Nieuwsbrief nr 5 - oktober 2016 Duurzaam Bankieren · Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de...
18
Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom Nieuwsbrief nr 5 - oktober 2016
Transcript of Nieuwsbrief nr 5 - oktober 2016 Duurzaam Bankieren · Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de...
DuurzaamBankierenHet Hoe en Waarom
Nieuwsbrief nr 5 - oktober 2016
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Waar staat de bank
De circulaire economie is de volgende stap naar een duurzame samenleving. ABN
AMRO’s Sector Banker Industrie David Kemps spreekt met Arie de Jong, directeur van
recyclingexpert in de mobiliteitsbranche ARN, over de circulaire auto.
Steeds meer Nederlanders kiezen
ervoor om een auto te delen of te
huren. Maar al dat delen en huren
leidt tot een intensiever gebruik
van auto’s. Gevolg: auto’s en auto-
onderdelen gaan minder lang mee.
De 300 Nederlandse toeleveranciers
in de mobiliteitsbranche spelen
daarop in met innovaties die moeten
leiden tot de volledig recyclebare,
ook wel circulaire auto.
ABN AMRO’s David Kemps kent de
circulaire economie, onderzocht de
veranderde vraag van consumenten
en schetst de gevolgen voor de
auto-industrie in het rapport Op
weg naar de circulaire auto. Het
belang van circulaire productie in
de auto-industrie zal fabrikanten er
volgens hem toe aanzetten nauwer
met toeleveranciers samen te
werken om innovatieve en circulaire
oplossingen te ontwikkelen. Juist
voor Nederlandse toeleveranciers
liggen hier volgens hem kansen.
Hoe kan ABN AMRO bijdragen
aan de komst van de circulaire
auto? Voor ‘Waar staat de bank’
reisde Kemps naar Tiel. In de
fabriek van recyclingexpert in de
mobiliteitsbranche vraagt hij het aan
algemeen directeur Arie de Jong.
Hoe kan ABN AMRO bijdragen aan de komst van de circulaire auto?
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Sinds 2005 kunnen klanten van ABN AMRO kiezen voor duurzaam vermogensbeheer. Niet
eerder was duurzaam vermogensbeheer zo populair als nu. Daarom lanceert de bank dit
najaar ook duurzaam beleggingsadvies zodat klanten met beleggingsadvies ook volledig
duurzaam kunnen beleggen. Managing Director Wealth Advisory and Investments bij ABN
AMRO Eran Habets: ‘Er is bij klanten met beleggingsadvies een sterke vraag naar een
volledig duurzame portefeuille. Ik kan mij zelfs voorstellen dat we op een zeker moment
alleen nog duurzaam beleggen.’
Duurzaam beleggen is populair.
In 2015 belegden ABN AMRO en
ABN AMRO Mees Pierson voor
hun klanten een recordbedrag van
6,4 miljard euro op duurzame wijze.
Daarvan kwam zo’n 3,7 miljard
euro van klanten in Nederland. Ten
opzichte van 2014 steeg het belegde
vermogen in duurzame beleggingen
met 19%. En in 2016 zet deze
stijging door.
Ook voor retailklanten is duurzaam
vermogensbeheer sinds 2015
mogelijk. Eran Habets: ‘We zien
hier een natuurlijke instroom van
deze klanten. Dit geeft aan dat
er vanuit een brede klantengroep
interesse is voor duurzaam beleggen.
We praten hier over duurzaam
vermogensbeheer. Hierbij geeft de
klant de beleggingsbeslissingen uit
handen aan de bank.’
Bij beleggingsadvies bepaalt de
klant zelf in welke ondernemingen
en fondsen belegd wordt.
Duurzaam beleggingsadvies richt
zich hoofdzakelijk op advisering
in duurzame beleggingsfondsen.
Zo kan er relatief eenvoudig goed
gespreid worden. Habets: ‘Voorheen
moesten klanten die duurzaam
wilden beleggen kiezen voor
vermogensbeheer of expliciet vragen
naar een duurzame invulling bij
Niet eerder was duurzaam beleggen zó populair
Duurzaam beleggingsadvies Niet eerder was duurzaam beleggen zó populair
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
beleggingsadvies. Daarnaast kregen
wij veel vragen over de mogelijkheid
van impact beleggen.’ Een keuze voor
duurzaam beleggingsadvies betekent
dat er uitsluitend nog maar duurzame
beleggingen worden aanbevolen,
inclusief impact beleggingen.
Wat is duurzaam beleggen?
