Nieuwsbrief 10, december 2012

Nieuwsbrief Vriendenkring van Vordenstein Nummer 10, december 2012

Voorwoord

Beste Vrienden,

Het zijn stilaan dagen en avonden om thuis wat sfeer te maken of te creëren. Uiteraard is

“sfeer” maar een perceptie van hoe we zaken of situaties bekijken of ervaren.

In november hebben we verschillende mooie dagen mogen beleven, op één van deze dagen

was ik achteraan aan de rotonde met de camelia’s en keek in de richting van de dreef die

uitkomt op een “vaas”, het was een licht mistige morgen. Het ochtendzonnetje straalde tus-

sen de bruin wordende bladeren en streek neer op de vochtige grasaren in de dreef. En hop

daar sprong nog een ree weg, …is dit een schoolvoorbeeld van “romantische

sfeer@vordenstein”?

Dit zijn dagen om creatief te zijn, en dat mag ook in onze gedachten en perceptie, geniet …!

Gunther

Op onze zonnige zondagmorgen waren enkele enthousiaste vrienden samen om een takken-

wal te stapelen tegenover de “pittoreske” boswachterswoning. Hier staat een schuilhut,

waar er steeds wandelaars, joggers het bos in lopen.

Werkvergadering 16 september: takkenwal creëren in

Peerdsbos.

Nieuwsbrief 10, december 2012

In functie van de “nieuwe” toegankelijkheidsregeling om ook “rustzones” te creëren, was

het de bedoeling om een takkenwal te maken. Het leuke aan deze voormiddag was dat

we met een heel leuke groep aan het werk waren en dat de groep naarmate de voormid-

dag vorderde ook groter werd.

Alvast bedankt voor het enthousiasme , dit moeten we zeker herhalen !!

Vreemde vogels!

Het zal al voor veel wandelaars en vaste bezoekers van het Peerdsbos en Vordenstein

zijn opgevallen: er vliegen regelmatig vreemde vogels boven onze hoofden. Ze zijn snel

en mooi groen en ze maken veel lawaai, één keer gehoord of gezien en je vergeet ze

nooit meer.

Het zijn halsbandparkieten (Psittacula krameri)

Waar komen ze vandaan, zijn ze ontsnapt of vrijgelaten uit een volière? Met hoeveel zijn

ze? Wat komen ze hier doen, zijn het blijvers of maar tijdelijke gasten? Zijn het concur-

renten van onze inheemse vogels? Heeft het te maken met de opwarming van de aarde?

Zoveel vragen die ik zal proberen te beantwoorden…

Nieuwsbrief 10, december 2012

Eerst een korte beschrijving volgens de vogelgids van Vogelbescherming Vlaanderen:

Tot zover de beknopte uitleg, zoals gezegd komen deze vogels

uit Azië en Afrika, waar deze soort in uitgestrekte loofbossen of

de jungle leeft. Soms worden ook andere soorten waargeno-

men zoals de grote Alexanderparkiet of de monniksparkiet,

maar ik heb van deze parkieten nog geen waarnemingen in of

rond Vordenstein.

De aanwezigheid van de halsbandparkiet is inderdaad te wijten

aan al dan niet opzettelijke vrijlatingen, het is altijd een popu-

laire en makkelijke volièrevogel geweest, die veel werden ver-

kocht en aangeboden op de vroegere vogelmarkten van Brussel

en Antwerpen. Ook nu nog worden veel van deze vogels in

volières gehouden.

De halsbandparkiet werd in België voor het eerst in het wild gezien in 1966. (Ik heb mijn

eerste exemplaar in Ekeren gezien in mijn tuin rond 1980, en dacht ”Ocharme die overleeft

de winter niet”, wist ik veel). In 1974 werden een veertigtal exemplaren vrijgelaten bij de

sluiting van een dierenpark en deze groep vormde de basis voor de meer dan 10.000

vogels die nu in Brussel leven. Vandaar zijn ze aan een gestage opmars begonnen en heb-

ben ze grote delen van Vlaanderen als hun habitat, zodat we mogen aannemen dat er nog

een paar duizend exemplaren in Vlaanderen rondvliegen. Ook in Nederland en zuid-west

Engeland komen ze vrij massaal voor. In Frankrijk zijn er veel gezien rond en in Parijs.

Bedreiging voor de inheemse biodiversiteit? Aangezien ze in bestaande boomholtes

nestelen en mede door hun dominante karakter dreigt concurrentie met inheemse boom-

holte bewonende vogelsoorten zoals boomklever en bonte specht te ontstaan. De vogels

zijn monogaam en vormen waarschijnlijk paren voor het leven, ze beginnen rond het derde

levensjaar te broeden. Ze zitten graag in kleine groepjes bij elkaar in de buurt, soms tot 7

à 8 paartjes in dezelfde boom. Zo werken broedvogels samen om roofdieren (eekhoorntjes

en kauwen die graag de eieren roven). Echter, Vlaams onderzoek van de Universiteit Ant-

werpen in de gebieden waar halsbandparkieten bij ons voorkomen geeft nog geen onder-

steuning voor het idee dat de soort bij ons een bedreiging vormt voor inheemse soorten.

Deze uitheemse soort kan wel uitgroeien tot één van de talrijkste holenbroeders in onze

contreien, ik zou toch niet graag zien dat o.a de boomklever hierdoor onder druk komt te

staan.

Grootte en beschrijving: Ze zijn gemiddeld 40 cm groot, wat best niet min is, het is een

glanzende parkiet die vanuit Azië in grote delen van Europa geïntroduceerd is. Mannetje

is glanzend groen met lange, puntige staart, roze nekband, zwarte kin en rode snavel.

Vrouwtje eentoniger met een geheel groene kop.

Geluid: Zeer luidruchtig, harde schrapende roep.

Habitat: In Europa vooral in parken met oude bomen, zoals in Brussel, waar ze nestelen

in boomholten.

Voedsel: Voedt zich met bloemen, vruchten, groenten, noten, bessen en zaden.

Nieuwsbrief 10, december 2012

Economische schade? Door hun specifieke spilzieke voedselinname en hun voorliefde

voor nectarrijke bloemen, kan het zijn dat ze in boomgaarden schade aanrichten. Ze

hebben namelijk de neiging om één of twee happen uit peer of appel te bijten en dan

naar het volgend stuk fruit te vliegen (hebben die nooit geleerd dat je niet gulzig mag

zijn en eerst alles netjes moet opeten alvorens je aan het volgende begint?). Gelukkig

hebben wij hier rond het Antwerpse bijna geen boomgaarden, maar blijkbaar bijten ze

graag de zoete winterknoppen van de kastanjebomen open met hun sterke snavel om

zo bij de latente bloemen te komen, ook de bloemen in de lente en het jonge blad

worden gesmaakt door deze parkieten.

Buiten het broedseizoen slapen ze graag in gemeenschappelijke plaatsen en kunnen zo

ook wel voor wat overlast zorgen door hun uitwerpselen en geschetter.

Besluit: Door de mildere winters en het grote aanbod van voedsel (ook in de winter op

de voedertafels) ziet het er naar uit dat deze soort een blijver is in ons landschap en

dat hun aangroei voorlopig nog wel even zal duren.

Aangezien dat er in onze regio verschillende parken en kasteeldomeinen met oude

bomen voorkomen, kunnen we aannemen dat ze zich blijvend in parken als Vordenstein

en het Peerdsbos gaan vestigen. Dichte bossen zijn voor deze vogels niet echt geschikt,

graag hebben ze hoge, grote oude bomen die niet te dicht op elkaar staan.

Tot slot: In deze koude grijze dagen mag een tropische groene flits de somberte graag

wegnemen op een wandeling in het bos, maar het mag voor mij ook met gekras van

kraaien op een bevroren grasveld zijn… Laat de winter maar komen!!!!

Prettige eindejaarsfeesten en tot volgend jaar

Ingrid van Ravenhorst (natuurgids Brasschaat)

Nieuwe infoborden in Vordenstein

Je hebt ze misschien al tegengekomen tijdens je bezoek aan Vordenstein, de nieuwe infoborden van Vordenstein. We willen hierbij nog eens alle fotografen bedanken waar-van de foto’s mochten gebruiken!

Een opmerkelijk gebeurtenis op 8 september 2012:

Op zaterdag 8 september was er aan de kapel aan het domein van Vordenstein een opmerkelijke maar toch wel mooie, zelfs “romantische” trouwpartij aan de gang. Dochter Emilie van de Familie De Pret trad namelijk in het huwelijk met Quentin. Ik, Gunther, voelde me even paparazzi, maar ik denk dat de aanwezigheid van een aantal nieuwsgierige personen niet als storend werd ervaren,….integendeel zelfs. Enkele Sfeerbeelden:

Nieuwsbrief 10, december 2012

Nieuwsbrief 10, december 2012

1. De arbeiders van Vordenstein zijn deze dagen druk in de weer met het plaatsen

van nieuwe borden rond de toegankelijkheid. Eerst komt Vordenstein aan de

beurt met als nieuwtje dat achteraan het park twee rustgebieden worden voorzien

voor wild, vogels, fauna en flora. Deze stukken worden verboden voor wandelaars.

Begin 2013 is het Peerdsbos aan de beurt om borden te plaatsen.

2. Begin 2013 gaat de kapping door in het Peerdsbos. Maar geen paniek, het bos is

toe aan een verjongingskuur.

3. Er worden 25 nieuwe kastanje zitbanken voorzien in het Peerdsbos.

4. 'Kleurrijk' Vordenstein was deze zomer een groot succes. In 2013 wordt de tuin weer

omgetoverd in 'Zinnenstrelend Vordenstein'.

Foto’s van Kleurrijk Vordenstein kan je bekijken op:

h t t p s : / / p i c a s a w e b . g o o g l e . c o m / t u i n p u n t /

KleurrijkVordenstein#

5. De dahliatuin in het midden van de oranjerietuin wordt

volgende zomer naar alle waarschijnlijkheid uitgebreid.

6. De 'groei en bloei' border wordt in het voorjaar voorzien

van duidelijke naambordjes voorzien met handige weetjes over

specifieke plant

7. In 2011 heeft een studente 'groenmanagement' in Vordenstein een jaar stage

gelopen. Ze heeft als eindwerk infopanelen voorzien voor bijenhal.

Na goedkeuring van het bestuur kunnen ze opgehangen worden.

8. Naast Leo en Marie-Louise die nog steeds als vrijwilliger heel de schaduwtuin voor

hun rekening nemen, is er deze zomer een nieuwe, gemotiveerde vrijwilliger neerge-

streken. Luk heeft zich deze zomer intensief bezig gehouden met het inventariseren

van de verschillende 'dagvlinders' op Vordenstein. Hij heeft een 20 tal verschillende

soorten kunnen waarnemen verspreid over héél Vordenstein. Wat wel opmerkelijk is

dat de 20 soorten ook allemaal waargenomen zijn op insekten-(vlinder) heuvel in de

oranjerietun. Luk gaat volgend jaar zeker terug op pad.

9. Indien er nog genoeg budget eind 2012 rest, wordt de nieuwe

brug naar het paviljoen goedgekeurd. Duimen maar dat er in 2013

terug tot paviljoen kan gewandeld worden.

Laatste nieuwtjes uit Vordenstein en Peerdsbos

Nieuwsbrief 10, december 2012

Dit jaar is het agentschap overgegaan tot de aan-

koop van een air-spade. De air-spade is een ste-

vig, duurzaam handgereedschap, dat met behulp

van een compressor, perslucht omzet in een lucht-

straal die zich 2 keer sneller beweegt als het ge-

luid. De luchtstraal wordt met een snelheid van

meer dan 2000km/u op de bodem gericht waar-

door deze in een fractie van een seconde wordt

losgemaakt. Door de gerichte luchtstraal is de air-

spade geschikt voor de meeste grondsoorten waaronder verdichte grond en lichte klei.

De niet-poreuse objecten zoals boomwortels, ondergrondse kabels en leidingen worden

niet beschadigd. De air-spade maakt echter geen harde, bevroren grond los. De air-

spade wordt vooral in de boomverzorging gebruikt.

Om alle toepassingen en kneepjes van de air-spade te leren kennen, is er een gespeci-

aliseerde cursus op maat georganiseerd door Inverde. Craig Johnson, een Engelse

boomverzorger uit Yorkshire, heeft de arbeiders op één dag heel wat vaardigheden

kunnen bijbrengen met deze luchtlans. In de toekomst zal elk jaar één van onze oude-

re of zieke bomen onder handen genomen worden om zijn wortelgestel na te zien en

eventuele grondverbetering aan te brengen. We gaan er voor zorgen dat 'oudere' bo-

men in het park extra vertroeteld worden zodat deze bomen binnen afzienbare

tijd 'erfgoed' kunnen worden.

Verschiet niet als je binnenkort bordjes ‘te huur’ aan ons park ziet verschijnen. Inverde wenst een concessie te verlenen voor de uitbating van de Oranjerie van Vorden-stein. Begin 2013 lanceert Inverde de officiële oproep tot kandidaatstelling. De concessiehouder baat de oranjerie en optioneel de oranjerietuin uit voor een pu-blieksgerichte functie. Hij werkt rond één of meer van de volgende thema’s: Natuur en rustbeleving, Kunst en cultuur, Wellness en well-being, eventueel gekoppeld aan bewo-ning en een conciërgefunctie. De omlijning van de thema’s en de mogelijke invulling van de concessie kwam tot stand na een marktbevraging en in overleg met de Gemeente Schoten, Onroerend Erf-goed, het Agentschap voor Natuur en Bos en private en lokale belanghebbenden. Omkadering:

• De invulling past in een rust- en natuuromgeving. • De beoogde doelgroep is die van de rustzoekers met een voorliefde voor de na-

tuur, zowel individuele bezoekers als groepen. • Infopunt en sanitair dienen voor het grote publiek gratis toegankelijk te zijn. • De oranjerietuin dient (grotendeels) publiek toegankelijk te zijn. De inwoners van

Schoten hebben het hele jaar door gratis toegang, met eventuele uitzondering van enkele specifieke betalende activiteiten. Dit gratis gebruik wordt aangemoedigd voor een levendige, maar rustige beleving in het park.

Meer info: http://www.natuurenbos.be/oranjerie.

De air-spade

Oranjerie Vordenstein - beschikbaar in concessie

Nieuwsbrief 10, december 2012

Zaterdag 6 oktober regent het pijpenstelen. We wachten met het opzetten van de tent

tot ‘s avonds. Op dat moment maken de donkere regenwolken plaats voor een 'slappe'

avondzon. Die nacht blijft het toch droog.

Zondag 7 oktober is de zon er echter bij vanaf het eerste moment. De terrasstoe-

len van de oranjerie worden buitengezet en voor de rest van de dag is het zoeken ach-

ter een lege plaats op dit schitterend zonnig terras. De laatste twee jaar is de herfst-

happening gegroeid tot een geslaagde samenwerking tussen Tuinpunt en de moestuin-

ders. De moestuinders pakken uit met een mooi versierde kraam vol met lekkere

groente uit eigen tuin. Dit jaar kan je er niet minder dan 20 verschillende soorten

aardappelen bewonderen en proeven. Er loopt heel de dag een kwis rond het thema

'raad de juiste groente'. Als prijs zijn er zelf gekweekte kruiden te winnen. Er wordt

meegedaan door jong en oud.

Onze huiskok, Wim Maes is ook van de partij. Hij maakt heel de dag heerlijke groente-

combinaties klaar op de barbecue. Een kraam met pompoenen, fruitbomen ontbreken

niet en als nieuwkomer: William de bioboer. Tuinpunt verzorgt gegidste wandelingen

door dahliatuin en kruidentuin.

Kortom het is meer dan een geslaagde dag. Elke bezoeker blijft gezellig hangen en

heeft geen haast. Als je er dit jaar niet bij kon zijn, probeer er in 2013 bij te zijn .Een

niet te missen herfsthappening.

Herfsthappening

Nieuwsbrief 10, december 2012

Wanneer: zondag 13 januari 2013 Wat : Heidebeheer gevolgd door een kleine receptie. We gaan op deze bijeenkomst ook de activiteiten voor 2013 bespreken, dus heb je nog ideeën en ook tijd om deze in 2013 mee ineen te steken breng dit zeker aan. Voor degene die hun idee afgelopen jaar niet gerealiseerd is geen nood, deze worden uiteraard terug ter sprake gebracht. Waar: afspraak om 9.30u Oranjerie in Vordenstein Hortsebaan 2, 2900 Schoten Wie: iedereen is welkom Wat meebrengen: laarzen, handschoenen

Nieuwsbrief Sinds een tijdje zijn de recente foto’s van de vriendenkring ook steeds te bekijken op de website van Natuur en bos: www.natuurenbos.be Surf naar Park Vordenstein en daar kan je de meest recente foto’s steeds bewonderen. Omdat we merkten dat er soms wat foutjes slopen in het bij houden van onze "mailinglijst" en het versturen van de mails en brieven (waarvoor onze excuses), hebben we een e-mailaccount aangemaakt voor de Vriendenkring van Vordenstein. Dit om al het mailverkeer van de vriendenkring beter te kunnen opvolgen en daar betere opvolging aan te kunnen geven. Dus vanaf heden, heb je vragen - opmerkingen - of suggesties m.b.t. Vordenstein en de vriendenkring geef een seintje op: vriendenkring.vordenstein@hotmail.com Uiteraard kan je indien je zeer specifieke vragen of bemerkingen hebt nog steeds contact opnemen met Wouter Huygens (boswachter Agentschap voor Natuur en Bos): wouter.huygens@lne.vlaanderen.be of met An Wouters (communicatie verantwoordelij-ke): an.wouters@lne.vlaanderen.be Moest je toch nog te horen krijgen van je "vrienden" dat ze nog geen mail of brief aan-krijgen, geef gerust ons een seintje dan proberen we dit zo snel mogelijk recht te zetten. Voorts willen we nog oproepen tot bijdrage en creativiteit: de volgende nieuwsbrief willen we tegen half maart doorsturen, dus wees

creatief en breng je teksten en/of foto's binnen voor 28 februari 2013 via vriendenkring.vordenstein@hotmail.com

Werkten mee aan dit nummer: Ingrid Van Ravenhorts , Paul Lathouwers, Gunther Vercammen en An Wouters

Agenda:

Verantwoordelijke uitgever: Agentschap voor Natuur en Bos Lange kievitstraat 111-113 bus 63 2018 Antwerpen tel 03 224 62 62 fax: 60 90 e-mail: ant.anb@vlaanderen.be www.natuurenbos.be