NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van...

5

Click here to load reader

Transcript of NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van...

Page 1: NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene

UDC 621.753.1:744.4

Algemene toleranties Deel 1: Toleranties voor lineaire en hoekmaten

zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen

General tolerances - Part 1 : Tolerances for linear and angular dimensions without individual tolerance indications

NEDERLANDSE NORM

NEN-ISO 2768-1

1e druk, augustus 1990

Vervangt NPR2811

Inleiding

Alle elementen van werkstukken hebben altijd een maat en een meetkundige vorm. Aan de maatafwijking en aan de afwijkingen van de vormkenmerken (vorm, richting en plaats) worden ten behoeve van de functie van het werkstuk grenzen gesteld die, als ze worden overschreden, deze functie schaden.

De tolerantie-inschrijving op de tekening moet volledig zijn ten einde zeker te stellen dat de maat- en vorm­kenmerken van alle elementen zijn vastgelegd; dat wil zeggen: niets mag stilzwijgend worden aangenomen of aan de beoordeling worden overgelaten van de werkplaats of de meetdienst.

Het gebruik van algemene toleranties voor maat en vorm vereenvoudigt de taak om zeker te stellen dat aan deze voorwaarde wordt voldaan.

NEN-ISO 2768-1

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Dit

do

cum

ent

mag

sle

chts

op

een

sta

nd

-alo

ne

PC

wo

rden

gei

nst

alle

erd

. Geb

ruik

op

een

net

wer

k is

alle

en.

toes

taan

als

een

aan

vulle

nd

e lic

enti

eove

reen

kom

st v

oo

r n

etw

erkg

ebru

ik m

et N

EN

is a

fges

lote

n.

Th

is d

ocu

men

t m

ay o

nly

be

use

d o

n a

sta

nd

-alo

ne

PC

. Use

in a

net

wo

rk is

on

ly p

erm

itte

d w

hen

a su

pp

lem

enta

ry li

cen

se a

gre

emen

t fo

r u

s in

a n

etw

ork

wit

h N

EN

has

bee

n c

on

clu

ded

.

Page 2: NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene

NEN-ISO 2768-1 - Biz. 2

1 Onderwerp en toepassingsgebied

Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene toleranties vast voor lineaire en hoekmaten zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen in vier tole­rantieklassen.

Opmerking 1. De uitgangspunten van de algemene tolerantie­

inschrijving van lineaire en hoekmaten worden beschreven in bijlage A.

Het is van toepassing op de maten van metalen werkstukken die worden vervaardigd door middel van een verspanende bewerking of van werkstuk­ken die worden gevormd uit metaalplaat.

Opmerkingen 2. Deze toleranties kunnen geschikt zijn voor ge­

bruik bij niet-metalen werkstukken. 3. Soortgelijke internationale normen bestaan

reeds of zijn in voorbereiding, zie bijvoorbeeld ISO 8062 "Ч voor gietwerk.

Dit deel van ISO 2768 is slechts van toepassing op de volgende maten, die geen afzonderlijke toleran-tieaanduiding hebben: a) lineaire maten (bijvoorbeeld uitwendige en in­

wendige maten, staphoogten, middellijnen, ra­dii, afstanden, uitwendige afrondingen, afschui-ningen van kanten);

b) hoekmaten, inclusief die, welke gewoonlijk niet worden aangeduid zoals rechte hoeken (90°), tenzij wordt verwezen naar ISO 2768-2, of hoe­ken van regelmatige veelhoeken;

c) lineaire en hoekmaten, ontstaan bij de bewer­king van reeds gemonteerde werkstukken.

Het is niet van toepassing op de volgende maten: a) lineaire en hoekmaten, die worden gedekt door

verwijzing naar andere normen over algemene toleranties;

b) hulpmaten, aangegeven tussen haken; c) theoretisch zuivere maten, aangegeven in een

rechthoekig kader.

