Nr 02 11 september 2013

Onafhankelijk magazine van de vrije Universiteit — www.advalvas.vU.nl

11 september 2013 Nr 2

Rekening houden met anderen: best moeilijk

Super-de-luxe wonen in The Student Hotel

Neem de angst voor schaliegas serieus

Moslims in Nederland: wat geloven zij?

KiliaN WaWoe, de beste VU-docent:‘Ik breng studieboeken tot leven’ pag 6

BACKPACKING AROUND

THE WORLD CHANGED MY LIFE– CARLIJN

WERELDTICKETS

VOOR STUDENTEN

AL VANAF

€ 1.395,-

av-kilroy 130906.indd 1 06-09-13 12:09

BACKPACKING AROUND

THE WORLD CHANGED MY LIFE– CARLIJN

WERELDTICKETS

VOOR STUDENTEN

AL VANAF

€ 1.395,-

av-kilroy 130906.indd 1 06-09-13 12:09

ADVALVAS nr 2 — 11 september 2013

Maandag 9 september 2013, 15.12»

Oud-Advalvas-columniste Daphne is nu doctor Lentjes. Foto peter gerrItsen

InHOUD jaargang 61 — nr 2

3

VU nU

En verder Online 4

Opinie: schaliegas 8 Column: Nico van Straalen 9

Onderzoeksnieuws 14

Brieven 19

Opinie: bètafusie 24

Column: Roos 25 Campus: onderwijsvisie 26

OR 28

Cultuur: cabaret en restaurant 30

Sleutelgat 31

Griff 32

Het volgende nummer verschijnt op 25 september 2013

RedactieadresDe Boelelaan 1105kamer 1-D-401081 HV [email protected] SchilpRedactieFloor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed VisserEindredactieWin Castermans, Welmoed VisserSecretariaatBarbara Vazquez,(020) [email protected] OntwerpLuis Mendo - GOOD Inc. VormgevingRob Bömer, rbbmr.nl

MedewerkersDick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier), Peter ValckxCopyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, AmsterdamVU-advertentieszie secretariaat Commerciële advertentiesBureau Van Vliet, (023) 5714745 DrukSenefelder Misset, Doetinchem

ONAFHANkeLIjk MAGAzINe VAN De VRIje UNIVeRSIteIt

Kilian Wawoe, de beste docent van de VU 6

thijl Suniers onderzoek naar de gewone moslim 10

Keuzes maken zonder anderen tekort te doen 16 Luxe op kamers in West 20

Coverfoto Peter Gerritsen

Kamertekort nog groter dan LSVb denktAmsterdam en Utrecht zullen in 2016 elk zo’n vier- à vijf-duizend studentenkamers te weinig hebben. In totaal zijn er de komende jaren veertien-duizend studentenkamers te weinig. Dat is nog meer dan de tienduizend waarover de LSVb nu alarm slaat.

Nederland zakt uit top-5 van kennis-economieënNederland daalt van de 5de naar de 8ste plaats op de wereldranglijst van sterkste economieën. Het overheids-beleid is te stroperig en er is een nijpend tekort aan ingenieurs en technici.

Onderwijsakkoord blijft geheimer wordt gespeculeerd over de inhoud van het onderwijs-akkoord dat op 2 september is gesloten. Maar minister Busse-maker wil de uitkomst pas op Prinsjesdag openbaar maken.

Studietips: sokken uit en bouw een studieschuld op

Onzekere toekomst centraal tijdens openingen academisch jaar

Student van het Jaar : criminologe Nathalie Dijkman

Twitterdebatten: dikke chaos, weinig inzicht

rSS feedabonneer je op het laatste nieuws online

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl

nr 2 — 11 september 2013 ADVALVAS4

Bij de opening van het academisch jaar kondigde de rector de nieuwe onderwijs-visie aan, waarvoor hij afgelopen zomer het concept schreef.

Hiervoor voerde Van der Duyn Schouten gesprekken met docen-ten en studenten.zijn stelling luidt dat universi-teiten geen studenten voor de arbeidsmarkt moeten opleiden, maar jonge mensen moeten leren verantwoordelijkheid te nemen

voor de maatschappij van de toekomst, hùn maatschappij.Daarbij stelt hij nadrukkelijk dat het juist voor eerstegeneratiestu-denten belangrijk is ook activi-teiten te ontplooien buiten het officiële studieprogramma.“juist de VU-studenten die een sociale impuls goed kunnen gebruiken, kiezen er veelal voor om een substantieel deel van hun studietijd thuis te blijven wonen. Dat is voor de sociale kant van hun ontwikkeling niet optimaal, maar anderzijds ook

veelal gekoppeld aan de cultuur van hun achtergrond, die zich niet op korte termijn sterk laat beïnvloeden”, aldus Van der Duyn Schouten.In deze tijd waarin studierende-ment en nominaal studeren de belangrijkste onderwijsdoelen lijken te zijn, predikt de rector bijna revolutie. (DdH)

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>2 september plus het artikel ‘snel studeren is ook niet alles’ op pag 26.

rector wil dwarse studentenDe VU heeft studenten nodig die buiten de gebaande paden treden. Dat zei rector Frank van der Duyn schouten.

Jaap Winter, topadvo-caat, specialist corpo-rate governance, wordt de nieuwe voorzitter van het college van bestuur. Hij blijft daar-

naast college geven. Winter volgt per 1 december 2013 René Smit op, wiens tweede termijn dan afloopt.Als hoogleraar bij de UvA bij de

Duisenberg School of Finance heeft hij veel met de VU gewerkt. Winter vindt het prachtig dat de universiteit niet alleen de ambitie heeft om studenten kennis en technieken aan te leren, maar dat zij meer wil bieden: “een kompas en vorming op andere gebieden dan studie alleen.”Hij vindt de VU opener geworden, zonder dat zij haar christelijk-

gereformeerde traditie verloo-chent. Winter herkent zich wel daarin: “Hoewel ik geen actieve kerkganger ben, ben ik hervormd opgegroeid. Dat heeft mij zeker gevormd, het speelt op de achter-grond nog mee.” (MS/FB)

Lees het hele nieuwsbericht en het vraaggesprek op advalvas.vu.nl>nieuws>5 september.

Jaap Winter nieuwe voorzitter VU

(re)tweetseen selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

nr 2 — 11 september 2013ADVALVAS 5

aDVaLVas_OnLIne

brons voor ons

Internationale studenten zijn hartstikke tevreden over de VU. Daarom krijgt ze een bronzen medaille van StudyPortals, die de International Student Satisfac-tion Awards uitreikt. StudyPortals kijkt daarvoor naar STeXX, een soort Tripadvisor, maar dan voor studenten die in het buitenland willen studeren. De VU krijgt daarop

van de buitenlanders die hier hebben gestudeerd een 9,4 (maximaal cijfer een tien).De Rijksuniversiteit Groningen krijgt goud en Tilburg krijgt zilver van StudyPortals. (PB)

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>5 september>VU krijgt bronzen medaille van buitenlandse studenten.

@jimfjansen 6-9_#Vu voorzitter zegt dat zijn #uva verleden niet heeft meegespeeld in zijn benoeming; Dat kan ik toch moeilijk gelovenDe hoofdredacteur van Foliaweb (UvA-blad) ziet in

de benoeming van Jaap Winter een zoveelste signaal van een naderende (en door sommigen gevreesde) fusie tussen VU en UvA.

@Ezsther 6-9_@jimfjansen Op de geestesweten-schappenfaculteit van UvA komen ook de laatste twee aangestelde bestuurders van de VU. Proces is al tijd bezigEsther Crabbendam is UvA-student en voorzitter

van Asva studentenunie.

@jimfjansen 6-9_@youssef070 @Ezsther Wat ik niet snap: waarom doe je daar niet gewoon transparant over?

@Ezsther 6-9_@jimfjansen @youssef070 Precies! Het is vanuit de fusieplannen helemaal niet zo gek, wees gewoon eerlijk.

@fcvheest 6-9_@Ezsther @jimfjansen @youssef070 Het kan toch prima, dat hij louter voor zijn kwaliteiten is benoemd? De UvA heeft wel mee mogen beslissen.Aldus Frans van Heest, redacteur @Sciencegui-

deNL en UvA-student.

@gwuite 6-9_De nieuwe vz VU wordt actieve Prof die ook college blijft geven. Positief signaal voor de huidige beeldvorming bestuurders universiteiten.Gijs Wuite, hoogleraar Fysica van levende

systemen en lid van de Jonge Akademie, is in elk geval blij dat de nieuwe voorzitter uit de wereld van de wetenschap komt.

@georgeharinck 5-9_Het moet niet gekker worden: nu suggereert Twitter Henk Krol te gaan volgen - net nadat ik had getwitterd over de jeugd op de Bible Belt.

soms is loten beter

Mexicaans!Muziek, burrito’s en De Corona’s: op een mooie nazo-merdag viert de VU de start van het nieuwe academische jaar advalvas.vu.nl>razende reporter

TwitterdebatStudent-reporter jonathan Moed stortte zich voor het eerst in een twiscussie. advalvas.vu.nl>opinie

BiblebeltDe reformatorische bevolkingsgroep kan de boze buitenwereld niet langer buiten de deur houden. Grote vraag is wat ze moet met nieuwe media en afvallige jongeren. advalvas.vu.nl>dossiers

Terwijl politici en bestuurders de mond vol hebben van excellentie en selectie, breken enkele weten-

schappers van de koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (kNAW) een lans voor loting. “Goed selecteren is gewoon niet altijd mogelijk.” Het klinkt zo vanzelfsprekend. Als er niet genoeg geld is om alle weten-schappers een beurs te geven, kies dan de beste kandidaten

uit. Als te veel jongeren arts willen worden, selecteer dan de meest geschikten voor de opleiding geneeskunde.Loten raakt steeds verder in diskrediet in het hoger onder-wijs. Het omslagpunt kwam in 1996, toen een gymna-siaste met een gemiddeld eindexamencijfer van 9,6 tot verontwaardiging van velen drie keer werd uitgeloot voor de opleiding geneeskunde. De landelijke loting werd aangepast. Wie gemiddeld een acht of hoger had, kreeg

voortaan automatisch een plek en alleen de rest moest nog loten. Hoogleraar oude geschie-denis josine Blok spreekt maandagmiddag 16 septem-ber in het trippenhuis van de kNAW over de vraag of loting onrechtvaardig is. “en vooral voor wie, en onder welke omstandigheden. er zitten ook goede kanten aan loting”, meent Blok. (HOP)

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>2 september.

twitter/facebook/issuu

ADVALVASnr 2 — 12 september 20126

‘ Ik breng studieboeken tot leven’

docent Kilian Wawoe

nr 2 — 11 september 2013ADVALVAS 7

In actIe

Universitair docent human resources management Kilian Wawoe (40) won de Onderwijsprijs. Hiermee gaat hij studieboeken ‘verfilmen’.

