Nietzsche Nihilisme

Nu

Studium Generale Maastricht 9 november 2016

Paul van Tongeren

Inleiding

* De voorstelling van Tim Fransen

* Overzicht

1. Nietzsche

2. Nihilisme

3. Onze tijd

Nietzsche en het nihilisme van onze tijd

I. Misverstanden i.v.m. 'nihilisme'

II. Nietzsche over het nihilisme

[Nietzsche] Nihilisme Nu

III. De onvermijdelijkheid van het nihilisme

IV. De gedaanten van het nihilisme Nu

[Nietzsche] Nihilisme Nu I. Misverstanden (1)

Huizinga: verwarring van ernst en spel

I. Misverstanden (2)

gangbare betekenis van ‘nihilisme’:

beschuldigend

betrekking op anderen

die belangrijke waarden niet erkennen

Nietzsches ‘nihilisme’: meer en onvermijdelijker

‘zelfverklaarde’ nihilisten

Netsjajev 1847-1882

Tsjernisjevski 1828-1889

I. Misverstanden (3)

Toergenjev 1818-1883

Dostojevski 1821-1881

I. Misverstanden (4)

II. Nietzsche over het nihilisme

Drie soorten/fasen

2. Platoons-christelijke verdedigingswal

3. dood van God : geschiedenis vd toekomst

4. overwinning??

1. Grieks pessimisme

* erosie van nihilisme-2

* in verschillende gedaantes

* ontbinding ervaren als antagonisme

chaos doelloos zinloos

waarheid heil waardigheid

hedonisme conservatisme fanatisme

III. Oorzaak en onvermijdelijk-heid van het nihilisme

2. De wortels van de Europese cultuur

3. Pluraliteit en decadentie

4. Comfort

'God' als 'te extreme hypothese'

Griekendom Christendom

Orde is secundair

Onvermogen tot organisatie/matiging

De kracht van systeem en traditie

1. De wil tot waarheid ondergraaft zichzelf

IV. Gedaanten van het nihilisme nu

1. doorgaans onopgemerkt…

2. restauratieve bewegingen

3. surrogaten

4. revolutionair fanatisme

of de zelfmoord

fatsoen

wetenschap moraal geloof kunst

scientisme hedonisme humanisme sampling

speeldrift

kunst-tempels

retro- -agenda 'zingeving'

IV. Gedaanten van het nihilisme nu

1. doorgaans onopgemerkt…

2. restauratieve bewegingen

3. surrogaten

4. revolutionair fanatisme

5. ontbindend antagonisme

of de zelfmoord

fatsoen

wetenschap moraal geloof kunst

scientisme hedonisme humanisme sampling

speeldrift relativisme atheïsme

kunst-tempels

wil tot waarheid eerlijkheid Dionysos AsZ

economisering cynisme

retro- -agenda 'zingeving'

'framing' democratie Vattimo 'interessant'

Nietzsche Nihilisme

Nu

Studium Generale Maastricht 9 november 2016

Paul van Tongeren