op zout, Ruth Gerritsen / Mark van 't Woud,De Alk & Heijnen 2009

In een verzameling van zo'n 200 oprecht en degelijk geschre-ven columns beschrijft Ruth Gerritsen een zes jaar langewereldomzeiling (2002-2006). Alle uit zeillectuur bekendewaarnemingen en gebeurtenissen komen aan bod. Maar Ruthbeperkt zich niet tot nautische zaken. Zij beschrijft de geeste-lijke fasen waar vertrekkers doorheen gaan als zij ook sociaalen professioneel de trossen losgooien en uiteindelijk weerterugkeren in het gareel. Ze heeft een fijn oog voor kwaliteitenen oppervlakkigheden vanrelaties met locals en metmedezeilers in havens en opankerplekken. Tot de origi-neelste teksten behoren hetomzien na terugkomst en deantwoorden op veel gesteldevragen. Ruths schrijfstijl is hel-der, zonder opsmuk maar volgevoel. Het 'naschrift' bevatde kernzin 'In ons huist na zesjaar zeilen een nomadenhart':de mooiste zin in het boek.Wel had ik na lezing genoegvan korte spanningsbogen enverlangde krachtig naar eenlopend verhaal. De bovengemiddeld mooie foto's van camera-man Mark van 't Woud zijn in een middenkatern geperst, maarverdienen een aparte uitgave op groot formaat. MS

68

Geschiedenis van de meteorologieStormsein, Pauline Helford, Uitgeverij Hollandia

Stormsein behandelt de geschiedenisvan de weersverwachting; een historiedie opmerkelijk kort geleden begon.Pas halverwege de 19e eeuw begint dewetenschap het geleidelijk te winnenvan waarzeggers en charlatans.Pauline Helford slaagt erin om datverhaal zo te vertellen dat het zelfsminder in geschiedenis geinteres-seerde lezers zal weten te boeien.Veel meer dan jaartallen en drogefeiten, staan de pioniers van de weer-kunde zelf centraal in haar verhaal.Het is fascinerend om te lezen hoe zijlangzaam het besef laten doordringen dat het weer niet wordtbepaald door noodlot of toeval, maar door strikte natuurwetten.Daarnaast is de geschiedenis van de meteorologie er ook een vananderhalve eeuw communicatie en techniek. Al in 1920 bijvoor-beeld, is duidelijk dat het weer in wiskundige berekeningen is tevangen. Op dat moment is de krachtigste calculator echter slechtseen mens met pen en papier. Wetenschappers denken dan serieusna over een ´weersverwachtingenfabriek´ met vele duizenderekenende mensen in een bolvormige ruimte, die elk een kleindeel van de wereld voor hun rekening nemen. Feitelijk is dat nietsanders dan wat nu door computers wordt gedaan. Als ik weer eenzo´n megabytje gribfiles binnenhaal wil ik daar na het lezen vandit boek nog wel eens bij stilstaan. Een echte aanrader...RK

69

Over multihulls en multihullersAlle ballast overboord, Maarten Bakker e.a. Hollandia.

Behalve openbotenzeilers en platbodemzeilers vormen ook demultihullers een unieke bloedgroep binnen de zeilerij. Zehebben hun eigen vereniging, de Catamaran en Trimaran Club,kortweg CTC. Die bestond in 2008 veertig jaar en naar aanlei-ding van dat jubileum is het boek Alle ballast overboordverschenen. De inhoud bevat drie delen. Deel 1 gaat over hetzeilpezier, zeilen in zwaar weer en toe-ren en racen. Deel 2 behandelt hetkarakter van meerrompers, de ontwer-pen en bouwtechnieken. Deel 3 kijktnaar de geschiedenis van de multihullwereldwijd. En dan zijn er nog zeilers-verhalen. Nieuwe woorden leren weook: wat te denken van'brugdeksaloncatamaran'? Lees dit boeken je begrijpt die collega-zeilers die jealtijd met een rotvaart voorbij vliegen,beter. LvZ

Fijne KnepenLaser Handboek, Paul Goodison, De Alk & Heijnen.

John Bertrand, Russell Coutts, Ben Ainslie... Vrijwel alle interna-tionale zeilkanonnen hebben een ding gemeen: ze hebben Lasergezeild. De boot die uitblinkt in eenvoud en waarmee je terug-gaat tot de kern van het zeilen. Wie Laser kan zeilen, kan alleszeilen, zoveel is duidelijk. En oké, al ben je nog zo'n verstoktetoerzeiler, het kan helemaal geen kwaad om notie te hebben vanzeiltechnieken, want die kennis komt altijd van pas. Door de

70

PlatbodemparelHet vlakke land en het zeil. Jan Kooijman. Hollandia.

