Normaal en vertrouwd wonen én leven met dementie - · PDF filePGB woonvoorziening -...
41
Normaal en vertrouwd wonen én leven met dementie Een dementievriendelijke gemeenschap, in een dementievriendelijke omgeving Het Vertrouwde Dorp Selectiedocument Mozaïek Putterhaag gemeente Houten, 2 november 2015
Transcript of Normaal en vertrouwd wonen én leven met dementie - · PDF filePGB woonvoorziening -...
Normaal en vertrouwd wonen
én leven met dementie
Een dementievriendelijke gemeenschap,
in een dementievriendelijke omgeving
Het Vertrouwde Dorp
Selectiedocument Mozaïek Putterhaag gemeente Houten, 2 november 2015
2
INHOUDSOPGAVE
I. Inleiding 4 Het Vertrouwde Dorp: Een uniek woonzorgconcept 4
Een Houtens initiatief 4
II. Het Vertrouwde Dorp 8
A. Planvisie en programmatische toevoeging 8
'Individueel wonen' in een dementievriendelijke leefgemeenschap
én omgeving 8
Onderscheidend vermogen: méér persoonlijk maatwerk 9
PGB woonvoorziening - Scheiden wonen en zorg 11
Doelgroep 11
Gebouw 11
Duurzaamheid 16
Riolering, kabels en leidingen, heien 18
Elektronische hulpmiddelen 18
Levensloopbestendig 19
B. Maatschappelijke betrokkenheid 20
Vraaggestuurd ontwikkelen en participatie 20
Eindgebruiker in beeld 20
Krachtenveldanalyse 24
Participatieplan en invloed stakeholders 24
C. Financieel verdienvermogen 28
Grondopbrengst 28
Financiering bouw 28
Financiering Het Vertrouwde Dorp 28
D. Kwaliteit publieke ruimte 29
Buitenruimte 29
Gemeentelijk onderhoudsareaal en uitbreiding perceel 29
Speelplaatsvoorziening 30
Parkeeroplossing 30
Verkeersstructuur 31
Optie De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum 32
Groen en bestaande bomenstructuur 32
III. Opties Maatschappelijke voorzieningen 33 Samenwerking Het Vertrouwde Dorp, De KrachtFabriek en
Ontmoetingscentrum 33
a. Aanbod optie Ontmoetingscentrum 36
b. Aanbod optie De KrachtFabriek 38
3
BIJLAGE BAND 1
1a: Selectieleidraad Mozaïek Putterhaag 43
1a-1 Bijlage 1 Checklist 44
1a-2 Bijlage 3 Uniforme Eigen Verklaring en Uittreksel KvK 45
1a-3 Bijlage 4 Volmacht tekeningsbevoegdheid 59
1a-4 Bijlage 5 Conformiteitenlijst 60
1a-5 Bijlage 6 Prijsinvulformulier 61
1a-6 Bijlage 6.1 Verklaring garantstelling 62
1a-7 Bijlage 6.2 Bouwrijp maken 63
1b: Selectiedocument Het Vertrouwde Dorp 64
1b-1 Parkeerbalans Ontwikkeling "Het Vertrouwde Dorp” 65
1b-2 Emailbericht Wout Schut (De KrachtFabriek), “Intentie
tot samenwerking” 74
1b-3 Brief Ilonja Hovers (Uitwerking), “Positieve intentie
samenwerking met Het Vertrouwde Dorp 76
1b-4 Email Bomengroep de Haag, steun voor Het
Vertrouwde Dorp 77
1b-5 Materiaalkeuze De KrachtFabriek 78
1b-6 Referentieprojecten 79
BIJLAGE BAND 2
Vertrouwelijke documenten (worden niet openbaar gemaakt) 81
2a Bouwrijp maken – Offerte Sloopwerkzaamheden 82
2b Exploitatielasten Het Vertrouwde Dorp 84
2c Exploitatielasten Ontmoetingscentrum 85
2d Exploitatielasten De KrachtFabriek 86
2e Financiële onderbouwing Het Vertrouwde Dorp concept 87
4
I. INLEIDING
Het Vertrouwde Dorp: Een uniek woonzorgconcept Wij zijn verheugd deel te nemen aan de selectie van de herontwikkeling
van basisschool Het Mozaïek – De Haag in de wijk De Haag te Houten.
Voor u ligt ons plan van Het Vertrouwde Dorp. Het Vertrouwde Dorp
betreft een particulier kleinschalige PGB woonzorglocatie met 24 woningen
voor mensen met dementie, waar wij als zorgondernemersechtpaar bij
zullen gaan wonen. Het biedt voor een grote groep ouderen in de
gemeente Houten een uniek, vernieuwend en volwaardig alternatief voor
de reguliere verpleeginstellingen.
In de gemeente Houten is nog geen PGB wooninitiatief voor mensen met
dementie aanwezig. Dit betekent een vergroting van de keuzemogelijk-
heden voor haar inwoners. Daarbij biedt ons woonzorgconcept een
kwalitatieve aanvulling op de huidige woningvoorraad en het zorgaanbod.
Het aantal dementerenden in Nederland zal de komende 25 jaar (2040) zijn
verdubbeld. De gemeente Houten zal volgens Alzheimer Nederland in
dezelfde periode een nog veel sterkere groei doormaken, namelijk een meer
dan verdrievoudiging(!) van het aantal inwoners met dementie.
In de selectieleidraad Mozaïek Putterhaag geeft de gemeente Houten aan:
De gemeente is op zoek naar een voor Houten nieuwe toevoeging aan het Houtense
woonareaal. Zoals eerder genoemd moet de doelgroep in ieder geval ‘ouderen’ zijn,
maar hierbinnen zijn natuurlijk talloze varianten mogelijk (specifieke doelgroep,
zorgaspecten etcetera). De gemeente wil zich laten verrassen door een voor Houten
nieuw concept waarmee natuurlijk rekening wordt gehouden met de eindgebruiker.
Het Vertrouwde Dorp speelt in op bovenstaande wens van de gemeente.
Wij willen de gemeente Houten graag ondersteunen in haar taak om voor
haar inwoners met dementie passende huisvesting, begeleiding en zorg te
realiseren. Dit doen wij door het realiseren van een vernieuwend concept
van 'individueel wonen' in een dementievriendelijke gemeenschap en omgeving.
Een Houtens initiatief Ons initiatief kan met recht een Houtens initiatief genoemd worden. Voor
en door Houtenaren. Het sluit aan op de toekomstvisie 'Proeftuin Houten
2025', met belangrijk uitgangspunten: duurzaam, innovatief en
kleinschalig. Een initiatief waarbij het wonen en het eigen leven van de
mens (in dit geval de oudere met dementie) centraal staat, waarbij de
begeleiding en zorg anders, beter, goedkoper en met voldoende aandacht
voor bewoners wordt georganiseerd. Een nieuw initiatief waarbij de optie
van een bijzondere samenwerking met De KrachtFabriek en realisatie van
een Ontmoetingscentrum invulling geeft aan een grote maatschappelijke
Figuur 1: Sfeerimpressie voorzijde Het Vertrouwde Dorp
5
behoefte. Een unieke samenwerking die leidt tot een 'win-win' situatie voor
onze organisaties, bewoners, ‘inspirators’ en deelnemers Ontmoetings-
centrum en die kansen biedt tot beleving, meedoen (participatie) en
ontmoeting voor vele (bijzondere) doelgroepen in de gemeente Houten.
Wij, Johanna en Theo Castrop, wonen vanaf 1999 met onze twee kinderen
met heel veel plezier in de gemeente Houten. Enthousiaste reacties over
het woonzorgconcept uit ons sociaal en professioneel netwerk, leverde al
snel spontaan een ‘zwaan kleef aan’ reactie op van mensen woonachtig of
werkzaam in de gemeente Houten. Mensen die geïnspireerd zijn geraakt,
betrokken willen zijn bij onze droom en inmiddels met ons meedoen. Het
zijn deskundigen en adviseurs op het gebied van huisvesting, bouw,
financiën, medische zorg, dementiezorg, parkeren en verkeer, vormgeving,
etcetera. Allemaal mensen met een warm hart voor mensen met dementie.
Samen hebben we als verpleegkundigen en gezondheidswetenschapper
een brede ervaring in de gezondheidszorg. Theo is de afgelopen 20 jaar
met name als locatiemanager in de (reguliere en particuliere) ouderenzorg
met thuiszorg werkzaam geweest. Johanna heeft een brede ervaring in het
ziekenhuis, particuliere zorg bij mensen thuis (24-uurs zorg) die terminaal
of dementerend zijn. Inmiddels heeft Johanna, inclusief de opstartfase, al
ruim vijf jaar als coördinator mede vorm mogen geven aan Hospice
Kromme Rijnstreek in Houten.
Ons idealisme, passie en gedrevenheid in combinatie met onze
persoonlijke ontwikkeling en ervaring, maakt dat wij nu onze lang
gekoesterde droom willen gaan verwezenlijken. Niet alleen voor ons zelf,
maar vooral ook voor de kwetsbare groep ouderen die leiden aan dementie
en voor hun familieleden en mantelzorgers. De aanbestedingsprocedure
hebben wij voor eigen rekening en risico gedaan.
Johanna & Theo Castrop
Het Vertrouwde Dorp
6
Plangebied Mozaïek Putterhaag
Figuur 2: Locatie Mozaïek, inclusief groenstrook met speelplaats
Figuur 3: Situatietekening bassischool Mozaïek in relatie tot omgeving en park
Figuur 4: Situatietekening bestaande omgeving Mozaïek Putterhaag
Figuur 5: Nieuwe situatie Het Vertrouwde Dorp
7
Perspectief Het Vertrouwde Dorp
Figuur 6: Perspectief vanuit Schonenburgspad / parkzijde
Figuur 8: Perspectief vanuit Putterhaag / parkzijde
Figuur 7: Perspectief vanuit hoek Putterhaag en Wielewaalhaag
Figuur 9: Perspectief bovenaanzicht vanuit parkzijde-Putterhaag
8
II. HET VERTROUWDE DORP
A. PLANVISIE EN PROGRAMMATISCHE
TOEVOEGING
'Individueel wonen' in een dementievriendelijke
leefgemeenschap én omgeving In tegenstelling tot wat vaak in de reguliere zorgsector ervaren wordt, zien
wij de dementerende niet als een eenduidige groep ouderen met dezelfde
ziekte. Zoals ieder mens uniek is, is ook iedere dementerende uniek met
eigen persoonlijke behoeften, wensen, rituelen, interesses, dagritme,
etcetera. Wij vinden het belangrijk dat de eigen manier van wonen en leven
van de oudere het uitgangspunt is in Het Vertrouwde Dorp, met maximaal
behoud van de eigen keuzevrijheid en privacy.
Het Vertrouwde Dorp sluit aan op de toenemende maatschappelijke
behoefte van ouderen om zo gewoon en vertrouwd mogelijk te wonen.
Onze toekomstige bewoners verhuizen naar een gewone en herkenbare
woning. Hiermee wordt de stap om te verhuizen kleiner dan naar een
reguliere instelling.