DOOR ZAHRA ASTITOU FOtO StUDIOVU/YVONNe COMPIeR

VU-docent van het jaar, gefeliciteerd! “Dank-jewel. Vorig jaar was ik ook genomineerd voor de Onderwijsprijs, maar toen won ik niet. Dit jaar won ik tevens de prijs van mijn

vakgroep, werd ik beste docent van de faculteit Psychologie en Pedagogiek en nu ben ik dat van de hele VU. Daar ben ik heel blij mee. Ik heb mijn studenten op chocolade getrakteerd en gezegd dat de prijs naar hen gaat.”

In welke vorm? “Het prijzengeld van 5.000 euro dat ik kreeg als beste docent van de faculteit ging naar het maken van filmpjes over arbeids- en organisatiepsy-chologie, te zien op video.vu.nl. Met deze prijs van 10.000 euro ga ik hetzelfde doen voor human resources management. In die filmpjes wil ik het studieboek uitleggen. Ik vind dat wetenschappelijke kennis transparant moet zijn en wil die aanbieden via andere kanalen. Ik wil ook filmpjes maken over hoe een scriptie in elkaar zit, hoe je solliciteert en een cv opstelt. Vaak leg ik dezelfde dingen uit, waarom is dit niet gewoon op Youtube te vinden?”

Is Youtube uw favoriet? “Onder meer, maar je moet wel selectief zijn. er is

van het boek en de colleges wordt het boek volgens de studenten tot leven gewekt.”

Wat wilt u bereiken met uw vak? “Ik wil dat de volgende generatie human resources managers goed is in hun vak. De crisis heeft laten zien dat er veel mis is. Het aansturen van mensen is moeilijk, want hoe stuur je nou bankiers aan, en wetenschappers? Hoe beloon je ze? Daar wil ik ze op voor-bereiden.”

Wilde u van jongs af aan docent worden? “Ik wilde wetenschappelijke kennis gebruiken om het bankwezen te verbeteren, zoals het beloningen-beleid. Nu sta ik aan de andere kant van de lijn en probeer ik in de weten-schap meer praktijk te brengen. Het trieste is dat in klinische psychologie, tandheelkunde, en gezondheidszorg de praktijk automatisch de weten-schap volgt. Wanneer een medicijn bijvoorbeeld niet goed blijkt te zijn, wordt het niet meer gebruikt. Maar in het bankwezen gaat dat wat moeiza-mer, die wisselwerking is er niet.”

De Onderwijsprijs en studentalentprijs werden uitgereikt tijdens de opening academisch jaar op 2 september. Zie ook advalvas.vu.nl>nieuws>2 september> Criminoloog nathalie Dijkman student van het jaar.

bovendien zoveel op het internet te vinden. zo heb ik tijdens een college over geld en geluk met de studenten via een site berekend wat ze verdienen ten opzichte van de wereldbevolking.”

Wat moet een docent kunnen? “je moet zorgen dat ze na het college geïnspireerd raken om het studieboek te lezen. Van de ruwweg 160 uur die er voor een van mijn vakken staat, is de verdeling 20 contacturen tegenover 140 uur zelfstudie. Ik wil die contacturen zodanig invullen dat de studenten in staat zullen zijn om de resterende 140 uur met plezier door te brengen.”

Hoe maakt u uw vak aantrekkelijk? “echte verhalen doen het goed. Psychologie is een vak dat zich daar uitstekend voor leent. Als je hoort dat duizend mensen hun baan verliezen, dan is dat statistiek. Maar als ik vertel dat mijn neef zijn baan verliest, wordt het meteen tastbaar. Het menselijk brein steekt zo in elkaar. Wij denken van nature niet in abstracties, maar de universitaire wereld wel. De kunst is om het abstracte met het concrete te verbinden. In evaluaties las ik dat het inderdaad die echte verhalen zijn die studenten bijblijven.”

Uw manier van werken slaat dus aan. “ja, studenten ervaren het als heel pret-tig, want studeren is droog: 140 uur in een boek zitten, een boek praat niet. Met tien uur nieuwe media als ondersteuning

kilian Wawoe1999-2002 management trainee human resources, abn amro bank

2000-2004 Hoofd recruitment academici, abn amro bank

2004-2010 senior human resources manager voor europa, abn amro bank

2010 gepromoveerd op prestatiebeloning binnen de bancaire sector, VU

2011-heden Universitair docent human resources management, VU

BonussenKilian Wawoe is vooral bekend om zijn onderzoek naar bonussen: ‘Voor betere prestaties werken bonussen zelden. Het helpt bij simpel werk en ongemotiveerde mensen, maar niet bij kwalitatief werk, zoals aan de universiteit.’

8 nr 2 — 11 september 2013 ADVALVAS

DOOR KO VAN HUISSTEDEN BeeLD BAS VAN DeR SCHOt

Onlangs werd het onderzoek naar milieu- en veiligheidsaspecten van schaliegas, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van economi-sche zaken, openbaar. Schaliegas is aardgas dat gewonnen wordt door gesteenten onder-gronds met een mengsel van water, zand en chemische additieven onder druk te kraken. er

is een dicht netwerk van boringen voor nodig. Voor een derde deel van Nederland zijn inmiddels exploratievergunningen aangevraagd. In deze gebieden veroorzaakt het heel wat onrust; 55 gemeenten en twee provincies hebben al aangege-ven er niets in te zien. Wie zijn de partijen in de discussie?Aan de ene kant de olie- en gasindustrie die met het kraak-proces (‘fracking’) en nieuwe boortechnieken (horizontaal boren) nieuw technisch speelgoed in handen heeft, en ons een ‘golden age of gas’ belooft. Deze partij wordt gesteund door het ministerie van economische zaken, waar men het einde van het Groningse gas ziet naderen, en door de chemi-sche industrie.Aan de andere kant staan de bewoners van de schaliegasge-bieden die vrezen voor aantasting van hun woonomgeving door overlast, aardbevingen en luchtvervuiling. Verder de milieubeweging, die niets ziet in het verder opstoken van klimaatverandering met nog meer fossiele brandstoffen, en de waterleidingbedrijven die vrezen voor de kwaliteit van het grondwater. er zijn overigens ook energiedeskundigen die erop wijzen dat de schaliegasvoorraden sterk overdreven worden, en het economisch onverstandig vinden om daar -

Minister walst over bange burgers heenNergens komen de zorgen van de bewoners van schaliegasgebieden echt aan bod. Het gaat helaas vooral over techniek.

nico van straalen hoogleraar dierecologie

9nr 2 — 11 september 2013ADVALVAS

OpInIe wIsseLcOLUmn

Reageren? mail naar [email protected]. FOtO

stu

dioV

U/Yv

onne

Com

pier

Gewoon lekker zingen bij een fossiel

Ik had in het rooster van de cursus gezet: college vandaag peripatetisch, rondwandelend. Ik was van plan om met de studenten over de campus te wandelen en ze zo de evolutie van het bipedalisme, tweebenigheid, uit te leggen. Het zou me niet verbazen

als het ook didactisch een goede methode is, want uit het hoofd leren gaat vaak gepaard met motoriek; door bewegin-gen te maken bij het leren, kun je goed stampen. Ik zocht voor de ingang van het gebouw naar de studenten maar kon ze niet vinden; ze zaten in de collegezaal.Ik word altijd kriegel van mensen die één bepaalde werkvorm aanprijzen als de enige beste. zo’n Maurice de Hond met zijn iPads, dat is toch een kwestie van ernstige blik-vernauwing? Natuurlijk is een iPad een prachtig instrument en ongetwij-feld kan zo’n ding een handig didactisch hulpmiddel zijn bij sommige opdrachten, maar je gaat die arme kinderen toch niet verplichten om de hele dag naar een iPad te koekeloeren? Na drie dagen heb je er genoeg van en wil je weer wat anders.zo is het ook met het onderwijs aan de universiteit. Het geheim zit in de afwisse-

ling. Alleen maar hoorcolleges is natuur-lijk geen goede aanpak, maar een goed hoorcollege kan heel stimulerend werken als je daarnaast ook andere dingen doet. en als je een week lang alleen maar thuis hebt moeten werken aan zelfstandige opdrachten, wil je toch graag weer even geinen met je docent?Behalve peripatetische colleges zijn ook andere bijzondere colleges mogelijk. zo denk ik bijvoorbeeld aan een college-

reeks in bad. Volgens mij zijn de principes van de aquatische ecologie heel goed uit te leggen met de hele studentengroep in een grote jacuzzi. Het zijn niet de minsten die hun inspiratie opdeden in bad. en misschien een collegereeks aan het strand, waarbij de studen-ten met kiezelsteentjes in hun mond, tegen de harde wind in, de stijging van de zeespiegel moeten

uitleggen? Of misschien gewoon met de hele club Lucy in the Sky with Diamonds zingen bij de bespreking van het fossiel van Australopithecus afarensis? Ik heb er weer zin in dit studiejaar.

Zo denk ik bijvoorbeeld aan een collegereeks in bad

Reageren? mail naar [email protected].

voor de toekomst - op te vertrouwen.Het onderzoeksrapport van het ministe-rie heeft de gemoederen niet tot bedaren gebracht, integendeel. er is veel kritiek op de kwaliteit ervan. Het is haastwerk, onder druk van een minister die zo snel mogelijk wil gaan boren, en uitgevoerd door adviesbureaus die zelf profiteren van schaliegaswinning. De wetenschap-pelijke kwaliteit is onder de maat. zo wordt bijvoorbeeld relevante literatuur over grondwaterverontreiniging en lucht-verontreiniging door schaliegaswinning buiten beschouwing gelaten. Maar wat vooral ook opvalt, is de kille, technocratische benadering. Nergens komen de zorgen van de bewoners van de schaliegasgebieden echt aan bod; het gaat vooral over techniek. Voor bewoners belangrijke onderwerpen als overlast van continu draaiende boortorens, luchtver-vuiling en schade aan de natuur komen onvoldoende aan bod. Volgens de onder-zoekers zijn alle problemen beheersbaar, want de regelgeving is in Nederland zo goed. Het rapport is ook erg beperkt. Belangrijke vragen als hoeveel energie schaliegas nu werkelijk oplevert en of we niet beter in duurzame energie kunnen investeren, worden niet beantwoord.De voorstanders van schaliegas verwij-ten de bezorgde burger graag irrationele angst voor technologie. Maar in feite reageert die burger bijzonder rationeel: mensen hebben veel over voor een goede woonomgeving. Wie straks een putten-complex met een tiental schaliegasborin-gen als buurman krijgt, zal niet gerustge-steld worden door het onderzoeksrapport van minister kamp. De gang van zaken rond de aarbevingen in het Groningse gasveld heeft de bezorgdheid alleen maar versterkt. zolang de zorgen van de bewoners van de schaliegasgebieden niet serieus genomen worden, zal de discussie over schaliegas alleen maar feller worden. en ook de zorgen van de milieubeweging over tran-sitie naar duurzame energie verdienen een beter onderzoek.

