Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische...

45
Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo MER voor de uitbreiding en hervergunning van Borealis Polymers NV te Kallo November 2017 www.erm.com

Transcript of Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische...

Page 1: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo MER voor de uitbreiding en hervergunning van Borealis Polymers NV te Kallo November 2017 www.erm.com

Page 2: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

MER voor de uitbreiding en hervergunning van Borealis Polymers NV Projectnummer 0348516 November 2017

Voor en namens ERM nv Geschreven door: Gerrit Dubois

Jenne Dierckx Yves Verlinden Nanda Hermes

Jarl Vaerten Marleen Coetsiers Mia Janssen Patrick Maes Guy Putzeys

Goedgekeurd door: Piet Snoeck Functie: Technical Director Handtekening:

Datum: 9 november 2017

Dit rapport werd opgemaakt door Environmental Resources Management - ERM nv, met de grootst mogelijke zorg en onder de voorwaarden en binnen het budget zoals overeengekomen met de opdrachtgever. We wijzen elke aansprakelijkheid af voor aangelegenheden die vallen buiten de overeenkomst die met de opdrachtgever werd afgesloten.

Page 3: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

INHOUDSTAFEL

0 DOEL VAN DE NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING I

1 INLEIDING 1 1.1 HUIDIGE ACTIVITEITEN 1 1.2 UITBREIDING EN HERVERGUNNING VAN DE SITE TE KALLO 1

2 INITIATIEFNEMER 3

3 OMGEVING VAN BOREALIS KALLO 4 3.1 LIGGING PROJECTGEBIED 4 3.2 GEWESTPLAN 5 3.3 GEWESTELIJK RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN 6 3.4 NATUURGEBIEDEN 6

4 PROJECTBESCHRIJVING 8 4.1 REFERENTIESITUATIE 8 4.2 AANLEGFASE 13 4.3 GEPLANDE SITUATIE 13 4.4 MOGELIJKE MILIEU-EFFECTEN 16

5 MILIEUEFFECTEN 18 5.1 LUCHT 18 5.2 WATER 21 5.3 BODEM 25 5.4 GELUID & TRILLINGEN 27 5.5 BIODIVERSITEIT 29 5.6 MOBILITEIT 30 5.7 MENS 32 5.8 ANDERE DISCIPLINES 34

6 ALGEMEEN BESLUIT 35

Page 4: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

LIJST MET AFKORTINGEN EN SPECIFIEKE TERMEN

Aminal : nu LNE, zie lager

APA : Algemeen Plan van Aanleg

ARAB : Algemeen Reglement op de ArbeidsBescherming

art. : Artikel

BBI : Belgische Biotische Index (nu vervangen door MMIF)

BBT : Best Beschikbare Technieken

BKG : BroeiKasGas

BPA : Bijzonder Plan van Aanleg

BREF : (Best Available Technology) REFerence Document

BATC : Best Available Technology Conclusions

BS : Belgisch Staatsblad

bvba : Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid

B.Vl. R. : Besluit van de Vlaamse Regering

BZV : Biologisch ZuurstofVerbruik

°C : graden Celsius

CCR : Continuous Catalyst Regeneration

CRCS : Catalyst Regeneration Control System

CO : Koolstofmonoxide

CO2 : Koolstofdioxide

CZV : Chemisch ZuurstofVerbruik

C2 : Ethaan

C3 : Propaan

d : Dag

DABM : Decreet houdende Algemene Bepalingen in verband met Milieubeleid

dB(A) : decibel (A-gewogen geluidsdrukniveau)

DEHY : Dehydrogenatie

EBO : EnergieBeleidsOvereenkomst

Page 5: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

EMOLA : Onderzoek van meetmethoden voor het emissieniveau naar de omgeving voor lawaaibronnen

EOR : End Of Run

EPA : Environmental Protection Agency

EPB : Energieprestatie en het Binnenklimaat

g : Gram

GAW : Gezondheidskundige advieswaarde

GEN : Grote Eenheden Natuur

GENO : Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling

GPBV : Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging

GRUP : Gewestelijk Ruimtelijk UitvoeringsPlan

h : Uur

H2SO4 : Zwavelzuur

ha : Hectare

HCl : Waterstofchloride

HF : Waterstoffluoride

HPC : Heat Pump Compressor

H2O : Water

H2S : Diwaterstofsulfide

IFDM : Immissie Frequentie Distributie Model

IPPC : Integrated Pollution Prevention and Control, Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging (GPBV)

IVON : Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk

j : Jaar

KB : Koninklijk Besluit

KGA : Klein Gevaarlijk Afval

KMI : Koninklijk Meteorologisch Instituut

KWS, kws : Koolwaterstoffen

l : Liter

LDAR : Leak Detection And Repair

LNE : Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

m : Meter

Page 6: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

MAC : Maximale Aanvaardbare Concentratie

MAP : MestActiePlan

MBO : MilieuBeleidsOvereenkomst

MER : Milieueffectrapport

m.e.r. : Milieueffectrapportage

MINA : Milieubeleidsplan en Natuurontwikkelingsplan voor Vlaanderen

MKN : MilieuKwaliteitsNorm

MMIF : Multimetrische Macro-invertebraten index Vlaanderen (vroegere BBI)

MW : MegaWatt

N : Noord

NaOCl : Natriumhypochloriet

NaOH : Natriumhydroxide

NEC : National Emission Ceiling, Nationaal EmissiePlafond

NEP : Nationaal EmissiePlafond, National Emission Ceiling

NH3 : Ammoniak

Nm³ : kubiek meter bij normaal voorwaarden (0°C en 1013,25 hPa)

NO : Noordoost

NOx : Stikstofoxiden

N.V. : Naamloze Vennootschap

NW : Noordwest

O : Oost

o.a. : onder andere

ouE : Europese geureenheid

OOT : Ondergrondse opslagtank

org. C : organische koolstofverbindingen

ORP : Oxidatie Reductie Potentieel

OTAGT : Oil Tanking Antwerp Gas Terminal

OVAM : Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij

Page 7: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

P-50, P-95, P-98 : 50-, 95- en 98-percentiel, dit zijn de waarden waaronder respectievelijk 50, 95 en 98 % van de (meet)waarden gelegen zijn

PAK’s : Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen

PAS : Programmatische Aanpak Stikstofdepositie

PB : Passende Beoordeling

pH : zuurtegraad in eenheden Sörensen

PIO : Prati-index voor zuurstofverzadiging

PJ : PetaJoule

PNOP : Provinciaal NatuurOntwikkelingsPlan

PP : Polypropyleen of polypropeen

ppm : parts per million

PSA : Pressure Swing Adsorption

REC : Reactor Effluent Compressor

RIE : Richtlijn Industriele Emissies

RO : Reverse Osmose

RSV : Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

s : Seconde

se : Snuffeleenheid

SHP : Selective Hydrogenation Process

SOR : Start Of Run

SSHE : Security, Safety, Health & Environment

t : Ton

TAW : Tweede Algemene Waterpassing

TEAL : Triethyl-aluminium

TLV : Treshold Limit Value (maximaal aanvaarde concentratie)

TOC : Total Organic Carbon (totaal organisch koolstof)

ToVo : Toezicht Volksgezondheid

USA : United States of America

VBBV : VerificatieBureau Benchmarking Vlaanderen

VEN : Vlaams Ecologisch Netwerk

Page 8: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

VHA : Vlaamse Hydrografische Atlas

VITO : Vlaams Instituut voor Technologische Ontwikkeling

VLAREA (VLAREMA vanaf juli 2012)

:

Vlaamse Reglement inzake Afvalvoorkoming en –beheer VLAREA werd vervangen door VLAREMA vanaf juli 2012 – Vlaamse Reglement inzake duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen

VLAREBO : Vlaams Reglement op de Bodemsanering

VLAREM : Vlaams Reglement betreffende Milieuvergunning

VMM : Vlaamse Milieumaatschappij

VOS : Vluchtige Organische Stoffen

VR : VeiligheidsRapport

W : West

WGO : Wereldgezondheidsorganisatie, World Health Organisation

WHO : World Health Organisation, Wereldgezondheidsorganisatie

WZI : Waterzuiveringsinstallatie

Z : Zuid

ZO : Zuidoost

ZW : Zuidwest

Page 9: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

0 DOEL VAN DE NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport, bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een plan of project, en de eventuele alternatieven voor dat plan of project, worden onderzocht. De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante informatie uit het milieueffectrapport van het project of plan te communiceren en hiermee de publieke participatie in het vergunningsproces of planproces te bevorderen. Voor de uitgebreide informatie dient u het eigenlijke milieueffectrapport te raadplegen.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

I

Page 10: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

1 INLEIDING

1.1 HUIDIGE ACTIVITEITEN

Borealis Kallo produceert op haar site propeen en polypropeen en beschikt over twee productie-eenheden: • een dehydrogenatie-eenheid (DEHY-I eenheid) voor de productie van

propeenmonomeer met een hoge zuiverheidgraad (99,5%) door katalytische dehydrogenatie van propaan en door destillatie van onzuiver propeen. De propeenproductie startte in januari 1992 en heeft een vergunde capaciteit van 550.000 ton per jaar.

• een polymerisatie-eenheid (PP-eenheid) voor de productie van polypropeen of co-polymeren met etheen uitgaande van het zuivere monomeer. De polymeer-eenheid werd in bedrijf gesteld in oktober 1990 en heeft een vergunde capaciteit van 350.000 ton per jaar.

Naast de productie-activiteiten zijn er nog volgende voorzieningen op de site aanwezig: • opslagplaatsen; • laad- en losplaatsen; • waterzuiveringsinstallatie; • diverse nutsvoorzieningen (stoomnetwerk, persluchtnetwerk,

demineralisatie-eenheid, stikstofpijpleiding, bluswaternet, waterstofbevoorrading, etheenleiding, ...);

• algemene diensten (labo, kantoren, onderhoudsgebouw, ...).