Een vraag die vaak wordt
gesteld is “wat zijn duurzame
beleggingen eigenlijk?” En wat is
“impact beleggen” precies? Bij
duurzaam beleggen wordt juist in
ondernemingen belegd die zich in
positieve zin onderscheiden op het
gebied van ecologische, sociale en
bestuurlijke criteria (ESG). Denk
daarbij aan een onderneming
die alleen maar duurzame
energie gebruikt. Omdat de term
“duurzaamheid” een breed begrip
is, heeft ABN AMRO strikte criteria
vastgesteld om te bepalen of een
belegging duurzaam is. Rico Fasel,
Directeur Product Management
Beleggingsadvies bij ABN AMRO: ‘Zo
moet een duurzaam beleggingsfonds
duurzaamheid meenemen in haar
beleggingsproces en moet er sprake
zijn van uitsluitingen, waaronder
bijvoorbeeld de productie van tabak
en vuurwapens. In de situatie dat
er over specifieke bedrijven wordt
geadviseerd, zullen er geen bedrijven
worden aangeboden met een
“slechte” duurzaamheidsindicator.’
De duurzaamheidsindicator is
gebaseerd op gegevens van het
duurzaamheidsonderzoekbureau
Sustainalytics.
Impact beleggen
Impact beleggen is belangrijk bij
duurzaam beleggingsadvies. Bij
impact beleggen investeren klanten
in ondernemingen die bewijsbaar een
positieve, sociale, maatschappelijke
bijdrage leveren, bijvoorbeeld
door microfinanciering en het
stimuleren van lokale economieën.
Er wordt onder andere belegd in
het FMO Privium Impact Fund dat
belegt in hernieuwbare energie en
leningen aan de agrarische sector in
ontwikkelingslanden. Habets: ‘Het
fonds heeft impactdoelstellingen
op het gebied van werkgelegenheid
en het terugdringen van CO2.’ De
populariteit van impact investing
neemt toe, niet alleen bij zeer
vermogende beleggers maar ook
bij kleinere beleggers. ‘Het is een
combinatie van “goed doen” en
mooie rendementen. Dat spreekt
veel van onze klanten aan. Het
is “noblesse oblige”, maar dan in
combinatie met een financieel
rendement.’
Duurzaam beleggingsadvies Niet eerder was duurzaam beleggen zó populair
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
De gebouwen van ABN AMRO zijn al bijna energieneutraal, nu verschuift de focus naar
het vervoer van medewerkers. Zij gaan duurzamer reizen naar hun werk. Doel: de CO2-
uitstoot van reizend ABN AMRO met de helft terugbrengen. Hoe gaat de bank dit bereiken?
HR Director Reward & Performance Management Frank van den Brink: ‘Straks kunnen
medewerkers zeggen dat een kwart van hun collega’s op de fiets en bijna de helft met het ov
komt.’
Waarom een duurzaam
mobiliteitsbeleid?
‘De afgelopen jaren zaten we
natuurlijk niet stil. We gaven
medewerkers al de mogelijkheid
om een ov-kaart naar keuze aan
te vragen. Zeker 6.500 collega’s,
circa 34% van alle medewerkers,
deden dit ook. Maar we wilden
onze ambities opschroeven. Het
idee ontstond in de aanloop naar
de klimaattop van Parijs in 2015.
Ons doel: de uitstoot van CO2
door reizende medewerkers voor
2020 met de helft terugbrengen.
Daartoe hebben we afgevaardigden
uit alle delen van het bedrijf bij
elkaar gebracht en de vraag op tafel
gelegd: aan welke knoppen kunnen
we draaien om de CO2-uitstoot te
halveren?’
En, wat was de uitkomst?
‘De knoppen waar we aan draaien
zijn APK: Autokilometers, Parkeren
en Keuzemogelijkheden. Onze lease-
auto’s zijn verantwoordelijk voor twee
derde van onze CO2-uitstoot. De
grootste impact kunnen we maken
door het aantal autokilometers te
verminderen. Een gebalanceerde
mobiliteitsmix van ontmoedigende
én stimulerende maatregelen op
het terrein van parkeren en vervoer
moet dat gaan bewerkstelligen.
Om te beginnen brengen we
‘Duurzaam reizen wordt de norm’
Mobiliteitsbeleid ‘Duurzaam reizen wordt de norm’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
het aantal parkeerplaatsen rond
ons hoofdkantoor in Amsterdam
de komende jaren terug met
achthonderd vergunningen. De
kans dat je als medewerker een
vergunning krijgt, wordt afhankelijk
van factoren als de noodzaak om te
reizen in je functie, de afstand naar
je woning, de toegankelijkheid tot
openbaar vervoer, je vitaliteit.’
