NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

1

Beste rozenvrienden,

Heel veel leden hebben weer deelgenomen aan onze activiteiten van maart en april. De snoeiles en de voordracht van Hans van Hage over nuttige insecten werden door bijna zeventig leden bijgewoond.

Anderzijds zou het aantal deelnemers aan de meerdaagse reis, die plaatsvindt van 3 tot 7 juli, hoger mogen zijn. Toch kijken we uit naar een mooie zomer, vol met activiteiten rond rozen. Op het eind van deze nieuwsbrief lees je hiervan een overzicht. Er wordt veel gesproken over het nut van lavameel lavakorrels. Over het nut ervan gaat de eerste bijdrage. Verder stellen we de nieuwe pimpinellifolia ‘Peter Boyd’ voor en hebben we aandacht voor de rozenkeuring van de Franse nationale

tuinbouwkundige vereniging die reeds tien jaar bestaat. De Duitse rozenvereniging heeft de roos van het jaar 2019 gekozen. Wil je weten welke? Ook dat kan je verder in deze nieuwbrief lezen.

In elk geval belooft deze zomer weer een echte mooie rozenzomer te worden. De warme aprilmaand heeft onze rozen een goede start gegeven. We kijken er naar uit om onze planten en die van onze vrienden te zien bloeien. Samen genieten van de rozen in de tuin, dat is toch een van de dingen waar

onze vereniging om draait. Tot binnenkort op een tuinbeurs of bij iemand in de tuin.

Jos

Over lava en lavameel

Inleiding

In onze vorige nieuwsbrief hadden we het reeds over de vruchtbare Nijldelta waar men 6 000 jaar aan

natuurlijke landbouw heeft gedaan, dank zij het aangevoerde vulkanische slib van de vele Ethiopische

vulkanen. Vroeger overstroomde de Nijl elk jaar in de zomer. De overstromingen waren echter

onvoorspelbaar en richtten vaak schade aan. Hier kwam een einde aan door de bouw van de Aswandam (1960-1970). Voordeel: de dam produceerde in 1998

15 % van de totale Egyptische elektriciteit. Er ontstond een visindustrie rond de meren en de

gevaarlijke overstromingen of droogten kwamen niet meer voor. De landbouw kan hierdoor gewoon verder gaan.

Nadeel: het reservoir is aan het dichtslibben en zal

binnen vijfhonderd jaar een slibvlakte geworden zijn. De Nijldelta zal uiteindelijk weg eroderen aangezien de oevers niet meer worden versterkt met nieuw slib. Het Noordelijke deel van de Nijl zal brak worden, waardoor de hele regio onmogelijk nog gebruikt zal kunnen worden voor de landbouw. De delta zelf heeft al het grootste deel van zijn vruchtbaarheid verloren

door het gebrek aan vers aangevoerd vruchtbaar slib. Om de bodem toch nog vruchtbaar te houden worden jaarlijks enorme hoeveelheden kunstmest gebruikt, waardoor de bodem zwaar vervuild raakt. Het hele ecosysteem in de Nijl is aan het uiteenvallen.

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

2

Het woord 'lava' werd voor het eerst vernoemd door Francesco Serao, professor in de geneeskunde aan de universiteit van Napels, toen hij de eruptie van de Vesuvius in de periode van 14 mei tot 4 juni 1737 beschreef. Hij beschreef “een stroom van vurige lava” in vergelijking met het water en de modder die na hevige regen van de vulkaan afstromen.

De Vesuvius ontstond ongeveer 25.000 jaar geleden in een gebied dat al 400 000 jaar vulkanische activiteit vertoont. Bij de meest bekende eruptie van 79 AD kwamen naar schatting 10 000 tot 25 000 mensen om het leven. De vulkaan barstte opnieuw uit in 1631. Verder kwam de Vesuvius nog zes keer tot uitbarsting in de 18de eeuw, acht keer in de 19de eeuw, en in 1906, 1929 en 1944. Vandaag de dag

wonen er 3 miljoen mensen in de buurt van de vulkaan.

