NIEUWSBRIEF Jeannette...

N I E U W S B R I E FJeannette NoëlhuisJaargang 25 • Nr. 1

CCaatthhoolliicc WWoorrkkeerr

AAmmsstteerrddaamm

GEEF HET NOËLHUIS HET NOËLHUIS CADEAU!

2 • Jeannette Noëlhuis

Het Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amster-dam Zuidoost. Onze levensstijl is gebaseerd op eenvoud,gastvrijheid, gebed en directe actie voor een betere samen-leving. De gemeenschap is ontstaan vanuit de Catholic Wor-kerbeweging in de Verenigde Staten.

De Catholic Worker is een beweging van radicale christe-nen en is pacifistisch en anarchistisch ingesteld: onze loy-aliteit aan het Koninkrijk van God is groter dan onze loy-aliteit aan het Koninkrijk der Nederlanden. Ons streven isom het evangelie handen en voeten te geven door vreed-zame getuigenissen op plekken waar het wringt en doorconcrete hulp aan de armsten.

In het evangelie van Matteüs (hoofdstuk 25) zegt Jezus:“Al wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzien-lijksten van mijn broeders en zusters, hebben jullie voorMij gedaan”. Tot de onaanzienlijksten anno 2013 horenook de mensen in onze samenleving die wij het stempel‘illegaal’ opdrukken. Daarom leven we samen met elf totachttien mensen zonder papieren (afhankelijk van hetaantal kinderen dat bij ons woont), die soms nog welen soms ook niet uitzicht hebben op een verblijfsvergun-ning. We (proberen te!) delen wat we hebben met ande-ren die minder hebben. We vragen geen salaris voor watwe doen, maar ontvangen wel kost en inwoning.

In de kerngroep werken christenanarchisten en democra-ten, vegetariërs en vleeseters, hardcore protestanten en La-tijn prevelende katholieken, jong en iets minder jong, manen vrouw, samen onder één dak. De Catholic Workerbe-weging heeft geen partijprogramma of hoofdkantoor. Ie-der binnen de beweging zoekt steeds opnieuw naar nieu-we en oude antwoorden op de vragen van de tijd. We zienhet als een persoonlijke taak van ieder om te helpen wan-neer iemand in nood is. We maken geen aanspraak op over-heidsgeld. Dankzij de steun van veel mensen, engelen enheiligen en Gods erbarmen kan deze gemeenschap bloeien.

Margriet Bos, Mattias Brand, Frits ter Kuile, Farina Maletz

Jeannette Noëlhuis • 3

Woord vooraf

Huisnieuws – door Margriet

Bedelnap

25 jaar Jeannette Noëlhuis – door Gerard Moorman

Ieder mens is een icoon van God – door Mattias

Een bloemetjeshoes, onbevlekte ontvangenis en

vingerverf – door Farina

Wie zwijgt, stemt toe – door Frits

Geef het Noëlhuis .... het Noëlhuis cadeau!

Heilige Dorothy Day? – door Gerard Moorman

Ontmoetingen in Rwanda – door Geeske Hovingh

Agenda

Boekbespreking: Religie voor Atheïsten – door Mattias

De Occupy-beweging van de ‘Onzichtbaren’

– door Sophie Hinger

Wakes her en der

3

4

7

8

12

14

18

21

22

25

27

28

30

32

INHOUD WOORD VOORAF

25 jaar Matteüs 25 in de praktijk

Al 25 jaar is het Noëlhuis een toevluchtshaven voor on-

gedocumenteerde migranten. Voor korte of langere tijd

wonen zij bij ons en delen we de maaltijd en het leven.

Natuurlijk kijken wij in deze nieuwsbrief terug naar de

afgelopen 25 jaar. Maar we dromen ook over de komen-

de jaren. Wat valt er te verwachten? Stijgende huren,

strafbaarstelling van illegaliteit of juist een menslievend

nieuw beleid?

We nodigen u uit om dit jubileum met ons te komen vie-

ren op 22 juni (zie pagina 21) en we willen u ook alvast

laten delen in onze plannen om het 'middenschip' van

het Noëlhuis te kopen. Tot het niet meer nodig is, kie-

zen wij voor solidariteit met de gemarginaliseerden van

onze samenleving.


- door Margriet

Iets anders dat me een flashback gafnaar mijn maand in Afrika was toen ik‘s avonds hoorde over de eerste dag dater in de tuin gewerkt was. Na maandenwachten op groen licht van een fondsen het einde van de winter was hetineens zover: er werd gewerkt aan detuin! De vervuilde grond werd afgegra-ven, vruchtbare aarde aangebracht ener kwamen kunstig gelegde tegelpaad-jes tussen de bedden. Toen de tuin klaarwas, ging Siska met jeukende handenaan de slag en Sandrine, Rosita en Aniahielpen die eerste middag in de tuin enwaren er enthousiast over om zo samenbuiten bezig te zijn. Ik mocht een paar keer helpen op hetland in Rwanda. De voldoening die hetgaf om samen met anderen in een rus-tig tempo een boel fysiek werk te ver-

zetten wens ik onszelf ook toe in dezetuin. Ik hoop en verwacht dat de tuin eenechte verrijking van het samen wonenkan zijn waar we allemaal aan kunnenmeedoen. Een plek waar huisgenotennaar toe kunnen, vlakbij huis even be-zig kunnen zijn en waar we allemaal devruchten van kunnen plukken; versegroenten en kruiden die we samen heb-ben verbouwd.

Caleb was ook heel blij met de ‘oogst’van een kamertje in de buurt van zijn kin-deren. Hij is betrokken vader en pen-delde voortdurend heen en weer om hente helpen met hun schoolwerk, zwem-lessen en wat dies meer zij. Tot zijn enonze grote vreugde ontving hij kortdaarop zijn papieren en kan hij nu nogmeer voor zijn kinderen betekenen. Wenamen ook afscheid van onze Somali-sche huisgenoot Mohammed. Hij ver-trok vanaf Schiphol om de korte over-steek naar zijn familie in Engeland te ma-ken. Deze oversteek maken wij zondernadenken, maar hij had maanden moe-ten wachten tot hij mocht.

Mohammed kon een nieuw bestaan gaanopbouwen maar we hebben de afgelo-pen tijd vanaf de zijlijn ook meegeleefdmet de Vluchtkerk, waar een grote groepvluchtelingen aandacht vroeg voor hungecompliceerde situatie waar geen een-voudige oplossing voor leek te zijn. Erbestaat grote overlap tussen de mensendie wij als huisgenoten mogen hebbenen hen. Mattias heeft hen onder andereop kerstavond bezocht en een deel vanonze uitgebreidere gemeenschap deedmee met hun demonstratie.

Komend uit een groot gezin is de drukte van het Noëlhuis voor mij als eenwarme deken. Bij thuiskomst tref ik bijna altijd wel een huisgenoot in dekeuken of elders in huis om een praatje mee te maken, je dag aan te ver-tellen of juist zijn of haar verhaal te horen. Wanneer ik een huisgenoteaanmoedig toch vooral buiten te gaan zitten om van de zon te genieten,staat ze erop mij te helpen met boontjes doppen en zo zit ik al keuvelendweer even in Afrika, waar ik eind 2012 op bezoek was.

Huisnieuws


Gebroken mensen

Op een avond wordt er aangebeld, depolitie staat voor de deur met een vrouwop sokken en haar 2-jarige dochtertjeop de arm. Ze hadden haar begeleid van-uit het zuiden van het land om haar vei-lig bij ons te brengen nadat ze uit eenerg nare situatie was ontsnapt. En zozaten wij ineens middenin de kinderbe-scherming, overleg met advocaten en ge-harrewar met translate.google om ons-zelf bij haar verstaanbaar te maken aan-gezien haar Nederlands nog niet zo goedis. Dat hoort ook bij de gastvrijheid diewe willen bieden al is het niet ons uit-gangspunt om zo intensief huisgeno-ten te begeleiden. Meestal zorgen demensen die voor iemand om onderdakvragen voor het onderhouden van decontacten met advocaat, IND en hulp-verlening terwijl wij gastvrijheid verle-nen. Het stelt ons voor de vraag hoeveelwe bereid zijn te doen voor onze naasteen hoeveel geduld we op kunnen bren-gen in bijvoorbeeld lastige communi-catie.

Zoals overal waar mensen samen zijn,merk je op den duur dat ook wij eenverzameling gebroken mensen zijn diehet samen probeert te redden. Dit sa-menwonen gaat niet zonder miscom-municaties, kleine strubbelingen en me-

ningsverschillen. Het samen delen vanwat er is zorgt regelmatig voor opmer-kingen bij de wekelijkse vergadering.Zo vraagt een huisgenoot al weken waarzijn groene kop is gebleven die hij eenkeer per ongeluk in de keuken had la-ten staan en zeur ik standaard over wasin het washok dat niet wordt opgeruimden wasmanden die niet goed worden ge-bruikt of fruit dat lijkt te verdampenzodra het gekocht is.

Retraite

We zijn als gemeenschap enorm drukgeweest met de voorbereidingen voor de

symbolische ‘opening’ van het nieuwegevang op Schiphol. In dit gebouw wor-den ook mensen zonder papieren vast-gehouden. We organiseerden dit als Ca-tholic Worker Amsterdam met de ker-ken van de Haarlemmermeer, Time ToTurn en gesteund door Amnesty Inter-national. Het was een erg geslaagde dagmet honderden mensen die meeliepenmet de Mars van de Gastvrijheid. De di-recteur van Amnesty International hieldeen toespraak en we liepen met een ge-weldige fanfare een ronde om het ge-bouw om vervolgens bloemen, spelle-tjes, (woorden)boeken en sleutels aante bieden.