‘Dan lease-auto’s. Ik verwacht dat
op termijn het fenomeen lease-auto
geheel verdwijnt. Maar daar zijn
we nu nog niet klaar voor. Voorlopig
hebben we de keuzevrijheid in
auto’s beperkt door een jaarlijks
teruglopend maximum vast te stellen
voor de CO2-uitstoot van nieuwe
lease-auto’s. Extra voorwaarden
maken het verder moeilijker om
ervoor in aanmerking te komen. Zo
is een functiegebonden lease-auto
pas beschikbaar als de medewerker
15.000 zakelijke kilometers maakt,
exclusief woon-werk-verkeer.
Voorheen was dat 12.000 kilometer.’
‘Door onder meer het bieden van
alternatieven hopen we medewerkers
te verleiden tot meer duurzame
keuzes voor reizen. Om het reizen
per openbaar vervoer aantrekkelijker
te maken, nemen we de P+R op in
de ov-kaarten van medewerkers die
echt ver weg wonen. Ook zetten we
in op elektrische fietsen. Nu komt
9% met de fiets naar het werk. Maar
het potentieel is 23%. De elektrische
lease-fiets is nu opgenomen in het
keuzepalet van de medewerkers en
in onze fietsenstalling hebben we
extra mogelijkheden om fietsen op
te laden. Ook in delen van ritten zit
potentie. Van alle personeelsleden
van ABN AMRO zijn er 10.000 met
tenminste één collega in de buurt, dat
wil zeggen op maximaal 500 meter
woonafstand. Er zijn er 4.000 met
meer dan vier collega’s in de buurt.’
Hoe reageren medewerkers?
‘Er zijn er genoeg die hebben gemaild
en schrijven: “Goed dat we dit doen.
Goed dat we bijdragen aan een
duurzame wereld.” Veel mensen
vragen hoe ze zelf nog meer kunnen
bijdragen, vinden het leuk dat ze
straks op een verjaardag kunnen
vertellen dat een kwart van alle
medewerkers op de fiets komt. Maar
dat neemt niet weg dat er voor veel
medewerkers veel emotie omheen
zit. Een lease-auto is een belangrijke
arbeidsvoorwaarde. Door goed te
communiceren maken we duidelijk
dat het hier om een short term pain,
maar een long term gain gaat en dat
we de keuze in lease-auto’s beperken,
maar het aanbod in de mobiliteitsmix
vergroten. Transparant en duidelijk
communiceren hierover is dus
belangrijker dan ooit. We willen dat
onze medewerkers begrijpen waarom
we duurzaam willen zijn en niet willen
wijken op dit belangrijke thema.’
Wat bespaart ABN AMRO met
duurzaam reizen?
‘Er zijn twee belangrijke
kostenposten: parkeren en auto’s.
Voor een bepaald gedeelte maakten
we tot nu toe de kosten voor parkeren
en auto’s niet transparant. Hierdoor
zie je dat vooral ten aanzien van het
niet duurzaam gebruiken van de
auto, het niet altijd duidelijk is welke
kosten daaraan zijn verbonden voor
de organisatie. Ik geloof dat het gaat
helpen als we deze kosten in eerste
instantie transparant maken en in
tweede instantie de medewerker
zelf daar een verantwoordelijkheid
in geven. Verder besparen we
door standaardisatie van de
arbeidsvoorwaardelijke auto en
door het reduceren van het aantal
bijgehuurde parkeerplaatsen in
Amsterdam. Maar laat dit helder
zijn: kosten besparen is niet het
doel. Het geld dat we besparen,
stoppen we weer in de mogelijkheid
tot duurzame keuzes. We bieden
leaserijders nu naast hun lease-auto
een mobiliteitskaart aan, zodat ze
gestimuleerd worden om ook met
het ov te reizen. We maken parkeren
op afstand mogelijk door P+R aan
te bieden en we financieren er de
nieuwe e-bike regeling van.’
‘Een lease-auto is
een belangrijke
arbeidsvoorwaarde. Daar
zit veel emotie omheen.’
Mobiliteitsbeleid ‘Duurzaam reizen wordt de norm’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Gaat het nieuwe beleid ver
genoeg?
‘We hebben een hele goede stap
gezet. We hebben een doelstelling
verbonden aan het verduurzamen en
die gaan we halen. Maar natuurlijk
kijk ik naar nog onontgonnen
gebieden. Ons vlieggedrag
bijvoorbeeld. Daar valt veel te
winnen. Ik denk dat we pas tevreden
mogen zijn als duurzaam reizen de
norm is geworden.’
Reductiedoelen
PERIODECO2-UITSTOOT MOBILITEIT
REDUCTIE
eind 2013 20,09 0%
eind 2014 17,98 11%
eind 2015 16,55 18%
eind 2016 15,03 25%
eind 2017 14,15 30%
eind 2018 13,23 34%
eind 2019 12,40 38%
eind 2020 11,40 43%
Mobiliteitsbeleid ‘Duurzaam reizen wordt de norm’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Duurzaam vastgoed ‘Verduurzamen van ABN AMRO’s vastgoedportefeuille gaat sneller dan gedacht’
Een jaar geleden begon ABN AMRO aan haar ambitie: de meest duurzame vastgoedbank
van Nederland worden. Waar staat de bank nu? Rutger Schuur, Hoofd Real Estate & Public
Sector Clients: ‘Het gaat als een speer.’