Ko van Huissteden, universitair hoofddocent aard-wetenschappen/milieuwetenschappen en voorzitter stichting schaliegasvrij nederland


Religie

Ontdek de multimoslimsHoe en wat moslims geloven, weten we vaak niet. Daarom onderzoekt antropoloog Thijl Sunier de islamitische gemeenschap in Nederland.

DOOR DIRK DE HOOg FOtO PeteR VALCkX

“Caissières met een hoofd-doekje om die in de supermarkt wijn en bier verkopen, zijn de gewoonste zaak van de wereld geworden. Natuurlijk kunnen islamitische schriftgeleerden daar heftige polemieken over

voeren, maar de alledaagse praktijk is soms sterker dan de leer. Of beter nog, de leer past zich regelmatig aan het dagelijkse leven aan”, zegt VU-hoogleraar antropologie thijl Sunier.Hij heeft samen met de Leidse hoogleraar Léon Buskens vier ton subsidie gekre-gen voor het NWO-project Religie in de moderne samenleving. zij onderzoeken hoe moslims in Nederland hun geloof ervaren en beleven, maar vooral ook zelf vormgeven. Sunier krijgt de subsidie niet toevallig, want sinds 2009 bezet hij de leerstoel Islam in europese samenlevin-gen aan de sociale faculteit.

De wijken in“Ik wil echt met de laarzen in de modder staan. tenslotte ben ik antropoloog en geen godsdienstwetenschapper. We zijn niet zozeer geïnteresseerd in wat

deskundigen en imams zeggen en schrijven, maar hoe gewone mensen die moslim zijn, leven en denken. We praten dus niet alleen met theologen, maar gaan vooral de wijken in waar veel moslims wonen en bezoeken verenigingen waar ze actief zijn. Het gaat ons met nadruk om mensen die niet-professioneel met de islam bezig zijn. Dus de caissière in de supermarkt, de schoen-maker om de hoek, de onderwijzeres, de student en de nieuwe bankdirecteur.”Volgens Sunier overheerst in Nederland en de rest van de westerse wereld een statisch beeld van de islam. Alsof mensen al eeuwenlang volgens dezelfde vastgeroeste regels leven. “Dat beeld wordt mede in stand gehouden omdat in het publieke debat vooral islamdeskundigen aan het woord komen. Die leggen haarfijn uit hoe de regels en voorschriften in elkaar zitten. Maar hoe gewo-ne moslims over allerlei zaken denken, komt vaak niet over het voetlicht. Binnen die die gemeenschap is er wel degelijk veel discussie, pluriformiteit en verandering. Dat willen we zichtbaar maken.”een van de terreinen waar Sunier die dynamiek ziet, is de halalmarkt. “Het interessante daarvan is dat religie en commercie samenkomen en elkaar beïnvloeden. je ziet bijvoorbeeld dat supermarkten halalproducten gaan verkopen. Maar ook dat mode invloed heeft op de moslimgemeenschap. er is een hele handel ontstaan in hippe hoofddoekjes en andere kledij.”

Kleinere verschillenSunier denkt dat de tegenstellingen en conflicten tussen culturele groepen kleiner zijn dan vaak gedacht en beweerd wordt. “Mensen passen zich aan elkaar en de omgeving aan. Ook moslims gaan vaak pragmatisch met


wetenscHap

‘Je moet het verschil zien tussen conservatief denken en het islamitisch geloof’


Religie

kingsgroepen echt aan het verharden zijn. “De islam maakt al lang deel uit van de westerse samenleving, maar in het verleden vooral in min of meer afgesloten segmenten. In de oude arbeiderswij-ken en aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De afgelopen decennia zijn moslims steeds verder geïntegreerd en nu komen we elkaar in álle lagen tegen.”twintig jaar geleden

was een moslima op de universiteit een uitzondering. Nu zijn ze, zeker aan de VU, nadrukkelijk aanwezig. en de moslimman is niet alleen de anonieme vuilnisophaler, maar ook je collega bij de bank of op school. “We leven steeds minder gescheiden van elkaar. Blijk-baar voelen heel wat mensen zich daar minder makkelijk bij. zolang de ander min of meer verborgen blijft, heb je er ook minder last van. Nu moeten we het samen doen. Het heeft geen zin om je af te vragen of dat wel of niet gewenst is. Het is een historisch feit dat de islam een wezenlijk onderdeel van onze samenle-ving is. Daar kunnen we het beste prag-matisch mee omgaan.’’

hun geloof om als de situatie daarom vraagt. en ja, problemen en conflicten worden regelmatig uitvergroot in de media. Hoewel ik mijn ogen niet wil sluiten voor problemen zoals radicali-sering van sommige jonge moslims.”Hij wil onder meer onderzoeken in hoeverre wrijvingen in het dage-lijkse leven een religieuze dan wel een andere oorzaak hebben. “Vergeet niet dat de meeste voormalige gastarbei-ders geworven zijn in achtergebleven plattelandsgebieden in Marokko en turkije. Die mensen waren al conser-vatief in hun denken vanwege hun sociaaleconomische positie, en vaak konden ze niet eens lezen of schrijven, zeker de vrouwen niet. Die mensen hebben niet alleen problemen met de omgangsvormen in het Westen, maar ook met de meer liberale en complexe levensstijl in de grote steden van hun thuislanden. Dan moet je wel het verschil zien tussen conservatief denken en het islamitisch geloof.”

Pragmatisch omgaanAnderzijds ziet hij dat gebruiken uit de islam in een nieuw jasje hun intrede doen in andere delen van de samenleving. “Neem het vasten tijdens de ramadan. In alternatieve kringen wordt vasten nu ook gezien als iets nastrevenswaardigs voor de gezondheid en het welbe-vinden. je kunt tegen betaling allerlei vastenarrange-menten volgen in kuuroorden. zo verbinden culturen zich met elkaar.’’Sunier betwijfelt of de verhoudingen tussen bevol-

‘Zo’n vijf à tien procent van de praktiserend gelovigen is radicaal, maar geen extremist’


Geen extremistSunier wil de invloed van extremistische acties en aanslagen niet bagatel-liseren, maar wel in het juiste perspectief plaatsen. “Natuurlijk kunnen daden van een kleine groep enorm grote en drama-tische gevolgen hebben, maar het percentage echt radicale moslims in Nederland is op de vingers van twee handen te tellen. er wonen in Nederland zo’n miljoen mensen met een islamitische achtergrond. Daarvan is misschien de helft echt praktiserend gelovig. en van die gelovigen is zo’n vijf à tien procent radicaal te noemen, maar nog geen extremist.”Sunier ziet bij de echte fundamentalisten in het Westen een opmerkelijke para-dox. “Het gaat vaak om goedopgeleide jongeren die helemaal niet uit een streng milieu komen. ze zijn bezig met een individuele ontdekkingsreis en zoeken manieren om zo godvruchtig mogelijk te leven. eigenlijk is dat een moderne uiting van individualisme. en ze hebben niet alleen kritiek op de westerse samenle-ving, maar ook op hun eigen geloofsge-meenschap. Die laatste is afgedwaald van

de ware leer en niet devoot genoeg. Maar ook die jongeren zijn lang niet allemaal potentiële terroristen. Vaak zijn ze vooral bezig met religie en spiritualiteit en minder met wat in de wereld gebeurt.’’Niet dat hij wil zeggen dat alles alleen maar pais en vree is. “Nederland is natuurlijk geen eiland. Door globalise-ring en massamedia hebben ontwik-kelingen in de wereld, en vooral in het Midden-Oosten, ook hun uitwerking hier. Dat geldt niet alleen voor de Israëlisch-Palestijnse kwestie, maar ook voor de oplaaiende strijd tussen groepen moslims, zoals in Syrië, Irak,

Afghanistan en andere landen. zulke burgeroorlogen kunnen de verhoudingen in het Westen tussen bevol-kingsgroepen erg polariseren. Daar maak ik me zorgen over.”

Afblijventoch wil hij positief eindigen. “een paar jaar geleden werd in Frankrijk een wet aangenomen die hoofddoek-jes, en andere religieuze symbolen zoals keppeltjes en kruisjes, in openbare gebouwen verbiedt. een radicale groep in Irak dreigde een Franse gijzelaar te vermoorden als die wet niet werd ingetrokken. toen gingen in Parijs moslims de straat op om tegen die gijzeling te protes-teren. ‘Bemoei je met je eigen zaken’, zeiden ze. ‘Blijf met je poten van ons land af. Want wij zijn wel Franse moslims.’ zulke ontwikkelingen geven me hoop voor de toekomst.”

pete

r bre

edve

ld

Hoogleraar antropologie thijl sunier is ook betrokken bij een onderzoeksproject onder leiding van Yolande Jansen (foto), bijzonder hoogleraar Humanisme in relatie tot religie en seculariteit aan de Uva. Zij onderzoeken onder meer de joodse en islamitische religieuze praktijken, zoals ritueel slachten en besnijdenis. Lees meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws.

‘Jongeren zoeken manieren om zo godvruchtig mogelijk te leven. Ze hebben kritiek op hun eigen geloofsgemeenschap’

ritueel slachten en besnijdenis


Duitsland kiest op zondag 22 september een nieuwe Bondsdag en bepaalt daar-mee het lot van

de regering van Angela Merkel. Om de Duitsers een handje te helpen heeft het aan de VU gelieerde bedrijf kieskompas van politicoloog André krouwel een Duitse versie van de bekende kieswijzer gemaakt. Aan de hand van dertig stel-lingen kunnen geïnteresseerden zien wat de standpunten van de negen belangrijkste partijen zijn. Volgens krouwel is het Duitse politieke landschap erg aan het politiseren en zal het niet meevallen een meerderheidscoalitie te vormen die inhoudelijk een gemeenschappelijke visie deelt. (DdH)

Zie bundeswahlkompass.de.

Socioloog Bert Klandermans ontvangt van de European Research Council 2,23 miljoen euro voor grootschalig onderzoek naar politieke participatie. Hij vergelijkt de politieke participatie van burgers in vier jonge en vier oude democratieën.

Een Veni-beurs bedraagt maximaal 250.000 euro en is een van de persoonsgebonden financieringsvormen van NWO om wetenschappelijk talent te stimuleren. In totaal dienden dit jaar 1001 onderzoekers een aanvraag in. Hiervan zijn 155 voorstellen gehonoreerd, onder wie de volgende VU-weten-schappers:

Bart de Jong van de econo-mische facul-teit, voor zijn voorstel: Wat als ik jou wel vertrouw maar jij mij niet? Hij onder-zoekt hoe verschillen in vertrouwen ontstaan en hoe ze de prestaties van teams beïnvloeden.

Hoogleraar compara-tieve theologie Marianne Moyaert, voor haar onderzoek naar ‘rituele participatie’ om de dialoog tussen godsdien-sten te versterken.

Jacopo Urbani van de faculteit Exacte Weten-schappen, voor zijn project ‘redenerend web’. Kunnen compu-ters het web gebruiken om te redeneren en moeilijke vragen te beantwoorden?

