NoordNieuws 2 (2006)

44
Magazine van VNO-NCW Noord Jaargang 11 nummer 2 2006 NoordNieuws Noorden moet ‘care valley ’omarmen Kabinet schoffeert Noorden met afblazen Zuiderzeelijn Callcenterbusiness booming in Noord-Nederland Samen de schouders onder Julianaplein Ontdek talenten op Recruiting Noord IN OPSTAND !

description

VNO-NCW Noord presenteert ledenmagazine NoordNieuws 2 (2006), met in deze editie onder andere: Het noorden moet 'care valley' omarmen: de zorgeconomie is spoedig de grootste werkgever van Nederland; De zuidelijke ringweg Groningen: van flessehals tot stuwende corridor; Callcenterbusiness is booming in Noord-Nederland: duizenden arbeidsplaatsen in enkele jaren tijd; Het kabinet schoffeert regio's buiten de Randstad: het Noorden in opstand tegen afblazen Zuiderzeelijn.

Transcript of NoordNieuws 2 (2006)

Page 1: NoordNieuws 2 (2006)

Magazine van VNO-NCW Noord Jaargang 11 nummer 2 2006

NoordNieuws

Noorden moet ‘care valley ’omarmen

• Kabinet schoffeert Noorden met afblazen Zuiderzeelijn

• Callcenterbusiness booming in Noord-Nederland

• Samen de schouders onder Julianaplein

• Ontdek talenten op Recruiting Noord

IN OPSTAND !

Page 2: NoordNieuws 2 (2006)

������������

���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

��������������������������������������������������������������������������

Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf bv, Groningen www.rottinghuis.nl

Uw zaken eens vanuit een ander perspectief laten bezien?Wat dacht u van onze scherpe blik.Met ongeveer 6.000 medewerkers is Deloitte de grootste financieel-zakelijke dienstverlener van Nederland. Maar grootte zegt op zichzelf niets. Wat wel iets zegt is dat wij een ijzersterke reputatie hebben bij het bedrijfsleven en de overheid, waar het gaat om accountancy, belastingadvies, consultancy en financieel advies. Wij zijn een organisatie die - indien nodig - kan putten uit de omvangrijke expertise van het wereldwijde Deloitte-netwerk en er op gericht u als cliënt voorop te laten lopen. Onze professionals zijn net zo ambitieus als u, waardoor wij met recht durven te stellen: It feels better working with Deloitte.

Groningen, Laan Corpus den Hoorn 102/4. Tel. (050) 520 45 20, fax (050) 520 45 09.

www.deloitte.nl

Accountants• Belastingadviseurs•Consultants• Financieel Adviseurs•

030.12.052 176x134 Noordn.indd 1 20-03-2006 11:57:07

Page 3: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 3VNO-NCW NoordNieuws april 2005 3

Inhoud

Noorden moet ‘care valley’ omarmenZorgeconomie spoedig grootste werkgever van Noord-Nederland

Laatste jaar SNN-subsidies“Ondernemers met ambitie kunnen in 2006 nog bij het SNN aankloppen”

Zuidelijke ringweg Groningen: van flessehals tot stuwende corridorBestuurders ingenomen met voorstel voor integrale en innovatieve aanpak

Innovatie concreet!Invullen ledenenquête is in uw belang

Er moet meer in Europa worden gereisd

Ontdek talenten op Recruiting NoordBedrijfsleven ontmoet noordelijke eindejaarsstudenten

Opbouw Afghanistan: een klus van defensie maar ook van bedrijfslevenErvaringen van een VNO-NCW Noord lid in Afghanistan

Noord Hollandse ondernemers op reis door de Westergozone

De DGA, eenzaam of één grote familie

DOC Kaas: innovatie van het zuivelste water

“Een bezielend Europa”als geloofwaardig alternatiefNoordelijke passie over diepere drijfveren Europa

Nieuwe koppels Ondernemende Staten gevormd

Duizenden arbeidsplaatsen in enkele jaren tijdCallcenterbusiness is booming in Noord Nederland

Het Schilderij als SpiegelKunstpaviljoen Nieuw-Roden opvallend opvallend

Waddengebied: broedplaats voor duurzame economische ontwikkelingUitvoeringsplan biedt randvoorwaarden Waddenfonds

Vrij verkeer van werknemers helpt regio vooruit

Werken aan innovaties in de bouwGeslaagd bezoek Minister Brinkhorst aan regio

Kabinet schoffeert regio’s buiten RandstadNoorden in opstand tegen afblazen Zuiderzeelijn

Stage-offensief In de regio moet het gebeuren

4

7

8

11

14

15

16

20

22

23

26

28

30

33

34

36

38

40

41

4

16

23 26

3330

8

Vaste RubriekenBedrijfsnieuws Personalia Column VNO-NCW Noord in actie Actualiteiten kortNieuwe leden Agenda

12181921244243

34 38

20

Page 4: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 4

Noorden moet ‘care valley ’ omarmenZ o r g e c o n o m i e s p o e d i g g r o o t s t e

w e r k g e v e r i n N o o r d - N e d e r l a n d

Zorgeconomie is wel sexyDe regio dient de zorgeconomie te omar-men omdat de sector veel stuwende acti-viteiten en werkgelegenheid oplevert. De regio heeft goede troeven in handen. De toenemende behoefte naar zorg en gezond-heid, als ook de toenemen-de ruimte voor marktiniti-atieven maken de tijd rijp voor concrete en gerichte acties.Er is veel te doen over zorg de laatste tijd. Verwezen kan worden naar de nieuwe zorg-wet met geheel nieuwe impulsen. De lage bevolkingsgroei en de dreigende krapte op de arbeidsmarkt als gevolg van de ver-grijzing raken impliciet ook de zorgvraag. Het CPB luidde de noodklok. De vergrij-zingsgolf in Nederland is zo ingrijpend, dat die de overheid zou moeten dwingen tot drastische maatregelen. Wat we er ook van vinden. Anderen nemen ferm afstand van dit doemdenken. De vergrijzing lééft. Op een geheel andere frequentie werden we geïnformeerd over gebouwen die genezing bevorderen. Architectuur als medicijn. Zie-kenhuisgebouwen die beter worden afge-stemd op de bezoeker. Groningen beweegt zich met liefst twee state of the art zieken-huizen in de internationale voorhoede.

Een op de twee meisjes die in het jaar 2000 geboren zijn wordt honderd. De maatschap-pelijke gevolgen hiervan zijn groot. In een omslagverhaal over de noodzaak van langer

werken noemde The Economist onlangs een aantal bedrijven dat zeventigers en tachtigers in dienst heeft, een voorbeeld voor de toekomst. Tot zover de bredere context van zorg.VNO-NCW Noord plaatst de zorgeconomie

in termen van kansen. Bevolkingskrimp en vergrijzing kunnen in plaats van een bedrei-ging van onze welvaart juist ook nieuwe kansen bieden. De gezondheidszorg heeft voor velen geen sexy uitstraling. Het beeld is er een van suf, ziek, zwak en misselijk. Jammer want de gezondheidszorg is ‘hot stuf’ met veel ‘potentie’ en vooral ‘cool’.

Zorg consumerenVoor werkgevers is een efficiënt geor-ganiseerde zorgsector noodzakelijk. Het bedrijfsleven heeft er baat bij dat verzuim (al dan niet door ziekte) tot een minimum wordt beperkt. Zo min mogelijk verzuim helpt de Nederlandse economie zo snel mogelijk te herstellen, wat leidt tot meer economische groei, optimale arbeidsparti-cipatie en extra belastingopbrengsten, wat een voordeel is voor iedere Nederlander.In de gezondheidszorg werken in Neder-land - zelfs in economisch mindere tijden - meer dan 1 miljoen mensen. 1 op de 7 wer-kenden heeft zijn/haar inkomen in één van

de zorgsectoren. Ook de afgelopen periode toonde de zorgsector zich een opvallende banenmotor, terwijl de nationale economie stationair draaide. (ziekenhuizen +24%, thuiszorg + 66%: zowel laag/ongeschool-de arbeid als hooggeschoold). De omzet

bedroeg in 2004 zestig miljard euro. We weten dat naar de toekomst toe van-

wege de dubbele vergrijzing de zorgvraag zal toenemen. Dus deze omzet gaat toe-nemen.

SingaporeWelke kansen pakken we vanuit Noord-Nederland? Hoe gaan we die vraag opvan-gen? Hoe dan ook zullen we fors moe-ten investeren in menskracht, in medische technologie, ICT of anderszins. Grijpen we de mogelijkheden om te exporteren? Eerst naar buiten de regio, vervolgens naar onze

Noord-Nederland heeft uitstekende troeven zich te positioneren als bakermat

van veel zorggelieerde bedrijvigheid. Het Ministerie van Economische Zaken

moet nog wennen aan een pleitbezorger uit volstrekt onverdachte hoek. Tijdens

het VNO-NCW Noord zorgcongres werd een noordelijke agenda voor de zorg

vastgesteld. Ruim tweehonderd mensen binnen en buiten de regio droegen bij

aan de vereiste input. Nieuwe verbindingen werden gelegd tussen marktpartijen

en zorgaanbieders, tussen zorgprofessionals en zorgconsumenten.

De zorgeconomie biedt veel groeikansen

voor Noord-Nederland. Nu al is 19 tot 22%

van de werkgelegenheid gelieerd aan

zorgeconomie; op middellange termijn

wordt deze sector de grootste werkgever

in Noord-Nederland. Het gaat bij zorgeco-

nomie om de gezondheidszorg zelf, maar

ook om aanverwante sectoren als medi-

sche technologie, life sciences, zorgverze-

keraars, seniorentoerisme en welness.

D e z o r g e c o n o m i e i s i n g o e d e h a n d e n b i j V N O - N C W N o o r d

Page 5: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 5

Noorden moet ‘care valley ’ omarmen

buurlanden buiten Nederland en tenslotte naar de rest van de wereld. Kunnen we komen tot wat in Singapore al is bereikt? Een high-tech omgeving voor medisch-wetenschappelijk onderzoek, waar de ‘gro-ten der aarde’ hun medische ingrepen laten uitvoeren omdat het goedkoper is dan in de VS en de kwaliteit stukken beter. Gaan we ons meten met wat Thailand voor Zuidoost Azië betekent?

In o.a. Bangkok en Chang-Mai staan uiterst moderne grote medische centra die ook voor Cambodja, Laos en Vietnam de elec-tieve zorg verlenen die daarnaast ook voor toeristen bedoeld is. Toeristen die ‘zorgva-kanties’ mogelijk maken en het fundament leggen voor een gestage jaarlijkse groei van het BNP? Passen seniorensteden zoals die al tientallen jaren in de Verenigde Staten functioneren in een Nederlandse omge-ving?

Uitgaven aan de gezondheidszorg worden veelal opgesplitst in cure an care. Bij cure gaat het erom iemand ergens van te gene-zen, bij care gaat het veeleer om het lang-durig ( soms zelfs levenslang) helpen van mensen. Beide activiteiten worden steeds kostbaarder, deels door de toename van technologie, vooral in de cure en deels door de toekomstige groei van de aantallen. De gezondheidskosten stijgen vooral door de technologie, maar nemen ook toe omdat de bulk van gezondheidskosten wordt gemaakt in de laatste twee levensja-ren en het aantal mensen dat in deze levens-fase belandt sterk zal stijgen.

Noorden heeft sterke kaartenVNO-NCW Noord onderkent de grote mogelijkheden van de zorgeconomie voor Noord-Nederland en dringt aan op de vast-stelling van de agenda voor ‘Care Valley Noord’. De regio is in de volle breedte goed gepositioneerd. Nodig zijn een concrete agenda, een trekker, een projectbureau en een sterke marketing.Noord-Nederland beschikt over kernkwa-liteiten om de zorgeconomie verder uit te bouwen, constateert de Stec Groep. Zo is er een sterk cluster van bedrijvigheid en instel-lingen rondom het UMCG en de life scien-ces sector. Daarnaast biedt het Noorden rust

en ruimte, kwaliteiten voor wonen, verblijf en toerisme. Intelligente regie en marketing zijn nodig om het Noorden scherp te posi-tioneren als aantrekkelijke regio voor de

zorgeconomie. Verdere pluspunten zijn de beschikbaar-heid van breedband

en LOFAR, de specifieke bevolkingssa-menstelling die de basis is voor Life Lines en een relatief ruime arbeidsmarkt.

Kiezen en concretiseren VNO-NCW Noord ondertsteunt vijf actie-lijnen om te komen tot een ’Care Valley Noord’:1. Economisch cluster om science base:

voer investeringen op en vergroot mar-keting

Noord-Nederland heeft afgelopen jaren een goede basis gelegd voor kennis-clusters als life sciences en medische technologie.

2. Innovatie en zaken doen: breng mensen bij elkaar en geef ruimte aan initiatieven

De commerciële kant van zorg is in

Top Instituut PharmaHet kabinet heeft ingestemd met de

oprichting van een nieuw instituut voor

farmaceutisch onderzoek. In dit nieuwe

Top Instituut Pharma werken industrie, zie-

kenhuizen en universiteiten samen. Door

hun kennis te bundelen kunnen betere

resultaten worden bereikt bij de ontwik-

keling van nieuwe geneesmiddelen. Voor

de eerste vier jaar is € 130 miljoen door

het kabinet beschikbaar gesteld. Het is

de bedoeling dat de resultaten van het

onderzoek beter doorstromen naar toe-

passingen in de markt. Groningen heeft

uitstekende troefkaarten in handen een

dergelijk instituut te herbergen.

“ G e z o n d h e i d s z o r g w o r d t d e v i a g r a v a n d e n o o r d e l i j k e e c o n o m i e ”

vlnr de heren Leo van der Heiden (voorzitter Nevep), Hans Feenstra ( voorzitter RvB De Fries-land Zorgverzekeraar), René Pol (directeur Visser Carrosserie), Frans Jaspers ( lid RvB UMCG) en Hein Visser (directeur KPN Noordoost).

vlnr de heren Michel van Schaik (directeur gezondheidszorg Rabobank Nederland), Henk van der Meer,(directeur Stichting Wooncom), Ruben Wenselaar ( lid RvB Menzis), Iris van Bennekom ( directeur Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie), Erik Kuik ( vice-voorzitter RvB Talant), Jack Thiadens ( voorzitter RvB Martini Ziekenhuis) en Machel Nuyten ( VNO-NCW).

Page 6: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 6

Noord-Nederland nog mager ontwik-keld, overigens net als in andere regio’s in Nederland. Hier liggen veel kan-sen om verbindingen te leggen tussen bedrijven en ondernemende instellingen teneinde gezamenlijk nieuwe medische en andere zorgproducten te introduce-ren. Kansrijke segmenten waar al initi-atieven zichtbaar zijn: zorg op afstand, zorg en ICT en preventie.

3. Zorg en vastgoed: realiseer onderschei-dende initiatieven voor het Noorden

De combinatie van zorg en vastgoed wordt nog te weinig ingezet in Noord-Nederland om stuwende activiteiten te verankeren of naar het Noorden te halen. Het gaat bijvoorbeeld om het totstandbrengen van zorgparken voor allerlei typen bedrijven en instellingen en om het ontwikkelen van woonmilieus die sterk onderscheidend zijn. Corpora-ties, vastgoedpartijen en zorgaanbieders dienen nadrukkelijk bij elkaar te worden gebracht om projecten te verkennen en uit te werken.

4. Zorg en toerisme: jaag nieuwe initiatie-ven aan

Recent is het bewustzijn toegeno-men dat er in de regio kansen liggen. Nieuwe zorg- en toeristische produc-ten dragen bij aan het imago van het Noorden en aan extra bestedin-gen, investeringen en werkgelegenheid. Het gebrek aan samenhang dient plaats te maken voor coherente planning en actie.

5. Zorg en arbeidsmarkt: erken dit als vestigingsfactor met sterk onderschei-dend vermogen

Door vergrijzing en ontgroening wordt de Nederlandse arbeidsmarkt steeds krapper en daardoor belangrijker bij investeringsbeslissingen. Het Noorden kan profiteren van gerichte initiatieven gegeven de relatief ontspannen arbeids-markt.

RegieVNO-NCW Noord gelooft in de zorgeco-nomie. Het Noorden kan vanwege de ruimte, de bestaande infrastructuur en capaciteit, specifieke bevolkingssamen-stelling en andere kenmerken vergaande voordelen behalen. De Stec groep heeft op verzoek van VNO-NCW Noord onderzoek gedaan naar de groeikansen van de noor-delijke zorgeconomie. Een en ander heeft zijn vertaling gekregen in het rapport ‘pro-fiteren van zorg en vergrijzing in Noord-

Nederland, de noordelijke zorgeconomie nader beschouwd’.

Woord naar daadVNO-NCW Noord zal zeer snel het initia-

tief nemen te komen tot een versterking van de noordelijke zorgeconomie. De zeer positieve resul-

taten van het zorgcongres met daarin opge-nomen de elf workshops vormen een prima basis voor de vaststelling van een noorde-lijke agenda voor de zorg. In de eerste plaats zal de verbinding gelegd worden met de leden VNO-NCW Noord en deelnemers van het congres. Het rapport ‘profiteren van zorg en vergrijzing in Noord-Neder-land, de noordelijke zorgeconomie nader beschouwd’ kan via de website www.vno-ncwnoord.nl worden gedownload.

Hans [email protected]

Het zorgcongres VNO-NCW Noord werd

mede mogelijk gemaakt door een groot

aantal sponsoren. Dank is verschuldigd

aan de hoofdsponsors De Friese Zorgver-

zekeraar, Talant, Wooncom, de Rabobank,

UMCG en Menzis. Verder is dank verschul-

digd aan het Martiniziekenhuis, Jorritsma

Bouw, Burger Grunstra, AT Osborne, LDC

Publicaties en Meerwold.

E e n s u p e r i e u r e g e z o n d h e i d s -z o r g k a n a l s e x p o r t a r t i k e l

g e l d i n h e t l a a t j e b r e n g e n .

Hans Alders, Commissaris van de Koningin in Groningen en db lid van het Samenwerkingsver-band Noord-Nederland, ontvangt instemmend uit handen van Louwe Dijkema , voorzitter VNO-NCW Noord, het rapport ‘profiteren van zorg en vergrij-zing in Noord-Nederland’

Blije gezichten bij deelnemers aan workshop ‘zorg en sport’ gepresenteerd door Hans Feenstra

Page 7: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006

Laatste jaar SNN-subsidies

Rob Engelsman, directeur van het SNN en daarmee dus verantwoor-delijk voor de uitvoering van de

vijf subsidieregelingen is er stellig over: de subsidieregelingen IPR, LPR, NIOF, KITS en HRM hebben hun waarde voor het Noor-den bewezen. “De afgelopen jaren gingen er bijna 6000 subsidiebeschikkingen de deur uit en dit jaar zal hier nog een sub-stantieel aantal aan toe worden gevoegd,” aldus Engelsman. Een aantal jaren geleden heeft de politiek volgens hem slim inge-speeld op een behoefte die er leefde vanuit het bedrijfsleven. Waar er aan de onder-nemingsgeest in het Noorden wei-nig ontbrak en er plenty goede ideeën waren, bleek er behoefte aan de nodige sti-mulering om deze ideeën in concrete activiteiten om te zetten.

Effect En deze stimulerende functie van de subsi-dieregelingen heeft zijn uitwerking volgens Engelsman niet gemist.“In onderzoeken is aangetoond dat het concurrentievermogen van het noordelijke bedrijfsleven aanzien-lijk versterkt is. Het Kompasprogramma, inclusief de subsidieregelingen, werpt z’n vruchten af. De noordelijke economie is in grote lijnen minder kwetsbaar gewor-den. Bij conjuncturele neergang vallen we minder terug. Doordat bedrijven, zowel

kleine als grote bedrijven, meer inzetten op kennis en innovatie wordt hun con-currentievermogen groter. Dat juist de NIOF-regeling (gericht op bevorderen van innovatie) het zo goed heeft gedaan in een tijd van conjuncturele neergang vind ik bijvoorbeeld een erg interessant gegeven. mkb-bedrijven in het Noorden raken mijn inziens steeds meer overtuigd van hun eigen kracht en dat is een goede zaak.”

Laatste jaarDat de loketten van de subsidieregelingen sluiten is volgens Engelsman zeer spijtig, maar er is weinig aan te doen. “We heb-ben een aantal jaren geleden afspraken gemaakt met het Rijk over de duur van het Kompasprogramma. Het programma, waar de subsidieregelingen onderdeel van zijn, loopt dit jaar af. Hoe jammer we dat ook vinden.” Belangrijke boodschap daar-bij is volgens Engelsman dat ondernemers dit jaar nog wél bij het SNN terecht kun-nen. “Ik adviseer ondernemers met ambi-ties om snel bij het SNN langs te gaan. Helemaal gezien het feit dat de IPR- en LPR-subsidies per 1 september al stoppen. Kijk, dit jaar zijn er nog subsidies, zoveel

is zeker. Daar komt nog bij dat het budget leidend is. In normaal Nederlands betekent dit: op is op.”

Nieuwe periodeOf ondernemers vanaf 2007 weer bij het SNN aan kunnen kloppen is de vraag. Engelsman hierover: “We zijn op dit moment bezig om een vervolg op het Kompas voor het Noorden te schrijven. Het bedrag dat Noord-Nederland volgend jaar ontvangt om de regionale economi-sche structuur te versterken zal, zoals iedereen weet, kleiner zijn dan bij Kompas voor het Noorden het geval is. Dit heeft ons genoodzaakt tot het maken van speci-fieke keuzes waar we dit geld voor willen gebruiken. Samen met onze partners in het Noorden hebben we die keuzes gemaakt en opgeschreven in de Strategische Agenda. Innovatie zal de komende jaren het belang-rijkste doel worden.” Hij stelt dat het SNN het succes van de huidige subsidieregelin-gen graag een vervolg zou willen geven. “We zouden natuurlijk niets liever willen dan op deze voet doorgaan.Daar werken we dus ook hard aan!” Kijkende naar de realiteit ligt het in de verwachting dat er, áls er na 2006 subsidieregelingen komen, deze sterk op innovatie gericht zullen zijn. Wordt vervolgd.

Peter [email protected]

Het SNN voert in 2006 voor het laatste jaar 5 subsidieregelingen uit, te weten: IPR (voor ves-

tiging en uitbreiding van ondernemingen), LPR (voor het aantrekken van extra personeel),

KITS (voor het versterken van de toeristische sector), NIOF (voor het aanmoedigen van inno-

vatie) en HRM (voor het versterken van HRM-beleid.

Voor meer informatie over de subsidies en de sluitingsdata van de subsidieloketten:

www.snnonline.nl (klik op: subsidies)

“ O n d e r n e m e r s m e t a m b i t i e k u n n e n i n 2 0 0 6 n o g b i j h e t S N N a a n k l o p p e n ”

In een vorig nummer maakten we er al melding van. De IPR, succesvol

aanjager van noordelijke bedrijvigheid, loopt dit jaar samen met het

Kompasprogramma ten einde. Echter, de IPR zal niet het enige subsidie-

instrument zijn dat het Noorden aan het eind van dit jaar zal verliezen.

Tezamen met de IPR voert het Samenwerkingsverband Noord-Nederland

(SNN) dit jaar namelijk voor het laatst nóg vier subsidieregelingen uit.

Wat hebben deze regelingen de afgelopen jaren eigenlijk voor het Noor-

den betekend? En wat valt er te zeggen over de periode na 2006?

Rob Engelsman, directeur SNN

7

Page 8: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 8

Zuidelijke Ringweg Groningen: van flessenhals naar stuwende corridorB e s t u u r d e r s i n g e n o m e n m e t v o o r s t e l v o o r i n t e g r a l e e n i n n o v a t i e v e a a n p a k

Bedrijfsleven en overheid kunnen samen de verkeerscongestie op de Zuidelijke Ringweg Gro-

ningen omzetten in duurzame ontwikkelingsconcepten. Eén van de conclusies uit de tussenrap-

portage van het Werkatelier Zuidelijke Ringweg Groningen. Het rapport werd op 22 maart door

marktpartijen aan de noordelijke politieke voormannen aangeboden. De sfeer was opgetogen.

Er werd die middag historie geschreven. De politieke wil is breed aanwezig samen met markt-

partijen vervolgstappen te zetten bij dit grootste noordelijke verkeersknelpunt.