Voor de ouderen die behoefte hebben aan een rustige omgeving, wordt een
comfortabele, herkenbare prikkelarme omgeving aangeboden met
persoonlijke warme aandacht. Zo wordt er voor ouderen die juist behoefte
hebben aan activiteiten en huiselijke gezelligheid een meer prikkelrijke
omgeving gerealiseerd. Voor hen en ook voor de bewoners die de gehele
dag een loopdrang hebben ('de dolers'), is er ook het dorpsplein met de
verschillende beleefplekken, -ruimtes en de mogelijkheid om te wandelen.
Hier kan men 'zelf op pad gaan en anderen ontmoeten'. De beleefplekken en -
ruimtes zullen ouderen verleiden om iets te doen of te beleven. Maar het
biedt ook de familieleden, mantelzorgers, medewerkers en vrijwilligers de
mogelijkheid met de ouderen 'samen iets te ondernemen'. Natuurlijk kunnen
ouderen ook op hun appartement verblijven. Er is toezicht van
medewerkers en tevens wordt gebruik gemaakt van slimme
sensortechnologie.
Een veilige tuin waar men zelfstandig kan wandelen maar bovenal ook een
groene omgeving (park) om met ouderen samen te gaan wandelen en de
winkels om de dagelijkse boodschappen te doen, zijn voor ons
onlosmakelijk verbonden met een dementievriendelijke omgeving! Dit heeft
een enorme meerwaarde en maakt dat de locatie Mozaïek Putterhaag voor
ons enorm belangrijk is.
Figuur 6: Sfeerimpressie dorpsplein "Restaurant De Zwijger"
9
Figuur 7: Dementievriendelijke omgeving, park en winkels in de nabijheid
Het gebouw betreft vijf grote woonhuizen, verbonden door een atrium. Door
de vijf verschillende woonhuizen trachten wij de sfeer van een 'dorp' te
creëren. Een dorp dat voor mensen vertrouwd en herkenbaar is, waar men
elkaar kent, er aandacht voor elkaar is, elkaar helpen als vanzelfsprekend
wordt ervaren en er sprake is van een actieve leefgemeenschap. We willen
het gevoel creëren van "Het dorp" waar Wim Sonneveld over zong: "Dit
dorp, ik weet nog hoe het was....". Onze naam "Het Vertrouwde Dorp" is
hiervan afgeleid.
Onderscheidend vermogen: méér persoonlijk maatwerk In de afgelopen 10 jaar is er vanuit de hersenkunde veel bekend geworden
over de ziekte dementie. Als gevolg van de achteruitgang in het geestelijk
functioneren blijken mensen met dementie direct te reageren op hetgeen in
hun omgeving gebeurt. Het is dus erg belangrijk een gunstige positief
stimulerende omgeving te realiseren. Hierdoor kunnen zij langer prettiger
én op een hoger geestelijk niveau leven en functioneren.
De omgeving kan door de dementerende als onplezierig worden ervaren,
door teveel prikkels (bijv. gejaagdheid of geluid) of juist te weinig prikkels
(ernstige verveling en men wacht op wat komen gaat). Dit kan leiden tot
angst of stress en blijkt het geestelijk functioneren en welbevinden te
verslechteren.
Figuur 8: Sfeerimpressie dorpsplein "Rietveldhuis"
10
Figuur 9: Invloed omgeving op het geestelijk functioneren van een dementerende
Groepswonen voor mensen met dementie is de laatste decennia een
dominant woonzorgconcept geworden, zowel in de reguliere als
particuliere ouderenzorg. Echter komen er ook steeds meer andere
inzichten over deze woonvorm. Bij groepswonen is de situatie voor de één
vaak te onrustig of voor de ander juist te stil. Dit komt doordat ouderen,
die allemaal verschillende behoeftes aan prikkels en activiteiten hebben,
24/7 met elkaar moeten wonen en veelal slechts één eet- en/of woonkamer
hebben met weinig privacy. Meestal is er weinig keuzevrijheid voor
bewoners, aangezien de groepsdynamiek en groepsleefstijl leidend is.
Medewerkers ervaren vaak onvoldoende randvoorwaarden om aan alle
verschillende behoeftes van bewoners binnen de groep invulling te geven.
Ons concept van 'individueel wonen', zoals beschreven, biedt meer
mogelijkheden om een positief stimulerende omgeving te creëren, doordat er
diverse mogelijkheden zijn persoonlijk maatwerk te bieden, namelijk:
ouderen en echtparen een volwaardig 2-kamerappartement `a 50
m2 hebben (vertrouwd en privacy),
de eigen woon- en leefwijze uitgangspunt is voor de daginvulling,
er verschillende algemene eet- en woonruimtes, beleefplekken en –
ruimten zijn die aansluiten op de gewenste prikkelbehoefte,
het dorpsplein om ‘alleen op pad te gaan en anderen te ontmoeten’, of
'samen met anderen iets te ondernemen',
meer medewerkers op zorg piekmomenten aanwezig zijn voor
persoonlijke aandacht en rustige zorg,
wij als ondernemersechtpaar extra ondersteuning bieden en 24 uur
p.d. bereikbaar zijn,
familieleden en mantelzorgers worden ondersteund, begeleid en
participeren vrijblijvend mee in de gemeenschap,
de buurt, vrijwilligers en scholen (incl. kinderopvang) betrokken
zijn ten behoeve van een actieve leefgemeenschap,
de optie De KrachtFabriek voor extra activiteiten en beleving zorgt,
zoals houtbewerking, techniek, naaiatelier, (moes-)tuin, dieren,
etcetera,
slimme sensortechnologie de eigen leefwijze en privacy
ondersteunt,
belevingstuin die veilig en zelfstandig gebruikt kan worden,
park en winkels in de nabijheid om te wandelen en boodschappen
te doen voor de dagelijkse verse maaltijden.
Figuur 10: Sfeerimpressie dorpsplein volière / bioscoop
11
PGB woonvoorziening - Scheiden wonen en zorg Het Vertrouwde Dorp is een PGB woonvoorziening waarbij de kosten voor
wonen en zorg gescheiden zijn. Ouderen betalen zelf maandelijks de huur
en servicekosten (full service). Wij richten ons daarbij op het
middensegment.
De zorg wordt betaald op basis van een Wet langdurige zorg (Wlz,
voorheen AWBZ) zorgindicatie (Zorgzwaartepakket/ZZP 4,5 en 7), die
omgezet wordt in een Persoonsgebonden budget (PGB). Het Vertrouwde
Dorp biedt alle zorg en begeleiding die nodig is voor een waardige,
vertrouwde en verantwoorde laatste levensfase. Het is een volwaardig
alternatief voor verpleeginstellingen.
Bewoners kunnen in principe tot het overlijden in hun eigen huis blijven
wonen. Wij zullen daarbij aan alle normen voor verantwoorde zorg
voldoen, zoals de Inspectie voor de Gezondheidzorg ook aan reguliere
zorginstellingen stelt.
Doelgroep
Zoals aangegeven richt Het Vertrouwde Dorp zich op ouderen met
beginnende en gevorderde dementie met een WLZ zorgzwaartepakket
(ZZP 4,5 en 7). Het betreffen ouderen met geheugenproblemen, soms ook
gedragsproblemen, die niet meer zelfstandig kunnen wonen en die
intensieve psychogeriatrische zorg, begeleiding en toezicht nodig hebben
in een veilige en beschermde omgeving, met medewerkers in hun
nabijheid.
Gebouw
Het gebouw “Het Vertrouwde Dorp” bestaat uit vijf woonhuizen in
landhuisstijl. Omwonenden beschouwen het als een afwisselende en
vriendelijke bouwstijl. Door verschil in kleurtoepassingen, de
verscheidenheid in afmeting, dakhoogten, dakhellingen en de toepassing
van gevelkaders rondom kozijnen, gevelplinten, dakkapellen en
kroonlijsten, wordt het individueel karakter van de woonhuizen
bekrachtigd.
Het versterkt het gevoel van en onze visie op “zo gewoon mogelijk en
individueel’ wonen” met een dorpssfeer. De huizen zijn geclusterd en
onderling verbonden door een overdekt atrium. De woningen komen uit
op een sfeervol ingericht en overdekt dorpsplein met een ‘buitengevoel’.
De hoogte van het gebouw is vergelijkbaar met de huizen aan de
Putterhaag.
Het gebouw betreft: 24 seniorenwoningen (2- kamerwoning à 50 m2, tevens
geschikt voor echtparen), algemene eet- en woonkamers, twee
bijgebouwen in het atrium (atrium meer dan 500m2) ten behoeve van
algemene voorzieningen (keuken, herenkamer, bioscoop, kapsalon, e.d.) en
op het 'dorpsplein' een terras, diverse beleefplekken met wandelroute.
Tevens is er een woning voor ons gezin (ondernemersechtpaar), aangezien
wij bij Het Vertrouwde Dorp gaan wonen en onderdeel willen zijn van de
buurt.
In het hoofdstuk van “Kwaliteit publieke ruimte” zal nader in worden
gegaan op de buitenruimte van de locatie.
12
Figuur 11: Sfeerimpressie dorpsplein terras "Restaurant De Zwijger"
13
Figuur 12: Impressie bovenaanzicht locatie Het Vertrouwde Dorp
14
Figuur 13: Impressie vooraanzicht Het Vertrouwde Dorp
15
Figuur 14: Impressie Schonenburgspad
16
Duurzaamheid
Duurzame onderneming
Het samenwerkingsverband tussen Het Vertrouwde Dorp,
InterBouwconsult en Ecological-Q staat niet alleen voor duurzaamheid
maar vormt een partij die alle aspecten van maatschappelijk verantwoord
ondernemen uitdraagt en waarborgt in haar dienstverlening. Met dit
samenwerkingsverband koppelen wij de gebruiker aan de belegger en de
realiserende partij. Onze basis voor deze ontwikkeling is om een
comfortabele, duurzame, en gezonde verblijfsituatie voor ouderen te
realiseren.
Met onze drive om maatschappelijk verantwoord te ontwikkelen,
inspireren en stimuleren wij de gebruikers en bezoekers bovendien om
duurzaam te denken en te doen.
Het samenwerkingsverband met Het Vertrouwde Dorp, InterBouwconsult
en Ecological-Q integreert deze ambitie en visie volledig in alle fasen vanaf
initiële ontwerpschetsen tot en met realisatie en exploitatie, waarbij wij in
het gehele traject de vertaalslag weten te maken van het gewenste
ambitieniveau: een energie neutrale omgeving (energieleverende
omgeving is onze ambitie) voor zowel het gebouw als de exploitatie van
het gebouw.
Duurzaamheidsambitie
De ambitie voor het project Het Vertrouwde Dorp aan de Putterhaag te
Houten is het 100% sluiten van de materiaalkringlopen, zowel de
biologische als de technische kringloop. Door het hanteren van deze
beginselen en de ambitie om een BREEAM-NL “Very Good” (drie sterren)
certificaat te behalen wordt de milieubelasting beperkt.
Maximalisering van de principes van Trias Energetica waardoor het
energieverbruik wordt geminimaliseerd en overige behoefte duurzaam
wordt opgewekt. Hierbij gaat het niet uitsluitend om het gebouw, ook het
minimaliseren van het energieverbruik en CO2-emissie tijdens de bouw,
exploitatie en onderhoudsfase worden geminimaliseerd. Echter onze
ambitie beperkt zich niet alleen tot materialen en energie en heeft dus ook
zeker betrekking op sociale aspecten, waardoor een gedeelte van het werk
wordt uitgevoerd door mensen met een afstand tot de arbeidsmark
waardoor minder uitval (van arbeidskrachten) ontstaat.