Meer info op nwo.nl.

VIPs

Schizofre-niegenen

Samen met een inter-nationale groep van wetenschappers hebben VU-onderzoekers 22

genen gevonden die in verband staan met schizofrenie, waar-van 13 genen nog niet eerder bekend waren. De genen spelen een rol bij reacties in de herse-nen waarbij calcium betrokken is. “Calcium zet chemische signalen in de hersenen in gang”, aldus VUmc-hoogleraar Matthijs Verhage. en daar gaat bij schizofrenie waarschijn-lijk iets mis. Waar het proces precies verstoord raakt, moet nog worden uitgezocht. De wetenschappers publiceerden hun ontdekking in Nature Genetics. (WV)

Duits kieskompas

stud

ioVU

/rie

chel

le va

n de

r Val

k

Bij paren die met een onverklaarde, onvervulde kinderwens bij de gynaecoloog komen, is het beter om eerst een half jaar tot een jaar af te wachten dan om meteen met de behandeling te starten. Dat conclu-deert gynaecoloog in opleiding

Noortje van den Boogaard in haar proefschrift. Vaak wordt de kans op succesvolle behandeling overschat en de kans op spontane zwangerschap bij deze paren (25 procent) onderschat. Ook in de richtlijn van de beroepsvereniging voor gynaeco-logen wordt een afwachtend beleid geadviseerd, maar artsen vinden dat vaak moeilijk te verko-pen aan hun patiënten en zijn het bovendien niet altijd eens met deze richtlijn. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/zwangeren.

Zwanger zonder kunst-grepen

rbbm

r.nl


OnDerZOeksnIeUws

Nederlanders uit een laag sociaal-economisch milieu hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten. Deze verschillen

ontstaan al in hun kindertijd. De grootste boosdoeners zijn het roken door de moeder tijdens de zwangerschap en te vroeg stop-pen met borstvoeding. Dit blijkt uit onderzoek waarop Gerrit van den Berg op 4 september promo-veerde aan VUmc. kinderen met een moeder met een laag oplei-dingsniveau (lbo of lager) hebben gemiddeld een lager geboorte-gewicht en groeien in hun eerste jaar sneller. Dat stimuleert de aanleg voor hart- en vaatziekten. Rond de leeftijd van zes jaar uit dit risico zich al in een gemiddeld hoger lichaamsgewicht en een vaker verstoorde bloedsuikerspie-gel. Ook hebben deze kinderen twee keer zo veel kans op een te hoge bloeddruk. (WV)

Lekker rennen!

“Dat hardlo-pers hun prestaties kunnen verbe-teren door naar muziek te luisteren, wist ieder-een al. Maar vaak lopen ze op de verkeerde muziek. Bij mijn onder-zoek hebben we hardlopers op een loopband laten lopen op het geluid van een metronoom bij het luisteren naar muziek, zoals de Black Eyed Peas, Red Hot Chili Peppers en dj Tiësto, of juist zonder muziek.

Het beste lopen ze op een regelmatig ritme, zoals dat van een metro-noom. Mensen hebben van nature een lage stapfrequentie die hierdoor omhooggaat. Gewone muziek heeft onregelmatigheden in het tempo, waardoor er minder efficiënt gelo-pen wordt. Om het motiverende van muziek te combineren met een vast ritme, kunnen renners een app zoals CruiseControlRun gebruiken. Die is door oud-VU-student Mark Snaterse ontwikkeld. Het past de muziek op je playlist aan, zodat die het tempo krijgt dat bij je past.

Maar belangrijker dan dat een mara-thonloper een minuut sneller rent, is dat we mensen met dit onderzoek kunnen helpen bij het revalideren. Wie na een heupblessure moet oefe-nen, kan dat bijvoorbeeld doen op het ritme van Het kleine café aan de haven van Vader Abraham.” (FB)

Het onderzoek van Roerdink wordt gefinancierd met een Veni-beurs van NWO, zie ook VIPs op de linkerpagina.

Hardlopers lopen op de verkeerde muziek, aldus onderzoeker Melvyn Roerdink.

Vast ritme voor hardlopers

Basisschoolleerlingen in achterstandswijken aan het sporten krijgen, is mogelijk. Dat blijkt uit het onderzoek van gezondheids-wetenschapper Judith de Meij. Zij onder-zocht het effect van het zogeheten Jump-in programma dat kinderen stimuleert om te gaan sporten. Kinderen in deze wijken

bewegen vaak te weinig en kampen soms met overge-wicht. Jump-in blijkt een effectief middel om ze aan het bewegen te krijgen, maar een meetbaar effect op hun gewicht heeft het programma nog niet opgeleverd. (WV)

Door te ‘ruiken’ aan ontlasting met een elektronische neus, een zogeheten eNose, kunnen darmkanker en voorstadia daar-van (dikkedarmpoliepen) worden opge-spoord. Dat ontdekten onderzoekers van de afdeling Maag-, darm- en leverziekten van VUmc. Mogelijk kan de eNose in de

toekomst worden gebruikt bij de screening naar dikke-darmkanker. Onderzoekers Nanne de Boer en tim de Meij verwarmden 157 poepmonsters en leidden de vrij-gekomen damp langs de eNose. Poep van patiënten met dikkedarmkanker verschilt van die van gezonde perso-nen. De poep van patiënten met dikkedarmpoliepen verschilt ook van die van patiënten met dikkedarmkan-ker. (PB)

Poepalarm

Op basisscholen die sport stimuleren is het aantal sportende jongens gestegen van 38%

naar 70%. Het aantal sportende meisjes groeide door het programma van 19% naar 60%.

nelle

ke s

tark

Arme kinderen minder gezond

rbbm

r en

mich

ael s

cott

Fisc

her &

Vel

ocid

ade (

the n

oun

proj

ect)

Doe mij die chocopunt maar

Iemand die het laatste stukje taart voor onze neus wegsnaait, vinden we onaardig. Anderen ruimte geven is een onderbelichte sociale vaardigheid, stellen twee VU-psychologen.

DOOR WELMOED VISSER BeeLD ROB BöMeR


Psychologie


wetenscHap

Stel je zit samen met iemand in een café en jullie willen een taartje bestellen. er zijn nog twee stukjes schwarzwalder-kirsch en één stukje chocola-detaart. Als je gesprekspartner nu zonder jou iets te vragen

de chocoladetaart neemt, is de kans groot dat je hem minder aardig vindt, zelfs als je helemaal geen zin had in chocoladetaart. Die ander heeft namelijk zonder overleg jouw keuzemogelijkheden beperkt en daar houden mensen niet van. een vrije keuze hebben is een psycholo-gische basisbehoefte van mensen. Het vermogen om die keuzeruimte van ande-

ren te erkennen, speelt een belangrijke rol in het sociale verkeer. zo belangrijk dat hoogleraar sociale psychologie Paul van Lange en onderzoeker Niels van Doesum niet meer snappen dat zij en collega’s daar al die jaren overheen hebben gekeken. Van Lange vindt ook dat deze eigenschap, die ze social mindful-ness hebben genoemd, thuishoort in het rijtje van de big five, de vijf persoonlijk-heidskenmerken waarmee psychologen iemands persoonlijkheid omschrijven. “Als je eenmaal erop gaat letten, kom je overal situaties tegen waarin je een keuze kunt maken vanuit jezelf of rekening houdend met de opties van de ander.”

Geen aardige keuzeHet begon allemaal toen Van Lange met zijn gezin op vakantie was in Italië. “Voor het eerst had ik mijn zoon, toen een jaar of elf, eens wat uitgebreider verteld wat ik doe op mijn werk.” Van Lange legde hem uit dat hij zich bezighoudt met soci-ale dilemma’s en de keuzes van mensen daarin: kiezen ze alleen voor zichzelf, of maken ze een keuze waarin ze rekening houden met de ander? een paar dagen later, aan het ontbijt, vroeg zijn zoon aan Van Lange welk kuipje jam hij wilde: kersenjam waarvan er nog eentje was, of aardbeienjam waarvan er meer waren. Van Lange was verdiept in een krant en

‘De mens is in veel situaties geneigd sociale keuzes te maken’


Psychologie

zei: “Doe mij die kersen maar.”“Dat is geen aardige keuze”, zei zijn zoon, “want dan blijft er alleen aard-beienjam over.” Van Lange zag meteen dat zijn zoon groot gelijk had. en dat dit aspect- anderen ook ruimte geven om te kiezen - onderbelicht was gebleven in het bestaande sociaalwetenschappelijk onderzoek naar keuzes.

Perspectief van de ander“Voor een sociale keuze is vereist dat je je in de ander verplaatst en dat je vooruit kunt denken”, legt Van Lange uit. “empa-thie is ook een manier om je in de ander te verplaatsen, maar daarbij gaat het vaak om het meevoelen van leed als reactie, terwijl het bij deze eigenschap meer gaat om de toekomst en om je te kunnen verplaatsen in het perspectief van de ander.”Van Doesum: “Mindfulness houdt in dat je je bewust bent van jezelf. Bij social mindfulness gaat het om bewustzijn van het belang van de ander.”Van Doesum zette experimenten op om deze eigenschap te testen: ze lieten mensen achter de computer keuzes maken, bijvoorbeeld tussen jam of taart, waarbij er telkens één uniek exemplaar was. Ook onderwierpen ze hun proef-personen aan een persoonlijkheidstest. Daaruit bleek dat social mindfulness samenhangt met empathie en je kunnen verplaatsen in anderen, maar ook met bescheidenheid, denken aan anderen en integriteit.

Veel hersenactiviteitSocial mindfulness is bovendien geen eigenschap waarvan je een vaste hoeveel-heid hebt: proefpersonen die bij de instructie vooraf op het belang van de ander werden gewezen, scoorden aanmerkelijk hoger dan proefpersonen die die instructie niet hadden gekregen, of die op hun eigenbelang waren gewe-zen. Deze laatste twee groepen scoorden overigens even goed. Is asociaal zijn daarmee onze standaardinstelling? Van Lange denkt van niet: “Volgens mij is de mens in veel situaties van nature geneigd om sociale keuzes te maken, tenzij er iets

tussenkomt waardoor hij is afgeleid of zich ineens bewust wordt van zijn eigen-belang. In zo’n situatie maken we minder sociale keuzes, vaak zonder dat we het zelf doorhebben. Het voorbeeld met mijn zoon en de jam is typerend: ik was met andere dingen bezig, dan ben je minder sociaal. Blijkbaar vergt social mindfull-ness redelijk wat van onze aandacht.”

Eigen kamerHet is een van de volgende dingen die Van Lange en Van Doesum gaan onder-zoeken: welke hersengebieden betrokken zijn bij social mindfulness. Van Lange: “Wij verwachten dat er heel wat gebieden actief zullen zijn, want het heeft te maken met planning, met opties afwegen, met je in de ander verplaatsen.”De psychologen vermoeden ook dat culturele omstandigheden social mind-fulness kunnen stimuleren of juist niet. “Als je opgroeit in grote huizen, waar iedereen een eigen kamer heeft, ontwik-kel je waarschijnlijk minder social mindfulness dan wanneer je opgroeit in

een cultuur met kleine huizen waarin je meer op elkaar bent aangewezen. Dat is tenminste wat we denken, maar we moeten het nog onderzoeken.”