Mars voor GastVrijheid, foto Gerritjan Huinink


Na deze actie waren we als kerngroepredelijk uitgeblust en kwakkelden weook een beetje met onze gezondheid.Daarom was het wel fijn dat we een wee-kendje met elkaar op retraite gingen omop te laden en samen na te denken overde gang van zaken in het huis op eencompleet andere locatie. We waren tegast bij het Franciscaans milieuproject.Een prachtige landelijke plek met ergaardige geestverwanten en veel ruimte,rust en stilte. Een belangrijk onderwerp was bezin-ning op het zo voor de hand liggendeidee om bij gelegenheid van het 25-ja-rig bestaan van de gemeenschap aan on-ze trouwe achterban te vragen ons hetNoëlhuis cadeau te doen. Los van het fi-nanciële plaatje was het goed te pratenover achterliggende ideeën: wat doet hetmet de visie en missie van het Noëlhuiswanneer we bezit hebben? Wat voor ef-fect kan het hebben dat we vast zittenaan deze plek? Wie is verantwoordelijkals we stoppen als Noëlhuis of als we dekosten niet meer kunnen opbrengen?Het was een goed gesprek waarin weopen tegen elkaar uitspraken hoe we er-in stonden en wat onze hoop en vreeswaren. De hoop op minder vaste lastenen meer geld rechtstreeks naar het huisin plaats van in de bodemloze put vande woningbouwcorporatie deed ons be-

sluiten dit plan aan jullie voor te gaanleggen. Dat doen we op bladzijde 21.

Ecosysteem

Farina ging samen met een oud-vrijwil-ligster een avondje naar een internatio-naal verhalen-vertel-event waar ze deband ‘La duda del duende’ bestaande

uit een vijftal muzikanten uit Spanje enDuitsland opduikelden die de volgendeavond bij ons kwamen eten. Na de af-was schaarden we ons in een kring inde tv-kamer met thee en kaarsjes en zet-ten de jongens met zacht getokkel in.Iedereen die thuis was kwam erbij zit-ten en samen genoten we van het effectvan hun muziek: ontspanning, een ge-

BEDELNAPBEDELNAP

• Voor ‘t huis komen (riet)suiker, zonnebloemolie, aardappels, tomaten-saus, kaas en UHT (soya)melk altijd van pas. Net als zeep, shampoo entandpasta. We hebben nog voldoende koffie, liever ook geen snoepgoed.En we zijn extra blij met fair trade/biologische producten.

• Gelukkig is menig nieuw huisgenoot, M/V of kind, blij met een fiets.Fietsen zijn welkom! Ook een loopfietsje voor de peuters komt weer vanpas want de ene peuter heeft de zijne meegenomen naar zijn nieuweonderkomen en het andere loopfietsje heeft het begeven.

• Als mensen verder kunnen, krijgen ze vaak een uitzetje mee en om datweer aan te vullen zijn éénpersoons dekbedden en hoeslakens welkom.

• Na acht jaar trouwe dienst is de oude zwengel-pomp uit de kraaktuin verdwenen. Wij missen hem erg. Hoe nu het dorstige walnotenboompje te laven? Hoe (favoriet bij groot en klein!) met sissende wolken stoom het vuurtje te blussen alswe weer huiswaarts gaan? Kortom, als iemand nog een ongebruikte zwengelpomp over heeft, dan houden wij ons aanbevolen!

• Het jaarverslag van 2012 staat op onze website. Wie liever een papierenjaarverslag heeft, meldde zich en dan sturen we het toe.

• Gebed en financiële steun blijven onontbeerlijk!


voel van harmonie en saamhorigheid.Toen we samen muziek gingen makenwerd het alleen maar leuker! Onze 10-jarige Justin bleek een geboren hangdrum-mer, evenals Rosita.

Rosita geef ik momenteel fietsles en on-danks dat het de eerste keer is dat ik datdoe, gaat het heel aardig. Ze heeft eenenorme drive om samen met haar twee-jarig dochtertje overal naartoe te kunnenfietsen en was best teleurgesteld toenze niet na één middagje oefenen kon fiet-sen. Halima, een oud-huisgenoot enmoeder van vier kinderen, komt nog metenige regelmaat logeren om inkopen tedoen bij de Afrikaanse winkeltjes die deBijlmer rijk is en om de kinderen in detuin vuurtjes te laten stoken met Fritsen Onno. Ook andere oud-huisgenotenkomen nog regelmatig langs, wat mijerg goed doet. Niet alleen om te horenhoe het met hen gaat, maar ook om temerken dat het huis voor hen een plekis waar ze graag terugkomen. Het is fascinerend te zien hoe nieuwehuisgenoten hun plekje zoeken en mees-tal vinden in het bijzondere ‘ecosysteem’van het huis. En zo komen en gaan on-ze huisgenoten en zie ik wat hetzelfdeblijft aan het Noëlhuis en wat voor in-vloeden iedereen met zich meebrengten geniet ik van de levendigheid in hethuis. Ω


- door Gerard Moorman

“We zaten gewoon te praten toen PeterMaurin binnenkwam. We zaten gewoonte praten toen zich rijen mensen vooronze deur begonnen te vormen, ‘Wehebben brood nodig’. We konden nietzeggen, ‘Ga maar’. Als er zes kleine bro-den waren en een paar visjes, moestenwe die delen. Er was altijd brood.” Zo be-schreef Dorothy Day in haar autobio-grafie het begin van de Catholic Worker-beweging.

Het Jeannette Noëlhuis is eigenlijk ookzo ongepland en spontaan begonnen.Geen beleidsplan of begroting, wel veelidealen: gastvrij leven in gebed en een-voud, delen met mensen die het min-der hebben, inzet voor een wereld waar-in het – in de woorden van Peter Maurin– ‘makkelijker is om goed te zijn’. Wewoonden met zijn drieën in een flat inde Bijlmer. We hadden elkaar leren ken-

nen bij de Catholic Worker in New York.Het kleinste kamertje in huis richttenwe in als kapel. Naast de woonkamer waseen soort bijkamer. Door een muurtjete timmeren werd het onze Christroom –de plek om Christus welkom te hetenin de gedaante van ‘een van de onaan-zienlijksten’. We legden contact met eenzelfhulporganisatie van daklozen. Enop een dag stond Ralph voor de deur,een grote, grofgebouwde Nederlandermet knalrood haar. We noemden onsnieuwbakken ‘huis van gastvrijheid’ naaronze bejaarde vriendin Jeannette Noël inhet Catholic Worker-huis voor daklozevrouwen in New York – een eerbetoonaan haar warme menselijkheid en open-heid van geest.

Na een jaar keerde Eileen terug naar deV.S. Paul en ik namen een tweede dak-loze man in huis. Het samenleven wasmoeilijk, niet alleen vanwege hun alco-holverslaving, maar ook vanwege hun

psychosociale problemen. Op een gege-ven moment hoorden we via een medi-sche missiezuster die vrijwilligster wasbij Vluchtelingenwerk over een Iraanse

In 1988 opende een groepje vrienden in de Bijlmermeer hun deur voor een dakloze man. Dat was de geboorte van het Jeannette Noëlhuis.Hieronder volgt een beschrijving in vogelvlucht van 25 jaar CatholicWorker-gemeenschapsleven.

25 jaar Jeannette

Jeannette Noël met br. Gerard Mathijssen OSBEgmond-Binnen, 1994


man die onder erbarmelijke omstandig-heden ergens in een keldertje woondeen dringend woonruimte nodig had. On-ze focus verschoof naar vluchtelingen.En langzaam werd ons appartementsteeds voller. Vaak logeerde er ook weleen vluchteling in ons kapelletje. In 1991vroegen we de woningbouwverenigingof er ergens in de Bijlmer twee apparte-menten naast elkaar beschikbaar wa-ren. We kregen er drie aangeboden. Wehadden met onze bescheiden salarissenhelemaal het geld niet om drie apparte-menten te betalen. Er moest een stich-ting komen om geld te kunnen wervenen om meerdere appartementen te kun-nen huren. Van een Emmaüsgroep kre-gen we vrachtwagens vol huisraad. Bin-nen enkele maanden groeide de gemeen-schap van vijf naar zo’n vijftien mensen.We leerden door schade en schande omhet gemeenschapsleven te structureren,huishoudelijke taken te verdelen en we-kelijks te vergaderen. Het lukte om al-les draaiende te houden, ook financieel.

GastvrijheidIk heb me er vaak over verbaasd hoe goedhet samenleven gaat tussen de mensen

in onze gemeenschap; mensen uit ver-schillende landen en continenten, vanverschillende religies en culturen. On-danks de enorme problemen waarmeeonze huisgenoten kampen is de sfeerin huis vaak heel gezellig. Mensen de-len elkaars wel en wee. Nieuwkomersworden gastvrij ontvangen. Natuurlijkis het gezamenlijk leven vaak niet mak-kelijk. Vooroordelen over en weer levener wel degelijk, maar vaak verdwijnendie op de achtergrond wanneer men el-kaar beter leert kennen. Extreme situa-ties met geweld of diefstal zijn relatiefzeldzaam. De grootste bron van erger-nis zijn de kleine dingen: waarom latenmensen hun afwas staan, waarom ma-ken ze zo’n troep – dat soort dingen.

Het belangrijkste in een gemeenschapals de onze is dat de vaste groep van Ca-tholic Workers in goede verstandhou-ding met elkaar leeft. Als die goede ver-standhouding er is, kan de gemeenschapzelfs de moeilijkste situaties wel aan.Als die ontbreekt, gaat het mis. In deloop van 25 jaar zijn er een aantal mo-menten geweest dat het voortbestaan vande gemeenschap aan een zijden draad-

je hing: door financiële malversaties dooreen van de kerngroepleden, door con-flicterende persoonlijkheden binnende kerngroep, door botsende visies. Maartelkens kwam de steppe weer tot bloei.

Visioenen van vredeIn 1996 sloot Frits ter Kuile zich aan bijde gemeenschap. In de Verenigde Statenhad hij de Catholic Worker leren ken-nen als een beweging die hem op hetlijf geschreven was. Hij wilde na allevredesactiviteiten in de V.S. en Europain het Noëlhuis komen wonen om zoweer in de buurt van zijn bejaarde moe-der te zijn. Onder zijn leiding begon-nen de wakes bij de grensgevangenis,aanvankelijk in Amsterdam Zuidoost,nu op Schiphol. De wakes gaan door totop de dag van vandaag.

