nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van...

40
NR. 6 - 2011 - JAARGANG 28 VAKBLAD VOOR DE UPSTREAM OLIE-, GAS-, DUURZAME-, PETROCHEMISCHE- EN BAGGERINDUSTRIE IRO ANNIVERSARY FUTURE LOOKS CHALLENGING PAGINA 4 MBA JUIST NIET MEER PAGINA 8 SODM ZORG OVER SCHENDINGEN PAGINA 10 SUBSIDIE FINANCIERING PROJECTEN PAGINA 18 RECENTELIJK IS IN HET UKCS BLOK 42/12A MET SUCCES HET BREAGH ALPA PLATFORM GEÏNSTALLEERD. EERDER HAD HET HEEREMA KRAANSCHIP THIALF REEDS HET JACKET GEÏNSTALLEERD IN 62 METER DIEP WATER OP ONGEVEER ZO’N 100 KILOMETER UIT DE KUST VAN TEESSIDE.

Transcript of nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van...

Page 1: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

n r . 6 - 2 0 1 1 - J A A R G A N G 2 8

Va k b l a d V o o r d e u p s t r e a m o l i e - , G a s - , d u u r Z a m e - , p e t r o c h e m i s c h e - e n b a G G e r i n d u s t r i e

IRO ANNIVERSARYFuture lookschallenGinGPAGINA 4

MBAJuist niet meerPAGINA 8

SODMZorG oVer schendinGenPAGINA 10

SUBSIDIEFinancierinG proJectenPAGINA 18

recenteliJk is in het ukcs blok 42/12a met succes het breaGh alpa platForm Geïnstalleerd.

eerder had het heerema kraanschip thialF reeds het Jacket Geïnstalleerd in 62 meter diep

water op onGeVeer Zo’n 100 kilometer uit de kust Van teesside.

Page 2: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

WOENSDAG 25 APRIL 2012 | BEURS-WTC ROTTERDAM

Bent u op zoek naar hét talent van de toekomst?

Created & produced by: Powered by:

Voor meer informatie en deelname gaat u naar:

www.maritimeoffshorecareerevent.com

Exposeer dan op de enige echte maritieme & offshore carrièrebeurs in Nederland met meer dan 125 topbedrijven uit de sector!

Binnenvaart | Energie | Havens | Jachtbouw | Logistiek | Marine | Maritieme arbeidsbemiddeling

Maritieme dienstverlening | Maritieme toeleveranciers | Offshore | Olie & Gas | Opleiding | (Petro) Chemie

Training & Onderwijs | Scheepsbouw- en Reparatie | Visserij | Waterbouw & Dredging | Watersport | Zeescheepvaart

Bedrijfspresentaties

Speed daten

Één-op-één contact

Uniek face-to-facewerving- en selectiemiddel

Student 29% | Starters 10% Young Professionals 10% Professionals 14% | Seniors 37%

Scholier 2% | VMBO 2% MBO 18% | HBO 16% | WO 10%Werkzaam 52%

Page 3: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

6 / 2 0 1 1 - O F F S H O r E V I S I E 3

CHALLEnGInG FUTUrEPAGINA 4

“All in all, the future looks challenging and complex,” predicted Matthias Bichsel, Director Projects & Technology of Shell the IRO members during his keynote speech in Utrecht on Friday November 25 during the 40 year IRO anniversary. He founded his argument by saying that Shell Energy Scenarios to 2050 were published just before the 2008 crash.

ZOrG SCHEnDInGEn PAGINA 10

Bij SodM is het aantal schendingen veiligheidszone een toenemend punt van zorg. Medio oktober verscheen het Jaarverslag 2010 waarin een relatie wordt gelegd tussen de activiteiten van SodM en het rapport ‘Strategie en Programma 2007 – 2011’ dat in januari 2007 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Een samenvatting.

GEEn MBA’ErPAGINA 8

In de Offshore Visie van januari 2011 stelde Dorothy Grandia van de Erasmus Universiteit dat de olie- en gasindustrie ‘nog niet open staat’ om MBA’ers te ontvangen. De branche zou nog niet door hebben dat MBA’ers waardevol zijn. Jurriaan Cals van ManageNet is het duidelijk oneens met deze visie. Een ingezonden reactie.

FInAnCIErInG PrOJECTEnPAGINA 18

Onder de vlag van het Maritieme Innovatie Programma van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie - een programma dat 39 miljoen euro subsidie omvat - is een fundamenteel research programma opgezet aan de TU Delft voor de offshore en maritieme industrie. Offshore Visie doet verslag.

on streamPAGINA 7, 15, 23, 26, 28, 29

sniJmodelPAGINA 16

automatiserenPAGINA 17

well interVentionPAGINA 24

oFFshore wielenPAGINA 27

doopplechtiGheidPAGINA 31

imocePAGINA 32

iroPAGINA 34, 35, 36, 37

buYers GuidePAGINA 38

VErDEr

COLOFOn

uitgever:

Uitgeverij TridensPostbus 5261970 AM IJmuidenwww.offshorevisie.nl

redactie en pro duc tie:

Han Heilig

Vaste mede werk ing:

PAS PublicatiesJelle VaartjesMarloes Kraaijeveld (IRO)

pre-press:

Peter RuiterCorine van Luijken

redactie- adres:

Postbus 5261970 AM IJmuidenTel.: 0255 530577Telefax: 0255 536068E-mail: tridens@prac ti ca.nl

advertentie-ex ploi ta tie:

Retra PubliciteitsServicePostbus 3332040 AH ZandvoortTel.: 023 571 84 80Fax: 023 571 60 02E-mail: [email protected]

abonnementen:

Offshore VisiePostbus 526 1970 AM IJmuiden E-mail: tridens@prac ti ca.nl

Verspreiding:

Offshore Visie wordt in con trolled cir cu la tion toe - ge zon den aan ges e lec teerde kad er- en lei ding ge vende func tio na ris sen bij olie- maats chap pi jen, raf fi na- d e ri jen, in ge nieurs bu reaus, con trac tors en an dere on der nem ing en/in stan ties nauw betrokk en bij de olie- en gas win ning , windenergie alsmede de (pe tro)chem is che in dus trie.

Voor per son en buit en deze doel groep be draagt de abon ne ment sprijs 30,- per jaar excl. 6% btw (bui ten land bin nen Europa: 35,-). Losse num mers: 6,- .

Overname van ar ti ke len is uit slui tend toe ges taan na schrifte lij ke toes tem ming van de uit gev er.

INHOUD

WOENSDAG 25 APRIL 2012 | BEURS-WTC ROTTERDAM

Bent u op zoek naar hét talent van de toekomst?

Created & produced by: Powered by:

Voor meer informatie en deelname gaat u naar:

www.maritimeoffshorecareerevent.com

Exposeer dan op de enige echte maritieme & offshore carrièrebeurs in Nederland met meer dan 125 topbedrijven uit de sector!

Binnenvaart | Energie | Havens | Jachtbouw | Logistiek | Marine | Maritieme arbeidsbemiddeling

Maritieme dienstverlening | Maritieme toeleveranciers | Offshore | Olie & Gas | Opleiding | (Petro) Chemie

Training & Onderwijs | Scheepsbouw- en Reparatie | Visserij | Waterbouw & Dredging | Watersport | Zeescheepvaart

Bedrijfspresentaties

Speed daten

Één-op-één contact

Uniek face-to-facewerving- en selectiemiddel

Student 29% | Starters 10% Young Professionals 10% Professionals 14% | Seniors 37%

Scholier 2% | VMBO 2% MBO 18% | HBO 16% | WO 10%Werkzaam 52%

Page 4: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO ANNIVERSARY

Shell obviously has close links with IRO and many of its member companies, working together here in the Netherlands, in Europe and around the globe. It’s quite a coincidence, but it is also 40 years since Shell started developing and using scenarios, told Bichsel his audience. Over the years these scenarios have provided Shell with a way to test its business strategy thinking, and enhance its decision making. Over the years scenario thinking helped Shell to improve its ability to respond to change by means of technology. And in today’s volatile times, that’s extremely useful. Vital roleIn his speech Bichsel looked back briefly

over technology and other changes of the last 40 years; and he shared some of Shell's latest scenario analysis with the 350 IRO members present in the Fabrique at Utrecht, taking into account the fundamental drivers and uncertainties in global energy and also the likely impact of the financial crisis on global energy over the next 40 years. “The formation of IRO in 1971 was important, as it brought together a diverse group of people: from mining, coastal engineering, fishery, oceanological instrumentation and recreation. Having these people working together became even more important after the 1973 oil crash. Oil and gas extraction activities in the North Sea ramped up due to energy

security worries here in the Netherlands and across Europe. IRO quite rightly focused more and more on helping its members make the most of the opportunities available to grow their share of North Sea business for platforms and supplies. That increasing focus led to IRO’s transformation in 1991, to become the Association of Dutch Suppliers in the Oil and Gas Industry. Today, with a 420-strong membership and a busy schedule of activities nationally and internationally, it continues to fulfil a vital role.”

digital eraBichsel continued: “In parallel with all these changes, the last 40 years have seen dramatic changes in technology as well.

MATTHIAS BICHSEL, DIRECTOR PROJECTS & TECHNOLOGY OF SHELL PREDICTS IRO MEMBERS

‘All in all, the future looks challenging and complex’

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 14

“Let me start by congratulating IRO on 40 years of

making a very important contribution to the Dutch oil

and gas industry and the Dutch economy,” started the 56

years old Matthias Bichsel, Director Projects & Technology

of Shell his keynote speech during the IRO anniversary

programme in Utrecht on Friday November 25. Previously

the Swiss national was Executive Vice President,

Development and Technology, being responsible for

delivering reserves and production from new upstream

projects, as well as providing technology applications and

research via Shell’s upstream technology organisation.

“This contribution has many facets: representing the

interests of IRO members; promoting exports by

members; accelerating innovative technologies; and, of

course, encouraging young people with talent to join the

oil and gas industry and grow their skills and capabilities

through education and experience.”

Matthias Bichsel.

Page 5: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

decades: from 2D seismic to 4D time-lapse seismic; from hand-drawn charts to wall-size computer-generated visualisations; from vertical wells to deviated and horizontal wells, multilaterals and snake wells and integrating drilling with real time data collection; from gas as a waste by-product of oil exploration and production to gas as the 'triple A' fossil fuel - abundant, affordable, acceptable.”

Golden ageAccording to a myth, which Bichsel hears again and again when he engages with members of the public and government, the oil and gas industry is a sunset industry and hydrocarbons are on their way out. “This couldn't be further from the truth,” the Shell director emphasized in his speech. “In fact, industry analysts indicate that oil and gas will continue to be major energy sources for the foreseeable future. We are, however, entering a new era in energy: one where demand will increase by as much as two-thirds over the next 40 years, due to population growth and rising living standards in emerging economies, and the fact that China and India are entering the most energy-intensive stage on their development curve. An era where renewable sources could grow to supply as much as one-quarter of the energy needed by 2050, but with fossil fuels still providing 60%. This means oil and gas supplies need to grow as well. An era, as I’ve said, where oil and gas are becoming much harder and more expensive to find and produce; and where carbon management solutions are urgently needed.”

Earlier in 2011, a report by the International Energy Agency suggested these factors mean gascompanies may be entering a ‘Golden Age of Gas’. It is, after all, the cleanest fossil fuel. There has been tremendous growth in reserves, especially thanks to successful technologies for recovering unconventional gas in North America. And other areas of the world have similarly attractive geologies – think of China, North Africa, South Africa, Argentina, and parts of Europe.

Bichsel: “There has been some comment in Europe recently about the use of hydraulic fracturing to unlock these resources, so there’s an important job to be done by suppliers like yourselves, as well as producers like Shell, to let people know that fraccing can be carried out safely – as it has been for many years.” In this new energy era, renewable sources will certainly play a

Think about communication, for one. We’re all accustomed to receiving email on our Blackberry or iPhone - but back in the 1970s telex was still a big technology. The 1970s also saw the introduction of dot matrix, inkjet and laser printers; of Post-it notes; and magnetic resonance imaging. Then in the 1980s we saw the dawn of personal computing: the Apple Mac and IBM-PC both emerged, as well as digital cell phones. Of course, with PCs came the start of email. With email anyone could communicate with anyone. Seismic continued also to improve significantly through the 1990s, enabling us to link it into reservoir modelling and have the confidence to embark on deepwater developments. Meanwhile, the World Wide Web was spreading throughout the world, underpinning the rise of the digital era in which we live today, where we take it for granted that we have rapid access to people and information.”

challengesDigital technologies were the platform on which Shell was able to develop Shell’s Smart Field concept in the 2000s, with continuous real-time remote monitoring and control of what’s going on in the reservoir without the need for human intervention. Not only was this concept a great step forward in performance management and field optimisation, it also reduced environmental footprint and enhances safety in operations.

Another technology of the 2000s with positive environmental credentials was the hybrid car. And communication technologies continued to grab headlines, with the invention of the iPod, the iPhone and their competitors. Plus, of course, social media such as YouTube, Twitter and Facebook. Bichsel: “Communication and other technologies were vital to our industry as we moved forward into an era where more oil and gas than ever before are needed to meet the energy requirements of a growing global population, but where oil and gas are also increasingly difficult and more expensive to find and extract, such as ultradeepwater and Arctic regions.”

“Producers like Shell and suppliers like all the IRO members will need to collaborate to make our supply chains as effective and efficient as possible - while at the same time reducing our environmental footprint still further, in sensitive locations such as the Arctic or the water-challenged MiddleEast. But I’m confident that, together, we can rise to these challenges. Our industry has achieved some amazing leaps over the last

much larger role than they do today. Already wind power is very visible in Holland, and solar in southern and central Europe. These sources do, however, have one big issue; they are intermittent – the sun does not shine 24/7 and the wind does not blow all the time. Acording to Bichsel gas offers a cost-efficient solution to that problem, especially as it can be ramped up and down quickly. The ‘Golden Age of Gas’ proposition also stems from the growth taking place in supplies of liquefied natural gas, which will mean greater energy security. This growth, and the flexibility that LNG gives to both customers and providers, make gas attractive - not just for North America and Europe, but also for the rapidly urbanising countries of the Middle East and Asia.

GovernmentsFrom the point of view of carbon management, gas offers the fastest and cheapest way for the world to reduce CO2 emissions in the energy sector. The IEA estimates that coal is responsible for up to 44% of the global energy-related CO2 emissions in 2010. Many of the coal-fired power plants currently operating are ageing, and gas is an ideal replacement: a modern gas plant emits only half the CO2 of a modern coal plant, and up to 70% less than an old coal-fired plant. But even reductions like this are unlikely to deliver the carbon emissions cuts the world needs. That’s why carbon capture and storage technologies are so important. They offer a ready-made solution to combat the effects of greenhouse gas emissions worldwide. According to industry experts, when CCS is used in a gas-fired power plant, CO2 emissions could be reduced by 90%. However, realising such benefits will require long-term support and more cooperation between government and industry. And building the facilities will require investment - which companies will not be able to put in until a long-term CO2 pricing mechanism is established. Overall, governments need to encourage investment, not introduce measures that throttle a company’s ability to grow. “Austerity on its own will not see us through the current crisis. Discipline in spending has to be married to disciplined continued investment, with governments creating appropriate incentives,” put the Shell Director Projects & Technology forward.

Future“All in all, the future looks challenging and complex,” told Bichsel the IRO members.

IRO ANNIVERSARY

MATTHIAS BICHSEL, DIRECTOR PROJECTS & TECHNOLOGY OF SHELL PREDICTS IRO MEMBERS

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 5

Page 6: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO ANNIVERSARY

He founded his argument by saying: “The 'Shell Energy Scenarios to 2050’ were published just before the 2008 crash. Since then we have regularly reviewed those scenarios to assess the potential impact of events like the global financial crisis, and the increased economic volatility that has resulted from it; the boom in North American unconventional gas supplies; the increased regulatory uncertainty and investment risk resulting from slow progress at the Copenhagen climate summit and from the Macondo well disaster in the Gulf of Mexico; the Arab Spring; the Eurozone crisis; the fact that banks are still struggling and the implications for our industry in terms of availability of credit lines – and so on. We have found the longer-term drivers more or less unchanged. These are: the accelerating demand from fast growing developing economies, the increasing difficulty in accessing natural resources, and the climate change pressures I talked about.”

“Our analysis also shows increased volatility, driven by a number of factors. One is the way oil demand is growing and moving from west to east over the next 40 years; this mirrors a shift taking place in geopolitical and economic power from west to east. The recent fall in non-OPEC conventional crude supply could be slowed by new discoveries like that in deepwater off Brazil, by technologies for enhanced recovery in existing fields, and supplementary sources like unconventional oil and biofuels.”

“Meanwhile, the natural gas boom in North America not only changes the dynamics of that region – with LNG export becoming a distinct concept in a country that only a few years ago was building regasification terminals up and down its coasts. Many other countries are now inspired to search for new gas resources themselves, in the form of tight gas, shale gas and coalbed methane - especially in China, Mexico and Argentina. We are also seeing a rise in light tight oil in the US - and there is no reason to assume that that resource is not present in other geologies around the world. Nevertheless, energy supply will struggle to keep pace with demand. In broad-brush terms, our analysis shows that natural innovation and competition could spur improvements in energy efficiency to moderate the underlying demand by about 20% over the next 40 years. And ordinary rates of supply growth - taking into account the technological, geological, competitive, financial and political realities - could boost energy production by about 50%.”

changes“All these factors suggest we are likely to see supply chain changes,”concluded Bichsel. “Here in the Netherlands, Shell enjoys a number of important relationships with Dutch suppliers. For example, we use Swift Drilling to drill exploration and production wells for NAM in the southern part of the North Sea. Separately, we have a contract with DrillTec Synergy to drill wells in the Groningen area. Additionally, earlier this year Shell awarded a contract to SBM Offshore to assist in the engineering and construction of a major Turret Mooring System. The Turret will be a key component of the world's first floating liquefied natural gas facility to be deployed by Shell at our Prelude gas field off the northwest coast of Australia. In new energy future, there could be potential opportunities for suppliers who can contribute to increased efficiency of exploration and production, or who focus on developing and/or deploying advanced technologies - for example, fibre optics for onshore tight gas. It’s about working with your customers to help them achieve their big goals. In Shell, for instance, our top priorities include safety, environment, drilling and completion excellence, seismic to find ever smaller pockets, enhanced oil and gas recovery, and more cost-efficient solutions for developments to stretch the life of the North Sea.”

“Let me mention just a few examples of projects already happening or in development. A joint venture between Shell and China National Petroleum Company is developing an automated well manufacturing system to provide cost-effective drilling and completion on a large scale in for instance unconventional gas and coal bed methane plays. The Prelude Floating LNG project, previously mentioned, is revolutionising gas monetisation far out to sea with a facility that can be re-used elsewhere on decommissioning. The Cardamom development in the Gulf of Mexico is achieving increased production through the Auger platform. And in the Gorgon LNG project, the partners are incorporating a commercial-scale CCS system in the development.”

“Other collaborations under way include Shell and Hewlett Packard’s project focusing on a new seismic acquisition system with a million channels; and the development of modular and skid mounted mini LNG plants, with capacities of 0.1 to 0.3 million tonnes per annum. LNG is also branching out into transport: with our partners in the

Green Corridor project, Shell is looking at converting LNG into fuel for long-distance transportation, eventually including coastal, riverine and truck fleets.”

“Opportunities could also be created in countries where it appeared as if the main development was over. The current rise of US tight gas for example; and the recent large oil finds in the North Sea. In all this opportunity space, timescales are a very important consideration. Buildings, infrastructure and power stations last several decades; vehicle stock can last 20 years; new energy technologies take on average 30 years to gain even 1-2% share of the energy system. So the government policies in place in the next five years will shape investment for the next 10 years, which largely shapes the global energy picture out to 2050. Because of these long timescales, radical new technology ideas that are today still unproven or untested are not going to be how we bridge the ’zone of uncertainty’. We need to achieve, if you recall, a combination of extraordinary demand moderation and extraordinary production acceleration, in the near future. So, while blue-sky thinking and concept development are still important for the long term, our industry urgently needs to focus on developing and deploying new and available technologies in order to have a significant impact out to 2050.”

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 16

˝Our industry urgently needs to focus

on developing and deploying new

and available technologies,˝

told Bichsel the IRO-members.