Om bovenstaande ambitie te realiseren hanteert ons
samenwerkingsverband een aanpak die is gestoeld op de volgende
principes:
Circulair: Kringlopen sluiten waardoor materialen na de
gebruiksfase of sloop weer terugkeren in de productieketen door
middel van upcycling of recycling. Het sluiten van kringlopen
vraagt om een slim ontwerp (afvalloos ontwerpen) en duurzaam
slopen zodat producenten het materiaal ook kunnen afnemen. In de
exploitatie fase wordt getracht middels een grijswatercircuit het
spoelen van de toiletten te verrichten.
Sociaal: Betrokken partijen zijn leerbedrijven. Zij stellen
werkplekken open als leerplekken voor mensen met een afstand tot
de arbeidsmarkt. Doordat verschillende partijen in ons
samenwerkingsverband deelnemen, ontstaan er “carrièrepaden”
om langdurig terug te keren in het werkende leven.
Regionaal gebonden: Zowel een circulaire economie als een sociale
economie hebben baat bij een regionale binding. Korte logistieke
stromen zijn duurzamer en het inzetten van lokale arbeidskrachten
vergroot de sociale cohesie. Voor het eten/drinken van onze
bewoners is € 100.000,- per jaar gebudgetteerd. Hiervoor zal Het
Vertrouwde Dorp met winkeliers van Het Rond afspraken maken.
Dus niet onnodig ver weg, maar praktisch en duurzaam dicht bij.
Duurzaam proces
Ontwerp
Er zal worden ontworpen op basis van concepten waarbij maximaal
gebruik wordt gemaakt van natuurlijke omstandigheden (lichtinval,
zoninstraling, regenwater, luchtstromen, etcetera) waardoor de
17
hoeveelheid benodigde lucht- en comfortinstallaties wordt beperkt en
daarmee een energiebesparing.
In de ontwerpfase worden vanaf een zo vroeg mogelijk stadium de
relevante beheers- en onderhoudsaspecten meegenomen in het ontwerp
waardoor een woonomgeving wordt gerealiseerd dat meer dan gemiddeld
economisch, comfortabel, efficiënt en gebruiksvriendelijk is. Het
multidisciplinair ontwerpteam bestaat daarom niet alleen uit ontwerpende
partijen, maar ook de gebruikers en verpleegkundigen, een adviseur
Duurzaamheid, energie experts en een adviseur Beheer & Onderhoud.
Realisatie
Duurzaamheid gedurende de bouwfase komt tot uiting in het reduceren
van transportkilometers door efficiënte planning, maximalisering
beladingsgraad en het optimaliseren van retourvrachten. Deze aspecten
gelden zowel voor de goederen als de mensen. Vanuit de ontwerpfase
wordt al meegenomen dat daar waar mogelijk materialen die als
reststromen bij andere bouwprojecten in de regio vrijkomen worden
hergebruikt in het project realisering Het Vertrouwde Dorp. Ook het
betrekken van lokale en regionale medewerkers en materialen vormen
hiervan een onderdeel om de milieu- en energiebelasting te minimaliseren.
Het sociale aspect wordt geïntegreerd in de bouwfase door de inzet van
arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt (Social Return).
Hierbij gaat de voorkeur uit om mensen uit Houten hiervoor in te zetten.
Daarnaast zijn de betrokken uitvoerende en adviserende partijen
leerbedrijven zodat ook jongeren binnen dit project worden ingezet om
werkervaring op te doen.
Financiering
Het energiezuinige klimaatconcept van het gebouw betekent een verlaging
van de energiekosten en de keuze voor installatie met een lange
(betrouwbare) levensduur lagere onderhoudskosten en
vervangingsinvesteringen. De gewenste positieve energiebalans zal tevens
waarde creëren voor de belegger van het gebouw.
Onderhoud
Door vanaf de ontwerpfase rekening te houden met de beheers- en
onderhoudsaspecten worden keuzes gemaakt voor type installaties die niet
alleen energiezuinig zijn in het gebruik maar ook een langere levensduur
hebben. Hierdoor is niet alleen minder onderhoud nodig (waarmee ook
energie en CO2 wordt voorkomen) maar ook hoeven installaties minder
vaak te worden vervangen wat een reducering van materiaalgebruik
betekent.
Gebruik
Bij de exploitatie wordt door middel van een continu proces gestreefd naar
evenwicht tussen sociale belangen, het leefmilieu en economische
resultaten. Anders gezegd, er wordt gezocht naar een continue balans
tussen de drie P’s. De P’s staan bij ons voor People & Partners, Planet en
Prosperity. Dit betekent dat er een bijdrage geleverd wordt aan zowel de
ontwikkeling & ontplooiing van de mens (People & Partners), het
leefmilieu (Planet), als ook op economisch gebied (Prosperity).
Een voorbeeld, dat zal worden toegepast, betreft het toepassen van een
biologisch wasmiddel voor de dagelijkse was. Ook het scheiden van de
afvalstromen en het vervolgens weer hergebruiken van bijvoorbeeld
incontinentiemateriaal levert een grote bijdrage aan een beter leefmilieu.
Doelstellingen duurzaamheid
Bovenstaande aanpak van ons samenwerkingsverband heeft als doel het
realiseren van meervoudige winst:
Winst voor het milieu door het gebruik van milieuvriendelijke
materialen en lager energiegebruik bij de productie van
bouwmaterialen, in het transport van bouwmaterialen en het
bouwproces. Ook in de exploitatie fase is duurzaamheid
18
geïntegreerd door duurzaam inkopen en innovatie
schoonmaakconcepten met een lagere milieubelasting.
Winst op het gebied van samenwerking en kwaliteit. De
uitvoerende partijen van het samenwerkingsverband werken nauw
samen met de gebruikers en nemen allemaal actief deel aan de
realisatie. Partijen zijn gericht op aanjagen, evalueren en leren van
het proces van ketenontwikkeling. Ketens worden gesloten en
partijen zetten zich gezamenlijk in voor een optimale inzet van
middelen en eco-innovaties, die leiden tot efficiency,
kwaliteitsverbetering en minder afval en verlies.
Financiële winst, door een energiezuinig gebouw en doordat
gebruikers worden gestimuleerd duurzaam te werken waardoor
energielasten worden verlaagd. Daarnaast worden grondstoffen
gebruikt die waarde behouden doordat ze na gebruik
teruggebracht kunnen worden in de keten.
Winst op sociaaleconomisch gebied: participatie van (lokale)
arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit leidt
indirect tot meer betrokkenheid van bewoners uit de omgeving en
verbetering van de sociale verhouding met de omgeving.
Riolering, kabels en leidingen, heien
Onze ambitie op het vlak van Duurzaamheid levert voor het onderdeel
riolering en drainage een gunstig aspect op. Het regenwater dat via het
gebouw op het perceel terecht komt zal middels een grijswatercircuit weer
worden hergebruikt en in eerste instantie in een verzamelput worden
opgevangen. In geval van regenwater op het terrein worden er voldoende
onverharde onderdelen gerealiseerd zodat een natuurlijke infiltratie op het
terrein mogelijk is.
Voor de verdere aansluitingen van het riool zullen wij zoveel mogelijk
gebruikmaken van de huidige aansluitingen op het gemengde rioolstelsel.
Door onze ambitie om in nauw overleg met de belanghebbende maar ook
met de omwonende een passend plan te realiseren, zullen wij ook
zorgvuldig omgaan met de omgeving. Het realiseren van trillingsoverlast
zullen wij dan ook zo veel als mogelijk beperken. In geval van het
toepassen van funderingspalen zullen wij grondverdringende boorpalen
(avegaarpalen) toepassen.
Elektronische hulpmiddelen Het Vertrouwde Dorp gaat in het kader van thuistechnologie (domotica)
werken met slimme sensortechnologie van Dutch Domotics. Dit systeem
ondersteunt onze visie dat bewoners ongeacht het tijdstip veilig op hun
appartement kunnen verblijven en waarbij de eigen woon-/leefwijze en
privacy maximaal wordt ondersteund.
Figuur 15: Situatieschets appartement Dutch Domotics - slimme sensortechnologie
19
Bewoners worden dag en nacht door de slimme sensortechnologie
beschermd, doordat medewerkers live inzicht hebben in het welzijn van de
bewoners. Het systeem signaleert wanneer iemand zijn appartement
verlaat, dwaalt of gevallen is. Tevens signaleert het systeem als iemand
opstaat uit bed. In onze werkzaamheden kunnen we rekening houden met
het slaappatroon en hoeven we de bewoner dan ook niet onnodig wakker
te maken. Wanneer gewenst is het ook mogelijk een signaal te ontvangen
wanneer een bewoner de badkamer niet uit is gekomen. Het systeem is op
de persoon instelbaar (eigen bewonersprofiel). De signalen komen door op
een smartphone of tablet. Deze nieuwe generatie technologie blijkt na
onderzoek een hoge betrouwbaarheid te hebben.
Ten behoeve van de ondersteuning bij de bewoners- en kwaliteitszorg gaan
we werken met het ONS systeem van Nedap. Dit betekent dat we de
bewoners- en zorgadministratie volledig gaan digitaliseren (Elektronisch
Cliënten Dossier). Het ONS systeem biedt de familie de mogelijkheid, om
via het Familieportaal van Caren, toegang te krijgen tot het Elektronisch
Cliënten Dossier van hun vader/moeder. Voordeel is dat de familie actueel
geïnformeerd is, er korte lijnen zijn met medewerkers om (naast
persoonlijk contact) ook via het Familieportaal vragen te stellen,
activiteiten af te stemmen en biedt een platform om de onderlinge
communicatie binnen de familie te stroomlijnen.
Levensloopbestendig
De bewoners van onze doelgroep zullen wisselend mobiel zijn, van
zelfstandig lopend tot gebruik van rollator, rolstoel of zelfs bed afhankelijk.
De zorg is vaak intensief. Hier moet het gebouw en de verschillende
ruimtes op berekend zijn. Het gebouw, appartement, dorpsplein en
algemene ruimtes worden daarom levensloopbestendig gebouwd. Het
gebouw zal niet alleen rolstoeltoegankelijk zijn maar zelfs geheel
bedtoegankelijk, inclusief de lift. Hierbij wordt rekening gehouden met
benodigde draaicirkels, drempelloos, voldoende brede deuren, etcetera. De
natte ruimte van het appartement is voorzien van een verhoogd toilet,
beugels bij toilet, douche hendels en wand douchestoel.
Ook de directe buitenruimte (tuin) zal goed bereikbaar en toegankelijk zijn.
Voor onze doelgroep is het belangrijk dat de tuin een veilige omgeving is
en dat bewoners niet zelfstandig de locatie verlaten. Er is een audio-
videosysteem bij de ingang (poort) voor gasten die de locatie willen
betreden.
Het gebouw wordt zodanig gebouwd dat het in de verre toekomst ook
geschikt is voor andere doelgroepen.
20
B. MAATSCHAPPELIJKE BETROKKENHEID
Vraaggestuurd ontwikkelen en participatie
Het is belangrijk dat de realisatie van de nieuwe locatie voldoet aan de
eisen en wensen van de ('Houtense’) ouderen.
