LID WORDEN?

EENVOUDIG, JE STORT 10 EURO

(ERE-LEDEN: 20 EURO)

OP REKENING

BE39 7380 0147 4119

VAN HKO

MET VERMELDING

‘LIDMAATSCHAP 2015 + NAAM’

jaargang nr.

Nieuwsbrief

DEZE NIEUWSBRIEF WORDT BEDEELD AAN ALLE LEDEN

VAN DE HEEMKUNDIGE KRING. INTERESSE?

CONTACTEER SEBASTIAN

VANDE GINSTE

(050) 84 13 16

TIP VOOR EEN TRIP 1

DUITSE ONDERZOEKERS 2

DOCUMENTATIECENTRUM 2

LIDMAATSCHAP 2015 3

125 JAAR VRIJ ONDERWIJS WAARDAMME

3

NOTEER ALVAST IN JE AGENDA 4

IN MEMORIAM 4

ERFGOEDRAAD 4

WIE ZOEKT, DIE VINDT 4

VOORBIJE ACTIVITEITEN 4

HEEMKUNDIGE KRING OOSTKAMP

december 2014 — januari 2015

afgiftekantoor:

8020 Oostkamp 1

België-Belgique

P.B.

8020 Oostkamp 1

P 309141

TIP VOOR EEN TRIP

Sinds kort kan je je laten meeslepen in een tentoonstelling vol verbluffende

verhalen, uniek beeldmateriaal en aangrijpende getuigenissen uit de periode

1914-1918.

Op 5 december 1917 werd Evarist De Geyter ter dood veroordeeld. Zijn

misdaad: het rapporteren aan de geallieerden van Duitse transporten,

troepenbewegingen, inkwartieringen en posities van luchtafweer en

wapendepots in Kortrijk. Het verhaal van de spion Evarist De Geyter loopt

als een rode draad door de tentoonstelling “In het spoor van een spion”.

Je verneemt hoe het er aan toe ging in Kortrijk in de periode 1914-1918,

hoe de burgers de bezetting beleefden en welke maatregelen het militair

bestuur invoerde. Je ontdekt de vele vliegvelden in de omgeving van

Kortrijk, waar legendarische figuren als Manfred Von Richthofen hun leven

waagden en hoe de luchtaanvallen een spoor van vernieling nalieten. Met

het desastreuze slotoffensief in oktober 1918 kwam uiteindelijk de

bevrijding.

‘In het spoor van een spion’ is een kindvriendelijke tentoonstelling met een

kinderparcours voor zowel kleuters als voor de 6 tot 12-jarigen. De

ensceneringen, de filmpjes en de geluidsfragmenten spreken het jonge

volkje meteen aan. Ze krijgen geen droge geschiedenisles maar voelen zelf

aan wat de bezetting door de Duitsers in 14-18 hier in Kortrijk betekende

voor de mensen. In de tentoonstelling worden de kinderen zelf spion! Ze

gaan met de verrekijker op zoek naar symbolen en verzamelen zo

informatie die ze invullen op een spionnenkaart.

Deze tentoonstelling is te bezichtigen in de gebouwen van Kortrijk 1302

(Begijnhofpark) en loopt nog tot 23 december 2015. Je kan er

normaalgezien dagelijks terecht (behalve op maandag) van 10u00 tot

17u00 (meer specifieke info over de openinguren vind je online). De

toegangsprijs bedraagt €3. Meer info vind je op www.kortrijkbezet14-

HKO OP HET WEB:

www.heemkringoostkamp.be

v.u.:

Jan Demulder

Maciebergstraat 32

8020 Oostkamp

redactie:

Sebastian Vande Ginste

Korte Kwadeplasstraat 8

8020 Oostkamp

Eind oktober kregen we, via onze website, een vraag tot

medewerking van twee Duitse onderzoekers:

Haio Zimmermann (Prof. Em. Archeologie universiteit

Hamburg) en Erhard Pressler (dendrochronoloog). Beide

boerderijspecialisten doen onderzoek naar de

overeenkomst tussen de kloosterschuren/abdijschuren/

tiendenschuren in Frankrijk/Vlaanderen met Gulfhäuser in

Duitsland. Op woensdagvoormiddag 5 november 2014

gingen deze onderzoekers met ons op stap om enkele

Oostkampse hoeven te bezoeken.

Eerst bezochten we Ter Elst. Het schuurgebinte komt

overeen met de aangegeven datum op de schuur (1721).

Sommige stallen geven volgens de onderzoekers een

oudere indruk en zijn mogelijks van halfweg 1600.

Vervolgens ging het naar ’t Groene. De vermeende

bergschuur blijkt enkel qua vorm enige gelijkenis te

vertonen met haar grote broers in de polders. De eigenaar

vertelde dat deze schuur reeds jaar en dag in gebruik is als

wagenkot. Ze is dus verkeerdelijk als bergschuur

beschreven. Wel indrukwekkend was de ontdekking van

een ‘donderknoop’ in de kelder. Dit symbool, hier ingewerkt

in het plafond, moest het verzuren van de melk tegen gaan.