Page 7: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O N S t R E A m

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 7

Kvaerner awarded Mongstad contract

At the end of October 2011 Kvaerner has signed a Fabrication and Construction contract with Statoil for upgrading of the Delayed Coker Revamp unit at Statoil's facilities at Mongstad. The contract value is NOK 220 millions. The Delayed Coker Revamp unit is the part of the Mongstad facilities that produces petroleum coke, which is often used as electrodes in electrochemical and electro metallurgical industry. The Delayed Coker Revamp unit is now to be upgraded. "The onshore market is important to Kvaerner. The contract affirms our position as a preferred supplier for onshore development and upgrading projects. It also brings work in a period that is somewhat slower than usual for our business at Stord," says Kvaerner Executive Vice President Lars Eide. Kvaerner is already present at the Mongstad plant, in connection with the Technology Center Mongstad (TCM) project. This project draws near completion, but with the Delayed Coker Revamp project, Kvaerner will continue its presence at Mongstad. "We interpret this as confidence in our ability to deliver, and a sign that the client is satisfied with our work at the TCM," says Eide.

The mobilization of personnel will begin immediately. At peak, around 200 workers are expected to be in operation, in connection with a two month long shut-down period next fall. The work will take place both at Stord and Mongstad. Prefabrication at Stord is expected to commence before Christmas. The duration of the project is through 2012.

successful launch dredger aMbiorix

The launch for the self-propelled cutter suction dredger, Ambiorix, took place on 28 October 2011 at the IHC Merwede shipyard in Hardinxveld-Giessendam. IHC Merwede is building the impressive ship for the DEME (Dredging, Environmental & Marine Engineering) Group. The contract for construction of the vessel was signed between DEME and IHC Dredgers in spring 2010, and the keel was laid on 23 December 2010. The vessel will be delivered in May 2012. The Ambiorix is able to dredge to a water depth of approximately 35 metres and will be one of the most powerful cutter suction dredgers in the world.

Launch for the self-propelled cutter

suction dredger Ambiorix.

new PlatforM suPPly vessel

Early November Damen Shipyards announced the introduction of its new Platform Supply Vessel (PSV) and will launch a complete PSV range in the next few months. The PSV 3300 E3 is a dedicated supply vessel to transport supplies to oil and gas rigs and is specifically designed to perform safely in adverse weather conditions. The first two vessels will be built at the renowned Damen shipyard in Galati, Romania. Delivery is scheduled for early 2013.

Damen’s new vessel series will range from the smallest PSV of 1,500 dwt to the largest of approximately 6,500 dwt. The new range of vessels is expected to launch in the first quarter of 2012. Although the series of vessels are primarily designed as PSVs, the platforms can also serve as a basis for other offshore support services such as diving support, drilling or well stimulation. The vessels can also play a role in oil recovery and firefighting operations.

Artist impression of the PSV 3300 E3.

overnaMe subcoM

De N-Sea Group heeft Subcom overgenomen. Vanaf januari 2012 zal Subcom worden geïntegreerd in de organisatie van N-Shore Diving. Oprichter en algemeen directeur vanSubcom Rodger Weitzel wordt na de overname General Manager van N-Shore Diving.

“N-Shore Diving heeft al een sterke marktpositie in Zuid West Nederland, echter door onze basis te versterken kunnen we beter op de markt reageren en de volgende stap zetten. Subcom is een bedrijf dat zich heeft bewezen in de markt waarin wij opereren en is van grote toegevoegde waarde voor onze organisatie,” zegt Gerard Keser Managing Director van de N-Sea Group.

Page 8: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

mBA

Sedert 1991 houdt Jurriaan Cals zich in het dagelijks leven bezig met de invulling van het zinvol bezig zijn binnen een organisatie, met de herintroductie van vakmanschap, met de realisatie van het feit dat de werkvloer weer verantwoordelijkheid krijgt en dat mensen die verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk nemen. Organisaties sterker en mooier maken met behulp van bezieling, passie en vakmanschap. Het gebruik van gezond verstand is in zijn visie uiterst belangrijk. En het is dan ook niet vreemd dat Cals vanuit die insteek zo zijn eigen gedachten heeft over de MBA opleiding en het inzetten van MBA’ers in de olie- en gasindustrie.

weerbarstig Cals: “MBA’ers worden opgeleid om organisaties te managen. Hen wordt geleerd om manager te worden, managementinformatie te verzamelen en management uitspraken te doen. Kortom om dat wat er in een organisatie gebeurt, meetbaar, beheersbaar en controleerbaar te maken. Passend in een spreadsheet. Om die spreadsheet te kunnen vullen, verzamelen MBA’ers managementinformatie, bepalen ze Key Performance Indicators (KPI’s), stellen ze

prestatiecontracten op en spreken ze van transparantie alsof die spreadsheets de werkelijkheid weergeven en geen afbeelding zijn van de werkelijkheid. Ze praten over ‘afspraak is afspraak’ en dat bedoelen ze dan niet voor zichzelf, maar vooral voor al die anderen in een organisatie. Managers worden meestal niet gehinderd door kennis van zaken. Het maakt tenslotte niet uit of zij een koekjesfabriek runnen of een offshore gerelateerde organisatie. Beide bedrijven passen in een spreadsheet. Als iedereen in de organisatie nu gewoon doet wat van hen verlangd wordt, dan komt het allemaal goed. In theorie is dat wellicht zo, maar de praktijk blijkt al jaren een stuk weerbarstiger. Zulke MBA-ers hebben we in de offshore zeker niet nodig, al geloof ik best in hun goede bedoelingen.”

VerschilGeloof je in de maakbaarheid van een bedrijf of geloof je daar niet in? Ga je voor anderen bedenken hoe zij het moeten doen of ga je vakmanschap ontwikkelen en daarmee vertrouwen omtrent de kwaliteit en het oplossings-vermogen dat op de werkvloer aanwezig is? Heb je dagelijks te maken met de

werkelijkheid die niet voorspelbaar blijkt te zijn of geloof je dat je die werkelijkheid kan beheersen en controleren? Geloof je dat je die in een spreadsheet vast kunt leggen? Zie je het primair proces als een logisch onvoorspelbare werkelijkheid of als vervelende afwijking van je eigen norm? Dat zijn de vragen waar het om gaat en daar ligt een fundamenteel verschil tussen MBA’ers en professionals op de werkvloer.

Cals: “Laten we in dit verband eens naar Japan kijken. Het land wat toch het toonbeeld is van planning en controle. Alles wordt daar vastgelegd, tot in den treure doordacht en in procedures beschreven. Iedere Japanner heeft een rotsvast geloof en vertrouwen dat het op die manier meer dan uitstekend geregeld is. Maar dan gebeurt er opeens een ramp; een aardbeving en tsunami, bijna tegelijk. Met golven die hoger en verwoestender zijn dan ooit voor mogelijk was gehouden. Met als resultaat: de gevolgen zijn veel ingrijpender en anders dan men met alle bekende wijsheid had bedacht. Wat je in zo’n onverwachte situatie nodig hebt, is handelingsbekwaamheid. Mensen die over de vaardigheid beschikken alert te reageren.

JURRIAAN CALS ZIET MBA’ERS NIET ZITTEN

nee, juist niet meer MBA in de offshore!’

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 18

In de Offshore Visie van januari 2011 stond een artikel over MBA’ers in

de offshore en over de weerstand die MBA’ers ervaren in die branche.

De Corporate Recruitment Manager Coach aan de Erasmus Universiteit,

Dorothy Grandia, stelde dat de olie- en gasindustrie ‘nog niet open staat’ om

MBA’ers met open armen te ontvangen. Het artikel was dan ook een ware

pleidooi om meer MBA’ers in de branche binnen te halen. Volgens Grandia

heeft de branche nog niet door dat MBA’ers zo waardevol zijn. Jurriaan Cals

van ManageNet is het duidelijk oneens met de visie van de coach aan de

Erasmus Universiteit Manage en vroeg zich direct na het lezen met grote

verbazing af wie het nu eigenlijk niet door heeft. Die mevrouw Dorothy

Grandia zelf of de mensen uit de olie- en gasindustrie zoals zij suggereert?

Page 9: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

Hij hoort de HMI’s dan zeggen dat zij hun werk nog steeds enorm waarderen, maar de organisatie eromheen steeds minder. Reden: er komen steeds meer regels en procedures, waardoor de regelruimte voor de professional steeds kleiner wordt. Is er sprake van een calamiteit dan moeten de regels die zijn voorgeschreven door een MBA-er, worden opgevolgd in plaats van het gezonde verstand te gebruiken.

“De werknemer wordt afgerekend op het feit dat hij gedaan heeft, wat er voor hem bedacht is, en niet op het resultaat van zijn handelen. Als je als medewerker een grotere ramp hebt voorkomen, maar je hebt toch afgeweken van de procedure dan word je daar toch op afgerekend.”Moeten procedures dan helemaal niet vastgelegd worden? “Natuurlijk wel,” stelt Cals. “Ze moeten alleen niet leidend zijn, maar ondersteunend. Werknemers moeten niet blind de procedure volgen, ze moeten juist blijven nadenken of er niet zoveel signalen zijn dat ze juist moeten afwijken van de procedure. En dat vraagt vakmanschap, handelings-bekwaamheid en kennis.”

Maar die hebben ze niet. Iedereen wacht gelaten wat er komen gaat ‘want het is toch geregeld’. Als je alles vastlegt in regels en procedures dan wordt er automatisch een situatie geschapen waarin niemand meer weet wat te doen op het moment dat het ertoe doet. En precies dat gebeurde in Japan.

GroenDichter bij huis zag Jurriaan Cals eerder dit jaar dat het in de stad Utrecht weer een stuk veiliger geworden is. “In Utrecht hebben wij, zoals overal in Nederland, verkeerslichten en als je als fietser aankomt, en het licht is rood, dan weet iedereen dat je moet stoppen. Althans, ik dacht dat iedereen dat wel zou weten. Maar wat schetst mijn verbazing. Er is een briljante geest geweest die heeft besloten een kastje te laten ophangen dat gaat knipperen als het licht op rood staat. En op dat kastje verschijnt tot grote hilariteit van alle wachtende fietsers de tekst: ‘Wacht op groen’. Wie zou dat nu bedacht hebben en met welk doel?”

VastleggenZelf verzorgt Jurriaan Cals geregeld de training crisismanagement voor HMI’s (Hoofd Mijnbouw Installaties).

kennis van zakenWat zou dan de toegevoegde waarde kunnen zijn van een MBA’er in de offshore? Ze denken werelds, ze doen werelds, zij beschikken over een brede kennis van zaken en ze hebben geleerd om in de toekomst te kijken vanuit een strategisch perspectief, aldus de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Cals knikt meewarig: “Sorry, maar ik zou echt geen antwoord kunnen geven op die vraag. Ik denk juist dat de olie- en gasindustrie zijn verstand heeft behouden en altijd zal blijven kiezen voor mensen met kennis van zaken. En dat moet ze vooral blijven doen.”

Reactie universiteit blijft achterwege

Uiteraard heeft de redactie van Offshore Visie aan Dorothy Grandia van de Erasmus Universiteit te Rotterdam gevraagd om een reactie op de visie van Jurriaan Cals. Na ruim twee maanden kregen wij van Marianne Schouten, Media & Public Relations Manager van de Erasmus Universiteit te horen dat na rijp beraad besloten was niet te reageren.

mBA

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 9

Tsunami in Japan.

Page 10: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

SODm

De missie van SodM is het zekerstellen dat de delfstofwinning en het transport van gas op een maatschappelijk verantwoorde wijze wordt uitgevoerd. Voor 2010 vertaalde zich dat in de strategische doelstelling dat rampen, zware ongevallen en schade aan de gezondheid worden voorkomen en dat het aantal ernstige ongevallen wordt teruggedrongen. Ten behoeve van haar werkzaamheden maakt SodM gebruik van de zogenoemde Balanced scorecard (Bsc), waar vanuit verschillende perspectieven doelen en prestaties worden ontwikkeld. Daarmee komt een integraal beeld tot stand en wordt voorkomen dat verbetering op één terrein leidt tot verslechtering op een ander terrein.

toezicht Ter uitvoering van de genoemde strategische doelstellingen zijn in 2010 diverse activiteiten uitgevoerd. Mede met het oog op de grote risico's in de olie- en gaswinning doet SodM al jaren aan systeemtoezicht en is SodM in 2009 gestart met het project 'zware ongevallen'. Aan één van de geïnspecteerde mijnbouwwerken is in 2010 een dwangsom opgelegd, wegens het niet voldoen aan de eisen uit de vergunning m.b.t. het vrijkomende

afvalwater. Verder loopt er sinds 2005 een jaarlijks terugkerend project 'gaslekkages' om uiteindelijk te komen tot een reductie van het aantal lekkages. In 2011 zal worden gestreefd om deze reductie middels een nieuw op te starten project 'Reductie gaslekkages' te bewerkstelligen.

Het grootste nieuwsfeit uit de olie-en gaswinningsindustrie in 2010 was zonder meer de ramp met de Deepwater Horizon in de Golf van Mexico. Een eerste onderzoek wees al snel uit dat de zogenoemde Blowout Preventer (BOP) op het platform niet of niet goed functioneerde. Omdat het voor de veiligheid essentieel is dat boorgaten zijn beveiligd met goed onderhouden en functionerende BOP's, heeft SodM in 2010 het project 'Onderhoud en testen van BOP's' uitgevoerd inclusief praktijktests. De conclusies van het project worden in 2011 verwacht, maar reeds nu kan worden gesteld dat over het algemeen geen grote tekortkomingen zijn geconstateerd. In 2010 bleek voorts dat niet alleen de BOP's, maar in het algemeen de mijnbouwondernemingen hun installaties goed onderhouden. Ook hier blijkt de uitvoering van en het toezicht op de zorgsystemen van de

bedrijven goed te functioneren. Een en ander neemt niet weg dat zich in 2010 een tweetal ernstige incidenten hebben plaatsgevonden op Nederlandse platforms. Gelukkig zonder doden en gewonden en ook de materiële schade bleef relatief gering. De mijnbouwondernemingen hebben, in samenwerking met SodM, een onderzoek ingesteld en de nodige maatregelen getroffen om te voorkomen dat dergelijke incidenten zich kunnen herhalen.

Aanvaringen met platforms hebben zich in 2010 niet voorgedaan. Wel is een toenemend punt van zorg het aantal schendingen van de veiligheidszone van 500 meter. Er zijn in totaal 13 processen-verbaal tegen de overtreders opgemaakt en vijf keer is parate executie toegepast.

arbeidsomstandighedenDe arbeidsongevallenfrequentie in de mijnbouwindustrie was in 2010 het laagst ooit gemeten (drie ongevallen met arbeidsverzuim per miljoen manuren). Al sinds een jaar of twaalf schommelt het aantal ernstige ongevallen rond de acht per jaar, en dat is laag in vergelijking met andere risicovolle bedrijfstakken. In 2010 zijn door SodM 179 inspecties uitgevoerd

SODM JAARVERSLAG 2010 GEEFT AAN:

Aantal schendingen veiligheidszonetoenemend punt van zorg

Medio oktober van dit jaar verscheen het Jaarverslag 2010 van Staatstoezicht

op de Mijnen (SodM). In het verslag wordt een relatie gelegd tussen de

activiteiten van SodM en het rapport ‘Strategie en Programma 2007 – 2011’

dat in januari 2007 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Vervolgens wordt

beschreven welke activiteiten SodM in 2010 heeft verricht en komt de dienst

met aanbevelingen. Offshore Visie heeft een en ander samengevat.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 110

Page 11: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

op gezonde wijze hun pensioen moeten kunnen halen en geen last zouden mogen krijgen van een eerdere blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Dit moet worden gerealiseerd door de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers voor het arbo- en veiligheidsbeleid te vergroten, waarbij de overheid zich op termijn beperkt tot

waarbij ook de Arbeidsomstandigheden (Arbo)-wetgeving is meegenomen. Naar aanleiding van een aantal ongevallen zijn in totaal vijf boeterapporten opgemaakt.

Gezondheid Ten aanzien van het aspect gezondheid heeft SodM zich tot strategisch doel gesteld dat werknemers in de mijnbouw

het stellen van doelen. In 2010 heeft SodM op het gebied van gezondheidszorg vorderingen gemaakt met het project 'blootstelling aan gevaarlijke stoffen'. Voorts is aandacht besteed aan de opslag van radioactief besmette bezinksels en legionella preventie op mijnbouwwerken.

SODm

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 11

Noble Piet van Ede over productieplatform E-17a (foto: Henk Honing).

Page 12: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

SODm

milieu SodM vertaalt het Milieubeleid in strategische doelen zoals het stimuleren van best beschikbare technieken en het gebruik van de minst schadelijke stoffen, alsmede het verzamelen en verifiëren van milieugegevens en deze ter beschikking stellen aan derden. Daarnaast is van belang de introductie van de omgevingsvergunning en het samenwerken met andere overheden in de ketenhandhavingsprojecten. SodM heeft een belangrijke adviestaak op het terrein van vergunningverlening, zowel voor de Wm-vergunning, thans omgevingsvergunning, de Mijnbouwmilieuvergunningen als voor de Kernenergiewetvergunningen. Ook in 2010 zijn er weer tientallen adviezen verstrekt, voorafgaand aan de vergunningverlening door het bevoegd gezag. De hoeveelheid gedispergeerde olie die vanaf mijnbouwinstallaties in zee wordt geloosd, nam bij olieproducerende installaties af ten opzichte van 2009, maar bij de gas producerende installaties juist iets toe. Toch blijft - ondanks de toename - de hoeveelheid met 12 mg per liter ruim beneden de norm van 30 mg per liter. In 2010 zijn 24 incidentele lozingen vanaf mijnbouwinstallaties gemeld, meestal van lozingen minder dan 10 liter. De grootste lozing bedroeg echter 2800 liter. In totaal werd incidenteel drie ton olie geloosd, in drie gevallen is een proces-verbaal opgemaakt. De naleving van vergunningvoorschriften door mijnbouwondernemingen kan zonder meer goed worden genoemd. In 2010 leverden de diverse inspecties op mijnbouwlocaties een nalevingscore van 79% op. Ernstige tekortkomingen zijn niet gesignaleerd. Ditzelfde geldt voor de naleving van het Besluit algemene regels milieu mijnbouw (Barmm).

doelmatige winning SodM beoordeelt winningsplannen en ziet toe op de uitvoering ervan. In 2010 zijn 35 winningsplannen beoordeeld. Alsmede werkplannen en werkanalyses. In 2010 bracht SodM tevens adviezen uit ten aanzien van opslag van stoffen in de diepe ondergrond, zoals de gasopslagen Bergermeer en Zuidwending en de CO2-opslag in Barendrecht.

bodembewegingenHet is van groot belang dat mogelijke schade door bodembeweging zoveel mogelijk wordt beperkt door duidelijke grenzen te stellen en deze adequaat te monitoren. SodM beoordeelt meetplannen, controleert op de naleving van deze plannen en participeert in de voorlichting aan het publiek. In het algemeen vallen de waargenomen

bodemdalingen binnen de voorspelde range. Dit geldt niet voor het Amelandveld, waar SodM de NAM heeft verzocht het winningsplan te herijken in verband met verdergaande bodemdaling. SodM toetst nog het rapport 'Bodemdaling van Aardgaswinning' in 2010 uitgebracht door de NAM over de gaswinning in het noorden.

