Adviesgroep

T 0900 9690 (lokaal tarief)

F 030 66 30 000

www.fnvbondgenoten.nl

Notitie

Aan

Bestuurders, OR leden, kaderleden FNV Bondgenoten

Van

Paul van den Boom, Beleidsadviseur Sociale Zekerheid, Adviesgroep

Datum Doorkiesnummer

30 november 2010 030-2738134

Onderwerp

WGA Eigen risico

Sinds 2007 kunnen werkgevers ervoor kiezen het risico voor de

werkhervattingregeling voor gedeeltelijk arbeidsgeschikte (WGA) van hun

werknemers voor eigen rekening te nemen. Een werkgever kan zich publiek

verzekeren bij het UWV of eigenrisicodrager worden. In de meeste gevallen zullen

werkgevers die eigenrisicodrager worden dit risico herverzekeren bij een private

verzekeringsmaatschappij. Eigen risicodragen zonder herverzekeren is voor de meeste

werkgevers niet mogelijk vanwege de zeer hoge bankgaranties die hiervoor afgegeven

moeten worden

Doordat de gedifferentieerde WGA-premie voor veel bedrijven in 2011 behoorlijk stijgt

en veel werkgevers verwachten dat de komende jaren de WGA sowieso volledig

geprivatiseerd wordt, zien we een toename van het aantal bedrijven dat overstapt naar

eigenrisicodragen. Een ander argument waarom werkgevers overstappen is dat

verzekeraars een zekere, stabiele premie garanderen over drie of vijf jaar. Dit is bij de

UWV, met een ondoorzichtige systematiek zeker niet zo. De premie is iedere keer weer

een verassing.

In het kort werkt het zo:

Werkgevers kunnen er voor kiezen de WGA premie aan de UWV te blijven betalen. Ten

opzichte van de huidige situatie verandert er dan niets. Wordt de werkgever

eigenrisicodrager dan betaalt hij deze premie niet en neemt hij tegelijkertijd de

uitkeringslasten van een werknemer in de WGA voor 10 jaar voor zijn rekening. Dit

risico wordt dan vaak weer verzekerd bij een private verzekeringsmaatschappij.

Ondernemingsraden en Personeelsvertegenwoordigingen hebben adviesrecht in de keuze

als een werkgever eigen risicodrager wil worden, of weer terug wil naar het UWV. Een

recente schatting wijst uit dat eind 2010 27% van de werkgevers, in totaal goed voor

43% van de werknemers, eigenrisicodrager zijn. Werkgevers kunnen twee keer per jaar

overstappen; 1 januari en 1 juli. Dit moet drie maanden voor die tijd (dus 1 oktober of

april) worden aangegeven bij de belastingdienst. Dit mag onder voorbehoud van

overeenstemming met de OR hierover.

Notitie

Blad 2 van 4

Ons kenmerk ..

Adviesrecht ondernemingsraad

Op grond van artikel 25.1.m van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) is een

werkgever verplicht advies te vragen aan de OR of personeelsvertegenwoordiging over

het voornemen een WGA eigen risicodrager te worden en een verzekering af te sluiten

bij een verzekeraar. De werkgever moet na het nemen van een definitief besluit de

Ondernemingsraad zo spoedig mogelijk van het besluit schriftelijk in kennis te stellen.

Als het advies niet of niet geheel is gevolgd, moet de werkgever aan de

Ondernemingsraad aangeven waarom van het advies is afgeweken. Daarnaast is de

werkgever ook verplicht advies in te winnen bij de OR of PVT over de uitvoering van het

besluit. Indien de Ondernemingsraad een afwijkend advies uitbrengt dan is de werkgever

verplicht de uitvoering van zijn besluit op te schorten tot een maand na de dag waarop

de Ondernemingsraad van het besluit in kennis is gesteld.

De FNV heeft geen principiële bezwaren tegen eigenrisicodragen in de WGA. We

moeten een aantal zaken goed geregeld zijn. Zaken rond re-integratie, sanctiebeleid,

inspraak en ondersteuning.