De verduurzaming van de
vastgoedportefeuille van ABN
AMRO gaat sneller dan Hoofd
Real Estate & Public Sector Clients
Rutger Schuur had gedacht. ‘Veel
partijen in de vastgoedmarkt
zijn aan de slag gegaan met
verduurzaming. Vooral de leegstand
in de vastgoedsector is aangepakt.
Het afgelopen jaar was ABN AMRO
betrokken bij de transformatie van
180.000 vierkante meter vastgoed.
Onze doelstelling om tot 2018
300.000m2 te verduurzamen, is
daarmee in zicht. Het gaat als een
speer.’
Maar er is ook werk aan de
winkel. ABN AMRO wil de CO2-
uitstoot in de bebouwde omgeving
terugdringen. Had een jaar
geleden 1% van ABN AMRO’s
vastgoedklanten een A-label,
inmiddels is dat 7%. ‘Dat zou
sneller mogen’, stelt Schuur. ‘Maar
dit proces heeft meer tijd nodig.
Zo gaat dat nou eenmaal met
bewustwording en wetgeving.’
Schuur is vooral optimistisch over
de vanzelfsprekendheid waarmee
verduurzaming een rol heeft
opgeëist in de vastgoedsector. ‘De
vastgoedsector neemt duurzaamheid
inmiddels mee in business cases
en bij het waarderen van vastgoed.’
De overheid zou het proces verder
kunnen versnellen, als die met
wetgeving komt om haar eigen
‘Verduurzamen van ABN AMRO’s vastgoedportefeuille gaat sneller dan gedacht’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
duurzame doelstellingen te behalen.
‘Maar daar mag je als vastgoedsector
niet op wachten’, zegt Schuur. ‘Je
moet er zelf mee aan de slag gaan.’
Duurzame investeringstool
Hij zag het afgelopen jaar goede
initiatieven ontstaan in de sector.
In het netwerk van taxateurs
bijvoorbeeld. ‘ABN AMRO heeft
een groot netwerk van taxateurs in
Nederland, waarmee goed wordt
samengewerkt aan verduurzaming.
Er is afgesproken om duurzaamheid
als thema in het taxatierapport en
in de waardering van vastgoed mee
te nemen. Het is mooi om daar als
financier een rol in te kunnen spelen.’
De timing voor verduurzaming
van vastgoed is in elk geval goed.
Het lage renteniveau maakt het
aantrekkelijk om te investeren.
Schuur: ‘En daar kan ABN AMRO
bij helpen, bijvoorbeeld met de
duurzame investeringstool die in
maart is gelanceerd. Met deze quick
scan krijgen bedrijven zicht op hun
energielasten, CO2-uitstoot en de
maatregelen die ze kunnen nemen.’
Hiervoor hebben we 1 miljard
euro gealloceerd. ‘Het is voor
ons belangrijk dat vastgoed
verduurzaamt, omdat het label een
steeds belangrijkere rol gaat spelen
bij investeringen’, aldus Schuur. ‘De
Nederlandsche Bank beoordeelt label
D tot en met F al als matig tot slecht.
Ze heeft er een hoog risicoprofiel
aangehangen. En juist op die
risicoprofielen gaat de toezichthouder
steeds meer monitoren, om zo het
risicoprofiel van ons als bank te
beoordelen.’
Projectontwikkelaar OVG wist
met de herontwikkeling van
vier kantorenpanden – twee in
Amsterdam en twee in Rotterdam
– 30% CO2 te besparen. Dat
staat gelijk aan 750 ton. De
projectontwikkelaar bracht 50.000
vierkante meter opnieuw op de
markt. Schuur: ‘De gebouwen gingen
van een G-label naar een A-label.
OVG kreeg van ABN AMRO een
green loan voor de ontwikkeling van
deze panden.’
Acht jaar stond het oude
belastingkantoor in Den Haag
bij Hollands Spoor leeg totdat
Geste Groep het transformeerde.
Het gebouw huisvest nu 155
studentenwoningen en 750 vierkante
meter aan winkels en horeca. ‘Het
gebouw is helemaal gestript; echt
alles is anders’, zegt Schuur. ‘De
transformatie heeft een positieve
invloed op de hele buurt. Want daar
waar veel leegstand is, is het vaak
niet aantrekkelijk om je te vestigen.’