In 2010 zijn door het KNMI 41 lichte aardbevingen gesignaleerd. SodM heeft, mede naar aanleiding hiervan, voor een aantal winningsplannen de seismische risico-analyse beoordeeld. Daarnaast is een onderzoek over schade aan buisleiding door bodembeweging geanalyseerd. Ook is de Technische Commissie Bodembeweging (TCBB) ondersteund bij haar onderzoek naar schademeldingen in Zuid-Limburg, door naijleffecten van de voormalige steenkoolwinning. Ten aanzien van de gasopslag Bergermeerveld heeft SodM de Minister van EL&I van (technisch) advies gediend bij de juridische procedures rond de vergunningverlening. Gastransport en distributieVoor een adequaat toezicht op pijpleidingensystemen geldt het strategisch principe dat zoveel mogelijk moet worden samengewerkt met andere toezichthouders, mede met het oog op de beperking van de toezichtlasten voor netbeheerders. De diverse projecten die

onder auspiciën van SodM bij netbeheerders zijn gestart, voor het vervangen van gietijzeren leidingen, zijn in 2010 succesvol voortgezet.

internationaal Op internationaal gebied werkt Nederland nauw samen met de andere Noordzee-landen in het North Sea Offshore Authorities Forum (NSOAF). In 2010 heeft Nederland het voorzitterschap op zich genomen, in mei is in Kerkrade een conferentie georganiseerd, waarop is besloten om alle technische informatie met het oog op de oliewinning met elkaar te delen en de noodzakelijke verbeteringen naar aanleiding van de Macondoramp met elkaar af te stemmen. Naast de NSOAF is SodM ook betrokken bij fora als de G20, het International Regulators Forum (IRF) en de OSPAR-conferenties. Met name de veiligheidssituaties op platforms en de mogelijke gevolgen van een ramp voor het milieu zijn hier continu aan de orde. In IRF-verband is hierover tweemaal geconfereerd. In OSPAR-verband is binnen het Offshore Industrie Comittee (OIC) voornamelijk gesproken over de aanlevering van informatie over chemicaliën. Naast het formuleren van aanbevelingen hebben de OSPAR-landen zich ook verplicht om, onder leiding van Noorwegen, de gevolgen van het incident met de Deepwater Horizon te evalueren.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 112

