Nieuwsgierigheid: een toestand en een trek

P. Robert-Jan Simons

Nederlandse School voor Onderwijsmanagement

&

Universiteit Utrecht

• YouTube - Grenzeloze Nieuwsgierigheid

Klas Mellander: the Power of learning

• Kern van filmwetenschap, rhetorica en reclamewetenschappen omvat dezelfde kenmerken

• Waarom doen we daar niets mee in het onderwijs, in opleidingen en bij leren op de werkplek?

12-04-23 3

Opdracht

• Neem een tv-reclame in gedachten

• Vertel deze aan uw buurman / buurvrouw

• Ga samen na welke de principes zijn die dit een interessante reclame maken

12-04-23 4

• Filmpje

• Hoe word je hier nieuwsgierig gemaakt?

12-04-23 5

Hoe kan het dat de nieuwsgierigheid tegelijk toeneemt en afneemt?

12-04-23 6

12-04-23 7

Type / Aard Inhoud Relaties

Actief

Passief

• Moeten we kinderen dan niet steeds meer nieuwsgierig maken op steeds indringender manieren?

• Is nieuwsgierigheid m.a.w. Een vorm van verwennen?

• Of eerder een vorm van gewennen?

12-04-23 8

Rhetorica1. Exordium:

– Nieuwsgierigheid wekken, totaalplaatje presenteren

2. Narratio:– Achtergronden, verhalen, wijgevoel

3. Propositio:– hoofdboodschap

4. Argumantatio: – 3 redenen / argumenten

5. Peroratio:– Conclusies: enthousiasme creëren

• 12-04-23 11

6 principes van communicatiewetenschap:

1. Houd het simpel

2. Gebruik het onverwachte

3. Visualiseer

4. Suggereer geloofwaardigheid

5. Gebruik emoties

6. Vertel verhalen

12-04-23 12

14

THE STUDENT'S PLEA: MELLANDER (1993)

• Don't stifle my natural curiosity, awaken it• Just give me the information I need, not more• Let me think things through myself and draw

my own conclusions• Help me find words for things I've understood• Help me use my knowledge; give me a chance

to test, expand and reinforce my knowledge

12-04-23 16

Hij is nieuwsgierig naar de richting van de wind, het afval bij de vuilnisbakken, de blues, hij heeft plectrums, stukken kwarts, een kompas, vuursteen en adressen van ballonvaarders in zijn zakken.

Hij kent de Wadden, drijft op vlotten, leidt kampen en maakt zonnewijzers, vindt de begraven potten en hij kan eenzaam lezen.

Hij heeft voor alles tijd, kan niet slapen van nieuwsgierigheid en komt tussen de vakanties langs om te vertellen van vreemde breuken, het nodige delen, het begrip verzameling; op zijn gitaar laat hij horen hoe een driekwartsmaat verschilt van andere maten.

En hun verbazing over dit bestaan - zij gaan naar school als gaan ze emigreren - wil wegens hem niet overgaan: van wat hij leeft willen ze als voor het eerst geestdriftig leren leven.

E. Leeflang

ToddToddT

12-04-23 17

Todd KashdanRoland van der Vorst

Vragen

• Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk?

• Wat betekent nieuwsgierig zijn?

• Hoe word je een nieuwsgierig persoon?

• Hoe maak je iemand nieuwsgierig?

• Wat betekent dit kunsteducatie?

Waarom belangrijk?

Kashdan:

Nieuwsgierige mensen:

1.Zijn gelukkiger

2.Zijn gezonder

3.Hebben betere relaties

4.Leven langer

5.Zijn intelligenter

Intelligentie

• En nieuwsgierigheid zijn gecorreleerd

• Maar neemt toe in de loop der jaren bij nieuwsgierige mensen

• Voorspelt leer- en werksucces, maar nieuwsgierigheid ook

Vragen

• Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk?

• Wat betekent nieuwsgierig zijn?

• Hoe word je een nieuwsgierig persoon?

• Hoe maak je iemand nieuwsgierig?