Duurzaam vastgoed ‘Verduurzamen van ABN AMRO’s vastgoedportefeuille gaat sneller dan gedacht’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Sociaal ondernemen ‘Je maakt pas echt impact als je sociale onderneming ook winst maakt’
Harry Hummels is de eerste hoogleraar Sociaal Ondernemerschap van Nederland, een
leerstoel die mede door ABN AMRO mogelijk is gemaakt. Voor welke uitdagingen staan
sociaal ondernemers volgens hem? En: wat is de sleutel tot succesvol sociaal ondernemen?
‘De grootste uitdaging is de bedrijfsvoering.’
Wat is sociaal ondernemerschap?
‘In 2050 leven er 9,5 à 10 miljard
mensen op aarde en dat brengt de
nodige maatschappelijke uitdagingen
met zich mee. Denk aan het milieu
beschermen, armoede bestrijden
en mensenrechten versterken. Over
deze en andere uitdagingen dachten
ondernemers als Anita Roddick (The
Bodyshop), Ben Cohen en Jerry
Greenfield (Ben & Jerry’s) al in de
jaren negentig na. Ze besloten met
hun winstgevende ondernemingen
een maatschappelijke bijdrage
te leveren. Inmiddels denkt een
groeiend aantal ondernemers over
deze thema’s na, mede ingegeven
door de Sustainable Development
Goals een internationaal
“reddingsplan” voor de aarde.’
Wanneer ben je sociaal
ondernemer?
‘Sociaal ondernemers leveren een
bijdrage aan een betere wereld.
Je bent een sociaal ondernemer
als je op ondernemende wijze een
maatschappelijk doel nastreeft of
een maatschappelijke uitdaging wilt
oplossen. Denk aan Plastic Whale dat
plastic uit de Amsterdamse grachten
vist om daar “wasteboards” van te
maken. Of aan lunchcafé Blixem in
Nijmegen, dat volgend jaar twintig
jaar bestaat en daarmee de oudste
sociale onderneming is die mensen
met een afstand tot de arbeidsmarkt
aan werk helpt.’
‘Je maakt pas echt impact als je sociale onderneming ook winst maakt’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Leerstoel Sociaal Ondernemerschap
Harry Hummels is sinds mei dit jaar de eerste hoogleraar Sociaal Ondernemerschap in Nederland. Hij bekleedt
de leerstoel aan de Utrecht University School of Economics. Hummels start een onderzoekstraject naar
internationale innovatie in de waardeketen, te beginnen met de waardeketen van cacao. Ook is Hummels
hoogleraar Ethics, Organisations and Society aan de Universiteit Maastricht, waar hij onderzoek doet naar de
reflectie op het waarden gedreven handelen in het bedrijfsleven, de financiële sector en de samenleving.
Voor welke uitdagingen staan
deze ondernemers?
‘De grootste uitdaging is de
bedrijfsvoering. Het is niet
genoeg om maatschappelijke
waarde te hebben. Je kunt pas
echt betekenisvol zijn als je
onderneming winst maakt. Dat
is een spanningsveld voor veel
sociaal ondernemers. Een recent
voorbeeld is de ondernemer die een
supermarkt zonder verpakkingen
startte. Hij is failliet gegaan, omdat
hij zijn bedrijfsvoering onvoldoende
op orde had. Hij had alles te positief
ingeschat, van zijn potentiële
klantenkring tot de kosten. Ik
vind het dus best bijzonder dat
lunchcafé Blixem als initiatief van
een zorginstelling al bijna twintig jaar
bestaat.’
‘Een goede onderneming heeft
leiderschap nodig, maar ook visie,
maatschappelijke betrokkenheid,
marketing, productontwikkeling en
verkoop. Alleen als je alles op orde
hebt, kun je ook op de lange termijn
een bijdrage leveren. Sommige
sociaal ondernemers zoeken
daarvoor samenwerking met een
multinational. Nobelprijswinnaar
van de Vrede Muhammad Yunus
bijvoorbeeld. Hij begon samen met
Danone een sociale business voor
verrijkte voeding, speciaal voor
ondervoede kinderen. Danone
voegt microvoedingsstoffen aan de
voeding toe. Het is een commerciële
onderneming, maar alle winst
wordt opnieuw geïnvesteerd in
vergelijkbare ondernemingen.’
Wat kan een bank doen voor de
ondernemers?
‘Veel. Zonder financiers kunnen
sociale ondernemingen moeilijk
bestaan. Ze zorgen voor het
benodigde kapitaal. Een voorbeeld
vormt het ABN AMRO Social
Impact Fonds. Financiers weten
vaak ook veel van een gezonde
bedrijfsvoering. Impact investment
– investeren in ondernemingen die
bewijsbaar een positieve, sociale,
maatschappelijke bijdrage leveren –
wordt steeds populairder. Inmiddels
is op wereldschaal al meer dan 100
miljard euro geïnvesteerd in onder
andere microfinanciering, duurzame
energie, gezondheidszorg, sociale
huisvesting en duurzame voeding.’
Sociaal ondernemen ‘Je maakt pas echt impact als je sociale onderneming ook winst maakt’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Circulaire Green Tour Een wake-up call in het circulair paviljoen
Stakeholders van ABN AMRO mochten tijdens een Green Tour, op de Dag van de
Duurzaamheid op 10 oktober, afdalen in de bouwput van het circulair paviljoen. ‘Ik wist niet
dat circulair bouwen zo complex was.’
Scholieren Chiara en Alexander
staren vol interesse rond in de
bouwput die de komende maanden
zal uitgroeien tot ABN AMRO’s
circulair paviljoen. Om hen heen
muren die zijn gemaakt van restafval
uit steenkoolproductie, boven hun
hoofd een grid van larixhouten balken
met duurzaam geproduceerde lak en
onder hun voeten lopen de buizen
die het grondwater die het paviljoen
energiezuinig koelen en verwarmen.
Chiara: ‘Ik wist niet dat circulair
bouwen zo complex was. Echt over
alles is nagedacht.’ Alexander: ‘Als
het nodig is kunnen ze alles weer
uit elkaar halen en hergebruiken; net
lego.’
Hans de Jong, Projectmanager
Facility Management en Mark van
Rijt, Managing Director Facility
Management bij ABN AMRO, leiden
geïnteresseerden rond tijdens
een Green Tour door het circulair
paviljoen in aanbouw. Scholieren,
deskundigen, medewerkers; jong
en oud, dalen met helm, hesje
en veiligheidsschoenen af in de
bouwput van wat de komende zes
maanden zal transformeren tot een
circulaire hotspot.
Voorafgaand aan de rondleiding
vertelt Van Rijt in de bouwkeet naast
het project waarom ABN AMRO
investeert in circulair bouwen.
‘Sinds de industriële revolutie is
de hoeveelheid CO2 in de lucht
sterk gaan stijgen en onttrekken we
steeds meer grondstoffen uit de
aarde. We zijn het de generaties die
na ons komen verplicht de CO2-
uitstoot terug te dringen en minder
grondstoffen op te maken. Dit kan
Een wake-up call in het circulair paviljoen
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
door op zoek te gaan naar nieuwe
materialen óf door beter om te gaan
met bestaande materialen. Zeker
voor Nederland is dit belangrijk.
We halen twee derde van onze
grondstoffen van buiten de Europese
Unie. Dat maakt ons kwetsbaar.’
Showcase voor circulair bouwen
Het circulair paviljoen zal mei 2017
openen als ontmoetingsplek op de
Zuidas. Een grotendeels openbare
ruimte, niet alleen voor medewerkers
en relaties maar vooral ook voor
andere gebruikers en omwonenden.
Net als bij het energieneutraal
maken van het ABN AMRO-kantoor
in Alkmaar en bij de verduurzaming
van het hoofdkantoor wordt ook de
kennis die de betrokkenen opdoen
bij de bouw van het circulair paviljoen
volledig openbaar. ‘Right to copy’,
noemt Van Rijt dit. ‘Met het paviljoen
willen we als bank een showcase
voor circulair bouwen neerzetten.’
Hans de Jong legt uit hoeveel
er komt kijken bij de selectie
van materialen. Hij laat een
kleine selectie van de gebruikte
materialen zien. Het larixhout is
lokaal behandeld en door slimme
maatvoering is restafval tot een
minimum teruggevoerd. Bij de
productie van het beton, een
bekende vervuiler, is 35% reductie
van CO2 gerealiseerd. En alles wordt
gemonteerd zónder ook maar een
druppel kit, pur of lijm. Als De Jong
tijdens de Green Tour vertelt dat de
binnenmuren van de vergaderzalen
uit een bestaand gebouw komen,
realiseert bezoeker Jasper Feuth,
werkzaam bij een grote Nederlandse
energiemaatschappij, hoe ver
ABN AMRO het circulaire bouwen
doorvoert. ‘ABN AMRO is echt
heel ver op het gebied van circulair
bouwen, we kunnen nog veel van
elkaar leren.’
Toch verkeert circulair bouwen
volgens De Jong nog in de
experimentele fase. ‘De bouwsector
is een van de grootste vervuilers,
maar ook een van de meest
traditionele sectoren. We gaan dan
ook continu de gesprekken aan met
leveranciers over de duurzaamheid
van materialen. Het aluminium
dat we gaan gebruiken, bestaat
bijvoorbeeld standaard voor 50
procent uit gerecycled materiaal.