>>>

>>

>

> >

>> >>

>

>>>>

>

>>>>>>>

>>

>>>

>>>

>>>>>>>

>>

>

>>

>>>>>>

>>

>>

>

>

>>>>>

>>>>>

>>>>>>

>>>

>>

>>>>>>>

>>>

>>>>>>

>

>>

>>>>>

>

>>

>>>> >>>

>>

>>>>>

>>>>>

>>>>>>

>>>>>

>>>>>>

>

> >>

>>>

>

>>>>>

>

>>>>

>

>>>

>>>

>>>>>

>>>

>>>

> >>> >

>

>

>

>>

>

>>

>>>>>>>>>

>>>

>>>

>

>>

>>>>>>>>>>>>>>

>>>>>>>>

>>>>>>>

>

>>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>>>>

>

>>>>

>

>

>

>>

> >

>>

>

>

> >

>>> >>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

> >>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>>

>>> >

>

>

>

>

>>>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>>

>> >

>>

>>>>>>>>>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

>

>

>

>

>

>

>

>

>>

>

+

+

_̂̂_

ª_̂

ª

SR

QP

O

NMLKJ

H

G

FE

D

B

A

5

87

654

321

9

6

32

87

54

21

987

654

321

875

4

1

987

654

321

987

654

321

987

654

321

9

6

3

987

654

321

987

654

321

9

6

9

8

7

5

10

16

1413

1110

181716

151413

121110

18

15

1110

181716

151413

121110

181716

151413

121110

16

181716

151413

1110

181716

151413

121110

181716

151413

121110

18

15

12

181716

1413

181716

151413

121110

Twenthe-Rijn De Marssteden

AKZO

Norg NAM

Waalwijk-Noord

Grijpskerk NAM

Winschoten IIIAKZ

BergermeerTAQ

AlkmaarTAQ

Zuidwending GU

Oost-IJsselQUE

GroningenNAM

RijswijkNAM

Drenthe IINAM

UtrechtNPN

Noord-BrabantBRR

MiddelieNAM

Noord-FrieslandNAM

De Kempen

PeelHEX

GorredijkVER

SchoonebeekNAM

Breda-Maas

LeeuwardenVER

Hemelum

NoordoostpolderHDB

SchagenSES Drenthe III

NPN

IJsselmuiden

TwentheNAM

ZuidwalVER

Andel VNPN

Bergen IITAQ

TietjerksteradeelNAM

Breda-Maas

TubbergenNAM

HardenbergNAM

EngelenNPN

LemsterlandVER

MarknesseSES

BotlekNAM

WaalwijkNPN

SlootdorpVER

BeijerlandNAM

OosterwoldeNPN

SteenwijkVER

OosterendVER

PapekopNPN

Zuid-Friesland IIINPN

Breda-Maas

Rossum-De LutteNAM

Schiermonnikoog-Noord

DonkerbroekSES

BergermeerTAQ

AlkmaarTAQ

Terschelling-Noord

De MarneNAM

Drenthe IINAM

Drenthe IVNPN

FollegaVER

OosterwoldeSES

Akkrum 11 Donkerbr-West

SES

b

b

b

b

b

c

c

c

c

d

a

c

b

b

b

b

c

CHE

GDF

GDF

b

GDF

ONE

bDAN

ONE

NAM

NAM

NAM

NAM

ONE

NAM

bDAN

NAM

NAM

NAM

NAM

cTUL

bSTRWIN

f

aWIN

bONE

b

bGDF

aTOT

d

aTOT

b

b

a

aDAN

cGDF

eWIN

b

b

WIN

WIN

WIN

WIN

STRWIN

b

STRWIN

TUL

TUL

TUL

SES

WIN

TOT

TOT

aSTRWIN

bGDFONE

CHE

WIN

cCHE

aTUL

aWIN

bWIN

dTUL

aTOT

GDF

aGDF

aWIN

aWIN

aWIN

aCHE

ASC

aGDF

aGDF

aTOT

bTOT

cTAQ

aTAQ

bTUL

aWIN

bDAN

cDAN

aONE

aCHE

aNAM

bWIN

cGDF

bWIN

aCHE

aGDF

cONE

bGDF

bONE

bWIN

aGDF

aGDF

aCHE

b

aNAM

c

aGDF

aTAQ

bGDF

bTOT

cWIN

bDAN

dGDF

cONE

aTOT

aGDF

VEN

aGDF

aVEN

aNAM

bWIN

bONE

dTUL

aVEN

aCHE

bCHE

bWIN

aVEN

aCHE

bTOT

aDAN

dWIN

aWIN

aTOT

d

aTOT

bGDFONE

c

bGDF

aSES

bGDF

cTOT

aCHE

cCHE

cCHE

bONE

bWIN

bVEN

aVEN

bGDF

bGDF

aNAM

cGDF

cTUL

dCHE

cGDF

cCHE

bCHE

aGDF

aGDF

ASC

cWIN

bGDF

dTOT

aTOT

cGDFONE

aGRO

bWIN

fTOT

dATP

bTAQ

cNAM

eTOT

cGDF

aTOT

cWIN

dTOT

bTOT

cTAQ

aDAN

bGDF

aWIN

eWIN

dTOT

cGDF

i a

K03-04

M01-04

NMD-01

L06-08

DHV-01

TVN-01

L05-12-S1

K09AB-B-05K09AB-B-06

K15-FK-106

M04-03

M04-04

M04-02

L09-10

L06-04

L09-07

L06-03

L09-02

L06-01L09-04

L05-07

L05-10L05-09

L05-01K05-11

K05-09

K05-01

K05-02

K04-08K04-09K04-10K04-11

K04-03K04-04

K04-01

K04-02

K04-05J06-01

J06-04

L04-10

L01-06

K06-01

K03-04

K03-02

K03-03

E14-01

E16-05 E16-03

E17-02E16-02 E16-04

K01-02 K01-01K01-05

K01-04

K04-12 K05-13K05-12

F14-01

F16-01

F17-06

F17-03F17-04F16-02F17-07

L02-07

L01-03L01-02

L01-05

L02-08

L05-03

L05-04L05-05

F18-04

F18-09F18-01F18-05

F18-10

L02-05L02-03

L02-01 L03-01

L02-02

L02-04 L03-02

L05-12L06-06

K01-03

J03-02

D18-01

G13-02F15-06

G16-08

F18-08

G16-02F18-03

G16-05F18-11

M01-01

M01-03L03-03M01-02L03-04

G17-02

G14-01

G17-01

G14-02G14-04

G17-03

G16-09G16-01

M01-04

G16-03

G16-06

E18-05E18-02

E18-06E18-07

F16-03

F16-05F16-04

K03-01

F15-05F15-07F14-03

F14-07

F17-08

F17-02F17-01

F14-06

D12-05

D12-04

D12-01

D12-02D12-03D15-03D15-01

D15-02D15-05

D15-04

F05-01

F05-03

F05-02 F05-04

F06-04

F05-05

F08-01

F08-02

F09-02

F11-03F12-04

F11-02

F10-02F11-01F10-01

F10-03

F14-02

F13-01 F14-05

F14-04

F06-02

F06-03

F09-03

F09-01

F12-01G10-03

G10-01

F12-02 G10-02

F12-03

G11-02

F15-01G13-03

G14-05F15-02 G13-01

F04-01

F04-03

F07-02F07-01

E09-01

E12-01

E09-02

E12-04

E09-03

E06-01

E12-03

E12-02

E10-03E10-01

E04-01

E13-02E13-01

E10-02

F03-04

F03-03

F03-05F03-06F02-01

F02-02

B14-01

B14-03

B18-02

B17-06

B18-06

B17-05

F03-02F02-05F02-06F02-03

F02-07

A15-01A14-01

A16-01 A18-02

A18-01

A17-01 B17-02

E02-01

E02-02 F01-01F02-04

B14-02

B13-02

B10-01

B13-03

B13-01

B10-02

A15-04

A15-03

A12-01A12-03

A08-01

A11-01

A05-01

A14-02

P15-14

P18-05

P15-12

P13-01

P16-01

P13-02

O18-01

P12-14

P15-05

P11-02

P11-06

P12-08

P12-11

P09-05

P12-07

P12-12

P08-06

P11-01

P11-05

SGZ-02SGZ-03SGZ-04SGZ-01

MSV-01

MSG-03MSG-02

S02-01

OBL-01

STB-01

SPK-01

HVS-01

OVE-01

KTG-01

BHG-01

S02-02

S05-01

P15-15P15-16

Q08-06

Q14-02

Q10-05

Q10-01

Q10-03

Q07-06

Q13-03

Q10-04

P09-08

Q14-01

WAZ-01Q13-11

Q13-05

Q13-10

Q13-06P15-08

P15-02

P15-01P15-10

Q13-04

Q16-02

Q16-03

LOD-01

MNT-01HAG-01

HAG-02KDZ-02

KDZ-01

Q16-01

Q16-08

Q16-06Q16-05

GAG-02GAG-01GAG-03GAG-04

EHV-01PRN-01PRW-03

RZB-01

DEL-01DEL-05DEL-02

DEL-06DEL-04DEL-03

OLE-01

VLN-01

MED-01MED-05MED-03MED-02

LED-02LED-01

LED-03

IJS-65

BRT-01BRT-02

HEI-01BLK-01RDK-01

NMD-01

STW-01

IJS-64

IJS-61IJS-62IJS-66

K05-04

K07-01

K07-08

K07-03K07-02K07-07

K07-04

K07-10

K07-05K07-09

K11-05K10-03

K10-16K11-02

K10-12

K10-02

K09-12

K08-14

K08-05

K08-02

K08-13

K08-09

K08-12

K08-03 K08-06K08-11

K11-06K11-01

K11-07K11-10

K11-03 K11-13K11-14

K08-15

K08-07K08-01K08-08

K09-10K09-03

K09-06K12-04

K12-17

K12-18

K12-02K12-03K12-12

K06-06

K06-08

K06-07

K09-07

L07-04

L04-08

L04-04

L07-10L07-01

L04-01

L04-07

L04-03

K06-02

K09-02

K15-09

L07-12 L07-05L07-07

L07-13

L10-29 L10-01L10-16

L10-12L10-09

L10-22L10-06

L10-26L10-11 L10-31

L10-25L10-02L10-27

L10-19

L05-11

L08-01

L11-02

L11-07L10-08

L11-08L10-24

L11-01L10-07L10-04

L11-03

L05-02L04-05

L05-06L05-08

L07-16 L08-07

L08-03L08-11

L08-14

L08-02

L07-09

L07-06

L10-10

L10-17

L08-04

L08-06L08-15L09-09

L08-09L08-10

L08-16

L11-12

M10-02

L09-11

L09-08L09-12

L09-13

L09-05

L12-04

L12-05

L06-08

L12-01

L09-03L09-01

L09-06 M07-01

M07-04

M10-01

M10-05

M10-03M10-04

TEN-01TER-01

TEW-01

MEE-01

SLK-01

M04-01

M07-03

M07-07M07-05M07-02M07-06

L06-05L06-07

M05-02M04-05

M05-01

M09-01

M08-02

M09-02M08-01

NSN-01

AML-02BUR-01AML-01HOA-01

K13-01

K13-03

K16-05K16-03

K16-02K16-04

P01-04

P01-02

P07-01

P10-01P10-04

P10-02

P02-07

P02-06

P05-06P05-02

P05-03

P05-04P04-01P05-01

P05-07P05-05

P08-07

P08-01P08-04

P06-02P06-01

Q04-06P06-10

P09-07 Q07-03P09-09

P09-02P09-04

P09-01P09-03

P12-01

OIS-01

HAW-01

HOK-01

LAD-01 OBD-01 HOK-02LKM-01OBD-02

IJM-01

ILP-01

LSM-01

ALE-01

Q11-02

Q08-05

Q08-02

Q11-01

Q05-05

Q04-03Q04-08

Q07-05

Q10-02Q07-01

Q04-01

Q07-02

SRM-03BKL-01HLO-02

HLO-01

HEK-01

BAC-01

WIM-01EGZ-01

Q08-07

MDZ-02

Q08-01

WAH-01GRT-01

GRT-07GRT-03GRT-05GRO-01

Q05-02

Q05-01

P03-04

P06-07P06-06

P06-04P06-05

P06-03

TWI-01

WGF-01

LMB-01

MDM-01MDM-02

SLD-02

SLD-03SLD-01SLD-04

SLD-05KRL-01

WRW-01

WMR-01

ODS-01

JLD-01

SMA-01

Q02-05

Q02-01Q02-06

Q02-03

Q01-01Q01-19

Q01-22 Q01-11Q01-13

Q01-02Q01-25

Q04-02Q04-05Q04-07

Q04-04

Q04-09

Q01-28Q01-03

Q01-09

Q01-12Q01-27

Q01-06

LEW-05HRL-05

HNS-01 WRM-01WRM-03WRM-02

GRW-02GRW-01

RWD-02

SNK-02

OPH-01WHM-01

HGM-01

WSE-01

STN-01STN-02

ESG-01P02-01

P02-03

K17-07K17-09

P02-04P02-09

K17-06

P02-05

P02-02

P02-08

P01-06

P01-07

Q01-04

Q01-21Q01-20

Q01-15Q01-17P03-01

P03-03

VLO-01

RPL-01

COC-01

L15-03

BRG-01

Q02-04

L14-03

Q02-02

L13-09

L16-09

L16-06L16-07

L16-01

L16-10

L16-08

L16-14L16-15

L16-03

P03-02

K18-01

K18-05

L11-09L10-21

L14-04

L14-07L13-17

L13-11 L14-02

L14-08

L13-16 L14-06

L17-02

L16-04L17-01

L17-03

Q01-24

K14-02K14-12

K14-13K13-10

K14-09K14-08K14-03K13-12

K16-06

K16-01

K17-03K17-02

K17-04 K17-05K17-08

K17-01

L16-12

L16-13

K18-03

K18-07

K15-11K15-08K15-10

K15-15

K15-07

K15-01

K15-04

K18-04

K13-14

K13-02

WAW-01

LWS-01

SAN-01

RID-03DRP-01PEI-01

MNG-01

TES-01

L10-13

L13-06

L10-33

L13-15

L13-02

L13-14

L13-13L13-04

L10-35

L13-01L13-03

L13-05

L10-18

K12-01

L10-14

L13-08

K15-05K15-03K15-14

K12-05K12-10

K15-13K14-01

K11-15

K14-05

K14-07

K14-11

K11-09K11-04

K14-10

K14-06

K10-17K10-11K13-11K10-10

K13-06K13-05

K10-15

SRM-02

MDZ-01

ZAD-01OZN-01

SPW-01

Q11-03

SPL-01

HIL-01HLM-01

WRV-01NWK-02NWK-01

OEG-01BKN-01

ARV-01WOB-01VAL-01

MRK-01

WLK-01GOU-02

HST-02HST-01MKP-06MKP-05

NKK-01NKK-02

MKP-04

CAP-01

BLE-01

HZW-01GOU-01

MKP-02MKP-13MKP-01

BEN-01

MKP-12

RKK-32RKK-30

OTL-01

MOL-02MOL-01

GSD-01

WGD-01

BLG-01BLG-02

OAS-01

ALD-01

LEK-01

DRT-01

NDK-01WED-03

WED-02WED-01 AND-01ALM-01 AND-04

STR-01

SPC-01RSK-01

STH-01 WAP-01

DON-01

HBV-01

RSB-01

HOO-01ZWA-01

SPD-01URS-01

AST-01

KDK-01

HSW-01

SMG-01

VEH-01

BKZ-01

OIW-01

HVB-01

WWK-01

WWS-02WWS-01

WWN-02WWN-01WWN-03

SPG-01

BKH-01

STA-02

WEP-01

ZWO-01

WYH-01

APN-01

IJD-01

EPE-01

BNV-01

ERM-01

ZEW-01

VHZ-01

BLA-01

WSP-01

NVG-01

ALT-01MSB-02MSB-01

GWD-01

VRK-01

BUM-01

ZST-01ODK-01

KWK-01HPT-01

EVD-01

WAA-01AND-02AND-03

JUT-01

BKP-01

VRD-01WNR-01

NDW-01

CNH-04

ZED-01

GRH-01

LHO-05

LVD-01LTV-02

COR-01

PLG-01

WSK-01

AHM-01

RAW-01HGW-01

VRV-01

WIR-01

WDL-01

LOM-02LOM-01

RAL-01

RAL-02

DVN-01

HKS-01

HRL-07FRA-01

HRL-10HRL-08HRL-02

HRL-06

HRL-01

ZUR-01HRL-03 WMS-01

WTS-01

BWD-01

PTH-01

STA-03NNE-05

STA-01

LNH-01

KAM-01

KGB-01

DSP-02

DRO-01

DSP-01

NAG-01

OFL-01

KRD-01

LEL-01

BLH-01

GWG-01

LZG-01

NWH-01

NWD-01

WSF-01NLM-01DHV-01OLR-02OLR-01 DIV-01

SOW-01BLD-01

NSL-01ESV-01

SLB-02SLB-01SWD-01

STE-01

WAV-04

WAV-17WAV-20WAV-16

WYK-22

WAV-19WAV-09WAV-08WAV-12WAV-06

WAV-05WAV-03NNE-07

BRL-01

MKO-01EMO-01LTG-01

LEW-01NGA-09

LEW-09LEW-12LEW-15

LEW-11

LEW-13LEW-14

WRG-01OPE-06OPE-05

MBN-01MBN-02OPE-03

GRD-01

DKK-01DKK-02

WYK-32WYK-33WYK-04

WYK-14WYK-13

NOR-31NOR-02NOR-05NOR-23 VRS-05

NOR-01

NRZ-01

ASN-01

WIT-03WIT-01WIT-02APS-02

APS-01

HIJ-01SML-01

HBG-02

OMM-03

NNE-03

OMM-01

ZUW-01

NNE-02

HLD-01

HLE-01

HES-01

WYK-15

BEI-02

RUI-02RUI-01

WYK-05WYK-29WYK-16

DWL-02

ZWE-01

NNE-11

GSB-01

TVN-01

BEI-01

SOL-03SOL-01SOL-02

ANS-01

ANL-01VRS-06

HBG-01

HBG-06HBG-05 HBG-03

CLD-01MSL-01

BHH-01

NNE-04

KLH-01

GST-01

AMO-01AMO-04

AMO-02

NNE-09

NNE-08

NNE-10BNT-01

NNE-06

WTD-01WTD-02

ETV-01

BUI-01

M11-01 HOA-03

BDK-01HAL-01

PBR-01DJM-01

H16-01G18-01

M03-01

N04-01

N04-02

M09-03N07-01N07-02

ANJ-01ANJ-04ANJ-02

TBN-01WTZ-01HTM-01

LWO-03LWO-02LWO-01

ANJ-05

MGT-01MGT-02

TRN-01

KBB-02KBB-01KBB-03

WFM-01

KMP-03KMP-01KMP-02

VNW-01

MAL-01OPO-01

SHV-01

OPE-02

LNS-02LNS-01

SSM-01

OZD-01FAN-01

SEB-01SEB-02

PSP-01PSP-02PSP-03

BRA-02BRA-01

NRD-01

ZVH-02ZVH-01 NOR-03NOR-04ALO-01

USQ-01

ODP-01

RDW-01WSM-01

SSM-02SSM-04SSM-03

BDM-04BDM-02BDM-01BDM-03

SAU-01TBR-01TBR-03TBR-02

ANA-01

KWR-01HGZ-01

MLA-01

VRS-08

SLO-08SLO-06SLO-05SLO-02

KHM-01HAR-01

UHZ-01

ZRP-01SDM-01

BRH-01

PAU-04PAU-03PAU-02

SWO-01

SLO-01

UHM-02UHM-01

OLZ-05

LOS-03

LOS-04

ENS-01

OLZ-08OLZ-07DRN-01

DEW-03

DEW-04

WLO-01

RAM-01REU-01 RAM-02OOT-01

DEN-01DEN-02

EMC-01

SND-01ENA-01ENA-02

ZBR-01

ANV-03

GTV-01

DRM-01DVZ-01

EXO-02

VLV-01

STK-01

JIP-01GSV-02GSV-01VLW-01VLW-03 VLW-02

VTM-01EXO-01

TAP-01TAP-02

BTA-01HGL-01

LNB-01

MDN-01

ROT-01NSS-01

GLH-01

FRM-01

DZL-01BRW-04BRW-03BRW-01BRW-02

OLD-01BOL-01

HND-01

BUU-01

LOS-02LOS-01

K04-09B

OBLZ-01OBLZ-02

SPKO-03SPKO-01SPKW-01

WBMS-02

MID-104MID-103MID-102MID-101 MID-201

EGMB-01

P06-04A

WBMS-01MID-301

BRTZ-03

BRAK-01

HRL-101

VRS-202

VRS-301

VRS-101

ELV-101

VRS-402

ROD-201

ROD-102ROD-101

BUMA-01

KOTN-01

L05-C-02L05-B-02

K05-F-02K04-A-05

K04-D-01

E17-A-03

K01-A-02K01-A-03J06-A-05J06-A-03

F15-A-03F15-A-05

G14-A-02G14-A-01

G17-A-02G17-A-01

G16-B-02

F16-A-07

F15-A-02

F04-02-A

P15-G-01

P15-F-02P15-F-01

P14-A-01

P11-C-01

P12-A-01

P12-C-02

P18-A-07

P15-E-02P15-E-01

AHO-E-55

K12-K-02

L04-B-01

K12-G-09K12-G-04

L10-M-02L10-M-01L10-M-03

L10-E-01

K13-A-10

K13-N-01

P06-C-02P06-C-01

Q08-B-01

Q04-B-01

Q08-A-02Q08-A-03

Q05-A-01P06-A-01

P06-D-01

Q04-C-02

Q04-A-02Q04-A-03

L14-A-02L14-A-01

K13-A-09

K13-B-03K13-B-02K13-B-01

K13-I-01

K10-A-01

K13-J-01

K04-BE-04

L04-PN-01K05-CU-03

K06-GT-06K06-GT-05

P02-NE-02

K13-CF-02K13-DE-01K13-DE-03K13-DE-02

K05-ENC-05

L02-FA-104L02-FA-105

D15-FA-103

F03-FB-101

Q16-FA-101

K07-FB-102

K07-FD-102

K11-FA-103K11-FA-102

K09AB-B-05K07-FD-101

K09AB-A-03K09AB-A-02

L09-FA-101L09-FA-102

L09-FB-101L09-FB-102

K14-FB-101

K17-FA-102

K15-FK-102K15-FK-104K15-FK-101

N07-FA-102N07-FA-103

P09-HORIZON-A-05

2°0'0''E 3°0'0''E 4°0'0''E 5°0'0''E 6°0'0''E 7°0'0''E 8°0'0''E

55°0'0''N

54°0'0''N

53°0'0''N

52°0'0''N

General 3D Seismic

shot between 1976 - 2009

shot in 2010

© TNO Geological Survey of the Netherlands2011 fifth edition

Geodetic system:Projection system:Central Meridian:

ED 50UTM3° E

0 10 20 30 405Kilometers

Scale 1:500 000

Production licence

Exploration licence

Open area: offshore | onshore

Application exploration licence

Exploration licence, application production licence

Application exploration licence andapplication production licence

Application production licence

Storage licence

Application storage licence

Production and exploration licence

Oil field

Oil pipeline

Gas pipeline

Gas field

New gas discoveries (2010)_̂Dry hole (2010)ªGas show (2010)+

Cluster>

Licence name and operatorDrenthe

NAM

Licence part of block and operatorbWIN

Production platform)

Drilling location

bGDFONE

Licence part of blockoperator splitted 'ondiep' 'diep'

List of licence holders

NAMNPNONEQUESESSTRTAQTOTTULVENVERWIN

Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V.Northern Petroleum Nederland B.V.Oranje-Nassau Energie Nederland B.V.Queensland Gas Company Ltd.Smart Energy Solutions B.V.Sterling Resources Netherlands B.V.Taqa Offshore / Onshore B.V.Total E&P Nederland B.V.Tullow Netherlands B.V. Venture Production Nederland B.V.Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V.Wintershall Noordzee B.V.

AKZASCATPBRRCHEDANGDFGROGUHEXHRD

Akzo Nobel Salt B.V.Ascent Resources Netherlands B.V.ATP Oil and Gas Netherlands B.V.Brabant Resources B.V.Chevron Exploration and Production Netherlands B.V.Dana Petroleum Netherlands B.V.GDF Suez E&P Nederland B.V.Grove Energy Ltd.N.V. Nederlandse GasunieHexagon Energy B.V.Hardenberg Resources B.V.

Oil and Gas in the Netherlandssituation at October 1st 2011

Overzichtskaart

gas- en

olievoorkomens

en pijpleiding

offshore.

Page 13: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

40 jaar passie voor olie en gas!Ter ere van het 40-jarig jubileum van IRO is een speciale jubileumuitgave samengesteld.

Met interessante interviews en een uitgebreid historisch overzicht. De feestdagen zijn een uitgelezen moment om oude herinneringen op te halen en een blik in de toekomst te werpen!

Scheidend IRO-voorzitter Gert-Jan Kramer did it his way!

Nieuwe IRO-voorzitter Pieter van Oord gaat eerst goed luisteren!

IRO: constructieve samenbundeling van krachten

IRO-leden moeten veel meer trots uitstralen

Historisch overzicht 40 jaar IRO

Deze digitale versie van de boeiende jubileumuitgave 40 jaar IRO staat op

www.offshorevisie.nl

i

wenst al haar lezers een energierijk

2012 toe!

Page 14: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

DHTC offers a wide variety of training courses for:• Oil & Gas industry (on/offshore) • Offshore wind sector • Shipping industry

• Private enterprises • Fire brigades • Governmental organizationsDHTC BV, P.O. Box 137, 1780 AC Den Helder,

The NetherlandsPhone: +31(0)223 62 50 70 • Fax: +31(0)223 61 65 20

E-mail: [email protected] • Internet: www.dhtc.nl

DHTC,the trainerin safety

Life can be harsh on the open seas and full of surprises. So it is good to know that a comfortable climate prevails ‘indoors’ regardless of the outside temperature. With a Heinen & Hopman system, crew on vessels and rigs stay warm in the most

unforgiving environments. Custom-built to the highest Dutch quality standards, backed up by global service and support … Heinen & Hopman’s heating solutions ensure that the heat is on whenever and wherever it is required.

Netherlands - Germany - India - Peoples Republic of China - Romania - Singapore - Spain - Turkey - United States of America. www.heinenhopman.com

20˚c

9˚c

Het Nieuwe Diep 34 A81781 AD Den Helder

Telefoon 0223 612222Fax 0223 615522

[email protected] www.intramar.nl

Verzekeringen voor (sub-)contractors en suppliers in de offshore industrie

Het Nieuwe Diep 34 A8Het Nieuwe Diep 34 A8 Telefoon 0223 612222Telefoon 0223 612222 [email protected] [email protected]

INTRAMAR adviseert sinds 1994 bedrijven in binnen- en buitenland in de sectoren ’oil & gas’ en ’renewable energy’. Ons specialisme heeft geleid tot adequate verzekeringsoplossingen:

• Aansprakelijkheidsverzekering analoog aan contracten met opdrachtgevers. (NOGEPA - MIA proof) Speciale polis voor ZZP’ers• Employers’ Liability Insurance (Wettelijk verplicht in UK)• Construction All Risks (CAR) verzekering• Reis-, ongevallen-, arbeidsongeschiktheids-, ziektekostenverzekeringen, etc. Wereldwijde dekking, ook in risicovolle gebieden.• Werkmateriaal, equipment, gereedschappen etc. Zeer uitgebreide dekking tijdens

transport en op locatie, inclusief onderwaterwerk.• Internationaal werkend, onafhankelijk advies. Lloyd’s Correspondents.

OV 5 2010edit.indd 19 22-10-10 09:26

Page 15: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O N S t R E A m

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 15

gazProM and wintershall extend PartnershiP

Russian gas giant Gazprom and Germany's Wintershall have inked a framework agreement that increases Wintershall's participation in Siberia's Urengoy field and expands Gazprom's presence in the North Sea, the companies announced 28 October 2011.

Under the terms of the agreement, the companies will jointly develop two additional blocks of the Achimov formation in the Urengoy field, located in western Siberia. Wintershall, a subsidiary of BASF, will initially hold a working interest of 25% plus one share in blocks IV and V, with an option to increase its share to 50%.

Gazprom will receive interests of equal value in selected Wintershall E&P projects in the Netherlands and UK sections of the North Sea, ultimately half of Wintershall's share in the concessions, Wintershall said.

'The constructive partnership between Gazprom and BASF/Wintershall enables us to tackle technically complex and ambitious projects,' said Gazprom chairman Alexey Miller. 'Together with Wintershall, we want to expand gas production from the Achimov layers of the Urengoy deposit and cooperate in E&P projects in the southern North Sea, where Wintershall has been operating successfully for decades, for our mutual benefit.'

The framework agreement has been signed in Ludwigshafen by Alexey Miller, Chairman of the Management

Committee of OAO Gazprom, and Dr. Kurt Bock, Chairman of the Board of Executive Directors of BASF SE.

Background(from the left): Dr. Rainer Seele, Chairman of the Board of Directors of Wintershall, Dr Harald

Schwager, Member of Board of Executive Directors of BASF SE, Alexander Medvedev,Gazprom Export CEO.

bluestreaM offshore joins forces

Bluestream Offshore has formed a joint venture with German-based maritime service provider Baltic Taucherei- und Bergungsbetrieb Rostock GmbH (Baltic Taucher) to provide offshore wind operators in German waters with a comprehensive range of fully-integrated subsea services. The newly-formed JV – to be incorporated in Rostock as ‘Baltic Bluestream Offshore GmbH’ - will be positioned and equipped to support the offshore wind and subsea cable industry, with observation and light workclass ROVs, diving teams and a host of subsea inspection, repair and maintenance (IRM) services.

Baltic Taucher’s CEO Eyk-Uwe Pap confirmed “We are delighted to be working with Bluestream Offshore to offer our wind energy customers a broader range of services. The synergy between the two companies was clear from the outset – combining, as it does, our extensive regional diving and engineering experience with Bluestream’s expertise in ROV provision and jacket installation support. We are confident that both new and existing customers will benefit from the collaboration.”

Rolf de Vries, Managing Director of Bluestream Offshore added: “This Joint Venture presented us with an opportunity to combine the solid reputation, expertise and technology of Baltic Taucher with Bluestream’s dedicated ROV provision and diving services. Baltic Taucher is recognised by the industry as a committed and reliable diving contractor and, together with Bluestream’s respected ROV and associated subsea services, we are able to streamline the support provision for foundations, infrastructure and turbines across the German Bight and Baltic Sea.”

Baltic Bluestream Offshore GmbH will set up its operations base in Bremerhaven, which is strategically placed for access to offshore wind developments on the German continental shelf.

bundeling van Krachten

VTC (Verticaal Transport Centrum) en Falck Nutec hebben op vrijdag 11 november een samenwerkingsovereenkomst getekend. Zij bundelen hun krachten op het gebied van de NOGEPA trainingen Crane Operator en Banksman. Door de jarenlange technische en praktijkervaring van de instructeurs van VTC en de specialistische kennis van Falck Nutec op het gebied van veiligheidstrainingen, kunnen beide partijen de klant nog beter van dienst zijn. Beide trainingen zullen worden gegeven op het terrein van VTC in Barneveld.

Om de werkelijkheid in de trainingen zoveel mogelijk na te bootsen, heeft VTC een unieke trainingsfaciliteit ontwikkeld: een offshore bootsimulator. De simulator – de enige ter wereld – bestaat uit een havenkraan op een sokkel met daarnaast een beweegbaar platform. Het platform kan de bewegingen van een deinend schip exact nabootsen. Afhankelijk van de door de instructeur gekozen windsnelheid en windrichting, veranderen zowel de bewegingen van het platform als de hijstabellen van de kraan. De innovatieve simulator is gepatenteerd en door het NOGEPA geaccrediteerd.

nieuw op de OV site:

Page 16: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

INGRAVEN

OM BETERE SNELHEIDSVOORSPELLINGEN TE MAKEN

‘Snijmodel voor krachten op offshore kabelploeg’“We weten door mijn onderzoek meer over de krachten die er werken op een

onderwater kabeltrench-ploeg, Ploegsnelheden zijn grotendeels afhankelijk

van deze krachten en daardoor kan er een betere tijdsplanningen voor het

ploegen worden gemaakt.” Dat concludeert Ruud Beindorff, junior

projectingenieur bij VSMC (Visser Smit Marine Contracting), die 11 oktober

afstudeerde aan de TU Delft bij de studierichting Offshore & Dredging

Engineering. De studie betrof onderzoek naar het gedrag van offshore begraaf

ploegen in zandgronden op de zeebodem. In het kader van zijn onderzoek

heeft hij een snijmodel gemaakt om de krachten te voorspellen.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 116

Beindorff schetst om te beginnen het probleem. “Probleem was dat het voorspellen van de trekkrachten op een ploeg tijdens het ingraven van kabels in de praktijk erg lastig is, vandaar de behoefte aan een berekeningsmodel.” Hij benadrukt dat het een analytisch model is. “Het model maakt gebruik van analytische formules welke worden toegepast op de complexe vorm van de VSMC’s offshore kabel ploeg.” Beindorff kan wel vertellen hoe het probleem tot uiting kwam. “Bedrijven willen, voorafgaand aan het project, weten hoeveel operationele tijd het project zal gaan kosten. Doordat men weinig idee had/heeft van de trekkrachten op de ploeg, is het lastig om de snelheid te voorspellen. Die voorspellingen zijn nodig om te weten hoe lang je over zo’n project zal doen. Als dat bekend is, kun je beter plannen, begroten en dus ook kosten en tijd besparen. Omdat zo’n ploeg meteen na het leggen van de kabel ook de kabel ingraaft, zijn het installatie proces en het begraaf proces aan elkaar gelinked. Kortom de snelheid van dat schip is beperkt door de snelheid waarmee je kunt ingraven. Daarom is het van belang te weten hoe de ploeg zich gedraagt qua snelheid.”

Het maken van een snijmodel is volgens Beindorff gelukt. “Zodanig dat ik aannemelijke resultaten heb gekregen, vergeleken met op de ware grote data, die gemeten zijn tijdens projecten. Die twee bleken aardig overeen te komen. Er is nog wel veel onderzoek te doen, zeker ook voor kleigronden. Daarnaast bestaat de bodem offshore nooit puur uit zand, je wilt ook het effect weten van steentjes of kleilaagjes in de grond.” Wordt het model al in de praktijk gebracht? Beindorff: “We gaan het nu beter valideren en tunen aan de ware metingen uit de praktijk. Zo worden dus empirische correctie factoren bepaald, zijnde de nauwkeurigheid en de validiteit.” Hij voegt toe dat zijn snijmodel is gebaseerd op de tweedimensionale snijtheorie op verzadigd zand, zoals die in de baggerindustrie wordt gebruikt. “ En deze calculatiemethode is aangepast aan een driedimensionale ploeg. Dat wil zeggen dat zij/rand effecten worden meegenomen, alsmede driedimensionale waterstromen en afschuifvlakken.”

Beide foto’s tonen de Stallian4 (de ploeg)

in actie tijdens het maken van trenches.

Page 17: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

AUtOmAtISEREN

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 17

Robert Lock: “De kwaliteitseisen, die de offshore- en petrochemische industrie aan ons stelt, zijn hoog. Als je hieraan kunt voldoen en je levert steeds volgens afspraak en tegen een interessante prijs, dan weten ze je te vinden. Kennelijk doen wij het goed, want we draaien dit jaar een topjaar. Wil je binnen dit gegeven ook nog winst draaien dan zul je je organisatie optimaal op orde moeten hebben, zodat je beter presteert dan de concurrent”.

5s methode“We zijn onlangs gestart met een 5S Housekeeping programma wat door PKM begeleid wordt. De 5S is een methode binnen Lean Management om de werkplek te organiseren. Het doel van 5S is: efficiënter werken. Kort samengevat wordt een efficiënte werkplek gecreëerd door het wegnemen van verspillingen en door op maat in te richten volgens een eigen standaard. 5S staat voor 5 woorden die beginnen met de letter S. Oorspronkelijk zijn dit Japanse woorden, maar de 5 woorden kunnen ook in het Nederlands vertaald worden met woorden die beginnen met de letter S, namelijk: Scheiden, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren en Standhouden of Systematiseren,” aldus Robert Lock. “Dank zij 5S worden verspillingen beter zichtbaar, herhalingen van fouten voorkomen, de standaard voor iedereen duidelijk, de werkplek

efficiency verbeterd en de kans op ongevallen geminimaliseerd. Op dit moment zijn we bezig met fase 2: Schikken, waardoor materialen en gereedschappen gemakkelijk zijn te vinden. Een rommelige en vieze werkplek is immers niet goed werkbaar en niet veilig.”

In de werkplaats hangt een digitaal planbord, waardoor iedere werknemer op elk moment van de dag precies weet wat hij moet doen. Het hele traject van 5S duurt bijna 1 jaar en de directie van Vlot Staal is ervan overtuigd dat dit project zijn vruchten zal afwerpen, ondanks het feit dat de lat altijd al erg hoog heeft gelegen wat betreft productiviteit.

nieuwe investeringenDe nieuwste investering van Vlot Staal is de Italiaanse BTM volautomatische lintzaagmachine model 60.40 A CNC DS met een automatisch verstekinstelling en 3000 mm. aanvoerslag. De zaagvoeding- en snelheid passen zich automatisch aan de materiaalvorm aan. Robert Lock: “Voor de eigen productie van machinecomponenten en machineframes is de capaciteit van deze zaagmachine ruim voldoende, maar wij willen ook voor derden gaan zagen, waarbij we tot 600x400 mm, of Ø400 mm kunnen zagen met een nauwkeurigheid binnen 1 mm.

Ook de in september aangeschafte nieuwe SAFAN knipbank 3100 x 6 mm. van het type B-Shear is een weloverwogen beslissing geweest. Zo is bijvoorbeeld het energieverbruik aanzienlijk minder, doordat de motor pas aanslaat als je de knipbank ook daadwerkelijk nodig hebt.”

Gecertificeerd laswerkOmdat Vlot Staal steeds meer gecertificeerd laswerk moet uitvoeren, zijn de meeste lassers gecertificeerd. Verder heeft het bedrijf de beschikking over twee lasrobots: de Panasonic VR008L en de onlangs aangeschafte OTC lasrobot voor het lassen van complexe serieproducten. “

We willen vanaf volgend jaar (gecertificeerd) robotlassen toepassen vanaf een seriegrootte van ca. 10 stuks en overwegen derhalve uitbreiding en vervanging op robotlasgebied. Omdat veel producten en machinecomponenten nog een extra bewerking moeten ondergaan, zijn wij vorig jaar overgegaan tot de aanschaf van een nieuw bewerkingscentrum. We kunnen dus de meeste bewerkingen in eigen huis uitvoeren, waardoor de afhankelijkheid van derden tot een minimum wordt beperkt,’’ aldus een tevreden Robert Lock, die de toekomst van zijn bedrijf met vertrouwen tegemoet ziet.

INVESTEREN IN DEZE TIJD? NATUURLIJK!

Automatiseren en efficiënt werken van levensbelang

Vlot Staal in Groot Ammers is een las- en

constructiebedrijf dat gespecialiseerd is in

gecertificeerd lassen, constructie, gerobotiseerd

lassen, metaalbewerking en engineering. Het

bedrijf wordt vooral gevonden door bedrijven uit

de offshore- en petrochemische industrie.