In 2000 ondernam een lid van onze ge-meenschap, Susan van der Hijden sa-men met een Engelse Catholic Worker,de priester Martin Newell, een ploeg-

e Noëlhuis


schaaractie in Engeland. Ze betradeneen militaire basis en hamerden op eenvrachtwagen die speciaal was ontwor-pen voor het transport van kernkoppen.Susan en Martin maakten van de daar-opvolgende rechtszaak en gevangen-schap gebruik om te pleiten voor ato-maire ontwapening.

Om te zorgen voor voldoende schou-ders in huis om gastvrijheid te bieden,helpen jonge Duitse vrijwilligers van Ak-tion Sühnezeichen Friedensdienste sinds 2000voor een jaar mee. Zij brengen telkensweer een portie jeugdig enthousiasmein huis en ontpoppen zich steeds totgoede maatjes van de huisgenoten.

Catholic Worker medeoprichter PeterMaurin had het niet zo op industriali-satie en massaproductie. Gemeenschap-pen van boeren en ambachtslieden diein harmonie met de hen omringendenatuur leven, dat was zijn visioen. In 1998namen we een ongebruikt stukje landin gebruik. Tot op de dag van vandaaggenieten we daar van het wilgen knot-ten, vuurtjes stoken en bramen, fram-bozen en bessen plukken. In 2013 is eronder leiding van Siska ook een moes-tuintje bij het nieuwste appartementjevan het Noëlhuis gestart en kan ook hetgroente afval weer gecomposteerd wor-den.

GroeiDe Bijlmermeer werd vanaf het middenvan de jaren ’90 grondig onder handengenomen door de overheid. De socialeproblematiek was uit de hand gelopen:te veel criminaliteit, drugsoverlast, van-dalisme en concentratie van armoede.En dat pal aan de oostkant van de Zuid-as, het kloppend financieel-economischehart van Nederland; dat moest anders.Op de tekentafels van de stadsplannersmoest ook onze flat het veld ruimen vooraantrekkelijkere laagbouw. De kern-groep moest weer op zoek naar een nieuwonderkomen. Na een lange en moeiza-me zoektocht, vond uiteindelijk een nog-al gecompliceerde woningruil plaats metde verwante gemeenschap van het Har-riët Tubman Huis. Die was gevestigd ineen speciaal voor een woongroep ge-bouwde eenheid aan de Dantestraat. HetTubman Huis verhuisde naar drie naastelkaar liggende appartementen eldersin de Bijlmer. Wibo Mes, die lid was vanonze kerngroep van 2001 tot 2011, zorg-de er met zijn organisatorisch talent voordat de appartementen aan de Dante-straat met beleid werden ingericht enalle organisatorische zaken binnen degemeenschap efficiënter verliepen.

De gemeenschap is blijven groeien. Bo-ven het Jeannette Noëlhuis kon in 2006een klein appartement worden gehuurd,

waar nu ook gastvrijheid wordt gebo-den. In 2009 kocht ikzelf een apparte-ment op de vierde etage in hetzelfde trap-penhuis en maak weer deel uit van degemeenschap. Een ander oud-lid vande gemeenschap, Jellie Scholtens, is in2011 samen met haar man Albert Kootop steenworp afstand komen wonen.De laatste uitbreiding vond plaats in dezomer van 2012 toen Mattias Brand enzijn vrouw Siska in een appartement opde begane grond konden gaan wonen.

Vanaf 2010 ongeveer kwamen steeds va-ker jonge protestantse mensen op be-zoek. Ze waren allemaal geïnspireerddoor een nieuw soort geëngageerd enradicaal christendom dat uit de V.S. overis gewaaid. Mattias was de eerste diedaadwerkelijk de stap zette om lid teworden van de kerngroep. Hij kwam te-gelijk aan met Liesbeth Glas die na tienjaar missie in West-Afrika weer wildewortelen in Nederland, samen met haardochtertje Fati.

Met de komst van Margriet in het na-jaar van 2012 heeft de vaste kern van degemeenschap zich drastisch verjongd;we zijn nu met vier twintigers en tweevijftigers. In het begin was het een beet-je aftasten hoe de oecumenische samen-stelling van de gemeenschap zou uit-werken in ons gezamenlijk gebedsleven.


Maar het levert nauwelijks problemenop. Ons alternatieve heiligenboek vanRobert Ellsberg waaruit we lezen voorelke liturgie is bron van inspiratie voorons allemaal.

ResultatenIn de loop van 25 jaar tijd hebben velehonderden mensen voor korte of langetijd (het record staat op vijf jaar) mee-geleefd in huis. Normaal gesproken wo-

nen er tussen de elf en achttien vluchte-lingen in onze gemeenschap. Relatiefveel oud-huisgenoten kregen een ver-blijfsvergunning. Velen lukte dat niet.Sommigen keerden terug naar het landvan herkomst. Anderen proberen omzich staande te houden in Nederland.Met sommigen hebben we nog steedscontact. Met velen ook niet. De mees-ten waren in staat om ons te vergevenvoor de zeventig maal zeven maal dat

we tekort schoten in aandacht en nabij-heid; sommigen ook niet. Maar de belangrijkste resultaten zijn nietin getallen af te meten. Vele vriendschap-pen zijn gesmeed. Mensen zijn relatiesmet elkaar aan gegaan, sommigen zijnzelfs met elkaar getrouwd. Een aantalvan onze vrienden deelt hun woning nuook met ongedocumenteerde vluchte-lingen. Er heeft zich een hecht netwerkvan vrienden gevormd rondom het huis,dat zich de afgelopen paar jaar heeft ge-organiseerd in de ‘Catholic Worker Am-sterdam’. Sindsdien hebben de acties endemonstraties vanuit de gemeenschapsterk aan slagkracht gewonnen.

“De hemel is een feestmaal en het levenis eveneens een feestmaal, zelfs al is hetmaar met wat broodkorsten als er ka-meraadschap heerst […] De enige oplos-sing is liefde en liefde komt met ge-meenschap,” schreef Dorothy Day. Hetmooiste van het Jeannette Noëlhuis isinderdaad mensen te zien opbloeien diegekreukt, bang en eenzaam binnen ko-men. Soms na enkele dagen, soms naenkele weken bloeien ze op, niet alleenomdat ze een dak boven het hoofd heb-ben maar omdat ze zich gekend weten.Het is inderdaad vaak een feest om sa-men op weg te zijn. We gaan dus ge-woon door, we zijn immers nog maarnet begonnen! Ω


Het verhaal van moeder Maria Skobtso-va is als een soort drieluik. Elk deel meteen eigen dramatiek en onthullingenover de persoonlijkheid van deze bij-zondere vrouw. Het verhaal begint methaar geboorte als Lisa Pilenko in eenrijke aristocratische familie in Rusland.Ze was dichteres, tweemaal getrouwd,eerst met een Bolsjewiek en later meteen anti-Bolsjewiek. Tijdens de revolu-tie diende ze als burgemeester van haardorp en daarmee liep ze zowel gevaarvan politiek links als van rechts. In 1923vluchtte ze met haar drie jonge kinde-ren naar Parijs. Kort na aankomst stierfhaar oudste dochter aan hersenvlies-ontsteking. De impact van deze gebeur-tenis bracht een ommekeer in haar le-ven. Ze beëindigde haar rouwen met hetdiepe voornemen om een ‘meer authen-tiek en zuiver leven’ te leiden. Ze voelde

zich geroepen om te leven als ‘een moe-der voor allen die moederlijke zorg, on-dersteuning en bescherming nodig heb-ben’.

In Parijs nam de zorg voor de vele straat-arme Russische vluchtelingen haar hele-maal in beslag. Ze zocht hen op in degevangenissen, ziekenhuizen en op destraten waar ze bivakkeerden. Steedsmeer begon ze de religieuze dimensievan haar werk te benadrukken, het ideedat ‘ieder mens een icoon is van God,geïncarneerd op deze aarde’. Met dit in-zicht kwam het verlangen om God on-voorwaardelijk lief te hebben in haarbroeders en zusters.

Geen ommuurd kloosterEen orthodoxe bisschop bemoedigdehaar. Ze besloot om non te worden. In

1932 deed ze haar gelofte en werd Moe-der Maria Skobtsova, waarmee we inhet tweede deel van haar levensverhaalaankomen. In plaats van haar toevluchtte zoeken in een ommuurd klooster,ging ze wonen in een groot huis in Pa-rijs. Ze richtte er een kapel in, een soep-keuken en een opvangplek voor daklo-ze vluchtelingen. Haar ‘cel’ was een klei-ne ruimte in de kelder, naast de boiler.Ze zei over haar werk: “Bij het laatste oor-deel zal ik niet gevraagd worden of ik

Als gemeenschap laten we ons graag inspireren door het voorbeeld vanheilige en moedige mensen door de geschiedenis heen. Het leven van deRussisch-Franse non Maria Skobtsova (1891-1945) vertoont opvallend veelgelijkenis met die van Dorothy Day. Beiden verbonden een intens geeste-lijk leven met een politiek bewuste maatschappelijke inzet voor gemargi-naliseerden. Beiden baanden nieuwe wegen voor medegelovigen in res-pectievelijk de katholieke en de orthodoxe kerk. Skobtsova betaaldedaarvoor de hoogste prijs: haar levensweg eindigde in Ravensbrück.

Ieder mens is een ico


oon van Godsuccesvol was in mijn ascetische oefe-ningen, of hoe vaak ik me neergebogenheb in gebed, maar of ik de hongerigengevoed heb, de naakten gekleed en dezieken en de gevangenen bezocht.”

Haar huis werd niet alleen een centrumvan de werken van barmhartigheid, maarook van vernieuwing van de orthodoxetraditie. Terwijl de keuken vol was metmensen van de straat, werden er in dewoonkamer verhitte discussies gevoerddoor intellectuele kopstukken van deimmigrantengemeenschap. Uit deze ge-sprekken kwam een organisatie voort,‘Orthodoxe Actie’, die zich richtte opde realisatie van de sociale implicatiesvan het evangelie. Zoals Moeder Mariazei: “De betekenis van de liturgie moetvertaald worden naar het dagelijks le-ven, daarom kwam Christus in de werelden gaf hij ons de liturgie.”