Uiteindelijk hebben we onze
leverancier kunnen bewegen om dit
voor ons paviljoen naar 100 procent
te brengen.’
ABN AMRO-medewerkers Tina
Beoletto en Cees Henk Koelewijn
lopen met De Jong op. Beoletto:
‘Ik heb privé een grote interesse
in duurzaamheid en dit geeft een
mooi inzicht in wat er op deze schaal
gebeurt. Wat mij opvalt is dat echt
over élk detail is nagedacht. Echt
cradle-to-cradle, geen loze woorden.’
Koelewijn: ‘Zelfs het isolatiemateriaal
wordt van hergebruikt materiaal
gemaakt. Om precies te zijn van
16.000 oude spijkerbroeken die
onder het ABN AMRO-personeel
worden ingezameld. Zo dragen we
als collega’s allemaal ons steentje bij
aan het paviljoen.’
Circulaire Green Tour Een wake-up call in het circulair paviljoen
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Richard (re)tweet ‘Duurzaamheid negeren leidt tot verkeerde keuzes’
Hoofd Duurzaam Bankieren Richard Kooloos rangschikt elk kwartaal zijn favoriete (re)tweets.
De oogst van deze keer: de circulaire auto, energietransitie en kinderen die vertellen hoe de
wereld er in 2030 uit moet zien.
In de ruim 2.000 dagen als
geregistreerd Twitteraar drukte
Richard Kooloos, hoofd Duurzaam
Bankieren bij ABN AMRO, meer dan
3.000 keer op de tweet-knop. Hij
deelt wat hij denkt, doet en ziet in de
wereld van duurzaamheid. Dit is zijn
selectie tweets van het afgelopen
kwartaal.
‘Van Blackrock tot De Nederlandsche
Bank; een steeds bredere groep slaat
alarm over het klimaat. Daaronder ook
kennisinstituten als het Planbureau
voor de Leefomgeving. Hun oproep
zie ik als een aanmoediging van de
feitelijkheid: het draait niet meer om
visie of geloof, maar om het feit dat
er echt een energietransitie nodig
is. Het thema van ABN AMRO’s
Prinsjesdagseminar was dan ook
energietransitie. Nederland moet
de komende jaren harde keuzes
maken om aan de verplichte
klimaatdoelstellingen – CO2-neutraal
in 2050 – te voldoen, is te lezen in
ABN AMRO’s Prinsjesdagrapport “Na
aardgas komt zonneschijn”. Natuurlijk,
er zijn nog vragen. Toch is het tijd om
nu te beginnen aan energietransitie.
Vanuit onze positie als bank hebben
we de handschoen al opgepakt. Met
energiebesparing van de gebouwde
omgeving bijvoorbeeld, zijn we al
begonnen.’
Richard (re)tweets: ‘Duurzaamheid negeren leidt tot verkeerde keuzes’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Green bonds keurmerk
‘Op 6 september maakte nieuwssite
GlobalCapital de winnaars bekend
van de Sustainable and Responsible
Capital Market Awards. ABN
AMRO won in de categorie “most
impressive bank green bond issuer”.
Een green bond is een obligatie
waarmee beleggers investeren in
duurzame projecten. Met green
bonds faciliteren wij institutionele
beleggers die hun vermogen
duurzaam willen beleggen. Daarbij
hanteren wij een erg hoge norm en
voldoen we aan het Climate Bond
Initiative keurmerk. Heel fijn dat dit
wordt onderkend, maar belangrijker
is het feit dat een dergelijk keurmerk
voor een hogere standaard zorgt.
Per slot van rekening mag iedereen
een bond een green bond noemen,
waardoor het nog weleens voorkomt
dat een green bond in feite een
green washing bond is. Met een
keurmerk als dit weten beleggers dat
het goed zit.’
‘Practice what you preach. Dus
rij ook ik in een elektrische auto.
Ik stuurde de tweet nadat ik mijn
auto had snelgeladen. Het netwerk
van snellaadstations toont dat de
elektrische auto een volgende
fase van volwassenheid ingaat. De
angst om lange afstanden te rijden,
neemt af. Ik rij nu vier jaar elektrisch.
Twee weken nadat ik mijn eerste
elektrische auto kreeg, stond ik langs
de weg. Door een softwarefout
had de auto een verkeerd bereik
aangegeven. De laadpaal haalde ik
niet meer. In een oplegger arriveerde
ik thuis. Toen was elektrisch rijden
nog pionieren, nu normaliseert het.’