Nadat bekend werd dat gelden van het Rijk voor een Zuidtangent voorlopig niet beschikbaar komen,

heeft VNO-NCW Noord in april 2005 de overheid opgeroepen om samen met het bedrijfsleven tot intelligente oplossingen te komen voor het dreigende infarct op het Julianaplein en de zuidelijke ringweg.

Deze oproep heeft vanuit het bedrijfs-leven geleid tot de oprichting van het Werkatelier Zuidelijke Ringweg Groningen. VNO-NCW Noord heeft een aantal relevante markt-partijen gevraagd zich in dit

werkatelier te verenigen om met de nodige expertise gezamenlijk te werken aan een integrale oplossing. Innovatieve oplossin-gen waarbij alle relevante aspecten worden meegewogen: infrastructurele maatrege-len, verkeersmanagementtechnieken, een goede benutting van het openbaar vervoer en de effecten op het milieu. Centraal daarbij staat het oplossende vermogen van de diverse maatregelen, na vaststelling van een gedegen probleemanalyse.

T-structuurGroningen vormt een belangrijke schakel in de noordelijke ontwikkelingsas en een wezenlijk onderdeel van de regio Gro-ningen – Assen. Binnen deze regio zijn er ambitieuze doelstellingen met betrekking tot woningbouw en economische ontwik-keling. De hoofdwegenstructuur bestaat uit een T-structuur die wordt gevormd door de A28 en A7, daarnaast is er een spoorverbinding die dezelfde T-structuur kent. De OV-structuur buiten de stad is dun. Groningen vormt de spil in het econo-mische netwerk waarbij dagelijks 160.000 mensen de stad bezoeken, vooral om te werken. Hiervan komt 74% met de auto. Van de 125.000 arbeidsplaatsen in de stad Groningen zijn er ruim 50.000 nabij het centrum van de stad gesitueerd en in totaal 90.000 arbeidsplaatsen worden gevoed door de Zuidelijke Ringweg. Tonnis Mus-schenga, gedeputeerde van de provincie Groningen voegde daar op 22 maart aan toe: “Als we niets doen aan de Zuide-

lijke Ringweg kunnen we de binnenstad afschrijven”.

De bottleneck in de T-structuur vormt de Zuidelijke Ringweg Groningen. Deze ver-vult een driedubbelfunctie:• doorgaand verkeer (verkeer langs de

stad), ongeveer 22% van het totaal• regionaal verkeer (verkeer van en naar

de stad)• stadsverkeer (verkeer van het ene deel

naar het andere deel van de stad)De driedubbelfunctie frustreert een optimaal gebruik, - in ver-

keerstechnische zin -, van de Zuidelijke Ringweg Groningen. Doorgaand verkeer vereist zo min mogelijk op- en afrit-ten. Het stadsverkeer daarentegen vraagt om zoveel mogelijk uitwisseling met het onderliggende wegennet. Een groot deel van de congestie hangt hiermee samen.Een andere oorzaak is de ongelijkvloerse kruising van de A7 en A28 (Julianaplein). Integrale aanpakEr zullen meerdere maatregelen nodig zijn om te komen tot een soepele verkeersaf-wikkeling:• fysiek scheiden van verkeersstromen

(doorgaand verkeer op andere rijstroken dan bestemmingsverkeer en stadsver-keer)

• ketenverplaatsingen (bestemmingsver-keer opvangen aan de randen van de stad op transferia en vervolgens verder verplaatsen met snel openbaar of beslo-ten vervoer)

• verkeersmanagement (technieken om

“ A l s w e n i e t s d o e n a a n d e Z u i d e l i j k e R i n g w e g G r o n i n g e n k u n n e n w e d e b i n n e n s t a d a f s c h r i j v e n ”

vlnr de heren Bas Bakker ( Friesland Bank), Marc Calon ( gedeputeerde RO Groningen) Tonnis Mus-schenga ( gedeputeerde Verkeer en Waterstaat Groningen), Sipke Swierstra ( gedeputeerde RO Drenthe) en Jan Willem Lobeek ( VNO-NCW Noord).

Page 9: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 9

Zuidelijke Ringweg Groningen: van flessenhals naar stuwende corridorB e s t u u r d e r s i n g e n o m e n m e t v o o r s t e l v o o r i n t e g r a l e e n i n n o v a t i e v e a a n p a k

verkeersstromen optimaal te geleiden)Vooralsnog wordt uitgegaan van oplossin-gen gebundeld op het bestaande tracé van de Zuidelijke Ringweg. Indien wordt uitge-gaan van een oplossing onder het bestaan-de tracé, bijvoorbeeld een geboorde tunnel, schept dit ook nieuwe ruimtelijke ontwikkelingskansen voor het huidige bovengrondse tracé.Alle voorstellen zullen moeten worden doorgerekend met verkeerskundige model-len teneinde te kunnen bepalen hoe groot het oplossend vermogen is. Ook milieu-onderzoeken zullen nog moeten worden uitgevoerd. De verwachting is dat de uit-eindelijke oplossing een stuk goedkoper zal uitvallen dan de Zuidtangent variant

waar in 1998 door gemeente en provincie voor is gekozen.In zijn eerste reactie zei Koen Schui-ling, scheidend wethouder in Groningen: “Vooral de integraliteit van de aanpak

spreekt mij zeer aan. Het vooroordeel dat het bedrijfsleven alleen maar meer asfalt wil wordt hiermee ondergraven. In de voorstellen maakt ook openbaar vervoer deel uit van de oplossing.”

Nieuwe conceptenVoor het Werkatelier Zuidelijke Ringweg Groningen is de conclusie duidelijk: De

Zuidelijke Ringweg Groningen is de slag-ader van de regio Groningen – Assen. Dit geldt nadrukkelijk in economische zin, maar ook in sociaal opzicht. De kansen van toekomstige ontwikkelingen (kracht van

de regio Groningen – Assen, woningbouw in Meerstad en Ter Borch, de ontwikkeling van bedrijventerreinen, ontwikke-

ling van het stationsgebied Groningen) hangen sterk samen met de ontwikkelin-gen rondom de Zuidelijke Ringweg. Ook de positie binnen de Noordelijke ontwik-kelingsas hangt hiermee samen. Voor het doorgaande verkeer op dit deel van de hoofdwegenstructuur past niet lan-ger een obstakel als de Zuidelijke Ring-weg Groningen. Binnen het internationale

“ H e t p r o b l e e m v a n d e Z u i d e l i j k e R i n g w e g i s n i e t a l l e e n h e t p r o b l e e m v a n d e s t a d G r o n i n g e n ”

Z u i d e l i j k e R i n g w e g a l h o n d e r d j a a r g e l e d e n b e d a c h tDe discussie over de Ringweg rond Groningen is niet nieuw. Sommige

delen van het traject werden honderd jaar geleden al bedacht

Ook in de middeleeuwen had Groningen een ringweg. Aan de bin-

nenkant van de stadsmuur bevond zich een straat, die ongeveer de

hele stad rond loopt en eenvoudigweg ‘Achter de muur’ heette. In de

zeventiende eeuw kreeg Groningen nieuwe ringwegen. Doordat de stad

enorm uitbreidde, werd de oude vestinggracht een diepenring. Rond de

nieuw gegraven vestinggracht werd een ‘verdecte wegh’ of Singelweg

aangelegd.

De basis voor de huidige ringweg wordt in 1906 gelegd. Hoewel er in

Groningen dan nog maar 18 auto’s zijn heeft stadsarchitect Jan Anthony

Mulock Houwer in de geplande uitbreidingen een aantal ringwegen

getekend. Sommige tekent hij extra breed om in de middenberm ruimte

te bieden aan een trambaan. De aanleg van deze wegen vindt overigens

plaats ver na Mulock Houwers tijd.

Volgens het plan, dat na een aantal herzieningen pas in 1936 wordt vast-

gesteld, is in de jaren zestig uiteindelijk alleen een stukje zuidelijke ring-

weg en in de tachtiger jaren de noordelijke ringweg aangelegd. Voor de

oostelijke ringweg kiest de raad in de jaren zeventig een veel oostelijker

traject. Aan de andere kant van de stad wordt een westelijker traject

afgewezen en gekozen voor aanpassing van Mulock Houwers ringweg.

Page 10: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 10

netwerk van snelwegen valt Groningen nu duidelijk uit de toon.

Sipke Swierstra, gedeputeerde van de pro-vincie Drenthe bevestigde: “Het probleem van de Zuidelijke Ringweg is niet alleen een probleem van de stad Groningen. Het is een probleem voor de gehele regio Groningen-Assen. Dit moet ook duide-lijk worden gemaakt aan de minister van Verkeer en Waterstaat. Daarom is het van belang dat overheid en het bedrijfsleven gezamenlijk optrekken. Deze aanpak heeft ook bij de verdubbeling van de N33 succes opgeleverd”.

Publiek-private samenwerkingIn het vervolg op de Tussenrapportage is er op veel vlakken nader onderzoek nodig. Hiervoor zijn bij de overheid ken-nis en middelen beschikbaar. De verschil-lende overheden zoeken naar alternatie-ven. Hiervoor heeft men maatschappelijk draagvlak en expertise vanuit de markt nodig. Het Werkatelier, met zijn robuuste en eensgezinde vertegenwoordiging vanuit het bedrijfsleven, kan op deze punten in de behoeften van de overheid voorzien.

Het Werkatelier Zuidelijke Ringweg Gro-ningen ziet publiek private samenwerking (PPS) als een uitgelezen mogelijkheid om tot een integrale ontwikkeling van het gebied rond de Zuidelijke Ringweg Gro-ningen te komen.De verschillende belangen en verantwoor-delijkheden van de publieke en private partijen kunnen elkaar in het proces ver-sterken. Bovendien kan er aanzienlijke tijdswinst worden geboekt bij het vorm geven van een finaal plan.

Om PPS effectief te laten zijn is een andere insteek van partijen vereist. Samenwerking gaat immers niet vanzelf: de werkwijzen zijn anders, de belangen zijn anders en de culturen zijn anders. Daarnaast zijn er twee belangrijke voor-waarden waaraan het proces moet vol-doen: afspraken moeten transparant zijn en er behoort wederzijds respect te zijn.

De haalbaarheid van een PPS aanpak voor de Zuidelijke Ringweg Groningen zal wor-den onderzocht. Gedeputeerde Marc Calon van de provincie Groningen: “Vanuit de overheid lopen momenteel twee onder-zoekstrajecten waarin de problematiek van de Zuidelijke Ringweg wordt meegeno-men. We hoeven echter niet op de uitkom-sten te wachten, parallel hieraan kunnen wij alvast op ambtelijk niveau met het Werkatelier aan tafel om de mogelijkheden van samenwerking te bekijken.” De verwachting is dat de eerste uitkomsten nog voor de zomer van 2006 beschikbaar zullen zijn.

Gezamenlijke aanpakHet belang van de gezamenlijke aanpak werd onderstreept door Peter Struik, top-man van Rijkswaterstaat in Noord-Neder-land: “Als alle partijen het eens zijn over het belang en de te volgen richting met betrekking tot dit probleem is het voor de minister makkelijker een positief besluit te nemen. Begin oktober is er vanuit drie noordelijke provincies een belangrijk over-legmoment met de minister. Het zou goed zijn als er op dat moment een gezamenlijk aanpak kan worden gepresenteerd.”

Het is van belang dat het nieuwe college-programma van de stad volledig aansluit bij de gemaakte afspraken van 22 maart. Buitengewoon welkom was de aanwe-zigheid van Collegeformateur en beoogd wethouder Frank de Vries bij het overleg in het Gasuniegebouw.

De komende tijd zal het Werkatelier Zuide-lijke Ringweg Groningen verdergaan met het uitwerken van de voorstellen. Samen met de overheden zal indringend naar de mogelijkheden worden gekeken voor samenwerking. Bij de start van het Werka-telier is destijds vastgesteld dat de samen-stelling in de loop van de tijd kan wijzigen. Ook is afgesproken dat alle lopende trajec-ten transparant gemaakt worden en dat alle kennis en expertise door de partijen koste-loos wordt ingebracht. Nu er een nieuwe fase is aangebroken in het proces zijn ook andere marktpartijen, bijvoorbeeld met specifieke expertise op het gebied van PPS uitgenodigd zich aan te sluiten. Op 22 maart jl. is gebleken dat de werkwij-ze van het Werkatelier, door zijn robuuste samenstelling en innovatieve aanpak, een succesvolle is.

Jan-Willem [email protected]

Deelnemende partijen in het Werkatelier

Zuidelijke Ringweg Groningen:

• VNO-NCW Noord

• Bouwend Nederland, regio Noord

• Arriva

• Ballast Nedam

• BAM

• DHV

• Friesland Bank

• Groningen City Club (GCC)

• PRC

• Transport en Logistiek Nederland (TLN),

regio Noord

• Witteveen + Bos

Marc Calon ontvangt als voorzitter van de stuur-groep regiovisie Groningen-Assen de tussenrap-portage uit handen van Hans Haerkens, voorzitter van het werkatelier ZRW Groningen.

Oplossingen die dichterbij komen

Page 11: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 11

De kortste weg naar een betere oplossing

Ambachtsweg 57442 CS NijverdalPostbus 3947440 AJ Nijverdal

Telefoon (0548) 61 82 00Fax (0548) 61 82 15E-mail: [email protected]: www.infra.ballast-nedam.nl

Ontwerp, uitvoering en onderhoud

� Grond en Wegenbouw

� Beton en Waterbouw

� Milieutechniek

� Wegmarkeringen

� Verkeersvoorzieningen

� Groenvoorzieningen

Innovatie concreet!

VNO-NCW Noord heeft er voor gekozen een innovatieplatform te creëren waarin transparantie cen

traal staat. Het doel is om ondernemers en instellingen op een heldere en duide-lijke wijze te helpen met het vinden van stimulering en subsidies voor innova tieve ideeën en projecten.Ik heb hier mijn afstudeeropdracht voor de opleiding Commerciële Economie aan de Hanzehogeschool Groningen van gemaakt. Gedurende een drietal maanden zal ik inven tariseren wat er aan innovatie-ondersteuning in Noord Nederland is. Dit

zal resulteren in een fysieke web-portal, waar ondernemers en instellingen vanaf de zomer een routebe schrijving kunnen vinden voor ‘het bos der innovatie’. Bij dit onderzoek wil ik ook de leden van VNO-NCW Noord betrekken. Via de lede-nenquête, die u inmiddels ontvangen heeft, inventariseer ik welke leden zich op welke wijze bezighouden met innovatie. De resul-taten van de enquête gebruik ik om een rangorde aan te brengen in de bereidheid van VNO-NCW Noord leden om anderen hierbij te helpen. De topscorers benader ik

voor een diepte-interview over wat zij pre cies doen én willen bewerkstelligen op het gebied van innovatiestimulering. De waarde van VNO-NCW Noord is de kwaliteit van haar leden. Deze kunnen door samenwerking elkaar versterken. Dit levert een sterkere vereniging op evenals een ver betering voor uzelf en uw bedrijf.Hebt u nog vragen en/of opmerkingen over het innovatieplatform schroomt u dan niet om contact met mij op te nemen.Tenslotte roep ik u op om de VNO-NCW Noord ledenenquête in te vullen en te retourneren. Alvast mijn dank. Jeroen [email protected]

Hoe innovatie concreet te maken? Vele publieke en marktpartijen bewegen

zich op dit terrein. Het gevoel van ‘door de bomen het bos niet meer zien’ zal u

vast wel eens overvallen. Dat heeft zijn langste tijd gehad.

I n v u l l e n l e d e n e n q u ê t e i s i n u w b e l a n g

N U D E L E D E N E N Q U Ê T E I N - - V U L N U D E L E D E N E N Q U Ê T E I N - - V U L N U D E L E D E N E N Q U Ê T E I N - - V U L

Page 12: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 12

Het consortium van energiebedrijf Essent en het Amerikaanse Conoco-Phillips zijn van plan om een aanlandingsterminal voor vloeibaar gas in de Eemshaven te bouwen. De twee bedrijven hebben samen een optie genomen op een terrein van veertig hec-tare in de Eemshaven en zijn begonnen met het aanvragen van de benodigde vergunningen. Essent en Conoco-Phillips hopen dat de eerste tankers met vloeibaar gas in 2010 de Eemshaven kun-nen binnenlopen. Omdat LNG in enorme tankers wordt vervoerd, zal de vaargeul naar de Eemshaven en de haven zelf worden uitgediept. Groningen Seaports en het ministerie van Verkeer en Waterstaat hebben hun medewerking toegezegd.

Het Sneker IT-bedrijf Snakeware vierde op 10 maart jongstle-den de feestelijke opening van haar nieuwe pand, in bijzijn van burgemeester Brok en gedeputeerde Bijman.

Sterrenkundig instituut Astron in Dwingeloo wil over negen jaar een radiotelescoop op de maan in gebruik nemen. Voor het project, dat 1 miljoen euro kost, werkt Astron samen met een groot Duits ruimtevaartbedrijf. De telescoop voor de maan is van hetzelfde type als de supertelescoop Lofar, waarvan de eerste fase onlangs is gebouwd bij Exloo. Dit systeem telt enkele duizenden kleine radiosensoren die samenwerken als één grote antenne. Juist omdat de onderdelen zo klein zijn is deze telescoop heel geschikt voor de maan, aldus Harvey Butcher, de wetenschappelijk direc-teur van Lofar.

Van der Heide Bliksembeveiliging is onlangs gestart met het beveiligen van een converterstation, dat momenteel in de Eems-haven gebouwd wordt. Het gaat om het grootste converterstation van Nederland.Het station is het sluitstuk van een enorme elektriciteitskabel tus-sen de Eemshaven en het Noorse Feda. Van der Heide gaat het station tegen elektromagnetische velden beschermen. Het bedrijf zorgt ervoor dat alle stromen die door gebouw en installaties gaan, worden afgevoerd naar de aarde.Met de order is een bedrag van twee miljoen euro gemoeid. De opdracht biedt vijftien a twintig mensen voor een jaar werk.

Organisatie adviesbureau Van de Bunt Zwolle heet met ingang van april 2006 Munthoff & Partners.

Onder de naam newConference is een nieuwe manier van tele-fonisch vergaderen geïntroduceerd. NewConference is een dienst van het Groninger telecombedrijf NewTelco. NewConference kan door iedereen altijd, overal en zonder abonnement worden gebruikt. De dienst werkt zo eenvoudig dat hulp door operators niet nodig is. Eveneens kan de status van de vergadering via het internet real time worden gevolgd: een overzichtelijk webscherm

toont welke deelnemers zijn ingebeld en hoe laat. Het gebruik van deze extra functie is geheel gratis.

Scheepswerf Volharding in Harlingen is bezig met de bouw van een groot vrachtschip dat een vlieger als hulpmotor krijgt. De rederij verwacht dat de vlieger een brandstofbesparing van 50 procent kan opleveren. De vlieger die aan het schip wordt vast-geknoopt heeft een oppervlakte van 160 vierkante meter en heeft de vorm van een matras. De vlieger kan tot een hoogte van 500 meter worden opgelaten. Het schip wordt rond de jaarwisseling opgeleverd.

Koffiefabrikant Douwe Egberts in Joure gaat een nieuwe vries-droogkoffiefabriek bouwen. De fabriek, die in het voorjaar van 2008 wordt geopend, produceert vierduizend ton instant koffie per jaar, de huidige 1600 ton.

Tankbouwer Holvrieka Nirota in Sneek verwacht zijn vleugels in China beduidend verder te kunnen uitslaan, nu moederbedrijf Burg Industries fuseert met China International Marine Con-tainers (CIMC). Holvrieka rekent erop binnen een half jaar tien tot vijftien extra mensen nodig te hebben. Nu heeft Holvrieka in Sneek 135 vaste medewerkers en 25 inhuurkrachten.

Color Wings BV uit Emmen heeft dit jaar samen met Ten Cate Advanced Textiles BV uit Nijverdal ‘het Ei van Columbus 2006’ gewonnen in de categorie “duurzame productietechnologie”. De wedstrijd om ‘het Ei van Columbus’, een prijsvraag voor inno-vatie en duurzaamheid, is uitgeschreven door zeven ministeries tezamen. Color Wings BV is een innovatief bedrijf dat gespe-cialiseerd is in de ontwikkeling van digitale textielprintsystemen.

Vanaf 1 april 2006 heeft Perspectief! Werving & Selectie uit Haren een nieuwe locatie geopend in Amsterdam. Perspectief! is actief op het gebied van werving en selectie voor commercieel, ict, financieel en management personeel. Scheepswerf Bijlsma in Lemmer heeft een megaorder in de wacht gesleept. De werf heeft van rederij Wagenborg een order voor achttien zeeschepen gekregen waarmee een bedrag van vele miljoenen euro’s is gemoeid. Het gaat om de grootste order in de geschiedenis van Bijlsma. Wagenborg wil vanaf 2006 achttien bestaande kleine zeeschepen van 2300 ton vervangen door de nieuwe schepen. De nieuwe schepen wegen 3150 ton en varen in tegenstelling tot de oude op stookolie en dat is goedkoper. De nieuwe schepen moeten in 2009 allemaal in de vaart zijn. De order levert werk op voor 130 mensen.

Reestmond, Novatec en ALESCON gaan de krachten bundelen. Alle uitvoerende en ondersteunende functies zoals metselaar, tim-merman, schilder, installateur en bedrijfsbureau van de huidige drie bouwbedrijven zullen ondergebracht worden in een nieuwe BV die zich, naast de bestaande activiteiten, zal gaan specialise-ren in systeembouw en modulaire houtskeletbouw (prefab).

Bedrijfsnieuws stand van zaken

Page 13: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 13

Het Jouster bedrijf Bright Spar, specialist in waterzuivering, betreedt de medische wereld.Bright Spar heeft een laboratorium opgezet voor analyses van darmflora met behulp van gentechniek. Die is veel nauwkeuriger dan de methode die tot dusver werd gebruikt. Het bedrijf verwacht de omzet dit jaar te kunnen verviervoudigden tot 4 miljoen euro.

De Veendamse school- en projectinrichter Marko heeft twee grote orders buiten de provincie in de wacht gesleept. Het bedrijf gaat de komende drie jaar schoolmeubilair leveren aan alle open-bare scholen in Almere. Deze lucratieve opdracht levert Marko jaarlijks tussen de 400.000 en 500.000 euro op. Naast deze opdracht heeft het bedrijf een soortgelijke order van de Hoge-school Utrecht in de wacht gesleept. Hier gaat het nog eens om een bedrag van tussen de 250.000 en 350.000 euro per jaar.

In Groningen is event managementbureau No Boring Events van start gegaan. Het bedrijf specialiseert zich in het organiseren en ondersteunen van bedrijfsevents.

Wet & Dry uit Drachten mag voor een zuivelbedrijf in Chili een complete melkpoederfabriek bouwen. De order vertegenwoordigt een waarde van circa 11 miljoen euro. Dat is evenveel als de jaaromzet van het Drachtster bedrijf in 2005. De fabriek moet in 2008 klaar zijn.

Vleems Food in Emmen breidt uit. Het bedrijf verhuist op zeer korte termijn naar het voormalige bedrijfspand van Hendrix Meat Group. Met de uitbreiding zijn op termijn ruim 30 extra arbeidsplaatsen gemoeid. Vleems Food is in Nederland marktlei-der op het gebied van koelverse convenience snacks. Daarnaast is Vleems Food specialist op het gebied van belegde broodjes. Naast de Nederlandse afzetmarkt exporteert het bedrijf naar België, Noorwegen, Zweden en Engeland.

Groothandel Bergsma in Makkum en Hoogeveen neemt zoetwa-rengroothandel Metz uit Drachten over. De overname gaat met terugwerkende kracht vanaf 1 januari van dit jaar in. Bij Metz werken zestien mensen, maar voor slechts tien van hen is er na de overname nog werk. De vestiging in Drachten wordt gesloten.

Vanaf 6 april gaat het detacheringsbureau Bouw & Civiel Per-soneelsdiensten in Groningen verhuizen naar een grotere locatie aan het Damsterdiep. De nieuwe locatie in Groningen van waaruit het opereert in Groningen en Drenthe, is tevens de hoofdvesti-ging van Bouw&Civiel. Naast Groningen en straks Enschede is Bouw&Civiel ook gevestigd in Leeuwarden en Zwolle.

Assembla in Leeuwarden heeft een forse order binnen gehaald. Het bedrijf levert voor 1 miljoen euro zes roterende borden aan het Amerikaanse Clear Channel, een van de grootste Amerikaanse reclame-exploitanten.

