NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van...
Click here to load reader
Transcript of NORM - nen.nl · PDF fileNEN-ISO 2768-1 - Biz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit deel van...
UDC 621.753.1:744.4
Algemene toleranties Deel 1: Toleranties voor lineaire en hoekmaten
zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen
General tolerances - Part 1 : Tolerances for linear and angular dimensions without individual tolerance indications
NEDERLANDSE NORM
NEN-ISO 2768-1
1e druk, augustus 1990
Vervangt NPR2811
Inleiding
Alle elementen van werkstukken hebben altijd een maat en een meetkundige vorm. Aan de maatafwijking en aan de afwijkingen van de vormkenmerken (vorm, richting en plaats) worden ten behoeve van de functie van het werkstuk grenzen gesteld die, als ze worden overschreden, deze functie schaden.
De tolerantie-inschrijving op de tekening moet volledig zijn ten einde zeker te stellen dat de maat- en vormkenmerken van alle elementen zijn vastgelegd; dat wil zeggen: niets mag stilzwijgend worden aangenomen of aan de beoordeling worden overgelaten van de werkplaats of de meetdienst.
Het gebruik van algemene toleranties voor maat en vorm vereenvoudigt de taak om zeker te stellen dat aan deze voorwaarde wordt voldaan.
NEN-ISO 2768-1
Voorbeeld
Preview
Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN
Dit
do
cum
ent
mag
sle
chts
op
een
sta
nd
-alo
ne
PC
wo
rden
gei
nst
alle
erd
. Geb
ruik
op
een
net
wer
k is
alle
en.
toes
taan
als
een
aan
vulle
nd
e lic
enti
eove
reen
kom
st v
oo
r n
etw
erkg
ebru
ik m
et N
EN
is a
fges
lote
n.
Th
is d
ocu
men
t m
ay o
nly
be
use
d o
n a
sta
nd
-alo
ne
PC
. Use
in a
net
wo
rk is
on
ly p
erm
itte
d w
hen
a su
pp
lem
enta
ry li
cen
se a
gre
emen
t fo
r u
s in
a n
etw
ork
wit
h N
EN
has
bee
n c
on
clu
ded
.
NEN-ISO 2768-1 - Biz. 2
1 Onderwerp en toepassingsgebied
Dit deel van ISO 2768 is bedoeld om tekeningaan-duidingen te vereenvoudigen en het legt algemene toleranties vast voor lineaire en hoekmaten zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen in vier tolerantieklassen.
Opmerking 1. De uitgangspunten van de algemene tolerantie
inschrijving van lineaire en hoekmaten worden beschreven in bijlage A.
Het is van toepassing op de maten van metalen werkstukken die worden vervaardigd door middel van een verspanende bewerking of van werkstukken die worden gevormd uit metaalplaat.
Opmerkingen 2. Deze toleranties kunnen geschikt zijn voor ge
bruik bij niet-metalen werkstukken. 3. Soortgelijke internationale normen bestaan
reeds of zijn in voorbereiding, zie bijvoorbeeld ISO 8062 "Ч voor gietwerk.
Dit deel van ISO 2768 is slechts van toepassing op de volgende maten, die geen afzonderlijke toleran-tieaanduiding hebben: a) lineaire maten (bijvoorbeeld uitwendige en in
wendige maten, staphoogten, middellijnen, radii, afstanden, uitwendige afrondingen, afschui-ningen van kanten);
b) hoekmaten, inclusief die, welke gewoonlijk niet worden aangeduid zoals rechte hoeken (90°), tenzij wordt verwezen naar ISO 2768-2, of hoeken van regelmatige veelhoeken;
c) lineaire en hoekmaten, ontstaan bij de bewerking van reeds gemonteerde werkstukken.
Het is niet van toepassing op de volgende maten: a) lineaire en hoekmaten, die worden gedekt door
verwijzing naar andere normen over algemene toleranties;
b) hulpmaten, aangegeven tussen haken; c) theoretisch zuivere maten, aangegeven in een
rechthoekig kader.