De WGA premie

Een van de redenen om te kiezen voor het al dan niet onderbrengen van het WGA risico

bij een private verzekeraar is de hoogte van de premie. Hier kan ook een belang voor

werknemers liggen. Werkgevers kunnen namelijk, onder voorwaarden, tot maximaal de

helft van de WGA-premie verhalen op het nettoloon van werknemers. Als een

werkgever dit doet dan hebben werknemers er dus ook voordeel bij dat de werkgever

kiest voor de goedkoopste optie. Omdat de premie waar het hier over gaat, de zgn.

gedifferentieerde WGA-premie of Werkhervattingkaspremie, bij het UWV voor 2010

behoorlijk is gestegen zien wij een stijging van het aantal bedrijven dat wil overstappen

naar het eigen risicodragerschap. Hoeveel er echt betaald moet worden is van allerlei

factoren afhankelijk. Bedrijven die voor het eerst of met stijgende WGA instroom te

maken hebben krijgen sowieso te maken met forse premiestijging.

Volledige privatisering

Een argument voor eigenrisicodragen dat regelmatig gebruikt wordt door verzekeraars

en tussenpersonen die werkgevers adviseren is dat de kosten voor bedrijven die bij het

UWV blijven geconfronteerd kunnen worden met veel extra kosten als de WGA volledig

geprivatiseerd wordt. Dit zou best wel eens waar kunnen zijn maar zeker is dit niet. De

indruk is dat dit argument alleen wordt gebruikt om druk achter het advies tot

overstappen te zetten. We zien zelfs dat er geroepen wordt dat de volledige

privatisering waarschijnlijk in 2012 of 2013 gaat plaatsvinden. Dit is echt zeer

voorbarig. Hierover is nog niets bekend. Vraag als OR opheldering als dergelijke

argumenten worden gebruikt in de onderbouwing.

Notitie

Blad 3 van 4

Ons kenmerk ..

Re-integratie

De kosten is niet het enige belang dat werknemers hebben in bij de keuze tussen UWV

en eigen risico. Misschien nog wel belangrijker is hoe er met arbeidsongeschikte

werknemers wordt omgegaan. Behalve dat een werkgever de kosten van de uitkering

10 jaar voor zijn rekening moet nemen, blijft hij ook verantwoordelijk voor de re-

integratie. Met andere woorden de werkgever moet er voor blijven zorgen dat als het

mogelijk is, een werknemer de kans geboden wordt om weer aan het werk te gaan.

Deze verplichting geldt ook als het bedrijf de werknemer na twee jaar ziekte ontslaat.

Ook heeft de werkgever de mogelijkheid een sanctie op te leggen als een werknemer

onvoldoende meewerkt aan re-integratie. Hier kan wel een verschil ontstaan tussen de

beoordeling door het UWV en de werkgever of zijn verzekeringsmaatschappij. Bij het

UWV zijn wettelijk zaken geregeld zoals het recht op re-integratiemiddelen, bezwaar en

beroep, cliëntenparticipatie en het contact tussen arbeidsongeschikte en

uitkeringsinstantie. Dit zijn zaken die bij eigenrisicodragers niet wettelijk geregeld zijn.

Dit wil overigens niet zeggen dat alles slechter geregeld is, want ook werkgevers en

verzekeraars hebben er een financieel belang bij dat re-integratiekansen benut worden.

Het is echter wel zo dat ondernemingsraden en personeelsvertegenwoordigingen er op

moeten toezien dat deze zaken goed geregeld zijn.

Het recht op een uitkering voor arbeidsongeschikte werknemers is overigens wel

geregeld. Als een bedrijf dat eigen risicodrager is bijvoorbeeld failliet gaat dan heeft dit

geen gevolgen voor het recht op een WGA uitkering van een arbeidsongeschikte

werknemer.

FNV dringt er bij de overheid dan ook op aan dat met name rondom re-integratie er meer

wettelijke zekerheden moeten komen voor werknemers waarvan de werkgever eigen

risicodrager WGA is. Tot die tijd is het aan OR’en en PVT’s om toe te zien op een

fatsoenlijke uitvoering.