De sluiting van de kaasopslag- en verpakkingslocatie van Fries-land Foods in Meppel, die voor volgend jaar gepland staat, levert de vestiging in Workum extra werk op. In Meppel vervallen door

de sluiting 65 banen. Twintig daarvan worden verplaatst naar Workum, de rest wordt verdeeld over verschillende kaasfabrieken in Nederland.

De Noordelijke Hogeschool Leeuwarden start september 2006 met een geheel nieuwe opleidingsvariant in Nederland: de twee-jarige hbo-opleiding Personeel & Arbeid, die opleidt tot een Associate degree. De studie is met name bedoeld voor praktisch ingestelde havisten en mbo’ers die een vierjarige hbo-opleiding te lang vinden. De Associate degree Personeel & Arbeid vult het ‘gat’ tussen mbo en hbo en leidt op tot een ondersteunende functie op een afdeling Human Resource Management. De nieuwe oplei-ding wordt aangeboden in een voltijd en deeltijdvariant.

Sinds 1 maart 2006 is de ICT Opleidingstak van OLCT Oplei-ding en Training uit Enschede toegevoegd aan de IDée ICT Opleidingsgroep. Met deze overname beschikt IDée ICT naast locaties in Assen, Groningen, Emmen, Leeuwarden, Zwolle en Apeldoorn nu over een prima locatie in Enschede. Het ICT werkgelegenheidsproject in Winschoten voor zeven langdurig werklozen is succesvol afgesloten. De inzet was om een aantal van hen aan een vaste baan in de ICT sector te helpen. Door bemiddeling en opleiding van IDée ICT tussen zijn inmiddels vijf deelnemers werkzaam in een passende ICT functie, als systeem-, netwerk- of applicatiebeheerder. Een soortgelijk traject wordt thans in opdracht van de Intergemeentelijke Sociale Dienst van de Gemeenten Assen, Aa en Hunze en Tynaarlo uitgevoerd. Tra-jecten in andere steden zijn in voorbereiding.

Alfred Welink, directeur van Distrivers uit Hoogeveen, is aan-gewezen als Drents ondernemer van 2005/2006. Distrivers is een samenwerkingsverband van vier noordelijke leveranciers van vers- en diepvriesproducten. Het Hoogeveense bedrijf distribu-eert deze over inmiddels 260 zorginstellingen in heel Noord- en Midden-Nederland. De onderneming werd in 2000 opgericht en is sinds begin 2002 in Hoogeveen gehuisvest, pal aan snelweg A28.

Stichting de Leite en stichting RIBW-Drenthe hebben het voor-nemen te komen tot een fusie. Zij zullen de komende maanden de plannen hiervoor verder uitwerken. De voorbereidingen voor de voorgenomen fusie zijn inmiddels gestart. De intentie is om een holding op te richten. Onder deze holding blijven de Leite en RIBW-Drenthe als twee werkmaatschappijen bestaan. Met de nieuwe organisatie wordt aangesloten op ontwikkelingen in de omgeving die schaalvergroting afdwingen. De nieuwe organisa-tie wil zich bij de zorg- en dienstverlening aan mensen met een handicap laten leiden door de vraag wat mensen nodig hebben om op een goede manier als burger van deze samenleving te kunnen leven.

Page 14: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 14

De gemiddelde Nederlander reist niet zo veel. Een familievakantie naar Frankrijk, Spanje of Oostenrijk is al een heel avon-tuur. Uit cijfers blijkt dat meer dan de helft van onze landgenoten nog niet in de nieuwe lidstaten is geweest. Prachtige vakantielanden als Slovenië en Hongarije. En een bezoek aan kandidaat lidstaten als Kroatië en Roemenie is boeiend en avontuurlijk.

Onbekend maakt onbemind. In mijn jonge jaren waren er internationale werkkampen. Samen met jongeren van allerlei nationa-liteiten aan de slag. Begrip voor andere culturen ontstond en menigmaal werden vriendschappen voor het leven gesloten. Uitwisselingsprogramma`s tussen jeugdi-gen worden overigens nog steeds succes-vol door sommige serviceclubs georgani-seerd. Een dergelijke manier om kennis te maken met andere nationaliteiten is nog steeds zeer waardevol.

De Poolse loodgieter als schrikbeeld is een figuur die velen menen te kennen. De vaardige vlijtige Poolse handwerkman overigens ook. Er zit iets bizars in het debat over vrijheid van verkeer van werknemers in Europa. Vrij verkeer van werknemers is toch een van de pijlers van de Europese samenwerking. Angst voor banenverlies op korte termijn lijkt bij tegenstanders de winst in werkgelegenheid op langere termijn te overheersen. Onlangs nog heeft

Een collega maakte mij deelgenoot van een paradox. Op reis door de Ver-

enigde Staten merkte zij dat ze vol trots over Europa sprak. Mooie hoofd-

steden als Athene, Parijs, Wenen en Londen werden als háár steden in háár

Europa gevoeld. Daar voelde zij zich een echte Europeaan. In Europa zelf

heeft zij echter de neiging om een beetje bevreemd naar andere volken en

culturen te kijken. Die Grieken, die Belgen die Fransen toch! Buiten Europa

trots op het eigen continent en binnen Europa geen Europeaan, maar ken-

nelijk weer Nederlander. Hier ligt een paradox.

het Centraal Planbureau op de positieve effecten van vrij verkeer van werknemers gewezen. Berekeningen wijzen uit dat het maximaal maar gaat om een half procent van het arbeidsaanbod. Dit moet worden afgezet tegen vacatures die vanuit de Nederlandse kaartenbakken kennelijk niet kunnen worden vervuld. En waarom is er wel vrij verkeer van werknemers tus-sen de oude EU-15 en niet - althans nog niet - met de nieuwe lidstaten? Hopelijk worden de restricties in heel Europa vlug opgeheven.

Het is begrijpelijk dat er irritatie bij de nieuwe lidstaten omtrent dit thema bestaat. Ook hier zit een paradox. Enerzijds inves-teren West-Europese bedrijven massaal in Oost Europa. Veelal via het opkopen van bedrijven aldaar die vervolgens worden gereorganiseerd, afgeslankt en mede gaan produceren voor de Europese markt. En diezelfde werknemers mogen dan hun - vaak welkome diensten - niet in West Europa aanbieden? Hier wordt een voe-dingsbodem voor protectionisme gescha-pen. In Polen zichtbaar bij Pools verzet bij overnamepogingen door westerse bedrij-ven in de bank- en verzekeringswereld. Spreken van een golf van protectionisme in Europa, zoals sommige media doen, gaat wel erg ver. Maar de nationalistische tendenties in landen als Italië, Spanje en Frankrijk zijn gevaarlijk sterk. Daar heb-ben deze landen en ook Europa in zijn

totaliteit geen baat bij. Een grote soepel functionerende Europese binnenmarkt biedt groei en werkgelegenheid. Protecti-onisme geeft kortstondig banenbehoud en verlies op langere termijn.

Angst overheerst en cultuurverschillen worden niet begrepen en niet overbrugd. Het sterkst kwam dit onlangs nog tot uiting bij uitspraken van de Italiaans minister voor Parlementaire betrekkingen. Deze functionaris permitteerde zich een ver-gelijking tussen het Hitler-regime en het Nederlandse euthanasiebeleid te maken. Hier schieten woorden tekort. Heeft deze man ooit verder dan Italië gekeken vraag je je af?

Er is heel veel bereikt in Europa. Grote voordelen zijn inmiddels geïncasseerd en worden inmiddels als normaal ervaren. Wat er verder nog moet worden gedaan is niet altijd makkelijk over te brengen. Denk aan het Lissabon proces, het streven een kenniseconomie van wereldformaat te worden. Eén ding is zeker: als wij in Europa trots zijn op onze Europese cul-tuur zal dat zeker in belangrijke mate bijdragen aan de onderlinge band. Hoe bereiken we dat? Ga kijken. Ga op reis. En dat niet alleen naar andere continenten maar zeker in het uitgebreide Europa. Om eens met de ogen van een Amerikaan naar Europa te kijken, is de nieuwe website die de Europese Commissie heeft gelanceerd een aanrader: www.visiteurope.com Bij het zien van al het prachtigs dat Europa te bieden heeft word je spontaan een trotse Europeaan.

Jan Karel BoutPermanent gedelegeerde VNO-NCW Brussel

Noord Nederland heeft veel te winnen bij goede relaties met Brussel en

haar bureaucratie. Europa is belangrijk. De Europese markt en politiek win-

nen snel aan betekenis. Veel regelgeving en beleid heeft zijn oorsprong

in Brussel. Genoeg redenen om regelmatig geïnformeerd te worden over

belangwekkende zaken door onze eerste man aldaar:

Jan Karel Bout, permanent gedelegeerde VNO-NCW Brussel.

Er moet meer in Europa worden gereisd

Page 15: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 15

Ontdek talenten op Recruiting NoordBedrijfsleven ontmoet noordeli jke eindejaarsstudenten

Het noordelijke bedrijfsleven heeft excellente mensen nodig om te blijven innoveren. Voor talentvol-

le studenten lonken echter de grote bedrij-ven in de Randstad. Behoud van dit talent is essentieel voor de economische ontwik-keling in Noord-Nederland. De onbekend-heid van het noordelijke bedrijfsleven bij deze studenten - en vice versa - moet worden doorbroken. Het talent moet de uitdaging om de hoek vinden, aldus VNO-NCW Noord voorzitter Louwe Dijkema.

Onbekend maakt onbemindVeel studenten kennen de noordelijke bedrijven heel gebrekkig en zien in het Noorden nauwelijks carrière mogelijkhe-den, terwijl die er voldoende zijn. In de praktijk vertrekken velen na hun studie naar het westen. Een verschijnsel dat zowel de noordelijke ondernemersgemeenschap

als de kennisinstellingen zelf schaadt! Ook het bedrijfsleven gaat niet vrijuit. Noorde-lijke ondernemers weten vaak niet waar ze bij de kennisinstellingen moeten aankloppen om kennis te vergaren of hoger opge-leiden te werven. VNO-NCW Noord is van mening dat er in Noord-Nederland voldoende bedrijven zijn die uitgelezen carriëremo-gelijkheden kunnen bie-den aan talentvolle afge-studeerden. Juist bij een middelgrote onderneming krijgen dergelijke talenten een kans om zich breed te ontwikkelen en snel carriëre te maken. Ook biedt de regio een dynamisch, cultureel en financieel aantrekkelijk leefklimaat voor deze groep.

U krijgt nu de kans om uzelf te presenteren aan de talentvolle studenten van de noor-delijke kennisinstellingen.

Recruiting NoordRecruiting Noord heeft als doel een brug te slaan tussen het noordelijk bedrijfsleven en HBO-studenten die klaar staan om op korte termijn de arbeidsmarkt te betreden.

Tijdens het evenement kunt u contacten leggen en sol-licitatiegesprekken afnemen met deze high-potentials. De studenten kunnen aangeven in welk bedrijf ze geïnteres-seerd zijn en u als werk-gever kunt voorafgaand aan het evenement zelf selecte-ren welke van deze studen-ten u wilt spreken. Verder is er tijdens het event volop ruimte om uw bedrijf onder de aandacht te brengen bij de deelnemende bedrijven,

de kennisinstituten en de studenten. Ook aan informatie-uitwisseling en kennisover-dracht wordt veel aandacht besteed tijdens netwerkborrels, workshops en bedrijfspre-sentaties.

Recruiting Noord is een initiatief van VNO-NCW Noord samen met business event bureau ‘No Boring Events’ en Mar-tiniplaza. Het wordt ondersteund door de Hanze Hogeschool Groningen, Hoge-school Drenthe, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Christelijke Hogeschool Noord, Hogeschool van Hall Larenstein.

U hebt inmiddels een mailing ontvangen van Recruiting Noord waarin u verder wordt geïnformeerd over dit bijzondere evenement. Vul de antwoordkaart in voor meer informatie!

Peter [email protected]

Behoud van talentvolle studenten voor het noorden is van groot belang

voor ons bedrijfsleven. VNO-NCW Noord wil graag uw aandacht vragen

voor ‘Recruiting Noord’, een geheel nieuw carrière evenement dat 28 en

29 november plaatsvindt in Martiniplaza te Groningen. Binnenkort ont-

vangt u een uitnodiging.

Leg contact met uw klant via een advertentie in

NoordNieuws en het

Ledenboek VNO-NCW Noord

Bel Lilian de Winter: 0592-376933of mail: [email protected]

Page 16: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 16

Sinds 1999 werkt defensie nauw samen met het bedrijfsleven om samen

mee te helpen aan de wederopbouw in de brandhaarden waar ons leger

actief is. Zo ook in Afganistan waar Jeroen van der Ster, regiodirecteur

van Randstad Noord-Nederland namens VNO-NCW Noord zijn steentje

heeft bijgedragen. Hij deelt zijn ervaringen met ons.

In 2003 kwam ik in contact met het project IDEA. Een samenwerkings-verband tussen het platform defensie-

bedrijfsleven en VNO-NCW. Het Neder-landse leger heeft de afgelopen jaren haar taak drastisch zien veranderen. Vredesmis-sies zijn inmiddels niet meer weg te den-ken uit de militaire bedrijfsvoering. Zodra de vrede ergens is hersteld, begint de wederopbouw. Defensie is prima in staat hierin een bijdrage te leveren als het gaat om bijvoorbeeld herstel van infrastructuur (bruggen, wegen, scholen). Lastiger wordt het voor Defensie als het gaat om het sti-muleren van de economie. Hierin spelen inmiddels reserve officieren die midden in hun civiele carrière zitten een rol. Zelf ben ik regiodirecteur bij Randstad Uitzendbu-reau, verantwoordelijk voor Groningen-Drenthe en ben ik in december en januari uitgezonden geweest naar Pol-e-Khomri, Afghanistan. Het was mijn 2e uitzending voor IDEA, in 2004 ben ik voor hetzelfde project naar Bosnië geweest.

Duurzame vredeBinnen de militaire context en opdracht tracht IDEA het midden en kleinbedrijf in voormalige oorlogsgebieden een duw in de goede richting te geven. Er wordt niet gestrooid met geld of goederen, middels workshops en 1 op 1 advies proberen we lokale ondernemers te helpen. Omdat we er voor de ondernemers net zo militair uit zien als de beroeps collega’s draagt IDEA op de korte termijn bij aan een hogere acceptatie van de vredestroepen en op de middellange termijn aan een succesvoller economie en daarmee aan een stabiele vrede.

Buffelen in BaghlanDe missie in Afghanistan waarvoor ik actief was is die in de provincie Baghlan. Dit is in noord Afghanistan, en daarmee niet te verwarren met de discussies die in Nederland gevoerd zijn over de provincie Uruzgan in het zuiden van Afghanistan. In Baghlan “draait” Nederland een PRT, een Provincial Reconstruction Team, met als opdracht het ondersteunen van het gezag van President Karzai.

Vanuit het Nederlandse kamp in Pol-e-Khomri heeft IDEA dagelijks contact met de Afghaanse ondernemers in deze plaats en in de tweede stad Baghlan. De econo-mische activiteit is op bijna middeleeuwse wijze georganiseerd. In modderige straat-jes zitten de kleine en rommelige werk-plaatsjes in groepen bij elkaar. Een straat met houtbewerkers, een straat met slagers, met smeden, met blikbewerkers etc. Ook middeleeuws is de gildeachtige manier van werken. Alle werkplaatsjes hebben een eigenaar, één of twee medewerkers en een stel vaak hele jonge leerlingen. Er is erg veel analfabetisme in Afghanistan, de leerlingetjes werken mee vanaf hun 8e of 9e levensjaar. De ondernemers in Afghani-stan hebben een positieve levenshouding, en dat is best bijzonder na 23 jaar oorlog. Handel zit hun in het bloed. Wel is er weinig besef van zaken als kostprijs en het inzetten van vreemd vermogen. Door het geven van workshops proberen we het ken-nisniveau op peil te brengen. We proberen dit door zuivere kennis zo veel mogelijk in te passen in de Afghaanse cultuur. Het gaat er niet om te vertellen hoe goed wij

het in het westen doen. Daarnaast zijn we aan de slag gegaan met het bouwen van kleine coöperaties. Omdat men toch al bij elkaar in de straat zit, zou je middels een coöperatie grootschaliger hout in kunnen kopen of gemeenschappelijk te gebruiken machines aan te schaffen. Voor individuele

ondernemers hebben we geprobeerd micro kredieten te verwerven. In de provincie Baghlan staat bijvoorbeeld een heel suc-cesvol tegelfabriekje. De groei van deze onderneming wordt alleen geremd door een gebrek aan kapitaal voor de aanschaf van meer machines. Er wordt geprodu-ceerd en er zijn klanten. Nu werken er een tiental mensen en dit aantal kan gemak-kelijk verdubbelen.

Dankbare lokale bevolking

E r v a r i n g e n v a n e e n V N O - N C W N o o r d l i d i n A f g a n i s t a n

Opbouw Afghanistan: een klus van defensie maar ook van bedrijfsleven

Page 17: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 17

Two steps forward and one step backWaar we wel enorm tegenaan liepen is bij-voorbeeld de enorme bureaucratie en cor-ruptie in het land. Ook liggen de machts-verhoudingen nog ingewikkeld. Naast het steeds sterker wordende gezag van pre-sident Karzai, hebben lokale voormalige warlords en/of drugsbazen nog het nodige te vertellen. Een dag werken in Afghani-stan is nog het best te omschrijven als “two steps forward and one step back”.

Natuurlijk is Afghanistan onveiliger dan de provincie Groningen maar ik heb me tijdens mijn werk nooit echt onveilig gevoeld. Een overgrote meerderheid van de Afghaanse bevolking in het noorden is echt blij met onze aanwezigheid. Ik heb ontelbare handen geschud en onderweg enorm veel opgestoken duimen gezien.

Afghanistan heeft echt nog een lange weg te gaan. Er is zoveel stuk gegaan in de afgelopen jaren. De suikerfabriek in Baghlan staat stil, er worden geen bie-ten meer verbouwd. De bietenteelt en de fabriek weer opstarten kan onder de hui-dige wereldmarkt omstandigheden niet op een rendabele manier. Hetzelfde geldt voor

de cementfabriek. Deze is te oud en geïm-porteerd cement uit Pakistan is goedkoper. De graanfabriek kan alleen meel leveren met een kwaliteit die zelfs het Afghaanse leger niet meer wil afnemen. De economi-sche groei en wederopbouw zal echt uit het kleinbedrijf moeten komen. Daarnaast zul-len alfabetiseringsprogramma’s een cruci-ale rol blijven spelen.

Beter dan een cursusVoor mij persoonlijk is de drijfveer om aan IDEA mee te doen de volgende: het is een prachtige ervaring, er kan geen manage-ment development programma tegen op. Met ondernemers onder de moeilijkste omstandigheden een bestaan proberen op te bouwen is een fantastische leeromge-ving. Verder speelt idealisme een rol. Het is ook mijn wereld en ik wil een bijdrage leveren, hoe klein ook, aan een stabieler wereld. En tot slot is het ook gewoon een geweldig avontuur wat je mag beleven met het bijzonderste bedrijf van Nederland: de krijgsmacht.Overigens is mijn respect voor de Neder-landse krijgsmacht gegroeid. De profes-sionele manier waarop defensie vorm en inhoud geeft aan haar vredesmissies heeft wederom diepe indruk op me gemaakt. De

inzet van reservisten is dan ook een prach-tig voorbeeld van de Nederlandse visie op vredesmissies en wederopbouw program-ma. Ik ben er trots op dat ik namens VNO-NCW in dit project mag participeren.

Jeroen van der Sterregiodirecteur Randstad Noord-NederlandPeter [email protected]

De dagelijkse omgeving

Jeroen van der Ster

Opbouw Afghanistan: een klus van defensie maar ook van bedrijfsleven

Page 18: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 1818

Sedert 1 maart 2006 is Huib Jacobs werkzaam als business manager Noord-Nederland bij InterMaat BV, een werk-maatschappij van Boer & Croon Strategy and Management Group. Huib Jacobs is in deze functie verantwoorde-lijk voor acquisitie, account-management en counseling tijdens opdrachten. Jacobs was voorheen regiodirec-teur Noord bij Beljon + Westerterp.

Per 3 april 2006 heeft Maarten Reijgers-berg afscheid genomen van de Konink-lijke BAM om medeaandeelhouder en algemeen directeur te worden van De Boer & de Groot, Schuurmans Betonbouw en adviesbureau Adonin. De Boer & de Groot, Schuurmans Betonbouw en adviesbureau Adonin zijn gehuisvest in een nieuw pand aan de Industrieweg 16 te Harlingen. Maar-ten Reijgersberg wordt opgevolgd door de heer Hein Versteegen. Versteegen was hiervoor directeur van het betonreparatie-bedrijf BAM Betontechnieken.

Stedenbouwkundige Riek Bakker van BVR Adviseurs Stedelijke Ontwik-keling Landschap en Infrastructuur heeft op 8 maart jongstleden de Aletta Jacobsprijs in ontvangst genomen. Ze kreeg de emancipatieprijs, die eens in de twee jaar door de Rijksuniversiteit Groningen wordt uitgereikt, voor haar vernieuwende werk in de stedenbouw. Bakker ontwierp onder meer de Regiovisie 2030 Groningen/Assen, nieuwbouwpro-ject Leidsche Rijn bij Utrecht en de Kop van Zuid in Rotterdam.

Jaap Bos is vanaf 1 april de nieuwe districtsdirecteur zaken Groningen en Omstreken bij de ABN AMRO Bank N.V. te Groningen. Hij volgt in deze functie de heer Yves Maurice op. Jaap Bos was voorheen regiodirecteur Risk Management Noord bij ABN AMRO.

Op 6 maart heeft de brigadegeneraal Ton van Loon uit handen van de Commandant der Strijdkrachten de NATO-meritori-ous-Service-Medal mogen ontvangen. Hij kreeg deze medaille voor de rol die hij speelde ten behoeve van Nato Response Force -4. Met zijn 43 gemechaniseerde brigade -standplaats Havelte- in een voor-

trekkersrol, is tijdens de oefening Noble Javelin daadwerkelijk ervaring opgedaan met de uitvoering hiervan. Met name de snelle deployment te land, ter zee en in de lucht, hebben daarbij grote indruk gemaakt. Daarnaast stond generaal Van Loon mede aan de basis van nieuwe con-cepten, zoals het multinationale logistieke concept dat inmiddels door de NATO is geadopteerd.

Per 1 maart is Roelf Venhuizen de nieuwe directeur van de NAM en commercieel directeur van Shell Exploratie & Pro-ductie in Europa. Hij volgt hiermee Roe-lof Platenkamp op. Roelof Platenkamp is inmiddels benoemd tot Vice President Hydrocarbon Maturation bij Shell Inter-national Exploratie & Productie in Den Haag.

Gertjan Lankhorst volgt per 1 september Henk Dijkgraaf op als topman bij Gas-unie Trade & Supply. Lankhorst was tot voor kort directeur-generaal Energie bij het Ministerie van Economische Zaken en is goed ingevoerd in de Nederlandse en Europese aardgasindustrie. Sinds 1 januari jongstleden geeft hij leiding aan de oprich-ting van het kennisinstituut mobiliteitsbe-leid voor het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De Minister van Economische Zaken heeft de benoeming goedgekeurd.

Op 1 maart 2006 heeft Pierre Wolters de nieuwe functie van directeur Operations bij Essent Kabelcom aanvaard. Essent Kabelcom richt zich op triple play; radio en televisie, telefoon en internet via de kabel. Hij zal in deze functie leiding geven aan 600 medewerkers. Wolters was regiodirecteur van de regio Noord-Oost bij Syntens en zal worden opgevolgd door John Joosten. Joosten heeft als princi-ple consultant bij Atos Consulting leiding gegeven aan de business World Class Business Innovation.

Per 1 mei 2006 zal Joris van Enst benoemd worden als algemeen directeur van het NIVR (Nederlands Instituut voor Vlieg-tuigbouw en Ruimtevaart). Van Enst is sinds 2004 de wetenschappelijk directeur van LOFAR, een project van ASTRON (Stichting Astronomisch Onderzoek in Nederland).

Na 20 jaar draagt Bonne Timmer van B. Timmer Bouwgroep het stokje over aan zijn zoon Erik Timmer. Op 17 juni 2005 vierde de B. Timmer Bouwgroep het 20-jarig bestaan. Aan de overname van het bedrijf is een lange en zorgvuldige voorbereiding vooraf gegaan. Bonne Tim-mer zal een adviserende rol behouden in het bedrijf.