Aziatisch of Italiaans?Ook willen de onderzoekers in de toekomst kijken naar erfelijkheid, om te bepalen wat de genetische component van social mindfulness is. Van Lange: “We verwachten dat het niet zo sterk genetisch bepaald is als bijvoorbeeld intelligentie, maar bijna alle psychologi-sche en sociale eigenschappen zijn erfe-lijk. Voor social mindfulness verwachten we een duidelijke genetische veranke-ring, ook omdat het een beroep doet op vaardigheden die erfelijk zijn.”Bij social mindfulness gaat het overigens lang niet alleen om keuzes maken, maar om rekening houden met de ander in bredere zin. Stel je wordt op straat aange-sproken door een toerist die vraagt of je een leuk restaurant in de buurt weet. Van Doesum: “een groot deel van de mensen zal ja zeggen en de toerist naar hun favoriete restaurant sturen, maar je houdt meer rekening met de ander als je die eerst vraagt: van wat voor eten houd je? Aziatisch of Italiaans? en hoe veel geld wil je ongeveer besteden? Grote kans dat de tip die je daarna geeft, beter past en dat de toerist je tegenvraag erg waar-deert.”

Dictatorsen als je heel goed doorhebt wat de belangen van de ander zijn, maar geen zin hebt om ernaar te handelen? Bijvoor-beeld omdat je zelf heel veel zin hebt in dat laatste stukje chocoladetaart? Van Lange: “Mensen kiezen soms inderdaad bewust voor zichzelf, maar wij denken nu dat het vaker min of meer onbewust gebeurt. toch zijn er ook mensen die hun grote sociaal inzicht juist gebruiken om zelf verder te komen: dat zijn machiavel-listen. Dictators weten vaak uitstekend wat mensen graag willen horen en zetten dat in om zelf meer macht te vergaren. je hoeft social mindfulness dus niet per se te gebruiken voor anderen.”

HOE VER KIJK JIJ?We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES

Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

WWW.WERKENBIJDEVU.NL


maIL

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Is het als grap of serieus bedoeld wat collega Peter Nijkamp in zijn column ‘Op zoek naar de rationele altruïst’ [Advalvas nr 1] schrijft? zijn voorstel werkt namelijk slechts voor bijzondere of apart gekozen getalsmatige verhoudingen. Het centrale punt is dat de delen bij elkaar opgeteld niet het geheel opleveren. zo zijn de erfdelen van de drie zonen, bij elkaar opgeteld: 1/2 + 1/3 + 1/9 = 17/18, dus niet 18/18 = 1. Dat wil zeggen: de erfdelen zijn, vreemd genoeg, zo bepaald dat niet de hele erfenis van 17 kame-len verdeeld wordt (zoals het eigenlijk hoort), maar dat er een rest van 1/18 blijft. Welnu, de zo bepaalde verdeling lukt niet bij 17 kamelen, mits kamelen niet in stukken mogen worden gesne-den. Het gebruik van de kameel van de rationele altruïst is gewoon een leuke omweg om van de

bepaling van de oude Arabier af te wijken en in plaats ervan gewoon een andere verdeling te gebruiken, namelijk die in de verhoudingen 9 : 6 : 2. De erfdelen, bij elkaar opgeteld, geven dan wel 17. Men had zonder inschakeling van een rationele altruïst meteen kunnen zeggen: we kiezen gewoon een andere verdeelsleutel die wél uitgevoerd kan worden. en hetzelfde geldt voor de verdeling van de 11 leerstoelen. een altruïst is dus helemaal niet nodig. Nog afgezien van de vraag wat het tijdelijk bijvoegen van een kameel of leerstoel - zonder enige persoonlijke kosten - met altruïsme te maken heeft.

Peter Kirschenmann, emeritus hoogleraar bij de faculteiten Wijsbegeerte en Exacte Wetenschappen

rationele altruïst

aDVertentie

Normaliter lees ik altijd met veel plezier Advalvas. Maar het ‘kneuzenstuk’ is me in het verkeerde keelgat geschoten. Vanuit mijn promotieonderzoek naar cyberpesten zie ik hoeveel impact het kan hebben als je het gevoel hebt er niet bij te horen. Ik vind het belangrijk dat studen-ten zich aan de VU veilig voelen. Daarom vind ik het echt erg dat jullie eerstejaars de boodschap meegeven dat het oké is om de zogeheten ‘kneuzen’ (wat een rotwoord) te kwetsen door niks meer van je te laten horen en hen als een baksteen te laten vallen. Veel van die ‘kneuzen’ hebben het op de middelbare school (en/of basisschool) niet gemakkelijk gehad. en daarna gaan ze naar de universiteit, met een kans op nieuwe vriendschappen. en dan komt daar zo’n artikel. Was dit nou nodig?

Anouk den Hamer, docent statistiek afdeling Sociologie en promovendus communicatiewetenschappen

Kneuzen


Reportage

DOOR FLOOR BAL FOtO’S StUDIOVU/RIeCHeLLe VAN DeR VALk

Eerlijk is eerlijk. Het zijn vooral de ouders die echt enthousiast zijn over het gloednieuwe the Student Hotel. De gemiddelde student laat zich niet afschrikken door de aftandse bank of de schimmelige koelkast in het gemid-delde studentenhuis. Hun moeder daarente-gen loopt daar een stuk minder warm voor.

Vandaar dat de moeder van Pauline Ingen Housz (20), eerstejaars HBO-commerciële economie, vanavond nog even aan het rekenen slaat. Misschien dat ze toch bereid is om de hoge huur voor de komende vijf maanden te betalen. Haar dochter en zij hebben net een rondleiding gekregen in het hotel dat deze week in het oude elsevier-gebouw aan de jan van Galenstraat in Amsterdam-West geopend is. Pauline twijfelt nog tussen een van deze 709 kamers of een kamer van acht vierkante meter in een studenten-huis in de Watergraafsmeer. “Daar heb ik net gehospi-teerd. Als dat niets wordt, ga ik hier tijdelijk huren. Ik woon in Rotterdam en heb geen zin om telkens heen en weer te reizen. Hopelijk vind ik daarna een goedkopere kamer.”

Het luxe leven in Amsterdam-West

Gratis fitness, beveiliging, en je hoeft zelfs niet te koken. De suites in het Student Hotel zijn nu al volgeboekt.

Overal camera’sHet is gemakkelijk te zien waar al die ouders zo warm voor lopen. Wie voorbij de altijd bemande receptie loopt, komt in een gemeenschappelijke ruimte die zo uit een woonmagazine lijkt te komen: okergele banken, kekke hanglampjes, retro kasten en Gispentafels. er zijn studeerplekken met ingebouwde stopcontac-ten, biljarttafels en een bibliotheek met een groot tv-scherm. Frank Uffen, medewerker Marketing en partnerships, is niet bang dat dit moois door al te olijke studenten gesloopt gaat worden. “In ons hotel in Rotterdam zijn vorig jaar drie stoelen gesneuveld. Dat is geen slechte score. We begrijpen het best als er eens wat gebeurt. Als het gemeld wordt, repareren we het gewoon.” Niet onbelangrijk: beneden hangen overal camera’s. Die hangen er, volgens Uffen, voor de veiligheid van de studenten en andere hotelgasten. “Ouders vinden dat fijn.” Bovendien is de lol van balorig gedrag er snel af als je weet dat er altijd iemand meekijkt.

Veel buitenlandse studentenHet hotel trekt vooral veel internationale studenten. Mensen die vanuit het buitenland, vooral via het inter-net, een kamer in Amsterdam moeten zien te vinden. Iets wat voor de gemiddelde Nederlander al pittig is. Uffen: “zelf heb ik in drie jaar tijd zes keer in onderhuur

stUDenten

nadia Duvekote: ‘mijn vader vond het vet’

Reportage

De suites hebben zelfs een bad

Célia mahiou: ‘Het is duur maar je krijgt veel extra’s’


gezeten. Al die kamers vond ik viavia. Maar die ingang hebben buitenlanders niet. Wat is dan hun alternatief?” Wie in the Student Hotel gaat wonen, betaalt een flinke prijs. “Maar daar krijg je ook iets voor terug”, vindt Uffen. “Als je een kamer voor vierhonderd euro per maand huurt, moet je nog een tv, bed en matras kopen. Onze kamers zijn gemeubileerd, met tv. Huurders krijgen van ons ook een leenfiets. Die kosten besparen ze.”Masterstudent Célia Mahiou (22) is net vanuit Parijs hier-heen verhuisd om geschiedenis aan de UvA te studeren. ze bevestigt wat Uffen zegt. “Het is duur, maar je krijgt veel extra’s voor die prijs. Ik heb één kamer ergens anders bekeken. Daar werd hetzelfde voor gevraagd, maar daar had ik geen eigen keukentje.”Het lijkt er trouwens op dat die kosten voor de huurders geen groot probleem zijn. De allerduurste suites zijn allemaal al volgeboekt. “een jaar een master in het buitenland volgen is sowieso duur. Studenten van buiten Nederland betalen ook veel meer collegegeld. Dat is een investering, daar kan die huur ook nog wel bij.”Bovendien zijn de prijzen niet zomaar gekozen. “We zijn een commercieel bedrijf. We vragen alleen bedragen die mensen bereid zijn om te betalen.”Niet elke huurder is student. Ook promovendi wonen in het hotel, vooral buitenlandse. en zelfs een Duitse hoog-leraar die in Amsterdam een aanstelling voor een paar dagen heeft, heeft een vaste kamer geboekt. tegen de gewone hotelprijs van vijftig euro per nacht kunnen fami-lieleden en vrienden van de bewoners een kamer huren. een gewone logé die de nacht bij een student in bed door-brengt, hoeft niet extra te betalen. Al is het niet de bedoe-ling dat die permanent intrekt.

Goedkoper in Tokio“Mijn vader zei dat hij het vet vond.” Dus heeft Nadia Duvekote (23), studente styling & mode aan de particu-liere B Academy, net een huurcontract voor twee semes-ters getekend. “Het was dit of een appartement in de Bijlmer dat helemaal leeg was.” Dat zou een probleem zijn: haar meubels en andere spullen staan nog in tokio, waar ze de afgelopen jaren gewoond heeft. ze is net een paar weken terug en had nog geen tijd om echt te zoeken naar geschikte woonruimte. Vandaar dat the Student Hotel, dat gemeubileerde kamers biedt, een mooie oplos-sing voor haar is. Hoewel ze de prijs wel hoog vindt. “Voor minder geld woon ik nu middenin tokio, een van de duur-ste steden van de wereld. en ik heb daar zelfs een bad. Hoewel mijn woning niet veel groter is dan dat bad.”Doordat de grotere kamers de eerste maanden vol zitten, moet Nadia het de komende tijd met een standaardkamer doen. Daarna schuift ze door. “Ik moet voor mijn oplei-ding veel kleding opslaan. Waar ik die tot die tijd laat, weet ik nog niet.”