Bijzonder is dat Het Vertrouwde Dorp voorziet in huisvesting, begeleiding
en zorg voor ouderen met dementie. Familie en naasten hebben een
belangrijke invloed op de verhuizing, omdat zij vaak degenen zijn die
aangeven of het zelfstandig thuis wonen van hun vader/moeder nog wel of
niet meer als wenselijk en veilig wordt ervaren. Als het momenteel
zelfstandig thuis wonen als onwenselijk wordt ervaren, duurt de periode
van het huidige aanbestedingsproces en realisatie van de locatie voor hen
te lang om voor Het Vertrouwde Dorp een keuze te maken. Realisatie van
het nieuwe gebouw zal immers pas medio 2017 plaatsvinden. De
beginnend dementerende voelt zich veelal te goed om te praten over een
eventuele verhuizing. Daarom is het momenteel nadenken over Het
Vertrouwde Dorp nog veel te vroeg. Men probeert het thuis nog zo lang
mogelijk te redden.
Concreet zullen wij één jaar voor de opening mensen voor ons
woonconcept benaderen. Wij gaan met ze in gesprek met name ten aanzien
van de concrete persoonlijke wensen en mogelijkheden van Het
Vertrouwde Dorp. Er is een 'Dorpsraad' met vertegenwoordigers van de
bewoners om periodiek met ons in gesprek te gaan en advies te geven over
diverse aspecten van het wonen, leven en zorg.
De vraag naar ons woonconcept zullen wij onderbouwen door:
Cijfers: Groei aantal dementerenden en wachtlijst zorginstellingen
in de gemeente Houten;
Gesprekken met belanghebbenden;
Inzicht in markontwikkelingen.
Voor het vraaggestuurd ontwikkelen hebben we de Factor C methodiek
gehanteerd, waarbij we een krachtenveldanalyse hebben gemaakt, onze
boodschap hebben bepaald en een communicatieplanner (kalender)
hebben opgesteld.
We geven aan wie wij tijdens de aanbestedingsprocedure geïnformeerd en
betrokken hebben, maar ook hoe we dat na de aanbesteding tijdens de
ontwikkel- en realisatiefase zullen doen. Tevens hebben we de resultaten
en meningen van de belanghebbenden kort samengevat.
Eindgebruiker in beeld Het Vertrouwde Dorp richt zich op de ouderen met dementie met een
Zorgzwaartepakket / ZZP 4, 5 en 7. Met de toename van de oudere
bevolking stijgt ook het aantal dementerenden. Dementie is een
verzamelbegrip en een ziekte die met name de ouderen treft. Men wordt
gedurende het ziekteproces steeds meer afhankelijk van (professionele)
zorg, omdat dagelijkse handelingen moeilijker of niet meer uitgevoerd
kunnen worden en het moeilijker wordt eigen beslissingen en initiatieven
te nemen.
1. Cijfers Kenmerken dementie
Na het 65e levensjaar verdubbelt de kans om dementie te krijgen iedere 5
jaar. Ruim één op de vijf mensen (20%) boven de 80 jaar heeft dementie.
Boven de 85 jaar is de kans op dementie meer dan 30% en boven de 90 jaar
maar liefst 40%. Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de
ziekte. Momenteel zijn er 260.000 mensen met dementie in Nederland,
waarvan 70% nog thuis woont.
Gemeente Houten
Alzheimer Nederland voorspelt een verdubbeling van het aantal
dementerenden in Nederland in de komende 25 jaar (2040). De prognose is
21
dat in de gemeente Houten in 2020 (binnen 5 jaar) het aantal inwoners met
dementie met bijna 1/3 zal zijn toegenomen. In 2040 is de verwachting dat
het aantal inwoners met dementie in Houten meer dan verdrievoudigd(!) zal
zijn (zie tabel 1).
Tabel 1: Prognose mensen met dementie Nederland en inwoners gemeente Houten 2013-2040
2013 2014 2020 2030 2040
Nederland 256.845 263.800 310.622 426.103 538.141
+ 3 % + 21% + 66% + 110%
Houten 491 508 637 1017 1630
+ 3 % + 30 % + 107 % + 232 %
Bron: Alzheimer Nederland: Factsheet Prognose dementie 2013
Wachtlijsten zorginstellingen
De behoefte aan intramuraal wonen is in de afgelopen decennia sterk
afgenomen, omdat het onvoldoende aansluit bij de behoefte van mensen
ten aanzien van het wonen, welzijn en zorg en er sprake is van een negatief
imago.
In het WMO Beleidskader 2015 - 2018 over wonen en zorg voor ouderen
schrijft de gemeente Houten dat er een overschot van 42 intramurale
zorgplaatsen voor verzorging en verpleging van ouderen tot 2020 wordt
verwacht. Door de vergrijzing in Houten zal dat na 2020 ombuigen tot een
groeiend tekort van 144 plaatsen in 2040.
Bovenstaande cijfers van de gemeente Houten lijken op basis van de
huidige wachtlijsten niet op te gaan en zeker niet voor mensen met
dementie. Intramurale zorgorganisaties (Zorgspectrum en Warande) in
Houten hebben namelijk voor mensen met dementie (ZZP 4,5 en 7) nog
steeds lange wachtlijsten. In tabel 2 ziet u de recente wachtlijsten van d.d.
30 juni 2015.
Tabel 2 Wachtlijst dementerenden in zorginstellingen gemeente Houten d.d. 30 juni 2015
Zorginstellingen Aantal wachtenden Gemiddelde wachttijd
Het Houtens Erf 20 405 dagen
Loericker Stee Onbekend 2 jaar
In de omliggende gemeente van Houten is eenzelfde beeld van
wachtlijsten voor mensen met dementie te constateren.
Huisartsen en thuiszorgmedewerkers geven aan dat zij in de dagelijkse
praktijk steeds meer te maken krijgen met mensen met dementie, zowel in
een beginnend als gevorderd stadium. Ook situaties waarbij het thuis niet
langer meer gaat. Door het beperkt aantal intramurale zorgplaatsen bij
zorginstellingen in Houten, moeten ouderen met dementie soms verhuizen
naar omliggende gemeenten of elders in de regio waar wel plaats is. Door
Het Vertrouwde Dorp kunnen mensen met dementie in de gemeente
Houten, hun eigen gemeente, blijven wonen. Bij Buurtzorg ‘kleine kernen’
heeft momenteel de helft van de cliënten een zorgindicatie voor dementie
(ZZP 4).
2. Belanghebbenden In de afgelopen periode hebben we met veel belanghebbenden gesproken,
namelijk:
Omwonenden;
Bomengroep De Haag;
Initiatiefnemers en ‘inspirators’ De KrachtFabriek’;
Gemeente Houten afdeling Samenleving;
Samenwerkende Bonden Ouderen Houten (SBOH);
Huisartsen;
Specialist Ouderengeneeskunde (Lid Mobiel Geriatrisch
Team Houten / persoonlijke titel);
Lid werkgroep dementie Houten (vertrouwelijk);
Medewerkers twee thuiszorgorganisaties in gemeente
Houten (tevens kleine kernen);
Organisatie Uitwerking.
22
Na de gunning vinden wij het belangrijk het contact en de samenwerking
te continueren, door op periodieke momenten (informatie-)bijeenkomsten,
ronde tafel gesprekken, te houden en hen middels een nieuwsbrief
("Dorpskrant") blijvend te informeren.
In een Krachtenveldanalyse hebben wij alle stakeholders in kaart gebracht
en met velen gesproken. Tijdens de bijeenkomsten hebben wij een
uitgebreide presentatie gehouden met daarin de uitgangspunten en
beelden van Het Vertrouwde Dorp. Tevens hebben we de vragen van
belanghebbenden kunnen beantwoorden. Veel gesprekken en
bijeenkomsten hebben plaatsgevonden in De KrachtFabriek, waar we
gastvrij werden ontvangen.
Alle stakeholders hebben positief gereageerd op Het Vertrouwde Dorp
concept en haar uitgangspunten, zoals in de Planvisie beschreven. Er is een
brede steun en de wens uitgesproken voor realisatie van Het Vertrouwde
Dorp. Volgens alle stakeholders die vakinhoudelijk en direct betrokken zijn
bij de zorg, welzijn en wonen van ouderen met dementie is er momenteel
behoefte aan een woonvoorziening voor deze doelgroep in de gemeente
Houten. Samenvattend waren de reacties:
Bouw is sfeervol, vriendelijke, afwisselend en passend op de locatie
Mozaïek Putterhaag;
Het Vertrouwde Dorp is een vernieuwend woonzorgconcept en
voorziet in een toenemende behoefte aan wonen voor mensen met
dementie, vanaf ZZP 4 (citaten: "Je zou het op veel meer plaatsen in
Nederland wensen", "Het moet er gewoon komen in Houten", “Start
wonen voor mensen met ZZP 4 en ook voor hun partners”, “De stap naar
Het Vertrouwde Dorp zal een veel kleinere stap zijn. Zelfs uitnodigend
zijn, ook voor echtparen. Verhuizing naar een zorginstelling is een stap
waarover zij niet willen nadenken of spreken”);
Het Vertrouwde Dorp is kwalitatief een waardevolle aanvulling
voor de wijk De Haag en de gemeente Houten;
De optie Ontmoetingscentrum wordt als belangrijk ervaren (citaat
"Hierdoor kunnen ouderen langer thuis zijn en hun partner of familie het
hierdoor ook langer volhouden");
Veel steun voor de optie van de herhuisvesting en continuïteit van
De KrachtFabriek op deze locatie en hiermee ook steun aan de
samenwerking met Het Vertrouwde Dorp;
De groene omgeving (belevingstuin), (uitbreiding) bomenstructuur,
handhaving kinderspeelplaats, weide voor kleine dieren ook voor
de buurt, parkeeroplossing op het perceel worden positief
gewaardeerd.
Van alle gesprekken heeft de gemeente verslagen ontvangen. Aangezien de
gemeente de omwonenden en Bomengroep De Haag als directe
stakeholders heeft benoemd, willen wij hier kort op ingaan.
Omwonenden
Er is een informatieavond geweest met omwonenden, waarbij de sfeer
positief was en Het Vertrouwde Dorp als een waardevolle aanvulling
wordt gezien voor de wijk. Voor deze bijeenkomst hebben we meer
omwonenden uitgenodigd dan vooraf door de Buurtvertegenwoordigers
en gemeente was bepaald. Tevens hebben we twee families (ouderen) thuis
geïnformeerd. Meerdere inspirators van De KrachtFabriek hebben de
voorkeur gegeven bij de informatiebijeenkomst van De KrachtFabriek
aanwezig te zijn en niet bij die van omwonenden. Ook hebben wij tijdens
onze veelvuldige aanwezigheid in de wijk met diverse buurtbewoners
gesproken. De bouwmassa wordt als afwisselend en vriendelijk ervaren.
De hoogte van het gebouw vindt men acceptabel, ondanks dat het hoger is
dan de huidige basisschool, echter vergelijkbaar met de woningen aan de
Putterhaag. Omwonenden zijn positief over het woonzorgconcept, steunen
de samenwerking met De KrachtFabriek en realisatie van het
Ontmoetingscentrum. Ze zijn blij met de handhaving van de speeltuin in
combinatie met de weide voor kleine dieren voor de buurt.