• Wat betekent dit voor kunsteducatie?

Wat is nieuwsgierigheid?1 Bewuste toestand van niet weten of kunnen op

een bepaald moment

2 Persoonlijkheidskenmerk (1 van de big five)– Intensiteit– Frequentie– Duurzaamheid– Breedte– Diepte

• Zeer nieuwsgierige mensen ervaren vaker, intensere gevoelens van nieuwsgierigheid, gedurende langere perioden, voor meer soorten gebeurtenissen en integreren deze beter in hun identiteit

12-04-23 26

Verwante begrippen• Interesse

– Nieuwsgierigheid op bepaald terrein

• Passie

– Intense langdurige nieuwsgierigheid voor bepaald terrein

• Flow

– Volledig opgaan in een activiteit omwille van de activiteit zelf

• Openheid voor ervaring

– Persoonlijkheidstrek die aan basis van nieuwsgierigheid ligt

• Betekenisgericht zijn– Gericht op diepgaand begrijpen

Sociale nieuwsgierigheid

• Kashdane (2009): – Nieuwsgierig zijn naar de ander geeft

betekenis aan de relatie– Therapie: partners, teamgenoten weer

nieuwsgierig maken naar elkaar

Excessen• Nieuwsgeiligheid (Telegraaf en Ruben)

• Extreme verzamelwoede

• Gluren bij de buren

• Morbide nieuwsgierigheid

• Roddel

• Seksuele obsessies

Neurologisch gezien

• Dopamine in Striatum: voorbereiden op beloning

• Beloning die soms wel volgt via opiaten, maar lang niet altijd

• En activiteit vraagt van de hippocampus: geheugen

• Er is m.a.w.

Een subtiele combinatie nodig van beloning zoeken, betekenis geven en vastleggen in geheugen / identiteit

Vragen

• Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk?

• Wat betekent nieuwsgierig zijn?

• Hoe word je een nieuwsgierig persoon?

• Hoe maak je iemand nieuwsgierig?

• Wat betekent dit voor kunsteducatie?

Belangrijkste nieuwe inzicht (Kashdan)

• Nieuwsgierigheid is veranderbaar en

• Niet een gegeven eigenschap waarover sommigen wel beschikken en anderen niet

• Dit maakt het bevorderen van nieuwsgierigheid een belangrijk thema voor opleidingen, leerbegeleiding en opvoeding!

Kan de nieuwsgierigheid als trek groter worden / groot

blijven?• Is het grootst bij jonge kinderen

• Neemt meestal af na het 30e jaar

• Kan toenemen tussen 12 en 18

• Thijssen: ervaringsconcentratie

• Kashdan: Kan groot / in stand blijven ook later

• Neuroplasticity

Marianne Riksen-Walraven• Exploratiegedrag van baby's (9-12 maanden)• Bleek sterk afhankelijk van

opvoedingsgedrag van opvoeders (fysiek vs cognitief spelen)

• Milieugebonden• Beïnvloedbaar door andere opvoedingsstijl

aan te leren• Effecten 5 jaar later nog aanwezig

T. Galway: Spelenderwijs• Let niet op je eigen bewegingen

• Let op de bal en niet op je bewegingen

• Let op je tegenstander en niet op je eigen bewegingen

• Voorbeeld telefoonoperators leren om aan de stem van de beller zo snel mogelijk emotionaliteit te herkennen

Hoe help je iemand om nieuwsgierig te worden / blijven

• Zorg voor de momenten en minuten, dan komen de uren en dagen vanzelf (vrij naar de Dalai Lama)

• Door iemand vaak nieuwsgierig te maken

• Door iemand te helpen zichzelf nieuwsgierig te houden

• Via dopamineverslaving

• Passieve nieuwsgierigheid gebruiken om tot meer actieve nieuwsgierigheid te komen

Van der Vorst

• Door een goed evenwicht te zoeken tussen:

– houvast bieden • het pad,

• het wapen,

• het kompas

• de kaart

– nieuwe impulsen geven

12-04-23 43

Einstein

Toen hem gevraagd hoe het komt dat hij zo geleerd was, antwoordde hij dat hij helemaal niet geleerd was maar nieuwsgierig.