Ondanks de recessie heeft het bedrijf niet te

klagen over de orderportefeuille en omzet.

Mede door regelmatige investeringen en

efficiëntieverhoging weet het bedrijf zich in de

krappe metaalbewerkingsbranche uitstekend te

handhaven. Ing. Robert Lock, die samen met

Gerrit Vlot de directie voert over het bedrijf

vertelt hoe ze het doen.Ing. Robert Lock bij de nieuwe BTM lintzaagmachine model 60.40 A CNC DS.

Page 18: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

SUBSIDIE

ONDERZOEK AAN DE TU DELFT

Drie projecten offshore krijgen financiering

Onder de vlag van het Maritieme Innovatie Programma

(MIP 2007-2012) van het ministerie van Economische

Zaken, Landbouw en Innovatie - een programma dat

39 miljoen euro subsidie omvat - is een fundamenteel

research programma opgezet aan de TU Delft voor de

offshore en maritieme industrie. Twee voorstellen die

meteen werden geselecteerd waren Promised en Afsum.

Promised betreft het voorspellen van door golven

geproduceerde bewegingen en krachten die worden

uitgeoefend op schepen en offshore-platforms alsmede

tijdens bagger-operaties. Afsum betreft onderwerpen

die te maken hebben met het toepassen van het lassen

van hoge sterkte materialen onder bepaalde condities.

Een derde voorstel is Exhadero en gaat over ontginning

van hard gesteente op de diepe zeebodem.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 118

Page 19: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

grootste plussen uit het MIP is geweest dat we elkaar sneller hebben gevonden op het gebied van onderzoek. De diverse industrieën zagen elkaar voorheen meer als concurrenten. En nu zijn het meer fellow players.”

Op het gebied van fundamenteel onderzoek was er volgens de hoogleraar voorheen een manco. “We misten bij de maritieme offshore-onderzoeksgroepen, vanuit NWO en STW die voor onderzoeks-gelden verantwoordelijk zijn, een beetje aansluiting. We waren niet altijd even succesvol met het indienen van onze project-proposals. Naar ons idee lag dat niet aan het feit dat de kwaliteit van de voorstellen slecht was, maar dat we in de ranking ten opzichte van andere voorstellen laag scoorden. We hebben binnen het MIP daarom gepleit voor een bescheiden bedrag voor die fundamentele onderzoeksprogramma’s. Daar is gelukkig gehoor aan gegeven.”

GolfbewegingenPromised gaat over het voorspellen van golfbewegingen, evenals het effect daarvan op schepen en offshore platforms. “Het betreft real time voorspellingen,” zegt Huijsmans. “Het voorspellen van golven en golfbewegingen kunnen we wat langer, maar met real time voorspellen - dus op basis van een waarneming vanuit één of twee kilometer verderop - proberen we te voorspellen wat de bewegingen van een schip zijn na een periode van 60 tot 180 seconden. Dat is met name bedoeld voor zogenoemde motion critical operations.”

Het hoofddoel van het Promised-project is om de operationele kant te verbeteren, evenals veiligheid en efficiency van offshore operaties die cruciaal zijn rond

René Huijsmans, hoogleraar scheeps- en offshore-hydromechanica aan de TU Delft, is als zodanig verantwoordelijk voor onderwijs en onderzoek op de genoemde gebieden. Hij heeft als voorzitter van een Offshore Adviescommissie van het MIP een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van de subsidies. “Het doel van zo’n fundamenteel research programma is om promotie-onderzoek te financieren,” zegt hij. “De tender van dit jaar was de laatste van het MIP, die volledig was gewijd aan specifieke problemen in de offshore-industrie en liep op tot een bedrag van 1,1 miljoen euro. In deze tender werden in totaal 19 voorstellen ingediend, waarvan er negen werden voorge-selecteerd voor een finale beoordeling. Twee voorstellen werden onmiddellijk gehonoreerd en kregen een budget en één kreeg onlangs een toewijzing. De drie voorstellen die werden toegekend kwamen van de TU Delft.”

GeschiedenisHet MIP is als initiatief vanuit de industrie een jaar of vijf geleden gestart. Doel was onderzoeksstimulans te krijgen op het gebied van de maritieme maakindustrie en de offshore-industrie. Dat heeft geresulteerd in een subsidie van 39 miljoen euro over een periode van vijf jaar, aflopend in 2012.

Onderzoeksprogramma’s vanuit de industrie werden in zogenoemde joint industry-achtige projecten met privaat/publieke samenwerking van de grond getild. Huijsmans: “Dat is vrij succesvol geweest, zeker wat betreft de TU Delft, maar ook voor de industrie. Onderzoek heeft een boost gekregen. Eén van de

door golven veroorzaakte bewegingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om offshore lifting operaties, LNG off-loading, helicopterlandingen en cutter baggerwerzaamheden. Huijsmans: “Waar wij aan denken is een soort support systeem voor kraanoperaties. Op dit moment zijn kraandrijvers volledig afhankelijk van zicht buiten. Ze kijken naar buiten en zien op een bepaald moment een golfveld aankomen. Dan moeten ze even ophouden met het werk. In feite gaat het om het voorspellen van de periodes waarin de bewegingen rustig zijn. Op zo’n moment kunnen kraandrijvers bijvoorbeeld een bak liften, of een grote constructie van pijpen, enzovoort. Met die voorspellingen kun je de operationaliteit verhogen. Je kunt ook ongelukken of andere zaken vermijden.”Huijsmans licht toe dat de onderzoeksgroep niet kijkt naar extreme golven, want dan gaan de genoemde operaties sowieso niet door. “Maar wel als we het hebben over golfcondities van één, twee meter, met periodes van twaalf tot zes seconden ongeveer, typisch Noordzee condities. Dit zijn dus niet zulke extreem hoge golven en die laten zich wat makkelijker beschrijven in lineaire modellen. En op basis van die lineaire modellen zijn we ook in staat het effect te berekenen.” Hij gaat ervan uit dat dit lukt, hoewel het moeilijk is. “Na kennis van de golf moeten we zeer snel rekenen wat die golf over één, twee of drie minuten doet bij het schip en dan nog eens uitrekenen wat het schip doet op die golven. Dat betekent dat de rekenmodellen bijzonder snel moeten zijn.”

Om het doel te bereiken is een nieuwe golven voorspellingstechniek ontwikkeld: golfradar is in staat om op afstand

SUBSIDIE

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 19

Page 20: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

SUBSIDIE

deterministisch tijdreeksen van golfhoogtes te bepalen. Metingen van de opwaartse bewegingen van het zeeoppervlak gebeuren op zodanige gedetailleerde schaal dat het mogelijk is de effecten van de golfbewegingen te voorspellen en determineren.

moeilijkMaar is het wel mogelijk om die golven te voorspellen? “Goede vraag,” stelt Huijsmans welgemeend. “Wat ons een beetje helpt in deze is dat we al jaren onderzoek doen naar golven en nog steeds zijn we niet uit onderzocht. Dus het is nog altijd een bron van inspiratie. We hebben het systeem al eerder geprobeerd op real time, op volle schaal in een ander project. Nu gaan we wat meer de diepte in, in alle mathematica en fysica die eronder ligt. We hebben al een keer een systeem samen met Marin opgetuigd en dat hebben we real time getest op een offshore supply vessel van Statoil op de Noordzee. Dat is redelijk gegaan, maar vele vragen bleven toen nog onbeantwoord. Het betreft hier een AIO-voorstel, een promovendus gaat er vier jaar over doen. Ik hoop wel dat we al snel wat resultaten kunnen laten zien.”

Het project wordt uitgevoerd door de groep Ship Hydromechanics en Structures van de TU Delft onder leiding van Huijsmans zelf. Promovendus zal zijn Peter Naaijen in samenwerking met de groep onder leiding van professor Groesen van de afdeling wiskunde van de Universiteit Twente. Ook een post doc van de Ecole Centrale de Nantes is betrokken bij het project. Het Duitse bedrijf Ocean Waves is erbij betrokken omdat het te maken heeft met de expertise rond radartoepassingen voor golven. Andere partners zijn Marin, Allseas en Heerema.

afsumAfsum betreft onderzoek naar hoge sterkte metalen. Hoogleraar Ian Richardson aan de TU Delft (Department of Materials Science and Engineering) is met zijn studenten betrokken bij het onderzoek. Hij benadrukt dat de leiding eigenlijk bij TNO ligt. “De TU Delft levert ongeveer 25 procent van de input.

Met name experimenten worden uitgevoerd door mijn groep.”

Hij maakt duidelijk om welk project het gaat. “Dit gaat over de breuktaaiheid van hoge sterkte staal, en met name hoe dit bepaald kan worden. Er zijn namelijk verschillende manieren om de breuktaaiheid te meten. De goedkoopste manier is een standaard proefstukje (10 x 10 x 50 mm) met een inkeping kapot te slaan en de energie te metendie hiervoor nodig is. Maar dat zijn hele grove metingen. Bovendien beïnvloedt de sterkte van het materiaal de breuktaaiheidsmeting. Er zijn ook andere manieren om metingen te verrichten. Eén van de belangrijkste is de zogenoemde CTOD-meting - Crack Tip Opening Displacement. Dit is zeker een goede manier om de taaiheid te meten. Maar het is ook een vrij dure proef. Voor de CTOD heb je normaal gesproken een materiaal nodig met een dikte zoals die ook in de praktijk toegepast wordt. Dat betekent dat als het staal sterker en dikker is, het ingewikkelder en tijdrovender is om het te beproeven.” Probleem met de huidige metingen is tevens dat ze niet alleen duur zijn, maar ook heel conservatief Er is veel spreiding in de metingen, zodat alleen de laagste waarden kunnen worden meegenomen om maar aan de veilige kant te zitten. Richardson: “We hebben ook geen methode om met resultaten van deze metingen te gaan rekenen. Er is geen manier om te bepalen of een metaal geschikt is voor toepassing voor een bepaald doel.”

Doel van Afsum is een testmethode te ontwerpen die betere informatie over breuktaaiheid geeft, maar niet zo duur is als de CTOD-test. Een ander doel is dat de te ontwikkelen testmethode meer inzicht geeft over de toepasbaarheid van het materiaal in een bepaalde constructie.

Het project beslaat niet alleen het materiaal zelf, maar ook het lassen hiervan. Richardson: “Dit laatste is belangrijk. De microstructuur in een klein gebied naast de las verandert door

het lassen, afhankelijk van de kwaliteit van de las zelf en de eigenschappen van het te lassen materiaal. Onderzoek gaat ook uit naar dit metaal direct naast de las. De microstructuur verandert daar en er ontstaan verschillen in materiaal-eigenschappen. De nieuwe test moet overigens geschikt zijn voor meerdere materialen.”

De link met offshore is dat binnen deze industrie steeds meer hoge-sterkte staal gebruikt wordt om grotere belastingen te kunnen dragen en grotere constructies te kunnen maken, zonder dat de zwaarte van de constructie zelf toeneemt.

exhaderoHet laatste project gaat over het ontginnen van hard gesteente op de diepe zeebodem. Details hiervan zijn bekend bij projectleider Sape Miedema (Associate Professor Dredging Engineering). “Exhardero staat voor EXcavation of HArd DEposits and ROck,” licht hij toe. “Op dit moment is deep sea mining erg in. Heeft ermee te maken dat er veel zeldzame materialen zijn, vooral metalen, die op dit moment met name in China gewonnen worden. Deze metalen worden onder meer gebruikt bij de productie van iPhones en iPads. China heeft gezegd de grens te willen sluiten voor de export van deze metalen om eerst voor eigen gebruik de metalen toe te passen. Dat betekent dat er een schaarste op de markt gaat ontstaan.”De rest van de wereld heeft zich inmiddels beraden wat te doen.

Miedema: “Nu is gebleken dat veel van die materialen op de zeebodem aanwezig zijn, maar op een zeer grote waterdiepte: twee tot drie kilometer diep. Nautulus Dredging is enige jaren geleden een onderzoek begonnen of er geen apparatuur ontwikkeld kan worden om uit de zeebodem die materialen (deposits) te halen. Bij een eerste onderzoek bij Deltares in Delft is reeds gebleken dat bij het snijden van dat soort materialen op grote waterdiepte de benodigde krachten veel en veel groter zijn dan wanneer dat onder atmosferische druk geschiedt. De druk is op een waterdiepte van twee of drie kilometer 200 tot 300 bar en dan blijken

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 120

We doen al jaren onderzoek naar golven

en nog steeds zijn we niet uit onderzocht

Page 21: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

Er is inmiddels een consortium gevormd om het project van de grond te tillen. De oliemaatschappij is Shell, de twee baggerbedrijven zijn Boskalis en Van Oord en de bouwer van equipment IHC Merwede. Doel is nu dat een promovendus dit onderzoek gaat doen. Het betreft een subsidiebedrag van circa 450.000 euro.

Het onderzoek gaat met name over de aanpassing van het DEM. Miedema: “Tegenwoordig is er een nieuwe rekentechniek: DEM - Discrete Element Method. Dit houdt in dat je een materiaal modelleert als allemaal korreltjes, vergelijkbaar met de omstandigheden in de diepe zee. Ieder korreltje is een DEM. Tussen die korreltjes bouw je veertjes en dempers. En je kunt ook nog de wrijving en andere verschijnselen tussen korreltjes simuleren. Vervolgens kun je met een beitel tegen die korrelmassa aanduwen, snijden eigenlijk, en dan krijg je precies te zien hoe het materiaal bezwijkt. Nu is er één probleem: in werkelijkheid zitten in de poriën tussen al die korreltjes water. En je kunt je voorstellen dat als die korreltjes gaan bezwijken, ook de ruimte tussen de korrels verandert. Dan kunnen er twee dingen gebeuren: als die ruimte kleiner wordt, komt het water onder enorme druk te staan, maar wat er in de praktijk gebeurt is dat die ruimte groter wordt. En als die ruimte groter wordt, dan wordt de druk in het water veel kleiner en kan zelfs zo klein worden,

de krachten om het materiaal te snijden en los te maken ontzettend veel groter te zijn dan onder atmosferische druk.”Is het niet mogelijk om een rekenmodel daarvoor te maken? Miedema: “Dat kunnen we ook wel, maar om straks apparatuur te ontwikkelen voor dit soort deep sea mining, moet men honderden miljoenen zo niet miljarden investeren. De investeerder wil wel voldoende zekerheden hebben dat het ook werkt. Dus dit project gaat erover dat als we gaan snijden onder hele hoge drukken, dat we wel zo optimaal mogelijk willen begrijpen wat er gebeurt. En daarvoor is dit onderzoek opgezet.”

Miedema bedacht zich toen dat de olie-industrie een ruime ervaring heeft met het boren onder hele hoge drukken in een diepe zee. Bij een dergelijk boorproces is men echter meer aan het schrapen dan aan het snijden. “Bij het boorproces schraap je steeds laagjes, minder dan een millimeter dik, weg uit het boorgat. Bij de winning van de deposits gaat het om hoge producties, want anders is het niet winstgevend. Dat betekent dat we gaan werken met bagger-apparatuur: je bent bezig met het snijden van materialen, maar dan centimeters dik. En daar hebben de baggerbedrijven weer heel veel ervaring in. Voorts is er ook nog een bedrijf nodig om de benodigde apparatuur te gaan bouwen.“

dat het water gaat koken bij een absolute druk van bijna 0 bar.” Dit laatste kun je vergelijken met een pak vacuüm verpakte koffie. “Zo’n pak is keihard en dat komt doordat er in de poriën tussen de korreltjes koffie een enorme onderdruk is aangebracht. Als ik in het pak een gaatje prik en de lucht gaat toestromen, dan hef ik die onderdruk op en wordt het pak koffie weer zacht. Ook bij dat soort snijprocessen treden die onderdrukken op waardoor het gesteente veel harder lijkt dan het is. Daardoor hebben we veel grotere krachten en dus ook vermogens nodig. En wat de promovendus moet gaan doen is onderzoeken wat daar nou precies gebeurt en dat verhaal van die onderdrukken gaan toevoegen aan de DEM sotfware, zodat wij in staat zijn om de juiste sommen te maken om uit te rekenen wat die apparaten op de zeebodem gaan doen. Doel is om de apparatuur correct te ontwerpen en geschikt te maken voor ontginning van harde deposits op de diepzeebodem.”

VervolgAl met al vindt Huijsmans dat het MIP succesvol is geweest. “En er is een midtime review,” zegt hij. Huijsmans wil wel werk maken van het vervolg. “We moeten verder. De hoop is nu gevestigd op het sectorbeleid water, uit de industriebrief van Verhagen. Onze hoop is dat er wel genoeg initiatieven uit naar voren kunnen komen voor dit soort onderzoeksprocessing.”

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 21

SUBSIDIE

Zeldzame metalen worden

onder meer gebruikt bij de

productie van

iPhones en iPads.

Page 22: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

Kwaliteit, lowcost productie, R&DRIS Rubber heeft zich, door zijn sterke combinatievan Research & Development en lowcost productie,ontwikkeld tot een betrouwbare partner van vele industriële toeleveranciers over de hele wereld.Productontwikkeling in nauwe samenwerking metde klant én state-of-the-art testfaciliteiten stellen RIS Rubber in staat binnen korte tijd een betaalbare en werkende oplossing te leveren.Daarnaast biedt RIS Rubber de mogelijkheid om het gehele productieproces in eigen beheer te verzorgen in één van de twee moderne productie-bedrijven in Nederland of Bulgarije.

Bent u geïnteresseerd in onze mogelijkheden of wilt u advies op rubbergebied neem dan contact op met RIS Rubber, de rubberspecialist.We denken graag met u mee.

De rubberspecialist.www.risrubber.com

RIS_bagger1_NL_183x125:Opmaak 1 04-04-11 11:50 Pagina 1

Page 23: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O N S t R E A m

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 23

oPerators share PersPectives on future of north sea

Two of the UK's top offshore oil and gas business leaders highlighted to more than 400 delegates at Oil & Gas UK's breakfast briefing on October 25 what is required to help realise the full potential of the UK's remaining resources. The event, sponsored by The Royal Bank of Scotland, was held at Aberdeen Exhibition and Conference Centre.

BP and ConocoPhillips are among the largest operating companies currently active in the UK Continental Shelf (UKCS), whose efforts over the past forty years of production have helped the UK offshore oil and gas sector become a global centre of excellence in engineering, manufacturing and technology as well as an established provider of energy, employment, investment, exports and tax revenues for the UK economy.

Paul Warwick, president UK and Africa at ConocoPhillips, started off by presenting an historical perspective of the oil and gas industry over the past forty years, noting that while the UK oil and gas industry is consistently the country's largest industrial investor, it also faces the significant challenge of operating within a high cost province. With exploration, development and operating costs of increasingly technically challenging projects continuing to rise, Warwick explained that the key to unlocking the full potential of UK's oil and gas resource is to ensure investment is attracted and that the focus on maintaining infrastructure is retained. Paul Warwick said: "The key objective is to show that a stable fiscal regime will incentivise investment and extend the longevity of ageing offshore infrastructure. In turn, this will allow increasingly smaller fields to be developed, leading to economic and security of supply benefits for the UK."