SubversiefHet derde deel van haar levensverhaal be-gint met de Duitse bezetting van Parijsin 1940. In de context van de racistischeDuitse vervolgingen kreeg haar toewij-ding aan ieder mens als ‘icoon van God’een subversieve lading. Naast haar toe-

wijding aan Russische vluchtelingen,wist ze samen met anderen ook veel Jo-den en politieke vluchtelingen te red-den. Dit werk ging door tot hun arres-tatie door de Gestapo in 1943. Haar ka-pelaan Dimitri en haar zoon Yuri stier-ven in concentratiekamp Buchenwald.Moeder Maria Skobtsova werd gede-porteerd naar Ravensbrück en leefdedaar nog twee jaar te midden van onbe-schrijfelijke wreedheid en verschrikkin-gen. Ondanks dat ze geen habijt meerdroeg, bleef ze ook in het kamp als moe-der zorgen voor haar medegevangenen.Ze ondersteunde hun geloof, bemoedig-de hen en wist zo de vlam van mense-lijkheid levend te houden.

Toen ze non werd, had Maria gezegd:“Ik denk dat de wereld dienen betekentdat je je eigen ziel geeft om anderen te

redden.” In de hel van Ravensbrück vondze een vervulling van die roeping. In hetlicht van het verlossende lijden van Chris-tus vond ze betekenis voor haar eigenlijden. Ze schreef in een brief die hetkamp uit gesmokkeld werd: “Op dit mo-ment accepteer ik het lijden in de we-tenschap dat dit is hoe de dingen voormij nu moeten zijn.” Vlak voor haar doodborduurde ze met een naald en draaddie ze gekocht had met haar dagelijksebrood, een icoon van Maria die het kind-je Jezus draagt. Op de avond voor Pasen,31 maart 1945, slechts dagen voordathet kamp werd bevrijd door Russischetroepen, kwam Moeder Maria Skobtso-va om in de gaskamers van Ravens-brück. Ω

Deze tekst is een Nederlandse bewerking van de

levensbeschrijving van Robert Ellsberg, zoals

gepubliceerd in ‘All Saints’. Verder lezen kan in

het boek ‘Mother Maria Skobtsova: Essential

Writings’, van Jim Forest.


‘Naïeve spraakvermenging’

Op een internetsite over tweetaligheid vond ik een beschrijving vantweetaligheid bij heel jonge kinderen. Er stond iets geschreven over‘naïeve spraakvermenging’; het schijnt dat je dat vaak aantreft bij heeljonge kinderen die tweetalig worden opgevoed, maar nog niet begrijpendat ze twee verschillende talen spreken. Zoiets maakte ik mee met Lilian,onze twee en een halfjarige huisgenote. Vaak komt ze me opzoeken inmijn kamer, klopt op de deur, roept “Farina, are you there?”, opent de deurzonder het antwoord af te wachten en komt stralend op me af. Maar opeen keer stond ik op het punt de deur uit te gaan en had niet echt tijd.Lilian liet zich echter niet zo makkelijk afwimpelen en, terwijl ik me ver-der klaar maakte te vertrekken, kamde ze mijn kamer door tot ze mijnzadelhoes aantrof. Verbaasd vroeg ze me wat dat nou was. Ik legde haaruit: “Dat is voor mijn fiets.” Daarop kwam ze met de met bloemetjesbedrukte hoes naar me toe en vroeg mij deze aan haar voeten te doen. Ikwas eerst wat verbaasd, maar begreep toen dat ‘fiets’ voor haar klinkt alshet Engelse woord feet(s).

‘Kan je enkele anekdotes en impressies delen van jouw tijd in het Jeannette Noëlhuis?’ Op die vraag heeftFarina, de Duitse vrijwilligster die dit jaar meehelpt in huis, enthousiast gereageerd met de volgende ‘uit hetleven gegrepen’ verhaaltjes.

Een bloemetjeshoes, onbevlek

‘Zwanger’ na het joggen

Onlangs besloten Emma en ik dat wemaar weer eens in beweging moestenkomen. Aangezien er bij ons om de hoekeen klein park ligt, besloten we omdaar samen te gaan hardlopen. Verge-zeld van muziek uit mijn telefoon trok-ken we er dus op uit. Na veel pauzes enuitvoerige strekoefeningen kwamen wena ongeveer een kwartier weer bij hetNoëlhuis aan. Tijdens het avondetenverkondigde Emma dat haar lichaamaanvoelde alsof ze weer hoogzwangerwas en vlak voor de bevalling stond – engaf mij met een knipoog de schuld daar-van.


kte ontvangenis en vingerverf‘De kat uit de boom kijken’

Voor de demonstratie op 13 januari bij de grensgevangenisvlakbij Schiphol hadden we veel spelletjes gekocht, die weop een gegeven moment aan het gevangenispersoneel wildenoverhandigen; zij zouden het dan beschikbaar stellen aan degevangenen. De spelletjes kwamen goed ingepakt in stevigpapier aan in het Noëlhuis. Dat leek Margriet en mij een per-fecte aanleiding om vingerverf te kopen en daarmee met dekinderen aan de slag te gaan om de rollen papier mooi tebeschilderen. Zo gezegd, zo gedaan. De daaropvolgendewoensdagmiddag toen de kinderen vrij waren van school,nodigden wij hen uit om samen met ons in de keuken aan deslag te gaan met de vingerverf. Op Giuliana na die het geheelmet grote ogen gadesloeg, ging iedereen enthousiast aan de

slag. Binnen enkele minuten stond het papier vol metgezichten, bloemen en vlaggen. Steeds probeerde ik om ookGiuliana erbij te betrekken – maar zonder succes. Pas toen het papier zo’n beetje vol beschilderd was en de grotere kin-deren langzaamaan hun enthousiasme verloren en anderedingen gingen doen, kwam onze anderhalf jaar oudeGiuliana op gang. Terwijl Margriet en ik ook aanstaltenmaakten om andere dingen te gaan doen, bleef Giuliana methaar moeder in de keuken en toonde ineens heel veel aan-dacht voor al die kleuren. Toen ik een half uurtje later te-rugkwam om alles op te ruimen, was Giuliana van top totteen bedekt met kleur en nog steeds druk bezig om met deverf te experimenteren.

� Geknipt door u!Als u deze nieuwsbrief twee keer per jaar wilt ontvangen (indien mogelijk tegen een kleine donatie) vul dan het onderstaande

strookje in en stuur deze op naar het Jeannette Noëlhuis: Postbus 12622, 1100 AP Amsterdam

Naam: …………………

Adres:…………………….

Postcode en plaats:…………………………….

Telefoonnummer (eventueel):……………………………………………..

E-mail adres (eventueel):…………………………..

Aanmelden en afmelden voor de nieuwsbrief kan ook via internet. Stuur een e-mail naar [email protected] en ver-

meldt uw adresgegevens bij uw verzoek.

’’OOookk oopp ttwwiitttteerr wwaass eerr vveeeell aaaannddaacchhtt

vvoooorr oonnzzee aaccttiiee LLaaaatt UUww GGaasstteenn VVrriijj’’


- door Frits

Het zwijgen opgelegdToen ik in 1996 in het Jeannette Noël-huis kwam wonen, kerkte ik met enigeregelmaat in de Graankorrelparochie.Daar waren veel missionarissen actiefdie na hun terugkeer in het toch wel ergwitte Nederland zich senang voelden inde multiculti wereld van de Bijlmer. On-der hen was ook zuster Godelieve Pro-vé. Godelieve was ook nauw betrokkenbij ons huis. Een aantal jaren lang wasze de supervisor van de kerngroep. Zehad een enorme internationale ervaring.Ze werkte ruim vijftien jaar als arts inMalawi en Indonesië, ze maakte jaren-

lang deel uit van het algemeen bestuurvan haar congregatie, twaalf jaar zelfsals algemeen overste. Godelieve konook goed preken. Daartoe gaven de an-dere missionarissen die verantwoorde-lijk waren voor de parochie haar geluk-kig vaak gelegenheid. Het heette dangeen preek, maar een ‘overweging’ enallen waren blij met de stichtende wer-king van haar woorden. Tot de bisschophaar het spreken in de kerk eind negen-tiger jaren verbood. Ik was niet de enigein de parochie die dat zeer betreurde,maar niet de puf had om zijn teleurstel-ling aan de bisschop kenbaar te maken.

Moord en doodslagSinds 1984 toen de Franciscaanse Vre-deswacht naar Woensdrecht kwam omte waken bij de poort van de kruisraket-tenbasis, waak ik mee bij prikkeldraad.Nu al weer vele jaren bij de verschillen-de grensgevangenissen van Amsterdam.Roy Bourgeois is een groot voorbeeldvoor me. Dankzij zijn initiatief en bezie-lende leiding komen sinds halverwegede negentiger jaren elk jaar duizendenmensen waken bij Fort Benning in deAmerikaanse deelstaat Georgia rond 16november - de verjaardag van de moord

op de rector van de universiteit van ElSalvador, vijf mede Jezuïeten, hun huis-houdster en haar dochter. Deze moordwas begaan door El Salvadoraanse sol-daten die getraind waren in de SCHOOL

OF THE AMERICAS (SOA) in Fort Benning.Aan deze school zijn tienduizenden mi-litairen uit Zuid- en Midden-Amerikagetraind in allerlei kwade praktijken omde belangen van de Verenigde Staten envan de elite in die landen veilig te stel-len. Zoals de Argentijnse officieren diebetrokken waren bij de staatsgreep inArgentinië en het schrikbewind dat daar-

Wie zwijgt, stemt toe


op volgde. En een op de zeven hogereofficieren van de geheime dienst die inChili onder Pinochet vele mensenrech-ten schond, was leerling van de SoA.Ook Rios Montt, couppleger en dicta-tor in Guatemala, Manuel Noriëga, dic-tator van Panama, Guillermo Rodriguez,dictator van Ecuador, en vele van hun of-ficieren waren getraind in Fort Benning.