23
Bomengroep De Haag
Bomengroep De Haag steunt de voorgestelde bomenstructuur, waarbij er
nieuwe bomen worden geplant, er een sfeervolle belevingstuin wordt
gerealiseerd en er een 'weide voor kleine dieren', ook voor de
buurtbewoners, zal ontstaan. De bebouwde omgeving (uitstraling en sfeer)
in relatie tot de groen en bomenstructuur wordt positief gewaardeerd. “Het
heeft een kwalitatieve toevoeging voor de wijk.” (Zie “Kwaliteit publieke
ruimte” en bijlage 1b-4 “Email Bomengroep De Haag, steun voor Het
Vertrouwde Dorp”).
Afsluitend aan dit onderwerp willen wij nog vermelden dat de Stichting
Houtense Huisartsen ons initiatief steunen en graag met ons en het Mobiel
Geriatrisch Team / Specialist Ouderen Geneeskunde de huisartsenzorg in
Het Vertrouwde Dorp in de toekomst vorm willen geven.
3. Marktontwikkeling De huidige ouderen zijn niet dezelfde ouderen van 20 jaar geleden.
Hiermee is ook de behoefte van ouderen veranderd ten aanzien van het
wonen, de wijze van leven en het ontvangen van zorg.
Ouderen willen zo lang gewoon en vertrouwd mogelijk zelfstandig thuis
blijven wonen, als hun gezondheid en de omstandigheden dat toelaten.
Verhuizen naar een zorginstelling wanneer het thuis niet meer gaat, wordt
door velen als een negatieve keuze en te hoge drempel ervaren.
Het overheidsbeleid is erop gericht als gevolg van de vergrijzing en
stijgende zorgkosten, de verantwoordelijkheid steeds verder bij de
gemeenten, burgers en organisaties te leggen.
Door de invoering van de Wet langdurige zorg (Wlz) en daarmee de
transitie van de AWBZ, stimuleert de overheid het scheiden van wonen en
zorg, waarbij de ouderen de woonlasten zelf betalen en de zorg buiten de
muren van de zorginstelling wordt geleverd (extramuralisering).
Scheiden van wonen en zorg wordt gestimuleerd doordat de toegang tot
de reguliere zorg in een zorginstelling is beperkt. Zorgzwaartepakketten
1,2 en 3 zijn inmiddels afgeschaft, waardoor deze ouderen niet meer naar
een zorginstelling kunnen verhuizen.
Ongeveer 70% van de mensen met dementie (ook zonder diagnose) woont
nog thuis. Daarbij zijn in Houten momenteel nog maar 12 intramurale
plaatsen beschikbaar voor mensen met een ZZP 4 (begin dementerenden).
Op basis van onze informatie neemt Zorgspectrum geen ouderen met een
ZZP 4 meer op. Voor deze doelgroep wordt het steeds moeilijker zonder
toezicht en begeleiding (24 uur p.d.) thuis te blijven wonen.
Als gevolg van de vergrijzing en de invoering van de Wlz zal de druk op
WMO voorzieningen en daarmee de financiën toenemen.
Particuliere woonzorgorganisaties hanteren al veel langer het principe van
scheiden van wonen en zorg en spelen in op de veranderende behoefte van
ouderen. Belangrijk daarbij is een kwalitatieve betere en prettigere
woonomgeving en sfeer, keuzevrijheid en privacy, persoonlijke warme
zorg met voldoende aandacht, respectvolle en deskundige bejegening,
etcetera. Particuliere woonzorgorganisaties maken daarom het afgelopen
decennium een sterke groei door.
Huisartsen, Specialist Ouderengeneeskundige (op persoonlijke titel, tevens
lid Mobiel Geriatrisch Team), thuiszorgmedewerkers van twee
zorgorganisaties (drie zorgteams), een functionaris die binnen de gemeente
de dementieproblematiek zeer goed kent en tevens lid is van dementie
werkgroep in Houten, maar ook de wachtlijsten, geven aan dat huisvesting
voor deze doelgroep van (beginnend) dementerenden zeer wenselijk is.
De verantwoordelijkheid en belasting om deze oudere thuis te helpen en
ondersteunen neemt voor familie en mantelzorgers toe als gevolg van het
‘participatiebeleid’ van de overheid.
24
Het Vertrouwde Dorp 'ontzorgt' ten aanzien van de genoemde
ontwikkelingen:
Biedt een passende en vertrouwde PGB woonomgeving op basis
van scheiden wonen en zorg in een dementievriendelijke gemeenschap
en omgeving (tevens beschermde woonomgeving 24 uur per dag);
Ontlast de WMO, doordat huishoudelijke hulp door oudere zelf en
begeleiding vanuit de WLZ (vanaf ZZP 4) wordt bekostigd;
Ontlast en ondersteunt familieleden en mantelzorgers;
Ontlast thuiszorg en huisartsen.
Krachtenveldanalyse
Om de eindgebruiker in beeld te krijgen is een uitgebreide
krachtenveldanalyse van stakeholders inzichtelijk gemaakt. Iedere actor
heeft daarbij een eigen rol. Dit is in onderstaand schema weergegeven.
Figuur 16: Krachtenveldanalyse Het Vertrouwde Dorp
Onze kernboodschap tijdens onze gesprekken en bijeenkomsten, de basis
en rode draad in onze communicatie van ons initiatief, is het concept zoals
in de planvisie verwoord.
Participatieplan en invloed stakeholders
In de periode van de aanbesteding hebben we niet alleen gesproken over
het feit dat wij participatie van belanghebbenden (stakeholders) belangrijk
vinden, maar hebben dit ook door de vele gesprekken en onze
aanwezigheid in de wijk laten blijken. Wij zijn ons bewust dat wij Het
Vertrouwde Dorp niet alleen kunnen realiseren. "Op onze weg hier naar
toe" hebben we dan ook veel steun en medewerking ontvangen, hebben
mensen ideeën aangedragen, zijn er contacten gelegd met organisaties en
mensen. De tijdsdruk van de aanbesteding heeft ons echter ook
genoodzaakt keuzes te maken. Wij beseffen ons zeer goed dat wij
permanente buren worden. Daarbij hoort voor ons een goed contact,
waarbij wij goed willen luisteren naar de reacties, wensen en zorgen. Wij
zijn verheugd dat een groot enthousiasme van belanghebbenden ons ten
deel is gevallen. Veel mensen gaven aan dat we over heel veel zaken goed
hadden nagedacht en ook al wisten hoe de locatie er uit zou komen te zien,
zodat we al in een vroeg stadium onze beelden konden delen.
Tijdens de ontwerp- en realisatiefase maar ook bij de ingebruikname zullen
wij nauw contact blijven houden met de belanghebbenden door periodiek
bijeenkomsten te organiseren. Wij willen hun mening vragen en hen
informeren over de lopende en toekomstige ontwikkelingen. Zie hiervoor
het onderstaand ontwikkelschema.
25
Tijdens de gehele ontwikkelperiode zullen wij nauw samenwerken met De
KrachtFabriek en organisatie Uitwerking.
Met De KrachtFabriek zijn drie informatiebijeenkomsten gehouden en zijn
er gesprekken geweest in het kader van ruimtebehoefte voor
herhuisvesting. Tijdens de informatiebijeenkomsten zijn er door de
‘inspirators’ een scala van ideeën benoemd hoe De KrachtFabriek met Het
Vertrouwde Dorp en het Ontmoetingscentrum zou kunnen samenwerken
en elkaar kan versterken. Welke betekenis het voor hen als ‘inspirators’ kan
hebben. De gesprekken met De KrachtFabriek over herhuisvesting zijn
gegaan over: welke onderdelen/functies moeten gerealiseerd worden,
behoefte aantal m2, situering van ruimtes, uitstraling van het pand,
verbinding pand met het dorpsplein van Het Vertrouwde Dorp en
dergelijke. Om de kosten van de bouw en realisatie te verminderen is door
De KrachtFabriek de bereidheid uitgesproken te praten om een actieve rol
te vervullen in de fabricage en bouw van het pand. Na de aanbesteding
moet verder onderzocht worden in hoeverre dit haalbaar is.
Tijdens de operationele fase willen wij ‘inspirators’ actief betrekken bij het
contact met ouderen (wandelen, kopje koffie drinken, praatje maken,
activiteit in de tuin of De KrachtFabriek, etcetera), kunnen ze meedoen met
de sollicitatieprocedure van ondersteunende functies, bieden we
ervaringsmogelijkheden en kennisoverdracht aan.
“Uitwerking” is een zelfstandige organisatie die in De KrachtFabriek en bij
Hockeyclub Houten (Meerpaal) arbeidsmatige dagbesteding aanbiedt voor
kwetsbare mensen die weer actief in het leven willen staan. We hebben
gesproken over hoe het Ontmoetingscentrum geïntegreerd zou kunnen
worden op de locatie Mozaïek Putterhaag. De wens is uitgesproken het
Ontmoetingscentrum gezamenlijk te ontwikkelen, realiseren en te
exploiteren.
De toekomstige participatie van De KrachtFabriek en Uitwerking zoals
hierboven beschreven zal dus intensief en groot zijn. Wij zien dat naast het
vernieuwende woonzorgconcept, we elkaar kunnen versterken door onze
bijzondere samenwerking, waardoor er tevens een bijzondere nieuwe
'proeftuin' ontstaat. De kernwaarden voor samenwerking zijn er op gericht
dat het voor de bewoner, ‘inspirators’ en deelnemers Ontmoetingscentrum
leidt tot:
Bieden van momenten van beleving;
Het met anderen mee kunnen doen (participatie);
Elkaar ontmoeten (integratie van mensen en doelgroepen).
Ten behoeve van de verdere bedrijfsvoering willen wij tevens
samenwerkingsafspraken met winkeliers van Het Rond maken. Zullen wij
projecten (belevingstuin, Volière dorpsplein, weide voor kleine dieren e.d.)
door scholieren bijvoorbeeld met het Wellantcollege realiseren en willen
wij verbinding leggen tussen generaties en afspraken maken met onder
andere Kinderopvang De Beun.
26
27
28
C. FINANCIEEL VERDIENVERMOGEN
Grondopbrengst
Wij zijn akkoord met de grondprijs van 750.000 Euro exclusief BTW, met
de in de Selectieleidraad opgenomen betalingsplanning en met de inhoud
van de concept Grond- en Realisatieovereenkomst die als bijlage bij de
Selectieleidraad is toegevoegd.
Financiering Het Vertrouwde Dorp gebouw
De totale ontwikkelingskosten voor het realiseren van het gebouw hebben
wij nader gespecificeerd in Band 2 vertrouwelijke bijlage 2b
Exploitatielasten Het Vertrouwde Dorp. Het benodigde budget wordt
ingebracht door onze samenwerkingspartner Ecological.
Ecological heeft de intentie het project risicodragend te ontwikkelen en
tevens als eindbelegger op te treden. Ecological doet dat onder de
nadrukkelijke ontbindende voorwaarde dat zij het pand desgewenst kan
herfinancieren via een beleggingsfonds. Het beoogde beleggingsfonds
heeft aangegeven het project in overweging te willen nemen zodra
Ecological de exclusiviteit voor de realisatie van het project heeft
verworven.
Op hoofdlijnen geldt de volgende opsplitsing van ons geraamde budget:
Grondkosten, leges, advieskosten, bouwkosten en rentelasten.