Trevor Garlick, regional president of BP North Sea, outlined his company's long-term strategy for the UKCS. This is focused on four key areas - improving asset integrity to extend the life of those assets; progressing new exploration and appraisal wells and new satellite options; delivering new major projects efficiently and ensuring the deployment of the technology that will allow more recovery from our reservoirs. Garlick then shared BP's perspective on the various challenges of doing business in the UK within a wider North Sea context. "As is evident from BP's announcements in recent months there is significant potential remaining in the UKCS and the resources exist to allow for several more decades of production. Delivering the potential will require continuous progress in safety and reliability, greater efforts to develop skills, a competitive fiscal regime, sustained investment in infrastructure and the more consistent application of technology."

accoMModation Module

At the end of October Jumbo Offshore and Holland Shipyards have signed an agreement for the construction and delivery of a mobile offshore accommodation module for 50 persons. This module will be used by Jumbo Offshore when large installation jobs are contracted and the existing on-board accommodation does not suffice in capacity. Having one single accommodation block instead of many smaller units reduces hookup time and the design is set up in such a way that the module can be used on several Jumbo Offshore vessels.

voith wins new order

Voith currently is the only manufacturer to produce thrusters with a power of 1 500 kW based on permanent magnet synchronous machine technology. Recent orders for offshore applications underline Voith's position as global market leader for these systems. With an inner propeller diameter of 2 300 mm, the Voith Inline Thruster (VIT) currently is the most powerful Inline Thruster and will be used in an offshore wind farm jackup vessel. Under construction at the Chinese Cosco Shipyard and owned by the Danish company A2SEA, the vessel will be equipped with a VIT as well as with three Voith Schneider Propellers (VSP).

assistance scarabeo 9

Fairmount Marine’s tug Fairmount Glacier has successfully assisted the new build semi submergible drilling rig Scarbeo 9 sailing around Cape of Good Hope. For this operation Fairmount was contracted by Saipem Energies directly after the successful installation of the floating, production, storage and offloading unit Usan offshore Nigeria. Fairmount Glacier was contracted to sail towards a rendez-vous location offshore South Africa where she met with Scarabeo 9 and escorted her safely around the Cape of Good Hope. Despite the bad weather encountered during the route, the convoy proceeded at an average speed of 4.5 to 5.0 knots.

hydrograPhic survey contract

Fugro Osae GmbH has been awarded a €2.3 million hydrographic survey contract by the Norwegian Hydrographic Service (NHS). The survey is part of the Mareano project and will encompass an area over 12,000 km² in the Barents Sea. The area is located 200 km offshore in the northern-most part of Norway, near the Russian border, in water depth down to 300 metres. As the North Atlantic current keeps the waters in this area open and navigable most of the year, the survey will be carried out in early 2012. Data will be acquired by the survey vessel Victor Hensen using the new, high resolution Kongsberg EM2040 multibeam echo sounder.

The Scarabeo 9 sailing

around Cape of Good Hope.

Page 24: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

PRODUCtIONPRODUCtION

The following well intervention classes can be identified: A) intervention by means of wire line

or braided line operations, B) intervention by means of coiled

tubing operations and a subsea lubricator,

B+) intervention by means of coiled tubing operations and a deployed subsea package and riser system

C) intervention operations where the tubing and tubing hanger are retrieved and changed out. On most wells, this type of operation requires an 18%" subsea package and 21" riser due to the size of the tubing hanger; and is usually the domain of deepwater drilling units.

The well intervention designs were primarily developed to execute all types of work connected with subsea wells and their associated infrastructure in water

depths down to 3,000 m (10,000 ft), initially targeting operations up to and including class B+ type of well intervention. Exceeding the B+ capability, the vessel will also be designed with tubing retrieval and running capability, focusing on slimbore wellhead developments. The capability to run and retrieve completions and subsea pumping system with a component diameter of 13 5/8” is incorporated.

In summary the following functions are envisaged:• Well intervention• Riserless completing running• Through tubing rotary drilling (TTRD)• Extended well testing• Tophole drilling• Well capping• Plug & Abandon• Deepwater installation

wiV10,000The WIV10,000 arrangement is suitable for all well intervention operations with a large versatile working deck to the aft to support the well intervention activities, riserless completion running and coil tubing operations. The full 60 ton cursor handling system together with a 400 ton heave-compensated subsea handling crane, makes the platform fix to extend operations to activities such as subsea installation, and even TTRD, well capping and tophole drilling.

GUSTOMSC DEVELOPED PROPRIETARY DESIGNS

Well intervention solutionsGustoMSC has developed proprietary designs

for well intervention work to make the use

fullsized MODUs for this work obsolete. Various

vessel and semi-submersible answers are available

to the market to match any combination of

requirements. Designs are advanced and robust.

They combine intelligent solutions with the

company's extensive offshore rig design

experience into a flexible, efficient and safe

working platform for worldwide operations.

Herewith a look at two giants of their class.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 124

Page 25: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

PRODUCtION

Nooit meerlast vancorrosie?kies voor een kunststofleidingsysteem

Kunststof leidingsystemen van GF Piping Systems, de oplossing voor aan boord! Laat u overtuigen van de voordelen van onze gecertificeerde leidingsys-temen voor de scheeps-bouw en offshore.

www.georgfischer.nl

GF-

SB-1

105

The vessel will be classed as a full intervention vessel, including a full IMO DP-3 dynamic positioning system. Notations of all reputable classification societies can be obtained, including DNV’s CLEAN DESIGN or equivalent.

wss26-brThe WSS26-BR is an example of a compromise between a vessel and a semi-submersible. Vessels are well known for their transit capability, while semi-submersibles offer superior motion behaviour with a large net deck size. GustoMSC has developed the drilling semi-submersible OCEAN class, which has the standard set-up of two floaters and squared columns with a buoyant box deck. As drilling units are designed as stationary units and of flat panel construction, the transit speed capability is low (approx.8 knots). For the well intervention activity, a good transit capability is a must.

The WSS26-BR has streamlined floaters and columns. The underwater lines are reminiscent of high speed catamarans resulting in a speed of 12.5 knots. The shaped columns are to ensure a reduction of wave loads in a seaway. The WIV10,000 and WSS26-BR will have a similar equipment list and can thus be seen as each other's ‘aIter ego’.

Dit artikel is geplaatst met toestemming

van GustoMSC B.V. en is geschreven

door Sjoerd Hendriks en Robbert Kant.

To support these activities, the vessel is fitted with a special intervention derrick. The derrick is mounted on a substructure, based on proven drillship solutions, which ensures straightforward handling of large components of up to 100 ton in the moon pool, avoiding failure-prone mechanical components such as a movable work floor. Coiled tubing and wireline operations can be performed at the same level as the derrick work floor on the spacious aft working deck. Two 10,000 ft water depth rated working class ROVs are launched over the side close to the moon pool and separated from thruster locations.

The WIV10,000 is equipped with a 10,000 psi working pressure slim riser system with a 11¾”diameter, vertically stored for swift and safe running. A 13 5/8” BOP and 65 ft stroke slipjoint completes the subsea package.

The treatment facilities include 2/2 shakers and degassers, 2 centrifuges, cutting treatment tanks and a chemical additive system, with the associated treatment tanks. Three main fluid pumps are installed with a capacity rating of 4,000 l/min.

Page 26: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 126

O N S t R E A m

eerste steenstortProject voor van oord in Mexico

Van Oord‘s valpijpschip Tertnes voert aan de oostkust van Mexico (Golf van Campeche) onderzeese steenstortwerkzaamheden uit voor diverse hoofdaannemers. De uiteindelijke opdrachtgever is het olie- en gas staatsbedrijf PEMEX. Het valpijpschip Tertnes, met een laadvermogen van 9.785 ton, werd vanuit het Verre Oosten via het Panama-kanaal naar Mexico overgebracht, zodat de werkzaamheden in Mexico tijdig konden beginnen. Deze zullen worden uitgevoerd in het vierde kwartaal van 2011 met ondersteuning aan de wal door de Van Oord vestigingen in Houston en Mexico Stad. Dit is het eerste steenstortproject dat Van Oord in Mexico uitvoert.

In de Golf van Mexico, die gekenmerkt wordt door rotsachtige formaties en riffen, is de techniek van steenstorten zeer geschikt om te zorgen voor stabilisatie van de oneffen zeebodem en bescherming van onderzeese pijpleidingen en kabels. Van Oord kan bogen op een rijke ervaring met vergelijkbare projecten over de hele wereld. Voor valpijpschip Tertnes is dit het tweede project in Latijns-Amerika binnen één jaar tijd. Eind 2010 voltooide het schip een steenstortproject voor de Braziliaanse olie- en gasmaatschappij Petrobras in Manaus, in de Braziliaanse deelstaat Amazonas.

nexans wint € 75 Miljoen contract

Nexans, een wereldwijd toonaangevende expert in de kabelindustrie, heeft een contract van 75 miljoen euro toegewezen gekregen van Statoil voor het ontwerpen, produceren en leveren van in totaal 165 km statische en dynamische power umbilicals en voedingskabels, evenals benodigde accessoires, voor het Åsgard olie- en gasveld in de Noorse Zee. De gespecialiseerde productiefaciliteiten van Nexans in Noorwegen, Halden, Rognan en Namsos, alsook Charleroi in België zullen worden betrokken bij de uitvoering van dit complexe onderzeese project. Nexans zal vier lengtes voedingskabel en power umbilicals leveren die elk 40 kilometer lang zijn, twee lengtes dynamische power umbilicals en 2,3 km umbilicals voor standaard service. oil giant could doMinate

norwegian Production

Wood Mackenzie believes the value of the Aldous/Avaldsnes discovery in the Norwegian North Sea could potentially reach $13 billion. Geoff Gillies, North West Europe lead analyst, said: “At the upper end of current expectations and based on currently commercial fields, the field could account for 20% of Norwegian oil supply from 2020, rising to over half by 2027, making a vital contribution to Norway’s long-term oil production. This would rank it as the third largest Norwegian oil discovery of all time, and the seventh largest find in the history of the North Sea. With the recoverable reserves estimate now ranging from 1.2-2.6 Bbbl of oil equivalent, the field could be worth between $6.7 billion and $13 billion.”

Recent appraisal drilling, he adds: “Not only proves the continuous geological structure across licenses PL265 and PL501, operated by Statoil and Lundin respectively, it also indicates higher porosity, higher oil saturation, and a net to gross ratio of close to 100%.” A unitization agreement still has to be established since the field straddles two licenses involving different co-venturers, but Gillies says it is a positive sign that the two operators have already formed a joint team to undertake conceptual development studies.

hydrograPhic survey contract

Fugro Osae GmbH has been awarded a €2.3 million hydrographic survey contract by the Norwegian Hydrographic Service (NHS). The survey is part of the Mareano project and will encompass an area over 12,000 km² in the Barents Sea. The area is located 200 km offshore in the northern-most part of Norway, near the Russian border, in water depth down to 300 metres. As the North Atlantic current keeps the waters in this area open and navigable most of the year, the survey will be carried out in early 2012. Data will be acquired by the survey vessel Victor Hensen using the new, high resolution Kongsberg EM2040 multibeam echo sounder. Processing will take place on board the vessel and at Fugro Osae’s processing centre in Bremen, Germany.

installation of breagh PlatforM

Recently the Breagh Alpha platform has been successfully installed in the North Sea. The 2,000 tonnes jacket with eight piles weighing a total of another 2,000 tonnes was installed by Heerema’s heavy lift vessel Thialf in 62 m of water some 100 km off Teesside. This was then followed by the successful lift and setting of the 1,400 tonnes integrated deck topsides.

All work was completed safely and without incident. The Breagh field is located in UKCS blocks 42/12a and 42/13a of the southern North Sea.

The platform is being installed in the North Sea.

www.offshorevisie.nlVOOR DAGELIJKS NIEUWS:

Page 27: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

BANDEN

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 27

“Daar komt nog bij dat het verschil tussen wielen en rollen met een standaard kwaliteit en een heavy duty kwaliteit zo op het oog niet goed waarneembaar is; het ziet er oppervlakkig hetzelfde uit, maar is het beslist niet! Zo is de verleiding groot om dan de aanschafprijs te laten prevaleren,” betoogt hij. En hij kan het weten.

importeurSolideal Nederland, het bedrijf dat Kees van Ramselaar vertegenwoordigt, is officieel importeur van Räder Vogel, het Duitse bedrijf dat al 65 jaar een begrip is in de ontwikkeling en productie van Vulkollan aandrijf-, geleide-, steun- en transportwielen en rollen voor vele zware toepassingen in moeilijke omstandigheden. Räder Vogel is met name sterk in het marksegment heavy duty toepassingen met draagvermogens in de range van 10 – 20.000 kg. Vele toepassingen in de offshore-industrie vallen in deze categorie. Inmiddels hebben al miljoenen exemplaren wielen

en rollen, als serie- of als klantspecifiek product hun weg gevonden naar veeleisende afnemers wereldwijd.“ “En die grote interesse komt niet zomaar uit de lucht vallen,” vervolgt Kees van Ramselaar. “Räder Vogel is licentiehouder van Bayer AG en is mondiaal veruit de grootste verwerker van Vulkollan in wielen en rollen. Bayer AG is patenthouder en producent van de belangrijkste grond-stof voor Vulkollan. Het leveringsprogramma past daarom heel goed naast het eigen assortiment van Solideal zelf, dat uitsluitend natuur-rubber banden omvat.” Vulkollan is uitermate betrouwbaar en heeft een hoge mate van veiligheid door de onveranderende materiaal eigenschappen. Als sterkste polyurethaan-elastomeer bezit Vulkollan bekleding de hoogste mechanische belastbaarheid, de hoogste dynamische draagkracht en dat samen in combinatie met een uitstekende slijtvastheid. Allemaal eigenschappen die uitermate goed passen in offshore technieken.

productieVoor productontwikkeling en ontwerp - ook klantspecifiek - van Vulkollan wielen en rollen staat Räder Vogel een scala aan moderne hulpmiddelen ter beschikking. Constructietekeningen in praktisch alle formats kunnen worden verwerkt in het CAD systeem en doorgerekend in bijvoorbeeld FEM of Mdesign. “Op deze manier kan de engineer met een wiel/rol vraag op zijn wenken worden bediend. Wij kennen de constructietechnische ins-en-outs waar hij of zij mee geconfronteerd wordt en kunnen dat naar een pasklare, praktische oplossing vertalen,” aldus Van Ramselaar.Het productieproces is, waar het kan, grootschalig geautomatiseerd en kleinschalig ambachtelijk waar nodig.

Het metaaltechnische deel van het productieproces is bij Räder Vogel in goede handen; niets is aan het toeval overgelaten. Het staal, dat op specificaties in Europese fabrieken is vervaardigd, wordt geheel in eigen beheer (voor)bewerkt om te worden voorzien van Vulkollan. Lastechniek, indien van toepassing, is volgens DIN EN ISO 3834-2 normen en door het TÜV gecertificeerd. Veel specifieke apparatuur en machinerieën die ingezet worden bij de vervaardiging van wielen en rollen zijn in eigen beheer ontwikkeld en gebouwd. Zo ook de testfaciliteiten waarmee duurtests uitgevoerd worden en legio praktijkomstandigheden worden gesimuleerd. De dynamische tests zijn volgens de normen DIN 12527, 12530, 12531, 12532 en 12533. Het totale productieproces, inclusief de montage van samengestelde producten, is eveneens door het TÜV gecertificeerd volgens DIN EN ISO 9001 en – 14001 normen.

VULKOLLAN: STERKSTE POLYURETHAAN-ELASTOMEER

Kwaliteit wielen en rollen punt van aandacht in offshore“In onshore machinebouw en constructiewerk zien we vaak dat constructeurs en gebruikers in voorkomende gevallen

genoegen nemen met een standaard kwaliteit rollen en wielen. Dat is niet altijd verstandig maar wel begrijpelijk,”

zegt Kees van Ramselaar, productspecialist bij Solideal Nederland. “Begrijpelijk, omdat het initieel kosten spaart.

Het risico op vervanging bij vroegtijdige uitval wordt, al dan niet gecalculeerd, op de koop toe genomen.

Anders dan in de offshore zijn de kosten daarvan onshore in veel gevallen enigszins te overzien.”

Räder Vogel Vulkollan geleide wielen - 500 x 300

mm - gemonteerd op een pijpleidingconstructie.

Page 28: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O N S t R E A m

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 128

nord streaM line 1

The Nord Stream consortium reports that Line 1 of its Baltic Sea pipeline became operational on Nov. 8, and was commemorated by political and business leaders as making a significant contribution to Europe’s long-term energy security. German Federal Chancellor Angela Merkel, Russian President Dmitry Medvedev, the Prime Ministers of France François Fillon and the Netherlands Mark Rutte, and EU Energy Commissioner Günther Oettinger formally inaugurated the first of Nord Stream’s twin 1,224-km (760-mi) gas pipelines through the Baltic Sea. When fully operational in late 2012, Nord Stream’s two lines will have the capacity to transport 55 billion cubic meters of Russian gas a year to the EU for at least 50 years.

(From left to right, first row) French Prime Minister Francois Fillon; German Chancellor Angela Merkel;

Dutch Prime Minister Mark Rutte; Russian President Dmitry Medvedev; and European Union Energy

Commissioner Guenther Oettinger turn a wheel to symbolically start the flow of gas through Line 1 of the

Nord Stream twin

pipeline system.

hMc orders two ah-tugs

Mid November Heerema Marine Contractors has signed a Letter of Intent with Astilleros Armon, in Vigo, Spain, for the construction of two new state-of-the-art Anchor Handling Tugs. Both tugs will be equipped with a retractable bow thruster and will have DP2 capabilities. With a length of 72 meters and a width of 18 meters, the fully custom-built tugs will be larger than HMC's existing tugs. Each tug will have a bollard pull of 180 tonnes. The anchor winch capacity will be able to install anchors in water depths up to 1500 meters. The two tugs are expected to be delivered in 2013.

Production test Q16-Maas gas field

Oil and gas producer Oranje-Nassau Energie (ONE) has successfully completed the production test and evaluation of the Q16-Maas gas field , which is located in the offshore Q16 block. This marginal field is expected to produce up to 820 million Normal cubic meters (Nm3) of gas, equivalent to some 4 ½ million barrels of oil. This production could potentially provide the gas needs for a city the size of Apeldoorn over a period of eight years.

In June this year ONE commenced drilling towards the offshore Q16-Maas gas reservoir, which is located some 3 kilometres from the Maasvlakte and at a depth of about 2 ½ kilometres below the sea bed. On August 18th the gas reservoir was found and following an extensive production test and evaluation, it has been concluded that the field contains sufficient hydrocarbons to justify the development of the Q16-Maas gas field.

Alexander Berger, CEO of Oranje-Nassau Energie: “We are very pleased with the Q16-Maas gas reservoir test results, which confirm our expectations of the field model and reservoir characteristics. This success further strengthens our conviction that expanding the ONE operated asset base is vital for our growth strategy and reinforces our ambition to drill more wells. The ONE team is currently preparing for the next offshore Dutch drilling campaign and we hope to drill our next well in the first half of 2012.”

ONE will develop the Q16-Maas gas field together with its joint venture partners TAQA, Energy’06 and EBN, the company which participates on behalf of the Dutch State. Jan Dirk Bokhoven, CEO of EBN: “Our aim is to maximise gas production from the remaining reserves in the small fields. Therefore, development of the Q16-Maas gas field fits perfectly with our objectives and is an excellent example of a profitable and responsible land-based natural gas drilling operation. Our share in this asset will generate an estimated 100 Million Euro in total for the benefit of the Dutch society.”

cctv PacKagefor drill shiPs

Hyundai Heavy Industries (HHI), South Korea, has selected Top Side Offshore Technology from Capelle aan de IJssel, to supply the full CCTV package for the four Ultra Deepwater Drill Ships HHI is building for Noble Drilling. HHI has decided to use the Rolloos CamPro IP CCTV system because of its quality, user friendliness, reliability and the possibility for future expansion. The Noble drill ships are a Gusto P10000 design and delivery will start in Q2-2013.

introduction of eMi Method

Mercon launched a new product together with partner ALE: their new innovation EMI – for Eco Metmast Installation. EMI is an eco-friendly and economical way to install metmasts offshore. With the EMI method, no piles need to be hammered for fixing the foundation to the seabed. This makes the installation very friendly to sealife. Metmast and foundation are installed in one single operation. Suction anchor technology keeps the structure at its place and enhances easy installation and decommissioning of the metmast. The EMI installation method is much quicker and cheaper than the current more conventional ways. An expensive installation vessel is not needed anymore. Moreover no hammering is necessary which also saves costs.

Page 29: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O N S t R E A m

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 29

natural gas Production in british north sea

Wintershall launched its first gas production as operator in the British North Sea mid-October with the Wingate platform. The platform in the British offshore concession 44/24b will initially produce 1.5 million cubic meters of natural gas. A second production well is expected to increase the production rate to three million cubic meters of natural gas as soon as next year. That will be enough gas to supply around 400,000 households.

“Our most recent investments of more than 50 million euros in the Wingate project once again demonstrate that we still see considerable potential in the North Sea,” Martin Bachmann, Member of the Board of Executive Directors of Wintershall and responsible for Exploration and Production, explained. The company has been active in the North Sea for almost 50 years. The natural gas extracted from a depth of 3,700 meters will be transported via pipeline to the GDF SUEZ platform D15-A, situated 20 kilometres away in the Dutch North Sea. From this facility it will flow over a distance of about 300 kilometres to Uithuizen. Bachmann continued: “The production of gas from the Wingate platform is controlled via the Wintershall remote control room in Den Helder in the Netherlands.”