Van soldaat tot missionarisRoy Bourgeois werd in 1938 in het zui-den van de V.S. geboren. Hij herinnertzich dat niet één leraar, coach, priester,ouder noch hij zelf zei: “We hebben hiereen probleem en het heet racisme”. Ie-dereen zei dat rassensegregatie hun tra-ditie was en dat zwarten separate butequal, apart maar gelijkwaardig zijn endaarom naar zwarte scholen moestenen achterin de bus of kerk moesten zit-ten.Roy ging geologie studeren met debedoeling rijk te worden in de oliebusi-ness. Maar als patriot meldde hij zichvrijwillig aan voor frontdienst in Viet-nam om het rode gevaar te bestrijden.Wat hij daar zag en meemaakte, schok-te hem tot in het diepst van zijn ziel. Inzijn vrije tijd ging hij in een weeshuishelpen. Hij begon vragen te stellen. Opeen dag riep de commandant hem bin-nen en zei: “Luitenant, het is uw plichtals militair om de buitenlandse politiek

van ons land te implementeren, niet tebevragen of te bediscussiëren.” Na zijnmilitaire dienst besloot hij in te tredenbij de Maryknoll missionarissen, omdatdie werken met en voor de armsten derarmen.

Na zijn priesterwijding werd hij in 1972uitgezonden naar La Paz (Bolivia). Daarwoonde en werkte hij in een sloppen-wijk. Hij leerde van zijn parochianen datsolidariteit betekent dat je samen op-trekt, dat je de strijd voor gerechtigheidvan een ander tot de jouwe maakt. Royzag hoe het bewind van Hugo Banzer,ook een voormalig pupil van de SoA,met steun van de V.S. de armen onder-drukte en hun leiders uitmoordde. Navijf jaar werd Roy opgepakt en als on-gewenste vreemdeling uitgewezen.

WespennestIn 1980 werden bisschop Romero entwee Maryknoll medezusters van Roy,Ita Ford en Maura Clarke, in El Salvadorvermoord. Kapitein Roberto D'Aubuis-

son, die leiding gaf aan de moord opbisschop Romero en officieren betrok-ken bij de moord op zijn medezusters,waren getraind aan de SoA in Fort Ben-ning. Roy ging naar El Salvador en zaghoe ook de armen daar werden verkracht,gemarteld en vermoord.

Het kwam Roy ter ore dat een nieuwelichting van 525 El Salvadoraanse offi-cieren naar Fort Benning kwam om erde fijne kneepjes van onderdrukking teleren. Weer terug in de V.S. betraden Royen twee medestanders het Fort en klom-men vlak naast de barakken van deze of-ficieren in een hoge den. Toen de lich-ten uitgingen lieten ze door een luid-spreker een geluidsopname van de laat-ste preek van bisschop Romero schal-len: “Stop het moorden! Leg je wapens neer!Geef geen gehoor aan orders om je landgeno-ten te vermoorden ... maar gehoorzaam eenhoger gebod, de wet van God die zegt ‘Gij zultniet doden’”. Het was alsof er een wes-pennest tot leven kwam en ze werdendirect gearresteerd. De rechter zei datRomero's dood en wat er in El Salvadornog meer gebeurt irrelevant is, dat jeniet zo maar militair terrein mag betre-den en veroordeelde hen tot ... ander-half jaar gevangenis straf ! Vanuit degevangenis schreven ze vele open brie-ven die in Amerikaanse kranten werdengepubliceerd.


Met steun van zijn congregatie verleg-de Roy zijn missiegebied naar de V.S.en betrok een klein appartement tegen-over de hoofdingang van Fort Benning.Elk jaar organiseren ze een grote wakewaar 15-20 duizend (!) mensen aan meedoen. Wie zich geroepen voelt de basiste betreden wordt gearresteerd. Ruim300 mensen, waaronder veel religieuzen,gingen voor vele maanden het gevangin. Er is nu ook een kantoortje in Was-hington DC om te lobbyen voor het slui-ten van deze opleiding en om ook daarmet directe actie aandacht te vragen voordeze zaak.

Excommunicatie?! Voor mij als kleine waker bij het prikkel-draad in Woensdrecht en bij de grens-gevangenissen van Amsterdam zijn dewakes die Roy heeft laten opbloeien eenbron van inspiratie. Ik twijfel er niet aanof de Heilige Geest werkt met en doorRoy heen. Het doet mij dan ook erg veel

pijn dat de Katholieke kerk Roy onlangsheeft geëxcommuniceerd. Vanaf de ne-gentiger jaren ontmoette Roy vele diep-gelovige katholieke vrouwen die hemtoevertrouwden dat ze zich geroepenvoelden tot het priesterschap. Hij her-kende bij deze vrouwen dezelfde erva-ring die hij in Vietnam had toen hij voel-de dat God hem tot het priesterschapriep. Hij vroeg zich af of de roeping totpriester niet van God komt. En wie zijnwij, mannen, om Gods roeping van vrou-wen dan af te wijzen? Roy zag steedsmeer parallellen tussen het taalgebruikom de rassenscheiding uit zijn jeugd terechtvaardigen en het seksisme in dekerk: “traditie”, “gelijk maar met ver-schillende rollen”. Net als tegen deschendingen van de mensenrechten doorin Fort Benning getrainde Zuid-Ameri-kaanse soldaten, begon Roy zich duide-lijk in woord en daad uit te sprekenvoor het wijden van vrouwen tot pries-ter. Roy stemt in met het commentaar

van Joseph Ratzinger, de latere paus Be-nedictus XVI, op de apostolische con-stitutie Gaudium et Spes: “Boven de paus... staat nog steeds ons eigen geweten,dat boven alles gehoorzaamd moet wor-den, indien nodig zelfs tegen de eisenvan de kerkelijke autoriteit in.”

Ik heb zelf niet zo'n uitgesproken me-ning over het wijden van vrouwen ofmannen tot priester. Want het klerikaleaspect van de kerk is niet de reden datik van de kerk houd. Als de kerk meentRoy te moeten straffen, neem hem danzijn priesterschap af. Maar het doet mijerg pijn dat ik nog steeds in communioben met de vele priesters die kinderenmisbruikten en met de vele bisschop-pen die dit misbruik niet adequaat aan-pakten, maar ook met de vele soldatenen officieren die grove mensenrechten-schendingen begingen en begaan inZuid-Amerika, maar níet meer met zo'ngeweldig mens als Roy Bourgeois. Wiezwijgt stemt toe. Daarom als samenvat-ting van dit epistel: ik hoop dat RoyBourgeois weer in de communio wordtopgenomen en ik denk, zie, voel en weetdat de kerk, Gods volk onderweg, er veelbaat bij heeft als vrouwen een veel gro-tere rol krijgen.Ω

Aanbevolen lectuur: ‘My Journey from Silence

to Solidarity’, www.roybourgeoisjourney.org.


Al 25 jaar kunnen we dankzij desteun van velen gastvrijheid biedenaan ongeveer veertien mensen in demarge van de samenleving. Al 25jaar huurt het Noëlhuis de apparte-menten waarin we wonen. Maar dehuur wordt steeds hoger. Daaromzou het geweldig zijn als het huisaangekocht kan worden. Dan komtuw steun direct ten goede aan het Noëlhuis en verdwijnt nietmeer naar de woningbouwcorporatie. Vandaar dat we aanonze trouwe achterban de vraag willen voorleggen of jullieons hierbij willen helpen. Lees hieronder meer over de cijfers, hoe het werkt en wat ukunt doen.

De cijfersDe stichting Jeannette Noëlhuis huurt zes appartementen.In twee kleine appartementen in ons trappenhuis wordtvooral geslapen. Het leven speelt zich af in het grote huis inhet midden dat vier appartementen (samen 350 m2) beslaatdie door een gang met elkaar verbonden zijn. In dit ‘midden-schip’ bevinden zich de grote eetkeuken, de tv kamer, hetkantoor, vele slaapkamers, ruimte voor de wasmachines ende kapel. Dit middenschip is getaxeerd op €400.000,-.

Per jaar betalen we nu ruim € 26.000euro aan huur voor het middenschip.Als wij €400.000 aan giften (wij zijneen ANBI, dus giften zijn aftrekbaarvan de belasting) en al dan niet rente-dragende leningen bij elkaar kunnenbrengen, kan de stichting JeannetteNoëlhuis deze ruimte kopen. Met hetgeld dat we nu kwijt zijn aan de huur,

kunnen we de komende 15 tot 20 jaar de eventuele rente be-talen en de leningen aflossen. Terwijl de huur elk jaar om-hoog gaat, kunnen door uw jubileumgift of lening de vastelasten juist flink omlaag gaan.

Hoe werkt het? • U ontvangt na de zomer een brief met meer informatie. • We vragen dan eerst om toezeggingen voor een extra

donatie of lening. • Als blijkt dat uw aller enthousiasme groot genoeg is, dan

krijgt u daarover een bericht van ons en zullen we u vragende extra donatie of lening over te maken. Daarmee maaktu het mogelijk dat we het middenschip kunnen kopen enmet minder zware lasten aan de volgende 25 jaar begin-nen!

GEEF HET NOËLHUIS.... ...HET NOËLHUIS CADEAU!


- door Gerard

Lang voor haar dood, werd Dorothy Dayal door velen binnen en buiten de ka-tholieke kerk beschouwd als levendeheilige. Ze werd bewonderd om haardiepe geloof, haar radicale keuze om hetleven te delen van de armsten en haarlevenslange inzet voor gerechtigheid envrede. Day voelde zich echter duidelijkongemakkelijk bij alle lof die haar tendeel viel. Ze was zich diep bewust vanhaar tekortkomingen en wilde om diereden absoluut niet op een voetstuk ge-plaatst worden. Niet dat ze iets tegen heiligen had, in-tegendeel. “We zijn allen geroepen hei-ligen te worden,” schreef ze regelmatig,verwijzend naar de brief van de apostelPaulus aan de Romeinen. In haar gees-telijk leven speelde het voorbeeld van

heiligen een belangrijke rol; in haar co-lumns citeerde ze vaak haar favoriete hei-ligen.