1.2 UITBREIDING EN HERVERGUNNING VAN DE SITE TE KALLO

Borealis Kallo wenst haar site te hervergunnen en uit te breiden door een tweede propaan dehydrogenatie-eenheid (DEHY-II eenheid) te bouwen met een capaciteit van 770.000 ton/jaar. Momenteel baat Borealis op deze locatie reeds een propaan dehydrogenatie-eenheid (DEHY-I eenheid) met een capaciteit van 550.000 ton/jaar, en een polypropyleen-plant (PP-eenheid) met een capaciteit van 350.000 ton/jaar uit. Tevens wenst Borealis Kallo het als bijproduct geproduceerde waterstofgas afkomstig van de nieuwe en bestaande installaties (39.000 ton/jaar) te exporteren in plaats van dit louter in te zetten als brandstof. De huidige vergunning van Borealis Kallo loopt tot 2/09/2029. Het milieueffectrapport wordt opgesteld in het kader van de uitbreiding en hervergunning van de bestaande installatie. Het laatste MER dateert immers van 2008.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

1

Page 11: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

In het MER zal de milieu-impact als gevolg van alle activiteiten op de site besproken worden. Volgende situaties zijn beschreven: • Referentiesituatie: De reële situatie in 2016 op basis van meetgegevens en

rapportages uit het referentiejaar, uitgaande van de destijds genoteerde productievolumes (555 kton propyleen, 350 kton polypropyleen).

• Aanlegfase: De emissies en effecten ten gevolge van de aanleg van de nieuwe installaties, pijpleidingen en voorzieningen voor de bouw van een nieuwe installatie voor een toename van de productiecapaciteit met 770 kton/jaar, alsook de aanwending en export van vrijkomend waterstofgas (39 kton/jaar).

• Geplande situatie: De situatie na ingebruikname van al de geplande

voorzieningen en installaties en de werking van de gehele site uitgaand van een maximale productiecapaciteit van 1.670 kton/jaar (DEHY-I eenheid: 550 kton propyleen/jaar, PP-eenheid: 350 kton polypropyleen/jaar, DEHY-II eenheid: 770 kton propyleen/jaar) en export van 39 kton waterstofgas. Zowel de totale bijdrage van het bedrijf als het verschil t.o.v. de referentiesituatie worden besproken.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

2

Page 12: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

2 INITIATIEFNEMER

De hoofdzetel van de initiatiefnemer is: • Borealis Polymers NV Haven 1568 Sint-Jansweg 2 9130 Kallo Het adres van de site waarvoor het MER wordt gemaakt is: • Borealis Polymers NV Haven 1568 Sint-Jansweg 2 9130 Kallo De contactpersonen voor het MER zijn: • Ann Van Assche, Milieucoördinator

tel.: 011/45.90.06 – fax.: 011/45.93.53 e-mail: [email protected]

• Kurt Vandenbroucke, Milieuspecialist HSE – Department Tel. +32(0)3 57 05247 - Fax +32(0)3 57 0520 e-mail: [email protected]

• Manuel De Tey, HSE project manager HSE – Department Tel. +32(0)3 57 0475 96 55 50 - Fax +32(0)3 57 05206 e-mail: [email protected]

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

3

Page 13: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

3 OMGEVING VAN BOREALIS KALLO

3.1 LIGGING PROJECTGEBIED

De vestiging van Borealis Kallo is gelegen in de Antwerpse haven (Waaslandhaven Noord) langs de Sint-Jansweg te Kallo, een deelgemeente van de gemeente Beveren-Waas (provincie Oost-Vlaanderen). De totale oppervlakte van het bedrijfsterrein bedraagt ca. 73 ha en is slechts beperkt ingenomen door installaties en gebouwen. Het bedrijfsterrein is gelegen aan de linkeroever van de Schelde en wordt als volgt begrensd: • ten noorden: andere industriële havengebonden activiteiten; • ten oosten: R2 autosnelweg met aansluiting op Liefkenshoektunnel en ring

van Antwerpen; • ten zuiden: Waaslandkanaal met bijhorende dokken; en • ten westen: andere industriële havengebonden activiteiten. Figuur 3.1 toont de ligging van Borealis Kallo op een topografische kaart. Figuur 3.2 toont de ligging van de site op een luchtfoto.

Figuur 3.1 Topografische kaart omgeving van Borealis Kallo

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

4

Page 14: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Figuur 3.2 Luchtfoto omgeving Borealis Kallo

3.2 GEWESTPLAN

Figuur 3.3 toont de ligging van Borealis Kallo op het gewestplan. Het terrein van Borealis Kallo is volgens het gewestplan volledig gelegen in ‘zeehavengebied type 2’ (paars ingekleurd). Dit zeehavengebied strekt zich verder uit naar alle windrichtingen. Ten noordwesten van het bedrijf ligt het Deurganckdok, dat op het gewestplan eveneens is aangeduid als ‘zeehavengebied type 2’. Meest nabijgelegen woonzone is de woonkern van Kallo (rood ingekleurd) op circa 0,8 km ten zuidoosten van de site van Borealis Kallo. Hier bevinden zich tevens een aantal agrarische gebieden (geel ingekleurd). De oevers van de Schelde op circa 2 km ten oosten en ten noorden van de site van Borealis Kallo zijn ingekleurd als natuurgebied met erfdienstbaarheid (transportleidingen, pijplijnen, ...)(groen met paarse strepen). Ook ten zuiden van de site zijn een aantal natuurgebieden gelegen (groen ingekleurd).

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

5

Page 15: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Figuur 3.3 Borealis Kallo op het Gewestplan

3.3 GEWESTELIJK RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN

De site van Borealis Kallo bevindt zich binnen het gebied dat deel uitmaakte van het GRUP “Afbakening Zeehavengebied Antwerpen, ontwikkeling linkerscheldeoever”. Dit GRUP werd op 20 december 2016 vernietigd door de Raad van State, waardoor ter hoogte van Borealis Kallo het gewestplan van kracht is. In de omgeving zijn ook de GRUP’s “Liefkenshoek spoortunnel”, “Waaslandhaven fase 1 en omgeving” en “Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen” van kracht. Deze bevatten echter geen elementen die relevant zijn voor de site.

3.4 NATUURGEBIEDEN

Figuur 3.4 toont de ligging van Borealis Kallo op de Biologische Waarderingskaart opgesteld door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Voor het opstellen van deze kaart zijn alle aanwezige vegetaties en kleine landschapselementen geëvalueerd en in kaart gebracht aan de hand van een set karteringseenheden. Voor de evaluatie zijn de karteringseenheden ingedeeld in een schaal die gaat van minder waardevol tot zeer waardevol.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

6

Page 16: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Het bedrijventerrein van Borealis Kallo is omgeven door een complex van gebieden geklasseerd van biologisch minder waardevolle gebieden tot biologisch zeer waardevolle gebieden. Op minder dan 400 m bevindt zich biologisch waardevol grasland van het glanshaververbond (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) met aanpalend gebieden die geklasseerd zijn als biologisch zeer waardevol. Delen van de oevers van de Schelde zijn eveneens geklasseerd als biologisch zeer waardevol.

Figuur 3.4 Borealis Kallo op de Biologische Waarderingskaart

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

7

Page 17: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

4 PROJECTBESCHRIJVING

4.1 REFERENTIESITUATIE

Borealis Kallo produceert op haar site propeen en polypropeen met twee productie-eenheden: een dehydrogenatie-eenheid (DEHY-I eenheid) en een polymerisatie-eenheid (PP-eenheid).

4.1.1 Dehydrogenatie-eenheid (DEHY-I eenheid)

In de DEHY-I eenheid wordt propeen aangemaakt. Dit gebeurt enerzijds door het dehydrogeneren van propaan en anderzijds door het destilleren van raffinaderijpropeen. De propeenproductie startte in januari 1992 en heeft een vergunde capaciteit van 550.000 ton per jaar.

Figuur 4.1 Processchema DEHY-I eenheid (a)

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

8

Page 18: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Figuur 4.2 Processchema DEHY-I eenheid (b)

Tabel 4.1 toont een overzicht van de belangrijkste milieu-aspecten bij de DEHY-I eenheid.

Tabel 4.1 Belangrijkste milieu-aspecten bij de DEHY-I eenheid

DEHY-eenheid Lucht Emissiepunten:

Atmosferische emissies vanuit de schoorsteen van de ‘Heat Recovery Boiler’: Rookgassen van de in-line branderinstallatie. Regeneratiegassen van het eigenlijke reactorbed van de

DEHY-installatie. Rookgassen van het bijstoken van de Heat Recovery

Boiler. Atmosferische emissies vanuit de schoorsteen van de ‘charge

heater’ Atmosferische emissies vanuit de schoorsteen van de ‘ejector’ Diffuse/fugitieve emissies aan reactoren, leidingwerk, pompen,

kleppen... (opgenomen in LDAR-programma). Belangrijkste polluenten:

NOX; CO; diverse organische polluenten.

Water Emissies:

Afvalwater dat zwaar belast is met koolwaterstoffen.

Bodem en grondwater

Geen specifieke aandachtspunten, enkel kans op impact bij calamiteiten

Geluid en trillingen

Diverse geluidsbronnen

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

9

Page 19: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

4.1.2 Polymerisatie-eenheid (PP-eenheid)

In de PP-eenheid vindt de productie plaats van polypropeen of co-polymeren met etheen, uitgaande van het zuivere monomeer. De polymeereenheid werd in bedrijf gesteld in oktober 1990 en heeft een vergunde capaciteit van 350.000 ton/jaar. De voeding van deze PP-eenheid bestaat uit propeen, afkomstig van de DEHY-eenheid. Dit zeer zuiver propeen wordt ‘polymer grade’ propeen genoemd. Bovendien kan men, wanneer de DEHY-eenheid niet werkt, propeen aanvoeren via een directe, ondergrondse pijplijn afkomstig van AGT. Deze propeenstroom wordt ‘chemical grade’ propeen genoemd. In Figuur 4.3 en Figuur 4.4 wordt een overzicht gegeven van de polymerisatie-eenheid.