De heer Hans Veenhuis is de nieuwe plantmanager bij Noveon Resin in Delf-zijl. Hij volgt in deze functie de heer Arnoud de Jonge op. Hij vertrekt naar Noveon in Louisville (USA).

Recentelijk is dr.ir. W.J.Th. van Gemert geïnstalleerd als lector ‘Energietransi-tie’ van de Hanzehogeschool Groningen. Wim van Gemert is werkzaam bij de N.V. Nederlandse Gasunie. Energietransitie is de overgangsfase naar een duurzamere energiehuishouding; het zeker stellen van de beschikbaarheid van energie zonder onaanvaardbare aantasting van de leefom-geving. De nieuwe lector Energietransitie geeft inhoudelijk leiding aan het Energie Kennis Centrum en staat dus centraal in een netwerk van studenten en specialis-ten uit het onderwijs, de wetenschap, de onderzoekswereld en de energiebranche. De leerstoel wordt mogelijk gemaakt door Gasunie.

Frits Migchelbrink, sinds 1994 direc-teur van de N.V. NOM, Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland zal in de loop van dit jaar zijn functie van directeur neerleggen. Tot het moment dat er een opvolger is benoemd, zal Migchelbrink zijn functie blijven ver-vullen en daarna nog enige tijd aan de onderneming verbonden blijven als advi-seur.

Huib van der Burg is benoemd tot opvol-ger van Ad Geerts als direc-tievoorzitter van de Rabo-bank Groningen. Van der Burg heeft bij de Rabobank verschillende (internationa-le) functies bekleed. In 2002 volgde de overstap naar de lokale banken.

Personalia

Page 19: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 19

ColumnDE AMBITIE VAN FRIESLAND

Onder aanvoering van de heer Jan Ploeg, gedeputeerde van Friesland, is een brede discussie gestart over hoe Friesland er in 2030 uit kan zien. Dit betekent dat we een bewuste keus moeten maken voor de toekomst.

We laten een lange periode van eco-nomisch zwaar weer achter ons. De noordelijke economie heeft zich de afgelopen periode beter ontwikkeld dan de landelijke trend. De structuur is verbeterd. De regionale achterstand is sinds de start van de Kompasperiode gehalveerd.

Maar hoe kunnen en willen we verder? In de Noordelijke Arbeids-markt Verkenning 2006 zijn twee vergezichten voor de toekomst in scenario’s uitgewerkt. Bij een meer gesloten, regionale, eco-nomie zal de economie en ook de werkgelegenheid duidelijk minder groeien ten opzichte van de open globale economie. Een keuze voor een open economie zal leiden tot een groei van de bevolking, werkgelegenheid en een toename van de arbeids-productiviteit. De werkeloosheid in percentage van de beroeps-bevolking kan uitkomen op 5 % ten opzichte van 9 % in een meer gesloten en regionale economie. Daarmee is de keus voor een open economie ook gelijk een sociale keuze.

VNO-NCW Friesland kan maar één keus maken en dat is de keus voor een open economie. We moeten wíllen dat de bevolking groeit, dat de werkgelegenheid groeit. En willen betekent kiezen! Echte keuzes maken.

Als de ambitie van Friesland het invullen van deze groeivariant is, moeten wel alle stakeholders daarin participeren. De overhe-den zullen in streekplan en regiovisie voldoende ruimte moeten geven voor wonen, werken en recreatie. Ook een goede bereik-baarheid over weg, spoor en water is een verantwoordelijkheid van de overheid. VNO-NCW Friesland denkt graag mee en onder-steunt haar betrokkenheid door heel bewust een manifest met de Provincie te ondertekenen dat gericht is op het creëren van een economisch sterk en aantrekkelijk Friesland.

Alleen ruimtelijk en infrastructureel denken is echter niet genoeg. Het is van groot belang dat we het onderwijsaanbod beter laten aansluiten op de vraag vanuit de markt in de komende decennia. Met name voor de afgestudeerde HBO studenten moet plaats komen in het Noorden, zodat de onevenredige export van men-selijke kennis naar het westen van het land eindigt. Ondernemers dienen daarbij beschikbaar te zijn voor het aanbieden van vol-doende, goede stage- en arbeidsplaatsen. Door het behoud van kennis zal ook de innovatieve kracht van Friesland groeien. En daarmee kan een opgaande lijn worden gecontinueerd waarmee economisch waarde wordt toegevoegd aan onze regio.

Als alle partijen in Friesland achter deze ambitie gaan staan en écht gaan kiezen, is er veel te winnen. Aan de slag dus!

Durk van Tuinen, voorzitter VNO-NCW Friesland

Koninklijke Van Gorcum BV

Industrieweg 38, 9403 AB Assen

Postbus 43, 9400 AA Assen

[t] 0592 37 95 55

[f ] 0592 37 20 64

[e] [email protected]

Gelukkig zijn wij er voor u!

Koninklijke Van Gorcum heeft u het nodige aan extra’s te bieden. Daarom durven wij ons ook drukker ++ te noemen. Maak maar eens een afspraak om te ontdekken wat dat inhoudt!Kijk snel op www.vangorcum.nl.

Drukker

Page 20: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 20

Noord Hollandse ondernemers op reis door de Westergozone

In 2005 nam Westergo deel aan de ‘Regionale Businessdagen Noordwest Holland’ in Alkmaar. En niet zomaar,

want Westergo wil haar blik ook west-waarts richten en het zakelijk verkeer met West Friesland en Noord-Holland bevor-deren. Deelname aan de beurs in Alkmaar was een eerste initiatief hiertoe en er is goed genetwerkt. Het resultaat mocht er zijn: zo’n 50 ondernemers uit West Friesland en de kop van Noord-Holland reageerden enthousiast op de uitnodiging om een tegenbezoek te brengen aan de Westergozone en het gebied met eigen ogen te komen bekijken. Hiermee is een vervolg gegeven aan het bevorderen van de zakelijke contacten tussen de twee zijden van de Afsluitdijk, of beter gezegd “Aansluitdijk”. Dé manier om kennis en expertise uit te wisselen, nieuwe contacten op te doen en ontwikkelingen in gang te zetten. Dit tegenbezoek is een start voor meer contacten tussen Friesland en Noord-Holland.

Je moet elkaar weten te vindenTevreden wordt teruggeblikt. De directe plaatsing van een order voor glazen tafels, laat zien hoe gemakkelijk economische uitwisseling kennelijk is. Het diverse pro-gramma bood iedereen gelegheid aan zijn trekken te komen. Dankzij de gastvrijheid en openheid van de Friese gastbedrijven konden de vele vragen van de Noord Hol-landse ondernemers worden beantwoord. Dat de Westergozone mogelijkheden te bieden heeft voor ondernemers uit Noord Holland is zonneklaar. Een vervolgbij-eenkomst in het najaar van 2006 is na dit bezoek een ‘must’. De Kamers van Koophandel in Friesland en Noord-Hol-land hebben inmiddels te kennen gegeven deze reis organisatorisch voor hun reke-ning te nemen. Gevraagd om een reactie zegt Rik Siebers, projectmanager Westergo: “Als project-manager Westergo ben ik erg tevreden met deze succesvolle start. Het geeft inspiratie om verder te bouwen aan goede contacten en ontwikkelingen tussen West Friesland

en Noord Holland. Deze excursie is maar één van de elementen die we verder gaan uitwerken. Ik besef terdege dat dit een start is. Maar wel een heel motiverende start. Het sterkt mij in de overtuiging dat de ontwikkeling van de Westergozone wel degelijk is ingezet. Deze reis is slechts een begin”. Akke [email protected]

Op 21 maart hebben zo’n 50

ondernemers uit Noord-Holland

een bezoek gebracht aan de Friese

Westergozone. Om te kijken of er

in de toekomst zaken kunnen wor-

den gedaan. Aan het einde van

de dag overheerste het positieve

gevoel. Een nieuwe reis is geboekt.

Foto

: Jo

ach

im d

e R

uijt

er, H

arlin

gen

Nieuwe allianties in de Westergozone

Page 21: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 21

V N O - N C W N o o r d i n a c t i eIn deze rubriek

houden we u op

de hoogte van de

activiteiten van

VNO-NCW Noord

in de regio

N i e u w s u i t F r i e s l a n d

Ondernemers willen spoedige start aanleg Haak om LeeuwardenOndernemers willen een zo spoedig mogelijke start van de aanleg van de Haak om Leeuwarden. Een stevig ondernemerscollectief spreekt zich hiervoor uit, waaronder VNO-NCW Friesland, Kamer van Koophandel Friesland, het Verenigd Bedrijfsleven Leeuwar-den (VBL) en de Ondernemersfederatie Westergozone. De vari-ant met een aquaduct onder het Van Harinxmakanaal verdient de voorkeur. Dit is namens deze ondernemersorganisaties in een brief aan Rijkswaterstaat kenbaar gemaakt.De slechte bereikbaarheid van Leeuwarden leidt nu al dagelijks tot files. Dat is niet alleen nadelig voor de ondernemers uit Leeuwar-den, maar voor alle ondernemers uit de Westergozone. De aanleg van de Haak om Leeuwarden moet hier verandering in brengen.

De ondernemers hebben uitgerekend dat, als er niet snel actie wordt ondernomen, de economische schade op kan lopen tot 85 miljoen euro per jaar als gevolg van reistijdverlies. Daarom is haast geboden en pleiten de ondernemers voor een snelle ver-volgprocedure, zodat zo snel mogelijk met de aanleg kan worden gestart. De ondernemersverenigingen hebben, als reactie op de door Rijks-waterstaat opgestelde tracéstudie, hun voorkeur uitgesproken voor het meest milieuvriendelijke alternatief. Dit is de enige variant met een aquaduct onder het Van Harinxmakanaal. De variant met een brug wordt niet als ideale oplossing gezien.

VNO-NCW Friesland in gesprek met B&W Sneek over deregulering‘Deregulering’ was een belangrijk item in een overleg dat 28 februari plaatsvond tussen het bestuur van VNO-NCW Friesland en burgemeester Arno Brok en wethouder Tom Metz van de gemeente Sneek. De wethouder Economische Zaken fungeert in Sneek als de bestuurlijke trekker van een onderzoek binnen de gemeente naar de mogelijkheden voor het verminderen van de lokale regelgeving. Vooral de door VNO-NCW naar voren gebrachte mogelijkheid van een ‘regelluwe zone’ vond hij interessant. Met een regelluwe zone bedoelt VNO-NCW een zone waarin de overheid de ondernemers helpt bij de toepassing van de bestaande

regelgeving. Belangrijke aspecten daarbij zijn uniformiteit in de interpretatie van regelgeving, benutting van de ruimte binnen de regels en het concept van 1 loket. Daar waar mogelijk wordt regelgeving samengevoegd of verminderd. VNO-NCW dringt al lange tijd aan op vermindering van regelgeving ten behoeve van ondernemers. De mogelijkheden van deregulering werden ook meer in z’n algemeenheid besproken. De vertegenwoordigers van de gemeente Sneek toonden zich bijzonder ingenomen met de bereidheid van het bestuur van VNO-NCW om haar kennis en ervaringen op dat gebied te delen. Daarnaast kwamen diverse aspecten van de lokale economie aan bod, zoals lokale lasten, regionale samenwerking, de ontwikkeling van woon- en bedrijfslocaties en contacten met het lokale bedrijfs-leven.Gezien de ambities van de gemeente Sneek op cultureel gebied is afgesproken gezamenlijk de mogelijkheden te verkennen voor een Fonds Economie en Kunst in Sneek. Voor het slagen van een der-gelijk fonds is het van belang dat het qua schaal en aard past bij Sneek en haar inwoners. Het bestuur van VNO-NCW Friesland voert dit voorjaar gesprek-ken met zes Friese gemeenten. Naast Sneek zijn dit Drachten, Heerenveen, Leeuwarden, Dokkum en Harlingen.

N i e u w s u i t G r o n i n g e nLinks college in Groningen zal worden afgerekend op resultatenHet College van B en W in Groningen bestaat (net als in Nijmegen en Amsterdam) de komende vier jaar uit een linkse signatuur, PvdA, SP en Groen Links. Het volk heeft gesproken. VNO-NCW Gronin-gen zal het college afrekenen op resultaten. Hierop letten we vooral op zaken als bereikbaarheid, transparantie van beleid, ruimte om te ondernemen en voortzetting van positieve ontwikkelingen van het vorige college.Tevens doen we de volgende aanbevelingen voor een optimale rela-tie tussen gemeente en bedrijfsleven en een gunstig ondernemings-klimaat.

1. Communicatie. Een goede communicatie, meer vertrouwen en een gezamenlijke aanpak is van wezenlijk belang. Niet alleen van de gemeente, maar ook van het bedrijfsleven wordt hierbij een pro-actieve houding gevraagd.

Page 22: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 22

2. Transparantie en openheid. Laat zien wat je doet en waarom je dat doet. Leer ook van andere gemeenten. Een niet vrijblijvende openbare benchmarking hoort daarbij.

3. Efficiëntie. De gemeente kan in plaats van de lasten te verhogen nog heel wat besparen op hun eigen uitgaven door efficiënter te opereren, door uitvoerende taken meer uit te besteden, door zich niet op de commerciële markt te begeven en door professionalise-ring van het opdrachtgeverschap.

4. Resultaatgerichtheid. De gemeente dient de organisatie en de structuur van de gemeente zodanig in dat de klant optimaal wordt bediend.

5. Regelgeving, vergunningverlening, handhaving. Stapeling van regels moet worden vermeden. Schrap vergunningen waar moge-lijk en vervang deze door algemene regels. Stel een gemeentelijke accountmanager met vergaande bevoegd-heden in de eigen gemeentelijke organisatie aan. Realiseer je dat ‘tijd is geld’. Doorlooptijden verkorten. Als een vergunningaan-vraag niet binnen een bepaalde periode is afgehandeld wordt hij hoe dan ook verleend.

6. Lokale lasten. Verlaag de lokale lasten en schaf sommige lokale lasten af (zoals de toeristenbelasting en de leges bij vergunningver-lening).

7. Professionalisering.Verbeter en professionaliseer het ambtelijk apparaat.

N i e u w s u i t D r e n t h e Integrale promotie van DrentheNog voordat vorig jaar, na een jarenlange periode van windstilte, de toeristische marketingcampagne “Da’s nou Drenthe” op gang kwam pleitte VNO-NCW Drenthe voor een integrale marketing-benadering van Drenthe. Naar aanleiding van deze toeristische campagne werd deze oproep steeds breder gesteund. Dit mondde uit in een motie van Provinciale Staten vorige zomer.Naar aanleiding hiervan heeft de provincie Drenthe de Markt-plan Adviesgroep gevraagd een advies uit te brengen omtrent de integrale marketingbenadering van Drenthe. Het advies zoals dat is verwoord in het recent verschenen rapport “Nu Nieuw: Drenthe. Marketingstrategie voor een sterk merk ‘Drenthe’.” luidt dat Drenthe gebaat is bij een promotie die breder is dan alleen toerisme en recreatie, dus ook wonen, werken en ondernemen. Dit advies sluit aan bij een reeds lang geuite wens vanuit VNO-NCW Drenthe tot een meer integrale marketing benadering. Ook wordt er in het rapport gepleit voor een budget van enkele miljoenen euro’s per jaar voor deze promotie. Hiervoor lijkt inmiddels ook politiek draagvlak te ontstaan.

Als u vrijdagmiddag de deuren van uw bedrijf sluit, bent u dan ook klaar met werken? U bent zeer

betrokken bij uw bedrijf, zijn uw mede-werkers dat ook? Hoe vertaalt u deze betrokkenheid in uw management en per-soneelsbeleid? Wat gebeurt er met uw bedrijf als u langdurig ziek wordt? Is uw zoon of dochter geschikt om u op te vol-gen? Wilt u wel of geen commissarissen in uw bedrijf? De antwoorden op deze vragen zijn anders als u directeur/groot aandeelhouder bent. Dit gegeven vormt voor VNO-NCW Noord een goede reden om samen met Syntens bijeenkomsten te organiseren spe-ciaal voor DGA’s. Op 13 april heeft de eerste bijeenkomst plaatsgevonden bij Van de Leur Banket-

bakkersspecialiteiten in Bolsward. Tijdens deze bijeenkomst is de specifieke proble-matiek van DGA’s besproken. Na de inleidingen stond het delen van ervaringen, kennis en inzichten centraal. Om DGA’s zo de mogelijkheid te bieden ervaringen met elkaar uit te wisselen, van elkaar te leren en elkaar beter te leren kennen. Maar ook met als doel een meer pregnante en herkenbaardere rol binnen de netwerken van VNO-NCW Noord te gaan vervullen. In de toekomst zullen meer van dit soort kleinschalige bijeenkomsten worden geor-ganiseerd.Bent u DGA en heeft u deze bijeenkomst gemist? Laat het dan weten.

Peter [email protected]

De DGA, eenzaam of één grote familie?De categorie directeur - eigenaar verdient exclusieve aandacht met het oog op de meer dan eens bijzondere operationele en private omstandigheden, waarbinnen men functioneert.

VNO-NCW Noord is van plan om aanvul-

lend op het reguliere ledenprogramma

bijzondere aandacht te besteden aan te

onderscheiden doelgroepen onder onze

ledenachterban. Daarbij valt te denken aan

(kleinschalige) bijeenkomsten, workshops

en informatie, toegesneden naar de speci-

fieke wensen van betreffende doelgroep.

Page 23: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 23

DOC Kaas: innovatie van het zuivelste waterEen alles-in–één fabriek, zo zou je DOC kaas wellicht kunnen omschrijven.

Een kaasfabriek, een weifabriek, een waterzuivering en een energiecentrale;

bijna volledig zelfvoorzienend en zeer milieuvriendelijk. Op 14 maart jongstleden

konden de leden van VNO-NCW Drenthe met deze ultra moderne en innovatieve

omgeving van DOC Kaas kennismaken.

Directeur Jannes Oosterveld ont-ving de leden op de nieuwe loca-tie Zuivelpark Hoogeveen. Hier

staat sinds kort de nieuwe kaasfabriek van DOC Kaas die – in tegenstelling tot con-ventionele kaasfabrieken – ten aanzien van watergebruik bijna geheel zelfvoorzienend is. Dat betekent minder leidingwater inko-pen, geen grondwater meer oppompen en ook niet langer gebruik maken van opper-vlaktewater. Het meeste benodigde proces-, sanitair-, en koelwater zal uit de melk en wei komen en worden hergebruikt. Het uit-gekiende waterleidingnetwerk levert een aanzienlijke milieuwinst op.

Zelf-voorzienend in water Het ontwerp voorziet in wateronttrekking uit de wei door middel van indampen. Het condensaat dat vrijkomt wordt met behulp van een omgekeerde Osmose installatie opgewerkt tot proceswater.

Het op deze wijze verkregen water wordt als proceswater ingezet en onder andere gebruikt als wrongelwaswater bij de kaas-bereiding. Tevens wordt het water voor koeldoeleinden toegepast, ter vervanging van grondwater. Het opgewarmde water wordt gebufferd en opnieuw ingezet in trajecten waar opwarming nodig is. Na verdere behandeling wordt dit water ook gebruikt voor de interne drinkwatervoor-ziening.

Het Life-logoPuur economisch beschouwd, is de extra investering die DOC Kaas doet om zelf-voorzienend te worden in water, niet ren-dabel, omdat oppompen van grondwater vele malen voordeliger is. Echter zou men er bij de bouw van een nieuw Zuivelpark

geen rekening mee gehouden hebben, dan zou het later, als het productieproces een-maal in bedrijf is, des te moeilijker, zoniet onmogelijk zijn geweest. En dat is nadelig voor het milieu.DOC Kaas meent dat consequente aan-dacht voor milieu bij de procesvoering, zich uiteindelijk terugeverdient Ze wordt

hierin gesteund door de Europese Unie, die middels haar Life Environment project subsidie verstrekt aan innovatieve projec-ten die gericht zijn op verbetering van de leefomgeving van mensen.

Jan Willem [email protected]

DOC Kaas is producent van rechthoekige en platcilindrische

kazen. Zij is een coöperatieve vereniging.

DOC Kaas hecht er aan om binnen de Nederlandse zuivelbran-

che als een zelfstandige coöperatie te functioneren en hecht tevens aan haar samenwer-

kingsverbanden met particuliere en coöperatieve zuivelondernemingen.

Met het stap voor stap realiseren van het Zuivelpark Hoogeveen, bouwt DOC Kaas op een

duurzame en innovatieve wijze aan de toekomst. Op deze nieuwe locatie beschikt DOC Kaas

over een zeer efficiënte productielijn voor kaas. De daarbij vrijkomende wei wordt in een

ultramoderne fabriek van DVNutrition (een joint-venture van DOC Kaas en VOLAC Internatio-

nal) verwerkt tot hoogwaardige ingrediënten voor voedingsmiddelen voor mens en dier.

Thermiseren, ontromen, standaardiseren & pasteuriseren

Page 24: NoordNieuws 2 (2006)

w

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 24

‘Terreinwinst’ in Groningen collegebestendigDe actie Terreinwinst op de bedrijventerreinen in Groningen krijgt waarschijnlijk in een nieuwe college-periode een vervolg. De laatste jaren werden onder deze noemer een aantal terreinen in de stad stevig opgeknapt. Veel projecten zijn nog volop in voorbereiding. Een defi-nitief besluit over een vervolg wordt zo vlak voor de verkiezingen niet genomen Tijdens het onlangs gehouden congres Terreinwinst Werkt pleitten de ondernemersverenigingen nadrukkelijk voor een vervolg op Terreinwinst. Sinds de start van het project in 2002 is er veel bereikt. Niet alleen in de vorm van concrete verbeteringen op bedrijventerreinen zoals collectieve beveiliging, gezamenlijk onderhoud en het creëren van diverse werk-leerbanen. Maar ook en vooral op het gebied van over-leg tussen gemeente en ondernemers. De verhouding die in het verleden ronduit slecht te noemen was, is veranderd in een constructief samenwerkingsverband. Ondernemers worden via nieuwsbrieven en in persoonlijk overleg goed geïnfor-meerd over zaken die in hun omgeving spelen. Zij worden bovendien in een zeer vroeg stadium betrokken bij ingrijpende plannen, zoals de revitaliseringsplannen voor de terreinen Hoendiep, Ulgersmaweg, Winschoterdiep en Eemskanaal. Terreinwinst heeft geleid tot een grotere betrokkenheid bij bedrijventerreinen, zowel bij ondernemers die er gevestigd zijn als bij de gemeentelijke politiek. Het belang van kwalitatief goede bedrijventerreinen voor de economie van de stad wordt breed erkend.

Noordelijk programma Pieken in de Delta 2007-2010 In september jl. heeft staatssecretaris Van Gennip aangekondigd een programma te ontwikkelen voor elk van de zes Pieken in de Delta-gebieden, gericht op de benutting van economische sterkten van nationaal niveau door middel van gebiedsgerichte projecten. Het programma Kompas voor het Noorden loopt tot eind dit jaar. Daarom wordt er dit jaar, in afwijking van de andere Pieken in de Delta-gebieden, nog geen start gemaakt met de uitvoering van het Pieken in de Delta-programma voor Noord-Nederland. Een programmacommissie bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, kennisinstellingen, gemeenten en provincies, gaat het nieuwe programma ontwikkelen. Kort na de zomervakantie is de samenstelling van deze commissie bekend en begint het opstellen van het programma, zodat begin 2007 kan worden gestart met de uitvoering daarvan.Het kenmerkende verschil tussen het Kompas-programma en het nieuwe Pieken in de Delta-programma voor Noord Nederland is dat voortaan wordt gewerkt vanuit de kansen in de noordelijke regio die van nationaal belang zijn, en niet langer vanuit de gedachte om achterstanden weg te werken (lager BRP, minder werkgelegenheid). Daarbij zal het programma zich vooral richten op de transitie naar een kenniseconomie.Het ministerie van EZ is verkennend in gesprek met het Samen-

werkingsverband Noord-Nederland (SNN) over de thema’s van het piekenprogramma voor Noord-Nederland. Voor de hand liggen een aantal innovatiepieken: energie met Energy Valley als belangrijk concept, water met onder meer Wetsus en sensortechnologie met Astron/Lofar. Er wordt ook gediscussieerd tussen het ministerie van EZ en SNN over een beperkt aantal nader in te vullen pieken. De nog te vormen programmacommissie zal in het najaar hierover knopen moeten doorhakken.