2 Algemeen

Bij het kiezen van een bepaalde tolerantieklasse, dient de daarmee overeenkomende gebruikelijke werkplaatsnauwkeurigheid in beschouwing te wor­den genomen. Als kleinere toleranties worden ver­eist of grotere toleranties toelaatbaar en meer eco­nomisch zijn voor welk afzonderlijk element dan ook, dan dienen zulke toleranties te worden ver­meld bij de betrokken nominale maat (maten).

Algemene toleranties voor lineaire en hoekmaten zijn van toepassing indien tekeningen of bijbeho­rende specificaties verwijzen naar dit deel van ISO 2768, in overeenstemming met de hoofdstuk­ken 4 en 5. Indien er algemene toleranties zijn voor andere bewerkingsmethoden, zoals vastgelegd in andere internationale normen, dan dient daar naar te worden verwezen op tekeningen en bijbehoren­de specificaties.

Voor een maat tussen een onbewerkt en een be­werkt oppervlak, bijvoorbeeld van gegoten of ge­smede werkstukken, waarvoor geen afzonderlijke tolerantie rechtstreeks is aangegeven, geldt de gro­tere van de beide betrokken algemene toleranties, zie bijvoorbeeld voor gietwerk ISO 8062 1).

3 Normatieve verwijzingen

De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat er in deze tekst naar wordt verwezen, be­palingen van dit deel van ISO 2768 zijn. Op het ogenblik van publikatie waren de vermelde druk­ken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van dit deel van ISO 2768 worden daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. De leden 2) van de IEC en van de ISO hou­den registers bij van actueel geldige internationale normen. ISO 2768-2 : 19893) General tolerances. Part 2:

Geometrical tolerances for features without individual to­lerance indications

ISO 8015 : 19854) Technical drawings. Funda­mental tolerancing principle.

4 Algemene toleranties

4.1 L i n e a i r e m a t e n

Algemene toleranties van lineaire maten zijn gege­ven in tabellen 1 en 2.

4.2 H o e k m a t e n

Algemene toleranties vastgelegd in hoekeenheden bepalen alleen de globale oriëntatie van lijnen of lijnsegmenten van oppervlakken, maar niet hun vormafwijkingen. De globale oriëntatie van een lijn, afgeleid van het werkelijk oppervlak is de oriëntatie van de raaklijn met meetkundig ideale vorm. De grootste afstand tussen de raaklijn en de werkelijke lijn moet de kleinst mogelijke waarde hebben (zie ISO 8015). De toelaatbare afwijkingen van hoekmaten zijn ge­geven in tabel 3.

5 Aanduiding op tekeningen

Indien algemene toleranties volgens dit deel van ISO 2768 van toepassing zijn, moeten de volgende gegevens worden vermeld in of bij het titelblok: a) ' ISO 2768"; b) de tolerantieklasse volgens dit deel van

ISO 2768.

Voorbeeld: ISO 2768-m

6 Afkeuring

Tenzij anders is vermeld, mogen werkstukken die de algemene toleranties overschrijden, niet zonder meer worden afgekeurd vooropgesteld dat het werkstuk geschikt blijft voor de te vervullen functie (zie hoofdstuk A.4).

1) ISO 8062:1984 Castings. Systems of dimensional tole­rances.

Nationale voetnoten: 2) In Nederland resp. het NEC en het NNI. 3) In Nederland NEN-ISO 2768-2. 4) In Nederland NEN2731.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 3: NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene

NEN-ISO 2768-1 - Biz. 3

Tabel 1 - Toelaatbare afwijkingen voor lineaire maten met uitzondering van gebroken kanten (uitwendige afrondingen en afschuiningen, zie tabel 2)

Waarden in mm

tolerantïeklasse

aanduiding

f

m

с

v

omschrijving

fijn

gemiddeld

grof

zeer grof

toelaatbare afwijkingen voor de reeks nominale maten

0,5 1)

t .m. 3

± 0,05

± 0,1

± 0,2

-

groter dan

3 t .m.