2 Algemeen
Bij het kiezen van een bepaalde tolerantieklasse, dient de daarmee overeenkomende gebruikelijke werkplaatsnauwkeurigheid in beschouwing te worden genomen. Als kleinere toleranties worden vereist of grotere toleranties toelaatbaar en meer economisch zijn voor welk afzonderlijk element dan ook, dan dienen zulke toleranties te worden vermeld bij de betrokken nominale maat (maten).
Algemene toleranties voor lineaire en hoekmaten zijn van toepassing indien tekeningen of bijbehorende specificaties verwijzen naar dit deel van ISO 2768, in overeenstemming met de hoofdstukken 4 en 5. Indien er algemene toleranties zijn voor andere bewerkingsmethoden, zoals vastgelegd in andere internationale normen, dan dient daar naar te worden verwezen op tekeningen en bijbehorende specificaties.
Voor een maat tussen een onbewerkt en een bewerkt oppervlak, bijvoorbeeld van gegoten of gesmede werkstukken, waarvoor geen afzonderlijke tolerantie rechtstreeks is aangegeven, geldt de grotere van de beide betrokken algemene toleranties, zie bijvoorbeeld voor gietwerk ISO 8062 1).
3 Normatieve verwijzingen
De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat er in deze tekst naar wordt verwezen, bepalingen van dit deel van ISO 2768 zijn. Op het ogenblik van publikatie waren de vermelde drukken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van dit deel van ISO 2768 worden daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. De leden 2) van de IEC en van de ISO houden registers bij van actueel geldige internationale normen. ISO 2768-2 : 19893) General tolerances. Part 2:
Geometrical tolerances for features without individual tolerance indications
ISO 8015 : 19854) Technical drawings. Fundamental tolerancing principle.
4 Algemene toleranties
4.1 L i n e a i r e m a t e n
Algemene toleranties van lineaire maten zijn gegeven in tabellen 1 en 2.
4.2 H o e k m a t e n
Algemene toleranties vastgelegd in hoekeenheden bepalen alleen de globale oriëntatie van lijnen of lijnsegmenten van oppervlakken, maar niet hun vormafwijkingen. De globale oriëntatie van een lijn, afgeleid van het werkelijk oppervlak is de oriëntatie van de raaklijn met meetkundig ideale vorm. De grootste afstand tussen de raaklijn en de werkelijke lijn moet de kleinst mogelijke waarde hebben (zie ISO 8015). De toelaatbare afwijkingen van hoekmaten zijn gegeven in tabel 3.
5 Aanduiding op tekeningen
Indien algemene toleranties volgens dit deel van ISO 2768 van toepassing zijn, moeten de volgende gegevens worden vermeld in of bij het titelblok: a) ' ISO 2768"; b) de tolerantieklasse volgens dit deel van
ISO 2768.
Voorbeeld: ISO 2768-m
6 Afkeuring
Tenzij anders is vermeld, mogen werkstukken die de algemene toleranties overschrijden, niet zonder meer worden afgekeurd vooropgesteld dat het werkstuk geschikt blijft voor de te vervullen functie (zie hoofdstuk A.4).
1) ISO 8062:1984 Castings. Systems of dimensional tolerances.
Nationale voetnoten: 2) In Nederland resp. het NEC en het NNI. 3) In Nederland NEN-ISO 2768-2. 4) In Nederland NEN2731.
Voorbeeld
Preview
Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN
NEN-ISO 2768-1 - Biz. 3
Tabel 1 - Toelaatbare afwijkingen voor lineaire maten met uitzondering van gebroken kanten (uitwendige afrondingen en afschuiningen, zie tabel 2)
Waarden in mm
tolerantïeklasse
aanduiding
f
m
с
v
omschrijving
fijn
gemiddeld
grof
zeer grof
toelaatbare afwijkingen voor de reeks nominale maten
0,5 1)
t .m. 3
± 0,05
± 0,1
± 0,2
-
groter dan
3 t .m.