Contrasten geven sjeu aan het leven. Geengroter contrast dan tussen het Laser Hand-boek en Het vlakke land en het zeil - Hand-boek varen met platbodemjachten. Eenjuweel van een boek, geschreven doorplatbodemspecialist Jan Kooijman die zijnjarenlange kennis in deze uitgave vastlegt.Hij begint met een uitleg wat een platbo-dem is en beschrijft manoeuvres en tech-nieken. Zo komen we meer te weten overbijdraaien, reven en katten, en over hetsprietzeil en de molenwiek. Co-auteur Ries

de Jong verhaalt van een toertocht in de praktijk. Veel foto's,kaarten en aquarellen van Jan Neef verfraaien het boek, dat metharde kaft en stoffen rug een chique document is geworden. Ookvoor de niet-platbodemzeiler een waardevolle parel. LvZ

jaren heen zijn heel wat Laser handboe-ken verschenen, waarin Laser-cracks hunfijne knepen met je deelden. De meestrecente is die van Paul Goodison, winnaarvan het olympisch goud in 2008. Hij ver-telt alles over tell tales, hoeken varen opruime koersen, roer geven, langsscheepsetrim en wat dies meer zij. Gelardeerd metinstructieve foto's en tekeningen. Voor deleergierige zeiler.LvZ

71

Nordship introduceert 360DS

Boten met een deksalon zien we vooral in de lengte vanaf een meter oftwaalf. Op kleinere boten is het moeilijk om dit concept goed uit tewerken en de boot fraai te laten ogen. De Deense werf Nordship Yachtsheeft al een 38 voeter met een deksalon en introduceert een nieuwmodel: de nog iets kleinere 360DS. De tekeningen van deze Nordship ziener veelbelovend uit. Volgens de bouwer biedt het beproefde deksalonconcept niet alleen panoramisch uitzicht, maar ook een voor de lengte-maat verrassend ruim interieur. Sinds dit jaar heeft het Deense merk weereen Nederlandse vertegenwoordiger: Michiel Mol van Nordship Neder-land. Hij meldt: "De Nordship 360DS wordt geconstrueerd in een compro-misloze kwaliteit en is met de beste materialen en Scandinavischvakmanschap afgebouwd. De toekomstige eigenaar heeft bovendien veelinspraak bij de afbouw." Op Boot Düsseldorf in januari wordt de Nordship360DS voor het eerst tentoongesteld. www. nordship.nl

72

http://

ZILTESPULLENDehlers naar AlmereVan den Bosch Yachting inAlmere is het verkooppuntvoor Dehler geworden. Hetbedrijf dat Bavaria in Neder-land groot maakte, voegt methet distributeurschap vanDehler een sportief en inno-vatief merk aan zijn produc-tenrange toe. Directeur John Stalman: "Wij zijn natuurlijk enthousiast enverwachten dat te kunnen delen met de groep fervente zeilers bij wieDehler hoog staat aangeschreven. De eerste Dehler 35 staat inmiddels inde showroom in Almere." www. vandenboschyachting.nl

FluisterstilDe ingenieurs van Superwind melden dat zij na uitgebreide windtunnel-tests erin zijn geslaagd de bekende Superwind 350 windgenerator eenstuk stiller te maken. De nieuwe bladen kregen de naam SilentPower Blades. Aan beide zijden van hetaerodynamisch vlak hebben deze bladeneen speciale structuur, afgeleid van dehaaienhuid. Volgens de ontwikke-laars is het resultaat een verminde-ring van 10 dB (A) ten opzichte vande voormalige bladen. Dit wordt ervaren als minderdan de helft van de geluidsemissie.De nieuwe Superwind Silent Power Blades zijnuitwisselbaar met hun voorgangers, dit maakt hetgemakkelijk om een windgenerator op te waar-deren naar de nieuwe stand van de techniek.www. robwink.nl

73

http://

Lezing stoere mannen, hoge golvenIn 2004 voer Gerd-Jan Poortman zijn eerste Volvo Ocean Race op de ABNAMRO Two. En toen in 2008 Delta Lloyd kort voor de start in de race staptestond Poortman voor hij het wist aan boord voor zijn tweede rondje wereld.Gerd-Jan: "Vooral in de eerste helft van de raceheeft de korte voorbereidingstijd ons het levenbijzonder moeilijk gemaakt. Het niveau van hetteam was laag, we hadden altijd te weinig tijd en teveel werk. Daarbij was er een serieus communicatieprobleem aan boord vanwege de verschillendenationaliteiten. Gevolg: de resultaten bleven uit, erwas voortdurend averij, de boot zonk bijna en hetteam werd geen team." Poortman ziet parallellentussen de race en het bedrijfsleven. Hij biedt zichaan voor het houden van presentaties waarin hijvertelt hoe ze de problemen tijdens de race heb-ben opgelost. Gerd-Jan kan de presentatie afstemmen op een bedrijf oforganisatie, maar zich ook beperken tot een waanzinnig spannend verhaalover het avontuur van het oceaanzeilen. www.poortmansailing.nl

Women OnlyOp 20 januari en 23 februari 2010 is het bij deHolland Nautic Acadamy 'women only'. Er staatdan een cursus elektronisch navigeren voor endoor vrouwen op het programma. De cursuswordt verzorgd door Marieke Zijlstra die de zee-vaartschool heeft doorlopen en al jarenlang les

geeft aan boord van jachten. Vanzelfsprekend worden er kaartplotters vanRaymarine gebruikt. Aan bod komen onder andere de instellingen van hetapparaat, het voorbereiden van een tocht met de kaartplotter en hetmaken van waypoints en routes. De cursussen zijn in Apeldoorn en kosten150 euro pp. www.hollandnautic.nl

74

ZILTESPULLEN

Gratis online kaartEen nieuw project van Wikipedia, OpenSeaMap, kan interessant wordenvoor zeilers. Door het online delen van lokale kennis op een wereldkaart

moet een bruikbaar watersportproduct ontstaan.Iedereen kan bijdragen op de kaart zetten. Door detoevoegingen van lokale kennis en ervaring vanduizenden zeilers wereldwijd zijn er nu al havensdie goed in kaart zijn gebracht. De haven vanWarnemünde noemen de ontwikkelaars als voor-beeld van hoe het moet.Wij wachten nog even voordat we met deze kaart

een haven gaan aanlopen. Er zal maar een zeiler zijn die het lollig vindteen rode ton te verwisselen met een groene. In hal 14 op Boot Düsseldorfkan OpenSeaMap je uitleggen dat het met het risico van foute input welmeevalt. www.openseamap.org

DriekleurenledlantaarnOnder de naam NaviLed Trio verkoopt HellaMarine een driekleurennavigatielantaarn metaantrekkelijke specificaties: zichtbaar tot tweezeemijl en goedgekeurd voor schepen tot twaalfmeter lang. De lantaarn werkt met elke spanningtussen 8-28 volt, is bestand tegen piekbelastingen ompolen. Het verbruik van het driekleuren-licht is slecths 0,3 A, dat van het ankerlicht nietmeer dan 0,13 A. Afgezien van de energiebespa-ring kun je ook volstaan met veel dunnere bedra-ding. De lantaarn is waterdicht en Hella geeft zeven jaar garantie.Tegenover al die pluspunten staat helaas wel een prijs van € 395. Metde NaviLed techniek maakt Hella ook andere navigatielantaarns.www.hella.nl.

75

Koude handen bij winterse Coldhanded Cup

76

Buiten is de gevoelstemperatuur min tien. Binnen in het

honk van de Shorthanded Club in de Flevo Marina in

Lelystad is het dampig warm. Dik ingepakte zeilers

slurpen warme koffie. Skippersmeeting.

Op de bestuurstafel staat materiaal dat je zelden aan-

treft bij een zeilwedstrijd: pakken Jozo-zout. Strooigoed

tegen de gladheid aan dek. Een zeer winterse aflevering

van de Coldhanded Cup, deze zaterdag 19 december...

video

77

Huib Swets klimt op een stoel en begint het palaver meteen waarschuwing. Het is koud, het is glad en overboordtuimelen kan fataal zijn. Of iedereen op z'n tellen wilpassen. Hij stelt voor zonder spinnaker te racen, omwillevan de veiligheid. Gemor. Zoiets moet je niet tegen wed-strijdzeilers zeggen. De schippers van de volbemande sche-pen zijn het er niet mee eens. Daarvoor hebben ze niet Janen alleman opgetrommeld. Oké, de fully crewed schepen

78

mogen spi voeren, de restniet, besluit Huib snel. Zogaat dat bij de Shorthandedclub: geen gedoe, korte lij-nen en een grote zelfred-zaamheid van de zeilers.Wel zo prettig.

