N ieuwsg i er ig AagjeU i t h e t s c h e t s b o e k v a n M a r g a v o n E t z d o r f

Marga von Etzdorf wordt op 1 augustus 1907 geboren als Marga Wolff. Ze is de oudste dochter van de Pruisische bevelhebber Fritz Wolff

en Margarethe von Etzdorf. Marga is nog geen 4 jaar als haar ouders omkomen in de branding van de Zwarte Zee. Zij en haar zusje worden liefdevol

opgenomen door haar grootouders, generaal Von Etzdorf en zijn vrouw.Daar hebben ze de onbekommerde jeugd van de betere klasse.

Toen ik drie jaar oud was vroeg mijn moeder wat ik liever had, een broertje of een

zusje. Volgens de overlevering antwoordde ik:Liever een rode luchtballon.

En nu heb ik een geel vliegtuig!

Vliegen is het waardom voor te sterven

Wenn dir die Prachtdes Himmels einmal Langweile macht

We vlogen met een Junker F13, een kist waar de piloten in een opencockpit zaten, terwijl alle vier de passagiers een geriefelijke verwarmde

cabine hadden. Hier heb ik pas echt leren navigeren

Bij toeval mocht ik eens een rondvluchtje maken.Ik was meteen verkocht:Dit wil ik, vliegen!

Stuntvliegen was mijnlust en mijn leven.Ik verdiende er de

kost mee op airshows.

Een andere liefde van mij ispozie. Te pas en te onpas schietenmij gedichten van Heinrich Heine of Joseph Eichendorff te binnen.

Als tweede man op de bokkon zelfs een vrouw geen kwaad

doen, en zo werd ik de eerste vrouwelijke piloot

van de Lufthansa.

Omdat de vliegschoolgeen vrouwen toeliet, moest ik alles zelf

uit boeken leren. Maar toch haalde ik mijn brevet.

Mijn grootmoeder financierdeeen vliegtuig voor me,

een Junkers A 52 junior.Ik liet het geel spuiten en

noemde het: Kiek in die Welt,Nieuwsgierig Aagje.

Nu kon een droom van mij in vervulling gaan: langeafstandsvluchten.

Teruggeworpen worden op mijn vaardigheden als piloot

en op Aagje natuurlijk.

Op de terugweg, boven de Middellandse Zee vloog ik uren in een onweersstorm. Aagjedanste als een notendopje op een woedende oceaan.

Gewoonlijk wordt de regen doorde propellorwind over de cockpitheengeblazen, zo niet dit keerwas ik doorweekt, uitgeput en

bang. Maar Aagje sleepte me er doorheen.

Samen hebben we de nodigekilometers gevlogen.

Onze eerste tocht ging van Berlijnnaar Konstantinopel en terug.

Onze volgende tocht, naar de CanarischeEilanden, hadden we bijna niet overleefd.

Met mijn eigen vliegtuig ligt de wereld aan mijn voeten.

Een prachtige ochtend om een vliegtocht

van 10.000 kilometer te beginnen.

Berlijn, 18 augustus 1931, de stad komt tot leven.

Nachtbrakers zoeken een veilig heenkomen.Winkeliers stallen hun

waren uit. Gewonemensen gaan naar

hun werk. kortom

Verla Berlin, mit seinem dicken SandeUnd dnnen Tee und berwitz'gen Leuten

Vanaf Irkutsk aan het Baikalmeer is geenbestaande vliegroute, geen monteurs.

Hier ben ik op mezelf aangewezen.

Waar kan ik overnachten?Waarmee kan ik betalen?Waar kan ik tanken?

Allemaal vragen die beantwoord moeten worden voor de reis begint.

Eerst volgen we bestaande vliegroutes.Maar Aagje heeft niet zon lange

adem als verkeersmachines. Ik moet dus veel vaker tanken.

Onze tocht vraagt eenenorme voorbereiding.

Alleen al de toestemming krijgen voor de verschillende

luchtruimten is een nachtmerrie.

HeT!

*Monteur? Nee!

Berlijn

Moskou Kazan Kurgan Novo Sibirsk Tschita

Mukden

Tokyo

Krasnoyarsk

Knigsberg

Veliki Luki

NizhnyNovgorod

Krasjnufimsk

WerchneUdinsk

HulunBuir

tussenlanding

Ulsan

Hiroshima Osaka

Kejo

Overnachten

Naarmate de tocht vordert,verandert het landschap in eindeloze wouden, afgewisseldmet moerassen, zo ver hetoog reikt. En nergens een plek voor een eventuelenoodlanding.

De spoorlijn, die mijn gids is,speelt verstoppertje. Plotseling kloppen mijn koers,de stand van de zon en de kaart niet meer. Ik volgde verkeerde spoorlijn.

Ik ben verdwaald!

Tot mijn geluk zie ik een klein militair vliegveldje.

Ik duik omlaag en schreeuw een soldaat toe, terwijl ik gevaarlijk laag over de

boomtoppen scheer.

Wolodarsk, ik kan het op de kaart terugvinden. Ik ben verafgedwaald van mijn route.Vanaf hier ga ik op kompas

op zoek naar Nizhny Novgorod.

Zeg waarde vriend, waar ben ik ergens?

Der Abend kommt gezogen,Der Nebel bedeckt die See;

Geheimnisvoll rauschen die Wogen,Da steigt es wei in die Hh'

U bent in Wolodarsk,kameraad piloot!

Und meine Seele spannte

Weit ihre Flgel aus,

Flog durch die stillen Lande,

Als flge sie nach Haus.

Maar de Wolga volgen, makkelijker gezegd dan gedaan.De Wolga is zon enorme rivier, vaak kilometers breed. De vele zijarmen zijn zo groot als kleine binnenzeenen moeilijk te onderscheiden van de hoofdstroom.

De Wolga leidt mij vanzelfnaar mijn volgende bestemming. Zonder kaart en zonder kompas.

Na Nizhny Novgorod moet ik de Wolga volgen. Tot mijn opluchting.

Vliegen over zulke woudenis hetzelfde als vliegen overzee. Je kunt je nergens op

orinteren en als je benzine op is, kun je nergens een noodlanding maken.

Wat een prachtvogels,volmaakte vliegmachines!

Ik heb tranen in mijn ogen.Nooit eerder heb ik de sensatie van het vliegen zo intens beleefd.

Ik voel me bevoorrecht en nederig tegelijk.

Ineens kom ik in een vlucht zwanen terecht. Er is geen spoor van paniekonder de vogels. Ik neem gas terug en pas mijn snelheid aan. Samen vliegen weverder, kilometers lang. Dan zwaaien de zwanen af en duiken naar een meer ergens beneden ons. Ik geef gas en vervolg mijn koers.

In een bocht van de Wolga ontvouwt zich Kazan, hoofdstad van de Tartaren, geboorteplaats van Lenin. Aan de oever ligt het Kremlin van Kazan met de Sjujumbiketoren, de Blagoveshcensk kathedraal en de Kul Sharif moskee gebroederlijkbinnen de oude stadsmuren.

Zoals in de meeste grote stedendie ik aandoe, word ik door een

vertegenwoordiger van Shell ontvangen.En terwijl Kiek in die Welt

aan de specialisten wordt overgelaten,laat hij me de stad zien.

s Avonds maken we een tocht met een oude stoomboot op de Wolga. Vanaf het dek ziet het Kremlin er adembenemend uit in de ondergaande zon.

Mooi, maar ik zit met mijn gedachten in de lucht

Soms weet ik niet meerwelke dag of datum

het is. Ik weet alleen maar dat - zolang deze hel duurt -

ik alsmaar rechtuit moet vliegen,

Door het lange stilzitten gaat mijn rug pijn doen.En welke houding ik ook probeer aan te nemen,

na vijf minuten is de pijn alweer terug.

De eentonigheid van het landschap, het hypnotische gesnor van de motor en de vermoeidheid

doen mij van tijd tot tijd in slaap sukkelen.

Aagje vliegt zo rustig, dat ik - om wakker te blijven -op 500 meter boven Siberi mijn post afhandel.

Mijn gezicht doet pijn.Ik ben verbrand door de zon,het wordt iedere dag erger.

Met tegenwind gaat Aagje niet harder dan 60 kilometer per uur. En ondanks mijn extra tanks heb ik dan

te weinig brandstof om het volgende vliegveld te halen.

Dat trekt dan veel bekijks, het dorp loopt uit. Vaak hebben de dorpelingen nog nooit

een vliegtuig gezien, laat staan een vrouwelijke piloot.En even zo vaak is er geen of te weinig benzine.

probeer ikde luchthaven pertelefoon te bereiken, om te laten weten dat ik later kom.

Terwijl er iemand op uit wordt gestuurd om een benzinedepot in de omgeving op te sporen

Nee, ik benniet gewond!

Ik land in een weiland bij het eerste beste dorp.

Als ik in de Taiga een noodlanding zou moeten maken, zou ik gemakkelijk gewond kunnen raken. Het zou dagen kunnen duren voor er hulp kwam.

Vrijwel zeker zou ik ten prooi vallen aan de talloze wolven, die de Taiga bevolken.

Mijn hart bonkt in mijn keel bij die gedachte. Snel check ik mijn instrumenten: alles in orde.

Ik ben opgelucht, als ik eindelijk mijn bestemming in zicht krijg: Het Baikalmeer. Een machtige binnenzee, zo groot als Belgi.

Mein Frulein! sein Sie munter,

Das ist ein altes Stck;

Hier vorne geht sie unter

Und kehrt von hinten zurck.

Das Frulein stand am Meere

Und seufzte lang und bang,

Es rhrte sie so sehre

Der Sonnenuntergang.

Zonder de onvolprezen pozie van Joseph Eichendorff en Heinrich Heine was de tocht

mij nog langer gevallen.

Altijd weer Amy Johnson, die goed gekleede pilote met datengelengezicht. Ze wordt op haarlange afstandsvluchten vergezelddoor een technicus, terwijl k

alles zelf moet doen.

Op het vliegveld buiten Hulun Buir staat een menigte en de pers mij

op te wachten.

Hulun Buir, het Mongoolse gazon.Na uren en uren over gras tehebben gevlogen, kan ik er nu

eindelijk op landen.

Dat is Amy niet!

Wie is dat?Kennen we die?

Tenminste dat lijkt zo. In werkelijkheid verwachten ze niet mij, maar de Britse

aviatrice Amy Johnson.

Later zou Amy trouwen met Jim Mollison, die haar ten huwelijk vroeg binnen acht uur na hun eerste ontmoeting. In 1941 had ze pech en moest zich redden met een parachute.Ze kwam in de monding van de Thames terecht, waar ze nog wel levend in het water

is gezien. Maar redding kwam te laat en haar lichaam is nooit gevonden.

Een grote gele vogel, die lawaai maakt

met een mens erin.Is dat vooruitgang?

?

Maar tot mijn geluk zie ik een kleine

rookpluim in de verte: een stoomloc van de Trans Siberi Expres. Ik besluit met de

trein mee te vliegen en duw de stuurknuppel naar voren.

Am fernen HorizonteErscheint, wie ein Nebelbild,Die Stadt mit ihren TrmenIn Abenddmmrung gehllt.

Ik laat Rusland achter mij en volg de rails van de Trans Siberi Expres. Op zeker moment ben ik het smalle spoor kwijt in de mateloze vlakte

van Binnen-Mongoli.

Het is moeilijk te geloven, dat dit vriendelijke, gastvrije volk afstamt

van de wrede Ghengis Khan.*Welkom

Wie hier een landing maakt, wordt onthaald op thee met kamelenmelk door

altijd glimlachende mongolen.