Elke avond warm etenBeneden, rechts van de receptie, is restaurant/bar the kitchen. De prijs van de gemiddelde avondmaaltijd ligt rond de 6,50 euro en je kunt er ook ontbijten en lunchen. Overbezorgde ouders kunnen bij de huur ook een meal-plan reserveren. De basisvariant kost 140 euro per maand. Huurders die van plan zijn om nooit een supermarkt van binnen te bewonderen, zijn voor 480 euro extra per maand klaar.

Wat kost dat dan? De budgetkamer is twaalf vierkante meter en kost 650 euro per maand bij een contract voor vijf maanden. Wie voor tien maanden tekent, betaalt 595 euro. Huurders krijgen een eigen douche, maar moeten de keuken met tien anderen delen.

De duurste kamer, de suite, kost 925 euro bij een vijfmaandencontract. Wie het langdurig contract tekent, betaalt 850 euro. De kamer is 21 vierkante meter, heeft een bed van 160 cm breed, een badkamer met bad en eigen keukenblok.

Voor deze prijs krijg je een gemeubileerde kamer met tv, gratis wifi, een inpandige sportschool waar klasjes gegeven worden, een leenfiets en gebruik van een wasserette en copy- en printkamer, zodat wanhopige tripjes op zondagavond naar een vriend met een werkende printer niet nodig zijn.

Af en toe meldt een twintiger met een koffer zich bij de receptie

tijdens de rondleiding voor de geïnteresseerde studenten is het nog leeg in het hotel. alleen de paar studenten die vroeg met hun studie beginnen, hebben hun kamer al betrokken. af en toe meldt een twintiger met een koffer zich bij de receptie, maar de grote drukte moet nog komen. Overal zijn nog voorbereidingen aan de gang om alles op tijd af te krijgen. een medewerkster heeft een enorme bos sleutelringen voor zich liggen. Het juiste nummer van het gele postvakje moet aan de juiste sleutel vastgemaakt worden. nog maar 709 te gaan. Dan kan het hotel echt in bedrijf.

‘We willen niet dat iemand zich de koning van de gang gaat voelen ‘

Na je tentamens eruit…een contract teken je bij the student Hotel voor vijf of tien maanden. Wel houden ze rekening met het begin en eind van je collegejaar, zodat je niet middenin de tentamenweek hoeft te vertrekken. in de zomer worden de kamers vooral verhuurd aan congresgangers en summerschoolbezoekers.

Wie na de vakantieperiode terugkeert, hoeft geen privileges te verwachten. Kamers worden willekeurig toegewezen en verzoeken om met een vriend of vriendin op dezelfde gang te belanden, worden afgewezen. “Het is de bedoeling dat er elke keer een nieuwe community ontstaat waar iedereen welkom is. We willen voorkomen dat iemand zich de koning van de gang gaat voelen en gaat bepalen wie welke kamer krijgt”, zegt Frank van Uffen, medewerker marketing and partnerships.


Mirte van Diepen studentenraadslid exacte Wetenschappen OpInIe

Aan de UvA is veel protest van studentenorgani-saties die tegen de fusie zijn. De studentenraden aan de VU zijn veel minder negatief. Hoe komt dat? “We hebben

ten moet heel goed zijn. Ook moet er een goede overgangsregeling komen voor studenten die zijn begonnen in het oude systeem. en vooraf moet duidelijk zijn wat er op je diploma komt te staan: VU of UvA of allebei. er zijn genoeg dingen die nog beter moeten worden uitgewerkt.”

En als je op de fiets naar het Science Park in Water-graafsmeer moet? Is dat voor jou een probleem? “Nee, zo lang je maar niet drie keer op een dag heen en weer hoeft.”

Je studeert wiskunde aan de VU. Was de VU een bewuste keuze voor jou? “Niet heel erg: bij de meeloopdag van de UvA kon ik niet. Bij de VU wel en ik vond het leuk. Achteraf ben ik blij met mijn keuze, want wiskunde aan de VU benadert problemen iets meer vanuit de praktijk dan aan de UvA en dat ligt me beter.”


‘Studenten mogen niet de dupe worden van bètafusie’Studentenraadslid Mirte van Diepen is ‘kritisch positief ’ over de voorgenomen bètafusie. ‘Er moet nog wel een goede overgangsregeling komen voor studenten.’

tegen- standersstudentenorganisaties aan de Uva protesteerden tegen de voorgenomen bètafusie bij de opening van het academisch jaar. Ze hingen een spandoek op met de tekst: Vrije Universiteit van amsterdam. Welkom op de VU.

dezelfde argumenten en dezelfde zorgen. Inhoudelijk verschillen onze denkbeel-den niet eens zo veel. Ook wij volgen het fusieproces kritisch en willen dat dingen goed geregeld worden voor studenten. Alleen zijn wij kritisch positief en zou het best kunnen dat de studentenraad van de UvA uiteindelijk toch tegen een fusie zal stemmen.”

Zijn UvA-studenten trotser op hun universiteit dan VU-studenten? “je kunt ook trots op jezelf zijn zonder dat je negatief over anderen bent. Ik ben er best trots op dat ik aan de VU studeer, maar als er goede argumenten zijn om één gezamenlijke bètafaculteit te begin-nen, dan heb ik daar geen moeite mee, zo lang de dingen voor studenten maar goed geregeld zijn.”

Wat is je grootste zorg over de bèta-fusie? “De logistiek en administratie moeten op orde zijn. Bij scheikunde, waar ze vorig jaar het eerste jaar van de bachelor al hebben samengevoegd, hadden studenten allerlei problemen. Met het inschrijven voor vakken bijvoor-beeld. Het programma werd dubbel aangeboden aan de VU en de UvA, maar dezelfde vakken verschilden toch van elkaar. De communicatie tussen docen-

TEKST EN fOTO WELMOED VISSER

mirte van Diepen


cOLUmn

De vrouw die voor mij stond, ín mijn deuropening zodat de deur niet meer dicht kon, had een paar keer aangebeld voor ik open-deed. Ook was ze naar het raam gelopen om met veel

moeite tussen de stroken plakplastic door naar binnen te kijken en naar de voor-deur te wijzen. ze klopte tegen het glas. Voor de zekerheid belde ze vervolgens nog eens aan. “Mag ik wat vragen?” vroeg ze. “Misschien”, antwoordde ik, want meestal wordt die vraag mij op zaterdag-ochtend gesteld door mensen die mij willen bekeren, frisse jongens die even over jezus willen sparren, of moeders met peuters aan de hand die grote natte ogen opzetten als ik de deur dicht wil doen. Deze zichtbaar bedroefde vrouw had geen peuter bij zich, maar een lege kinderwagen, wat het geheel een naar-geestige aanblik gaf. “Ik heb een zoon”, zei ze, “en die studeert hier sinds kort.”Mijn vrees dat ze over de lege kinder-

Voet tussen de deur

wagen of God zou beginnen verdween, tenzij haar zoon erg klein, voorlijk of heilig was. “Hij kan geen woning vinden. Ik ben maar gewoon aan het aanbellen”, ze zette nog een stap naar voren, zodat ze in de hal stond. “Hebt u een kamer vrij?”Ik zei van niet.“Maar hoe vindt mijn zoon dan een huis? Heb je dit gekocht? Het ziet er wel groot uit.”De vrouw had niet echt de goede buurt uitgekozen om naar een studentenwoning te zoeken. Overal wonen artsen en advocaten en het huis naast het onze stond tot voor kort nog te koop voor zeven ton. Mijn vriend en ik hadden het niet helemaal geloofd toen we hier terechtkwamen, in een huurhuis. Maar inmiddels hebben we een verklaring gevonden in de schimmelplekken op de muren en de vochtkringen in het plafond. Ik vertelde de vrouw dat ik huurde.“Hoeveel betáál je dan?” vroeg ze. “Dat deel ik liever niet met mensen die ik niet ken.”“Véél dus. Hoeveel ongeveer? zeg gewoon even hoeveel

je betaalt. Vierhonderd? Achthonderd?”Nu zette ik een stap naar voren. Haar wanhoop was van het begrijpelijke soort, maar zo opdringerig dat ik er benauwd van werd. Ik zei dat ze misschien even in een andere buurt moest gaan rond-vragen, of aan het secretariaat van de hogeschool een foldertje over wonen kon halen. Haar ogen werden rood. eigenlijk moest ik haar een kop koffie aanbieden.“Het spijt me”, zei ik, meer omdat ik haar weg wilde hebben dan omdat ik geen kamer over had – haar hand rustte nu bezitterig op de deurpost. Uiteindelijk vertrok ze toch, die lege kinderwagen voor zich uit, om haar queeste voort te zetten in een nog chiquer deel van de stad. Of dit nu een heimelijke actie uit moederliefde was of de wens om eindelijk van dat immer thuiswonende kind verlost te raken; ik hoop dat ’t lukt. en dat er de volgende keer gewoon weer door relifanaten aangebeld wordt; die kan ik tenminste zonder gewetensbezwa-ren wegbonjouren.

‘Zeg gewoon even hoeveel huur je betaalt. Vierhonderd? Achthonderd?’

roos van rijswijk literatuurwetenschapper



Onderwijsvisie

DOOR DIRK DE HOOG

De toespraak van rector Frank van der Duyn Schouten bij de opening van het acade-mische jaar over de nieuwe onderwijsvi-sie, waarvoor hij het concept schreef, is enthousiast ontvangen. Hij wil af van het dominante denken in rendementscijfers, prestatieafspraken en het opvoeren van

de kostenefficiëntie. De universiteit moet de academi-sche en maatschappelijke vorming van studenten weer centraal stellen, luidt zijn pleidooi. “We moeten studen-ten niet opleiden voor de arbeidsmarkt van vandaag, maar om verantwoordelijkheid te nemen voor de maat-schappij van morgen.” zijn uitspraak dat studenten best vier jaar over hun bacheloropleiding mogen doen, mits ze hun tijd nuttig besteden, klinkt bijna revolutionair in tijden van langstudeerboetes.

Zakenlui naar de VU“Ik zie in deze concept-visie echte koersveranderingen. Dat is een aangename ervaring”, zegt Rob van Bogget. Hij is beleidsmedewerker Onderwijs bij de faculteit Rechten en voorzitter van de commissie-Onderwijs van de ondernemingsraad. “Het is verfrissend wat hij bijvoorbeeld zegt over het bevorderen van excellentie op de universiteit. Volgens hem moeten we niet kijken naar de wensen van de grote bedrijven op de zuidas en daar met de pet langs gaan. Maar de rector zegt: laat die zakenlui van de zuidas maar hierheen komen om te zien wat voor talent we allemaal in huis hebben.”Yussef Al tamimi, student rechten en lid van de univer-sitaire studentenraad, vindt ook dat de rector met goede ideeën aankomt. “Hij wil een brede invulling

Snel studeren is ook niet allesRector Frank van der Duyn Schouten pakt verrassend uit met zijn concept-onderwijsvisie. Reacties van een student en een medewerker.

van het begrip diversiteit. Daarbij gaat het niet alleen om aandacht voor de excellente studenten, maar om aandacht voor iedereen. Hij ziet diversiteit als iets dat je moet nastreven omdat het op zichzelf waardevol is; iets waarmee de VU zich kan onderscheiden.”

