www.tebodin.com

Normalisatie en Risicobeheersing Boorproces

28 oktober 2008

Ir. G.J.DijkstraTebodin

www.tebodin.com

Normalisatie & Risicobeheersing Boorproces

Normalisatie: Wat is het, doel en nut

Hoe verloopt het normalisatieproces

Boorproces en normalisatie

Hoe verder?

www.tebodin.com

Normalisatie :Wat is het ?

Definitie normalisatie (NEN):

“Normalisatie is het opstellen van (technische) regels om daarmee orde of eenheid te scheppen op gebieden waar deze ordening noodzakelijk of gewenst is en zo bij te dragen aan een veiliger en doelmatiger maatschappij”

Denkoefening NSTT leden:

Vervang : ”Maatschappij” door “Boorproces”

www.tebodin.com

Normalisatie: Wanneer?

Normalisatie vindt plaats bij voordelen voor: Bruikbaarheid

Besparing in tijd, materiaal en geld

Uitsluiten van verwarring

Veiligheid en gezondheid

Milieu

Deze voordelen zijn te behalen bij: Massale en meervoudige toepassing (vb.:productnormen)

Grensoverschrijdende processen tussen verschillende disciplines (vb.:systeemnormen)

www.tebodin.com

Normalisatie: Nut (1)?

Efficiency (dimensies, koppelbaar, typebeperking componenten etc)

Basis voor kwaliteit en vermijden van fouten (vaste oplossingen voor regelmatig terugkerend technische problemen)

Identificatie van risico’s

Gemeenschappelijke basis voor marktpartijen

Kennisdeling en –verspreiding (opslag vakkennis, weergave ‘state of the art’)

www.tebodin.com

Normalisatie: Nut (2)?Een norm heeft geen wettelijke status maar:

Uniforme aanpak en beoordeling geeft gemeenschappelijke basis voor marktpartijen:

Basis voor contracten

Basis voor vergunningeisen

Basis/referentie voor regelgeving

Basis voor certificaten

Basis voor productaansprakelijkheid

(MINIMUM EISEN, HET MAG ALTIJD BETER !)

Basis bij slechting van geschillen

www.tebodin.com

Het Normalisatieproces: Hoe (1)?

In normcommissies met een specifieke en zorgvuldig bewaakte overlegstructuur tussen alle belanghebbende partijen, gebaseerd op consensus.

Draagvlak!

Draagvlakvergroting door referenties in regelgeving (Vb.: Toelichting AMVB Buisleidingen) en toetsing door onafhankelijke geaccrediteerde partijen (Notified Bodies)

www.tebodin.com

Structuur en proces NEN 3650 serie

07/04/2004 GU-IIR 8

Werkgroepen NC:

-Ontwerp

-Bedrijfsvoering &

Veiligheid

-Materialen

-Corrosiebescherming

-Uitvoering

Normcommissie transportleidingen (NC 310 004)(Overheid en bedrijfsleven)

NEN 3650 serie, herziening om de 5 jaar)

BRANCHE:•Deelname NC en WG’s•Commentaar/errata/ praktijk-ervaringen/ nieuw beleid

Tekstvoorstellen

Norm +

Herziening

www.tebodin.com

Het Normalisatieproces: Hoe (2)?

Normalisatie is een continu proces:

Voortschrijdend inzichten en terugkoppeling vanuit de branche aangaande

techniek

Milieu, duurzaamheid

veiligheid

Economie

worden elke 5 jaar geëvalueerd en kunnen leiden tot een herziene uitgave van de norm

www.tebodin.com

Bestaande normalisatie boorproces(1)

NEN 3650 serie: NEN 3650

NEN 3651 Kruisingen

(NEN 3653)

NPR 3659

NTA 8000

RWS, Dienst weg-en waterbouwkunde Richtlijn boortechnieken (normatief karakter)

www.tebodin.com

Bestaande normalisatie Boorproces

DRINKWATERVOORZIENING

NC 349 164

““DRINKWATERVOORZIENING“D

RINKWATERVOORZIENING GASDISTRIBUTIE

NC 349 008

STADSVERWARMING

NC 349 054

RIOLERING

NC 351 165

SYSTEMEN:

OP LAND

TER ZEE

MEDIA:

ALLE

LEIDINGEN VAN:

STAAL

KUNSTSTOF

BETON

NOD.GIETIJZER

VEZELCEMENT

KERAMIEK

NC 310 004

MET

ERNSTIG

GEVOLG

BIJ

FALEN

RODE GEBIED = NEN 3651

NC 310 004

NEN

NEN-EN 1555

NEN-EN 1091

NEN-EN 13941

(CUR 59 en 122)

Rode gebied omvat allekruisingen met belangrijke

Waterstaatswerken !

Toepassingsgebied NEN 3650 serie

www.tebodin.com

Normalisatie: Wat (1)?

Doelvoorschriften:

Algemene functionele eisen

Veiligheid

Duurzaamheid

Milieu

Invulling door de branche/contractpartij

Toetsing achteraf

Veelruimte voor eigen invulling

www.tebodin.com

Normalisatie: Wat (2) ?

Gedetailleerde technische voorschriften: Vormgeving

Onderzoek vooraf

Berekeningen

Constructieve voorzieningen

Uitvoeringstechniek

Procesbeheersing (monitoring, controle, bijsturing!)

Vastleggen eindresultaat (revisiemeting/tekening)

Gegevensoverdracht (alle projectfasen)

www.tebodin.com

Normalisatie: Wat (3)?

Gedetailleerd mag, maar voorkom verstarring:

(Fragmenten uit voorwoord NEN 3650:)

“De (..) gestelde eisen zijn veiligheidseisen. Afwijking van de (deterministische) eisen in deze norm is mogelijk, indien wordt aangetoond dat hetzelfde of een hoger veiligheidsniveau wordt bereikt”

“Degenen die de norm toepassen moeten bekend zijn met de materie en daartoe de nodige deskundigheid bezitten”

“De ontwerper, bouwer of gebruiker van buisleidingsystemen wordt erop gewezen dat deze norm geen ontwerpspecificatie of handboek is”

www.tebodin.com

Boorproces, Vergunning en Normalisatie

initiatief

ontwerponderzoek

vergunning

uitvoering

Beheer

oplevering

Normalisatie

(regelgeving)

Stakeholders(Overheid +

Bedrijfsleven)

Gebaseerd opconsensus!

www.tebodin.com

Normalisatie & Risicobeheersing Boorproces

Ontwerp (en Bestek): Boorprofiel, Bochtstraal, diepte (Onmogelijkheden!)

Intrede- , uittredehoek

Materiaalkeuze

Trekkrachten tijdens uitvoering

Belastingen in de eindsituatie

Bekleding en afwerking verbindingen

Invloed grondgesteldheid (altijd lokaal onderzoek!)

(bestuurbaarheid, muddruk,stabiliteit boorgat)

Invloed hulpconstructies ( trekken damwanden !)

www.tebodin.com

Boorproces, Vergunning en Normalisatie

initiatief

ontwerponderzoek

vergunning

uitvoering

Beheer

oplevering

Normalisatie

(regelgeving)

Alternatieven!BoorprofielMateriaal

buisgeometrieTrekkrachtenBuis-grond-

interactieboorgatstabiliteit

Input NSTT

www.tebodin.com

Normalisatie & Risicobeheersing Boorproces

Vermindering risico’s door onderzoek (1): Geotechnisch onderzoek (NEN 3650, NEN6740)

Grondsoorten (slappe lagen, grind)

Gelaagdheid

Grondwater, stijghoogten

Berekening boorprocesparameters

Maximale en minimale boorvloeistofdrukken

Mogelijke kwel langs de leiding

Nagaan invloed boren op de omgeving

(zettingen, rijzingen, uittreden boorvloeistof)

www.tebodin.com

Normalisatie & Risicobeheersing Boorproces

Vermindering risico’s door onderzoek (2): Milieutechnisch onderzoek

Historisch onderzoek (desk- en veld studie?)