Ook zwangere vrouwen mochten vroeger deze ruimte niet

betreden omdat men dacht dat ze onrein waren en

daardoor de melk zouden laten verzuren. Soms vinden we

dit symbool ook op schuurdeuren om het vee te behoeden

tegen onheil.

In hoeve Nieuwburgh zagen we dat het schuurgebinte van

oorsprong kleiner moet geweest zijn en met enkele ‘truken’

aangepast is aan de nieuwe vorm. Volgens de bewoner, Eric

Daelman, zijn de muren bij de aanpassing van 1885 blijven

staan op de oorspronkelijke plaats. Het is dus nog een open

vraag hoe dit kleinere gebinte daar gekomen is.

In de Kampveldhoeve keken we vooral naar de beplankte

schuur. Deze vorm kwam in onze streken blijkbaar vaker

voor omdat we hier in een nogal bosrijke streek wonen

waar hout gemakkelijk voor handen is. De eiken planken

aan deze schuur dateren van kort na WOII en zijn intussen

DUITSE ONDERZOEKERS OP BEZOEK

v.l.n.r. Carlo Jengember (Koninklijke Vereniging Natuur en

Stedeschoon), Gerard Timmerman (eigenaar t’ Groene),

Haio Zimmermann, en Erhard Pressler vóór de vermeende

bergschuur van ’t Groene.

De donderknoop in de kelder van ‘t Groene

BEDANKT!

Ons documentatiecentrum blijft maar groeien. Dit is alleen maar mogelijk door de bijdrage van

iedereen. We zijn dan ook heel blij dat we in 2014 opnieuw heel wat schenkingen mochten

ontvangen. Een heel gemeende ‘dankjewel’ aan Roland Rotsaert, Wilfried Devoldere, Jan Demulder,

Rik Verlinde, Georges Smessaert, Etienne Poupaert, Ward Demuyt, Dirk Plasschaert, Sebastian Vande

Ginste, Dirk Dezutter, fam. Frans Roets, mevr. G. Lambert.

Intussen bestaat het documentatiecentrum HKO uit 25 lopende meter documenten die deel uitmaken

van het geheugen van onze gemeente. Daarnaast staat er nog ± 15 meter verenigingsarchief dat aan

onze kring in depot gegeven is. Het documentatiecentrum is iedere 2de zaterdag van de maand van

9u30 tot 12u30 te raadplegen in Bibliotheek Infopunt, Kapellestraat.

LIDMAATSCHAP 2015

Intussen zit ons vijftiende werkjaar er bijna op. We zijn er opnieuw in geslaagd er een naar ons aanvoelen

geslaagd jaar van te maken.

In ons halfjaarlijks tijdschrift brachten we informatie over heel uiteenlopende onderwerpen. Onze zes

nieuwbrieven hielden jullie op de hoogte van onze activiteiten en vorderingen op diverse domeinen. In

september verscheen ons boek ’De zes kerken van Oostkamp’.

We droegen bij aan OMD door rondleidingen te verzorgen in de kerk van Hertsberge. In juni vond onze jaarlijkse

historische fietstocht plaats. In november brachten we een bezoek aan Brugge in Oorlog en ging Waardamme

vertelt II door.

De werkgroep beeldbank werkte naarstig voort en intussen weten al heel wat mensen ons te vinden met vragen

en informatie over en een aanbod van foto’s.

Ook voor volgend jaar hebben we de lat weer hoog gelegd. Binnenkort stellen we ons jaarprogramma voor.

Dit alles kunnen we natuurlijk niet zonder jouw steun. We hopen je dan ook opnieuw als lid te mogen

verwelkomen op onze Nieuwjaarswiekebabbel. De lidmaatschapsbijdrage voor 2015 is 10 euro (ereleden: 20

euro). Je kan dit bedrag storten op de rekening van HKO: BE39 7380 0147 4119.

Alvast bedankt!

125 JAAR VRIJE BASISSCHOOL IN WAARDAMME (door Lies Bertin)

In 1889 openen de zusters van Moorslede op aanvraag van pastoor Syoen een kloosterfiliaal en een

lagere school voor meisjes. Zuster Brigitta Nuttens en Zuster Marie-Alphonse Hardeman zijn de

eerste twee zusters die het onderwijs in Waardamme verzorgen. In 1898 schenkt baron van Caloen

de zusters 8 000 frank voor de aankoop van een perceel grond bij de kerk (in de Sint-Blasiusstraat).

Datzelfde jaar nog wordt het nieuwe klooster en twee klassen opgetrokken. Bijkomende kosten

moeten de zusters zien te bekostigen. Vanaf 1 oktober worden de twee nieuwe klaslokalen in gebruik

genomen en een goed jaar later kunnen ook de zusters in het nieuwe kloostergebouw intrekken.

Wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, komen er vijftien zusters uit het hoofdklooster van Moor-

slede naar Waardamme over. Ze nemen heel wat taken op zich, zoals het bezoeken van stervenden,

zieken en gekwetsten, halen van etenswaren bij bevriende boeren,…. Voor drie jaar lang zetten vijf

zusters de onderwijsactiviteiten voort. Één zuster wordt ingeschakeld in de gemeenteschool. Daar

neemt zij de plaats in van een gevluchte leerkracht. In 1917 wordt het school-, klooster- en

kerkgebouw door Duitse soldaten ingericht als hospitaal. Enkel de vijf onderwijszusters mogen blijven

om les te geven, de anderen worden overgebracht naar het kloosterfiliaal van Oedelem. De vijf

zusters geven geen les in het schoolgebouw, maar op een fabriekszolder (die overigens ook dienst

doet als noodkerk). Één jaar later krijgen de onderwijszusters beschikking over het kasteel van baron

de Thibault de Boesinghe in Ruddervoorde. In juni eisen de Duitsers het kasteel op en mogen de

zusters terugkeren naar het klooster. Halfweg december 1918 vallen alle onderwijsactiviteiten

opnieuw in hun plooi.

In 1935–1936 worden er twee nieuwe klaslokalen en een keuken bijgebouwd. In mei 1940 vallen de

Duitsers voor de tweede maal in België binnen. De school is in de kortste keren overbevolkt door

vluchtelingen en soldaten waardoor alle lessen worden geschorst. Na de capitulatie kunnen de

kinderen weer normaal naar school gaan. In 1955–1956 is het aantal leerlingen zodanig groot dat de

parochiezaal wordt gebruikt als kleuterschool. Ondertussen worden enkele oude gebouwen

afgebroken of vernieuwd en komen er twee nieuwe kleuterklassen bij. Na de bouwwerken kunnen er

vier klassen (eerste tot en met vierde graad lager onderwijs) en drie kleuterklassen in de school

terecht.

In het weekend van 21-22 oktober 1989 was het feest! De school is 100 jaar oud en dit wordt

gevierd. Ook Zuster Martha Madryl wordt in de bloemetjes gezet. Zij was gedurende de periode 1970

-1978 directrice, wat haar ook de laatste zuster-directrice van de school maakt. In het schooljaar

1993-1994 keren de zusters definitief terug naar de vestiging in Moorslede. Twee jaar later worden

NOTEER ALVAST IN JE AGENDA:

2015/01/18 10u30 Nieuwjaarswiekebabbel (persoonlijke uitnodiging volgt)

IN MEMORIAM

Op 28 november 2014 overleed ons lid Etienne Poupaert. Hij was een gekend figuur in de

gemeente en zeer actief op politiek, sportief en cultureel gebied. Hij was sinds de stichting lid van

onze kring. We betuigen langs deze weg ons oprecht medeleven aan zijn vrouw Diana en zijn

OOSTKAMPSE ERFGOEDRAAD

De Oostkampse gemeenteraad zette onlangs het licht op groen voor de oprichting van een erfgoed-

raad. Deze raad zal het gemeentebestuur met raad en daad bijstaan voor alles wat met erfgoed te

maken heeft. De erfgoedraad wordt samengesteld uit vertegenwoordigers van de 4 heemkringen die

in Oostkamp een werking hebben en mensen die professioneel actief zijn in het erfgoeddomein. HKO

vindt dit een goed initiatief en wil hier actief aan participeren. Onze kring vaardigt dan ook Jan

Demulder en Jaak Van Hulle af om namens onze vereniging in deze raad te zetelen.

WIE ZOEKT DIE VINDT: 75 JAAR BRANDWEER

De Oostkampse vrijwillige brandweer werd in 1939 opgericht. Dit jaar vieren ze dus hun 75ste

verjaardag. Hier wordt op het jaarlijkse Sint-Barbarafeest de nodige aandacht aan besteed. In het

kader van deze viering helpt HKO de brandweer met het digitaliseren van beeldmateriaal. Deze foto’s

worden ook opgenomen in onze beeldbank. Hieronder vind je enkele foto’s van onze brandweer in

actie.

Heb je zelf nog informatie (beeldmateriaal, documenten,…) over onze brandweer? Contacteer dan

17 maart 2003: fabriek Bauwens 29 mei 2000: Kieskeur 15 januari 1997: meubelfabriek Lauwers

WAARDAMME VERTELT II

Op zondag 30 november

sloegen HKO en de 60+

Waardamme de handen

in elkaar voor de tweede

editie van Waardamme

Ver te l t . Op deze

vertelnamiddag, die in

de Wara doorging, stond

Waardamme 1914-18

centraal. Jaak Van Hulle

was gastheer en duvel-

doet-al. Wim Deneweth

kwam vertellen over de

Waardamse soldaten. Etienne Clybouw bracht een getuigenis over

oud-strijder Georges Clybouw. Het werd een boeiende namiddag

voor de meer dan 30 aanwezigen.

18 JANUARI 2015: WIEKEBABBEL

De Gemene en Loweiden vormen een

landbouwgebied in Assebroek en

Oedelem van maar liefst 80ha. Heel

bijzonder is dat dit gebied al meer

d a n z e v e n e e u w e n i n

gemeenschappelijke eigendom is van

zogenaamde aanborgers. Marc

Vandepitte, hoofdman van de

Gemene en Loweiden vertelt ons op

de Wiekebabbel over het boeiende

verleden van de Gemene en

Loweiden en de huidige werking,

doorspekt met leuke weetjes en