Figuur 4.3 Processchema PP-eenheid (a)

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

10

Page 20: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Figuur 4.4 Processchema PP-eenheid (b)

Tabel 4.2 toont een overzicht van de belangrijkste milieu-aspecten bij de polypropeeneenheid.

Tabel 4.2 Belangrijkste milieu-aspecten bij de polypropeeneenheid

Polypropeeneenheid Lucht Emissies:

Geen emissiepunten in de polymerisatie-eenheid zelf, aangezien alle restgassen gerecycleerd worden.

Diffuse/fugitieve emissies aan reactoren, leidingwerk, pompen, kleppen... (opgenomen in LDAR-programma).

Water Diverse minder zwaar belaste afvalwaterstromen.

Bodem en grondwater

Geen specifieke aandachtspunten, enkel kans op impact bij calamiteiten

Geluid en trillingen

Diverse geluidsbronnen

4.1.3 Productiecapaciteiten en materiaalstromen

In de Tabel 4.3 wordt een overzicht gegeven van de vergunde productiecapaciteiten en reële productiehoeveelheden van de DEHY-I en PP-eenheid.

Tabel 4.3 Vergunde en reële productiehoeveelheden van de verschillende afdelingen van Borealis Kallo

Afdeling Product Vergunde

productiecapaciteit (ton/jaar)

Reële productiehoeveelheid

(2016) (ton/jaar)

DEHY-I Polymer grade propeen 550.000 489.941 PP Polypropeen 350.000 282.315

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

11

Page 21: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

4.1.4 Energiestromen

Borealis Kallo maakt gebruik van de volgende energiedragers: • elektriciteit; • aardgas; • propaan; • off-gas van de polypropyleen-eenheid; en, • off-gas van de propyleen-eenheid. Tabel 4.4 toont het energiegebruik en de bijhorende CO2-emissies van Borealis in 2016.

Tabel 4.4 Energiegebruik en CO2-emissies van Borealis (2016)

Energiedrager 2016 Elektriciteit (in MWhsec) 267.493 Afgas pilots (in GJ primair) 18.238 Fakkelgas (in GJ primair) 102.407 Aardgas (in GJ primair) 1.714.036 Gasolie, lichte stookolie (in GJ primair) 4.221 Propaan (in GJ primair) 2.273.512 Waterstof (in GJ primair) 1.416.742 Totaal (in GJ primair) 7.937.000

Klimaatverandering is in het laatste decennium op internationaal en Europees niveau uitgegroeid tot een belangrijk aspect in het milieubeleid. Vermits CO2 het voornaamste broeikasgas vormt en dit voor 90% uitgestoten wordt in energetische toepassingen, is energie-efficiëntie hierin één van de voornaamste aandachtspunten. Deze ontwikkeling is de voorbije jaren ook concreet vertaald naar het Vlaamse gewest. Borealis Kallo is een energie-intensief bedrijf (energieverbruik > 0,5 PJ per jaar) en had zich medio 2003 vrijwillig ingeschreven in het Benchmarking Convenant van 29 november 2002. Recenter (2/12/2014) is Borealis toegetreden tot een EBO en komt het hierrond alle verplichtingen na.

4.1.5 Afval

De aspecten m.b.t. afvoer van afvalstoffen zijn in het MER kort besproken. De voornaamste afvalstromen zijn: • Polypropyleenafval; • Afvalwaterslib afkomstig van de dehy-installatie • Vloeibare TEAL-olie; • Oligomeren van PP-installatie; en, • Diverse bedrijfsafvalstoffen.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

12

Page 22: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

In het MER geven we op basis van de hoeveelheden afgevoerde afvalstoffen/bijstromen van de voorbije jaren een prognose van de verwachte afvoer in de komende jaren.

4.2 AANLEGFASE

De aanlegfase omvat de bouw van de nieuwe DEHY-II installatie, alsook de noodzakelijke infrastructuur voor de aanwending en export van vrijkomend waterstofgas. De hiervoor noodzakelijke ingrepen betreffen de voorbereiding van het terrein, aanvoer van materialen, eigenlijke constructie, aanleg van leidingen en andere verbindingen, testen van de installatie en dergelijke meer. Hiervoor zal onder meer gebruik gemaakt worden van: • bronbemaling/droogzuiging (25-35m³/u); • boren of slaan van paalfunderingen voor tankenparken en

procesinstallaties; • verwijderen van de bodem toplaag voor de plaatsing van opslagtanks en

parking; • aanleg van gravel voor de parking; • plaatsen van werfketen met kantoorruimtes, vergaderzalen, kantine,

kleedruimtes, sanitaire voorzieningen en douches; • plaatsen van magazijnen voor opslag materiaal en uitvoeren van

constructiewerkzaamheden; • transport van nieuwe tanks via de Schelde en Waaslandkanaal, en deels

over de weg; en, • plaatsen van extra werkstellingen, eventueel op de openbare weg.

4.3 GEPLANDE SITUATIE

In vergelijking met de referentiesituatie (jaar 2016) zullen er in de geplande situatie de volgende uitbreidingen zijn: • nieuwe DEHY-II installatie met productievermogen van 770.000 ton

propyleen per jaar; en, • nieuwe export waterstofleiding voor 39.000 ton waterstofgas per jaar .

4.3.1 Dehydrogenatie-eenheid (DEHY-II eenheid)

In de DEHY-I eenheid wordt propeen aangemaakt. De nieuwe DEHY-II eenheid produceert propyleen uit propaan met brandstof als secundair product. De eenheid voert een katalytisch dehydrogenatieproces uit door middel van continue katalytische regeneratie (‘Continuous Catalyst Regeneration’, CCR). In Figuur 4.5 en Figuur 4.6 zijn de samenvattende procesflows weergegeven van de nieuwe DEHY-II eenheid. De vetgedrukte pijlen duiden op het conversieverloop van propaan naar propyleen (hoofdstroom). ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

13

Page 23: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Figuur 4.5 Processchema DEHY-II eenheid (a)

Figuur 4.6 Processchema DEHY-II eenheid (b)

Hierna wordt een overzicht getoond van de belangrijkste milieu-aspecten bij de DEHY-II eenheid (Tabel 4.5) en bijhorende nutsvoorzieningen (Tabel 4.6).

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

14

Page 24: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Tabel 4.5 Belangrijkste milieu-aspecten bij de DEHY-II eenheid

Nieuwe DEHY-II eenheid Lucht Emissies

• Diffuse/fugitieve emissies aan leidingwerk, pompen, kleppen... (opgenomen in LDAR-programma).

• Oleflex-heaters. • Auxiliary Steam Boiler (ABS) • Vent gas scrubber • Stofemissies (CCR-sectie).

Aandachtspunt

• Diffuse emissies zullen beperkt blijven gezien de vele recuperatiesystemen (zie nutsvoorzieningen).

Water Lozing van diverse polluenten in het Noordelijk Insteekdok, via het bestaande lozingspunt.

Bodem Geen specifieke aandachtspunten, enkel kans op impact bij calamiteiten

Geluid Diverse geluidsbronnen

Tabel 4.6 Belangrijkste milieu-aspecten verbonden aan de nutsvoorzieningen van de nieuwe DEHY-II eenheid

Nutsvoorzieningen Lucht Emissies:

• Emissies verbonden aan de gasturbine en de verbranding van restgassen (WKK-installatie);

• Auxiliary steam boiler; • Diffuse/fugitieve emissies aan leidingwerk, pompen, kleppen...

(opgenomen in LDAR-programma). Belangrijkste polluenten: • NOX; • CO2; • Stof; • diverse organische polluenten, waaronder vnl.;

o Propaan; en, o Propyleen;

• … Bodem en grondwater

Geen specifieke aandachtspunten, enkel kans op impact bij calamiteiten

Geluid en trillingen

Diverse geluidsbronnen

4.3.2 Export waterstofleiding

Het als bijproduct geproduceerde waterstofgas van nieuwe DEHY-II eenheid (31.000 ton/jaar) zal gedeeltelijk geëxporteerd worden. Indien ook de stroom van DEHY-I eenheid mee verwerkt wordt dan bedraagt het totaal geproduceerde waterstofgas 39. 000 ton/jaar. De export van waterstofgas zal plaatsvinden door een nieuw aan te leggen waterstofleiding, ten oosten van de inrichting.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

15

Page 25: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

4.4 MOGELIJKE MILIEU-EFFECTEN

Tabel 4.7 biedt een overzicht van de milieu-effecten in elke situatie.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

16

Page 26: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Tabel 4.7 Milieu-relevante aspecten

Ingrepen Lucht Oppervlaktewater (behalve grondwater) Bodem- en grondwater Geluid Biodiversiteit

REFERENTIESITUATIE Proceseenheden (DEHY-eenheid en PP-eenheid)

- Fugitieve VOS-emissies - Fugitieve VOS-emissies

aan leidingwerk - Geen - Enkel bij incidenten

- Diverse geluidsbronnen

- Ecotoxicologie en rustverstoring

Opslag en verlading

- Adem- en verladingsemissies aan opslagtanks

- Fugitieve emissies aan leidingwerk en compressoren

- Geen - Enkel bij incidenten - Diverse

geluidsbronnen - Ecotoxicologie en

rustverstoring

Ondersteunende installaties/activiteiten en nutsvoorzieningen

- Atmosferische emissies van de stookinstallaties

- Diffuse emissies aan leidingwerk

- Diffuse emissies aan WZI

- Spui van koeltorens - Lozing van afvalwater

(Noordelijk Insteekdok)

- Enkel bij incidenten - Diverse

geluidsbronnen - Ecotoxicologie en

rustverstoring

AANLEGFASE

Transport - Stofemissies - Uitlaatgassen

- Geen - Enkel bij incidenten - Diverse

geluidsbronnen - Ecotoxicologie en

rustverstoring

Werfactiviteiten - Stofemissies - Uitlaatgassen

- Lozing van sanitair afvalwater

- Bronbemaling - Grondverzet

- Diverse geluidsbronnen

- Ecotoxicologie en rustverstoring

GEPLANDE SITUATIE

Capaciteitsverhoging

- Vermeerdering van alle emissievrachten (geleide emissies, niet-geleide emissies)

- Verhoogd waterverbruik

- Verhoogde afvalwaterproductie

- Enkel bij incidenten - Diverse

geluidsbronnen

- Ecotoxicologie en rustverstoring (o.a. inname van foerageergebied van Bruine kiekendief)

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

17

Page 27: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

5 MILIEUEFFECTEN

5.1 LUCHT

5.1.1 Emissies

De activiteiten van Borealis Kallo geven aanleiding tot atmosferische emissies van verschillende polluenten. Het betreft zowel geleide als niet-geleide emissies naar de lucht. Tabel 5.1 geeft een overzicht van de emissiebronnen van Borealis Kallo. In Tabel 5.2 zijn deze gegeven voor de geplande situatie.

Tabel 5.1 Emissiebronnen van Borealis Kallo in de referentiesituatie

Bron Brandstof Belangrijkste polluenten Heat Recovery Boiler VOS, aardgas NOx, CO, SO2, TOC, Chroom

(VI), PAKs, Benzeen, Tolueen Ejector Reactorgassen NOx, CO, SO2, TOC, PAKs,

Benzeen, Tolueen Charge Heater Aardgas, afgas NOx, CO Stoomketel Bono Aardgas, afgas NOx, CO Stoomketel Denaeyer Aardgas, afgas NOx, CO Fakkel Afgas / Back-up fakkel Afgas / Fugitieve bronnen - emissies aan leidingwerk - lekverliezen aan koelinstallaties

/ VOS HFK

VOS: Vluchtige organische stoffen KWS: Koolwaterstoffen PAKs: Polyaromatische koolwaterstoffen TOC: Totaal organische koolstof HFK: Fluorkoolwaterstof

Tabel 5.2 Bijkomende emissiebronnen van Borealis Kallo in de geplande situatie

Bron Brandstof Belangrijkste polluenten Hulpstoomketel Aardgas, afgas,

Liquid process fuel NOx, CO, SO2, stof, Benzeen,

Tolueen, Styreen, Xyleen, TOC, Cl-verbindingen, PAKs

CCR reactor Vent Gas scrubber

Geen voeding. Afgas van CCR Reactor

TOC, Cl, NOx, SO2, Dioxines, Stof, PAKs

Charge Heater 2 Aardgas, afgas NOx, CO, SO2, stof Inter Heater 1 Aardgas, afgas NOx, CO, SO2, stof Inter Heater 2 Aardgas, afgas NOx, CO, SO2, stof Inter Heater 3 Aardgas, afgas NOx, CO, SO2, stof Grondfakkel Afgas TOC Fugitieve bronnen - emissies aan leidingwerk - lekverliezen aan koelinstallaties

/ VOS HFK

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

18

Page 28: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Tabel 5.3 geeft een overzicht van de emissievrachten in zowel de referentie- als de geplande situatie. De emissies in de geplande situatie zijn begroot op basis van de maximale emissiegrenswaarden zoals voorgeschreven door de VLAREM-wetgeving of op basis van extrapolaties vanuit de gemeten emissies in 2016, wat een overschatting inhoudt (worst case benadering).

Tabel 5.3 Overzicht emissievrachten in de referentie- en geplande situatie

Parameter Referentiesituatie Geplande situatie NOx (ton/jr) 570,9 1.488 CO (ton/jr) 657,3 1.813 Stof (ton/jr) 0 9,343 SO2 (ton/jr) 21,55 123,4 Chroom (VI) (ton/jr) 0,0124 0,0279 Cr-totaal (ton/jr) 0,0303 0,0681 Benzeen (ton/jr) 0,4601 0,7043 Styreen (ton/jr) 0 4,311 Xyleen (ton/jr) 0 4,311 Tolueen (ton/jr) 0,3287 5,049 Benzo(a)pyreen (kg/jr) 0,0895 3,395 Chloor (ton/jr) 0 0,2568 Gasvormige chloorverbindingen (ton/jr)

0 1,389

Platinum (ton/jr) 0 0,2996 Sulfide (ton/jr) 0 1,513 Dioxines (mg/jr) 0 1,681 Propeen (ton/jr) 36,58 68,88 Propaan (ton/jr) 165,3 367,2 Methaan (ton/jr) 12,17 26,26 Ethyleen (ton/jr) 11,76 24,64 Butaan (ton/jr) 19,15 42,43

5.1.2 Effectbeschrijving en –beoordeling

Analyse van deze concentraties in het licht van de kwaliteit van de omgevingslucht en geldende milieukwaliteitsnormen leidde tot de impact samengevat in Tabel 5.4. Hier werden 11 relevante polluenten weerhouden op basis van de volgende criteria: • totale atmosferische emissievracht van de polluent en manier van uitstoot; • gemeten concentraties in de omgeving van de polluent; • potentieel humaan-toxicologisch risico van de polluent; en • aanwezigheid van bevolkingsgroepen en natuurgebieden in de omgeving.

Tabel 5.4 Impact per relevante polluent voor de referentie- en de geplande situatie

Polluent Impact referentiesituatie Impact geplande situatie NO2 Beperkt Beperkt tot relevant Fijn stof (PM10) / Verwaarloosbaar SO2 Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar tot beperkt Chroom (VI) Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar Benzeen Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar Tolueen Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar Styreen / Verwaarloosbaar

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

19

Page 29: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Polluent Impact referentiesituatie Impact geplande situatie Xyleen / Verwaarloosbaar Propeen Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar benzo(a)pyreen Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar tot beperkt Dioxines / Verwaarloosbaar

5.1.3 Besluit

De activiteiten van Borealis Kallo geven aanleiding tot atmosferische emissies van verschillende polluenten. Het betreft zowel geleide emissies (HRB, ejector, charge heaters, stoomketels, ASB, inter heaters, WKK en CCR reactor) als niet-geleide emissies (gesloten grondfakkel, fakkel, fugitieve emissies). In het MER werden geen overschrijdingen van de geldende emissiegrenswaarden, zoals beschreven in VLAREM II en opgenomen in de milieuvergunning, vastgesteld ter hoogte van de geleide emissiepunten. De voornaamste emissies van de geleide bronnen betreffen NO2. De uitstoot van polluenten door Borealis Kallo leidt tot een bijdrage aan de immissieconcentraties van deze stoffen in de omgeving. Voor de parameters NO2, SO2, PM10, Chroom (VI), Benzeen, Tolueen, Styreen, Xyleen, Propaan, benzo(a)pyreen en Dioxines werden dispersieberekeningen uitgevoerd. De impact in het studiegebied wordt voor de geplande situatie als volgt beoordeeld: • verwaarloosbaar voor de parameters PM10, Chroom (VI), Benzeen,

Tolueen, Styreen, Xyleen, Propaann en Dioxines; • verwaarloosbaar tot beperkt voor de parameters SO2 en benzo(a)pyreen;

en, • beperkt tot relevant voor de parameter NO2.

5.1.4 Milderende maatregelen

Uit de resultaten weergegeven in hoofdstuk 7 ‘lucht’ blijkt dat er een beperkte tot relevante bijdrage vastgesteld wordt voor de parameter NO2. Deze bijdrage is het resultaat van de worst case benadering die voor deze modellering gehanteerd werd in de geplande situatie. Borealis Kallo zal zoals wettelijk verplicht de NO2-emissies monitoren bij opstart van de exploitatie om op die manier te verifiëren dat de werkelijke emissies lager liggen dan in voorliggende modellering. Verder zullen de nieuw geplande installaties uitgerust worden met gepaste NOx-reducerende maatregelen, en zal Borealis Kallo een studie uitvoeren omtrent de mogelijkheid om andere, dergelijke maatregelen toe te passen op de bestaande HRB installatie – de meest prominente NOx-bron in de huidige situatie. De impact van de SO2- en benzo(a)pyreen bijdrage wordt ingeschat als verwaarloosbaar tot beperkt en houdt eveneens geen noodzaak tot definitie van milderende maatregelen in. ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

20

Page 30: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Op basis van bovenstaande resultaten en een toets van de gebruikte technologie en technieken aan de toepasselijke BREF-documenten (zie hoofdstuk 4) stellen we vast dat er geen bijkomstige milderende maatregelen noodzakelijk zijn voor de discpline ‘lucht’ in de geplande situatie op de site van Borealis Kallo. Borealis Kallo voldoet namelijk aan de best beschikbare technieken en de berekende immissies veroorzaken geen relevante tot belangrijke impact.

5.2 WATER

In de discipline ‘Water’ zijn alle relevante effecten met betrekking tot oppervlaktewater, grondwater, afvalwater en hemelwater beschreven.

5.2.1 Watergebruik, afvalwaterlozing en effecten op oppervlaktewater

In 2016 verbruikte Borealis Kallo 1.999.600 m³ water. Het gebruikte of opgevangen water (zijnde procesafval-, bronbemalings-, koel-, blus- en deminwater) wordt als bedrijfsafvalwater naar de eigen zuiveringsinstallatie geleid en uiteindelijk via 1 lozingspunt geloosd in het Noordelijk Insteekdok, dat deel uitmaakt van de Waaslandhaven. Het sanitair afvalwater daarentegen wordt gezuiverd in een IBA en geloosd op oppervlaktewater. Het totale geloosde debiet bedroeg in 2016 667.560 m³/jaar. In de geplande situatie zullen er omwille van de wijzigingen en uitbreidingen nieuwe verharde oppervlaktes bijkomen en zal er benzo(a)pyreen een verhoogde vraag naar water zijn ten behoeve van de nieuwe productie-installatie. Borealis Kallo plant eveneens de bouw van een additionele waterzuivering om de extra hoeveelheid afvalwater, afkomstig van de DEHY- II te zuiveren. In de geplande situatie zal Borealis Kallo 5.609.858 m³ water verbruiken waarvan 1.209.679 m³ geloosd zal worden via het reeds bestaande lozingspunt. Borealis Kallo pompt drainagewater op en gebruikt een deel hiervan als koelwater, terwijl de rest geloosd wordt in het Noordelijk Insteekdok. Door de bouw van de nieuwe DEHY-II installatie zal er, door de bijkomende verhardingen en gebouwen, minder hemelwater in de bodem kunnen infiltreren. Bovendien zal mogelijk een deel van het drainagenetwerk onbruikbaar worden als gevolg van de constructiewerken. Al het hemelwater dat terechtkomt op de verharde delen van de nieuwe DEHY-II installatie, en waar zich geen procesinstallaties bevinden, zal echter volledig ingezet worden als koelwater. Verder is het zo dat het bestaande systeem in recente tijden gebrekkiger functioneert omwille van de huidige weersomstandigheden. Deze gaan gepaard met periodes van droogte gevolgd door zeer hevige regenval, waardoor het systeem niet continu kan pompen. Het is vooralsnog onduidelijk welke impact dit alles zal hebben op de werking van dit systeem en de resterende volumes opgepompt drainagewater.Daar dit in het verleden om noemenswaardige volumes bleek te gaan stellen we voor om na de werken een studie uit te voeren naar de nog beschikbare hoeveelheden water en de mogelijkheid tot hergebruik hiervan. ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

21

Page 31: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Borealis Kallo loost het gezuiverd afvalwater in het Noordelijk Insteekdok wat deel uitmaakt van het Waaslandkanaal in de Waaslandhaven. Deze haven staat in verbinding met de Schelde via de Kallosluis en de Kieldrechtsluis. Per jaar stroomt er zo’n 200.000.000 m³ water door het Waaslandkanaal. Het Havenbedrijf voert metingen uit aangaande de kwaliteit van het water, waaruit blijkt dat dit waterlichaam matig verontreinigd is. Er worden overschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen waargenomen voor diverse parameters. Borealis Kallo houdt zich steeds aan de geldende lozingsnormen, behalve voor enkele individuele PAKs parameters. In 2016 werden in totaliteit 44 overschrijdingen waargenomen voor diverse PAKs. Deze werden allen gerapporteerd aan de bevoegde overheidsinstanties, en Borealis Kallo werkt continu aan maatregelen om de emissies van deze PAKs terug te dringen. Zowel de tijdelijke als de gemiddelde impact van de waterlozing werd bepaald in de referentie- en de geplande situatie. In de referentiesituatie werd uitgegaan van actuele meetresultaten uit het referentiejaar 2016 (gemiddelde impact), of lozingsnormen (tijdelijke impact). In de geplande situatie werd bijkomend rekening gehouden met de verwachte vuilvrachten in de afvalwaterstroom van de DEHY-II installatie. Hiervoor zijn inschattingen gemaakt op basis van ontwerpgegevens, lozingsnormen en concentraties in de huidige afvalwaterstroom van de bestaande installaties. Dit houdt mogelijk een overschatting in, ten einde een conservatieve benadering te hanteren.

5.2.1.1 Grondwater

Op het bedrijfsterrein zijn verschillende potentiele verontreinigingsbronnen geïdentificeerd die mogelijk een bodemverontreiniging kunnen veroorzaken of hebben veroorzaakt. In het grondwater zijn als gevolg van de huidige en de historische activiteiten op het terrein verhoogde concentraties zware metalen, benzeen, minerale olie en PAK’s gemeten waarbij de bodemsaneringsnorm wordt overschreden. Uit het periodiek oriënterend bodemonderzoek van 2017 volgt echter dat er geen duidelijke aanwijzing is dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Er is bijgevolg geen noodzaak om over te gaan tot een beschrijvend bodemonderzoek of bodemsanering. De potentieel bodembedreigende activiteiten van Borealis Kallo, zoals opslagtanks en verladingsstations, zijn voorzien van bodembeschermende maatregelen zoals inkuipingen en hemelwateropvang.

5.2.2 Effectbeschrijving en –beoordeling

5.2.2.1 Oppervlaktewater

Er worden voor zowel de gemiddelde (permanente) impact als de tijdelijke impact effecten verwacht in de geplande situatie.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

22

Page 32: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Voor de parameters waarvoor een relevante of belangrijke bijdrage wordt waargenomen is bijkomend de totale concentratie in de waterloop voor en na lozing geëvalueerd ten opzichte van de overeenkomstige milieukwaliteitsnormen (MKN). Hieruit blijkt dat voor de meeste parameters de concentraties aanwezig in het Waaslandkanaal reeds de MKN overschrijden en dat Borealis slechts een beperkte bijkomende concentratie veroorzaakt tot het geheel. We kunnen stellen dat de meest relevante parameters, waarvoor milderende maatregelen noodzakelijk zijn, bestaan uit enkele individuele problematische PAKs, die afkomstig zijn van de bestaande afvalwaterstroom uit de DEHY-I installatie.

5.2.2.2 Grondwater

Uit onderzoek blijkt dat de huidige en de historische activiteiten op het terrein van Borealis Kallo de kwaliteit van het grondwater ter hoogte van het terrein en in de directe omgeving negatief hebben beïnvloed. Er zijn verontreinigingen aangetroffen met concentratie(s) boven de bodemsaneringsnorm, er is echter geen noodzaak tot sanering. De mogelijke impact die de nieuwe activiteit met zich mee kan brengen is daarom afgewogen tegen de al aanwezige verontreinigende stoffen. Tijdens de bouw van de nieuwe DEHY-II installatie zal een bemaling worden voorzien voor de aanleg van de nutsvoorzieningen (een waterstofpijpleiding en twee hoogspanningsleidingen) en de bouw van de DEHY-II installatie. De impact van de bemalingswerken op de aanwezige grondwaterverontreiniging is beperkt, maar zal tijdens de werken opgevolgd worden. De geplande uitbreiding van de activiteiten kan mogelijk een impact hebben op de kwaliteit van het grondwater. Echter, door een correcte implementatie van de wettelijk beschermende maatregelen (o.m. inkuiping, lekdetectie, visuele controles en periodieke controles) worden er wat betreft de discipline grondwater geen wijzigingen van de effecten tegenover de referentiesituatie verwacht. De belangrijkste grondwaterbeschermende maatregelen en voorzieningen worden hierna aangehaald: • de meeste installaties bevinden zich op een betonnen vloer, het mogelijk

vervuilde (regen)water wordt via een opvangsysteem en een aantal controleputten naar een verzamelbekken en de waterzuivering geleid;

• de hoofdstromen in het bedrijf zijn gasvormig, zodat hiervan geen risico naar grondwater uitgaat;

• de opslagplaatsen voor vloeibare producten, het smeerlokaal en de afvalloods zijn voorzien van een vloeistofdichte inkuiping, die conform is aan de bepalingen van Vlarem II;

• bij bedrijfsstilstand worden bijkomende maatregelen (bv. extra controles) voorzien om de impact tot het minimum te beperken; en

• de grondwaterkwaliteit worden periodiek gecontroleerd, conform de bepalingen van het Bodemdecreet.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

23

Page 33: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Verwacht wordt dat door de bouw van de DEHY-II productie-installatie minder water via het drainagesysteem zal moeten worden afgevoerd en dat een deel van het drainagesysteem mogelijk onbruikbaar zal worden. Al het hemelwater dat terechtkomt op de verharde delen van de nieuwe DEHY-II installatie zal volledig ingezet worden als koelwater. Momenteel is echter niet geweten of en hoeveel het volume drainagewater zal dalen. Daar dit in het verleden om noemenswaardige volumes bleek te gaan zal Borealis Kallo een studie laten uitvoeren om na te gaan hoe het hergebruik van het drainagewater gemaximaliseerd kan worden.

5.2.3 Besluit

5.2.3.1 Oppervlaktewater

Uit de impactanalyse blijkt dat de oorzaak van eventueel te verwachten effecten vanwege de lozing van Borealis Kallo voor de meeste parameters liggen bij inherente en potentiële overschattingen en verhoogde concentraties in het Waaslandkanaal die een vertekend beeld van de situatie geven. Algemeen kan besloten worden dat Borealis Kallo zich, behalve voor de PAKs, steeds aan de opgelegde lozingsnormen houdt, en zal houden, en slechts een beperkte vuilvracht loost in verhouding met degene die reeds aanwezig is in het Waaslandkanaal. De enige problematische parameters zijn enkele individuele PAKs die afkomstig zijn van de reeds bestaande DEHY-I installatie. Borealis Kallo is zich hiervan terdege bewust en een belangrijk investeringsprogramma ter reductie van de PAKs uit de bestaande DEHY-I installatie is in uitvoering. De gekozen technologie voor de DEHY-II installatie resulteert niet in de lozing van PAKs in het afvalwater.

5.2.3.2 Grondwater

De huidige en de historische activiteiten op het terrein hebben ‘Relevant negatief effect’ (score -2) op de kwaliteit van het grondwater ter hoogte van het terrein en directe omgeving. Verwacht wordt dat de bouwwerken tijdens de aanlegfase en de activiteiten in de geplande situatie geen (bijkomende) grondwaterverontreiniging zullen veroorzaken, mits aan de wettelijke randvoorwaarden wordt voldaan. Er worden daarom geen wijzigingen van de effecten tegenover de referentiesituatie verwacht.

5.2.4 Milderende maatregelen

5.2.4.1 Oppervlaktewater

Voor de lozing van de problematische PAKs parameters zijn er milderende maatregelen nodig. Borealis Kallo heeft reeds een uitgebreid en langdurig investeringsprogramma lopen om de lozing hiervan terug te dringen. De gehanteerde en geplande maatregelen bestaan zowel uit het vermijden van PAK-vorming als het optimaliseren van de verwijderingsefficiëntie in de

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

24

Page 34: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

waterzuivering. De volgende stappen in dit reeds langlopend verhaal zullen het komende jaar worden uitgerold. Milderende maatregelen voor de andere polluenten worden niet nodig geacht op basis van de resultaten van de resultaten van de impactsberekening en de BREF toetsen (zie hoofdstuk 4). Borealis Kallo voldoet namelijk aan de best beschikbare technieken en de berekende emissies in zowel de referentie- als de huidige geplande situatie veroorzaken geen relevante tot belangrijke impact. Om het water hergebruik op de site te optimaliseren stellen we voor dat Borealis Kallo na de aanleg van de DEHY-II installatie een studie uitvoert om de mogelijkheid tot hergebruik van drainagewater onder de toekomstige omstandigheden te evalueren. Daarnaast stellen we voor dat Borealis Kallo een haalbaarheidsstudie uitvoert naar mogelijke alternatieven voor het koelwaterbehandelingsproduct NaOCl, om op deze manier de impact naar de omgeving toe te reduceren.

5.2.4.2 Grondwater

De nodige milderende maatregelen met betrekking tot reeds vastgestelde verontreinigingen, zijn voorzien in de procedures van het Bodemdecreet. Borealis Kallo voert periodieke bodemonderzoeken ter controle van de grondwaterkwaliteit uit zoals gedefinieerd in het Bodemdecreet en het Vlarem. Daarnaast volgt Borealis Kallo de verplichtingen inzake bodemverontreiniging zoals bepaald in het Bodemdecreet (i.e. milderende maatregelen, behandeling van nieuwe en historische verontreiniging, calamiteiten...). Mits naleving van de wettelijke randvoorwaarden dienen geen bijkomende milderende maatregelen worden voorzien.

5.3 BODEM

5.3.1 Referentiesituatie

Op het bedrijfsterrein zijn verschillende potentiele verontreinigingsbronnen geïdentificeerd die mogelijk een bodemverontreiniging kunnen veroorzaken of hebben veroorzaakt. In de bodem zijn als gevolg van de huidige en de historische activiteiten op het terrein verhoogde concentraties minerale olie en PAK’s gemeten waarbij de bodemsaneringsnorm wordt overschreden. Uit het periodiek oriënterend bodemonderzoek van 2017 volgt echter dat er geen duidelijke aanwijzing is dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Er is bijgevolg geen noodzaak om over te gaan tot een beschrijvend bodemonderzoek of bodemsanering.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

25

Page 35: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

De potentieel bodembedreigende activiteiten van Borealis Kallo, zoals opslagtanks en verladingsstations, zijn voorzien van bodembeschermende maatregelen zoals inkuipingen en hemelwateropvang.

5.3.2 Effectbeschrijving en -beoordeling

Uit onderzoek blijkt dat de huidige en de historische activiteiten op het terrein van Borealis Kallo de kwaliteit van het grondwater ter hoogte van het terrein en in de directe omgeving negatief hebben beïnvloed. Er zijn verontreinigingen aangetroffen met concentratie(s) boven de bodemsaneringsnorm, er is echter geen noodzaak tot sanering. De mogelijke impact die de nieuwe activiteit met zich mee kan brengen is daarom afgewogen tegen de al aanwezige verontreinigende stoffen. De aanlegfase omvat de bouw van de nieuwe DEHY-II installatie en bijhorende nutsvoorzieningen. Voor de aanleg zijn beperkte grondwerken nodig (boren of slagen van paalfunderingen, verwijderen van toplaag bodem en aanleg van asfalt en waar mogelijk infiltratie verharding voor parking en wegenis). Er wordt een bronbemaling voorzien. Het grondverzet dient te gebeuren conform de vigerende wetgeving. Voor de bronbemaling is een milieuvergunning noodzakelijk en moet de impact van de bronbemaling op de aanwezige grondwaterverontreiniging worden nagegaan. Gezien de locatie van de bouwwerken nabij de productie-installaties zal tijdens de graafwerken en de bemaling de stabiliteit van de installaties nader opgevolgd moeten worden. De geplande uitbreiding van de activiteiten kan mogelijk een impact hebben op de kwaliteit van de bodem. Echter, door een correcte implementatie van de wettelijk beschermende maatregelen (o.m. inkuiping, lekdetectie, visuele controles en periodieke controles) worden er wat betreft de discipline bodem geen wijzigingen van de effecten tegenover de referentiesituatie verwacht. De belangrijkste grondwaterbeschermende maatregelen en voorzieningen worden hierna aangehaald: • de meeste installaties bevinden zich op een betonnen vloer, het mogelijk

vervuilde (regen)water wordt via een opvangsysteem en een aantal controleputten naar een verzamelbekken en de waterzuivering geleid;

• de hoofdstromen in het bedrijf zijn gasvormig, zodat hiervan geen risico naar grondwater uitgaat;

• de opslagplaatsen voor vloeibare producten, het smeerlokaal en de afvalloods zijn voorzien van een vloeistofdichte inkuiping, die conform is aan de bepalingen van Vlarem II;

• bij bedrijfsstilstand worden bijkomende maatregelen (bv. extra controles) voorzien om de impact tot het minimum te beperken; en

• de grondwaterkwaliteit worden periodiek gecontroleerd, conform de bepalingen van het Bodemdecreet.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

26

Page 36: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

5.3.3 Besluit

De huidige en de historische activiteiten op het terrein hebben ‘Relevant negatief effect’ (score -2) op de kwaliteit van de bodem ter hoogte van het terrein. Verwacht wordt dat de bouwwerken tijdens de aanlegfase en de activiteiten in de geplande situatie geen (bijkomende) grondwaterverontreiniging zullen veroorzaken, mits aan de wettelijke randvoorwaarden wordt voldaan. Er worden daarom geen wijzigingen van de effecten tegenover de referentiesituatie verwacht.

5.3.4 Milderende maatregelen

De nodige milderende maatregelen met betrekking tot reeds vastgestelde verontreinigingen, zijn voorzien in de procedures van het Bodemdecreet. Borealis Kallo voert periodieke bodemonderzoeken ter controle van de bodemkwaliteit uit zoals gedefinieerd in het Bodemdecreet en het Vlarem. Daarnaast volgt Borealis Kallo de verplichtingen inzake bodemverontreiniging zoals bepaald in het Bodemdecreet (i.e. milderende maatregelen, behandeling van nieuwe en historische verontreiniging, calamiteiten...). Mits naleving van de wettelijke randvoorwaarden dienen geen bijkomende milderende maatregelen worden voorzien.

5.4 GELUID & TRILLINGEN

5.4.1 Geluidsemissies en -effecten

In de discipline geluid is het effect van de huidige situatie en de geplande situatie geëvalueerd. De referentiesituatie voor de discipline ‘geluid’ wordt beschreven aan de hand van: • Immissiemetingen uitgevoerd in 2017 over verschillende dagen uitgevoerd

aan de meest nabijgelegen woonwijk (in de Van Groesbeekstraat 23, Kallo) en op de perceelsgrens (personeelsparking) van Borealis Kallo zowel tijdens representatieve werking van het bedrijf als bij volledige stilstand.

• Metingen op het terrein, waarvan een geluidskaart werd opgesteld. Met deze geluidskaart werd het emissierelevant geluidsvermogenniveau bepaald voor de huidige werkingscondities. Vooral de DEHY-I unit, de PP3, extrusie en de koeltorens zijn bepalend voor het specifiek geluid van Borealis Kallo.

Op basis van het geluidsvermogenniveau is de specifieke bijdrage naar de immissiepunten berekend. Het specifieke geluid van de huidige situatie is daarna getoets aan de richtwaarde voor bestaande inrichtingen uit de VLAREM. Verder is de bijdrage van de geplande situatie (huidige situatie + nieuwe fabriekseenheid) berekend en het effect beoordeeld t.o.v. de ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

27

Page 37: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

referentiesituatie. Volgens de projectbeschrijving komen er +/- 70 geluidsbronnen bij waaronder vooral pompen, koelers, compressoren, blowers, heaters,…

5.4.2 Effectbeschrijving en -beoordeling

Uit de metingen blijkt dat het specifiek geluid voor de bestaande bronnen aan de woningen buiten het industriegebied voldoet aan de bepalingen conform VLAREM II. Ten oosten van de fabriek is er op 200 m wel een overschrijding, maar dit is langs de R2 gelegen en op basis van de geluidsbelasting kaart kan gesteld worden dat het wegverkeersgeluid (alsook spoor en andere industrie) hier ook meebepalend is. Er kon hier tijdens de stilstand niet continu gemeten worden en vermits er hier ook geen kwetsbare gebieden zijn noch woningen is het effect hier als -1/0 te beoordelen. Op alle andere immissiepunten is er geen verhoging van omgevingsgeluid te verwachten en is er voldaan aan de richtwaarden. Het effect moet bijgevolg als verwaarloosbaar (0) beoordeeld worden. Uit de modelering van de geplande situatie volgt dat de bijdrage van de nieuwe bronnen ter hoogte van de woningen buiten het industriegebied slechts 33 dB(A) is. Er is daar geen verhoging van het omgevingsgeluid te verwachten. Vermits voldaan is aan de grenswaarde van 40 dB(A) is de effectscore hier verwaarloosbaar (0). Ook voor de punten ten oosten en ten zuiden op 200 m van de perceelsgrens gelegen in industriegebied is de effectscore verwaarloosbaar (0). Ten noorden en ten westen van de site is er wel een stijging van de specifieke bijdrage, maar er is nog voldaan aan de grenswaarde voor een nieuwe inrichting. Tevens zijn er ook nog andere bedrijven actief en er zijn geen kwetsbare gebieden noch woningen op 200 m. van deze immissiepunten. Extra maatregelen hebben bijgevolg geen zin. We gaan er van uit dat de geluidsemissie van deze nieuwe bronnen overeenkomt met de aangenomen geluidsvermogenniveaus.