6

± 0,05

± 0,1

± 0,3

± 0,5

groter dan

6 t .m. 30

± 0,1

± 0,2

± 0,5

± 1

groter dan

30 t .m. 120

± 0,15

± 0,3

± 0,8

± 1,5

groter dan

120 t .m. 400

± 0,2

± 0,5

± 1,2

± 2,5

groter dan

400 t .m. 1000

± 0,3

± 0,8

± 2

± 4

groter dan

1000 t .m. 2000

± 0,5

± 1,2

± 3

± 6

groter dan

2000 t .m. 4000

-

± 2

± 4

± 8

1 ) Voor nominale maten kleiner dan 0,5 mm moeten de afwijkingen direct naast de betreffende nominale maat worden aangegeven.

Tabel 2 - Toelaatbare afwijkingen voor gebroken kanten (uitwendige afrondingen en afschuiningen)

Waarden in mm

tolerantieklasse

aanduiding

f

m

с

V

omschrijving

fijn

gemiddeld

grof

zeer grof

toelaatbare afwijkingen voor de reeks nominale maten

0,5 1> t .m.

3

± 0,2

± 0,4

groter dan

3 t .m.

6

± 0,5

± 1

groter dan

6

± 1

± 2

1 ) Voor nominale maten kleiner dan 0,5 mm moeten de afwijkingen direct naast de betreffende nominale maat worden aangegeven.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 4: NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene

NEN-ISO 2768-1 - Biz. 4

Tabel 3 - Toelaatbare afwijkingen van hoekmaten

tolerantieklasse

aanduiding

f

m

с

V

omschrijving

fijn

gemiddeld-

grof

zeer grof

toelaatbare afwijkingen voor een reeks lengten, in mm, van de korte zijde van de betreffende hoek

t.m.

10

± 1°

± 1°30'

± 3°

groter dan 10

t.m. 50

± 0°30'

± 1°

± 2°

groter dan 50

t.m. 120

± 0°20'

± 0°30'

± 1°

groter dan 120 t.m. 400

± 0°10'

± 0°15'

± 0°30'

groter j dan

400

± 0°5'

± 0°10'

± 0°20'

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 5: NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene

NEN Standards Products & Servicest.a.v. afdeling KlantenserviceAntwoordnummer 102142600 WB Delft

Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop

Gratis e-mailnieuwsbrievenWilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen,

normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze

e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven

Gegevens Bedrijf / Instelling

T.a.v. O M O V

E-mail

Klantnummer NEN

Uw ordernummer BTW nummer

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Telefoon Fax

Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres)

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Datum Handtekening

NEN Standards Products & Services

Postbus 50592600 GB Delft

Vlinderweg 62623 AX Delft

T (015) 2 690 390F (015) 2 690 271

www.nen.nl/normshop

RetournerenFax: (015) 2 690 271

E-mail: [email protected]

Post: NEN Standards Products

& Services,

t.a.v. afdeling Klantenservice

Antwoordnummer 10214,

2600 WB Delft

(geen postzegel nodig).

Voorwaarden• De prijzen zijn geldig

tot 31 december 2016,

tenzij anders aangegeven.

• Alle prijzen zijn excl. btw,

verzend- en handelingskosten

en onder voorbehoud bij

o.m. ISO- en IEC-normen.

• Bestelt u via de normshop een

pdf, dan betaalt u geen

handeling en verzendkosten.

• Meer informatie: telefoon

(015) 2 690 391, dagelijks

van 8.30 tot 17.00 uur.

• Wijzigingen en typefouten

in teksten en prijsinformatie

voorbehouden.

• U kunt onze algemene

voorwaarden terugvinden op:

www.nen.nl/leveringsvoorwaarden.

preview - 2016

Bestelformulier

Normalisatie: de wereld op één lijn.

Stuur naar:

Ja, ik bestel

€ 60.24__ ex. NEN-ISO 2768-1:1990 nl Algemene toleranties - Deel 1: Toleranties

voor lineaire en hoekmaten zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen