Nieuwsbrief VriendenkringOnderweg met Christine Gruwez

februari 203

Lieve en Beste Vrienden,De initiatiefgroep van de Vriendenkring: Onderweg metChristine Gruwez nodigt u graag uit om na 5 rijke jaren metelkaar te vieren dat de cirkel weer gesloten is.

Dat een initiatief een bepaalde vorm aan neemt, bete-kent niet dat die voor de eeuwigheid dezelfde zal zijn. Het ishet leven van een initiatief dat vraagt om een nieuwe vorm.In de woorden van Christine zelf:

Onderweg is alles wat er gebeurt tussen vertrek en aankomst.En aankomst is de plek van waaruit opnieuw vertrokkenkan worden. Van waar de weg en het onderweg zijn weer ver-der gaan. In die betekenis zijn we als Vriendenkring ‘aangekomen’.

Niet alleen bewogen we ons door de wereld, de wereldbewoog ook door ons. En tussen deze beide richtingen invonden we elkaar op plaatsen van oponthoud: de Vrienden -dag waar we de thema’s van de wereld door ons heen lietenreizen en de uitstappen waar kunst tot innerlijke contempla-tie werd.

Onderweg, de aarde onder onze voeten en het hemel-gewelf boven ons, hielden we af en toe stil om om ons heente kijken. Of we namen een zeldzame steen, een kleine ver-droogde bloem met ons mee, of iets wat we hadden gehoorden nadien ook beluisterd of iets wat ons in het landschap hadgetroffen, of een mens die ons van ver tegemoet kwam.

Het meest kostbare echter zijn de vragen die ons totmetgezellen waren en zullen blijven, waar we ook onderwegzijn. Vragen die we léven, niet vragen die we stellen.

Vijf jaar onderweg met de Vriendenkring

2

Deze vragen willen we met elkaar delen op 7 april,waarop een moment van oponthoud tussen aankomst enweer vertrekken gevierd wordt.

Over het tijdgenoot worden en het tijdgenootschap Over het elkaar herkennen Over de omkering van de blikOver het mondig worden van de kunstOver de tussenruimtes van ontmoetingOver het kwaad en hoe het in ons zich te kennen geeftOver taal en het doorgaande gesprek tussen onszelf ende wereldOver het verlossende van het luisterenOver het luisteren naar de vraag van het boze in ons

De vragen die we van onderweg hebben meegebracht alsweefwerk tussen ons.

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Wij hopen dat u allen op zondag 7 april a.s. naarDen Haag wilt komen om met elkaar in een kring metChristine terug te blikken in dankbaarheid en het besef datwij in die 5 jaren veel bijzondere ervaringen, ontmoetingen,inzichten hebben gekregen.

Enkele beelden uit deze vijf jaar zullen ons daarbijvergezellen.

NB Neemt u een duidelijk leesbare vraag op papiermee zodat wij o.l.v. Ignaz Anderson aan een vliegend vragentapijtje kunnen werken.

Programma3.30 u Welkom in het Nutsgebouw, Riviervismarkt 5,

Den Haag4.00 u Opening door Margriet Idenburg met terugblik

op 5 jaar vriendenkring4.30 u Weven van vragentapijt met Ignaz Anderson

Hans Woudenberg: cello

5.00 u Theepauze

5.30 u Christine Gruwez: “In den rondte”6.30 u Dankwoord door Tettje van Wageningen en

Peter Idenburg

Napraten met een drankje

7.00 u Einde bijeenkomst

De tocht gaat verder, dat is zeker. Maar hoe......?

Wij verzoeken u zich voor 29 maart aan te meldenbij de Iona Stichting via iona@iona.nl of per telefoon:+31(0)206233353.

Graag tot zondag 7 april.

De initiatiefgroep Peter en Margriet Idenburg, Tettje van Wageningen,

Michiel ter Horst en Ignaz Anderson.

1 Den Haag, Nutsgebouw, 6 april 2008 2 Antwerpen, Hiberniaschool, 19 april 2009

Een afronding vraagt om een terugblik. De afronding vanonze vriendenkring in zijn huidige vorm, die op zondag7 april a.s. feestelijk zal plaatsvinden.

In de oprichtingsfolder van 2007 staat hoe vriendeneen kapitaal van warmte en vertrouwen genereren waardoorruimte vrij komt -voor Christine- voor scheppende activiteit.

In ruil daarvoor zou Christine met een voordracht onseens per jaar op de hoogte houden van haar activiteiten. Zijzou er over schrijven in de nieuwsbrief en zij zou ons meene-men naar het museum voor een voordracht over kunst en hetoefenen van kunstwaarneming.

Zo kwamen wij gedurende vijf jaar twee maal per jaarsamen, tijdgenoten onderweg.

Voor het eerst gebeurde dit in Den Haag in het Nutsgebouw,op 6 april 2008. Margriet Idenburg sprak in haar welkomst-woord over het oerbeeld van de tuin, de ommuurde hof, eenstuk aarde ons door de goden gegeven, die alleen kan bloeienals hij verzorgd wordt. Als logo is op iedere nieuwsbrief afge-beeld de naar deze tuin openstaande deur.

Christine sprak over vriendschap, en speciaal over degastvriendschap: Niet je vrienden nodig je uit, maar de geno-digden worden je vriend. Het “kom binnen”, waartoe je wordtuitgenodigd is noch persoonlijk, noch onpersoonlijk, maarbovenpersoonlijk.

In een mandje verzamelden wij de woorden die iederhad gekozen uit Christines tekst “tot het uiterste”, een mandjemet proviand voor onderweg.

De tweede bijeenkomst was in de Hiberniaschool in Antwer -pen, op 19 april 2009. Peter Idenburg noemde zeven redenenwaarom wij Christine nodig hebben. Een daarvan was: als jeeenmaal met Christine op reis bent geweest, reis je anders.

De titel van de voordracht was Maakt kunst het ver-schil? In haar inleidend artikel in de nieuwsbrief schreefChristine over de onherroepelijkheid van een kunstwerk. Eenkunstwerk “gebeurt”. Een gebeurtenis is eenmalig, maar een-maligheid vinden wij onverdraaglijk, wij willen vasthouden,daarom maken wij reproducties. De plek waar kunst scheppenen kunst beleven elkaar ontmoeten, zou de plek kunnen zijnwaar wij ons met eenmaligheid leren verzoenen.

Op 13 april 2010 was de vriendendag weer in Antwerpen inde Hiberniaschool. Dit keer werd geopend door onzeVlaamse vriend, Marc Schepens. Hij sprak over drie voorhem belangrijke thema’s van Christine: faber sui van Picodella Mirandola (de mens is zijn eigen bouwmeester) demachteloosheid die ons overkomt, maar die door zelf gedragenmachteloosheid een weg naar verlossing kan zijn en het behoe-den van de zeggingskracht van de taal.

Christine sprak over het mondig worden van de kunstaan de hand van de Angelus Novus van Paul Klee. Deze engelmet de rug naar de toekomst, kijkt naar de chaos in het verle-den, en wordt door de “storm van de vooruitgang” de toekomstingejaagd. Aldus de filosoof Walter Benjamin. Als wij hetbeeld van de engel zo met aandacht lezen, kunnen wij onszelf de vraag stellen hoe wij met die storm omgaan, of wij die

3

Terugblik op vijf jaren Vriendenkring voor Christine Gruwez

3 Antwerpen, Hiberniaschool, 13 april 2010 4 Den Haag, ‘The Art of Meeting’ 27 november 2011

tot bedaren kunnen of willen brengen. Luisterend naar dezeengel geven we hem een stem, zo kan kunst mondig worden.

De vierde vriendendag was dit keer in de herfst, in DenHaag op 27 november 2011. Er was een gastspreker, de gelijk-namige neef van Peter Idenburg, Peter Idenburg sr., bestuurs-lid van de International Dialogues Foundation. Het themawas: de dialoog, in het kader van de aanstaande reis van eendertigtal vrienden naar Israël. Na de voordracht over de situ-atie Israël-Palestina, wisselden we in groepjes van gedachteno.l.v. enkele Israël kenners die waren meegekomen. Christinebracht ons na de blik die wij in dit verontrustende stukwereld hadden mogen en moeten werpen, terug bij onszelf,bij de vraag hoe wij als tijdgenoot spanningen als deze kun-nen ver- en meedragen.