To ensure the efficiency of its operations, Wintershall Noordzee operates one of the most modern centers for remote-controlled offshore platforms – The Center for Remote Controlled Operations (RCO). With the launch of Wingate, Wintershall now controls 20 platforms overall from this RCO center in Den Helder, 18 of them on the Dutch Continental Shelf, one platform in the German sector of the North Sea, and now the Wingate platform in the British Southern North Sea.

The Wingate platform.

new PiPelay vessel

Mid November 2011 Petrobras has awarded Subsea 7 SA a five-year contract to provide a dedicated deepwater flexible pipelay vessel for use offshore Brazil. The $500-million contract means Subsea 7 will construct a newbuild vessel for $350-million. The vessel will be 146 m (479 ft) long, 30 m (98 ft) of beam, and a Class 2 dynamic positioning system. Further, it will be equipped to transport and install flexible flowlines and umbilicals in 3,000 m (9,842 ft) water depths. Equipment is to include a tiltable lay system with top-tension to 550 metric tons (606 tons), two under-deck storage carousels, deck crane, and two ROVs. Delivery is scheduled for the second half of 2014.

onafhanKelijKe beoordeling van boorPrograMMa's

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) vindt dat er nog verbeteringen mogelijk zijn bij het uitvoeren van diepboringen. De dienst constateert, dat er veel nieuwe ondernemingen een vergunning hebben verworven voor de opsporing van delfstoffen (olie, gas, zout) en aardwarmte. Een aantal van deze ondernemingen heeft geen ervaring of een beperkte ervaring met het uitvoeren van diepboringen. Waar grote ondernemingen hun boorprogramma´s laten verifiëren door boordeskundigen elders uit de organisatie, is de staf van kleine ondernemingen te beperkt om die check uit te voeren. Voor deze ondernemingen acht SodM het noodzakelijk, dat zij hun boorprogramma´s laten toetsen door een onafhankelijke boordeskundige, een zogenaamde 'well examiner'. SodM heeft een richtlijn gemaakt over de taak van de well examiner en de onderwerpen die de examiner zou moeten verifiëren. Voortaan zullen boorprogramma's van ondernemingen met een beperkte staf van boordeskundigen alleen nog geaccepteerd worden als ze vergezeld gaan van een bewijs, dat het ontwerp van de put is getoetst door een onafhankelijke beoordelaar. SodM sluit hiermee aan bij de praktijk die in het Verenigd Koninkrijk al vele jaren wordt toegepast.

De volledige richtlijn staat op de site http://tinyurl.com/7gyv34z

shell en Petronas teKenen contract

Shell heeft op vrijdag 11 november een overeenkomst getekend met het Maleisische staatsolieconcern Petronas om de productie van olievelden voor de kust van het eiland Borneo te vergroten. De bedrijven tekenden twee contracten voor een gezamenlijke productie met een looptijd van 30 jaar. Het gaat om olievelden in de Baram-delta voor de kust van de deelstaat Sarawak en het kustgebied voor de noordelijker gelegen deelstaat Sabah op Borneo.

Shell en Petronas willen de productiefactor, de hoeveelheid olie die kan worden geëxploiteerd uit een olieveld, vergroten van 36 naar 50 procent. Daardoor kan de productie met 90.000 tot 100.000 vaten per dag stijgen en stijgt de verwachte oliereserve naar 765 miljoen vaten. De levensduur van de velden wordt verlengd tot na 2040. Om de olieproductie te vergroten, zal gebruik worden gemaakt van verbeterde extractietechnologieën. Met het project wil Maleisië de afzwakkende olieproductie uit bestaande velden een halt toeroepen.

Voeg toe aan uw faVorieten:

WWW.OFFSHOREVISIE.NL

Page 30: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

Het Nieuwe Diep 34 A81781 AD Den Helder

Telefoon 0223 612222Fax 0223 615522

[email protected] www.intramar.nl

Verzekeringen voor (sub-)contractors en suppliers in de offshore industrie

Het Nieuwe Diep 34 A8 Telefoon 0223 612222 [email protected]

INTRAMAR adviseert sinds 1994 bedrijven in binnen- en buitenland in de sectoren ’oil & gas’ en ’renewable energy’. Ons specialisme heeft geleid tot adequate verzekeringsoplossingen:

• Aansprakelijkheidsverzekering analoog aan contracten met opdrachtgevers. (NOGEPA - MIA proof) Speciale polis voor ZZP’ers• Employers’ Liability Insurance (Wettelijk verplicht in UK)• Construction All Risks (CAR) verzekering• Reis-, ongevallen-, arbeidsongeschiktheids-, ziektekostenverzekeringen, etc. Wereldwijde dekking, ook in risicovolle gebieden.• Werkmateriaal, equipment, gereedschappen etc. Zeer uitgebreide dekking

tijdens transport en op locatie, inclusief onderwaterwerk.• Internationaal werkend, onafhankelijk advies. Lloyd’s Correspondents.

Huurinformatie: [email protected]

HET KLEINE STRAND

Nieuwbouw bedrijfspand en loodsen.

Fantastische locatie. Direct aan water!

IJmuiden - IJmondhaven

Page 31: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

StANDBYVAARtUIG

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 31

Voor GloMar Shipmanagement is de Glomar Pride het eerste vaartuig dat nieuw is gebouwd. Dit gebeurde op de Poolse Nauta-Hull werf in Gdynia. Samen met Rederij Groen uit Scheveningen plaatste GloMar bij deze werf een bouworder voor twee safety/standbyvaartuigen, waarvan de eerste nu is opgeleverd. Het zusterschip, dat Linde-G wordt gedoopt, volgt over enkele maanden. Met de komst van de Glomar Pride bestaat de vloot van de Helderse rederij nu uit twaalf offshorevaartuigen, die deels in eigendom en deels in management zijn. In zijn welkomstwoord stelde oprichter en mededirecteur Ed Pronk dat het nog maar zo’n vierenhalf jaar is geleden dat hij samen met Klaas Weij GloMar Shipmanagement heeft opgericht. Sinds die tijd heeft de rederij een flinke groei doorgemaakt. Doopster Martine Valeix stelde in haar toespraak dat de Glomar Pride de eerste van twee nieuwe schepen is die de komende drie jaar deel gaan uitmaken van de Total-vloot. “Dit tweetal moet de veiligheid van ons offshorepersoneel garanderen. Tevens spelen zij een belangrijke rol in ons reddingsplan.” De directeur van Total E&P Nederland voegde hieraan toe dat veiligheid voor haar bedrijf topprioriteit heeft en dat de eigen regels vereisen dat er offshore met safety/standbyvaartuigen

wordt gewerkt. En volgens haar staat er de komende jaren nog heel wat te gebeuren. “We gaan twee booreilanden inzetten om nieuwe gasvelden te ontwikkelen. Verder starten we een grootschalig 3D seismisch data-acquisitie programma dat een oppervlak van 3.500 vierkante kilometer zal beslaan en gaan door met onze inspectie- en onderhoudscampagne van onze bestaande offshore-installaties.”

bewuste keuzeVoor Total was het een bewuste keuze om met de Glomar Pride en haar zusje Linde-G in zee te gaan. Beide vormen een nieuwe generatie safety/standbyvaartuigen. “De Glomar Pride is het neusje van de zalm in termen van veiligheid, operationele betrouwbaarheid en milieuvriendelijkheid. Het vaartuig is uitgerust met brandblusapparatuur en een snelle reddingboot. De voortstuwing bestaat uit een nieuwe klasse diesel-motoren, waardoor zij als ‘groen schip’ kan worden geklasseerd. Dit alles sluit naadloos aan op onze wensen en regels op het gebied van veiligheid en zorg voor het milieu.”

Het 42 meter lange en 11 meter brede vaartuig kan maximaal 125 drenkelingen accommoderen. Aan boord is een snelle reddingboot voorhanden, die per keer

vijftien personen uit zee kan oppikken. Het vaartuig wordt voortgestuwd door twee ‘groene’ Mitsubishi S12 R-MPTK diesels van elk 940 kW, die voldoen aan de IMO Tier 2 standaards. Vrijvarend haalt de Glomar Pride een snelheid van ruim 12 knopen. In de standbymode kan op één motor worden gevaren. De brandbluscapaciteit bedraagt 1.200 kubieke meter water per uur. Het werkdek heeft een oppervlak van 160 vierkante meter en de dekkraan heeft een capaciteit van 2 ton. De bemanning telt acht personen. Het vaartuig voldoet aan zowel de eisen van Oil&Gas UK voor het werken in de Britse sector als van NOGEPA voor het werken in de Nederlandse sector van de Noordzee. De Glomar Pride is verder onder ijsklasse C gebouwd en geklasseerd door Lloyd’s Register.

EERSTE NIEUWBOUWSCHIP GLOMAR SHIPMANAGEMENT

Directeur Total E&P nederland doopt Glomar Pride

Onder grote belangstelling is donderdag 24 november in Den Helder

het gloednieuwe safety/standbyvaartuig Glomar Pride van GloMar

Shipmanagement gedoopt door mevrouw Martine Valeix, directeur

van Total E&P Nederland. Zij maakte bekend dat het vaartuig voor

een periode van drie jaar voor Total op de Noordzee gaat werken.

Het gloednieuwe safety/standbyvaartuig Glomar Pride

is in Den Helder gedoopt (foto: PAS Publicaties).

Directeur Martine Valeix van Total E&P Nederland tijdens haar

toespraak, met op de achtergrond Ed Pronk (links) en

Klaas Weij van GloMar Shipmanagement (foto: PAS Publicaties).

Page 32: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

mOCE

De zesde editie van het Navingo Maritime & Offshore Career Event (MOCE) vindt plaats in het Beurs-WTC gebouw te Rotterdam. MOCE is hét geschikte doel voor het invullen van personeelbehoeftes bij maritieme en offshore bedrijven uit de Benelux maar ook uit omringende landen en zelfs daarbuiten. Het belangrijkste doel van deze beurs is om exposanten en werkzoekenden uit de maritieme en offshore sector met elkaar in contact te brengen om zodoende een werk-/opleidingsrelatie tot stand te brengen.

Navingo, de organisator van MOCE kan op een zeer geslaagde eerste lustrum editie terugkijken. Maar liefst 2.796 bezoekers bezochten dit jaarlijks terugkerende evenement, bijna vijfhonderd meer ten opzichte van 2010. De exposanten waren dan ook zeer tevreden over zowel de kwantiteit als de kwaliteit van de bezoekers vele arbeidscontracten zijn opgesteld na deze editie. Een gevolg hiervan is dat ruim 95% heeft aangegeven in 2012 weer aanwezig te zijn als exposant.

meer keuzeHet succes van de 2011 editie is mede te danken aan de aangetrokken markt. Maar nog niet iedereen profiteert hiervan. Bedrijven in de Rotterdamse haven krijgen hun vacatures niet ingevuld, ondanks de hoge jeugdwerkloosheid in Rotterdam. Werken in de haven wordt als vies en zwaar gezien. Het tegendeel is waar. Veel arbeid wordt tegenwoordig geautomatiseerd en overgenomen door machines. De organisatie is daarom ook hard bezig om te kijken hoe de

havensector zichzelf kan presenteren op MOCE om het werken in de haven weer aantrekkelijk te maken.

Tevens wordt gekeken hoe de samenwerking met onder meer de oliemaatschappijen Chevron, Wintershall, Total E&P Nederland en GDF Suez uitgebreid kan worden in 2012. Zij vertegenwoordigden dit jaar het NOGEPA/OilGasCareer.nl Paviljoen.

Dit betekent dat naast de bekende technische en varende functies gericht op de gehele maritieme cluster er nu ook meer logistieke en haven gerelateerde functies aangeboden zullen worden. Voor de bezoekers dus nog meer keuze in werkgevers in deze aantrekkelijke sector en de mogelijkheid om op een hele informele manier kennis te maken met de onbegrensde mogelijkheden binnen de sector. Voor studenten die bezig zijn met een maritieme of technische opleiding is het tijdens hun studie vaak nog niet helemaal duidelijk welke richting ze op willen en of ze nog een vervolgopleiding of master willen volgen. Voor de professional die langskomt is het soms lastig om in te schatten of ze bij een bepaald bedrijf aan de slag kunnen. Bijvoorbeeld omdat ze een andere vooropleiding en/of werkervaring hebben. Tijdens MOCE kan iedere bezoeker ongedwongen langs alle stands lopen en zich laten informeren door de HR medewerker op de stand of in de meeste gevallen ook door werknemers die speciaal meekomen om bezoekers te informeren over de vele mogelijkheden binnen hun bedrijf. Kortom, niets moet en alles mag! Een perfecte dag om een kijkje in de

keuken te nemen van de interessante maritieme en offshore wereld.

compleetAl sinds haar bestaan draagt het evenement de titel van de grootste en meest complete carrièrebeurs in de maritieme en offshore sector. Een combinatie van een breed scala aan interessante bedrijven, enthousiaste bezoekers en een goede organisatie. De bedrijven uit de sector hebben de verantwoordelijkheid om uit te dragen wie de werkgevers zijn en wat de mogelijkheden zijn, vindt Nick van Putten, Manager Human Resources bij Heesen Yachts. Vervolgens is het aan de bezoeker om een onbepaalde hoeveelheid hengels uit te gooien in een grote vijver van maritieme topbedrijven.

Voor John Ouwerkerk, Corporate Recruiter bij Stork Technical Services was het in 2011 de eerste keer dat hij deelnam aan MOCE. Hij heeft het als zeer positief ervaren dat het merendeel van de bezoekers actief is in de maritieme & offshore sector. “Het gaf ons de gelegenheid om met mensen van gedachten te wisselen. Naar aanleiding van de beurs hebben wij ook verschillende sollicitatiegesprekken gevoerd en kandidaten aangenomen. Voor ons was het de eerste keer dat wij deelnamen en wij waren positief verrast met de professionele organisatie en de kwaliteit van de bezoekers.”

Koninklijke Boskalis Westerminster, al vanaf de eerste editie in 2007 exposant op het Navingo Maritime & Offshore Career Event, vindt het evenement een van de weinige gerichte career events.

IN DE MARITIEME EN OFFSHORE SECTOR

Al zes jaar lang de grootste en meest complete carrièrebeurs Na een succesvolle vijfde editie in april 2011 keert het Navingo Maritime & Offshore Career

Event wederom terug en wel op woensdag 25 april 2012. De organisatie verwacht komende

editie meer exposanten dan in 2011. Daarnaast zorgt onder meer de samenwerking met

partijen als IRO en NOGEPA ervoor dat het imago van grootste en meest complete

carrièrebeurs in de maritieme en offshore sector nog meer wordt versterkt.

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 132

Page 33: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

bod komen variëren van een algemeen verhaal over het bedrijf, of over een speciaal project tot aan de arbeidsvoor-waarden en carrièremogelijkheden binnen de sector of een specifiek bedrijf.

speed date sessiesNieuw op de beursvloer vorig jaar waren de speed date sessies voor werkgevers en bezoekers. De sessies waren een succes en zullen daarom ook in 2012 niet ontbreken. Navingo gaat de kwaliteit van de match voor het speed daten naar een hoger niveau trekken. Tijdens de voorbereiding van de matches zullen zowel werkgever als werkzoekende uitgebreid gevraagd worden naar hun wensen. De analyse van de gegevens wordt uitgevoerd door professionele HR

Boskalis ontmoet vele geschikte kandidaten binnen één dag, precies waar het evenement voor staat en wat de bedrijven willen. En die mening deelt Ramona Klem, AMC-adviseur bij IHC Merwede B.V. ook. ''MOCE is een goed bezochte carrièrebeurs, zowel kwalitatief als kwantitatief. Een evenement waar je in deze branche niet mag ontbreken!”Het evenement zal dit jaar starten om 10.30 uur en doorlopen tot 18.00 met als vanouds het laatste uur de netwerkborrel op de beursvloer die voor zowel bezoekers als exposanten gratis bij te wonen is. Bedrijven worden ook dit jaar weer in de gelegenheid gesteld om een bedrijfspresentatie te verzorgen in de aparte bedrijfspresentatie zalen, de Leeuwen Rooms. Onderwerpen die aan

professionals, waarbij natuurlijk opleidingsniveau en werkervaring, maar ook persoonlijke eigenschappen van werkzoekenden en specifieke bedrijfskenmerken van werkgevers worden meegenomen. Door deze kwalitatief hoogwaardige voorbereiding zal de kans op een succesvolle speed date nog verder worden vergroot.

De exposanten kunnen de dag feestelijk afsluiten met de MOCE 2012 Exhibitors After Party. Een mooie gelegenheid voor de HR Managers om ook onderling eens met elkaar te netwerken. Tevens is het feest de ideale manier om te ontspannen na een drukke beursdag en na te praten met collega's.

Het Navingo Maritime & Offshore Career Event is de enige beurs gericht op carrière, training en opleiding in Nederland, compleet toegespitst op de maritieme en offshore sector. De entree voor bezoekers is gratis.

Voor meer informatie, deelname en een impressie van MOCE 2011: www.maritimeoffshorecareerevent.com

De deadline voor inschrijving voor exposanten is op 5 maart 2012.

Bezoekers kunnen medio december 2011 online registreren op www.maritimeoffshorecareerevent.com. Er wordt geadviseerd zich vooraf te registreren. Tevens kan hier de meest recente update gevonden worden van het programma. De toegang voor het Navingo Maritime & Offshore Career Event 2012 is gratis voor iedereen die interesse heeft in werken in deze sector. Dit geldt ook voor de lezingen die zowel op de beursvloer als in de zalen (bedrijfslezingen) plaatsvinden.

Vanaf januari 2012 zal de beursplattegrond beschikbaar zijn. Meer informatie over de beurs of interesse in deelname? Ga dan naar www.maritimeoffshorecareerevent.com of neem contact op met Annemieke den Otter, Event Manager via [email protected] of +31 (0)10 2092606. Locatie: Beurs-WTC Gebouw, Rotterdam

mOCE

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 33

MOCE is hét geschikte doel voor het invullen van personeelbehoeftes.

De bedrijven uit de sector hebben de kans om uit te dragen

wie de werkgevers zijn en wat de mogelijkheden zijn.

Page 34: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO NIEUWS

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 134

Edward Heerema wint IrO Award of Excellence 2011 tijdens IrO jubileum! Ir. Edward Heerema, oprichter en eigenaar van de Allseas Group, heeft tijdens het 40-jarig Jubileum van IRO op vrijdag 25 november jl. in Utrecht de IRO Award of Excellence 2011 in ontvangst mogen nemen uit handen van IRO voorzitter Gert-Jan Kramer en winnaar van de Award in 2009, Jaap den Ouden.

De reden dat Edward Heerema deze eer te beurt valt is dat de jury vindt dat hij als bezielde ondernemer een indrukwekkende prestatie heeft geleverd met de ontwikkeling van zijn bedrijf Allseas. Een prestatie van grote betekenis voor de offshore industrie wereldwijd.

In 1985 begon Edward Heerema het bedrijf Allseas, dat zich specialiseerde in het leggen van pijpleidingen op zee. Allseas beschikt over de pijpenlegschepen Tog Mor, Lorelay, Solitaire en Audacia, ondersteund door de schepen Calamity Jane en Manta.De techniek van deze schepen werd door Allseas in huis ontwikkeld en Edward drukte een groot stempel op deze ontwikkeling, hij hield zich bezig met de visie, de grote lijnen, maar ook met de details om tot een perfecte techniek te komen voor het leggen van pijpen in diepe zee. De grenzen van het mogelijke worden als een uitdaging gezien. Allseas heeft wereldwijd een toppositie verworven op het gebied van pijpenleggen op zee en onderscheidt zich voortdurend door groei en innovatie.

Ook met de bouw van de Pieter Schelte, een gigantische catamaran met een lengte van 382 meter die wordt uitgerust om offshore-dekken tot 48.000 ton en jackets van 25.000 ton te kunnen transporteren, installeren en te verwijderen, heeft Edward wederom een stap gezet die gekenmerkt wordt door grote visie maar ook heel veel durf. Hij heeft hiermee niet alleen Allseas op de kaart gezet, maar ook de Offshore Industrie in Nederland een grote dienst bewezen, omdat ons land daarmee een nog grotere betekenis heeft gekregen in de wereldwijde offshore markt, een markt die gekenmerkt wordt door ondernemers en opdrachtgevers die groot kunnen denken, dromen hebben en deze tot werkelijkheid kunnen brengen.