Met argusogen bekekenAmerikaanse katholieken blonken in deeerste helft van de 20e eeuw uit in pa-triottisme; daarbij speelde hun minder-heidspositie mee en hun wens te tonennet zo vaderlandslievend als andere groe-pen te zijn. En dan begint een bekeer-linge die eerder werkte voor communis-tische en anarchistische publicaties sa-men met een excentrieke Franse filosoofeen beweging die zich luid en duidelijkuitspreekt voor de rechten van arbeidersop betere arbeidsomstandigheden en te-gen uitbuiting; tegen antisemitisme enracisme; tegen oorlog. De aartsconservatie kardinaal Spellman,die van 1939 tot 1967 de scepter zwaai-

de over het aartsbisdom New York, volg-de de activiteiten van de Catholic Wor-ker met argusogen. Het kwam tot eenconflict toen de Catholic Worker tijdenseen arbeidsconflict tussen katholiekegrafdelvers en het aartsbisdom openlijkde kant koos van de stakende grafdel-vers. In een brief aan Spellman deed Dayvergeefs een respectvolle en gepassio-neerde oproep om in gesprek te gaanmet de stakers. Niet lang daarna kreegDorothy te horen dat ze ofwel moeststoppen met de publicatie van de Catho-lic Worker-krant ofwel het woord ‘ka-tholiek’ moest schrappen.

Dat het nooit zover is gekomen is ener-zijds te danken aan het diplomatieke op-treden van Day, anderzijds aan de grotesteun die de Catholic Worker genoot,ook binnen de kerk. Want wat je ookmocht vinden van haar politieke stand-punten: voor iedereen was wel duide-lijk dat hier iemand was die zich ba-seerde op het evangelie en die prakti-seerde wat ze preekte.

Dorothy hield van de kerk en was indoctrinair opzicht een trouwe katholiek.Maar ze was zich terdege bewust van de

Op 13 november 2012 hebben de Amerikaanse bisschoppen tijdens hunnajaarsbijeenkomst unaniem besloten om het proces van heiligverklaringvan Dorothy Day te steunen. Reacties vanuit de Catholic Worker-bewe-ging zijn op zijn minst ambivalent. Veel Catholic Workers vrezen dat hei-ligverklaring afbreuk doet aan de radicaliteit en complexiteit van deoprichtster van de beweging. Dorothy Day zelf reageerde steevast geïrri-teerd op lofprijzing. “Noem me geen heilige. Ik voel er niets voor om zogemakkelijk afgedaan te worden.”

Heilige Dorothy Day?


tekortkomingen van kerkelijke leiders.Ze citeerde vaak een uitspraak van Ro-mano Guardini: “De Kerk is het kruiswaaraan Christus genageld is; men kanChristus niet scheiden van zijn kruis;men moet het uithouden met de con-stante ontevredenheid over de Kerk.”

Nieuwe evangelisatieHet ongemak binnen de Catholic Wor-ker-beweging met het enthousiasme vande Amerikaanse bisschoppen voor hei-ligverklaring heeft zeker ook te makenmet de conservatieve agenda van de hui-dige generatie Amerikaanse bisschop-

pen. Kardinaal Timothy Dolan van NewYork noemde de weg die Day gegaan is‘Augustijns’; “van seksuele losbandig-heid, abortus en ongehuwd moeder-schap, had zij - zoals Saul op weg naarDamascus – een radicaal bekeringsmo-ment en werd zij een heilige voor onze

Om het getuigenis voor vrede en gerechtigheid kracht bij te zetten, liet Dorothy Day zich af en toe arresteren en voor enkele wekengevangennemen. Toen ze jong was wegens haar inzet voor vrouwenstemrecht en later voor nucleaire ontwapening of zoals hierbo-ven, voor het recht van seizoenwerkers in de landbouw om lid van een vakbond te worden.


tijd.” Ze laat volgens de bisschoppen ziendat hoe ver iemand ook los is geraakt vanGod er toch altijd bekering en zelfs eenheilig leven mogelijk is. Day lijkt dus teworden ingepast binnen de kerkelijkecampagne van de nieuwe evangelisatie,en dat doet mij en veel anderen wel ergongemakkelijk achter de oren krabben.

De bisschoppen hebben gelijk dat toenDorothy Day toetrad tot de kerk ze inreligieus opzicht brak met haar eerdereleven. Dorothy vond in de kerk een spi-ritualiteit en geestelijke discipline diehaar paste als een handschoen en waarze zich haar hele verdere leven met gro-te ijver aan wijdde. Maar in ideologischopzicht zie ik vooral continuïteit: ze wisteen synthese te scheppen tussen evan-gelie, katholieke sociale leer en radica-

le maatschappijkritiek. Ze heeft nooithaar idealen van gerechtigheid en vre-de voor allen gecompromitteerd. Day’sovertuigingen waren duidelijk: je doetde werken der barmhartigheid zoals diein Mattheüs 25 staan beschreven en jeverzet je tegen wat daar haaks op staat,namelijk ‘de werken van oorlog’.

NavolgingNatuurlijk wordt Dorothy Day door ve-len allang beschouwd als moderne hei-lige, evenals mensen als Gandhi, Mar-tin Luther King en Oscar Romero. Maarhet is duidelijk dat een heiligverklaringveel meer mensen bekend zal makenmet haar voorbeeld. Misschien moetenwe de Amerikaanse bisschoppen dustoch dankbaar zijn.Ik ben ook niet bang dat het voor de rij-

ken en machtigen ongemakkelijke as-pect van haar leven en boodschap ondertafel kan verdwijnen. Ze heeft zoveel ge-schreven dat iedereen die zich in haarwerk verdiept automatisch in aanrakingkomt met waar zij voor wilde staan. Endan zijn er natuurlijk altijd nog die 160recalcitrante Catholic Worker-gemeen-schappen in de wereld, die zich solida-riseren met de armsten en die luid enduidelijk ‘nee’ zullen blijven zeggen te-gen nieuw wapentuig en nieuwe vormenvan onrecht en onderdrukking. Ω

“Zonder Dorothy Day, zonder datvoorbeeldige geduld, die moed enmorele bescheidenheid, zonder dievrouw die bleef bonzen op degesloten deur waarachter de mach-tigen met hun spelletjes de machte-lozen bespotten, zonder haar zouons verzet gewoonweg ondenkbaarzijn geweest. Ze sprak ons gewetenaan en maakte ons daarin creatief;ze maakte het onmogelijke waar-schijnlijk en bracht het vervolgenstot stand. Ze deed dit, in de eersteplaats, door te leven alsof de waar-heid echt waar was.”

Daniel Berrigan s.j., priester, dichter en inspirator van dePloegscharenbeweging


- door Geeske Hovingh

Wat was de aanleiding voor deze reis?Vanaf mijn middelbare schooltijd kom ikal met enige regelmaat in Taizé. Die plektrekt me aan vanwege de bezinning, deprachtige, meerstemmige liederen en deontmoeting met zoveel verschillendemensen. Toen ik er in september 2011weer was, werd er informatie gegevenover een reis naar Rwanda waar voor heteerst een Taizé-bijeenkomst georgani-seerd zou worden. Eigenlijk wist ik op datmoment niet eens precies waar Rwandalag, maar wel dat ik naar Afrika wilde.

En dan niet in de hoedanigheid van eensoort blanke weldoener, maar om échtmensen te ontmoeten. Dit initiatief leekdaar perfect voor en ik wist meteen: dátwil ik meemaken!

Hoe en door wie was deze bijeenkomst georga-niseerd?Vier Taizé-broeders uit Nairobi warenhoofdverantwoordelijk voor de organi-satie. De aanleiding was een jongeren-ontmoeting die ze eerder in die stad had-den georganiseerd onder de titel: Pilgrima-ge of Trust on Earth. Een aantal Rwandesejongeren dat daarbij aanwezig was gaftoen te kennen dat iets soortgelijks ookin Rwanda zou moeten plaatsvinden.Want door de vreselijke genocide van 1994zijn gemeenschappen en families ver-scheurd geraakt en groeien vele duizen-den jongeren op zonder ouder(s). Een

beetje trust on earth konden ze dus goedgebruiken. In samenspraak met broedersin Taizé werd daarom dit initiatief ont-plooid.

En dan arriveer je in Rwanda…Deze Taizé-bijeenkomst bestond uit tweedelen, verdeeld over twee weken. De eers-te week was een zogenaamde pre-meetingbedoeld voor de mensen van buiten Afri-ka, om hen een eerste kennismaking tegeven met het land. Ik werd in een gast-gezin geplaatst op het platteland, in hetdorpje Musambira. De kerk ter plaatseverzorgde een programma voor mij ende andere buitenlander, een Duits meis-je. We kregen de kans de taal en de cul-tuur een beetje te leren kennen en te ac-climatiseren. Ook werkten we op het landsamen met lokale jongeren. Dat was eenfascinerende ervaring. Aanvankelijk wer-den wij als blanken flink aangestaard enwas de sfeer wat lacherig. Maar als je dansamen met het werk begint, ontstaat erlangzamerhand een gesprek en vindt erecht uitwisseling plaats. Ik vond het heel

Ontmoetingenin RwandaNoëlhuisbewoonster en kerngroeplid Margriet heeft een bijzondere reisgemaakt naar Rwanda die mijn nieuwsgierigheid wekte. Om die redenkwam ze bij me langs met een USB-stick vol foto’s en een hoofd vol ver-halen.


bijzonder om dat mee te maken! Door-dat we met zo’n grote groep waren, za-gen we ook snel resultaat van onze in-spanning. In Nederland doen we zoveeldingen in ons uppie omdat dat het mak-kelijkst lijkt, maar ik heb in Rwanda echtgezien hoeveel meer je kunt bereiken alsje het samen doet.