De reden waarom veel steden en dorpen zich ontwikkelden in de schaduw van de vulkaan is omdat door de lava de grond rond zo'n vulkaan tot de vruchtbaarste bodems van de wereld behoort. Maar een nieuwe vulkaanuitbarsting zit er “ooit” aan te komen!

Dichter bij ons, in de Duitse “Vulkaneifel”, werden 400 centra met vulkanische uitbarstingen

geïnventariseerd. 10 000 jaar geleden rookten hier nog de vulkanen en tenslotte ontstond de Ulmener

Maar, de jongste vulkaan van Duitsland. Een 45-tal vulkanen werden reeds volledig afgegraven voor

wegenbouw en de tuin, met grote natuurschade tot gevolg. De aarde onder de Eifel is nog steeds in

beweging. Zo wordt de Eifel ieder jaar ongeveer één millimeter hoger. Het vulkanisme is nog niet

verdwenen, maar heeft slechts een rustpauze ingelast. In de West-Eifel begon het vulkanisme ongeveer

700 000 jaar geleden. Tussen Bad Bertrich

aan de Moesel in het zuidoosten tot aan

Ormont aan de Belgische grens in het

noordwesten loopt een ongeveer 50 km

lange keten van quartaire vulkanen. Dit

gebied vormt tegenwoordig het

beschermd natuurgebied UNESCO

GEOPARK VULKANEIFEL. Het

'avontuurvulkanisme' neemt hier vorm

aan en lokt net zoveel gasten als

wetenschappers uit de hele wereld.

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

3

Lavameel en lavagruis toepassen in de tuin

Lavameel is een zeer fijn gemalen vulkanisch gesteente. Het is een rijke cocktail van voedingstoffen, sporenelementen en mineralen: ijzer, mangaan, magnesium, …

Dit oergesteente is ook rijk aan silicium in een goed opneembare vorm voor planten. Silicium verhoogt de weerstand tegen droogte, ziekten en plagen.

Allereerst moet de nadruk gelegd worden op het feit dat lavameel, indien alleen gebruikt, géén meststof is, maar alléén een goede bodemverbeteraar, specifiek geschikt voor zware kleigronden, zoals bentoniet

zandgronden beter kan maken. Door het toevoegen van lavameel aan kleigrond, die een slechte drainage heeft, moeilijk te doordringen is, waar de goede bodemschimmels moeilijk in overleven en

wortels moeilijk inademen, wordt de zware kleigrond gebroken en losser gemaakt. Zo verbetert lavameel dus de structuur en de vruchtbaarheid van de kleibodems.

Lavagronden zijn zoals eerder beschreven de vruchtbaarste ter wereld. Lavameel is immers poreus en is in staat om voedingsstoffen op te slaan van 24 tot 28 %. En met het openbreken van de klei breng je de 60 mineralen die lavameel bevat in een goede verhouding in de bodem. De aanwezigheid van lava verhoogt ook de temperatuur van de grond.

In de Permacultuur wordt lavameel in een dosering van 100 g/m per jaar als bemesting gebruikt in

combinatie met compost en dit op de meest ecologische manier. Terwijl kalk humus afbreekt, draagt lavameel juist bij aan humusopbouw. Compost verrijkt met lavameel is een ideale combinatie om met behulp van (goede) bacteriën en schimmels tot vorming van waardevolle klei -humus-complexen te komen.

Lavameel kan je ook verstuiven over de rozen om de kans op schimmels en ziekten drastisch te reduceren. Het poeder is voor bijvoorbeeld bladluizen of andere insecten ook zeer scherp, komt tussen hun gewrichten te zitten en schuurt zodanig dat insecten de planten zullen mijden. Dus zeker niet

verstuiven op planten waar hommels, bijen, vlinders en andere nuttige insecten op aanwezig zijn.

Lavagruis heeft dezelfde eigenschappen als lavameel, het is alleen grover van structuur. Het kan tevens gebruikt worden als bodembedekker zoals bijvoorbeeld in de Coloma-rozentuin in Sint-Pieters-Leeuw.