Langer studerenAl tamimi is enthousiast over de uitspraak van de rector dat studenten best wat langer over hun studie mogen doen. “Dat is echt een omslag. De laatste jaren was het denken helemaal gericht op zo snel mogelijk studeren met het dogma van nominaal is normaal. Langer over je bachelor mogen doen, past perfect bij de visie die persoonlijke ontwikkeling tijdens de studententijd stimuleert. De rector wil nadrukkelijk dat de universiteit meer is dan een veredelde beroepsopleiding.”Van Bogget vindt dat de rector nieuwe verbanden legt tussen christelijke traditie en onderwijsvisie. “We leven natuurlijk niet meer in de negentiende eeuw, dus je moet opnieuw benoemen wat nu het bijzondere van de VU is. zo’n notie dat we niet primair opleiden voor de arbeidsmarkt, maar academici opleiden die maatschap-pelijke verantwoordelijkheid durven nemen, past prima in zo’n visie.”

Kosten en batenVan Bogget hoopt dat de nieuwe rector zijn stem durft te verheffen binnen de vereniging van samenwerkende universiteiten VSNU. “De VSNU heeft in mijn ogen het beleid van de vorige staatssecretaris zijlstra veel te makkelijk gevolgd, waardoor we nu met al die pres-tatieafspraken zitten opgescheept. Hoewel, het moet nog steeds blijken of die afspraken ook daadwerkelijk in praktijk worden gebracht, want er is nog steeds geen wettelijk kader voor. Ik hoop dat het de rector lukt het debat weer te laten gaan over wat echt de maatschap-

Rector wil af van prestatie-afspraken en rendementscijfers


campUs


De universiteit moet meer zijn dan een veredelde beroepsopleiding

Didactische uitwerkingVan Bogget heeft nog een kritiekpunt op de concept-onderwijsvisie, namelijk dat er weinig concrete maat-regelen in staan voor didactische uitwerking. “Ik denk dat docenten wel een paar handvatten nodig hebben om een samenhangend onderwijsprogramma te kunnen uitvoeren. Maar ik begrijp dat daar ook haken en ogen aan zitten. In het verleden zijn van bovenaf concepten bedacht, zoals de community of learners, het project reflectief studeren en van-waarden-weten. Maar die zijn nooit aangeslagen. Het bleef beperkt tot een paar docenten die ermee experimenteerden. Misschien moet je die gemeenschappelijke visie vooral op de faculteit zelf ontwikkelen en niet van bovenaf. Maar ja, bedenk wel dat het succes van de Universiteit Maastricht voor een groot deel komt doordat ze een uniek, instellingsbreed onder-wijsmodel hadden, het probleemgericht onderwijs.’’

Luisterende rectortoch krijgt Van der Duyn Schouten volop krediet om door te gaan. Van Bogget: “De rector is nadrukkelijk bereid de discussie aan te gaan. Op eigen initiatief kwam hij naar een onderwijsmiddag op onze faculteit en ging het gesprek aan met de 120 docenten die er waren. Dat werd zeer gewaardeerd.”Al tamimi heeft ook vertrouwen in de dialoog. “Al voor het schrijven van de concept-onderwijsvisie heeft de rector studenten gevraagd mee te denken en nu heeft hij ook gelijk in alle openheid met leden van de studenten-raad en de ondernemingsraad over zijn ideeën gespro-ken, maar vooral ook geluisterd!”

Lees ook het bericht op advalvas.vu>nieuws> 2 september> rector wil dwarse studenten

pelijke relevantie van universiteiten is in plaats van kosten-batenanalyses, die tot op de cent nauwkeurig uitrekenen wat het onderwijs per uur kost.”

Gestapelde schoolcarrière? Jammer!Natuurlijk hebben beide heren ook kritiekpunten. Al tamimi is het er bijvoorbeeld niet mee eens dat de rector de instroom wil blokkeren van studenten met alleen een hbo-propedeusediploma. “De rector zegt zich verantwoordelijk te voelen voor de intellectuele ontwik-keling van jongeren. Hij wil vooral ook eerstegeneratie-studenten stimuleren te gaan studeren. Maar juist rela-tief veel van hen hebben een gestapelde schoolcarrière achter de rug. eerst vmbo, dan mbo en dan een jaar hbo. Als je die weg blokkeert, lijkt het erop dat je alleen de op voorhand excellent ogende studenten wilt binnenhalen en je je niet wilt inzetten voor de intellectuele ontwikke-ling van álle jongeren.”Van Bogget ziet daar een uitdaging voor de universi-teit. “Het is een grotere prestatie van docenten om een student van een vijf naar een zes te helpen dan van een acht naar een achteneenhalf. Daar moet je wel de juiste middelen voor ontwikkelen. We zijn nu bezig met de summercourse en dat zouden we verder kunnen uitbrei-den. De minister wil dat studenten zich uiterlijk in mei aanmelden. Dat biedt een mogelijkheid bijspijkercursus-sen aan te bieden voor wiskunde, Nederlands en engels, want dat zijn toch vaak struikelvakken bij beginnende studenten, zeker als ze geen vwo-vooropleiding hebben gedaan.” FO

tO s

tudi

oVU/

riec

helle

van

der V

alk

e-mail: [email protected] | www.intranet.vu.nl/or | www.vu.nl/or | 11 september 2013

Voorbereiding adVies samen-werking UVa in het kader Van de aFs

op 4 juli ontving de Gv van het college van bestuur de instemmingsvraag van het op 2 juli voorgenomen besluit “integratie van de bètafaculteiten van de vrije universiteit en de universiteit van amsterdam”. Hiermee hebben de colleges van bestuur de hoofdlijnen van een plan neergezet, echter zonder financiële onderbouwing. of het plan betaalbaar is en realiseerbaar vertellen de colleges niet.

Bovendien lijken er voor het personeel nogal wat verrassingen in het verschiet te liggen, waar men nu nog het zwijgen toe doet. leidt de oprichting van de aFS mogelijk tot reorganisatie? De colleges hebben het er niet over. Behalve reorganisatie zijn massificatie van het onderwijs, financiële tegenvallers en iCt-falen niet denk-beeldig. Helderheid is dusnodig op een flink aantal punten, voordat de Gv

wil instemmen. tevens moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan.

Cruciaal is of er voldoende draagvlak is onder personeel en studenten betrokken bij aFS, blijkend uit een ondubbelzinnig positief oordeel over een fusie van de faculteiten van de kant van de medezeggenschapsorganen ervan. er dient een bindende afspraak te komen over inrichting van de medezeggenschap binnen aFS in de vorm van een or aFS. een aantal opleidingen mogen bij de vorming van aFS niet opgeheven of samengevoegd worden: biomedische weten-schappen (wordt te groot); future planet studies/aarde en economie; informatica (plan is niet bekend); medische natuurwetenschappen/

22494_OR_pagina_11_Sep_2013.indd 1 9/5/13 11:38 AM

e-mail: [email protected] | www.intranet.vu.nl/or | www.vu.nl/or | 11 september 2013

Voorbereiding adVies samen-werking UVa in het kader Van de aFs

op 4 juli ontving de Gv van het college van bestuur de instemmingsvraag van het op 2 juli voorgenomen besluit “integratie van de bètafaculteiten van de vrije universiteit en de universiteit van amsterdam”. Hiermee hebben de colleges van bestuur de hoofdlijnen van een plan neergezet, echter zonder financiële onderbouwing. of het plan betaalbaar is en realiseerbaar vertellen de colleges niet.

Bovendien lijken er voor het personeel nogal wat verrassingen in het verschiet te liggen, waar men nu nog het zwijgen toe doet. leidt de oprichting van de aFS mogelijk tot reorganisatie? De colleges hebben het er niet over. Behalve reorganisatie zijn massificatie van het onderwijs, financiële tegenvallers en iCt-falen niet denk-beeldig. Helderheid is dusnodig op een flink aantal punten, voordat de Gv

wil instemmen. tevens moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan.

Cruciaal is of er voldoende draagvlak is onder personeel en studenten betrokken bij aFS, blijkend uit een ondubbelzinnig positief oordeel over een fusie van de faculteiten van de kant van de medezeggenschapsorganen ervan. er dient een bindende afspraak te komen over inrichting van de medezeggenschap binnen aFS in de vorm van een or aFS. een aantal opleidingen mogen bij de vorming van aFS niet opgeheven of samengevoegd worden: biomedische weten-schappen (wordt te groot); future planet studies/aarde en economie; informatica (plan is niet bekend); medische natuurwetenschappen/


Die ene week waarin de vu na weken lang uitgestorven te zijn geweest, op een paar verdwaalde bouwvakkers na die in luchtdicht verpakte cabines asbest verwijderen en waarin de lange vu gangen nog langer leken, plots een invasie plaatsvindt van nieuwe eerstejaars. Dat is altijd een mooi spektakel. ouderejaars die hun kansen inschatten bij de onzekere groentjes. De activiteiten en de onvermijdelijke rondleidingen van clubjes achter bordjes ophoudende mentoren onjuistheden vertellend over zalen, diensten en andere belangrijke universiteitszaken. De vu wordt wakker. maar sliep zij dan? Begin juli werd het voorgenomen besluit bekend gemaakt over het doorpakken in de oprichting van aFS, de fusie van de bèta-faculteiten uva en vu. De selectieprocedure voor de nieuwe collegevoorzitter is gestart. nieuwe beleidsstukken die worden uitgegeven over bijvoorbeeld onderwijskwaliteit vinden zomaar het daglicht op het moment dat alle thuisblijvers een lange, zomerse neus trekken naar de zonaanbiddende costagangers. in de donkere krochten van de universiteit blijkt een domein te bestaan waarvan onwetende denkt dat de mad scientist zijn snode plannen smeedt over de wereldhegemonie. De bibliotheek begroet een nieuwe directeur. De vu sliep niet, ze draaide gewoon door. alleen wisten we het niet. Zo is het toevallig ook nog een keer

colUmn por

SCan DezeQr-CoDe met

je Smart-pHone

Ambtelijk secretAris OndernemingsrAAdkitty Jong, de boelelaan 1105, k 1d-30, 1081 hV amsterdam, tel. 020 59 85312, dAgelijks bestuur ottho heldring, (Voorzitter), Jelly reinders, (ViceVoorzitter), henk oliJhoek cOmmissie cOmmunicAtie Janneke eppinga, dick Van gilder, henk oliJhoek, matthiJs pontier, rick VermUnt, peter Versteeg cArtOOn merliJn draisma VOrmgeVing stUdioVU

coloFon

www.Facebook.com/ondernemingsraad.VU

@or_VU

farmaceutische wetenschappen (op zichzelf blijven is verstandiger vanwege unique selling points). Bij een eventuele naamswijziging heeft de Gv van de vu recht van instemming.

om de instemmingsvraag te kunnen beant-woorden moeten er voorts nog gegevens optafel komen:

1 meerwaarde Voor onderwiJs enonderzoeker lijkt een meerwaarde te zijn voor onderzoek, maar voor onderwijs is dat nog niet duidelijk. een defensief aspect lijkt een rol te spelen: onder de huidige financieringsvoorwaarden zijn bepaalde opleidingen te klein en hebben buiten aFS geen geloofwaardige financiële toekomst. De getalsmatige criteria voor opleidingen zijn erg rigoureus: minimaal 100 studenten per Bachelor, 20 per ma-opleiding. in hoeverre krijgt het aFS-bestuur de vrijheid om van deze criteria af te wijken, met argumenten als profilering en focus? De gevolgen voor een te kleine opleiding zijn niet bekend. Betekent ‘te weinig’ studenten sluiten of afstoting naar een ander onderdeel binnen de twee instellingen? Studenten wezen op het feit dat een aantal goed lopende, duidelijk geprofileerde opleidingen (zoals Future planet Studies), niet zomaar gefuseerd kunnen worden.