SNEEUWVRIJ MAKENDe start wordt een halfuuruitgesteld om iedereen degelegenheid te geven hetdek sneeuwvrij te maken. Erwordt geborsteld dat heteen aard heeft. Scheutenzout gaan er over gang-boord en voordek. Hand-schoenen aan, mutsen op.“Kom, we gaan!”In de kom naast de havenverzamelen zich zo'n vijf-tien jachten in het startge-bied. Wind is er nauwelijks.De zon zorgt voor schitte-rend winterlicht, maarwordt verdrongen door wat-

tige wolken. Huib legt de startlijn uit. Hij en collega JulesBänffer zijn de enige officials vandaag. Het is vooral aan dedeelnemers zelf om er een puike wedstrijd van de maken.

VOORDEWINDSE STARTEven over half twaalf vertrekt de vloot, voor de wind. DeJ92 Stinkfoot maakt een beste start en sluipt weg, notabene sologezeild door Sander van Doorn. De Twijnstra en

79

80

81

Gubbe, een J109, kruist met spi op dwarsdoor het veld van de rechter- naar delinkerkant en gaat dicht onder dijk zeilen.Die hebben een plan. Anderen hebben datniet en volgen min of meer hun voorgan-ger. Zo schuiven de Coldhanders een grijsIJsselmeer op. De wind trekt aan, het wordtbeduidend kouder.

KOU GETROTSEERDTwee uur later. In de haven groeit het ijszichtbaar aan. De eerste schepen lopenweer binnen. Eén wedstrijd is genoeg voorvandaag. Rode neuzen en dito wangen,krakende zeilen, bevroren schoten. Hetaandewindse rak was venijnig koud! Snel

opdoeken, nog even een bakkoffie in de kuip en dan: opnaar het Shorthandedhonk.Daar heeft Jules goed werk ver-zet: stokbrood gesneden eneen pan erwtensoep opgezet.Het juiste recept om de inwen-dige mens op krachten te latenkomen. De tongen komen los,tevredenheid alom. Zo'n win-terwedstrijd is een overwinningop jezelf.Wie de kou heeft getrotseerd,

keert met een voldaan gevoel huiswaarts.Met de wetenschap: volgende keer weer!www.coldhanded.nl

Rode neuzen,krakendezeilen,bevrorenschoten

82

83

interview

Sander van Doornsolo schipper J92Stinkfoot"Het zijn gezellige wedstrij-den met leuke mensen. Hetclubje is redelijk aan elkaargewaagd. Zo doe je in dewinter nog eens wat. Enkouwe handen horen erbij."

Risico? "Ik heb een droogpak onder mijn zeilpak aan,en verder moet je een beetje voorzichtig zijn. Tegenalle boten die je ziet, zeil je een wedstrijd. En dat is tochweer eens wat anders dan achter je bureau hangen. Ikkijk er altijd weer naar uit om een paar uurtjes buitente spelen. luister verder...

Frans Pigeaudtacticus J109Twijnstra en Gudde"Koud? Het viel mee. Ookomdat de wind meeviel. Bijharde wind wordt het eenstuk moeilijker."Waarom?"Je overwint jezelf om tóchte gaan varen. De fun is net zo groot als tijdens mooiweer. Je bent wel voorzichtiger dan normaal, en jemoet je realiseren dat je door de kou minder alertbent..." luister verder...

84

STICHTING SHORTHANDED

De stichting Shorthandedwil het solo- en duozeilen

bevorderen. In drie jaartijd heeft de stichting alspraakmakende evene-menten op touw gezet,

zoals de 50, de 100 en de1000 Mijl en de Cold-

handed Cup. Een van destuwende krachten is Jules

Bnffer. Hij legt uit: "Meteen clubje mensen heb-ben we de Coldhanded

Cup bedacht om 's wintersshorthanded door te kun-nen zeilen. Je moet een tik

hebben om veel op hetwater te willen zitten, je

moet een tik hebben ommet een beperkte beman-

ning te willen zeilen endan kan die andere tik erook nog bij om 's winters

door te zeilen.."

85

foto

: © b

eman

ning

Bar

baro

ssa Gambia is hot

Gambia is, zo dicht bij de evenaar, niet alleen heet wat betrefttemperatuur. Het blijkt ook als zeilgebied helemaal hot te zijn. DeBarbarossa komt op de Gambia Rivier maar liefst zes andereNederlandse boten tegen: de Brandaan, Victory, Zilvermeeuw,Pjotr, Mjollner en Tangaroa.Ellen van de Barbarossa: 'Samen met de Brandaan gaan we vooranker bij klein dorp. Overal lees je dat je de hippo´s niet moetbenaderen, maar dat is niet zo eenvoudig. Ze duiken onder en jeziet ze na 5 minuten ergens anders weer opduiken.'

86

ZILTEWERELD

87

Stevig oudjeDe Barbarossa is een oudje: de Trintella 44 van Ellen en Jan Vlugt werdgebouwd in 1979, maar vaart na 30 jaar nog even stevig door als toen. Deboot vertrok zomer 2009 uit Nederland met het plan voor een uitgebreidrondje Atlantic. Tiener kinderen Koen (17) en Giel (14) maken de beman-ning voor deze trip compleet.

Aan boord volgen de kinderen onderwijs van deWereldschool in combinatie met hun eigenschool. Ellen: "Koen doet 4 Havo en Giel 3VMBO. Het studeren aan boord gaat best, hetlijkt erop dat ze vrij gemakkelijk hun klasgeno-ten bij kunnen houden met een uurtje of tweeà drie per dag studeren, in het weekend vrij. Hetleven aan boord is gezellig. De kinderen gaangoed met elkaar om, zelfs nog beter dan toenwij thuis waren. Leeftijdsgenoten zijn er echter

nauwelijks, zeker voor Koen niet. Wel trekken ze op met andere kinderenvan vertrekkersboten, die altijd jonger zijn."

Bij het verschijnen van deze Zilt is de familie Vlugt onderweg naarParamaribo. Het is even onduidelijk geweest of de oceaanoversteek doorkon gaan zoals gepland. Voor anker bij het eiland Sal, op de Kaapverden,brak in een winderige nacht de ankerketting los van het anker. Debemanning werd wakker van een doffe dreun tegen de kiel. De boot lagin de witte branding te beuken op de rotsen. Door koelbloedig handelenkwam de Barbarossa op eigen kracht los. De loden kiel liep forse schadeop, onder andere een gat ter grote van een halve appeltaart. Maar hetdegelijke polyester van de boot doorstond de klappen zo goed dat deverzekeraar toestemming gaf de oversteek te maken om de schade inTrinidad te laten repareren.

Ellen: "Na Paramaribo en Trinidad ligt de Carieb voor ons open. Of wedaarna nog doorvaren naar de Bahama's en het zuidelijke stuk vanAmerika zien we dan wel..." Z

88

http://www.ziltewereld.nl

Zilte WereldkaartAnkerplaats voor thuisblijvers, dromers en zeilers onderweg.

Door internet lijken zeilers onderweg nooit meer ver van huis. Viaeen website laten veel vertrekkers ons meegenieten van hun reis.De krakerige collect call waarin 20 jaar geleden eens per maand hetthuisfront werd gerustgesteld, heeft plaats gemaakt voor dagelijkseupdates van online logboeken. Van baai naar baai varen we met dezeilers mee.

Op www.ziltewereld.nl volgen we op dit moment maar liefst 140boten. De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgi-sche langeafstandszeilers laat in een oogopslag zien waar onzelandgenoten voor anker liggen. Met een muisklik ga je door naarde website van de vertrekkers om de laatste logboekbijdragente lezen en de jaloersmakende foto's te zien.

ZILTEWERELD

89

http://www.ziltewereld.nl

bem

anni

ng

Aan de kajuittafelOnze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf.Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijnhet liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goedverhaal.De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- enkeukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat enSkype.De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan:redactie@ziltmagazine.nl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomenzonder schriftelijke toestemming van de makers. Bij overtreding geldt het tarief datdaarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteld.De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.

De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:

RuudKattenberg

Sjorsvan der Woerd

HenkHuizinga

JimmyLengkeek

LaurensMorel

Zilt

HansMartens

45/2009

Laurensvan Zijp

PieterNijdeken

Robertvan der Weerdt

MichielScholtes

en veleopstappers

Saskiavan der Sluis

90

mailto:redactie@ziltmagazine.nlmailto:redactie@ziltmagazine.nlhttp://www.ziltmagazine.nlhttp://www.ziltmagazine.com/doorsturen.html

Zilt Zoekt Zeilers Abonneer je nu en ontvang gratis:- elke week het zeilersweerbericht- elke maand Zilt Magazine

Surf naar www.ziltmagazine.nlen vul je e-mailadres in

of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

91

mailto:redactie@ziltmagazine.nlmailto:redactie@ziltmagazine.nlhttp://www.ziltmagazine.nlhttp://www.ziltmagazine.com/doorsturen.html