*

Door dat hele gedoe in Mantsjoerije ben ik later, op de terugweg,

gedwongen een andere route van Tokyo naar Berlijn

te vliegen.

Op 18 september, enkele weken na mijn vertrek, wordt een Japanse spoorlijn in Mukden

opgeblazen. Het Mukden incident,aanleiding voor Japan om

Mantsjoerije binnen te vallen.

Japan bezet Mantsjoerije en stelt de laatste

Chinese keizer, Aisin-Gioro Puyi,aan als Staatshoofd van Manchukuo,

de Japanse vazalstaat. Puyi isniet meer dan een marionet

in handen van deJapanse generaals.

*Mukden, hoofdstad van Mantsjoerije. Hier heb ik een dag oponthoud, omdat de papiern voor

Japan nog niet in orde zijn. In de straten van Mukden wemelt het van de soldaten.

Alleen een enkelstempeltje houdt mij nog aan de grond.

Ik wil verder!

* het huidige Shenyan

Vanaf de Oeral mistte het iedere ochtend.Hoewel mijn vertrek daardoor werd uitgesteld en het aantal vliegbare urenper dag een stuk minder werd, wasik hier in mijn hart wel blij mee.

Verschillende keren werd ik door Russische militaire

vliegers tegemoet gevlogen.Zoals hier met twee Polikarpovs.

Dat was wel prettig, want deRussische vliegvelden waren vaak slecht zichtbare of helemaal niet

gemarkeerde grasveldjes midden in de wouden.

Zo kon ik een paar kostbare uurtjesslaap aan mijn nachtrust toevoegen.

Het weer was een andere factor van betekenis. Soms een vriend

met een warm hart, somseen aartsvijand met moordplannen.

Het oponthoud in Mukden frustreerde me enorm,maar later bleek dat ik daardoor een tyfoon

in Korea was misgelopen.

De Japanse Zee. Ik bennooit dol geweest omover zee te vliegen.

Mijn angstigste momentenwaren boven zee,

maar ook mijn mooiste. Zoals nu, als eenblauwe vinvis op devlucht slaat voor deschaduw van Aagje.

En dan eindelijk een streep aan de horizon, die snel groter wordt, Honshu, het grootste eiland van Japan. Het is ons gelukt! Mijn vreugdekreet waait weg in de propellorwind.

Tokyo. Een stad waar het oude en het nieuwe Japanhand in hand gaan. Waar dames in kimono en op houtensandalen net zozeer onderdeel van het straatbeeld zijn,

als autos of elektrische trams. Dat Tokyo was de eindbestemming voor mij en Nieuwsgierig Aagje.

29 Augustus 1931 om 4 uurin de namiddag landen Aagje en ik

op het vliegveld van Tokyo.Ik was dodelijk vermoeid,maar voelde dat niet in de

euforie van het warme ontvangst.

Domo arigatogoizamas!

*Heel hartelijk dank

EINDE

Geen afscheidsbrief,geen verklaring,

niets!

Jong, mooi,getalenteerd.

Wat een verspilling!

Marga wilde even liggen om bij te komen.

De hoffelijke Fransen boden haar een kamer

met een bed aan. Na een halfuur klonken

er twee schoten, kort na elkaar.

Men trof Marga op het bed met een automatisch pistool in haar hand. De kogels waren door

de kin haar hoofd binnengedrongen. ze was al dood. Niemand heeft ooit begrepen, waarom Marga zich

van het leven beroofde. Ze was 26 jaar jong.

Op het vliegveld van Mouslimieh landde

ze met de wind in de rug, waardoor ze voorbij het einde van de baan

een neuslanding maakte.Het vliegtuig was lichtbeschadigd.

28 mei 1933.De laatste vlucht van Marga von Etzdorf eindigde

in Syri, destijds onder Frans mandaat.