6
± 0,05
± 0,1
± 0,3
± 0,5
groter dan
6 t .m. 30
± 0,1
± 0,2
± 0,5
± 1
groter dan
30 t .m. 120
± 0,15
± 0,3
± 0,8
± 1,5
groter dan
120 t .m. 400
± 0,2
± 0,5
± 1,2
± 2,5
groter dan
400 t .m. 1000
± 0,3
± 0,8
± 2
± 4
groter dan
1000 t .m. 2000
± 0,5
± 1,2
± 3
± 6
groter dan
2000 t .m. 4000
-
± 2
± 4
± 8
1 ) Voor nominale maten kleiner dan 0,5 mm moeten de afwijkingen direct naast de betreffende nominale maat worden aangegeven.
Tabel 2 - Toelaatbare afwijkingen voor gebroken kanten (uitwendige afrondingen en afschuiningen)
Waarden in mm
tolerantieklasse
aanduiding
f
m
с
V
omschrijving
fijn
gemiddeld
grof
zeer grof
toelaatbare afwijkingen voor de reeks nominale maten
0,5 1> t .m.
3
± 0,2
± 0,4
groter dan
3 t .m.
6
± 0,5
± 1
groter dan
6
± 1
± 2
1 ) Voor nominale maten kleiner dan 0,5 mm moeten de afwijkingen direct naast de betreffende nominale maat worden aangegeven.
Voorbeeld
Preview
Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN
NEN-ISO 2768-1 - Biz. 4
Tabel 3 - Toelaatbare afwijkingen van hoekmaten
tolerantieklasse
aanduiding
f
m
с
V
omschrijving
fijn
gemiddeld-
grof
zeer grof
toelaatbare afwijkingen voor een reeks lengten, in mm, van de korte zijde van de betreffende hoek
t.m.
10
± 1°
± 1°30'
± 3°
groter dan 10
t.m. 50
± 0°30'
± 1°
± 2°
groter dan 50
t.m. 120
± 0°20'
± 0°30'
± 1°
groter dan 120 t.m. 400
± 0°10'
± 0°15'
± 0°30'
groter j dan
400
± 0°5'
± 0°10'
± 0°20'
Voorbeeld
Preview
Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN
NEN Standards Products & Servicest.a.v. afdeling KlantenserviceAntwoordnummer 102142600 WB Delft
Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop
Gratis e-mailnieuwsbrievenWilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen,
normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze
e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven
Gegevens Bedrijf / Instelling
T.a.v. O M O V
Klantnummer NEN
Uw ordernummer BTW nummer
Postbus / Adres
Postcode Plaats
Telefoon Fax
Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres)
Postbus / Adres
Postcode Plaats
Datum Handtekening
NEN Standards Products & Services
Postbus 50592600 GB Delft
Vlinderweg 62623 AX Delft
T (015) 2 690 390F (015) 2 690 271
www.nen.nl/normshop
RetournerenFax: (015) 2 690 271
E-mail: [email protected]
Post: NEN Standards Products
& Services,
t.a.v. afdeling Klantenservice
Antwoordnummer 10214,
2600 WB Delft
(geen postzegel nodig).
Voorwaarden• De prijzen zijn geldig
tot 31 december 2016,
tenzij anders aangegeven.
• Alle prijzen zijn excl. btw,
verzend- en handelingskosten
en onder voorbehoud bij
o.m. ISO- en IEC-normen.
• Bestelt u via de normshop een
pdf, dan betaalt u geen
handeling en verzendkosten.
• Meer informatie: telefoon
(015) 2 690 391, dagelijks
van 8.30 tot 17.00 uur.
• Wijzigingen en typefouten
in teksten en prijsinformatie
voorbehouden.
• U kunt onze algemene
voorwaarden terugvinden op:
www.nen.nl/leveringsvoorwaarden.
preview - 2016
Bestelformulier
Normalisatie: de wereld op één lijn.
Stuur naar:
Ja, ik bestel
€ 60.24__ ex. NEN-ISO 2768-1:1990 nl Algemene toleranties - Deel 1: Toleranties
voor lineaire en hoekmaten zonder afzonderlijke tolerantieaanduidingen