Bedrijvendag Techniek Noorderpoortcollege groot succesDe Techniekmiddag die het Noorderpoortcollege samen met VNO-NCW Noord en MKB-Noord op 30 maart jongsleden heeft georgani-seerd was een groot succes. De businesslounge van de ABN AMRO in de Euroborg in Groningen was goed gevuld met ondernemers.Centraal stonden een aantal concrete voorbeelden van deze samen-werking. Van werktuigbouwkunde tot bouwkunde, van human technology tot installatie-techniek. Aan de hand van een aantal best practices, werd getoond hoe zo’n samenwerking vorm kan krijgen en waar de kansen voor ondernemers liggen.

SNN subsidieert uitbreiding Eemshaven Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) heeft ruim 9,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de verdere uitbreiding van de Eemshaven. Met het geld worden een bulkkade, een deel van de geplande shortsea haven en nutsvoorzieningen bekostigd.Doel van het project is het aantrekken van nieuwe aanvullende ladingstromen en het creëren van bouwrijpe bedrijventerreinen om nieuwe arbeidsplaatsen te scheppen in de Eemsdelta. Het Eems-mondgebied is in het Kompas voor het Noorden aangemerkt als kernzone. De ontwikkeling van de Eemshaven is van bovenregionaal belang.

Geld voor uitbreiding terminal CoevordenHet Duits-Nederlandse overslagcentrum in Coevorden kan eindelijk worden uitgebreid. De Duitse en Nederlandse Ministeries van Eco-nomische Zaken, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de Bentheimer Eisenbahn AG investeren komend jaar 12,5 mil-joen euro in uitbreiding van de grensoverschrijdende terminal. Met het geld kan het overslagcentrum trimodaal worden gemaakt. Dat wil zeggen dat containers kunnen worden overgeslagen tussen trucks, treinen en binnenschepen. Op de bestaande Euroterminal is alleen overslag van trucks op treinen en vice versa mogelijk. De 12,5 miljoen worden onder andere besteed aan een uitbreiding van het spoor richting de al in 2002 opgeleverde haven. Het geld wordt verder gestoken in een uitbreiding van de bestaande spoorterminal tot over de Duitse grens. De Nederlandse bijdrage aan de investering, 3,7 miljoen euro aan Kompasgeld, ligt al jaren gereed. Het wachten was al jaren op een Duitse subsidie.In juni wordt met de uitbreidingswerkzaamheden begonnen. Eind volgend jaar moet het werk aan de spoorterminal klaar zijn.In 2005 werden via de terminal nog 25.000 containers overgeslagen; goed voor zo’n 550.000 ton. In 2010 zal de overslag naar schatting 1.000.000 ton bedragen.

Actualiteiten k o r t

Page 25: NoordNieuws 2 (2006)

w

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 25

Lean Manufacturing voor Noord-Nederland`Lean manufacturing: innovatie in productieprocessen’, is het onderwerp van een tweedaags congres dat de Rijksuniversiteit Groningen en de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord Nederland (N.V. NOM) gezamenlijk organiseren. Beide vinden een sterke positie van productiebedrijven in (noord-)nederland van essentieel belang. Daarom organiseren zij op 22 en 23 Juni 2006 dit congres in Groningen.Lean manufacturing is een management systeem waarbij het wegnemen van verspillingen – alleen dàt doen waar de klant waarde aan hecht – centraal staat. Dit wordt bereikt door het voortdurend nastreven van kortere doorlooptijden, minder onderhandenwerk, betere voorraadbeheersing en een nul-fouten kwaliteitsbeleid. Ontstaan in de jaren zestig van de vorige eeuw bij Toyota in Japan, verspreidt het zich sinds de jaren negentig over de Verenigde Staten en Europa. Inmiddels worden de principes van lean manufacturing niet alleen toegepast in aller-lei soorten productiebedrijven, maar ook in justitiële diensten, openbaar bestuur en zorginstellingen.

Tijdens dit congres komen zowel sprekers van verschillende universiteiten uit binnen- en buitenland, als vertegenwoordigers van diverse ondernemingen aan het woord. Onder andere Collin Herron (Nissan Sunderland, GB), Gerard Bannink (Project-leider logistiek Scania Nederland B.V.) en Ad Louter (Alge-meen Directeur Stork Fokker) zullen vertellen over de rol van ketenlogistiek, productmodulariteit, verandermanagement en celsgewijze productie binnen lean manufacturing. Iedereen die geinteresseerd is in of actief is met lean manufacturing kan zich inschrijven. Aanmelden kan via de website: www.rug.nl/bdk/lmws2006. Hier is ook alle informatie en het volledige programma terug te vinden.Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:drs. K.H. van den BrinkT: 06-25352956E: [email protected]

KIDS IN BIZZSinds 1990 houdt Jong Ondernemen zich actief bezig met het ondernemersschap in het beroepsonderwijs. Jong Ondernemen biedt concepten aan het VMBO, het MBO en het HBO. VNO-NCW is mede-oprichter en vanaf het begin hoofdsponsor van Jong Onderne-men (voorheen Mini-Ondernemingen). Sinds kort heeft Jong Onder-nemen ook een programma beschikbaar voor het basisonderwijs: KIDS IN BIZZ.Kids in bizz geeft de leerlingen van groep 8 in 5 dagdelen een voorproefje op de aspecten van het ondernemersschap. Ook bij dit project gaat het om echte producten en echt geld. De winst hiervan gaat naar een goed doel en scholen lopen bij eventueel verlies geen risico. Voor de ondernemersaspecten is er een zakelijk begeleider die als vrijwilliger 5 dagen van twee uur beschikbaar is. De zake-lijk begeleider en een docent begeleiden de leerlingen die voor het grootste deel een aantal activiteiten zelf moeten doen. Er is voor het begeleidingsteam een handboek beschikbaar dat stap voor stap

aangeeft hoe de leerlingen te ondersteunen en te begeleiden. ABN AMRO is hoofdsponsor van Kids in Bizz, waardoor het mogelijk is dat het spel kosteloos aangeboden kan worden aan basisscholen. Daarnaast levert ABN AMRO bankvrijwilligers voor de zakelijke begeleiding van het spel.

• • • O P R O E P • • •

Innoveren met mensen: hoe organiseer je vernieuwing?Kortom: innovatie kan de Europese bijdrage aan de wereldeco-nomie zijn.Een cruciale kwestie waarop veel initiatieven stuklopen bij innovatie is hoe vernieuwingen te organiseren. Innovatie-omgevingen lijken niet op de wereld van gestandaardiseerde en gereguleerde produktie, waarin iedere werker zijn of haar taak kent en de leiding een goed overzicht heeft. Innovatieve pro-cessen zijn rommelig, ondoorzichtig, kleinschalig en sterk van individuen afhankelijk. Veel prima ideeën blijven ongetest en ongebruikt omdat mensen in innovatieve processen lastig zijn te organiseren en aan te sturen. Innovatieve settings zijn mengsels van disciplines en denkkaders in de vorm van een klein aantal personen, en dat heeft zo z’n eigen dynamiek. Mensen uit tech-niek, marketing en R&D praten in verschillende talen, grote ego’s kunnen in zo’n kleinschalige omgeving onevenredig veel invloed krijgen, sommige deelnemers hebben dreigmacht om met een idee aan de haal te gaan, strategische keuzes aangaande kwaliteit en time-to-market zijn moeilijk effectief te maken. Opgave bij het organiseren van innovatie is het effectief laten samenwerken van zeer verschillende individuen met een sterk persoonlijk commitment.Aan de Rijksuniversiteit Groningen (afd. Organisatiepsycho-logie) start een onderzoek naar het kleinschalig organiseren van innovatie en kenniswerk. Dit onderzoek richt zich op kleine teams of verbanden van mensen, binnen of ook tussen organisaties, vast of flexibel verbonden, die aan vernieuwingen werken. De focus van het onderzoek betreft combinaties van persoonskenmerken en rolverdelingen die effectiviteit in zulke processen bevordert.Wij zoeken organisaties die interesse hebben om mee te wer-ken aan dit onderzoek. Deelname houdt in dat één of meer groepen, afdelingen of projecten die vernieuwend werk doen vragen beantwoorden, in hoofdzaak via internet. Privacy van deelnemers en organisaties in publicaties is gewaarborgd. Deel-nemende groepen en organisaties krijgen een korte rapportage en aanbevelingen over hun eigen positie op dit gebied.Voor nadere inlichtingen kunt u bellen met prof.dr. H. A. Hoekstra, Faculteit GMW, 050-3636340; aanmelding via e-mail: [email protected].

Page 26: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 26

‘Een bezielend Europa als geloofwaardig alternatief ’

Leden van VNO-NCW Noord kwamen in de Remonstrantse Kerk te Groningen

bijeen om te praten over Europa. Het ronde tafel gesprek na afloop bood

spirituele rijkdom en gaf inzicht in de waarden en idealen waar Europa voor

staat.Tot een botsing van culturen kwam het niet. Integendeel. Er werd een

lans gebroken voor een vertegenwoordiging van de kerken in de SER.

Europa maakt een pas op de plaats na het ‘nee’ van twee Founding Fathers van de Europese samen-

werking. Er is nog steeds een breed draag-vlak voor Europese samenwerking. Ook nu. Maar de gewenste stroomlijning van het bestuur in de uitgebreide Unie zal op een bescheidener wijze gestalte krijgen.Wantrouwen tegen politici leidde tot een ‘nee’ tegen Europa. Nederlanders spraken het afgelopen jaar massaal hun ongenoe-gen uit over het als paternalistisch ervaren project Europa. De Remonstrantse Kerk vormde het ideale decor voor een discours over de ziel van Europa. Kerkvaders als Bonifatius en Willibrordus manifesteer-den zich als een der eersten op Europees niveau. Door de eeuwen heen is de kerk een belangrijke exponent van Europees zelfbewustzijn geweest.

Europa is een oneindig proces met een open einde. Bevlogenheid over Europa is een schaars goed geworden. De officiële slogan voorafgaande aan het referendum

zei in feite alles: ‘best belangrijk’. De lotsverbondenheid met het eigen continent werd erg zuinig ingevuld. Het is tijd voor bezinning op de Europese toekomst. Is er vanuit een Europees erfgoed een gemeen-schapsgevoel te ontwikkelen? Gemeen-schappen worden gevormd door demo-cratie, opleiding en cultuur, zo toont de geschiedenis. Tot nu toe is Europa op die drie gebieden buiten beschouwing geble-ven. Ten onrechte, zo vernamen we op 19 januari van de heren inleiders. Het werd een samenzijn van mensen die dwars en dieper wilden denken over de betekenis en meerwaarde van het christelijk - culturele erfgoed van Europa. Voortreffelijke spre-kers waaronder bisschop mgr Eijk, Edu-ard Kimman – secretaris generaal van de Nederlandse bisschoppenconferentie - en Jan Karel Bout – permanent gedelegeerde namens VNO-NCW in Brussel, hadden geen moeite de serene ruimte te vullen met zeer spannende referaten.

Kolen en staalDe Europese Unie is vooral gebouwd op kolen en staal. Cultuurhistorische en godsdienstige waarden hebben een veel minder prominente plaats gekregen als onvervreemdbare ankerpunten van Euro-pese integratie en gemeenschapszin.Toch mag en kan Europa niet gedefinieerd wor-den zonder te verwijzen naar een zeer rijk joods-christelijk- humanistisch erfgoed. Stuurloosheid en gebrek aan zingeving spelen de Europese Unie duidelijk parten. Tegelijkertijd reizen op de Duitse Kirchen-tage in november van het vorige jaar bijna een miljoen jongeren naar Keulen om met de nieuwe paus Benedictus op een heuvel

ten zuiden van de stad de eucharistie te vieren. Ruim de helft van hen waren Euro-peanen van buiten Duitsland. Deskundi-gen spraken van een eigentijdse behoefte aan spiritualiteit, buiten de klassieke ver-banden van de kerkelijke organisatie maar sterk gedreven door een behoefte aan inspiratie en gemeenschap.

Europese zielJacques Delors, destijds voorzitter van de Europese Commissie, zei in 1990 dat een Europa zonder ziel op termijn een beke-ken zaak zou zijn. Met ziel bedoelde hij zingeving en spiritualiteit. We zijn inmid-dels ruim vijftien jaar verder. De Europese Unie heeft een van de moeilijkste jaren in haar bestaan achter de rug. De uitbreiding met tien lidstaten is nauwelijks verwerkt. De Europese Grondwet werd door twee belangrijke lidstaten, Frankrijk en Neder-land, verworpen. Na maanden steggelen is weliswaar overeenstemming over het meerjarenbudget bereikt, maar het is een mager akkoord dat de begrotingsproble-men naar de toekomst verschuift. Een ziel heeft de unie ook in 2005 niet gekregen. Desalniettemin bestaat Europa nog steeds. Het oude Europese ideaal van de eenwor-ding die de welvaart en daarmee de vrede en de veiligheid dient, is jammerlijk weg-gezakt in de publieke beleving.

Redding of bedreigingEr ging een lichte schok door de politiek nadat 61.6 procent van de Nederlanders de Grondwet had verworpen. ‘Het is een niet mis te verstaan signaal’, zei premier Bal-kenende. ‘We moeten de burgers betrek-

N o o r d e l i j k e p a s s i e o v e r d i e p e r e d r i j f v e r e n E u r o p a

Dat bijna homogene karakter van Europa is dankzij die christelijke erfenis. Op twee manieren wordt die erfenis afgezwakt. Op

de eerste plaats bloeit het geloofsleven niet. Het is herfstig, wellicht wat winters.

Op de tweede plaats zijn er miljoenen immigranten van buiten Europa

en van niet-christelijke culturen.

Eduard Kimmansecretaris-generaal Nederlandse

bisschoppenconferentie

Page 27: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 27

ken bij het Europa van de toekomst.’Margot Wall-ström, Europees Commis-saris voor communicatie, lanceerde in Brussel Plan D. De D van democratie, dialoog en debat. Europa staat na het dubbele nee weer met beide benen op de grond. Is het ‘nee’ van het referendum een wake up call geweest? Het is stil in Nederland. Oorverdovend stil. Wat zou de positie van Europa in de wereld moeten

zijn? De grote onwetendheid bij Nederlan-

ders over Europa is verontrustend. Europa wordt te vaak geassocieerd met de dure euro, het gevoel dat Brussel te veel beslist, een afkeer van alles wat buiten-lands is. Over de voordelen van Europa praat men niet. Waarom er verschillende aanbieders van mobiele telefonie zijn, waarom je goedkoop even naar het bui-tenland kunt vliegen, waarom je geen geld meer hoeft te wisselen. Daarbij zijn er terreinen te noemen waar bij de Euro-pese regel- en bemoeizucht veel irritatie opwekt. Laddernormen voor glazenwas-sers of de bereidingsvoorwaarden voor Franse kazen vanuit Brussel geregisseerd kunnen gevoeglijk geschaard worden onder de noemer paarse krokodil. Hetgeen schromelijk onderbelicht blijft in de tijd zijn de meer verborgen dimensies van Europa. De notie dat Europa in de eer-ste plaats een waardengemeenschap is.

Historische keuzesHet zijn vaak de ministers van Financiën die eendimensionaal de kleur en intensiteit van het Europa-debat bepalen. Europa heeft in veel opzichten een veel houdbaar-der economie dan de VS of China. Tony Blair verwoordde het in zijn rol van voorzitter van de EU als volgt: ‘Er woedt een groot debat. Er zijn twee opvattingen over Europa. De ene is feitelijk pessi-mistisch van aard en ziet de mondialise-ring en de verdere uitbreiding van de EU als een bedreiging. De andere ziet beide zaken juist als een buitengewone kans, die Europa sterker kan maken. We moeten goed beseffen dat China en India niet meer alleen eenvoudige goederen tegen lage lonen produceren; ze beginnen ook in sec-toren met een hoge toegevoegde waarde te concurreren. Vernieuwen of vluchten in het verleden luidt het parool’.De unieke diversiteit binnen Europa biedt aanknopingspunten voor een concurre-rend en duurzaam model, dat de beste elementen bevat van de Europese landen: het Deense arbeidsmarktmodel, de Finse oriëntatie op onderwijs en onderzoek, de Duitse focus op kwaliteit en technologie,

de Britse corporate governance, de Itali-aanse design, de Nederlandse internatio-nale oriëntatie etc. Natuurlijk is stroom-lijning gewenst van de besluitvorming in het Europa van 25 lidstaten. Nog veel belangrijker is het debat over de universele waarden van Europa. Europa moet minder somber zijn over zichzelf. Pessimisme is een bekende Europese gewoonte, zoals het uitstralen van optimisme een Amerikaanse karaktertrek is.

We staan in Europa voor historische keu-zes. Ontwikkelt onze samenleving zich tot een stoffig museum, waarin iedereen slechts trots is op de prestaties uit een ver verleden? Of ontwikkelen we ons tot een dynamisch centrum in de wereld, waar culturele diversiteit, sociale samenhang en tolerantie hand in hand gaan met economi-sche dynamiek.

Hans Haerkens [email protected]

‘Een bezielend Europa als geloofwaardig alternatief ’

Na het echec van het referendum hoorde men soms nog licht jubelend “we hebben tenmin-

ste heel goed over Europa gesproken”. Een beter voorbeeld van “operatie gelukt patiënt

overleden” is moeilijk te vinden.

Jan Karel Boutpermanent gedelegeerde

VNO-NCW te Brussel

Jan Karel Bout

Binnen afzienbare termijn zal door VNO-

NCW Noord een brochure worden gepu-

bliceerd over hiervoor genoemde bijeen-

komst in de Remonstrantse kerk. Deze

brochure ‘een bezielend Europa als geloof-

waardig alternatief’ zal mettertijd aan alle

persoonlijke leden van VNO-NCW Noord

worden verzonden.

Monnet, Schuman en Adenauer, maar ook andere ‘founding fathers’ van de

Europese Eenwording, waren overtuigde christenen. Het uitgangspunt voor de

eenwording waren de principes van de christelijke sociale leer. Daarin lag de bron voor hun Europese bezieling: het

ging hen om een internationale ordening en samenwerking gericht op duurzame

vrede en rechtvaardigheid, gebaseerd op genoemde principes.

mgr. Wim Eijk Bisschop van bisdom

Groningen – Leeuwarden

???

???

Page 28: NoordNieuws 2 (2006)

w

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 28

Friesland

Naam statenlid Naam ondernemer Organisatie

A. Bijlsma H.J. van Duuren Henny van Duuren Leeuwarden A.M.A.J. Minnema Acera AccountantsD. Bijlsma dr.H.H. van Dijken Romi Smilfood kol.-vl. B.A.F. Ruijs Vliegbasis LeeuwardenJ. de Boer ir. H.A. Bouma Philips DAP BV ir.K.G. van der Hoeven Neways Leeuwardenmw W.D. Boskma-Veenstra drs. H. Feenstra De Friesland Zorgverzekeraar J.J. Laan Laan & Nijholt Beheermw J. Dijkema-Reinders ir. H.J. van Dommele NHL

drs. R. Ferwerda ir. A.J. Andringa Verhoeve Groep Noord G. Kempenaar Jansen wegen en milieuR. Fokkens A.B. Hettinga ARRIVA ing. A. van der Schaaf Van der Wiel HoldingJ. From E. Geertsma TIB Walda ir. H.S. Grunstra Grunstra Architecten Groepmw I. Groeneveld mw M.E.H. Visser Ondernemers Instituut mw E. Zandt-van der Veer Hotel Graaf BernstorffA.B. van der Ham H.A. Koopmans Hi-Light Opto Electronics R.J. Lijzenga ABN AMROmw F. Hijlkema J.H.P. Ensing RAP Procesmanagement drs. G. Riedstra TIGRA BeheerA.H. Kaper W. van der Land Staalbouw Nagelhout A.W. van der Werf Ciba Specialty Chemicals H’veenJ.F. Kloosterman drs. D.J.K. Hoogendoorn Orion B.V. B.M. Smid Drie Mollen sinds 1818A. van de Kolk drs. S.M. Avezaat De Lawei mr.ing. A.J.M. Vergert Wind GroepJ.G. Kramer mw A. Schilstra Aanst H. Wilbers Friese Poortmw S. Kromkamp ir. G.F.J. Backx HZPC Holland drs. M.T. van Opzeeland KPMG AccountantsK. Lever P. Plantinga PAX Beheer J.J.H. de Wit Zwart/De Witmw W. Lycklama à Nijeholt ing. S.O. Burggraaff Burggraaff Bouw ing. R.H. van de Leur Van de Leur Banketspecial. B.B. mw C. Schokker - Strampel D. Hellema Helwa Wafelbakkerij N.H.M. Willard AVMmw A.J.M. Schouten-Laan ing. A.H. Deekens Witteveen + Bos A.J. Zwart EcostyleJ.J. Sieswerda H.W. Geursen Noord Nederlandse Draadind. ir. P.E.O. Lavrijssen Clear Mind IT consultancymw A. Toering-Schuurmans dr. W.S. van der Boor Van Ede en Partners Noord mr. Y.K. van Dijk Groenewegen Brink & VlessingA.H.J. Versteeg P. Lont BV Internat. KLMV H. Smit Gibo Groep Accountantsmw. N. Zijlstra - de Boer mr. A.C.H.I. Oostvogel De Harmonie

Nieuwe koppels Ondernemende Staten gevormd

Groningen

Naam statenlid Naam ondernemer Organisatie

P.M. de Bruijne ir. H. Beerda Oosterhof Holman Beheer R. Bakker Koepon Holdingmw I.S. Bulk S. Koopman Koopman Logistics Groep G.F. Hes Lubbers Logistic GroupA.A. van Dam ir. C.J. in ‘t Veld Nedmag H. Lier Imtech Projects Noord OostL.A. Dieters T. Swart BAM Techniek mr. H. Leggedoor Geveke BouwW. Haasken J.R. van der Laan Makelaardij Th. van der Laan N. Huizinga LaviniumM.J. Jager J.C. Vreeken jr. G.M.B. Groningen mw G.J.G. Broekema-Matthijssen Lichtreklame John MatthijssenJ.L.H. Köller mw drs. I.I. Delies Alfa-College ing. G. Nuus Kappa Tritonmw A.G. van Kleef-Schrör mw H. de With De Zijlen A.C.J. van den Boom Groene Land AchmeaL.A. Meijndert ir. H.D. van Dijke Vandijke Semo R. Kuipers Fivelingodr. H.C. Moll H.D. Post Groningen Seaports ir. J. de Haan NAMH. Nijboer F.F. Dalebout Meerwold J.J. Coehoorn Ogilvy Groep NederlandM.L.J. Out C.G. Zijderveld Akzo Nobel Base Chemicals R. Redczus Nachtwacht MediaR.D. Rijploeg K. Pronk Aluminium Delfzijl L. Bouwmeester Helpman Holding B.V.IJ.J. Rijzebol D.E. Woortman St. Woningbouw Slochteren F. Roffel Aon Hudig Groningening. F.J. van der Span ing. B. Steenbergen Dekker Groningen drs. S. Dijkstra Dijkstra HoldingH. Staghouwer E.A. Eckstein BAT Niemeyer R. Abel NNZC. Swagerman G. van Veen CWI Delfzijl R.R. Ogink PricewaterhouseCoopersR. de Vries J. van Veen Geveke Ontwikkeling J. Dobben Rottinghuis’ Aannemingsbedrijfdrs. E.A. van Zuijlen M. van Beek Electrabel Nederland NV mw.drs. J.H. Coenen Pentascope

Vanaf oktober 2003 hebben in Noord-Nederland 105 koppels van Statenleden en leden

VNO-NCW Noord meegedaan aan het project Ondernemende Staten. Dit project is het

antwoord op de wens van politiek én ondernemers voor meer contact. Voorop staat

het creëren van meer wederzijds begrip en het met elkaar delen van kennisnetwerken.

Deelnemers zijn gekoppeld aan een ondernemer of een statenlid. De Provincies en

VNO-NCW Noord hebben samen besloten dit succesvolle project een vervolg te geven:

Ondernemende Staten 2006-2007. Om het enthousiasme in goede banen te leiden

zijn inmiddels twee ondernemers gekoppeld aan een statenlid uit hun provincie.