IrO 40 jaar

De Jubileumviering van IRO vond plaats in DeFabrique in Utrecht. Ruim 250 gasten uit de olie- en gasindustrie woonden het feestelijke programma bij. IRO voorzitter Gert-Jan Kramer hield zijn Lustrumrede. Daarnaast gaven Matthias Bichsel, Director Projects & Technology Shell en Jeroen van der Veer namens Topteam Energie interessante presentaties, waarbij zij terugblikten op de ontwikkelingen in de olie- en gasindustrie en vooruitkeken naar de ‘Next 40 years’, het thema van de dag.

Gert-Jan Kramer

Student’s Design Contest Hit & run 2011 – nHL Hogeschool Minor Oil & Gas wint felbegeerde prijs!

In de middag werd tevens de winnaar van de Student’s Design Contest Hit & Run 2011 bekendgemaakt. NHL Hogeschool Minor Oil & Gas, team 2, heeft met hun Design, het Gas Conversion Platform, de hoogste puntenscore behaald en is door juryvoorzitter Berend Scheffers (EBN) uitgeroepen tot winnaar. Nadat de studenten door sponsoren de prijs kregen uitgereikt, een offshore safety training (Falck Nutec) en een bezoek aan offshore installatie De Ruyter per helikopter (Dana Petroleum), gaven zij een presentatie voor alle aanwezige 250 afgevaardigden uit de olie- en gasindustrie.

Page 35: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO NIEUWS

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 35

De Nederlandse olie- en gasindustrie (IRO en NOGEPA) hebben de Student’s Design Contest Hit & Run 2011 uitgeschreven voor studenten van HBO en WO instellingen in Nederland. Het doel van de ontwerpcontest was het ontwikkelen van een one size fits all platform voor de ontwikkeling van marginale velden in de Noordzee.

Twee teams van STC Hogeschool voor de Zeevaart (Scheepvaart en Transport College) en twee teams van NHL Hogeschool (Noordelijke Hogeschool Leeuwarden) Minor Oil & Gas streden om de felbegeerde prijs. Zij werden beoordeeld op criteria als creativiteit, algemene haalbaarheid, installeerbaarheid, opereerbaarheid, onderhoud, technisch detail, duurzaamheid en presentatie.

Het winnende Design van NHL Hogeschool Minor Oil & Gas, het Gas Conversion Platform, werd door de jury als meest creatief en haalbaar bevonden en hiermee als winnaar gekozen met een score van 7,7.

Het concept van het Gas Conversion Platform ‘GCP’ zet het geproduceerde gas om in elektriciteit met behulp van een COGAS installatie. Het verplaatsbare platform is uitgerust om bijna lege gasvelden snel te produceren en daarna meteen naar de volgende locatie te gaan. De toegevoegde waarde van dit concept is dat voorzieningen van de groeiende offshore-windmolen-industrie gebruikt worden om de elektriciteit te transporteren en daarmee een continue energielevering te garanderen.

De jury bestond uit de volgende experts uit de olie- en gasindustrie:Michiel Pors (Mercon), Gijs van de Voorde (Versatec), Klaas-Otto Ykema (Versatec), Edwin van Drunen (KCI), Jeroen Kwakernaak (KCI), Ruud Schulte (EBN) en juryvoorzitter Berend Scheffers (EBN).

IRO en NOGEPA zijn voornemens de Student’s Design Contest een terugkerend evenement te laten worden, om hiermee om jongeren enthousiast te maken en te stimuleren een baan te vinden in de olie- en gasindustrie.

Algemene Ledenvergadering 25 november 2011 Voorafgaand aan het Jubileumprogramma vond de Algemene Ledenvergadering plaats, waarbij de financiën van de vereniging alsmede de (her)benoeming van bestuursleden besproken zijn. Het financiële resultaat van 2010 was wederom positief. De jaarrekening 2010 is door de vergadering goedgekeurd. Naar verwachting zal ook 2011 met een positief resultaat worden afgesloten.

Per 1 januari 2012 nemen Gert-Jan Kramer (voorzitter) en Hans P. de Boer (directeur) afscheid van IRO. Pieter van Oord neemt het stokje over van Gert-Jan Kramer, en Sander Vergroesen zal de rol van IRO directeur vervullen. Daarnaast zal Michael Kahn per 1 januari 2012 Pieter van Oord opvolgen als Vice-voorzitter en zal Rob Luijnenburg (Fugro) toetreden tot het Bestuur.

De bestuurssamenstelling ziet er dan als volgt uit:

Naam Bedrijfsnaam

P. van Oord Van Oord (Voorzitter)*M. Kahn Jumbo Offshore (Vice-voorzitter)* A.A. Kromhout IHC Hydrohammer (Secretaris)* J.J.J. Sluijter Ernst & Young (Penningmeester)* R.M. Kerkvliet SAS Gouda *P.P.M. Koop Quercus *J.B.E.M. Athmer Van OordB. Bernard SBM SchiedamP. de Bruijne Noble DrillingA.P. Enthoven InventheonJ.W.E. Griffioen MerconD.H. Groeneveld InterDam MerfordE.P. Heerema AllseasA.W.M. Holthuis Lloyd’s Register EMEAH.W.M. Linssen Keppel VerolmeR.W.E. Luijnenburg FugroH. Vos TNO I&T

(* is tevens lid van het Dagelijks Bestuur)

IrO Well Services Group bestaat 10 jaar!

In december 2011 bestaat de IRO Well Services Group 10 jaar.Omdat individuele well services bedrijven steeds meer geconfronteerd werden met problematiek op het gebied van met name regelgeving, is in december 2001 besloten de IRO Well Services Group op te zetten met als doel gezamenlijk te lobbyen. Hierbij komt nog dat de meeste well services bedrijven in Nederland vestigingen zijn van buitenlandse bedrijven en wellicht minder thuis zijn in de Nederlandse regelgeving. Door het opzetten van de IWSG in IRO verband kon niet alleen gebruik worden gemaakt van secretariële ondersteuning van IRO, maar ook van de goodwill, expertise, de contacten en lobby power van IRO. Oprichting onder de paraplu van IRO maakte het voor de IWSG voorzitter bijvoorbeeld mogelijk om te participeren in het kwartaaloverleg van Staatstoezicht op de Mijnen (SODM) met NOGEPA, IRO, IADC en de werknemersbonden, waar met name onderwerpen die ook voor de well services bedrijven belangrijk zijn op de agenda staan, zoals veiligheid, en personeelsaangelegenheden.

Page 36: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO NIEUWS

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 136

Ook van de zijde van SODM en NOGEPA werd de oprichting van de IWSG dan ook toegejuicht omdat dit een goed medium was om de well services bedrijven te kunnen bereiken. In de 10 jaar van haar bestaan is er een groot aantal onderwerpen aan de orde geweest in de IWSG, zoals op het gebied van arbeidstijden, de Mutual Indemnity Agreement, belastingen voor buitenlandse werknemers, veiligheid, competenties, certificaten, opleidingen (zoals de schietmeester cursus), de verandering van het sociale regime op het Nederlands Continentaal Plat, etc. Regelmatig zijn experts voor de IWSG bijeenkomsten uitgenodigd om toelichting te geven over de genoemde onderwerpen.

Met betrekking tot de Mutual Indemnity Agreement is door de IWSG in 2006 een seminar geïnitieerd om de verzekerings-problematiek van de MIA nader te belichten. De IWSG heeft regelmatig bij ministeries, oliemaatschappijen en de werknemersbonden aan tafel gezeten om te lobbyen. Zoals bij SODM over arbeidstijden, bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de verandering van het sociale verzekeringsregime op het Nederlands Continentaal Plat en met de oliemaatschappijen over de MIA. Veel van de regelgevingproblemen bij de well services bedrijven hebben te maken met het feit dat werknemers van de well services bedrijven niet in een regulier patroon offshore werken.

Hoewel niet in alle gevallen succesvol heeft het lobbywerk van de IWSG toch wel successen opgeleverd, zoals bijvoorbeeld op het gebied van arbeidstijden. De IWSG is ook actief in de door NOGEPA geïnitieerde ‘Industrie Days’ om zo haar bijdrage te leveren aan een efficiënte, veilige en milieuvriendelijke olie- en gasindustrie in Nederland.

IrO Olie- en Gasmissie naar Parijs

Van 21 t/m 23 november 2011 heeft IRO een olie- en gasmissie naar Parijs, Frankrijk georganiseerd. Aan deze missie namen 17 bedrijven en 26 personen deel. De missie werd geleid door Sander Vergroesen die officieel per 1 januari 2012 Hans de Boer als IRO directeur opvolgt.

Deelnemende bedrijven waren: Bluestream Offshore, Cirmac International, Discom, Dhatec, Dynaflow Research Group, Fischcon, GSP Offshore, Iemants, Interdam, Intermarine, Inventheon, Multiplan International, Redwise Marine Services,

Twentsche Kabelfabriek, Twinfilter, Van Dam en Wagenborg. Er waren echter zeker nog zo’n 10 bedrijven die ook met de missie hadden meegewild, maar die om capaciteitsredenen moesten worden geweigerd.

Het programma van de missie bestond uit presentaties van Technip, Total, Eiffel, GDF Suez, Schlumberger en Doris Engineering. Daarnaast was ook een netwerkreceptie georganiseerd, waarvoor de Franse olie- en gasindustrie was uitgenodigd. De Nederlandse deelnemers in de missie hebben zich bovendien bij elk Frans bedrijf kunnen presenteren d.m.v. één minuut presentaties ondersteund door twee powerpoint slides.

Reden om een missie naar Frankrijk te organiseren is met name de vooraanstaande internationale rol die de Franse olie- en gasindustrie speelt. Franse bedrijven zijn betrokken bij vele projecten in landen als Angola, Australië, Brazilië, Nigeria, Rusland etc. Voorbeelden zijn de FLNG’s van Shell voor het Prelude project in West Australië, het Shtokman project in arctisch Rusland en de acht Presal FPSO’s voor het Santos Basin project van Petrobras. Deze projecten zijn tijdens de presentaties van de Franse bedrijven uitvoerig toegelicht. De offshore projecten waar de Franse bedrijven bij betrokken zijn, hebben veelal betrekking op drijvende offshore olie- en gas exploratie en productie, zoals FLNG’s, FPSO’s en FDPSO’s maar ook subsea ontwikkelingen. Andere projecten waar Franse bedrijven betrokken zijn hebben betrekking op Arctic, LNG, teerzanden en duurzame energie.

Hoewel de meeste deelnemers reeds contacten hadden bij de bezochte bedrijven en in veel gevallen al zaken deden, werd de missie toch als zeer nuttig ervaren omdat veel informatie kon worden vergaard en bovendien veel nieuwe contacten konden worden gelegd.

dorisBij DORIS Engineering werd ingegaan op een achttal projecten: Usan FPSO Nigeria; SHWE Myanmar; West Franklyn UK, Bonaparte FLNG Australië, Azurite FDSOP Congo, en Shtokman Rusland. Hieronder nadere informatie over enkele DORIS projecten.

Ichthys IPMS Australie;Op 1 augustus 2011 heeft de joint venture van Clough en DORIS een contract gesloten met INPEX voor de ‘Integrated Project Management Services’ voor de bouw van een ’Central Production Platform en Floating Production Storage & Offloading’ (FPSO) schip voor het Ichthys veld in West Australië.

Page 37: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

IRO NIEUWS

6 / 2 0 1 1 O F F S H O r E V I S I E 37

Het gas zal doormiddel van een pijpleiding aan land worden gevoerd voor verwerking tot LNG. Het eerste gas en LNG voor export wordt in 2016 verwacht.

PreSal FPSO’s BrasilDORIS Engineering is via haar vestiging DORIS Engenharia Limitad in Rio de Janeiro betrokken bij het EPCI contract voor acht generieke FPSO’s voor het Petrobras Presal project voor de BMS 9 en 11 velden in het Santos Basin. Het EPCI contract zal begin 2012 gegund worden en betreft één van de grootste offshore contracten ooit.

DORIS Engenharia Limitad is verantwoordelijk voor de FEED voor de topsides modules voor de FPSO (Single FEED voor 8 FPSO‘s). De FEED is eind 2010 gestart en zal begin 2012 afgerond zijn.

Verder heeft Doris Engenharia een contract met Petrobras voor technische assistentie voor supervisie van de ECP van de topside modules, de supervisie op de integratie van de topside modules met de scheepsrompen van FPSO’s en het management van de interfaces tussen de verschillende contractors. De eerste FPSO zal in 2014 gereed zijn en de laatste in 2017.

Uitdagingen bij dit project zijn de korte tijdsplanning, de complexe contractstrategie, de lange duur van het engineering contract (7 jaar) en de stringente local content eisen.

Adres : Engelandlaan 330

2711 DZ Zoetermeer

Postadres : Postbus 7261

2701 AG Zoetermeer

VOOrLOPIG BEUrS / ExPOrTPrOGrAMMA 2010

22-24 Februari australasian oil & Gas exhibition

PERTH, AUSTRALIë

27-29 maart on & oFFshore Gorinchem

GORINCHEM

30 april-3 mei oFFshore technoloGY conFerence

HOUSTON, VS

28-31 auGustus oFFshore northern seas

STAVANGER, NOORWEGEN

17-20 september rio oil & Gas

RIO DE JANEIRO, BRAZILIë

5-8 noVember adipec

ABU DHABI, VAE

27-30 noVember osea

SINGAPORE

Deze pagina’s bevatten nieuws van IRO, Branchevereniging voor de

Nederlandse Toeleveranciers in de Olie- en Gasindustrie en haar leden.

Telefoon : 079 34 11 981

Fax : 079 34 19 764

E-mail : [email protected]

Website : www.iro.nl

11 Januari nieuwsJaarsreceptie

DEN HAAG

31 Januari oil & Gas industrY Forecast

ROTTERDAM

meer inFormatie oF aanmeldFormulier:[email protected] of telefoon 079 341 19 81

IrO KALEnDEr 2010 / 2011

australasian oil & Gas exhibition 2012, perth, 22-24 Februari 2012IRO organiseert wegens enorm succes voor de tweede keer het Holland paviljoen op de Australasian Oil & Gas Exhibition in Perth. Er is nog een aantal plaatsen beschikbaar. De informatie en het inschrijfformulier zijn te vinden op www.iro.nl.

oFFshore technoloGY conFerence 2012, houston, 30 april-3 mei 2012De inschrijving voor OTC 2012 is 1 juli jl. gesloten en het IRO Paviljoen is geheel uitverkocht.

oFFshore northern seas 2012, staVanGer, 28-31 auGustus 2012De inschrijving voor Offshore Northern Seas is gestart. Er zijn nog maar 2 kleine stands beschikbaar (12m2 en 16m2). Er is nog beschikbaarheid in de IRO stand. De informatie en het inschrijfformulier zijn te vinden op www.iro.nl.

rio oil & Gas 2012, rio de Janeiro 17-20 september 2012IRO zal opnieuw een Holland paviljoen organiseren op Rio Oil & Gas. De inschijving is inmiddels gestart. Als u interesse heeft in deelname kunt u een e-mail sturen naar Marlijn Stoutjesdijk, [email protected].

adipec 2012, abu dhabi, 5-8 noVember 2012De inschrijving voor ADIPEC is gestart. De sluitingsdatum voor inschrijving is 16 december 2011. De informatie en het inschrijfformulier zijn te vinden op www.iro.nl.

osea 2012, sinGapore, 27-30 noVember 2012In samenwerking met HME organiseert IRO een Holland paviljoen op de beurs OSEA in Singapore. U kunt er voor kiezen onder de IRO vlag te staan, of onder het ‘Maritime by Holland’ concept. De inschrijving is inmiddels gestart. De informatie en het inschrijfformulier zijn te vinden op www.iro.nl.

deelname aan beurZen/handelsmissies Via iro Deelname in een Holland Paviljoen of aan handelsmissies staat open voor IRO leden en niet-leden. Bovenstaande activiteiten zullen alleen doorgang vinden bij voldoende belangstelling.Heeft u interesse in deelname of vragen over beurzen, neem dan contact op met Marlijn Stoutjesdijk, [email protected] of telefoonnummer 079-3411981.

Heeft u interesse in deelname of vragen over handelsmissies, neem dan contact op met Ruud Liem, [email protected] of telefoonnummer 079-3411981.

BEUrSGEnOTEErDBEUrSGEnOTEErD

Page 38: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

O F F S H O r E V I S I E 6 / 2 0 1 138

BUYERS GUIDEBUYERS GUIDE

Vageri Electrical & Instrumentation B.V.Postbus 1253360 AC SLIEDRECHTTel.: +31 (0)184 433900 Fax: +31 (0)184 433999E-mail: [email protected]

www.vageri.nl

TES TAP PAr A TUUr rECrUITMEnTELECTrOTECHnIEK

MAXIMATOR is one of the world’s leading manufacturers of air driven liquid pumps, air amplifiers, gas boosters, high pressure valves, fittings and tubing as well as associated products used in the oil and has industry.With more than 30 years of experience in high pressuretechnology MAXIMATOR today designs and manufactures a full line of high pressure equipment.

• Air Amplifiers• High Pressure Pumps• Gas Boosters

• Air Amplifiers Stations• Hydraulic Units• Booster Stations

• Valves, fittings & Tubings (VTF)

• On & Offshore Pressure Systems

• Service & Rental Units

MAXIMATOR® Benelux BVMaasdijkseweg 124 2291 PJ WateringenTel.: +31 (0)174 22 01 15 Fax: +31 (0)174 29 45 [email protected] www.maximator.nl

Maximator 2011 ad_Opmaak 1 12-01-11

USG Energy is a specialized service provider for personnel and offers employment to over six hundred well trained professionals. It involves all types of specialists working in the fields of drilling, production, engineering and construction. For our clients it is important to get the right personnel, in the right place, at the right time. USG Energy sees to this, both onshore and offshore, and has been doing so for many years.

Since establishment in 1989 USG Energy has built up a leading position with its services to the Oil and Gas Industry, navigation and related engineering.

Keys to success in meeting all aspects of the strenuous demands imposed by the Oil and Gas Industry are the continuous attention to quality (according to ISO 9001) for people and the internal safety management system (VCU).

Interested in more information about working in the Oil and Gas industry or looking for a new job opportunity?

www.usgenergy.comMail: [email protected].: +31 (0)251 262 400

Wilt u adverteren?

Bel Tonny Handgraaf 023 571 8480

TES TAP PAr A TUUr

Resato International is one ofthe leading manufacturers inthe field of high pressuretechnology. As a result of 20years of experience Resato hasgrown to become an intelligence centre for the development, production and application ofhigh pressure systems, especiallyfor the oil and gas industry.

oil- and gas field equipment• Well head control panels• BOP control units• Chemical injection units test & control equipment• Mobile air driven pump units• Mobile air driven gas booster units• Workshop pressure test unitspumps & gas boosters• Air driven pumps• Air driven gas boosters• Hand pumps & spindle pumpsrental equipment• Air driven pump units• Air driven gas boosters• High pressure hoses

resato international bV1e Energieweg 139301 LK RODENTel.: +31 (0)50 5016 877Fax: +31 (0)50 5012 402E-mail: [email protected]

Our Energy Works!

Page 39: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

Supported by:

van 12.00 tot 20.00 uur

Gorinchem27, 28 & 29 maart 201227, 28 & 29 maart 2012

Ons evenement. UW MOMENT.

Evenementen

HALHARDENBERG

GORINCHEM VENRAY

Evenementenhal GorinchemFranklinweg 2 4207 HZ GorinchemT 0183 - 68 06 80F 0183 - 68 06 00E [email protected] www.evenementenhal.nl

Page 40: nr. 6 - Ocean Energy Resources...Marloes Kraaijeveld (IRO) pre-press: Peter Ruiter Corine van Luijken redactie-adres: Postbus 526 1970 AM IJmuiden Tel.: 0255 530577 Telefax: 0255 536068

MEET • DELIVER • SUCCEED

www.vroonoffshore.com

ABERDEEN • DEN HELDER • GENOVA • SINGAPORE

VROON provides a diverse range of services and solutions for key offshore-support needs, including platform supply, emergency response and rescue, anchor handling and subsea support.

VROON has a versatile fleet of more than 100 vessels in service and approximately 25 new build vessels on order.

VROON has the fleet to meet your needs, the people to deliver and the determination to succeed.