Roger

Van linls naar rechts: lavasteentjes, lavagruis en lavameel

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

4

Een nieuwe herbloeiende spinosissima

Duinrozen zien we nogal eens tijdens een wandeling door de natuur. Ze worden ook wel Schotse rozen genoemd. De wetenschappelijke naam is Rosa pimpinellifolia. Vroeger werd ook wel de term en R. spinosissima gebruikt,

maar sinds 2002 houden de rozenkenners het bij een enkele naam: R. pimpinellifolia. De botanische soorten en de meeste hybriden bloeien enkel tijdens de zomer, met soms een schaarse nabloei op het einde van de zomer.

Maar er bestaan ook enkele variëteiten die meermaals bloeien. Eén ervan werd vorige zomer gedoopt en genoemd naar Peter Boyd, een wereldautoriteit in het domein van de pimpinellifolia. De roos ‘Peter Boyd’ werd veredeld door Knud Pedersen en gedoopt op zijn kwekerij in Aarhus in Jutland, Denemarken.

Peter Boyd heeft hierover een mooi artikel geschreven in de 56ste uitgave van ‘Historic Rose Journal’. Volgende

tekst is gebaseerd op dit artikel. Van de oudere R. pimpinellifolia die haast continu bloeien is ‘Stanwell Perpetual’ (bestond al voor 1838) waarschijnlijk de enige die we nog in tuinen vinden. Men dacht vroeger dat deze roos een

hybride was van R. pimpinellifolia en ‘Quatre Saisons’, de herfst-damascenerroos. Maar dit werd door recent DNA-onderzoek ontkracht. Enkele moderne doorbloeiende, of toch zo goed als doorbloeiende duinrozen zijn: ‘Paula Vapelle’ (Ivan Louette, 2002), ‘Mon Amie Claire’ (Ivan Louette 2005), ‘Lochinvar’ (David Austin, 2005) en

‘Sir Walter Scott’ (David Austin, 2015). Vermoedelijk stammen ze alle af van ‘Stanwell Perpetual’. Maar omdat de veredelaars de ouders niet vrijgegeven hebben, is dit moeilijk na te gaan. ‘Paula Vapelle’ en ‘Mon Amie Claire’ zijn duidelijk herkenbaar als duinrozen, maar dit is minder duidelijk voor ‘Stanwell Perpetual’ en de hybriden van

David Austin. De bloemen van ‘Paula Vapelle’ zijn roomwit met een vleugje roze, zijn half gevuld en geuren matig. De struik wordt tot 1,5 meter hoog. ‘Mon Amie Claire’ wordt een beetje hoger dan een meter, en heeft

halfdubbele roze en witte bloemen die sterk geuren. De gele meeldraden vallen sterk op, waardoor de bloemen aantrekkelijk zijn voor insecten.

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

5

De nieuwe roos ‘Peter Boyd’ gelijkt heel veel op de echte, eenmaal bloeiende, pimpinellifolia.’s. Het grijsblauwe blad

is heel aantrekkelijk, de donkerroze bloemen geuren goed en zoet. Maar ‘Peter Boyd’ bloeit meermaals van mei tot aan de eerste vorst. Er verschijnen ook bloemen aan het

eenjarig hout. De struik wordt tot 1,5 m hoog en snoeien is niet echt nodig. Een beetje bijknippen om de struik mooi in

vorm te houden, mag en kan altijd. De bloemen worden goed bezocht door bijen, iets wat niet kan gezegd worden van de goed gevulde spinosissima’s. Knud Pedersen werkte

16 jaar aan de ontwikkeling van deze roos. (foto van Knud Pedersen).

Alhoewel Peter Boyd een uitgesproken voorkeur heeft voor de eenmaal bloeiende duinrozen - hij beweert steeds

‘we verwachten toch ook niet dat narcissen, rododendrons en camelia’s herbloeien’- vindt hij deze nieuwe roos een juweeltje, omdat ze nog ver in het najaar bloemen maakt.