Page 29: NoordNieuws 2 (2006)

w

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 29

Friesland

Naam statenlid Naam ondernemer Organisatie

A. Bijlsma H.J. van Duuren Henny van Duuren Leeuwarden A.M.A.J. Minnema Acera AccountantsD. Bijlsma dr.H.H. van Dijken Romi Smilfood kol.-vl. B.A.F. Ruijs Vliegbasis LeeuwardenJ. de Boer ir. H.A. Bouma Philips DAP BV ir.K.G. van der Hoeven Neways Leeuwardenmw W.D. Boskma-Veenstra drs. H. Feenstra De Friesland Zorgverzekeraar J.J. Laan Laan & Nijholt Beheermw J. Dijkema-Reinders ir. H.J. van Dommele NHL

drs. R. Ferwerda ir. A.J. Andringa Verhoeve Groep Noord G. Kempenaar Jansen wegen en milieuR. Fokkens A.B. Hettinga ARRIVA ing. A. van der Schaaf Van der Wiel HoldingJ. From E. Geertsma TIB Walda ir. H.S. Grunstra Grunstra Architecten Groepmw I. Groeneveld mw M.E.H. Visser Ondernemers Instituut mw E. Zandt-van der Veer Hotel Graaf BernstorffA.B. van der Ham H.A. Koopmans Hi-Light Opto Electronics R.J. Lijzenga ABN AMROmw F. Hijlkema J.H.P. Ensing RAP Procesmanagement drs. G. Riedstra TIGRA BeheerA.H. Kaper W. van der Land Staalbouw Nagelhout A.W. van der Werf Ciba Specialty Chemicals H’veenJ.F. Kloosterman drs. D.J.K. Hoogendoorn Orion B.V. B.M. Smid Drie Mollen sinds 1818A. van de Kolk drs. S.M. Avezaat De Lawei mr.ing. A.J.M. Vergert Wind GroepJ.G. Kramer mw A. Schilstra Aanst H. Wilbers Friese Poortmw S. Kromkamp ir. G.F.J. Backx HZPC Holland drs. M.T. van Opzeeland KPMG AccountantsK. Lever P. Plantinga PAX Beheer J.J.H. de Wit Zwart/De Witmw W. Lycklama à Nijeholt ing. S.O. Burggraaff Burggraaff Bouw ing. R.H. van de Leur Van de Leur Banketspecial. B.B. mw C. Schokker - Strampel D. Hellema Helwa Wafelbakkerij N.H.M. Willard AVMmw A.J.M. Schouten-Laan ing. A.H. Deekens Witteveen + Bos A.J. Zwart EcostyleJ.J. Sieswerda H.W. Geursen Noord Nederlandse Draadind. ir. P.E.O. Lavrijssen Clear Mind IT consultancymw A. Toering-Schuurmans dr. W.S. van der Boor Van Ede en Partners Noord mr. Y.K. van Dijk Groenewegen Brink & VlessingA.H.J. Versteeg P. Lont BV Internat. KLMV H. Smit Gibo Groep Accountantsmw. N. Zijlstra - de Boer mr. A.C.H.I. Oostvogel De Harmonie

Drenthe

Naam statenlid Naam ondernemer Organisatie

H. Baas A. Fontijn Fontijn & Partners drs.O.J. Lussenburg DHVH. Beerda ir.J.H. Bogers Brink Industrial A.M.W. Selten Stichting WooncomA. Boer F.H. Weggemans JRWW H. de Rade Veiligheidszorg DrentheW.A.R. de Boer ir.L. de Kok Griendtsveen mw R.E.W. van Wel CWI EmmenA.H.J. Dohle dr.B.J. Botter NAM ir. C.L. van der Sluijs Kabelbedrijven DrakaG.A.W. Fonk ir. C.W. Hoekstra Flora Holland Eelde B.M. Defraye Diolen Industial Fibersmw W.G. Goudriaan-Visser H. Sietsma Ernst &Young mr. C.L. Elings Dierenpark EmmenA. Haar drs.R.A.F. Kamphuis Unigarant D. Getkate Rabobank HoogeveenCh.C. de Haas mr. R.W. Lagerwaard Schuurmans Advocaten J. Hummel Hummel ElectrotechniekF.A.J. Harleman ing. C.W.Th.G. Peer Friesland Bank drs. N. Vanderveen Warenhuis VanderveenH.R. Hornstra E.G. Steenbergen Westerman Wegenbouw G.J. Pastoor Pastoor ConsultA. Huizing drs. E.W.G. van der Bilt Drents Landschap T. Schonewille Schonewille G-W-W-bouwH.G. Idema A.A. Rolink T.M.S. Holland bv E. Buursema Buursema’s BouwbedrijfB. Janssen dr.ir. J.A. Miedema Wireless Value M.H.C.G. de Laat TCA BonnetS. de Jong P. de Kroon st. Hendrik van Boeijen drs. W. van Ittersum Zorgcombinatie NoorderboogK. Jonker A. Voogt Aannemersbedrijf Voogt M.M..J. Schaepman SentronW.H. Kuiper J. Jansen NAM mw mr. J. Hadders Dacom Plant ServiceJ. Langenkamp drs.ing. J.J. Reeskamp Grontmij dr. E.J. de Geus ASTRONA. Lanting mw G.A. Ritskes UWV KCC mw A. de Groot TPC / Aviation EventgroupH.P.K.M. Looman A.H. Wösten LTO Noord Projecten L. Hazelhoff Directbouw bvmw W.L.M. Mastwijk-Beekhuijzen W. Hadderingh De Leite drs. D. Mulder Her.kamp Westerborkmw A.H. Mulder A.H. Bruins Slot Alescon J. Vording Heijmans IBCE. Olij ing. K. Streutker Katshaar Zuivel J.S. de Bruin Straight Interim ManagementJ. Oving A. Velthuis Christ. Onderwijs Drenthe F.H.M Boermans Idée ICT opleidingsgroepE. Rougoor G. Feijen Rabobank Noorderveld A. Hof ImtechJ. Slagter drs. D.J. Bathoorn Schadenet Bathoorn dr.ir. G. Koning DPMJ.P. Sluiter drs. M.A. Muntinga Van de Bunt Zwolle R.Th. Weenink Weenink&Mellensmw G.H. Smith - Bults drs. G. Angenent PeoplePro R. Schuiling Memax Materiaal VerhuurA. Wendt ir. H.A.F. van der Vlist Drenthe College drs. J.K. Hoekstra KenteqH. Zomer E. Pathuis Pathuis en Partners R. Gijsbertsen ITN

Nieuwe koppels Ondernemende Staten gevormd

Page 30: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 30

Duizenden arbeidsplaatsen in enkele jaren tijdC a l l c e n t e r b u s i n e s s i s b o o m i n g i n N o o r d - N e d e r l a n d

Weinig branches in Noord-Nederland kunnen dezelfde cijfers presen-

teren. In enkele jaren tijd blijken er in Noord-Nederland zo maar 7000

arbeidsplaatsen in de callcenterbranche te zijn ontstaan. Zowel de

bedrijven die een eigen callcenter in beheer hebben als de bedrijven die

voor anderen een callcenter in de lucht houden, groeien tomeloos.

Statistische gegevens zijn lastig boven water te krijgen. Niettemin de

moeite waard om een weergave te geven van enkele feiten.

Een voorbeeld: CendrisBSC groeide de afgelopen jaren ongekend in Leeuwarden. Begonnen met 30

werkplekken in 2001, anno 2006 zijn het er 500. Maar ook bij de Belastingtelefoon in zowel Groningen als Leeuwarden wer-ken inmiddels ruim 800 mensen. En wat te denken van de groei bij KPN-contact. Ook daar gaat het om enkele honderden men-sen. De callcenter business is booming.

Eind 2005 zat CendrisBSC op een all-time high. Enkele grote zorgverzekeraars laten hun callcenter via de hoofdstad van Friesland lopen. Door de nieuwe zorgver-zekeringswet kwamen er letterlijk duizen-den telefoontjes in Leeuwarden binnen. Maar dat is niet alles. In Groningen heeft CendrisBSC minstens een even grote ves-tiging, waar met ruim 700 arbeidsplaatsen ook een fors stuk werkgelegenheid wordt

verschaft. Alleen al voor Essent worden er jaarlijks ruim 2,6 miljoen telefoontjes afgehandeld. Voor een klant als TPG heeft CendrisBSC ongeveer 170 mensen in de front- en backoffice zitten. Klanten als Lotto en Tele2 komen daar nog bij. En de handel neemt toe, nog steeds.

Vogelgriep en terrorismeWaar komt deze exponentiële groei van-daan? Michel Vergouwe, vestigingsma-nager van CendrisBSC in Leeuwarden, licht toe. “De afgelopen jaren is zowel het telefoonverkeer als het e-mail verkeer in Nederland enorm toegenomen. Vrijwel iedereen heeft momenteel een mobiele telefoon. Vaak met een internetfunctie. Het gevolg is dat mensen op elk gewenst moment kunnen bellen of mailen en dat ook doen. Het aantal klantcontacten neemt daardoor al jaren toe. Klantcontacten ja,

want we handelen niet alleen het telefoon-verkeer af, maar ook het e-mail verkeer van onze klanten. Een ander deel van de groei wordt veroorzaakt door de markt. Groei van onze klanten. Een aantal van onze grote klanten is de afgelopen jaren flink gegroeid. Daardoor groeien wij mee. Maar ook wetswijzigingen, zoals recent de wijzigingen in de zorgverzekeringswet, spelen ons in de kaart. Overigens is de drukte door de zorgverzekeraars nu wel voor het grootste deel voorbij”. Daarente-gen liggen nu voor andere opdrachtgevers calamiteitenscenario’s klaar. Voor vogel-griep bijvoorbeeld, of een terroristische aanval. Ook in dergelijke situaties wordt grote menskracht in de callcentra ingezet om alle vragen die burgers hebben, te kunnen opvangen. CendrisBSC is maar één van vele bedrijven, die hun callcenter activiteiten de afgelopen jaren enorm in omvang zagen stijgen in het Noorden.

Noord-Nederland als centrum voor grote callcentraDe cijfers liegen er niet om. Naast Cen-drisBSC hebben onder andere de Belas-tingdienst, de Postbank en Nuon een groot callcenter in eigen beheer in Leeuwarden. De Postbank meldt op onze vraag hoe-veel arbeidsplaatsen ze in callcenterfunc-ties hebben, dat er ruim 1000 fte’s in hun callcenter in Leeuwarden werken. Door het aantal parttime functies zijn dit ongeveer 1300 banen. De Belastingtelefoon biedt zoals gezegd inmiddels werk aan ruim 400 mensen en is een grote groeier. Ook Nuon

Vormen van CallcentersGlobaal kent de callcenterbranche twee hoofdvormen. Inhouse callcenters en third party

callcenters.

Inhouse callcenters werken voor het eigen bedrijf. Het gaat dan vooral om binnenko-

mend (inbound) telefoonverkeer, zoals verkoopondersteuning en klantenservice.

Third party callcenters, ook wel facilitaire callcenters genoemd, hebben telefonische

dienstverlening als core business. Zij onderhouden klantcontacten, inbound en/of out-

bound (uitgaand), in opdracht van derden. Steeds meer organisaties besteden een deel

van hun reguliere telefoonverkeer uit aan facilitaire callcenters. De dienstverlening van

facilitaire callcenters wordt steeds breder en specialistischer. Zo wordt veelal e-mail ver-

keer, e-commerce en service door hen afgehandeld. Meer en meer worden deze dienst-

verleners ingezet om integraal alle niet-fysieke klantencontacten over te nemen.

Page 31: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 31

heeft een groot callcenter in Leeuwarden, evenals het Centraal Justitieel Incassobu-reau.

Dit maakt dat een substantieel deel van de werkgelegenheid in Leeuwarden inhoude-lijk een functie in een callcenter betreft. Bij een aantal van 15.000 arbeidsplaatsen in de financieel zakelijke dienstverlening in

de Friese hoofdstad wordt inmiddels 20% van deze banen door de callcenterbranche ingenomen. En voor de duidelijkheid: Een arbeidsplaats is geen werkplek, maar een arbeidsplaats is een baan. In de callcenter-branche is dat vaak geen fulltime functie, maar een parttime baan.In Groningen zijn bedrijven als Transcom Worldwide, SNT, ING en Essent alleen al

verantwoordelijk voor ruim 2500 arbeids-plaatsen in hun callcenters. Enorme aantal-len, die nog steeds toenemen.

Waarom Noord-Nederland? Enerzijds is dit een beetje toeval, ander-zijds ook weer niet. In de praktijk blijkt dat grote callcenters vooral steden opzoeken, waar hogescholen zijn. Studenten vormen een belangrijk deel van de werknemers in callcenters. Daarnaast worden vooral ste-den gekozen, die buiten de randstad liggen. In Leeuwarden, Groningen en omgeving is nog voldoende arbeidsmarktpotentieel beschikbaar, waardoor continuïteit in de callcenterbranche kan worden gegaran-deerd. Naast studenten zijn dit vooral her-intredende vrouwen. Voldoende arbeids-krachten, die daarnaast ook betrouwbaar zijn en een goede arbeidsmoraal kennen. “Dit laatste laat in de randstad echt te wensen over” aldus Vergouwe, die zelf van oorsprong uit Hilversum komt. “Het mag gezegd worden. In de randstad komen mensen – bij wijze van spreken – één dag en vervolgens blijven ze weg. Geen tele-foontje, helemaal niets. De noorderlingen zijn wat dat betreft een verademing”.

Ook in Leeuwarden lijken er grenzen te zijn. “Hoe groter het callcenter, hoe groter de druk op de arbeidsmarkt in tijden van pieken. Op een gegeven moment merk je dat de vijver, waarin je vist, even leeg is”. “Dan is het beroep dat je op zo’n regionale arbeidsmarkt doet heel groot. Gelukkig hoeven we dit niet alleen te doen. De uit-zendbureaus leveren ongeveer 30 tot 40 procent van ons personeel. De rest is in vaste dienst. Enerzijds bieden we zeker-heid door de vaste aanstelling, anderzijds bieden we flexibiliteit. Onze medewerkers kunnen zelf, per week, aangeven wan-neer ze willen werken. Voor studenten en (herintredende)vrouwen zijn dit belang-rijke waarden”.

Duizenden arbeidsplaatsen in enkele jaren tijdC a l l c e n t e r b u s i n e s s i s b o o m i n g i n N o o r d - N e d e r l a n d

Warme werkomgeving door veelkleurige inrichting bij CendrisBSCDe callcenters van CendrisBSC vallen op door mensvriendelijke inrichting en oncon-

ventionele warme kleuren. Hieruit blijkt de grote waarde die CendrisBSC hecht aan een

optimaal werkklimaat voor haar medewerkers en de overtuiging dat dit bijdraagt aan de

kwaliteit van het werk van die medewerkers.

Het interieur (zie foto’s) is ontwikkeld in

samenwerking met interieurontwerper Wil-

lem Dresselhuys. Hij vertaalde de identiteit

van het bedrijf eerst naar een kleurstelling

die het uitgangspunt werd voor de verdere

vormgeving en inrichting. De basiskleuren

voor CendrisBSC zijn een diepe blauw (Indi-

an Ocean), een zakelijke en communicatieve

kleur met daartegenover een warm oranje

(Cantaloupe), die mensen omarmt en een

thuisgevoel geeft. Beide kleuren worden

verbonden door een stevige paars (Viola).

Dresselhuys zelf hierover: “”Met kleur en

interessante vormen zet ik mij af tegen de

sfeerloze belfabrieken. Een soort van grot-

ten zonder licht, kleur of uitstraling waar

alleen de kille techniek in de vorm van

centrales, telefoons, snoeren en headsets

overheersen. Kleuren werken positief in

op mensen, dat krijg ik ook terug van de

medewerkers hier. Ze ervaren de ruimten

als prettig en warm. Dat vertaalt zich mis-

schien zelfs in een lager dan gemiddeld

ziekteverzuim”.

Page 32: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 32

Niet klagenNoord-Nederland mag niet klagen. Wan-neer is er voor het laatst een branche geweest, die in relatief korte tijd derge-lijke grote groepen mensen een baan heeft geboden? De afdeling Economische Zaken van de gemeente Leeuwarden kan het zich niet heugen. Ze telt haar zegeningen. Ondanks het ontbreken van actuele cijfers over de callcenterbranche durft Henk Bes-selse, Hoofd Economische Zaken van de gemeente Leeuwarden, de uitspraak aan dat er momenteel zo’n 3000 arbeidsplaat-sen in diverse callcentra in Leeuwarden worden aangeboden. Kijken we naar heel Noord-Nederland, dan schat Besselse dat Groningen minimaal nog eens eenzelfde aantal arbeidsplaatsen telt.

Uitzendbranche: enorme groeiDe inschatting van Besselse wordt onder-streept door Jan Willem Dijkstra, regio-manager Noord Oost Nederland bij Rand-stad Callflex. “Naast Leeuwarden is vooral Groningen booming. Onder andere KPN-contact heeft daar onlangs een vierde call-center geopend, waar 400 personen wer-ken”. Op de vraag of Randstad Callflex in brede zin een toename in de callcenter markt ziet, geeft Dijkstra aan: “De markt in Groningen is voor ons in 2005 met meer dan 100% gegroeid. Aangezien wij markt-leider zijn in het Noorden (minimaal een derde van de markt) kan gesteld worden dat de flexmarkt voor deze branche feite-lijk in ieder geval met 50% is gegroeid in 2005”. En Drenthe? “Na Groningen zit in Assen en Emmen een aantal callcenters. Het UWV heeft in Assen een callcenter waar meer dan 500 personen werken, daar-naast is ISS-Interfoon een snelle groeier”. “Dit maakt dat bedrijven als KPN en UWV, die toch eigenlijk al met één been uit het Noorden waren gestapt, blijven plakken en zelfs groeien”.

Uniek concept: aansluiting onder-wijs en arbeidsmarktDijkstra: “Sinds september 2005 loopt er een uniek concept in Assen. Een erkende MBO-opleiding leidt alle medewerkers van het klantcontactcentrum van het UWV op. Dit wordt beloond met MBO-certifi-caten, waarmee kandidaten naast werker-varing ook een deel van hun MBO-studie (commercieel medewerker binnendienst) kunnen afronden”. Ook in Leeuwarden

is een dergelijk concept onlangs gestart door Belastingdienst en Hogeschool. HBO studenten kunnen via hun bijbaantje in het callcenter van de Belastingtelefoon studie-punten verdienen. Zo draagt het één bij aan het ander.

Mensen genoeg?Zijn er bij dergelijke ongebreidelde groei-cijfers voldoende arbeidskrachten beschik-baar om al deze banen in te vullen? “Leeu-warden zit wat ons betreft behoorlijk vol. Hoewel er twee HBO instellingen zijn, blijken veel studenten nog thuis te wonen. Hierdoor is de beschikbaarheid van stu-denten veel beperkter dan in bijvoorbeeld Groningen. In Groningen spreken we over 40.000 studenten op een inwonertal van 170.000. Daarnaast merken we dat de gevraagde doelgroep – parttime beschik-bare medewerkers zoals studenten en her-intredende vrouwen (16-24 uur) – vaak onvoldoende kan worden bereikt via de reguliere wervingskanalen als de media en het uitzendbureau. Samenwerking met onderwijsinstellingen is daarom alleen al in dit verband hard nodig” aldus Jan Wil-lem Dijkstra.

8500 arbeidsplaatsenIn Noordelijk verband praten we over ongeveer 8500 arbeidsplaatsen, waarvan een groot deel parttime banen. Banen, die ook nog eens heel goed blijken te passen bij de specifieke wensen en behoeften van groepen op de arbeidsmarkt, die naast werk andere verplichtingen hebben. De callcen-ter branche lijkt een stuk arbeidspotentieel

aan te spreken, dat elders geen emplooi vindt. En dat is economische dynamiek, die we nodig hebben.

In de afgelopen jaren heeft de N.V. NOM, Investerings- en Ontwikkelingsmaatschap-pij voor Noord-Nederland, 3 marktonder-zoeken binnen deze dienstensector laten uitvoeren, waardoor een duidelijker beeld is ontstaan over het profiel en de kengetal-len van de branche in het Noorden. Snel wijzigende cijfers illustreren de dynamiek in de sector.

Akke [email protected]

Groningen, Friesland en Drenthe bieden de callcentersector een uitstekend onderne-

mersklimaat. De laatste jaren is de Noord-Nederlandse sector snel gegroeid. Zo’n 40%

van alle vestigingen is in de afgelopen drie jaar geopend. In Friesland en Drenthe bieden

de inhouse callcenters de meeste werkgelegenheid; in Groningen zijn dat de third party

callcenters. De steden Groningen, Leeuwarden, Assen en Emmen herbergen de meeste

callcenters.

Kengetallen:Aantal callcentra in Noord Nederland : 87

Aantal werkplekken : 4900

Aantal arbeidsplaatsen : 8500

26% outbound en 74% inbound telefoonverkeer

64% van de callcentra is inhouse, 29% third party en 7% doet beide activiteiten

Bron: Rapport Callcentersector in Noord-Nederland, Stec Groep in opdracht van N.V. NOM, september 2004

Page 33: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 33

Het Schilderij als Spiegel

Bovenstaande twee uitspraken zijn als uitgangspunt genomen voor de tentoonstelling ‘het Schilderij

als Spiegel’. De tentoonstelling ‘het Schil-derij als Spiegel’ wil de relatie tussen het afgebeelde en de samenleving waarin het is ontstaan, laten zien. Tevens komt de relatie met de geschiedenis van de schil-derkunst aan bod, omdat die onlosmakelijk verbonden is met de tijdgeest waarin het schilderij is ontstaan.

Artistiek doel:Aan de hand van werk van vijf verschil-lende schilders zien we wat hen beweegt en waarom ze in de voor hen zo kenmer-kende stijl schilderen. Werken die ons als het ware een spiegel voor houden van de tijd waarin wij leven en ondernemen. De verscheidenheid van deze schilders is zo groot en breed dat hierdoor een spannende tentoonstelling is neergezet. De keuze is gevallen op schilders die een duidelijk beeldend verslag laten zien van de huidige samenleving.Van Mary Waters, fijnschilder die kopi-eert, toevoegt en verandert, via Arjan Van Arendonk, met het overschilderen en weg schilderen van bestaande afbeeldingen op gordijnenstof, naar Urs Pfannenmüller die het afval van onze huidige samenle-ving schildert (computers en printers) en dat nieuwe landschappen noemt. En Rob Birza die zo tegendraads werkt dat je mis-schien kunt zeggen dat juist deze tegen-draadsheid zijn stijl kenmerk is. Schil-derijen die over de oorlog in Afhanistan gaan. Soldaten, vlaggen symbolen. En als laatste Rob Scholte.

Nieuw-Roden – AmsterdamNiemand minder dan Kees van Twist, directeur van het Groninger Museum, opende deze tentoonstelling op 12 maart in het Kunstpaviljoen te Nieuw-Roden. Op de vraag waarom Van Twist juist deze ten-

toonstelling heeft besloten te openen, gaf hij aan de kunstenaars als selectiecriterium te gebruiken. “In dit geval vind ik dat het Kunstpaviljoen een heel goede keus heeft gemaakt in de combinatie van kunstenaars. Het zijn kunstenaars waar ik wat mee heb. Amsterdamse kunstenaars die zich in Gro-ningen manifesteren. De tentoonstelling in het Kunstpaviljoen is wat dat betreft echt heel goed gekozen, het klopt helemaal”.Hetzelfde weekend opende Van Twist een tentoonstelling van 4 Groninger Kunste-naars in Galerie Krijger + Katwijk in Amsterdam. “Bijzonder om deze com-binatie in openingen te doen. Ontzettend goed ook dat deze Groninger kunstenaars zich in Amsterdam manifesteren, want dat is een geweldige manier om Groningen te promoten” aldus Kees van Twist.

Akke [email protected]

K u n s t p a v i l j o e n N i e u w - R o d e n o p v a l l e n d o p v a l l e n d

Kunst of kitsch, ertussen in of plagiaat? De toeschouwer mag

het zeggen. “Het Schilderij als spiegel” heeft zijn verhaal.

‘Kunstenaars hebben een antenne voor de tijd waarin zij leven. Al

eeuwen maakt kunst zichtbaar hoe de samenleving werkt en ver-

andert’ – Willem Sandberg

‘Kunst wordt niet gemaakt om te amuseren, om het spel of de

romantiek maar om het leven te doorgronden en steeds opnieuw

inzicht te verkrijgen in het eigen bestaan’ – Max Beckmann

Openingstijden Kunstpaviljoen:

Zaterdag en zondag van 13.00-17.00 uur.