Op de vraag hoe dit dat kwam antwoordde hij: dit komt door mijn moeder. Zij vroeg mij elke dag of ik nog een goede vraag had gesteld.12-04-23 44

• Dus: het gaat meer om het leren hoe je jezelf nieuwsgierig maakt en houdt door:– Vragen te stellen,– Complexiteit op te zoeken,– Onderzoekende houding– Van verrassingen te houden

12-04-23 45

Vragen

• Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk?

• Wat betekent nieuwsgierig zijn?

• Hoe word je een nieuwsgierig persoon?

• Hoe maak je iemand nieuwsgierig?

• Wat betekent dit voor kunsteducatie?

Hoe maak je iemand nieuwsgierig op een bepaald

moment?• Verstoren

• Achterhouden

• Open houden

• Vragen stellen

Verstoren

• Je verwachtingen of wereldbeeld worden verstoord

• Twijfel zaaien (geruchten en mythes)

• Verbazing wekken

Leraar die

• Leerlingen zei dat ze volgende keer een spiekbriefje mochten meenemen van ¼ A-4tje

12-04-23 50

12-04-23 52

Achterhouden

Zoeken naar:

• Iets wat verborgen ligt

• Iets wat verboden is

• Iets wat komen gaat

• Leraar Latijn die zei: sla de volgende 2 pagina’s over (niet geschikt voor jullie)

• NIET OP KLIKKEN

12-04-23 56

• http://www.youtube.com/watch?v=naIvOeemgZQ

Open houden

Nieuwsgierig gemaakt worden doordat het open karakter van de informatie / activiteit uitnodigt to verder zoeken

• Onvoorspelbaarheid

• Complexiteit

• Oneindigheid

• Zelf ontdekken

12-04-23 64

En (Simon Ettekoven)

• Eerst stil zijn

• Dan pas vraag stellen

• Gelegenheid geven om na te denken

• Geen vingers opsteken

• Maar random beurt geven

12-04-23 65

Vragen

• Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk?

• Wat betekent nieuwsgierig zijn?

• Hoe word je een nieuwsgierig persoon?

• Hoe maak je iemand nieuwsgierig?

• Wat betekent dit voor kunsteducatie?

Kunsteducatie

• Passieve nieuwsgierigheid ontwikkelen via kunstuitingen

• Laten zien hoe kunstenaars en cultuureducators nieuwsgierigheid gebruiken

• Leren via opdrachten meer actieve nieuwsgierigheid te ontwikkelen

• Onderzoekende houding ontwikkelen door te leren hoe kunst je nieuwsgierig kan houden

12-04-23 67

Wat betekent dit voor de docent?

• Zelf nieuwsgierig worden en blijven om zo te kunnen voorleven, vooral op eigen vakgebied, m.b.t. eigen primaire proces

• Zelf nieuwsgierig zijn naar leerlingen / studenten (ook buiten school / universiteit)

• Leerlingen / studenten nieuwsgierig maken

– Van dag tot dag

– Helpen zelf hun nieuwsgierigheid te behouden / ontwikkelen

• Nieuwsgierig zijn naar verschillen in nieuwsgierigheid tussen leerlingen

– in het algemeen

– op vakgebied

– intensiteit, frequentie, duurzaamheid, breedte en diepte

Nieuwsgierigheid niet vernietigen door – te snel antwoorden te geven,– te veel informatie te geven, – geen vragen te stellen– lerenden niet leren zelf vragen te stellen

12-04-23 70

Conclusie:

• Tracht leerlingen nieuwsgierig te houden en maken

• Sluit aan bij de door hen ontwikkelde vormen van nieuwsgierigheid

• Leer leerlingen om hun nieuwsgierigheid uit te breiden naar nieuwe (vak-)gebieden

• Leer mensen hoe ze zichzelf nieuwsgierig kunnen maken

12-04-23 71