‘De CEO van Blackrock Larry Fink
waarschuwde de Fortune 500: als
je het duurzaamheidsrisico niet
meeneemt in je bedrijfsvoering, ga je
de verkeerde keuzes maken en dan
investeren we niet meer in jou. Het
is nogal een verschil of een groene
activist of de CEO van ’s werelds
grootste vermogensbeheerder deze
boodschap afgeeft. Het toont eens
te meer dat als je duurzaamheid niet
meeneemt in je bedrijfsvoering, je
buiten de boot valt. Niet voor niets
vragen ook toezichthouders om
duurzaamheidsrisico’s mee te wegen
in plannen en beslissingen.’
Richard (re)tweet ‘Duurzaamheid negeren leidt tot verkeerde keuzes’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
Inzicht in duurzaamheid
‘ABN AMRO belegt en leent voor
423 miljard euro. Wij hebben als
draaischrijf voor geld invloed op waar
dat geld naartoe gaat. Door vragen
te stellen, gesprekken te voeren,
analyses te maken en inzichten te
geven kunnen we sturen op meer
duurzame keuzes. Alleen al inzicht
geven in de duurzaamheid van
beleggingen helpt en daarom gaan
we ook nog meer transparantie
bieden. Wel moet je beseffen dat
je opereert in een commercieel
speelveld en het dus stapje voor
stapje gaat. Nichespelers zetten
radicaler in op duurzaamheid, maar
wel met veel minder geld.’
‘Op 8 september had in het
Westergastheater in Amsterdam de
kick-off plaats van de campagne ’17
doelen die je deelt’. De campagne
bestaat uit een reeks van zeventien
videoportretten waarin kinderen – de
leiders van de toekomst – hun visie
op de wereld van 2030 delen. De
campagne sluit aan bij de ‘Global
Goals for Sustainable Development’,
die de VN-lidstaten in 2015 opstelden
en die ervoor moeten zorgen dat de
wereld in 2030 eerlijker, gezonder
en duurzamer is. Tot nu waren de
doelstellingen vooral voer voor
specialisten. Door ze nu via kinderen
te laten duiden, maak je ze voor een
grote groep toegankelijk. Als een kind
het kan uitleggen dan kan het geen
complexe boodschap zijn. Met een
aantal financiële partijen bekijken we
nu hoe we die doelstellingen kunnen
helpen realiseren via onze klanten.
De studie die daaruit voortkomt,
bieden we in december aan minister
voor Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking Lilianne
Ploumen aan.’
‘Tweemaal werden we genomineerd
voor de Responsible Business
Awards 2016. Ten eerste voor de
Social Impact Bonds, waarvan wij
er vijf van de zeven hebben helpen
realiseren. Ten tweede voor onze
rapportage over ABN AMRO’s
inspanningen op het gebied van
mensenrechten. Overigens is
ABN AMRO de eerste financiële
instelling ter wereld die de Guiding
Principles Reporting Framework van
de Verenigde Naties toepast op de
verslaggeving over mensenrechten.
Natuurlijk doen we nog veel meer,
maar op die andere terreinen zijn
we niet de enige bank. Op het
terrein van sociaal ondernemerschap
en mensenrechten zijn we echt
onderscheidend. Het is mooi als
derden met bijvoorbeeld een
nominatie onderkennen dat we
daarin vooroplopen.’
Richard (re)tweet ‘Duurzaamheid negeren leidt tot verkeerde keuzes’
Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 juli 2016 - 1 oktober 2016
‘Auto’s zullen steeds efficiënter
worden ingezet. Uber was in die
zin nog maar de eerste stap. Straks
hebben we auto’s zonder chauffeur,
auto’s die zelf rondrijden en mensen
van a naar b brengen. Dat betekent
minder parkeerplekken, minder
parkeerterreinen. Een auto bezitten is
niet langer nodig, je koopt vervoer in.
Daimler Benz doet het al met Car-
to-go. Deze ontwikkeling vraagt om
een circulaire auto. Particuliere auto’s
hebben in Europa nu een gemiddelde
leeftijd van 9,7 jaar, maar staan voor
95 procent stil op een parkeerplaats.
Met autodelen worden auto’s bijna
34 procent van de tijd gebruikt. Door
het intensievere gebruik gaat het
voertuig korter mee.’
‘Ik denk dat de zelfrijdende
vervoersdienst sneller komt dan we
denken. Het is relatief eenvoudig
om auto’s op de snelweg zelf te
laten rijden. De last mile, het ritje
door de binnenstad, is complexer.
Maar hoe belangrijk is die last mile?
Lange ritten, zeg van Groningen naar
Amsterdam, doet de auto en het
laatste stukje neem je voor eigen
rekening. Dat is geen science fiction
meer.’
Richard (re)tweet ‘Duurzaamheid negeren leidt tot verkeerde keuzes’
ABN AMRO
Duurzaam Bankieren
Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam
P.O. Box 283, 1000 EA Amsterdam
Nederland
abnamro.com/duurzaam-bankieren