Zevenhuisterweg 4b

9311 VB Nieuw Roden

Informatie: tel. 050-5016383

www.kunstpaviljoen.nl

E-mail [email protected]

Boy with ruff

Page 34: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 34

Waddengebied: broedplaats voor duurzame economische ontwikkelingU i t v o e r i n g s p l a n b i e d t r a n d v o o r w a a r d e n W a d d e n f o n d s

In 2004 verscheen het advies van de AdviesGroep Waddenzeebeleid (de commissie Meijer). Dit advies, “Ruim-

te voor de Wadden” beslecht een aantal langlopende discussies, bijvoorbeeld over de gaswinning en de kokkelvisserij in de Waddenzee. De commissie Meijer stelde voor om gaswinning onder strikte voor-waarden toe te staan en de kokkelvisserij te beëindigen. Ter compensatie van de gas-winning wordt het Waddenfonds ingesteld. Over een periode van 20 jaar is er 800 miljoen euro beschikbaar. Politiek gezien zijn de gaswinning en het Waddenfonds aan elkaar gekoppeld, dat wil zeggen geen gaswinning betekent ook geen geld voor het Waddenfonds. Tot het moment dat alle vergunningen voor de gaswinning definitief zijn zal het Waddenfonds dus leeg blijven.

GeldkraanZodra de gaskraan opengaat zal het Wad-denfonds de komende jaren volstromen.

De 800 miljoen uit het Waddenfonds heb-ben al een globale bestemming gekregen. 100 tot 115 miljoen is voor de uitkoop van de kokkelvissers, 25 miljoen voor beheerskosten en 60 miljoen voor kennis (Waddenacademie).In eerste instantie zou van het resteren-de bedrag (600 miljoen) tweederde naar natuur en eenderde naar economie gaan. Joop Atsma heeft in de tweede kamer een motie ingediend (welke is aangenomen) die uitgaat van een verdeling van 50-50. De minister heeft aangegeven de verde-lingen niet zeer strak te hanteren maar te zien als een indicatie voor de gehele periode van 20 jaar. Jaarlijks is er dus 30 miljoen beschikbaar. Hiervoor kun-nen projecten worden ingediend. Projecten voor de natuur vereisen een cofinanciering van 10% en economische projecten een cofinanciering van 60%. Dat laatste is geen geringe opgave. Immers, de subsidie betreft alleen de initiële investering. Daar-na zal er een rendabele activiteit moeten overblijven.

Hoofddoelstelling Waddenfonds“De hoofddoelstelling van het Wadden-fonds is de subsidiëring van activitei-ten, anders dan reguliere investeringen of beheers- of onderhoudswerken, die gericht zijn op, of bijdragen aan:– het vergroten en versterken van de

natuur- en landschapswaarden van het waddengebied;

– het verminderen of wegnemen van exter-ne bedreigingen van de natuurlijke rijk-dom van de Waddenzee;

– een duurzame economische ontwikke-ling in het waddengebied dan wel gericht zijn op een substantiële transitie naar een duurzame energiehuishouding in het waddengebied en de direct aangrenzende gebieden;

– het ontwikkelen van een duurzame ken-nishuishouding ten aanzien van het wad-dengebied.”

Het spreekt voor zich dat projecten aan de hoofddoelstelling moeten voldoen. Om de toetsingskaders vorm te geven werkt men aan een Uitvoeringsplan Waddenfonds 2007-2012. Hierin staan de redeneerlijnen en prioriteringen voor het Waddenfonds voor de eerste vijf jaar.Volgens de redeneerlijnen van het Uitvoe-ringsplan moeten projecten noodzakelijk zijn in de zin van voorwaardenscheppend en urgent. Verder is het van belang dat pro-jecten wervingskracht bezitten en draag-vlak hebben. Tenslotte is het wenselijk dat er sprake is van integraliteit, dat wil zeg-gen dat het meerdere doelen dient.

Het uitvoeringsplan voor het Waddenfonds heeft na drie sessies tussen maatschap-pelijke organisatis en VROM een min of meer definitieve vorm gekregen. In het kader staan de projectvoorstellen die als prioritair worden beschouwd. Vervolgens zal het Uitvoeringsplan door het RCW (Regionaal College voor het Waddenge-bied) in mei 2006 worden vastgesteld. In de Wet op het Waddenfonds zal er ook een verwijzing worden gemaakt naar het Uitvoeringsplan.

Draagvlak en integraliteitDe belangrijkste maatschappelijke par-tijen voor het waddengebied (zowel vanuit economie, overheid als natuur) zijn bij de opstelling van het Uitvoeringsplan betrok-ken. Ook zijn deze partijen met elkaar in gesprek om samen te werken bij het opstellen van projecten. Achterliggende gedachte hierbij is dat bij veel projecten er zowel een economische als een ecolo-gische dimensie is. Bovendien wordt bij samenwerking de kans op toewijzing gro-ter, immers “draagvlak” en “integraliteit” leggen gewicht in de schaal.Opvallend is de goede harmonie waarin de gesprekken plaatshebben.

Op het gebied van natuurprojecten is men ver gevorderd met de voorbereiding van

Het wisselgeld voor de afschaf-

fing van de kokkelvisserij en het

toestaan van gaswinning onder de

Waddenzee bedraagt 800 miljoen

euro. Dit bedrag wordt onderge-

bracht in het nog op te richten

Waddenfonds. Over een periode

van 20 jaar kunnen zowel natuur-

als economie gestuurde projecten

hieruit worden medegefinancierd.

Later dit jaar zal het Waddenfonds

officieel zijn beslag krijgen en kun-

nen de eerste projecten worden

ingediend. Momenteel worden de

kaders vastgelegd in het Uitvoe-

ringsplan 2007-2012.

Page 35: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 35

Waddengebied: broedplaats voor duurzame economische ontwikkelingU i t v o e r i n g s p l a n b i e d t r a n d v o o r w a a r d e n W a d d e n f o n d s

projecten. Dit is ook verklaarbaar: het is gemakkelijker om geld uit te geven met slechts 10% cofinanciering, waarbij het rendement wordt gemeten in natuurwaar-de. Bij economische projecten is een cofi-nanciering van 60 % vereist en zijn er ook nog veel onzekere factoren (bijvoorbeeld de definitieve PKB tekst). Vanuit de economie zijn er op dit moment vooral concrete voorstellen voor land-bouw- en visserijprojecten. Maar ook vanuit Energy Valley en Wetsus zijn er gedegen en kansrijke projectvoorstellen te verwachten.

Kansen verzilverenHoewel niet eerder dan 2006 de eerste ten-der voor projecten zal worden gehouden, is het wijs om nu al te inventariseren en na te denken over projecten die passen binnen het Waddenfonds. De lijst van prioritaire thema’s is breed genoeg om allerlei inte-ressante projecten uit zeer diverse hoeken kansrijk te laten zijn. Hoewel er jarenlang is gedacht dat aan het Waddengebied uit-sluitend beperkingen vastzaten zijn er nu vooral nieuwe kansen. De grote valkuil is dat projecten die nor-maal gesproken op andere wijze worden gefinancierd nu worden bekostigd uit het Waddenfonds. Daarom vindt VNO-NCW Noord het onverstandig om infrastructurele projecten (zoals bijvoorbeeld de Centrale As) en andere reguliere stimuleringspro-jecten uit het Waddenfonds te financieren. Het Waddenfonds biedt kansen voor duur-zame economische ontwikkeling. Het is aan het bedrijfsleven in Noord-Nederland en in het bijzonder in het Waddengebied om deze kansen te verzilveren.

Jan-Willem [email protected]

Binnen het Uitvoeringsplan Waddenfonds 2007-2012 zijn innovatieve projectvoorstellen prioritair die:● bodemverstoringen ten gevolge van menselijke activiteiten mitigeren of voorkomen (bij-

voorbeeld mosselaquacultures en garnalenvisserij).● tot herstel leiden van zoet-zout overgangen, waarbij waterlopen in het binnenland op

een meer natuurlijke wijze met de Waddenzee worden verbonden en die tevens kansen

bieden voor combinaties met andere functies zoals waterberging en recreatie;● leiden tot een gevarieerder kwelderbeheer en kwelderontwikkeling, passend binnen de

voor de kwelders geldende (natuur)doelstellingen;● op de eilanden leiden tot behoud en herstel van de jonge duinlandschappen en vormen

van dynamisch kustbeheer stimuleren.● een bijdrage leveren aan de migratie van vissoorten● zich richten op behoud en herstel van voor de Wadden karakteristieke landschappelijke en

cultuurhistorische elementen in combinatie met duurzame economische ontwikkeling● zijn gericht op de kwelderontwikkeling, met als doel het omgaan met de gevolgen van

versnelde zeespiegelstijging.● vormen van duurzaam toerisme, die tevens draagvlak voor de natuur en natuurbeleid

creëren;● bijdragen aan de marketing en promotie van het waddengebied als toeristisch product● watersport in brede zin in het ecologische systeem inpasbaar maken;● het toerisme als duurzame economische drager van het Waddengebied verbreden.● kansrijke innovatieve binnendijkse vormen van duurzame landbouw, passend binnen het

Waddengebied mogelijk maken;● kansrijke combinaties tussen landbouw en natuurherstel, natuurontwikkeling en –bele-

ving creëren;● vergroting en verbreding van de productie en verspreiding van streekgebonden produc-

ten mogelijk maken● tot een verduurzaming van de visserijsector leiden. ● bijdragen aan de noodzakelijke aanpassing van de haven- en bedrijfsomgeving aan de

eisen van nieuwe functies● bijdragen aan innovatiebevorderende economische ontwikkeling van het Waddenge-

bied● de toeristische aantrekkingskracht van het Waddengebied vergroten door middel van

kunst- en cultuurvoorstellen ● een aantoonbare transitie naar een duurzame energiehuishouding mogelijk maken● doorontwikkeling, grootschalige toepassing of een verbreding van de toepassing van

groene grondstoffen mogelijk maken● het formuleren van de grootste kennislacunes over het Waddengebied stimuleren en

pogen deze op te vullen● bijdragen aan een betere benutting en ontwikkeling van toegepaste kennisontwikkeling

over en van het gebied● de totstandkoming van een goed functionerende Waddenacademie bewerkstelligen● bijdragen door kennisoverdracht aan het vergroten van het draagvlak en kennis over het

Waddengebied

Page 36: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 36

Vrij verkeer van werknemers helpt regio vooruit

Volgens de nieuwste cijfers van het Centraal Planbureau trekt de Nederlandse economie de komen-

de twee jaar flink aan. Dit zal leiden tot een toename van de uitbreidingsvraag. Daarnaast zal, als gevolg van de vergrij-zing en de daarmee gepaard gaande uittre-ding van werknemers de vervangingsvraag groeien. Beide ontwikkelingen leiden tot toenemende tekorten op de arbeidsmarkt. Het gaat hierbij niet alleen om lager opge-leiden, maar ook om hoger gekwalificeerd personeel dat in Nederland in onvoldoende mate aanwezig is. Het is van essentieel belang dat alle Neder-landse ingezetenen die kunnen werken aan de slag komen. Tegelijkertijd is het van belang dat vacatures ‘vrij’ kunnen worden vervuld door werknemers uit de nieuwe Europese landen. Dit zal het groeipoten-tieel van de Nederlandse economie ten goede komen. Bovendien kan daarmee worden voorkomen dat schaarste op de arbeidsmarkt een verantwoorde loonkos-tenontwikkeling doorkruist.

Hard nodigOpgemerkt kan worden dat de doelstelling om vacatures in de seizoensarbeid door grote aantallen bijstandsgerechtigden te laten opvullen bij lange na niet gehaald wordt. Niet alleen in de landbouw en in de tuinbouw, maar ook in sectoren waar bijvoorbeeld een technische opleiding ver-eist is schiet het beschikbare aanbod van arbeid tekort. De inspanningen van markt-partijen met gemeenten om via reïntegratie tot een geslaagde match te komen hebben te weinig resultaat. Om de economie aan de praat te houden zullen we alle beschik-bare werknemers hard nodig hebben.

Twee jaar geleden verwelkomde de Euro-pese Unie tien nieuw leden. Er was veel enthousiasme in de straten van Praag, War-schau en Boedapest. In de ‘oude’ lidstaten was de ontvangst een stuk koeler. Angst voor ‘de Polen’ deed veel lidstaten beslui-ten om de grenzen voor hun nieuwe mede-EU-burgers voorlopig nog even gesloten

te houden. Ook Nederland koos er twee jaar geleden voor om de grenzen voor arbeidsmigranten uit nieuwe lidstaten niet onvoorwaardelijk te openen. Werkgevers mogen immigranten slechts werk aanbie-den als zij kunnen aantonen dat nieuw per-soneel in eigen land onvindbaar is. In 2004 ging het om 24.728 werkvergunningen. Dit is 0.3 procent van de beroepsbevolking of 0.2% van het totale arbeidsvolume. Het zijn veelal jonge, gemotiveerde en redelijk geschoolde werknemers, die hier premies en loonbelasting betalen. De Nederlandse beperking resulteerde in minder economi-sche groei en een toename van het aantal zwartwerkers. In Groot-Brittannië, dat zijn grenzen in 2004 wel meteen openstelde, hebben ze de positieve effecten van een vrij verkeer van werknemers inmiddels mogen ervaren. Daar gaven migranten uit de nieuwe lidstaten een belangrijke impuls aan de Britse economie, met name in de maakindustrie en de horecabranche.

Hans [email protected]

Nederland opent 1 januari vol-

gend jaar zijn grenzen voor werk-

nemers uit Polen en de andere

zeven nieuwe EU-lidstaten. De

arbeidsinspectie en de belasting-

dienst gaan er alles aan doen om

oneerlijke concurrentie te voorko-

men. Een goede zaak vindt VNO-

NCW Noord. Ook Noord-Neder-

land heeft veel te winnen met een

vrij verkeer van werknemers. Bin-

nen enkele jaren ontstaat er een

groot tekort aan arbeidskrachten.

De groei van het aantal vacatu-

res in 2007 zal de toestroom van

verwachte mensen uit de nieuwe

Europese landen veruit overstij-

gen.

Werk voor uitkeringDe vrees voor hogere uitkeringslasten als

gevolg van opening landsgrenzen voor

Oosteuropeanen is twee jaar na de uit-

breiding minder valide. De sociale zeker-

heid is sinds 2004 fors versoberd. De duur

van een WW-uitkering is bekort en de cri-

teria om ervoor in aanmerking te komen

zijn aangescherpt. Bovendien blijken bij-

standsgerechtigden maar zeer beperkt

het werk te doen waarvoor buitenlandse

werknemers zich aanmelden.

Page 37: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 37

Je kunt geen krant of blad open slaan of er wordt gespro-ken over coaching. Ook in populaire TV programma’s speelt een coach een belangrijke rol. Coaching is overigens geen beschermd begrip. De term “coach” is van en voor iedereen. Het hebben van een coach geeft echter geen enkele garan-tie op succes. Dat hebben we bij Ajax bijvoorbeeld kunnen zien. Ook waar het persoonlijke groei betreft zijn er geen garanties af te geven, maar het moet wel heel raar lopen wil er helemaal geen effect waarneembaar zijn.

Wat is gezien vanuit het persoonlijk ontwikkelperspectief coaching nu eigenlijk? Heel simpel gezegd: het versterken van de persoonlijke kwaliteiten en talenten en het hanteerbaar maken van ontwikkelpunten. Coaching vraagt van de gecoachte (of coachee) een toenemend zelfinzicht en een lerende attitude met als doel het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling en beweging. De kern vormt de dialoog. Het stellen van verhelderende, confronterende, relevante vragen leidt tot een groter bewustzijn en geeft de aanzet tot een groeiproces.Iets dat zich in jaren gevormd heeft, is niet na enkele coachings-gesprekken verdwenen, maar het proces van persoonlijke groei is in gang gezet en leidt tot effectiever functioneren. Er zijn verschillende vormen van coaching te onderscheiden. Hieronder zal ik drie veel voorkomende bespreken: competentie-gerichte coaching (te vergelijken met individuele training), coaching gericht op zelfinzicht en managementcoaching.

Competentiegerichte coaching is vooral bestemd voor personen die specifieke vaardigheiden willen ontwikkelen en bijbehorend gedrag willen oefenen. Een doel dat men hierbij zou kunnen heb-ben, is bijvoorbeeld het verbreden van het gedragsrepertoire in het contact met klanten of met collega’s binnen de eigen organisatie.

Coaching gericht op zelfinzicht is vooral bedoeld voor mensen die zich meer bewust willen worden van de reden van hun handels-wijze, mensen die staan voor belangrijke keuzes in hun leven, mensen die de effectiviteit in hun functioneren willen vergroten, maar ook voor mensen die meer inzicht willen krijgen in hun talenten, ontwikkelpunten, wensen en behoeften. Ook personen die zich opgebrand voelen en mensen die na een ziekteproces weer willen reïntegreren hebben baat bij deze vorm van coaching. Luis-teren, vragen, feedback geven, spiegel voorhouden, confrontatie en gesprekspartner zijn, zijn de kernbegrippen in deze. Daarnaast kunnen verschillende instrumenten ingezet worden om een en ander boven water te krijgen en beweging in gang te zetten.

Managementcoaching richt zich vooral op diegenen die behoefte hebben om in een vertrouwelijke sfeer buiten de eigen organisatie eens met een ander van gedachten te kunnen wisselen over de eigen rol, het eigen functioneren en de te kiezen toekomststra-tegie. Reflectie is een kernwoord, maar ook het ontwikkelen van inzicht ten aanzien van strategisch handelen in als lastig ervaren situaties.

Het hebben van een coach ontslaat niemand van de verplichting zijn (of haar) eigen verantwoording voor de persoonlijke ontwik-keling te nemen. Deze verantwoording geldt zowel voor werkgever als werknemer. Een goede werkgever stimuleert zijn werknemers tot ontwikkeling. Niet alleen omdat het tegenwoordig zo hoort en het van aandacht voor de werknemer getuigt, maar zeker ook omdat het bedrijfsresultaat er positief door beïnvloed wordt. Een lerende werkgever zal zelf ook behoefte aan een coach hebben.

LTP/MDP AdviesAdviseurs van LTP/MDP zijn door middel van coaching daadwerke-lijk in staat inzicht te verschaffen in wat mensen en organisaties beweegt. Daarnaast heeft LTP/MDP ook een uitgebreide deskun-digheid op het gebied van Recruitment, Assessment, Mobiliteit, Leiderschapsontwikkeling, Organisatie-audit en –advies, Com-petentie- en Performancemanagement, HR-advies en Internetin-strumenten. Met ruim 120 medewerkers opereert LTP/MDP vanuit Amsterdam, Groningen en Eindhoven.

Drs. Ingeborg Steinmeijer, LTP/MDP Noord Nederland, Gorechtkade 89713 CA Groningen050 - 314 50 38www.ltp.nl

Leonard Springerlaan 399727 KB Groningen050 - 527 06 61www.mdp.nl

CoachingOok voor U!

advertorial

Page 38: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 38

Werken aan inno vaties in de bouwG e s l a a g d b e z o e k M i n i s t e r B r i n k h o r s t a a n r e g i o

Geen ouwe-jongens-krentenbroodDe situatie van ‘na-de-bouwenquête’ heeft geleid tot een verkrampte sfeer tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Het gebrek aan vertrouwen in elkaar en in vernieuwing en verandering dreigde te leiden tot verstarring. Volgens de voor-zitter Noordelijke Regieraad Bouw, de heer Hans Alders, is er zonder vertrouwen geen basis voor verandering. En zonder verandering is er geen gezon-de duurzame toekomst voor de sector. Opdrachtgevers en opdrachtnemers moe-ten erin vertrouwen dat een gezamenlijke inspanning ook écht kan leiden tot ver-nieuwing in de bouwketen. Een sector waar de behoeften van de klant, de eind-gebruiker én de maatschappij maatgevend voor handelen behoren te zijn. Bouwen is vaak ‘local business’ en ver-trouwen en wantrouwen bestaat vooral tussen mensen die elkaar ontmoeten op de lokale of regionale markt. Dat we daarom hebben gekozen voor een aanpak op regi-onale schaal is niet zo verwonderlijk. Daar zijn de lijnen kort en ken je de partijen. En dan niet in de zin van ouwe-jongens-kren-tenbrood, maar als volwaardige partners.De bouw levert in het Noorden een boven-gemiddelde bijdrage aan het Bruto Regio-naal Product. Het gaat om bijna 8% van de werkgelegenheid, 55.000 mensen zijn er direct werkzaam, terwijl er nog eens zo’n 82.000 afhankelijk van zijn.

En er valt nog een hoop te doen, waarbij niet hoeft te worden gewacht op nieu-we regelgeving. Naar verwachting zal de nieuwe aanbestedingswet pas in de loop van 2007 van kracht zijn.

Met de oprichting van de Noordelijke Regieraad Bouw wordt stevig werk gemaakt van een noodzakelijke vernieu-wingsslag in beide domeinen van de noor-delijke bouwketen.

Nieuwe aanbestedingswetMinister Brinkhorst wil dat kwaliteit en innovaties meer gewicht krijgen bij aan-bestedingen. Het voorstel van wet is op 30 maart gepu-bliceerd. De parlementaire behandeling zal naar verwachting met veel publiciteit gepaard gaan. Doelstelling zou moeten zijn de aanbestedingswet praktisch han-teerbaar te maken voor alle aanbestedende diensten, waarbij innovatieve ideeën in een vroegtijdig stadium kunnen worden ingebracht. Daar zal de overheid ruimte voor dienen te scheppen. De praktijk leert dat vooroordelen of ervaringen uit het verleden lastige obstakels zijn bij de keuze voor een nieuwe aanbestedingsprocedure. Kiezen voor het oude vertrouwde resul-

teert nogal eens in dichtgetimmerde programma’s van eisen, tegenvallende marktinbreng in de ontwikkelfase, onbeschermd intellectueel eigendom

en krampachtig gebruik van kwalitatieve gunningscriteria. Willen nieuwe samen-werkingsvormen slagen, zal er wel wat meer moeten gebeuren.

Op 15 februari bezocht minister Brinkhorst van Economische Zaken

de noordelijke bouw. Hij liet zich uit eerste hand informeren over de

pragmatische aanpak en resultaten van de Noordelijke Regieraad Bouw

(NRB). De heer Brinkhorst stelde als coördinerend minister bouw scherpe

vragen over aanbestedingen, innovaties, integriteit en bouwproduk-

tie. Hij was getuige van een aanstekelijk enthousiasme van noordelijke

publieke en private partijen samen de vernieuwingsslag te willen maken.

Tussen de bedrijven door werd informatie uitgewisseld over noodzake-

lijke onderdelen van de nieuwe aanbestedingswet.

“ L a t e n w e d e v r a a g n i e t v e r e n g e n t o t w i e w e l k r i s i c o m o e t l o p e n ”

Doelstellingen NRB• een meetbaar toegenomen klanttevreden-

heid;

• een beter image van de noordelijke bouw-

keten;

• een toename van het aandeel consument-

gerichte woningbouw;

• een toename van 50% van bedrijven die

het Keurmerk Consumentgericht Bouwen

mogen voeren;

• tien concrete voorbeelden van reductie

van faalkosten door een betere integratie

in de samenwerking;

• heldere spelregels, een transparante syste-

matiek van selectie en gunning en een

toename met de helft van het aantal inno-

vatief aanbestede werken.

Ook voor de opdrachtgevers zitten er tal van

voordelen aan de nieuwe werkwijze, zoals

grotere budgetzekerheid, (omdat er geen

enorme budgetoverschrijdingen meer zul-

len zijn), een terugbrengen van de levens-

duurkosten, het reduceren van de faalkos-

ten met een kwart, een betere transparantie

en een grote impuls voor het consumentge-

richt bouwen.

Publicaties NRB:

• plan van aanpak

• haal het beste uit de bouw

• handleiding voor bouwopdrachtgevers

• cd rom “Vertrouwen in verandering”

Page 39: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 39

Werken aan inno vaties in de bouw

De zoektocht naar een optimale oplossing en een optimale inzet van de markt vraagt om vroegtijdige en langdurige inschakeling van marktpartijen. Innovatie in de bouw staat of valt met wederzijds vertrouwen. Te gedetailleerde programma’s van eisen frustreren de vrijheid voor de markt. Dé essentie van nieuwe contractvormen.

Tempo maken bij betere nalevingDe kleine pakkans en de lastige regels zijn nog altijd de meest genoemde redenen waarom overheden nog steeds op grote

schaal de hand lichten met de aanbeste-dingsregels.