De rozenkeuring van de SNHF bestaat 10 jaar

Vorig jaar werden voor de tiende keer de prijzen uitgereikt

van de rozenkeuring ‘Grand Prix de la Rose’ georganiseerd door de SNHF (De Franse Nationale Vereniging voor

Horticultuur). Een gelegenheid om hierbij even stil te staan. In 2009 werd deze hoge onderscheiding toegekend aan ‘Line Renaud®’ (‘Meiclusif’), bij ons beter bekend als

‘Elbflorenz®’. Deze theehybride met middengroen blad en naar oude rozen geurende bloemen staat zeker bij velen

reeds in de tuin. De keuringen gebeuren in 7 rosaria die ruim verspreid zijn over Frankrijk: in Annecy, Bordeaux,

l’Haÿ-les-Roses,

Marseille, Montpellier,

Nancy, Rennes.

Deze keuringen worden uitgevoerd door 70 specialisten en erkende amateurkeurders. De gewone struiken worden na het jaar van aanplanting gedurende twee jaar opgevolgd. Voor grotere heesters en leirozen verloopt deze keuring over drie jaar. De keurders komen voor dit werk vier keer per jaar samen:

bij de aanvang van het bloeiseizoen, bij de eerste bloei, bij de tweede bloei, en op het einde van het seizoen. De rozen worden

verzorgd door toegewijde tuiniers en krijgen de hele periode geen behandeling tegen schimmelbesmettingen en aantasting door insecten. Bovendien wordt slechts een afgemeten

hoeveelheid meststoffen toegediend. Op deze manier worden de gezonde rozen gepromoot. Veredelaars mogen maximaal drie

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

6

rozen aanbieden in de groepen grootbloemige rozen, trosrozen, bodembedekkende rozen, leirozen en landschapsrozen. De beoordelingen zijn van dezelfde kwaliteit als de ADR-keuring, een niveau dat men nu wereldwijd tracht aan te houden. Elk jaar krijgt slechts één roos die grote onderscheiding, maar er worden ook prijzen per categorie uitgereikt. We vermelden hieronder de winnaars van de voorbije t ien

edities. Veel ervan hebben we reeds in vorige nieuwsbrieven besproken.

2009 ‘Elbflorenz®’ ( ‘Line Renaud’) ‘Meiclusif’,

2010 ‘Lavender Meidiland®’ (‘Louis Blériot’) ‘Meibiviers’, Meilland International

2011 ‘Sunstar®’, ‘Korsteimm’, Kordes Rosen

2012 ‘Alibaba®’, ’Chewalibaba’, Chris Warner

2013 ‘Peace&Love®’ , ‘Chewsunsign’, Chris Warner

2014 ‘Creme Chantilly®’, ‘Icecap® ‘, ‘Meiradena’ W.J. Radler/ Meilland

2015 ‘Sweet Delight®’, ‘Adalegski’, Michel Adam

2016 ‘’You ‘re beautiful’, ‘Ville de Saumur’, ‘Fryacy’, Fryer

2017 ‘Château de Cheverny®’, ‘Deliaupar’, Georges Delbard

2018 ‘Olivia Rose Austin®’, ‘Ausmixture’, David Austin

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

7

Roos van het jaar 2019 van het Gesellschaft Deutscher Rosenfreunde

De roos 'Bee Lovely' werd door de leden van de Duitse Rozenvereniging gekozen tot ‘die Rose des Jahres 2019’. Deze meermaals bloeiende heester werd veredeld door Christian Schultheis van het oudste rozenbedrijf in Steinfurth, Duitsland en in 2015 voor het eerst verkocht. Het is een moderne rozenstruik die een meter tot anderhalve meter hoog en breed wordt. De enkelvoudige bloemen zijn rozerood met een wit hart en vormen een harmonieuze achtergrond voor de gele meeldraden. De bloemen zijn daarom heel aantrekkelijk voor de bijen. De bloemen geuren bovendien lichtjes. Met deze roos in je tuin kan je een steentje bijdragen tot het behoud van het bijenbestand. Ze vormt veel bottels en in de herfst verkleurt het blad naar rood. De plant blijft dus een sieraad in de tuin tot ver in de winter. Deze roos was dit winterseizoen snel uitverkocht. Het zal wachten zijn tot de herfst om eventueel zo een plant aan te schaffen. (foto: Schultheis)