In de grondkosten hebben wij de minimale aankoopprijs opgenomen die
de gemeente Houten heeft gesteld, 750.000 Euro exclusief BTW.
Financiering Het Vertrouwde Dorp woonzorgconcept
Het Vertrouwde Dorp is een PGB voorziening (scheiden wonen en zorg)
met een full-service concept. Bewoners betalen particulier een vast
maandbedrag voor het wonen en dienstverlening. Er kan geen gebruik
gemaakt worden van de huurtoeslagregeling van de gemeente. De zorg
wordt betaald doordat de WLZ zorgindicatie (ZZP 4, 5 of 7) van de
bewoner omgezet wordt naar een PGB budget. Het Vertrouwde Dorp
ondersteunt hierbij. Het PGB budget van de bewoner wordt in overleg
vertaald naar zorg- en begeleidingsuren, waarbij de afgenomen uren
maandelijks worden gedeclareerd. Bewoners ontvangen tevens een PGB
toeslag ten behoeve van de algemene dagelijkse ondersteuning ‘op de
werkvloer’ (zorginfrastructuur).
Full-service houdt in dat bewoners 24 uur per dag worden voorzien van
alle service (eten, drinken, schoonmaak, etcetera), ondersteuning, nodige
begeleiding en zorg.
Figuur 17: Het Vertrouwde Dorp PGB woonvoorziening / scheiden wonen en zorg / full-service
Door het bedrijf AAG te ’s Hertogenbosch, financieel specialist op het
gebied van zorg en welzijn, is de financiële paragraaf van de onderneming
doorgerekend. Het Vertrouwde Dorp heeft een sluitende businesscase. (Zie
29
voor de financiële onderbouwing Band 2, bijlage 2e). Na de gunning zal de
Besloten Vennootschap Het Vertrouwde Dorp door ons worden opgericht.
Het Vertrouwde Dorp is voor een brede groep ouderen uit Houten
financieel bereikbaar op basis van de gesprekken die we hebben gehad met
onze stakeholders, maar ook omdat de eigen bijdrage niet veel hoger ligt
dan de maximale eigen bijdrage die ouderen in een verpleeginstelling
moeten betalen. Wij zijn gericht op de brede middenklasse.
Van onze samenwerkingspartner, de ontwikkelaar, ontvangen wij een
huurovereenkomst. Het Vertrouwde Dorp verhuurt de appartementen ten
behoeve van het wonen, leven en zorg van ouderen met dementie.
D. KWALITEIT PUBLIEKE RUIMTE
Buitenruimte
De woonhuizen van Het Vertrouwde Dorp zijn door de geclusterde opzet
naar alle kanten gericht en het gebouw maakt daardoor letterlijk en
figuurlijk contact met zijn omgeving. Het is dusdanig op de kavel
geprojecteerd dat rondom het gebouw de mogelijkheid wordt benut de
ruimte thematisch in te richten, met een belevingstuin, moestuin (met kas),
speelweide (huidige speeltuin blijft bestaan), een weide voor kleine dieren
en ruimte voor parkeren. Tevens biedt het de mogelijkheid voor de
eventuele realisatie van De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum.
Rondom het gebouw is voor de bewoners en bezoekers een wandelpad
aangelegd die de tuinen doorkruist en voert langs terrasjes, beleefplekken
en activiteiten. Ontmoeting, beleving en actief genieten gaan ook rondom
het gebouw hand in hand. De tuin is voor bewoners met dementie veilig en
zelfstandig te gebruiken. Het wandelpad leidt automatisch tot één van de
toegangen tot het dorpsplein / atrium.
Gemeentelijk onderhoudsareaal en uitbreiding perceel
Het Vertrouwde Dorp zal het totale grondperceel met daarbij het openbaar
toegankelijk gebied, voor haar ontwikkeling gebruiken en onderhouden.
Dit betekent dat de beschikbare kavel aan de noordzijde tot aan het oost-
west voetpad wordt uitgebreid met ca. 17 meter van de huidige
kadastergrens. Uitbreiding wordt gebruikt ten behoeve van de
belevingstuin, om te wandelen en ten behoeve van een weide voor kleine
dieren en de huidige speelplaats.
Aan de oostzijde wordt de kavel ook uitgebreid. De perceelgrens wordt
over de volle lengte aan de oostzijde ca. 2,6 meter verplaatst, aangrenzend
aan het bestaande looppad. Het biedt de ouderen met dementie de
30
mogelijkheid rond het pand te lopen en automatisch uit te komen op het
dorpsplein. De overige perceelgrenzen zijn ongewijzigd aangehouden.
Het terrein wordt rondom omsloten door wintergroen blijvende hagen in
combinatie met een hekwerk. Er is een poort voor toegang tot de locatie. Er
zijn aparte toegangen tot de parkeerplaatsen, tot de speeltuin en kleine
dieren voor (kinderen van) de buurt.
Speelplaatsvoorziening
In het terreinontwerp is de positie van de huidige speeltoestellen
aangehouden. Wel is het opgenomen in de totale tuinaanleg van Het
Vertrouwde Dorp, aan de buitenzijde tevens omsloten door een
wintergroen blijvende haag. Het biedt een beschutte plek voor kinderen
om te spelen. Aan weerszijde komen er banken. De speelplaats heeft een
eigen toegang. De toegang bestaat uit een kleine opstelplaats voor ca. acht
fietsen en een laag toegangshek. Het Vertrouwde Dorp draagt zorg voor de
herinrichting van de speelplaats en de aanleg en onderhoud van de nieuwe
toegang.
Parkeeroplossing
Ten behoeve van de parkeerbehoefte voor de nieuwe locatie is door Ir. E.
Dijkstra, Houtenaar en voormalig Senior Adviseur en Key Expert Parkeren
bij Ecorys, een parkeerbalans opgesteld. Deze is mede gebaseerd op
parkeertellingen die in periode van 19 tot 25 september jl. hebben
plaatsgevonden in een straal van circa 100 meter rondom de planlocatie.
(Zie Band 1 bijlage 1b-1 voor het rapport “Parkeerbalans Ontwikkeling Het
Vertrouwde Dorp”).
Afbeelding 1. Onderzoeksgebied
Zoals in de selectieleidraad is aangegeven dient de parkeerbehoefte te
worden bepaald op basis van de parkeernormen, zoals die zijn opgenomen
in de Nota Parkeernormen van de gemeente Houten. De ontwikkeling
vindt plaats in de ‘rest bebouwde kom Houten’. De methodiek van de
gemeente Houten voor het vaststellen van de parkeerbalans volgt de
methodiek van CROW, zoals o.a. vastgelegd in het ASVV
De parkeerbalans is in het onderzoek op twee manieren bepaald.
1. Strikt. In deze variant wordt de Nota Parkeernormen op de letter
gevolgd;
2. Realistisch. In deze variant wordt gekeken naar de doelgroep van
de ontwikkeling en de huidige en toekomstige parkeerbehoefte en –
oplossing voor De KrachtFabriek.
31
Deze laatste variant houdt rekening met het feit dat:
De woningen voor de dementerende ouderen geen parkeerbehoefte
voor de bewoners kent;
De gebruikers en bezoekers van De KrachtFabriek nu reeds op de
openbare weg parkeren.
Geadviseerd wordt om voor het project 10 tot 13 parkeerplaatsen op eigen
terrein te realiseren, afhankelijk van de beschikbare ruimte binnen het
plangebied. Gebruikers en bezoekers van De KrachtFabriek parkeren, net
zoals nu reeds het geval is, op de openbare weg. Bezoekers en werknemers
van de zorgwoningen en het daarbij behorende Ontmoetingscentrum
parkeren zo veel mogelijk op eigen terrein. Om dit te borgen wordt de
afspraak gemaakt dat medewerkers van ‘Het Vertrouwde Dorp’ niet in
aanmerking komen voor een ontheffing van de blauwe zone.
Naar aanleiding van het advies hebben wij in het plan 13 parkeerplaatsen
voorzien op eigen terrein. De ontsluiting is voorzien vanaf de Putterhaag.
Deze inrit vormt tevens de hoofdingang. Aan de Wielewaalhaag is de uitrit
van de parkeerplaats voorzien.
Op het perceel aan de zuidzijde (Wielewaalhaag) van de locatie is een
toegangspad (autobreed) richting de zijingang geprojecteerd ten behoeve
van bevoorrading, afvoer van afval en als aanvalroute bij calamiteiten.
Langs dit toegangspad bevindt zich een overdekte opslagruimte voor
afval, tuingereedschap en een fietsenstalling voor medewerkers,
vrijwilligers en bezoek.
Verkeersstructuur
De realisatie van Het Vertrouwde Dorp zal geen invloed hebben op de
verkeersintensiteit en –veiligheid in de wijk De Haag.
De doelgroep van Het Vertrouwde Dorp zal niet in staat zijn om zelf auto
te rijden. Omdat ons concept voor het grootste deel bestaat uit
appartementen voor dementerende ouderen, zal de verkeergeneratie
vergelijkbaar zijn met die van een aanleunwoning. Bij een maximale
bezetting van bewoners, het maximum aantal medewerkers (7) en
vrijwilligers (3) bedraagt het aantal verkeersbewegingen (5,7 + (2 x 7) + (2 x
3)=) 15,7 verkeersbewegingen. Omdat een deel van de medewerkers per
fiets komt, zal het feitelijk aantal verkeersbewegingen van deze groep lager
liggen. Hierbij moet worden opgeteld 4 verkeersbewegingen per dag ten
Figuur 18: Parkeeroplossing (met laden & lossen) op eigen terrein Het Vertrouwde Dorp
32
gevolge van bevoorrading en gemiddeld 20 verkeersbewegingen per dag
ten gevolge van bezoek aan de ouderen. Ook de bezoekers van het
Ontmoetingscentrum zullen met de auto komen. Dagelijks verwachten we
er 6 tot 8, wat maximaal tot 16 ritten leidt. Totaal komt dit op maximaal 56
verkeersbewegingen per dag. De impact op het verkeer is zelfs minder dan
in de periode dat de locatie gebruikt werd als basisschool.
Het verkeer dat De KrachtFabriek, die ook onderdeel uitmaakt van het
project, genereert zal vergelijkbaar zijn met het verkeer dat zij in de
huidige situatie genereert. Mogelijk zelfs minder, omdat de ruimte voor De
KrachtFabriek in vergelijking met de huidige situatie substantieel afneemt.
Voor de ontwikkeling zijn geen aanpassingen in de verkeersstructuur
nodig. Mogelijk zijn tijdens de bouw tijdelijke maatregelen nodig. Wij
garanderen ook dan een veilige toegang en doorstroming van het verkeer
ter plaatse. Mogelijk dat voetgangers tijdens de bouwfase aan de zijde van
de Mozaïek Putterhaag tijdelijk wat langer hinder ondervinden.
Optie De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum
Aan de Wielewaalhaag-zijde is op de kavel ruimte gereserveerd voor een
mogelijke toevoeging en integratie van De KrachtFabriek en het
Ontmoetingscentrum. Binnen het concept van Het Vertrouwde Dorp zien
wij de toevoeging van De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum als
versterking van de wederzijdse concepten en onze kernwaarden. In
hoofdstuk III worden de voordelen en essentie van deze samenwerking
verder beschreven. Mocht De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum niet
worden gerealiseerd, dan zullen wij de (moes)tuin op de gereserveerde
plek uitbreiden.