Van elke tien gemeentelijke aanbestedin-gen zijn er acht niet in de haak. De bestuurlijke aandacht voor aanbesteden kan zo gering zijn, omdat gemeenten er tot op heden relatief weinig last van onder-vinden. Maar dat verandert als accountants geen goedkeurende rechtmatigheids-ver-

klaringen afgeven. Daarnaast lopen ze het risico procedures aan de broek te krijgen

van bedrijven die vinden dat ze geschaad zijn. Ook om andere redenen zal het tempo van verbetering fors omhoog moeten.

Hans [email protected]

Werkontbijt bij het samenwer-kingsverbandbezoek aan samenwerkingsverband in Leeu-

warden (Praktijkopleiding Bouw zf).

Pitstop WâldweiEr werd een blik achter de schermen gegeven

over de verdubbeling van de N31 inclusief

een nieuwe brug en een aquaduct. In bijzijn

van de hoofddirecteur Rijkswaterstaat Noord

Peter Struik en Ronald Dirksen van Dura

Vermeer werd de minister uitgelegd dat het

consortium financiering, engineering en aan-

leg voor haar rekening neemt en bovendien

tot 2023 verantwoordelijk is voor beheer en

onderhoud van de weg. Pas als de afgespro-

ken prestaties worden geleverd worden zgn.

beschikbaarheidvergoedingen verleend.

Bedrijfsbezoek Van der WielDe tweede helft van de ochtend bracht de

minister door bij Van der Wiel Infra & Milieu

te Drachten. Directeur Arjen van der Schaaf

presenteerde het bedrijf, dat actief is op vele

fronten: transport, infra, projectontwikkeling

(met partners) en de internationale milieu-

en energiemarkt. Van der Schaaf pleitte voor

meer innovatieruimte in de aanbestedings-

praktijk. Die wordt geremd als een privaat

plan voor bijv. de herontwikkeling van een

vervuild terrein, vervolgens moet worden

aanbesteed. Het gaat er niet om – zoals de

minister even prikkelend suggereerde – om

concurrentie op voorhand uit te sluiten, maar

wel om een faire kans rendement te kunnen

maken op private investeringen die ook het

algemeen belang dienen, aldus Arjen van

der Schaaf. De minister gaf aan innovatie in

zijn nieuwe aanbestedingswet maximaal te

willen stimuleren.

Werklunch met de Noordelijke Regieraad BouwDe voorzitter van de Noordelijke Regieraad

Bouw, de heer Hans Alders, heette de minis-

ter welkom in het provinciehuis. Naast zeer

gedegen presentaties was er ook ruimte voor

openhartige gedachtewisselingen.

De NRB presenteerde zich aan de hand van

drie centrale thema’s uit het plan van aan-

pak.

• Integrale gebiedsontwikkeling

Sipke Swierstra, lid regieraad en gedepu-

teerde RO provincie Drenthe, brak een lans

voor integrale gebiedsontwikkeling. Zowel

op regionaal als op lokaal niveau zullen pri-

vate èn publieke partijen functies als wonen,

werken, recreatie en mobiliteit dienen te

ontwikkelen in onderlinge samenhang. De

Europese snaar werd geraakt door een harts-

tochtelijk pleidooi snel aan te haken aan de

noordoostelijke corridor die Nederland ver-

bindt met Hamburg en de Oresund-regio.

• Verminderen regeldruk

Harm Post, directeur van Groningen Seaports

toonde met twee schrijnende voorbeelden

aan dat regeldruk en proceduretijd gewenste

economische ontwikkelingen ernstig kunnen

frustreren. Minister Brinkhorst wees er op dat

het kabinet al flink wat tegenstrijdige regels

heeft opgeruimd, maar erkende ook dat er

nog veel valt te winnen zeker wat betreft het

stroomlijnen van besluitvormings- en ver-

gunningstrajecten bij lagere overheden.

• Integriteit in het bouwproces

Architect Harmen Grunstra maakte duide-

lijk dat transparant en integer werken geen

“soft” onderwerp is, maar een knalharde

randvoorwaarde voor goed functioneren

binnen de bouwkolom. Met sprekende voor-

beelden liet hij zien dat gedragscodes van

opdrachtgevers, ontwerpers, adviseurs en

bouwers alleen helpen als partijen elkaar er

in de praktijk ook op aanspreken.

“ 3 0 0 j a a r g e s c h i e d e n i s k u n j e n i e t d i r e c t u i t v l a k -k e n , m a a r h e t i s w e l w a a r w e i n N o o r d - N e d e r l a n d

m e t a a n t o o n b a a r s u c c e s m e e b e z i g z i j n . ”

Programma met hoog ‘laarzen in de modder gehalte’

G e s l a a g d b e z o e k M i n i s t e r B r i n k h o r s t a a n r e g i o

Page 40: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 40

Kabinet schoffeert regio’s buiten Randstad

Grof geschutHet kabinetsvoornemen geheel af te zien van de aanleg van de Zuiderzeelijn – elke vorm van infrastructuur wordt van de hand gewezen - is een bizar besluit. Visieloos, bloedeloos en roekeloos vindt VNO-NCW Noord. Een besluit dat voortborduurt op zeer selectieve waarnemingen en consul-taties, waarbij aantoonbaar is toegewerkt naar een negatieve uitkomst. Cynisme en een onthutsend gebrek aan durf en visie voeren de boventoon naast contractbreuk en beschaamd vertrouwen. Noord-Neder-land wordt ronduit schandelijk behandeld waar het Rijk spreekt van een ‘ambitie te investeren in de noordelijke economie mits het Noorden op een evenredige wijze bereid is dit ook te doen’. Hoezo € 2.73 miljard geoormerkte Rijksgelden – vanaf 2008 in rijksbegrotingen geactiveerd – ten behoeve van een snelle verbinding tus-sen Noord-Nederland / Flevoland met de Randstad?De ruimtelijke en economische meerwaar-de van de Zuiderzeelijn heeft geen deel uitgemaakt van de beraadslagingen. Dit leidt tot gemankeerde, gefrustreerde afwe-gingen met dito uitkomsten. De kans de Zuiderzeelijn te positioneren als een nati-onaal Nederlands belang, waarbij voor het eerst een serieuze verbinding wordt gelegd met Duitsland, Polen en Scandinavië wordt door de waan van de dag teniet gedaan. Nederland ontbeert volstrekt onbegrijpe-lijk ook in de toekomst een noodzakelijke snelle openbaar vervoerverbinding met Noordoost Europa.

Bruusk geschonden vertrouwenEen eenzijdige opzegging van meerdere gemaakte afspraken tussen Rijk en regio’s over de aanleg van een snelle verbinding legt een te zware wissel op de geloofwaar-

digheid van het politieke bedrijf. Meerdere kabinetten gesteund door verschillende meerderheden in het parlement hebben zich expliciet uitgesproken voor een snelle ver-binding. Ook het huidige kabinet heeft in de Nota Ruimte en haar economische even-knie, - ‘Pieken in de Delta’- concreet ver-wezen naar de rijksverantwoordelijkheid zorg te dragen voor een snelle verbinding.VNO-NCW Noord vindt dat voorkomen moet worden dat er een klimaat ontstaat waarbij niemand zijn nek durft uit te ste-ken, terwijl een inhoudelijke discussie over de toekomstige inrichting van Nederland binnen Europa node wordt gemist. De Zui-derzeelijn is meer dan louter een vervoers-verbinding. Het gaat over een nieuwe ruim-telijke kaart van Nederland, waarbij Noord-oost Nederland definitief wordt ontsloten voor Noordoost Europa. Visie veronderstelt ambitie. De reactie van het kabinet ont-beert een uitgewerkte visie op de gewenste ruimtelijke –economische structuur vanuit een regionaal, nationaal en internationaal perspectief. De kabinetsreactie beperkt zich tot het beschrijven van verstedelijkingsva-rianten en het vergelijken van varianten op een aantal berekende effecten. Hoezeer ook wordt toegegeven dat gehanteerde metho-des tekort schieten worden er wel de meest vergaande conclusies getrokken op basis van de aldus verkregen cijfers. Op basis van deze benadering moet gevreesd worden dat geen enkel openbaar-vervoer project in de toekomst nog de eindstreep zal halen.

In opstandVNO-NCW Noord bereidt samen met ondernemers en ondernemerscollectieven, vakbeweging, studenten en overheden uit de vier provincies op dinsdag 23 mei een luid en massaal protest voor op het Binnen-hof te Den Haag.

Een briefkaartenactie is gestart waarin ondernemers en werkgevers zich kunnen uitspreken. Verder is de website www.wiltudezuiderzeelijn.nl gelanceerd, waarin ieder wordt opgeroepen zijn / haar mening kenbaar te maken.

Er wordt gewerkt aan de presentatie van een solide business case Zuiderzeelijn om de politieke discussie te verzakelijken. Ten onrechte wordt het beeld opgeroepen van een risicovol en miljardenverslindend project met een open eind financiering. Ten onrechte koketteert de Commissie Duivesteijn met haar uitgesproken opvat-tingen over de Zuiderzeelijn het land te hebben behoed voor een nieuw financieel ‘Betuwelijn-debacle’. Goedkope retoriek. De werkelijkheid leert dat private partijen bereid en in staat zijn op basis van reeds geoormerkte bijdragen van Rijk en lagere overheden binnen door overheden gestelde kaders met privaat kapitaal en volledig risico een ultrasnelle verbinding aan te leggen.

Alle hens aan dekTijdens hoorzittingen in de regio en tijdens de protestdemonstratie op 23 mei in Den Haag zal het noorden zich krachtig uitspreken. Het gistingsproces is in volle gang. Den Haag verdient beter aangesloten te worden op de regio!

Hans [email protected]

Na negen jaren van discussie, studie, voorbereiding, voorgenomen

besluiten in 2001 en 2004, heeft het kabinet nu geconcludeerd dat er

geen nut en noodzaak is voor een Zuiderzeelijn. Deze conclusie wordt

getrokken op basis van een opgestelde structuurvisie. De maatschap-

pelijke kosten baten analyse is voor alle beschouwde varianten volstrekt

negatief beoordeeld. Een gezagsgetrouwe regio komt in opstand.

Beleidsvoornemen kabinet concludeert

dat:

a. gestopt wordt met de Zuiderzeelijn;

b. de noodzaak is aangetoond voor inves-

teringen voor 2020 in de openbaar

vervoer-bereikbaarheid in de noord-

vleugel van de Randstad op de corridor

Schiphol – Amsterdam – Almere;

c. er een ambitie is van het rijk met het

Noorden er van uitgaande dat het

Noorden op een evenredige wijze

bereid is te investeren in de noordelijke

economie.

N o o r d e n i n o p s t a n d t e g e n a f b l a z e n Z u i d e r z e e l i j n

Page 41: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 41

Stageoffensief VNO-NCW NoordI n d e r e g i o m o e t h e t g e b e u r e n

Het aantal vrijheidsgraden voor scho-len om hun eigen beleidskeuzes te maken is de afgelopen jaren toege-

nomen. Daarmee zijn scholen beter in staat te reageren op (regionale ) arbeidsmarktontwik-kelingen. De kwaliteit van het beroepson-derwijs en de meerwaarde die het beroeps-onderwijs kan hebben voor het bedrijfsleven nemen toe bij het beter op elkaar aansluiten van regionale netwerken.Het primaire aangrijpingspunt om deze regi-onale netwerken vorm te geven of verder te versterken vormen de stages in het beroeps-onderwijs. In de WerkTop van 1 december

2005 hebben sociale partners en het kabinet afspraken gemaakt om te komen tot een sluitende aanpak van stages. In de kern komt de afspraak er op neer dat, als er sprake is van arbeidsmarktrelevantie van de opleiding, iedere leerling een stageplek behoort te krij-gen.Om te komen tot een sluitende aanpak zul-len alle relevante betrokkenen hun bijdrage moeten leveren..De primaire actoren zijn de bedrijven en de scholen. De secundaire actoren zijn VNO-NCW Noord en MKB Noord, de branches, de kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven.

Inmiddels zijn de contacten gelegd met de verschillende bestuursvoorzitters van de noor-delijke ROC’s te weten Noorderpoortcollege, Alfa College, Drenthe College, Friesland College, Friese Poort en AOC Terra. Inzichte-lijk zal worden gemaakt met welke branches en samenwerkingsverbanden van werkgevers de school structurele relaties heeft, waarin ook aandacht is voor de beschikbaarheid van stageplekken.Afhankelijk van de gestelde diagnose zul-len individuele bedrijven en ondernemerscol-lectieven aangesproken worden. Zij moeten bijdragen aan een sluitende aanpak van stages als basis voor innovaties en een profijte-lijke relatie met regionale kennisinstellingen. Wordt spoedig vervolgd. Hans [email protected]

Goed beroepsonderwijs kan niet zonder een optimale betrokkenheid van het bedrijfsleven. Naast een betrokkenheid op het landelijke niveau, vaak sectoraal vormgegeven, wordt in toenemende mate een beroep gedaan op de regio. Samen met noordelijke ROC’s en andere stakeholders wil VNO-NCW Noord zich inspannen dat elke leerling die een arbeidsrelevante opleiding volgt, verzekerd is van een stageplaats die aansluit bij zijn/haar beroepsvorming.

Het Alfa-college is het christelijk Regionaal Opleidingscentrum voor Noord- en Oost-Nederland

Het Alfa-college is een Regionaal Opleidingen Centrum met vestigingen in Groningen, Drenthe en Overijssel.

Verdeeld over deze vestigingen bieden wij opleidingen aan in de beroepsopleidende en beroepsbegeleidende

leerweg voor jongeren en volwassenen. Daarnaast verzorgen wij diverse trainingen en cursussen voor bedrijven

en particulieren. Ons gehele onderwijsaanbod wordt gegeven volgens het competentiegericht leren. Hierdoor

kan het Alfa-college maatwerk leveren en mogen bedrijven hoog gekwalificeerd personeel verwachten.

Alfa-college: maatwerk voor het echte werk

Meer weten? Bezoek onze website www.alfa-college.nl of neem contact op met een van onze vestigingen.

In Groningen: In Hardenberg:

Centrale administratie: Marslaan 40

Hora Siccamasingel 312 Gramsbergerweg 34

(050) 597 30 00 (0523) 26 17 92

In Hoogeveen: In Emmen:

Voltastraat 33 Emmalaan 25

(0528) 28 76 00 (0591) 64 12 69

Page 42: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 42

De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging.

GroningenH. Veenhuis Noveon Resin B.V., Delfzijl

mw C. Clements Waste Paper Trade C.V., Scheemda

N. Huizenga Lavinium B.V., Groningen

mw drs. C. Gaarthuis USG Capacity, Groningen

H.G.H. Smid Variass Holding B.V., Veendam

ir. D.K. Kremer Eestum Management, Ten

Post

J.J. Raven Visser en Smit Hanab BV,

Veendam

mw J. de Graaf Randstad Uitzendbureau bv,

Groningen

mr. R.W. Lagerwaard Schuurmans Advocaten,

Roden

S.M.F. Klinkert Rabobank Groningen e.o., Groningen

T.J. Jonker Ship’s Equipment Centre Groningen B.V.,

Groningen

ir. F. van Genne MRICS Hanzehogeschool

- Lectoraat Vastgoed,

Groningen

drs. M. Schriemer iWink, Groningen

drs. J.R.A. Boertjens Joop RA Boertjens

Management Consultancy

BV, Groningen

ing. E. Gommel Bunte Nederland bv, Groningen

F.L.S. Lübeck Unique Nederland, Groningen

C.M. de Jong theFactor.e bv, Groningen

O. Cijffers ISS Landscaping Services, Haren

J.G. Joosten Syntens, Enschede

K. Huizing Carrière Switch B.V., Groningen

H. van der Burg Rabobank Groningen e.o., Groningen

mr. R. Tichelaar MSc Pomona Advies & Interimmanagement

Gezondheidszorg, Onstwedde

mw J.J. van der Ven Projectontwikkeling Nieuwe Stijl (o.a.

ItsMyTurn), Groningen

mr. R.R. Bouwman Flanderijn & Bouwman

Gerechtsdeurwaarders/Incasso,

Appingedam

drs.ing. H. Niendieker Kairos-Valeo B.V., Rotterdam

W. Pastoor Telecom Service Leek B.V., Leek

prof.dr. G.J. ter Horst Graduate School of Behavioral and

Cognitive Neurosciences, Groningen

ing. H.H.P. Woortmeijer Wieringa consultants & engineers bv,

Veendam

H.J. Versteegen BAM Civiel Noordoost, Zuidbroek

Frieslandmw M.N. Smit-Adamse Constructa Bouw, Heerenveen

E. Bossema Yacht bv, Leeuwarden

R. Veenstra Christelijke Hogeschool Nederland (CHN),

Leeuwarden

F.W. van der Weerd Partners in Perspective, Hilversum

W. Brander Houttec B.V. Houtkonstrukties, Gorredijk

J.J. Troelstra Troelstra Aquacultuur B.V., Rohel

A.B. Hettinga RA Arriva Nederland, Heerenveen

mw Z. de Vries CWI Noord-Nederland, Groningen

ing. J.J. Claus Ingenieursbureau

Oranjewoud B.V.,

Heerenveen

S. Schootstra Adrem Aristo Uitgeverij,

Drachten

ing. J.J. Kuyper Joost Visser

Aannemingsbedrijf BV,

Heerenveen

drs. K.W. van der Hoek MA Christelijke Hogeschool Nederland,

Leeuwarden

B. Mutsters Altuglas International B.V., Leeuwarden

C.P. van Espelo Arbo Unie - regio Friesland,

Heerenveen

W.D. Koop Geveke Bouw bv,

Heerenveen

J. Boonstra Wetsus, Leeuwarden

C. Udinga Bouwend Nederland, Haren

H. van Zon AccoN AVM, Drachten

Drentheir. M.J. Smit Delta Controls B.V., Emmen

ing. A.A. de Wagenaar Grontmij BRP bv, Assen

H.A. Timmer B. Timmer Beheer b.v.,

Borger

B.A.G. Markslag ING Bank N.V., Hoogeveen

ir. P.R.R. Venhuizen Nederlandse Aardolie Maatschappij BV,

Assen

R. Oosterhoff Syntri, Roden

B.K. Puister MBA Rabobank Beilen-Wijster, Beilen

W. Meerdink Alescon, Hoogeveen

mr. J.F. Schultz Houkes c.s., Emmen

mr. J.A. Venema Houkes c.s., Emmen

L. Lageweg Getronics PinkRoccade, Assen

drs. T. Schroor Arcadis Regio BV, Assen

mw H. te Riet Kairos-Valeo B.V., Rotterdam

Nieuwe leden

dhr. Kremer

dhr. Van Genne

mw De Vries

dhr. Van Espelo

dhr. Udinga

Page 43: NoordNieuws 2 (2006)

VNO-NCW NoordNieuws april 2006 43

Colofon Agenda meer informatie: www.vno-ncwnoord.nl NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord, verschijnt zes maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen

Oplage: 1900 exemplarenRedactie: P.J.M. Buurman, [email protected] 188, 9750 AD Haren tel.: (050) 534 38 44, fax: (050) 534 61 45

Website: www.vno-ncwnoord.nl

AdvertentieverkoopKoninklijke Van Gorcum bv, AssenLilian de Winter 0592-376933

BasisvormgevingLieuwens Communicatie & Vormgeving, Lemmer

Prepress en drukKoninklijke Van Gorcum bv, Assen

DistributieAlbracht, Groningen

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Gronin-gen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waar-bij ruim 1300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgele-genheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand zijn mkb-bedrijven.

VNO-NCW Drenthedonderdag 11 mei 2006Bedrijfsbezoek Diolen Industrial FibersVechten tegen Aziatische polyesterstroomPlaats: EmmenOntvangst: 15:30 uurEinde: 18:30 uurSprekers: B.M. Defraye, manager operations “Sterker na economische tegenwind” J.A.M.M. Michiels, directeur “Vechten tegen Aziatische polyesterstroom”Voorafgaand aan deze bijeenkomst wordt een kennismakingsbijeenkomst voor nieuwe leden georga-niseerd.Ontvangst: 14:15 uur

VNO-NCW Drenthevrijdag 12 meiBedrijfsbezoek aan de Koninklijke Landmachtdefensie en bedrijfsleven: ook zakelijk goed bekekenPlaats: Johannse Post Kazerne, HavelteOntvangst: 10.00 uurEinde: 16.30 uur

VNO-NCW Groningenwoensdag 17 mei 2006Bedrijfsbezoek Akzo Nobel Base ChemicalsChemie Park Delfzijl staat in bloei.Nieuwe bedrijvigheid binnen Akzo stimuleert bovengemiddelde groeiPlaats: DelfzijlOntvangst: 16.30 uurEinde: 19.30 uurSpreker: C.G. Zijderveld, locatie directeur Chemiepark Delfzijl “Chemische cluster van cruciaal belang voor Groningen” VNO-NCW Frieslanddinsdag 23 mei 2006Bedrijfsbezoek Omrop FryslânUnder fjoerPlaats: LeeuwardenOntvangst: 16.00 uur Einde: 18.30 uur Spreker: P.T. Gaanderse, algemeen directeur “De impact van de media op uw onderneming”Voorafgaand aan deze bijeenkomst wordt een kennismakingsbijeenkomst voor nieuwe leden georga-niseerd.Ontvangst: 14.30 uur VNO-NCW Noordwoensdag 24 mei 2006Tentoonstelling Marc Quinn Plaats: Groninger MuseumOntvangst: 17.30 uurEinde: 20.00 uurSprekers: Bert van der Haar, bestuurslid stichting ‘Kunst en Economie’ Kees van Twist, directeur Groninger Museum Steven Kolsteren, hoofd educatie Groninger MuseumAansluitend wordt een bezoek aan de tentoonstelling Marc Quinn gebracht.

VNO-NCW Noordwoensdag 7 juni 2006Er gaat niets boven het NoordenMeer smoel via noordelijke krachtenbundeling van marktpartijenEen interactieve bijeenkomst met onderscheidende noordelijke bedrijven die zich verzekerd weten van (inter)nationale bezoekersstromen.Plaats: Vesta, weergaloos wonen, GroningenOntvangst: 14.30 uurEinde: 18.00 uur

VNO-NCW Drenthedonderdag 15 juni 2006Open HaardvuurbijeenkomstProvincie, gemeente en bedrijfsleven: een ménage à trois.Plaats: Chateau De Havixhorst, De Wijk (Dr)Ontvangst: 17.00 uurEinde: 20.00 uurSprekers: A.L. ter Beek, Commissaris van de Koningin provincie Drenthe C. Bijl, Burgemeester gemeente Emmen G. Welling, voorzitter VNO-NCW DrentheEen diner maakt onderdeel uit van deze bijeenkomst. Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden

Vrijdag 8 september

2006

Ondernemersgala

VNO-NCW Noord

in het Martiniplaza

te Groningen

Openingsfeest nieuwe

verenigingsjaar

Page 44: NoordNieuws 2 (2006)

Dácht u. Anderen hebben ook rechten en schrikken er bepaald niet voor terug u daarop te wijzen.

Ook de meest oplettende ondernemer kan te maken krijgen met juridische procedures.

U komt in aanvaring met particulieren, andere ondernemers, of de overheid. Contracten worden niet nageleefd.

Er is onenigheid over de eigendomsrechten van onroerende zaken (wat is van wie?).

De belastingdienst, een crediteur of aandeelhouder wil u persoonlijk aansprakelijk stellen.

Veel ‘van kwaad tot erger’ kan worden voorkomen door risico’s goed af te dekken.

Plas & Bossinade maakt uw juridische positie inzichtelijk.

Als u toch in een conflict verwikkeld raakt, onderzoeken we of een minnelijke oplossing mogelijk is.

Dit is vaak aantrekkelijker dan langdurig procederen.

Blijkt een rechtszaak onafwendbaar, dan procedeert een van onze gespecialiseerde advocaten

voor u op het scherp van de snede. Financiële deskundigen van onze afdeling bedrijfsadvisering

zijn stand-by voor het geval er een ingewikkelde schadeberekening moet worden gemaakt.

Mits u dat wilt, natuurlijk.

Mijn wil is wet

D E K R A C H T V A N V E E L Z I J D I G H E I D

a d v o c a t e nn o t a r i s s e n

b e l a s t i n g k u n d i g e n b e d r i j f s a d v i s e u r s

postbus 11009701 BC Groningentel. 050 521 43 33www.plasbossinade.nl