2 Financiënuit de aanbiedingsbrief van de beide CvB’s blijkt dat de transitiekosten van 40 miljoen euro worden gespreid over alle diensten en faculteiten van beide organisaties. Dit betekent dat de gehele vu, evenals de hele uva, bijdraagt in de kosten. wat dit betekent voor de faculteiten en diensten die niet profiteren van deze integratie is niet bekend. welke ver-plichtingen krijgen de faculteiten en diensten door dit project?

De werkelijke transitiekosten zijn nog niet duidelijk. in het plan aFS op Hoofdlijnen issprake van beperkte, onvermijdelijke transitie-kosten (5 miljoen euro voor de projectorgani-satie en 2 miljoen voor digitale communicatie-verbindingen e.d.) en van hoge, wenselijke transitiekosten (40 miljoen euro voor kwaliteits-impuls). onbekend zijn de transitiekosten voor personeel. indien deze nihil zijn, betekent dit dan feitelijk een werkgarantie? zo nee, uit welke centrale of decentrale budgetten worden deze kosten betaald? ook de hoogte van verhuiskosten en de meerkosten door verhuizing tussen vu Campus en Science park zijn onbekend, evenals de kosten van het afblazen van aFS.

er is nog geen zicht op de inverdieneffecten van aFS. De Gv wil geïnformeerd worden over lagere administratieve lasten door minder opleidingen, lagere bestuurlijke lasten door het principe van eenhoofdige leiding en mogelijke besparingen bij bedrijfsvoering en onderzoek.Het lijkt voor de hand te liggen de oCw-prestatiegelden te oormerken, voor zover acties gericht zijn op het verbeteren van onderwijs-kwaliteiten effectiviteit. Het is echter niet duidelijk in hoeverre het CvB prestatiegelden wil oormerken voor dekking van de transitie-kosten van aFS. en wat gebeurt er met de prestatiegelden wanneer de aFS niet doorgaat?

3 harmonisatie Van (administratieVe) systemeneen flink aantal systemen moeten op elkaar aansluiten terwijl daarvan de procedure, haal-baarheid en kosten niet duidelijk zijn. De Gv verzoekt de CvB's een geloofwaardig plan te presenteren (met tijd en kosten/opbrengsten) om de harmonisatie te voltrekken. tevens dient er een risicoanalyse gemaakt te worden van de harmonisatie concernsystemen.

4 medezeggenschaponduidelijk is de organisatie van de mede-zeggenschap. aFS is te groot voor een onder-deelcommissie. een oplossing is om binnen de vu meerdere ondernemingsraden in te richten voor faculteiten en diensten en vervolgens in navolging van de uva een Centrale or te vormen.

5 risico personeelniet duidelijk is wat er qua rechtspositie gebeurt met het personeel binnen aFS. zijn er rechtspositionele gevolgen die verband houden met de publiek-private grondslag van beide universiteiten en, zo ja, hoe wordt daarmee omgegaan? een uitvoeringsorganisatie als aFS zou wellicht onder andere regels kunnen vallen. maar kan het ook betekenen dat er een nieuwe reorganisatieronde voor het personeel komt? een werkgarantie voor wp en oBp is een belangrijke voorwaarde. een risicoanalyse van juridische consequenties voor het personeel is op zijn plaats.

6 exit-strategie een belangrijke vraag is wat er gebeurt als de beoogde samenwerking niet aan de wederzijdse verwachtingen voldoet. is er een geloofwaardig scenario wanneer het nodig blijkt om de aFS-boedel te verdelen? en zijn de risico’s zodanig afgeschermd dat de universiteiten niet mee worden gezogen in een eventuele mislukking?



cULtUUr

je kunt ze na 25 jaar wel oude lullen noemen, maar ze zijn in de loop der tijd niet milder geworden. In hun nieuwe programma Back to Basic zullen de heren van NUHR (Niet Uit Het Raam) het publiek weer eens stevig de waarheid zeggen. Maar als het beter uitkomt, gaan ze ook een flinke leugen niet uit de weg. joep van Deudekom, Peter Heerschop, Viggo Waas en eddie B. Wahr: vier mannen en een paar microfoons. zonder gedoe.Bedenk wel dat het optreden in de Griffioen een leesvoorstelling is. Dat betekent dat de teksten soms letterlijk van papier gelezen worden. Dit is een voor-stelling in wording: je neemt de onvolkomenheden op de koop toe.

Dick Roodenburg,publiciteitsmedewerker Griffioen

Meatballs

CONCEPT Gehaktballenrestaurant waar het elke dag gehaktdag is.SfEER Strak, maar met een oer-Hollandse uitstraling en ambiance. ETEN Het menu werkt met een stappenplan. Het is erg leuk om je gerecht jouw persoonlijke draai te geven; wat je al niet kunt combi-neren met een bal! kies je dezelfde of verschillende ballen of leg je juist wat meer de nadruk op de speciale groenten? Alles is mogelijk. Mijn tafelgenoot kiest de Dutchies: echte Hollandse ballen met daar-bij verse pasta en parmezaanse kaas en een lekkere knoflooksaus. zelf probeer ik de vegetarische Pumpkin Ball met salsasaus uit. een zeer smakelijke krokante bal, gevuld met pompoen, geitenkaas en salie. Daarbij kies ik de verrassende bijgerechten spinazie met sojasaus, pompoenpuree met popcorn en frisse tomatensalade met couscous. Als toetje nemen we koude ballen: een ijsbolletje met twee huis-gemaakte koekjes. Mijn eetpartner kiest voor het aardbeienijs met twee chocoladekoekjes en ik sluit de avond af met vanille-ijs en een kokos- en chocoladekoekje. Prima toetje om deze ballentent mee te verlaten. BEDIENING Vriendelijk en vlot.AANRADER Absoluut. De spinazie met sojasaus smaakt uitstekend bij de ballen.PRIJS Voor 50 euro heb je voor twee personen een zeer gevarieerd menu met één drankje en een toetje. WAARDERING

Tent met ballen

Cultuurcentrum griffioen Uilenstede

Back to Basic Dinsdag 24 september aanvang: 20.30 uur

studenten: € 11,50 medewerkers VU: € 16,-

griffioen.vu.nl

Niet Uit Het Raam

MEATBALLS Warmoesstraat 15 meatballs.nl

Lili-Anne de Jongh, derdejaars bachelor politicologie

Cabaret Restaurant

om de week gaat een student op kosten van

advalvas uit eten en beoordeelt het restaurant.

FOtO

jor

is va

n be

nnek

om

Ook gratIs UIt eten voor advalvas? mail naar [email protected].


stUDenten

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van RUNE BRULS.

“Hier woont een creatieveling, dat kan niet missen”, zegt tandheelkundestudent

Rianne Zeldenrust resoluut. “Dat zie je meteen aan het kastje dat aan de muur hangt, dat komt waarschijnlijk van een rommelmarkt. De funky tas en de gouden spiegel bevestigen ook haar creatieve imago. ze studeert ook iets in die richting, misschien interieurontwerp. en ze is dol op thee, anders zou ze niet twee verschillende theepotten hebben.”

“Dit is een typische studentenkamer, kijk maar naar de waterkoker en het kommetje waaruit ze net gegeten heeft”, zegt student kunstgeschiedenis Jaap de Munnik (25). “Dit is haar leefruimte, waarschijnlijk woont deze studente op Uilenstede of iets soortgelijks met een gemeenschappelijke keuken en woonkamer. De kamer is netjes, dus de

bewoonster is dat ook. Hier woont een meid die haar zaakjes goed op orde heeft. Als er iets gedaan moet worden, heeft zij het al geregeld voordat iemand er erg in heeft.”

“Hier woont in ieder geval geen informaticastudent”, lacht student international business administration Maximilian Rossi (25). “Die laptop is toch veel te klein om aan te werken? ze doet een studie waarbij ze niet veel achter haar computer hoeft te zitten. Ik denk aan filosofie of iets in die hoek. Maar ik vind het echt wel raar dat ik nergens een boek of studieboek zie. Dus áls ze studeert, dan doet ze dat vast ergens anders. ze is een Nederlands meisje van een jaar of 21 en ze houdt van reizen. Daarvan neemt zij allemaal gekke dingen mee: theepotten, een vaas en een gouden spiegel. en er is nog genoeg ruimte op de muren, ze kan vooruit.”

Rune Bruls 23

studeert neuroscience en betaalt 330 euro voor haar kamer op Uilenstede.

Vond haar kamer via studentenwoningweb.

Door student-reporter Nienke StumpelFoto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar [email protected].

“Interieurontwerpster? Eigenlijk heb ik helemaal niet zoveel aandacht aan mijn kamer besteed”, bekent student neuroscience Rune Bruls (23). “Het zijn allemaal losse spullen die ik leuk vind, ik heb het niet echt bij elkaar uitgezocht. Die spiegel komt bijvoorbeeld gewoon van de Xenos. Ik houd wel van een beetje kitsch. Reizen vind ik inderdaad superleuk, die zilveren theepot heb ik meegenomen van een schoolreisje naar Marokko. Vorig jaar heb ik een half jaar door Australië en Nieuw-Zeeland gereisd, maar m’n backpack was te klein om veel spullen mee te nemen. Dat mijn bureau zo leeg is, komt doordat ik nu stage loop. Daarom heb ik alle studieboeken opgeborgen in de kast en mijn grote laptop, die ligt op mijn stageplek.”

sleutelgat 02

griffdoor merlijn Draisma


Nr 02 11 september 2013

Documents

Transcript of Nr 02 11 september 2013