Hoe was het leven in dat gastgezin?Ik logeerde bij een gezin met drie kinde-ren. Zij hadden een fijn huis en ik kreegeen kamer voor mezelf. Het was fantas-tisch om het Rwandese leven van zo dicht-bij mee te kunnen maken. En dan in allefacetten. Wat grote indruk op mij maak-te was de manier waarop ik als wildvreem-de – de families wisten eigenlijk nietsvan de gasten die bij hen zouden komenlogeren – in het gastgezin werd opgeno-men. Dat was een ervaring van weder-zijds vertrouwen die ik niet snel zal ver-geten. En juist omdat ik in het Noëlhuiswoon en werk, waar wij ‘wildvreemde’mensen ontvangen, was het zo bijzon-der om nu eens in de positie van die an-der te verkeren, zelf de ‘vreemde’ te zijnen gastvrijheid te ervaren.

Wat gebeurde er na die ‘pre-meeting’?Nu logeerde ik samen met een Rwan-dees meisje in een nieuw gastgezin inKigali, de hoofdstad van Rwanda. In dietweede week bewogen we ons steeds

tussen drie locaties. Eerst ontbeten wein onze gastgezinnen, dan verzameldenwe bij de lokale gastkerk voor het och-tendgebed en vervolgens vertrokken wemet bussen naar het hoofdterrein in Ki-gali voor de lunch, workshops en ge-bedsvieringen in de middag en avond.De eerste keer dat ik het Taizé-terreinbetrad, voelde als thuiskomen en ik wistmeteen: ‘Hier had ik zo naar uitgeke-ken!’ 8500 merendeels Afrikaanse jon-geren hadden zich daar verzameld en desfeer was heel bijzonder. Van buiten Afri-ka waren er ongeveer 100 jongeren ge-komen. Ik viel dus best op met mijn blan-ke huidskleur. Dat was overigens somsheel vervelend: als we met al die jonge-ren op de bussen stonden te wachten,

werd er vaak voorin de bus een plekjevoor mij vrij gehouden. Ik wilde die voor-keursbehandeling helemaal niet en stondmijn zitplaats dan ook graag aan iemandanders af.

Dat het de eerste keer was dat zoietsplaatsvond in Rwanda, was duidelijkmerkbaar. Overigens niet aan de organi-satie, want die was perfect. Maar wel aande onwennigheid van de deelnemers bijbijvoorbeeld de stiltemomenten. De eer-ste dag was het ’s avonds op het journaalen bij het middaggebed waren er vaakreligieuze leiders en andere belangrijkemensen om iets te vertellen. ’s Middagswerden er op het terrein allerlei work-shops georganiseerd. Ik woonde bijvoor-beeld een workshop bij over de omgangmet gehandicapten. Een man met eenspraakgebrek nam daar het woord. Aan-vankelijk werd hij uitgelachen, wat mijerg pijn deed en duidelijk maakte dat erin de omgang met gehandicapten nogveel onbekendheid is. Maar na verloopvan tijd luisterde iedereen naar zijn ver-haal en uiteindelijk kreeg hij een grootapplaus. De gebedsvieringen waren ookheel indrukwekkend. Stel het je eensvoor… met 8500 jongeren bekende Tai-zé-melodieën zingen in een onbekende,Afrikaanse taal. Er was zo’n duidelijk ge-voel van verbroedering. De sfeer was trou-wens wel anders dan hoe ik die uit Taizé

ken, waar meer ruimte voor rust en be-zinning is dan hier. Misschien had het temaken met de locatie, zo midden in eenlawaaierige stad. Op zich vond ik dattrouwens niet erg, ik heb mijn ontmoe-ting met God tijdens deze weken meergehaald uit de ontmoetingen met men-sen en het horen van hun verhalen.

Wat heb je van deze ervaring mee naar huisgenomen? Het mooiste vond ik dat ik zo’n goeietijd heb gehad met allemaal mensen dieik niet kende, uit allemaal totaal ver-schillende werelden. Ik heb er bijzonde-re contacten aan overgehouden. Zo benik bevriend geraakt met een jongen uitEthiopië die ik in de toekomst zeker nogeens wil bezoeken. In het Jeannette Noël-huis ontmoet ik Afrikanen die hun con-tinent willens en wetens hebben verlatenom ergens anders een betere toekomst opte bouwen. Hun verhalen over ‘thuis’zijn vaak niet rooskleurig. Tijdens mijnreis heb ik een heel ander, vrolijk, opti-mistisch Afrika gezien. Ook al was ik ermaar kort, het heeft me wel met grotevragen geconfronteerd over welvaarts-verschillen en hoe deze wereld in elkaarzit. Ik heb het gevoel dat ik mensen uitAfrika, nu ik er zelf geweest ben en zo-veel met hen heb gedeeld, wat beter bengaan begrijpen. En daar was het me pre-cies om te doen!

AGENDANOËLHUIS AGENDA

GEBEDSVIERINGEN• Elke woensdag: avondgebed • Woensdag 4 september: viering rond Albert

Schweitzer• Woensdag 16 oktober: viering rond Teresa van

Avila• Woensdag 20 november: viering rond Leo Tolstoy• Vrijdag 29 november: viering rond Dorothy Day

Alle vieringen beginnen om 20.00 uur. Bel even alsje om 18.00 uur bij onze maaltijd aan wilt schuiven.

25 JAAR HUISFEEST: Vier met ons mee op 22 Juni!

Programma:

14:30 uur: Welkom met lekkere taarten,limonade en koffie in de Urbanuskerkvan Duivendrecht (direct naast het stati-on, Rijksstraatweg 232)15:30 uur: Oecumenische dankdienstmet een overweging van Abt GerardMathijssen OSB16:30 uur: Processie naar het JeannetteNoëlhuis, Dantestraat 202 (1km)17:00 uur: Borrel18:00 uur: Feestsoep met feestbrood!



- door Mattias

‘Het uitgangspunt van dit boek is dat hetmogelijk moet zijn een overtuigd atheïstte blijven, terwijl je religies af en toe tochnuttig, interessant en troostrijk kunt vin-den’ (p. 12). Het zijn dan ook vooral degebruiken, rituelen en vormen waar weals mens een diepe behoefte aan hebben.De Botton behandelt daarom in dit boekeen heel aantal van deze religieuze gebrui-ken die de seculiere samenleving zoudenkunnen helpen. De Botton heeft een vlotte pen en weet zijnverhaal constant te illustreren met foto’sen afbeeldingen. Hij schrijft over gemeen-schap, goedheid, onderwijs, zorgzaam-heid, pessimisme, perspectief, kunst, ar-chitectuur en instituten. Een terugkerendelement in al deze hoofdstukken is datatheïsten zouden moeten leren van reli-gie omdat ook seculiere mensen zo ‘ver-

geetachtig’ zijn. Bij mensen sijpelen deidealen nou eenmaal makkelijk weg, steltde auteur. Omdat ook atheïsten goedemensen willen zijn, wil De Botton lerenvan de manieren waarop religie omgaatmet deze vergeetachtigheid.

Vrijheid zonder wijsheidDe Botton vergelijkt de roep om vrijheidvan de libertariërs met de roep om vrij-heid van een kind. Hoezeer we vrijheidook bewonderen, er zijn basale opvoed-kundige grenzen nodig om een kind telaten functioneren in de maatschappij.Religie levert zulke basale grenzen voorvolwassenen. ‘Ons struikelblok is ons on-vermogen het beste te maken van de vrij-heid…, we zijn ontwricht geraakt door-dat we mochten doen wat we wildenzonder over voldoende wijsheid te be-schikken om onze vrijheid te benutten.’(p. 75)

Juist religie heeft vormen ontwikkeld diede seculiere mens zouden kunnen hel-pen in hun streven goede en wijze men-sen te worden. Neem kunst: dat is doorchristenen eeuwenlang gebruikt om eenboodschap over te brengen. Het kleurge-bruik, de inrichting van de ruimte van dekerk, de figuren en personen die afge-beeld worden op schilderingen, alles iser op gericht om de toeschouwer te on-derwijzen in het goede leven. Het zijn degrote voorbeelden, de heiligen, die keerop keer een plaats krijgen in de afbeel-dingen en in de kalender. Op deze ma-nier worden we steeds weer herinnerdaan de meest fundamentele waarden. DeBotton ergert zich eraan dat atheïstennooit zoiets hebben ontwikkeld, terwijlde grote filosofen en denkers van de se-culiere cultuur wel degelijk antwoord ge-ven op essentiële vragen en fundamente-le waarden voor de maatschappij aanwij-zen.

Thema’s van de zielAls kunst in De Botton’s visie een opvoe-dende waarde heeft, dan hebben museaen universiteiten dat al helemaal. Religie,

‘Religie voor atheïsten’ lijkt een paradoxale titel. Maar juist dit boek staatvol met positieve gedachten over de functie van godsdienst. De filosoofAlain de Botton windt er geen doekjes om. Het gaat niet over het idee vaneen god, maar over de rol die religie kan vervullen in de menselijke onze-kerheid. Juist daarvan, vindt hij, zouden atheïsten moeten leren.