5.4.3 Besluit

In de referentiesituatie wordt de impact van de geluidsemissies van Borealis Kallo ingeschat als verwaarloosbaar tot beperkt. De bijkomende uitbreiding op zich zal slechts een verwaarloosbare bijdrage aan deze geluidsniveaus leveren waardoor de algemene beoordeling in de geplande situatie identiek blijft aan deze in de referentiesituatie.

5.4.4 Milderende maatregelen

Op basis van uitgevoerde analyses stellen we vast dat er geen bijkomstige milderende maatregelen van toepassing zijn voor de discpline ‘geluid en trillingen’ in de geplande situatie op de site van Borealis Kallo.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

28

Page 38: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

5.5 BIODIVERSITEIT

Verschillende aspecten van de activiteiten van Borealis Kallo kunnen aanleiding geven tot effecten op de biodiversiteit. De effectgroepen die mogelijk betrokken zijn en bestudeerd werden, zijn: • vermesting en verzuring, als gevolg van atmosferische emissies; • rustverstoring door geluidshinder; • habitatsverstoring als gevolg van wijziging van de waterkwaliteit door

lozingen in het Noordelijk Insteekdok; en • eventueel habitatverlies door de nieuwe DEHY-II installatie op de site.

Bij de evaluatie van de eventuele effecten is een onderscheid gemaakt tussen directe, indirecte, tijdelijke en permanente effecten in enerzijds de huidige situatie en anderzijds de geplande situatie en de nulsituatie. De evaluatie van de effecten op de biodiversiteit is gebaseerd op literatuurgegevens en toetsingswaarden, en de berekende immissiebijdragen geleverd door de disciplines ‘Lucht’ en ‘Geluid’. Er wordt rekening gehouden met het toetsingskader volgens het PAS (Programmatische Aanpak Stikstofdepositie) voor de overgangsperiode die momenteel van toepassing is ter hoogte van de habitatrichtlijngebieden. De effecten door rustverstoring worden ingeschat op basis van geluidscontourenkaarten en de verstoringsgevoeligheid per soort. De effecten op de waterkwaliteit (bij lozing in het Noordelijk Insteekdok) worden ingeschat op basis van de huidige en berekende waterkwaliteitsgegevens en mogelijke wijzigingen ten gevolge van het project. Bij een uitbreiding door de nieuwe DEHY-II installatie kan naargelang de locatie een biotoopverlies optreden in de aanlegfase. De effecten op de aanwezige vegetaties, habitats en beschermde soorten en het Soortenbeschermings-programma zijn onderzocht. Mogelijke effecten die kunnen optreden op de Speciale Beschermingszones, beschermde habitats en soorten door rustverstoring (geluid, licht), verzuring en vermesting ten gevolge van de uitbreiding en hervergunning van de activiteiten, en de effecten van habitatverlies door bijkomend ruimtebeslag van de nieuwe installaties zijn onderzocht in een Passende Beoordeling die als bijlage is bijgevoegd bij het MER.

5.5.1 Effectbeschrijving en -beoordeling

Uit de studie van potentiële effecten als gevolg van de geplande exploitatie van Borealis Kallo volgt dat: • het habitatverlies door het permanente ruimtebeslag is beoordeeld als een

beperkt tot negatief effect (-1/-2), het tijdelijke ruimtebeslag is beoordeeld als een beperkt negatief effect (-1);

• er geen betekenisvol effect te verwachten voor beschermde soorten of habitats van de vogelrichtlijn;

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

29

Page 39: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

• er geen negatieve effecten zijn ten aanzien van beschermde soorten van het Soortenbesluit en het Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse Haven;

• er voor het verlies van bosgebied (jonge bosopslag) geen boscompensatie vereist is;

• de effecten door verzuring en vermesting verwaarloosbaar (0) zijn in de referentietoestand en in de geplande toestand, ter hoogte van de meest nabijgelegen beschermde habitats ter hoogte van de Scheldeoevers (vogelrichtlijngebied en VEN-gebied). De effecten door verzuring en vermesting voor de beschermde habitats van het habitatrichtlijngebied langsheen de Schelde zijn niet significant en zullen niet betekenisvol zijn voor de aanwezige beschermde habitats;

• een bijkomende rustverstoring van fauna niet verwacht wordt door de uitbreiding van de activiteiten van Borealis Kallo. Het reeds aanwezige hoge omgevingsgeluid zal in de geplande situatie zeer beperkt gaan toenemen ten noorden en ten westen van de site Borealis Kallo. De effecten door rustverstoring blijven beperkt negatief (-1) te beoordelen zowel voor de referentietoestand als voor de geplande toestand;

• er geen betekenisvolle effecten zijn ten aanzien van de beschermde vogelsoorten van de bijlage I van het vogelrichtlijngebied te verwachten; en,

• de effecten door eutrofiëring van het water van het Noordelijk Insteekdok verwaarloosbaar zijn.

5.5.2 Besluit

Door de uitbreiding van de activiteiten op de site Borealis Kallo zullen geen significant negatieve effecten gaan optreden voor de biodiversiteit op de site Borealis Kallo en directe omgeving. De effecten zijn niet betekenisvol voor de speciale beschermingszones (vogel-, habitatrichtlijngebieden). Er treedt geen onvermijdbare en onherstelbare schade aan VEN-gebieden op.

5.5.3 Milderende Maatregelen

Gezien besloten kan worden dat na de uitbreiding van de activiteiten op de site Borealis Kallo er geen significant negatieve effecten gaan optreden, worden geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld.

5.5.4 Passende Beoordeling

Een Passende Beoordeling werd opgemaakt en is bijgevoegd als bijlage bij het MER.

5.6 MOBILITEIT

Middels de discipline Mobiliteit onderzochten we de potentiële effecten van de huidige en geplande activiteiten van Borealis Kallo met betrekking tot: • de verkeersdrukte; • duurzame mobiliteit; en • de verkeersveiligheid

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

30

Page 40: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

5.6.1 Effectbeschrijving en –beoordeling

Tijdens de werken nodig voor de uitbreiding van de site, die 2 jaar zullen duren, zullen er gemiddeld zo’n 600 contractors op de site aanwezig zijn over 28 maanden, met een piek van 1.100 over zo’n 3-6 maand. Er zal een systeem gehanteerd worden waarbij de werkdag loopt van 06u tot 17u, met een werkregime van 8u, hierdoor wordt het aankomen en vertrekken gespreid in de tijd. Verder zal een tijdelijke parking worden aangelegd (met gravel verhard). Het aantal bijkomende transporten van goederen zal in de geplande situatie eerder beperkt zijn daar zowel de primaire grondstof, propaan, als het eindproduct, propeen, de site binnenkomen en verlaten via een pijpleiding. In de geplande situatie wordt de bijkomende mobiliteit van de werknemers geraamd op 87 personenwagens en 1,5 vrachtwagen per werkdag. Deze aantallen kunnen gemakkelijk worden opgevangen door de huidige wegen in de omgeving van het project. Er zijn geen knelpunten te verwachten. De bijkomende voertuigen zullen ook zonder probleem een parkeerplaats vinden op de bestaande parking van 200 plaatsen voor personenwagens en de vrachtwagenparking. Ook op het vlak van verkeersveiligheid is geen probleem te verwachten, al is het aan te raden om het dubbelrichtingsfietspad nadrukkelijk aan te duiden ter hoogte van de in- en uitrit van het bedrijf.

5.6.2 Besluit

De impact van de uitbreiding en hervergunning van Borealis Kallo op de Mobiliteit is verwaarloosbaar mits de gepaste milderende maatregelen genomen worden.

5.6.3 Milderende maatregelen

In het kader van de aanlegfase worden volgende milderende maatregelen noodzakelijk geacht: • Spreiding van de werkuren: Werkdagen van 06u-17u met een werkregime

van 8u, waardoor de aankomsten en vertrekken van de contractors gespreid worden.

• Organiseren van collectief vervoer voor de helft van de contractors: dit kan contractueel worden vastgelegd met de contractors.

• Modulaire bouw van de installaties, waardoor grote delen elders worden gebouwd, getransporteerd naar de site, en vervolgens samengesteld; Dit zal de behoefte aan transport van materieel gevoelig doen verminderen.

• Aanvoer van materiaal via het schip, waar mogelijk. • Bestaande maatregelen eigen huidig personeel.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

31

Page 41: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

5.7 MENS

5.7.1 Algemeen

In de discipline Mens onderzochten we de impact op de menselijke gezondheid en mogelijke hinder ten gevolge van de activiteiten van Borealis Kallo. Specifiek werd aandacht besteed aan volgende onderwerpen: • toxische effecten ten gevolge van NO2-, SO2-, Chroom (VI)- en

benzo(a)pyreen-immissies; • toxische of hinderlijke effecten ten gevolge van emissies naar bodem,

grondwater en oppervlaktewater; • toxische effecten door blootstelling aan de Legionella-bacterie; en, • hinderlijke effecten op de mobiliteit, veiligheid, omgevingsgeluid, geur en

visuele aspecten rondom Borealis Kallo.

5.7.2 Effectbeschrijving en –beoordeling

Tabel 5.5 geeft een overzicht van de impact op de verscheidene mensgerelateerde deelaspecten.

Tabel 5.5 Overzicht van de impact van Borealis Kallo op de mens.