Groen en bestaande bomenstructuur
De Bomengroep De Haag steunt onze visie om de huidige bomenstructuur
grotendeels te behouden en die te versterken met nieuwe bomen voor de
belevingstuin, terrassen en entree. Tevens wordt de groene haag om het
terrein als positief ervaren. Bomengroep De Haag heeft ingestemd met het
eventueel verwijderen van de Aesculus hippocastanum (witte
paardenkastanje) op het schoolplein, mocht dit van belang zijn voor de
bouw / Het Vertrouwde Dorp concept en het verwijderen van de
bosschage aan de noord-oostzijde van de locatie (zie tekening).
Figuur 19: Bomenstructuur Mozaïek Putterhaag
Met Bomengroep De Haag zal contact worden onderhouden over de
groen- en bomenstructuur van de locatie.
33
IV. OPTIES MAATSCHAPPELIJKE
VOORZIENINGEN
Samenwerking Het Vertrouwde Dorp, KrachtFabriek en
Ontmoetingscentrum
De gemeente Houten heeft in de Selectieleidraad Mozaïek Putterhaag
aangegeven dat: “Door de bezuiniging op gemeentelijke sociaal culturele centra
wil de gemeente graag stimuleren dat er maatschappelijke ruimtes komen in
nieuwe ontwikkelingen.” Én: “Het huidige schoolgebouw is tijdelijk in gebruik
gegeven aan De KrachtFabriek. Deze stichting ontplooit hier activiteiten voor
werkeloze Houtenaren. De gemeente Houten zou graag onderzocht willen zien of
het mogelijk is deze groep een permanente plaats te bieden in de nieuwe
ontwikkeling.”
Het Vertrouwde Dorp is een zelfstandige organisatie en zoekt bewust
samenwerking met andere partijen. Wij willen een onderdeel zijn van de
samenleving en de buurt.
Verheugd zijn wij dan ook dat de gemeente Houten de partijen vraagt een
aanbod te doen voor de herhuisvesting van de organisatie De
KrachtFabriek. Bij de verschillende bezoeken aan De KrachtFabriek vóór
de aanbesteding, waren wij al onder de indruk van de activiteiten,
enthousiasme van de deelnemers, de dynamiek en positieve
ondernemende samenwerking en sfeer. Daarnaast willen wij graag een
Ontmoetingscentrum voor (arbeidsmatige) dagbesteding
(maatschappelijke voorziening) realiseren. Het Ontmoetingscentrum is
tevens door buurtbewoners of andere belangstellenden te gebruiken.
Tijdens de verschillende informatiebijeenkomsten en overleggen met de
initiatiefnemers en deelnemers ('inspirators', waaronder organisatie
Uitwerking) van De KrachtFabriek is het duidelijk geworden dat we met
elkaar veel voordelen (win-win situatie) voor onze bewoners, 'inspirators'
KrachtFabriek en deelnemers van het Ontmoetingscentrum zien door met
elkaar samen te werken. Wij voelen het als een enorm gemiste kans als we
dat niet zouden doen!
Wout Schut, initiatiefnemer De KrachtFabriek, schrijft in zijn mail d.d. 26
oktober jl. (bijlage band 1b-2) over ons initiatief en de wederzijdse
samenwerking:
“…Als initiatiefnemer van een Houtens Burgerinitiatief was ik dan wel erg blij
dat het bij 2 van de 4 gegadigden ging om een initiatief van gewone (bijzondere)
Houtenaren. Het gesprek met jullie sprong er voor mij direct uit. Jullie waren de
eerste die we spraken met een concreet plan. En waarom? Niet omdat jullie zo
graag de snelste wilden zijn, maar omdat jullie je droom willen verwezenlijken. En
hoe die droom eruit ziet, weten jullie al lang. Niet een droom van roem en rijkdom,
maar een droom om de wereld een klein beetje leuker, mooier en humaner te maken.
Jullie stoppen je hele ziel en zaligheid erin en dat is zichtbaar en voelbaar. Op deze
manier zijn wij 2,5 jaar geleden ook aan De KrachtFabriek gestart, dus ik herkende
veel in wat jullie doormaken en dat zorgde snel voor een goede klik. Ook besef ik me
als geen ander hoe belangrijk die bezieling is voor het slagen van een dergelijk plan
en hoe welkom die bezieling is in een plaats die voor een groot deel bestaat uit
planmatig uitgedachte en ingevulde wijken. Alle echt goede ideeën ontstaan van
binnenuit en niet aan de tekentafel, maar dat is mijn overtuiging.
Daarnaast toonden jullie ook nog eens oprecht enthousiasme over De
KrachtFabriek en hebben jullie de wens om met elkaar de samenwerking aan te
gaan. Daar waar veel mensen moeite hebben om het idee van De KrachtFabriek te
begrijpen, leek het voor jullie een vanzelfsprekendheid om zo met elkaar op te
trekken en te co-creëren. Ik ben erg blij dat we vervolgens meerdere inspirators van
DKF in de 2 inspiratiesessies hebben betrokken bij jullie plannen. Ook daar was de
klik snel gemaakt en vooral tijdens de eerste bijeenkomst kwamen de ideeën en de
energie voor samenwerking als vanzelf.”
34
Figuur 20: Samenwerking versterking KrachtFabriek, Ontmoetingscentrum en Individueel Wonen
Wij onderscheiden tussen de conceptonderdelen meerwaarde met
betrekking tot:
Gezamenlijk organiseren en uitvoeren van activiteiten tussen
verschillende doelgroepen (integratie en participatie);
Uitbreiding en differentiatie van activiteiten, zoals: houtbewerking,
techniek, realisatie en onderhouden moestuin (met kas) en een
belevingstuin, dieren (ook voor kinderen in de wijk), etcetera;
Gezamenlijk delen van ruimtes (klusruimtes, koffieruimte, keuken,
bioscoop en spelruimte, buitenruimtes, etcetera) en rolstoelbus;
Mogelijkheden voor werkgelegenheid (onderhoud, kapper,
ondersteunende functies e.d.), scholing, stages, werkervaring en
vrijwilligerswerk;
Individuele en gezamenlijke beleving.
Naast een eigen visie en missie resulteert de samenwerking naar onze
mening tot verdere verbreding en verdieping van de waarden van beleven,
meedoen (participatie mogelijkheden) en ontmoeten voor onze
doelgroepen. Duidelijk is dat ons aanbod optie Ontmoetingscentrum én
optie De KrachtFabriek sterk met elkaar zijn vervlochten. Wij vinden het
wenselijk en belangrijk dit gezamenlijk te realiseren.
Gezien de tijdsdruk van het aanbestedingsproces willen wij na de gunning
in overleg met De KrachtFabriek, organisatie Uitwerking en gemeente
Houten over de nadere uitwerking van De KrachtFabriek met
Ontmoetingscentrum. Een en ander dient nader uitgezocht te worden.
Wout Schut, initiatiefnemer De KrachtFabriek, schrijft in zijn mail d.d. 26
oktober jl. over de huidige stand van zaken:
“We hebben ook goede stappen met elkaar genomen om DKF daadwerkelijk een
plek te geven in jullie plan. Door de krapte in de planning hebben we ons bijna
laten verleiden tot gehaaste beslissingen, maar gelukkig hebben we dat niet gedaan.
Ik denk dat het heel goed is waar we nu staan.
De ideeën die er liggen en het wederzijds respect voor elkaar en elkaars droom,
vormt een goede basis om samen verder te zoeken naar de mogelijkheden om DKF
een plek te geven in het plan voor het Vertrouwde Dorp. Los van of we hier ook
praktisch gaan uitkomen, gun ik jullie van harte de kans om jullie droom te
verwezenlijken en hoop ik dat we de ideeën voor samenwerking kunnen gaan
invullen.”
35
Figuur 21: Situatieschets plattegrond KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum, Wielewaalhaag
36
a. AANBOD OPTIE ONTMOETINGSCENTRUM
Visie en uitgangspunten
“Het Vertrouwde Dorp” en “Uitwerking” willen op een innovatieve wijze
dagbesteding voor kwetsbare doelgroepen vorm geven in de gemeente
Houten. Dit wordt gerealiseerd door verschillende doelgroepen met elkaar
te integreren en op het gebied van (arbeidsmatige) dagbesteding
persoonlijk maatwerk te bieden.
Organisatie Uitwerking biedt reeds arbeidsmatige dagbesteding in de
gemeente Houten aan voor kwetsbare mensen die weer actief in het leven
willen staan. Of het nu mensen zijn met autisme, verstandelijke beperking,
of problemen hebben met het psychisch functioneren e.a., iedereen kan op
basis van eigen persoonlijke wensen, mogelijkheden en talenten, een
zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding genieten. Naast de huidige
mogelijkheden in De KrachtFabriek, kunnen de dagactiviteiten worden
uitgebreid met (spel)voorzieningen binnen Het Vertrouwde Dorp, in de
(moes)tuin, met kleine dieren of ten dienste van bewoners van Het
Vertrouwde Dorp en deelnemers (begin en gevorderde dementerenden)
van het Ontmoetingscentrum. Hierbij kan gedacht worden aan activiteiten
binnen De KrachtFabriek, een praatje maken en iets doen met een andere
deelnemer van het Ontmoetingscentrum, kopje koffie/thee drinken met een
bewoner, gezamenlijk de was vouwen bij de wasserette op het dorpsplein,
film kijken in de bioscoop, etcetera. Maar ook onder begeleiding met
enkele bewoners wandelen in het park of het doen van boodschappen op
Het Rond. Het zijn activiteiten die zin geven aan de daginvulling en
waarde geven aan het leven van de deelnemer.
Bovenstaande activiteiten kunnen worden uitgebreid door de ‘inspirators’
van De KrachtFabriek te betrekken bij de activiteiten van het
Ontmoetingscentrum en bewoners van Het Vertrouwde Dorp. Het biedt
hen tevens nieuwe (leer)ervaringen.
Het Vertrouwde Dorp en Uitwerking ontwikkelen, realiseren en
exploiteren gezamenlijk het Ontmoetingscentrum.
Doel en doelgroep Ontmoetingscentrum
De deelnemers van het Ontmoetingscentrum wonen thuis, maar hebben
behoefte aan een vorm van ontmoeting, beleving en/of (arbeidsmatige)
dagactiviteiten. In hoofdstuk 2 "Het Vertrouwde Dorp" is uitgebreid stil
gestaan bij de toenemende behoefte van ouderen en jong dementerenden
aan dagactiviteiten. Organisatie Uitwerking signaleert tevens een
toenemende behoefte aan arbeidsmatige dagbesteding ten aanzien van
andere bijzondere doelgroepen.
Het kan tot doel hebben mensen uit een sociaal isolement te halen,
(dag)structuur te bieden, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te
bevorderen, leer- en werkervaring op te doen, de thuissituatie te ontlasten,
etcetera.
Uitwerking heeft zoals aangegeven haar deskundigheid op het gebied van
begeleiding van mensen met een autisme, licht verstandelijke beperking en
psychische stoornis. Het Vertrouwde Dorp heeft haar expertise op het
gebied van jong, begin en gevorderde dementerenden (ZZP 4, 5 en 7).