B O E K B E S P R E K I N G

Religie voor Atheïsten


aldus De Botton, heeft kunst en universi-teiten altijd gebruikt om studenten te vor-men. Hij pleit voor het herinrichten vanmusea op basis van de ‘thema’s van deziel’, met als doel om goede en wijze men-sen te worden. Daarvoor moet de inde-ling van een museum, of een universi-teit, totaal om. We hebben behoefte aaneen departement van liefde, een departe-ment van relaties en eenzaamheid. In diedepartementen wordt dan onderwijs ge-geven vanuit de werken van de grootsteseculiere denkers. Maar meer nog dancognitief onderwijs, moet het mogelijkzijn om mensen een gevoel van verwon-dering en waardering bij te brengen. Mu-sea moeten bijvoorbeeld oproepen totperspectief, door ons eigen leven te ver-gelijken met de grootsheid van de tijd enhet heelal. Daar zouden kunstwerken bijelkaar gezocht kunnen worden ‘met het

directe doel ons bij ons leven te helpen,zodat we zelfkennis opdoen, herinnerdworden aan vergeving en liefde en ont-vankelijk blijven voor het lijden van onzeimmer geplaagde soort en ernstig be-dreigde planeet’ (p. 238). Niet iedereen zal zich kunnen vinden inDe Botton’s functionele omschrijving vanreligie. Niet iedereen zal voorstander zijnvan een atheïstische religie. Toch laat DeBotton als geen ander zien hoe de prak-tijk van, bijvoorbeeld, de mis eraan bij-draagt dat een wonderlijk samenraapselvan mensen zich tot een gemeenschapvormt. Ten diepste doet hij bijna religi-eus aandoende uitspraken over de natuurvan de mens, zoals: “We zijn van naturekwetsbare wezens die het leven niet doorkomen zonder leed” (p. 213). Atheïsmeheeft geen vaste vormen om daar meeom te gaan. Religies daarentegen hebbenvaste plaatsen en momenten die ons doenherinneren aan dit lijden. Zo leren we me-de-lijden door de verhalen en afbeeldin-gen van het lijden van Christus en de hei-ligen, of worden we herinnerd aan onzegoede deugden of voornemens doormiddel van beeldjes of bidprentjes. Bijdit alles werkt De Botton vanuit de aan-name dat er een fundamentele eenzaam-heid is in ons hart die een gemeenschapkan wegnemen (maar dan wel met dui-delijke verwachtingen en gedragsregels,zoals tijdens de mis). Ook stelt hij dat de

mens vol zit met kinderlijke behoeftesen dat het noodzakelijk is om ons weg tehouden bij ons eigen egocentrisme (29).Dit zijn grote uitspraken voor een atheï-stisch filosoof. Maar is De Botton erin geslaagd om - inzijn woorden – het religieus kolonialis-me om te draaien? Lukt het om prachti-ge vormen en methoden te ontmytholo-giseren en geloofwaardig te maken ineen seculiere context? Juist deze basaleoverwegingen doen mij uiteindelijk twij-felen of zijn atheïstische religie enige kansvan slagen heeft. De functie mag danprachtig zijn, maar ik betwijfel of de menszich zonder groot verhaal weet over tegeven aan Tempels van het Perspectief ofzich wil laten vormen in het Departementvan de Liefde. Ω

Alain de Boton wordt volgend jaar gastconser-vator bij het Rijksmuseum Amsterdam

- door Sophie Hinger

Een leven in de illegaliteit betekent on-zichtbaarheid. Maar sinds zomer 2012zijn overal in Europa geïllegaliseerdende straat op gegaan om zich tegen hetasielbeleid van de Europese landen teverzetten. Onder de leus “Wij zijn hier”begon ook een groep in Amsterdamactie te voeren - eerst in de tuin van deprotestantse diaconie, later op de Not-weg in Osdorp en vervolgens tijdens delange winter in de Sint Jozefkerk, die inde volksmond al gauw de Vluchtkerkheette. Ook in andere steden in Neder-land en onder andere Duitsland, Oos-tenrijk, en Frankrijk zijn protestkampenen ‘vluchtkerken’ ontstaan. In Duitslandzijn asielzoekers eerst te voet door hetland getrokken en hebben daarna we-kenlang goed zichtbaar voor zowel po-litici als toeristen voor de Brandenbur-ger Tor in Berlijn gestaan. In Berlijn enWenen zijn de protesterenden zelfs inhongerstaking gegaan om aandacht tevragen voor hun situatie. De groep in

Amsterdam pakte het anders aan doormet een gelegenheidsband op te tredenvoor een hip publiek in Paradiso.

Schrijnende omstandighedenDe aanleiding voor de protesten verschiltvan land tot land een beetje. In Nederlandheeft onder andere een bestuursakkoordvan 2007 ervoor gezorgd dat veel men-sen op straat zijn geland. Volgens ditakkoord moesten Nederlandse gemeen-ten per 2010 met de noodopvang stop-pen. Het Rijk zou ervoor zorgen dat men-sen ofwel naar hun land van herkomstzouden terugkeren ofwel een verblijfs-vergunning zouden ontvangen. In depraktijk ontvangen maar heel weinigmensen een verblijfsvergunning en deanderen kunnen en willen vaak nietnaar “hun land” vertrekken. Als gevolghiervan komen de uitgeprocedeerde ofnog in procedure zittende asielzoekersop straat terecht of kunnen zij - als zegeluk hebben - onderdak vinden in eenopvanghuis of bij kennissen. Dat hetalsmaar moeilijker word om onderdak

te regelen en dat mensen het leven in deillegaliteit niet meer aankunnen blijktuit de protesten. In Duitsland verzetten asielzoekers zichbijvoorbeeld tegen de Residenzpflicht - deplicht om op een plek te wonen diedoor de overheid bepaald wordt en diemensen niet mogen verlaten. Verder rich-ten de protesten zich tegen de Duldung -een tijdelijke verblijfsvergunning, die bij-voorbeeld aan ‘onuitzetbare’ asielzoe-ker word verleend, maar met de voort-durende onzekerheid van uitzetting opeen latere tijdstip. In Oostenrijk warenonder andere de schrijnende omstan-digheden in asielzoekercentra een re-den voor verzet, en de bijna onbereikba-re afgezonderde ligging ervan.

Hoopvolle stapjesConcrete eisen, zoals het recht op eenmenswaardige opvang, worden onder-steund door een brede coalitie van ker-kelijke organisaties, linkse groepen, mi-grantenverenigingen, betrokken bur-gers en politici. Daaronder zetten som-migen zich al lang in voor de belangenvan ongedocumenteerden; anderen ko-men voor het eerst met deze thematiekin aanraking door de acties van devluchtelingen. Burgers, kerken, maar


De Occupy-beweging van de ‘Ongedocumenteerde vluchtelingen en migranten doen wat eerst ondenkbaar leek. Ze weigeren zich nog langer in de onzichtbaarheid te verschuilen, solidariseren zich met elkaar en protesteren uiterstpubliekelijk tegen hun uitzichtloze situatie.


ook gemeenten zoeken naar oplossingenvoor de gevolgen van nationaal en Eu-ropees asielbeleid. Gemeenten zien envrezen dat het illegaliseren van mensentot uitbuiting, criminaliteit, erbarmelij-ke omstandigheden in de stad (en dusook een slecht imago) leidt. Zo heeft bij-voorbeeld de gemeenteraad van Am-sterdam een voorstel gemaakt voor eenproactief Amsterdams vreemdelingen-beleid.

Maar de actievoerders eisen meer danhet recht op bed en brood. Het gaat henom het stopzetten van vreemdelingen-detentie en deportatie, om het recht opbewegingsvrijheid en het recht om temogen werken. Beslissingen over dezekwesties liggen natuurlijk niet in de han-den van lokale autoriteiten. De publie-ke steun is groot voor individuele op-lossingen of voor een pardon voor eenbeperkte groep mensen die een gezicht

hebben gekregen, zoals de mensen uitde Vluchtkerk of voor een jongen alsMauro. Maar het draagvlak voor echteverandering van de grote lijnen van hetNederlandse of Europese migratiebe-leid is lang niet zo breed. Er wordt ge-argumenteerd dat de vluchtkerkenmensen valse hoop geven en dat de ei-sen onrealistisch zijn. Misschien zijn deeisen wel onrealistisch, maar wat is ‘val-se’ hoop? En wie geeft hier hoop aanwie? Mij lijkt het dat de mensen zonderpapieren zichzelf en anderen hoop ge-ven en een solidariteit tonen die erg in-spirerend is. En ook kleinschalige, lo-kale, individuele oplossingen zijn stap-jes vol hoop. Ω

Sophie kwam van 2006-2007 vanuit Aktion

Sühnezeichen een jaar meewerken in het Noël-

huis. Daarna is zij migratie gaan studeren.

Wij zijn blij dat ze nog vaak bij ons komt

logeren.

Websites:

Amsterdam: www.devluchtkerk.nl

Den Haag: www.rechtopbestaan.nl

Duitsland: asylstrikeberlin.wordpress.com

en www.refugeetentaction.net

Oostenrijk: refugeecampvienna.noblogs.org

‘Onzichtbaren’

'Koor' van de Jozefkerk in Amsterdam West, die tot 'Vluchtkerk' werd omgedoopt.

JEANNETTE NOËLHUISDantestraat 202

Postbus 126221100 AP Amsterdamtel. 020 – 699 8 996giro 27.25.828e-mail: [email protected] (NB e-mail alleen voor niet-spoedeisende zaken!)www.antenna.nl/noelhuis &http://catholicworkeramsterdam.wordpress.com/

wij zijn ook op facebook te vinden!

WAKES HER EN DER

Wakes bij Justitieel Complex Schiphol: Elke tweede zondag van de maand is er van 14.00 – 15.00 uur een wakebij het JC Schiphol (Duizendbladweg 100, 1171 VA Badhoevedorp. NB kijk voor een routebeschrijving op de website).Om 13.30 uur vertrekt er een auto naar het cellencomplex vanaf de parkeerplaats naast restaurant Wagamama op stati-on Zuid-WTC.

Meer info over deze wakes en over wakes bij de migrantengevangenissen Kamp Zeist en Rotterdam Airport, zie:www.schipholwakes.nl

Herdenking overledenen aan de Europese buitengrenzen: Op zaterdag 2 november (feestdag vanAllerzielen) staan we stil bij de dood van de ontelbare onbekenden aan de Europese buitengrenzen en bij ons eigen stel-selmatig wegkijken van alle ellende die de strengere grensbewaking veroorzaakt. We doen dat tussen 17:30 en 18:30uur op de steiger aan de Amstel voor de Hermitage. Kijk in de herfst op onze website voor nadere informatie.

NIEUWSBRIEF Jeannette...

Documents

Transcript of NIEUWSBRIEF Jeannette...