Kabels en leidingen

Lokale obstakels(grondradar?)

Eisen aan inhoud en presentatie gegevens

www.tebodin.com

Risico’s Boorproces en Normalisatie

initiatief

ontwerponderzoek

vergunning

uitvoering

Beheer

oplevering

Normalisatie

(regelgeving)

-Geotechnisch -Historisch

Betrouwbaar!Volledig!

TIJDSDRUK!

Richtlijnen NSTTBedrijfsproces

aannemer

www.tebodin.com

Normalisatie en Risicobeheersing Boorproces

Uitvoering: Voorschriften m.b.t. toe te passen sleufloze

uitvoeringsmethode Afh van belang waterstaatswerk

Afhankelijk van grondgesteldheid

Voorschriften t.a.v. gekozen uitvoeringsmethode Instellen procesparameters (op basis grondonderzoek!)

Frontsteundruk bij gesloten frontboringen

Boorspoeling, boorsnelheid, muddruk bij HDD’s

Materiaal en materieel

Tijdelijke constructies

www.tebodin.com

Boorproces, Vergunning en Normalisatie

initiatief

ontwerponderzoek

vergunning

uitvoering

Beheer

oplevering

Normalisatie

(regelgeving)

MateriaalMaterieel

TIJDSDRUK!Onvoldoende kennisProcesparameters

vs ondergrondBoorvloeistof

boorgatstabiliteit

Bedrijfsproces aannemerInput NSTT

www.tebodin.com

Normalisatie en Risicobeheersing Boorproces:

Oplevering Voorschriften m.b.t. Gegevensoverdracht

Tijdstip

Inhoud en presentatie onderzoeksgegevens

Inhoud en presentatie (revisie)metingen

Specifieke eisen aan overdracht/interpretatie gegevens ?

Etc

Beheer Eisen t.a.v operating manual

Eisen aan organisatie en procedures

Eisen t.a.v. periodieke metingen en controles

www.tebodin.com

Boorproces, Vergunning en Normalisatie

initiatief

ontwerponderzoek

vergunning

uitvoering

Beheer

oplevering

Normalisatie

(regelgeving)

Bedrijfsproces Aannemer

Input NSTT ?

Revisiemeting

(meetapparatuur!)

Gegevensoverdracht

Betrouwbaar

Volledig!

www.tebodin.com

Normalisatie: Risico’s (1) ?

Verstarring (Ontwerpers/uitvoerders en handhavers)

letterknechterij, ‘indekken’

belemmering creativiteit en innovatie

Terugkoppeling uit de branche, Periodieke herziening !

Ondeskundig gebruik(we ‘voldoen aan de norm’, maar niet echt)

Standaard berekening zonder overdenken en toetsing lokale omstandigheden en uitgangspunten

Ontwerpuitgangspunten worden niet vervuld in de uitvoering

www.tebodin.com

Normalisatie: Risico’s(3)?

Handhaving gebrekkig: Onvoldoende vakinhoudelijke kennis en ervaring bij

overheden, ‘notified bodies’ en certificerende instellingen leidt tot onjuiste toepassing of zelfs tot het niet toepassen van de vigerende nor (papieren tijger)

www.tebodin.com

Risicobeheersing boorproces en Normalisatie: Hoe verder?

Herziening NEN 3650 serie start eind 2008! Opname design rapport NSTT

Voorschriften t.a.v. revisiemeting en overdracht van documenten bij oplevering

Specifieke voorschriften per leidingmateriaal?(Staal,Gietijzer, HDPE, Beton)

Suggesties voor aanpassing huidige document: Nu indienen bij de NC 310.004!

www.tebodin.com

Hoezo : de boring is vastgelopen? We

hebben toch volgens de norm gewerkt !!?

Tenslotte: Normalisatie vervangt Vakmanschap niet....