Instemmingrecht regeling re-integratie

Een goed beleid van het bedrijf rond re-integratie van langdurig zieken is gewenst, maar

lang niet altijd aanwezig. De stap naar ‘eigenrisicodragerschap’ kan dat bevorderen; dat

zou mooi zijn maar in de praktijk zien we nog weinig goede voorbeelden.

Eerste stap zal ongetwijfeld zijn de verstrekking van personeelsgegevens over mensen

die langdurig ziek of beperkt inzetbaar zijn. Slim is om als OR of PVT om die informatie

ook te verlangen. Bij het aangaan van eigenrisicodragerschap kun je als OR/PVT een

toezegging verlangen van je directie dat op dit gebied beleid wordt ontwikkeld dat eerst

aan de OR/PVT ter instemming wordt voorgelegd.

Notitie

Blad 4 van 4

Ons kenmerk ..

Checklist waar op te letten bij adviesaanvraag uitvoering WGA

• Wat zijn de intenties en toezeggingen van de verzekeraar als het gaat om re-

integratie inspanningen. Met name is belangrijk dat de individuele werknemer

ook zeggenschap heeft over het re-integratie activiteiten en recht heeft op een

re-integratiebudget en invloed op de besteding daarvan.

• Zijn er toezeggingen dat er ook ondersteuning is op re-integratieactiviteiten in de

laatste jaren van het eigen risico? Dat is belangrijk omdat het financiële belang

van de werkgever of verzekeraar dan nog maar gering is.

• Zal de werkgever zelf informatie verzamelen rond re-integratie en beleid

ontwikkelen, en dit voorleggen ter instemming aan de OR of PVT.

• Als er een reeds een verzekering is voor de eerste twee ziektejaren heeft het de

voorkeur om ook de WGA bij dezelfde verzekeraar onder te brengen. Dit

vergroot het financiële belang van deze verzekeraar bij succesvolle re-integratie.

Waarbij ontslag tijdens de eerste twee ziektejaren natuurlijk uit den boze is. Ook

niet met wederzijds goedvinden.

• Zijn er afspraken over de mogelijkheden van de werkgever om een sanctie op te

leggen bij onvoldoende re-integratie inspanning door de werknemer? Met name

bezwaar en beroep tegen een dergelijke maatregel moet goed geregeld zijn.

Omdat het hier complexe materie betreft heeft het de voorkeur om afspraken te

maken over ondersteuning van een werknemer in een beroepsprocedure.

Wenselijk is ook de afspraak te maken dat gedurende een beroepsprocedure er

geen uitkering wordt ingehouden. Met andere woorden: dat de bezwaar- of

beroepsprocedure een opschortende werking heeft.

• Leidt de verandering tot een kostendaling? Met name bij werkgevers die kosten

verhalen op werknemers is dit van belang. Kunnen er afspraken gemaakt

worden over de besteding van de kostenbesparing. Bijvoorbeeld in preventie, re-

integratie of duurzame arbeidsplekken van arbeidsgehandicapten.

• Is er voldoende inspraak van OR of PVT over hoe het eigenrisicodragerschap

wordt vormgegeven? Het ontbreken van cliëntenparticipatie zoals dat bij de

UWV wordt vormgegeven moet gecompenseerd worden door goede inspraak

afspraken met OR of PVT

• Over het verhalen van 50% van de WGA premie op het netto salaris van de

werknemer moet de werkgever overleg met voeren met OR of vakbond. Als er

onvoldoende beleid is op preventie van ziekteverzuim en re-integratie van zieke

of arbeidsongeschikte werknemers, dan kunnen werknemers tegen het

premieverhaal te protesteren. Dit is tussen werkgevers en werknemers

afgesproken in de Stichting van de Arbeid.

Wil een OR ondersteuning van FNV Bondgenoten bij een adviesaanvraag over eigen

risicodragen in de WGA dan kan contact worden opgenomen met de OR-centrum 030-

273 87 39(9 – 13 uur), or-centrum@bg.fnv.nl .