Nieuwe normen - Theo Bemelmans Nieuwe normen EN ISO 156xx LASMETHODEKWALIFICATIE.

Nieuwe normen - Theo Bemelmans

Nieuwe normen EN ISO 156xx

LASMETHODEKWALIFICATIE


Inhoud

Inleiding Hoe kwalificeren? Essentiële variabelen in een WPS De kwalificatie Het geldigheidsgebied


Lasprocedure - ontwikkeling

Actie:

Ontwikkeling van de procedure Goedkeuring Vaststellen van de procedure Vrijgave voor productie



Pwps Wpqr met grenzen volgens geldende

normen Wps gebaseerd op wpqr Kopie wps of daaruit afgeleide

lasconstructie



Controle:

Fabrikant Fabrikant, instantie Fabrikant


Goedkeuring door wie?

Acceptatie van een lasmethode voor een bepaald doel wordt gedaan door een

“beoordelaar”.

- Een beoordelaar van lasmethodes is – zo meldt de EN ISO 15605 – een persoon of organisatie die de overeenstemming met de desbetreffende norm verifieert.

- In sommige gevallen kan dit door een Notified Body moeten worden uitgevoerd.


Nieuwtjes

WPAR (welding procedure approval report) vervangen door WPQR

dus: pWPS, WPQR, WPS

Introductie “heterogene en homogene verbindingen”

Verschillen tussen basismateriaaldikte en lasmetaaldikte worden duidelijk


Basismateriaal (geschiedenis)

CEN/TC 121/ SC1 “lasprocedure” is verscheidene jaren bezig geweest om te trachten een logische indeling en groepering te maken

Eerst alleen in Europa, nu al in de gehele wereld

EN 288-3, toen aanvulling A1, daarna CR/TR 12187 (uitgebreider en moder-ner)


Basismateriaal (geschiedenis)

Nu: CR/ISO TR 15608, als document in principe bedoeld voor lasdoeleinden, maar met de nadrukkelijke mogelijkheid dat die indeling ook voor andere processen als warmtebehan-deling, warmvervormen en zelfs NDO zou kunnen worden toegepast

Binnenkort inclusief USA (ASME) en Japan

Deze oude normen zullen met het verschijnen van deze nieuwe norm worden teruggetrokken


WPS

Het systeem is gebaseerd op het gebruik van een WPS

De fabrikant stelt deze voor aanvang van het lassen op volgens de EN ISO 15609

Een WPS moet als pWPS worden geclassificeerd zolang deze nog niet conform één van in de normen genoemde methodes is gekwalificeerd

De pWPS wordt doorgaans door de fabrikant gemaakt op basis van zijn ervaringen of van andere informatie

De pWPS moet alle belangrijke fabricagevoorwaarden bevatten


Verschillende kwalificatiemethoden

Kwalificatiemethode gebaseerd op de toepassing

Lasprocedureproeven: EN ISO 16514 serie

Toepassing: kan altijd worden toegepast, tenzij de proceduretest onvoldoende correspondeert met de werkelijke lascondities



Geteste lastoevoegmaterialen: EN ISO 15610

Toepassing is vanzelfsprekend gelimiteerd tot processen die lastoevoegmaterialen gebruiken.

De toetsing van de lastoevoegmaterialen moet zijn

uitgevoerd op het materiaal dat in de productie wordt gebruikt.