Aspect Impact referentiesituatie Impact geplande situatie Toxiciteit door NO2 Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar tot beperkt negatief Toxiciteit door SO2 Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar

Toxiciteit door Chroom (VI)

Belangrijk Belangrijk

Toxiciteit door benzo(a)pyreen

Verwaarloosbaar Belangrijk

Hinder door veiligheidsaspecten

Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar

Wat betreft de toxiciteit door NO2 wordt in de geplande situatie een beperkt negatief effect vastgesteld voor de woonkernen van Kallo, Lillo en Doel. Voor het gehele studiegebied en de kwetsbare locaties daarbinnen is de impact echter verwaarloosbaar. Hierbij dient in het achterhoofd gehouden te worden dat de geplande situatie begroot is op basis van een worst case gebaseerd op emissiegrenswaarden of veelvouden van de actuele emissies in 2016. In realiteit zullen deze emissiegrenswaarden zich vermoedelijk niet voor doen, en zullen de vrachten lager liggen dan nu conservatief berekend. In het geval van SO2 wordt in de geplande situatie een verwaarloosbaar effect vastgesteld voor alle nabijgelegen woonkernen. Voor de toxiciteit door Chroom (VI) is er enige onzekerheid over de reeds aanwezige achtergrondconcentraties aan Chroom (VI) daar er hierrond geen meetgegevens beschikbaar zijn. Bijgevolg kan er geen uitspraak gedaan worden omtrent welk deel van de milieugebruiksruimte reeds is ingenomen. De emissies van Borealis Kallo liggen ruim beneden de wettelijke grenswaarde en verder ligt de immissiebijdrage steeds beneden de ‘nul-effect-

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

32

Page 42: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

waarde’, doch vult die deze reeds voor een relevant deel in. Bij hanteren van deze ‘nul-effect-waarde’ als toetsingswaarde wordt een belangrijk effect waargenomen. De gemodelleerde emissies zijn verder mogelijk een overschatting, daar deze veelal beneden de detectielimiet vallen en toch zijn doorgerekend als waarden gelijk aan de detectielimiet gedeeld door 2. Ondanks de vele onzekerheden beoordelen we de gezondheidsimpact van deze emissies als belangrijk. De uitgestoten benzo(a)pyreen-emissies liggen ruim beneden de VLAREM emissiegrenswaarden in zowel de referentie- als de geplande situatie. In de referentiesituatie overschrijden de benzo(a)pyreen-immissiebijdragen van Borealis tevens de WHO-advieswaarde niet, doch dit gebeurt wel in de geplande situatie. De gemodelleerde waarden zijn zeer waarschijnlijk een overschatting daar er voor de nieuw geplande installaties geen gegevens beschikbaar zijn over de fractie benzo(a)pyreen in het totaal aan PAKs, waardoor alle PAKs zijn gelijkgesteld aan benzo(a)pyreen. Onder deze omstandigheden benadert de benzo(a)pyreen-immissie over het hele studiegebied de WHO-toetsingswaarde, waardoor de impact als belangrijk dient te worden beschouwd. Omtrent de veiligheid wordt Borealis Kallo geclassificeerd als een hogedrempel Seveso inrichting door de aanwezigheid van ontvlambare vloeistoffen en vloeibare gassen boven de respectievelijke hoge drempels. Borealis Kallo neemt voor zijn bestaande installatie-onderdelen verschillende maatregelen om de kans op ongewenste vrijzettingen te vermijden, alsook de gevolgen in geval van een zwaar ongeval te beperken. Hetzelfde zal ook gebeuren voor de nieuwe installatie-onderdelen. Bijgevolg is van de installaties van Borealis Kallo geen impact op de mens te verwachten. Zoals aangetoond in het OVR, wijzigen de beoogde (uitbreidings)projecten deze conclusie niet.

5.7.3 Besluit

De impact van de uitbreiding en hervergunning van Borealis Kallo op de Mens is, met uitzondering van NO2 emissies, over de hele lijn verwaarloosbaar.

5.7.4 Milderende maatregelen

Volgende milderende maatregelen worden voorgesteld, naast degene die worden aangehaald bij de andere disciplines: • de metingen van de chroom emissies op de HRB dienen voortgezet te

worden ten einde de uitstoot blijvend in kaart te brengen; • er dient, in overleg met de leverancier van de technologie, gezocht te

worden naar mogelijke alternatieven voor de gebruikte Catofin katalysator in de bestaande DEHY I;

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

33

Page 43: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

• bij opstart van de nieuwe installaties dienen de PAK-emissies, en speciatie, gemonitord te worden ten einde de hoeveelheden benzo(a)pyreen te kunnen inschatten.

5.8 ANDERE DISCIPLINES

5.8.1 Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie

De huidig vergunde installaties van Borealis Kallo zullen wel zichtbaar zijn, doch geen bepalende landschappelijke impact hebben omdat de omgeving reeds als industrieel ervaren wordt door het opgespoten terrein en de talrijk aanwezige industriële installaties. In de geplande situatie zal de nieuwe productie-eenheid mee deel uit gaan maken van de landschapselementen. Daar deze echter zal ingeplant worden in industriegebied, nabij de bestaande installaties van Borealis Kallo, zal dit geen bijkomende impact veroorzaken.

5.8.2 Afval

De bestaande DEHY-installatie van Borealis Kallo produceerde in 2016 in totaliteit ca. 700 ton afval, die extern verwerkt werd door erkende verwerkers. Deze afvalhoeveelheden zijn proces gerelateerd en we kunnen verwachten dat deze in de geplande situatie evenredig met de productieverhoging zullen stijgen ten gevolge van de geplande wijzigingen. Daar ook deze afvalstoffen zullen worden verwerkt door erkende instanties is hiervan geen impact te verwachten.

5.8.3 Klimaat

De discipline ‘Klimaat’ wordt voor dit MER als niet relevant beschouwd, omdat de parameters die voor deze discipline effecten kunnen veroorzaken van een verwaarloosbare grootte-orde zijn. Borealis Kallo heeft het EBO ondertekend, en werkt voortdurend aan maatregelen om het energieverbruik te beperken. Borealis Kallo stelde een energieplan op voor de periode 2015-2020. Een toetsing aan de BREF Energy Efficiency is terug te vinden in bijlage 4. Voor een bespreking van het huidige energieverbruik verwijzen we naar Hoofdstuk 2.

5.8.4 Licht, warmte en stralingen

De activiteiten van Borealis Kallo brengen geen bijzondere emissies van licht, warmte of stralingen met zich mee, die relevant zijn met betrekking tot milieueffecten. Daarenboven ligt het meest nabijgelegen woongebied op > 800 m van de site.

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

34

Page 44: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

6 ALGEMEEN BESLUIT

Algemeen is de impact van Borealis Kallo als verwaarloosbaar tot beperkt te beschouwen, zowel in de referentie- als in de geplande situatie, met uitzondering van de NO2-emisssies (lucht), de PAK’s lozingen (water) en de mobiliteit ingevolge de aanlegfase. Borealis Kallo is zich bewust van deze aandachtspunten en neemt hiervoor pro-actief de nodige maatregelen om de impact te milderen. Tabel 6.1 Overzicht impact & milderende maatregelen per discipline geeft een overzicht van de te verwachten impact en voorgestelde milderende maatregelen per discipline.

Tabel 6.1 Overzicht impact & milderende maatregelen per discipline

Discipline Impact Milderende maatregel Lucht Beperkt tot

relevant voor NOx-emissies

NO2-emissies monitoren bij opstart van de exploitatie, zoals wettelijk verplicht

Verwaarloosbaar tot beperkt voor SO2 en benzo(a)pyreen

/

Verwaarloosbaar voor overige parameters

/

Oppervlaktewater-emissies

Verwaarloosbaar tot beperkt voor alle parameters, behalve PAK’s

/

Relevant tot belangrijk voor sommige PAK’s

Investering in bijkomende behandeling PAK’s van DEHY I lopende; geen bijkomende milderende maatregelen voorzien

Oppervlaktewater - watergebruik

Het uitvoeren van een studie naar mogelijk hergebruik van drainagewater nadat de aanleg van de DEHY-II installatie rond is

Oppervlaktewater - waterbehandeling

Het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie naar het gebruik van een alternatief voor NaOCl

Bodem & Grondwater Verwaarloosbaar / Geluid & Trillingen Verwaarloosbaar / Biodiversiteit Verwaarloosbaar / Mens – Mobiliteit Verwaarloosbaar

voor de exploitatiefase

/

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

35

Page 45: Niet-Technische Samenvatting MER Borealis Kallo · inhoudstafel 0 doel van de niet-technische samenvatting i 1 inleiding 1 1.1 huidige activiteiten 1 1.2 uitbreiding en hervergunning

Discipline Impact Milderende maatregel Relevant voor de

aanlegfase • Spreiding van de werkuren: Werkdagen van

06u-17u met een werkregime van 8u, waardoor de aankomsten en vertrekken van de contractors gespreid worden.

• Organiseren van collectief vervoer voor de helft van de contractors: dit kan contractueel worden vastgelegd met de contractors.

• Modulaire bouw van de installaties, waardoor grote delen elders worden gebouwd, getransporteerd naar de site, en vervolgens samengesteld; Dit zal de behoefte aan transport van materieel gevoelig doen verminderen.

• Aanvoer van materiaal via het schip. • Bestaande maatregelen eigen huidig

personeel Nevendisciplines Belangrijk voor de

emissies van Chroom (VI)

• Nauwgezet opvolgen van de chroom-totaal en Chroom (VI) emissies aan de HRB door het blijvend uitvoeren van maandelijkse metingen;

• Onderzoeken van het gebruik van andere katalysatoren dan Catofin in overleg met de leverancier van de technologie/

Belangrijk voor de emissies van benzo(a)pyreen

• Nauwgezet opvolgen van de PAK-emissies, en speciatie, van de nieuwe installaties door het uitvoeren van metingen bij de opstart

Updaten CMR rapport voor toekomstige aanwezigheid van CMR-stoffen

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT - ERM NV 0348516 – BOREALIS KALLO - NTS

36