Onze activiteiten, tuinbeurzen en tuindagen

1 mei: Bokrijk. Radio 2 Tuindag 8 u tot 18 u Rozenvrienden heeft er een promotiestand. Je bent er altijd welkom. https://www.bokrijk.be/nl/evenementen/plantendag-radio-2-tuindag

3, 4 en 5 mei. La Fête des Plantes et du Jardin d’Aywiers, Lasne. Vrijdag van 12u. tot 18u30, zaterdag en zondag van 10 u . tot 18 u . http://www.aywiers.be/

10, 11 en 12 mei: Tuindagen in het Park van Beervelde. Telkens van 10 u . tot 18 u . Dit jaar is het thema

en het gastland is Italië. https://www.parkvanbeervelde.be/nl/de-tuindagen/de-tuindagen-mei-2019/

7 en 8 juni: Lens Roses. Geleide rozenwandelingen. Telkens om 10 u en 14 u http://www.lens-roses.be/event

7, 8 en 9 juni: Hex. Tuindagen en plantenbeurs. Telkens van 10 u . tot 18 u . https://www.hex.be/

8 juni: Rozenvrienden. Tuinbezoeken van 14 u tot 17u30 zie website Rozenvrienden. De uitnodiging volgt.

NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN

maart-april 2019

8

9 juni. Rivierenhof Deurne. Rozenfeest van 11 u tot 18 u https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dvt/rivierenhof/kalender-rivierenhof.masterdetail.html/p_detail_url/nl/dvt/provinciale-groendomeinen-regio-antwerpen/kalender/rozenfeest-rivierenhof-2019.period_1.html

11 juni Le Rœulx. Ontdek de parfums van de roos van 17 u . tot 19 u . 14 juni: Arboretum Kalmthout. Fotografie van rozen. 14 u tot 17 u https://www.arboretumkalmthout.be/kalender.masterdetail.html/p_detail_url/nl/dvt/arboretum/kalender/fotografie-van-rozen.period_1.html

16 en 22 juni: Le Rœulx. Algemeen bezoek tijdens de eerste bloei van 10 u tot 12 u 16 en 17 juni: Casteels Rozen, Putte. Opendeurdagen en rozenhappening. http://www.rozenkopen.be/

16 en 17 juni: La Vie en Roses, Moorsel Aalst. Rozendagen weekend. Telkens van 10 u tot 18 u https://www.lavieenroses.be/nieuws-detail.asp?id=4

16 juni: Vrijbroekpark Mechelen. Rozenfeesten van 11 u tot 18 u https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dvt/vrijbroekpark/kalender-vrijbroekpark.masterdetail.html/p_detail_url/nl/dvt/provinciale-groendomeinen-regio-

mechelen/kalender/rozenfeesten.period_1

22 juni: Dagreis rozenvrienden. We bezoeken de tuin ‘Jardin les Aiguillons’, de Internationale Rozentuin en het Vlasmuseum in Kortrijk en de Rozentuin ‘Louis Parmentier’ in Edingen.

23 juni: Coloma, Sint-Pieters-Leeuw. Van 14 u tot 18 u. Rozenfestival. Rozenvrienden en Rosica

verzorgen de workshop ‘Van stuifmeel en stamper tot mooie sterke rozenstruiken’. https://www.sint-pieters-leeuw.be/toerisme/zien-doen/zien/rozentuin-coloma

30 juni: Rozentuin Kortrijk. Rozenfeest van 10 u tot 17 u. http://www.rozentuinkortrijk.be/

30 juni: bezoek van Rosenfreunden Aachen aan tuinen van rozenvrienden

Verantwoordelijke uitgever: Jos Rogiers

Werkten mee aan deze nieuwsbrief: Berna, Gust, Robert, Roger en Jos.