Op 2 december 2012, was de bijeenkomst voor de derde maalin de Hiberniaschool.

Omdat het de eerste zondag van de advent was, boodMichiel Christine een adventskrans aan met daarop de vierverschijningsvormen van de maan.

Het thema van die dag was metamorfose en Christinesprak over leven en vorm. De levende begrippen vrienden vanChristine, tijdgenoten onderweg hebben hun vorm gevondenin een vriendenkring. Na vijf jaar stellen wij de vraag of detijd niet is gekomen om deze vorm los te laten. Zoals eenplant terugkeert tot de aarde waaruit op een dag wellicht ietsnieuws ontluikt.

Wij zaten in een kring en Christine nodigde ons uitom rondom deze gedachte vragen in het midden te brengen.

Als dank voor haar grote inzet voor Christine en de

vriendenkring kreeg An Notebaert uit handen van MargrietOvidius’ Metamorfosen in de voortreffelijke vertaling vanMarietje D’Hane-Scheltema (met illustraties!).

Over de kunstuitstappen ben ik kort. Ik noem titels vanvoordrachten en vragen rond kunst zoals die er waren: hetonherroepelijke van een kunstwerk, het mondig worden van dekunst, kan kunst de wereld redden? kunst en verlangen, maaktkunst het verschil? de kunst van het waarnemen: het voorweten,het vooroordeel, de voorkeur, zij staan storend tussen ons en hetbeeld dat gehoord wil worden, dat vraagt om een aanvullendevraag van ons.

De wereld van nu, de kunst, zij vragen om wakkerewaarnemers.

Zo keken wij op 25/1 2009 naar schilderijen van GerhardRichter in Tilburg, op 24/1 2010 naar foto’s van EdwardBurtynsky in Huis Marseille te Amsterdam, op 23/1 2011 naaréén zelfportret van Rembrandt in het Mauritshuis in DenHaag, op 10/4 2011 naar de door Gijs Frieling en zijn assisten-ten beschilderde zaal in museum Jan Cunen in Oss en op 18/42012 naar Mondriaan in het Gemeentemuseum in Den Haag.

Op 7 april a.s. zullen wij de vijf jaar vriendenkring afrondenin de zelfde ruimte waar wij begonnen, in Den Haag. Hetzelfde mandje zal rondgaan om er vragen in te verzamelen.

Gedurende vijf jaar waren wij met Christine onder-weg. In haar woorden bewogen wij met haar tussen het aan-vankelijk geplande en datgene wat zich aandiende en wildeontstaan.

Tettje van Wageningen

4

OproepUw financiële bijdrage stellen wij zeer op prijs. De reismet elkaar tot 7 april vraagt nog wat extra steun. Meteen huidig tekort van ca. € 27.000,- wil ik u graagoproepen bij te dragen naar vermogen. Uw bijdragekunt u voldoen via rekeningnummer 1427404 t.n.v. deIona Stichting te Amsterdam o.v.v. VriendenkringChristine, code 2212. Voor buitenland graag IBAN: NL90INGB0001427404en BIC: INGBNL2A vermelden (kosteloos).

5 Antwerpen, Hiberniaschool, 2 december 2012ColofonDeze Nieuwsbrief is een uitgave van de Iona StichtingInitiatiefgroep van de Vriendenkring: Peter en Margriet Idenburg - de SavorninLohman, Tettje van Wageningen- van Osselen, Michiel ter Horst en Ignaz AndersonGrafische vormgeving: Gerard Bik BNO • Foto’s: iona archief • Oplage 150 ex.

Iona StichtingHerengracht 276, 1016 BX AmsterdamTel: +3120 6233 353Fax: +3120 6274 856E-mail: iona@iona.nlWeb: www.iona.nlING: 14.27.404 o.v.v. Vriendenkring Christine, 2212 IBAN: NL90 INGB 000427404 – BIC: INGBNL2A