Eerder opgedane ervaring: EN ISO 15611

Toepassing is beperkt tot procedures die in het verleden voor een groot aantal lassen zijn toegepast


Verschillende kwalificatiemethoden Standaard lasprocedure: EN ISO 15612

Vergelijkbaar met de lasprocedureproef



Productie voorproeven: EN ISO 15613

Toepassing voor al die situaties waarbij de werkelijke omstandigheden niet in voldoende mate zijn te reproduceren in een van de standaard proefstukken


Keuze van kwalificatiemethoden

De keuze van de uiteindelijke methode van kwalificeren voor een bepaalde opdracht is meestal een contractuele eis of wordt door een toepassingsnorm voorgeschreven

In de meeste gevallen dus géén vrije keuze voor de fabrikant


Geldigheidsduur

Een lasmethodekwalificatie is voor altijd geldig


Lasmethodebeschrijving (WPS) Bedenk altijd dat de wps in principe als een werkinstru-

ment moet kunnen worden gebruikt in de werkplaats en dat hij alle noodzakelijke informatie moet bevatten om een las te kunnen maken

Een WPS dekt materiaalgroepen, een diktegebied en een groep van toevoegmaterialen; daardoor is het soms zinvol om een gedetailleerde werkinstructie te maken voor één specifiek onderdeel of zelfs voor één las

Voor sommige toepassingen kan het noodzakelijk zijn de inhoud van de WPS uit te breiden of zelfs te beperken


Basismateriaal

Conform met CR/ISO/TR 15608

Een wps mag een groep van materialen afdekken


Enkele parameters op de WPS

AC/DC, elektrode, polariteit Stroomsterkte Spanning Pulserend lassen: alle parameters moeten

worden opgegeven indien ze traceerbaar zijn; piekstroom, piekspanning, basisstroom, puls-frequentie, balans

Wanneer deze parameters niet toegankelijk zijn, moeten de machine-instellingen of de programmakeuze worden bepaald


Moderne stroombronnen

Een interessante nieuwe opmerking in de nieuwe norm betreft apparatuur waarbij het niet mogelijk is om ieder van de genoemde variabelen afzonderlijk te beheersen. De norm verplicht in dat geval om de machine-instellingen te specifiëren waarna het geldigheids-gebied van de WPS automatisch wordt beperkt tot apparatuur van dat specifieke type


Temperaturen

Voorwarmtemperaturen (EN 1011-2) Indien geen voorverwarmen wordt toegepast, dient

toch een minimale werkstuktemperatuur te worden opgegeven

Tussenlagentemperatuur Handhaven voorwarmtemperatuur: een nieuwe

parameter; de minimale temperatuur voor de laszone wanneer het lassen wordt onderbroken

Waterstofarm gloeien: nieuwe parameters zijn het temperatuursgebied en de minimale verblijftijd

Warmtebehandeling na het lassen Warmte-inbreng (heat-input)


Proces specifieke parameters

Proces 111: uitsteeklengte Proces13: beschermgasparameters aantal draadelektroden aanvullend toevoegmateriaal afstand contactbuis-werkstuk boogspanning metaalovergang

Proces 12: als er een méérdraadsysteem wordt toegepast, moet er een nauwkeurige configuratie opgegeven worden

- min - max boogspanning vastleggen


Proces specifieke parameters

Proces14: type, diameter en codering wolfraamelektrode debiet beschermgas en gascupdiameter

Proces 15: plasma samenstelling, nozzle diameter, debiet plasmagas,type lastoorts


Goedkeuring WPS

Een WPS behoeft in principe slechts de goedkeuring van de in het bedrijf werkzame lascoördinator

Acceptatie van een lasmethodekwalificatie voor een bepaald doel wordt gedaan door een beoordelaar

Een beoordelaar van lasmethodes is een persoon of organisatie die de overeenstemming met de desbetreffende norm verifieert

In sommige gevallen kan dit door een notified body moeten worden uitgevoerd. De functie kan ook vervuld worden door een erkende onafhan-kelijke instelling


WPQR

Welding procedure qualification record Een rapport met alle relevante

parameters Zo gedetailleerd mogelijk weergeven,

belangrijk voor de aanmaak van een nieuwe WPS en voor de toekomst

Nieuwe normen - Theo Bemelmans Nieuwe normen EN ISO 156xx LASMETHODEKWALIFICATIE.

Documents

Transcript of Nieuwe normen - Theo Bemelmans Nieuwe normen EN ISO 156xx LASMETHODEKWALIFICATIE.