Vermeldenswaard is dat de Houtense huisartsen in hun praktijk steeds
meer geconfronteerd worden met dementerende jonge mannen (jonger dan
70 jaar) die totaal geen aansluiting hebben bij het huidige aanbod aan
dagbesteding. Ook deze doelgroep zouden wij graag een interessante en
zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding willen aanbieden.
37
Bekostiging Ontmoetingscentrum
“Uitwerking” en “Het Vertrouwde Dorp” zijn gezamenlijk
verantwoordelijk voor de ontwikkeling, realisatie en exploitatie van het
Ontmoetingscentrum.
In de gebruiksfase worden de “gebruikerslasten” (servicekosten,
woonlasten en algemene kosten) op basis van deelname betaald. De twee
partijen staan samen garant voor een minimaal en evenredig aantal
deelnemende cliënten per jaar, op basis waarvan de totale jaarlijkse
gebruikerskosten van het Ontmoetingscentrum worden gefinancierd.
Zowel Uitwerking als Het Vertrouwde Dorp zijn zelf verantwoordelijk
voor de eigen personele kosten (ZZP-ers), gedekt door de verdere
inkomsten vanuit de deelname van cliënten. Hierover zullen met elkaar
vooraf afspraken gemaakt worden.
Er zal na de gunning advies ingewonnen worden over de beste juridische
identiteit van het Ontmoetingscentrum.
Bekostiging van de arbeidsmatige dagbesteding door de deelnemers van
Uitwerking vindt plaatst op basis van een WMO toekenning
Ondersteuning Maatschappelijke Deelname (OMD). Deelname van
cliënten van Het Vertrouwde Dorp zullen vanuit een WMO toekenning of
Wlz indicatie (Zorgzwaartepakket 4 of 5, omgezet naar een PGB) worden
bekostigd. De mogelijkheid is tevens dat deelnemers de deelname
particulier bekostigen
In bijlage Band 1b-3 beschrijft Ilonja Hovers van Uitwerking haar steun aan
de toekomstige samenwerking met Het Vertrouwde Dorp. In bijlage Band
2c zijn de exploitatielasten van het Ontmoetingscentrum beschreven.
Gebouw Ontmoetingscentrum
Het gebouw (100 m2) van het Ontmoetingsruimte bestaat uit twee delen,
namelijk een woonkamer en een woonkeuken. Het is volledig geïntegreerd
met het gebouw van De KrachtFabriek (samen één gebouw). De
woonkeuken wordt gezamenlijk gedeeld door de deelnemers van het
Ontmoetingscentrum en De KrachtFabriek ten behoeve van de onderlinge
integratie.
Deelnemers kunnen naast de voorzieningen voor activiteiten, ook van de
lift (voor het bereiken van de 1ste verdieping van De KrachtFabriek) en
invalidetoilet van Het Vertrouwde Dorp gebruik maken.
Conclusie
Uitwerking en Het Vertrouwde Dorp willen na de gunning de
mogelijkheid verder onderzoeken voor de realisatie van het
Ontmoetingscentrum ten behoeve van ‘bijzondere doelgroepen’. Wij zullen
gezamenlijk de exploitatielasten dragen, zonder gemeente bijdrage.
Belangrijk is dat het Ontmoetingscentrum geïntegreerd wordt in De
KrachtFabriek.
38
b. AANBOD OPTIE HERHUISVESTING
KRACHTFABRIEK
De locatie het Mozaïek Putterhaag wordt al meer dan een jaar door De
KrachtFabriek gebruikt door inmiddels meer dan 200 ‘inspirators’.
In dit aanbestedingsdocument is al meerdere malen stilgestaan bij de
inspirerende gesprekken met De KrachtFabriek. We zijn het unaniem eens
over de kansen, die een toekomstige unieke samenwerking zal bieden voor
‘inspirators’, deelnemers Ontmoetingscentrum en bewoners van het
Vertrouwde Dorp. Hierbij wordt verwezen naar “Participatieplan en
invloed stakeholders” en in dit hoofdstuk beschreven onderlinge
samenwerking.
Graag wil Het Vertrouwde Dorp de gemeente Houten hierbij een aanbod
doen voor de herhuisvesting van De KrachtFabriek op de huidige locatie.
Belangrijk is dat De KrachtFabriek haar eigen identiteit blijft behouden en
de huidige activiteiten kan voortzetten. De KrachtFabriek gebruikt
momenteel de gehele basisschool à 1.200 m2. De wens van De
KrachtFabriek is een toekomstige oppervlakte van 600 m2. Aangezien de
totale bouwmassa dan uitkomt op 700 m2 (inclusief Ontmoetingsruimte
100 m2) vinden wij dat onvoldoende passend in relatie tot Het Vertrouwde
Dorp en de omgeving. Ons aanbod is 500 m2 oppervlakte voor De
KrachtFabriek
Zoals aangegeven willen wij en zoals verwoord door Wout Schut van De
KrachtFabriek, onze gesprekken na de gunning voortzetten om de
herhuisvesting van De KrachtFabriek verder uit te werken.
Gebouw De KrachtFabriek
Naast Het Vertrouwde Dorp, maar gekoppeld c.q. aangesloten aan het
dorpsplein (atrium), wordt aan de zuidzijde van de locatie Mozaïek
Putterhaag De KrachtFabriek gesitueerd.
In De KrachtFabriek is ook het Ontmoetingscentrum geïntegreerd. De
(bouwkundige) verbinding tussen beide organisatieonderdelen wordt
gerealiseerd door het gebruik van een gemeenschappelijke woonkeuken.
Deelnemers van De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum kunnen door
de koppeling met Het Vertrouwde Dorp gebruik maken van onder andere
de lift en invalidentoilet die op het dorpsplein aanwezig zijn. Maar ook
kunnen zij gebruik maken van de andere faciliteiten die Het Vertrouwde
Dorp biedt, zoals bioscoop, spelvoorzieningen, keuken, wasserette,
etcetera.
De KrachtFabriek zal een uitstraling krijgen van een schuur annex
werkplaats, passend in de wijk en in relatie tot Het Vertrouwde Dorp. De
constructie is houtskeletbouw. In de bijlage Band 1b-5 is de materiaalkeuze
voor De KrachtFabriek van René van de Beek, architect en daarnaast
tevens 'inspirator' van De KrachtFabriek, toegevoegd.
Het gebouw wordt flexibel gebouwd, waardoor het ook voor andere
doeleinden in de toekomst gebruikt kan worden, zoals voor woonfunctie.
Mocht de gemeente Houten niet instemmen met de realisatie van De
KrachtFabriek op locatie Mozaïek Putterhaag, dan zal op de gereserveerde
plaats van De KrachtFabriek uitbreiding plaatsvinden van de (moes)tuin.
39
Bekostiging gebouw De KrachtFabriek
Met Wout Schut is afgesproken dat wij, De KrachtFabriek en Het
Vertrouwde Dorp, ons gezamenlijk zullen inspannen om de herhuisvesting
van De KrachtFabriek financieel haalbaar te maken.
De intentie van De KrachtFabriek is verantwoordelijkheid te dragen voor
de exploitatie bij de ingebruikname van De KrachtFabriek. Het is echter
geen normaal bedrijf die door het produceren van goederen en/of diensten
zelfstandig kan bestaan. Met elkaar is afgesproken na de gunning op zoek
te gaan naar (aanvullende) financiële middelen. Het Vertrouwde Dorp en
De KrachtFabriek willen dan ook gezamenlijk optrekken bij het
aanschrijven van diverse fondsen en deelname aan Crowdfunding
onderzoeken. Tevens zullen we van de gemeente Houten (financiële)
garanties vragen.
Bij de gesprekken over de herhuisvesting zijn vier personen van De
KrachtFabriek, namelijk twee initiatiefnemers en twee inspirators
(waaronder architect René van de Beek) en Het Vertrouwde Dorp
betrokken. De uitgangspunten (programma van eisen) van De
KrachtFabriek zijn besproken en worden later nog verder uitgewerkt.
De KrachtFabriek heeft positief gereageerd op het idee, het gedachtegoed
en ervaring van de investeerder met betrekking tot Social Return, om de
bouw door de ‘inspirators’ van De KrachtFabriek zelf te laten uitvoeren
(onder regie van de ontwikkelaar). Deze mogelijkheid wil De
KrachtFabriek na de gunning graag verder onderzoeken.
InterBouwconsult heeft een eerste berekening gemaakt van de
exploitatielasten van het vastgoed (exclusief Ontmoetingscentrum). Deze
berekening moet gezien worden als een eerste inschatting. Verdere
uitwerking van het gebouw zal tot een gedetailleerdere berekening leiden.
In de bijlage Band 2d zijn de exploitatielasten van De KrachtFabriek
beschreven. Hierin hebben we tot uiting willen brengen dat wij bereid zijn
korting te geven op de grondkosten, maar dat ook de bouwkosten verlaagd
kunnen worden door inzet van arbeidskracht van de ‘inspirators’ van De
KrachtFabriek.
Met de korting op de grondkosten willen wij een signaal afgeven dat Het
Vertrouwde Dorp de realisatie van de herhuisvesting van De
KrachtFabriek ook financieel wil steunen.
Conclusie
De aanbestedingsperiode is te kort gebleken om de gemeente Houten een
definitief aanbod te doen voor herhuisvesting van De KrachtFabriek.
Duidelijk hebben we willen maken dat herhuisvesting en daarmee
samenwerking met De KrachtFabriek grote voordelen biedt. Met de
korting op de grondkosten willen wij de realisatie van de herhuisvesting
ondersteunen. De berekening van de exploitatielasten van De
KrachtFabriek is een voorlopige inschatting van de kosten van realisatie
van het gebouw. Graag willen wij na de gunning, wanneer de ‘contouren’
van De KrachtFabriek helder zijn, met de gemeente Houten in overleg over
ons definitief aanbod.
40
Team Het Vertrouwde Dorp
InterBouwconsult / Ontwerp en bouwmanagement
Ir. Sjors van Vliet
Ing. Willard de Vries
Ecological
Martin Koppenhol en Gerard Nijboer (tussenpersoon Ronald Hoppel)
AAG / Financieel bureau (specialist zorg- en welzijnssector)
Erik-Jan Spee
Mol Advies / financieel adviseur
Drs. Jan Mol
Specialist Ouderengeneeskundige
Dr. Marieke Hoogenboom (persoonlijke titel / lid Mobiel Geriatrisch
Team Houten)
Adviseur dementiezorg
Hilde Kuper
Adviseur huisvesting/bouw
Frank van Jaarsveld
Adviseur parkeren en verkeerstructuur
Ir. Ewald Dijkstra
Vormgever / sfeerbeelden Het Vertrouwde Dorp
Tanja Scholts
Belanghebbenden / Stakeholders
De KrachtFabriek
Initiatiefnemers: Wout Schut, Karin van Sprang, Menno Stom
Alle betrokken ‘inspirators’
Uitwerking
Ilonja Hovers
Omwonenden
Buurtvertegenwoordigers
Bomengroep De Haag
Stichting Houtense Huisartsen / SHH, dr. Rutgers (huisarts)
Samenwerkende Bonden Ouderen Houten (SBOH), dhr. W. Haan
Thuiszorgteams (3), Zorgspectrum en Buurtzorg
Gemeente Houten, Afdeling Samenleving
Onze dank gaat uit naar
41
Thuis
Of je dit al kende
voor je het zag
Er geweest was
voor je er zou komen
