NEXT 2013 : Dagkrant / Le Journal #4

12
29.11.13 nextfestival.wordpress.com dagkrant le journal #4 De NEXT edies volgen elkaar in een razend tempo op. Na zes jaar is het fesval uitgegroeid tot een begrip dat tot ver buiten de grenzen van de Eurometropool weerklinkt: een fijne selece van hedendaags podiu- mwerk, stuk voor stuk af en straf, met oog voor de grootmeesters van vandaag en een neus voor die van morgen. In deze zesde edie ontdekt u doorheen 32 produces de polsslag van het internaonaal theater, nu eens confronterend, dan weer troos- tend schoon. Meer dan ooit presen- teren we die op diverse locaes in de Eurometropool. Niet langer enkel in Villeneuve d’Ascq, Rijsel, Kortrijk, Doornik en Valenciennes, maar ook in Armenères, Ieper, Tielt, Pé- ruwelz, Komen, Waregem en Moes- kroen. Elke dag posten onze NEXTreporters hun verslagen en fotoreportages op dezen blog en krant, zo leert u het fesval ook eens van achter de schermen kennen. Be NEXT ! En à peine six années d’existence, NEXT est devenu un événement arsque repéré bien au-delà des « fronères » de l’Eurométropole pour l’exigence de sa programma- on dans le domaine des Arts de la Scène contemporaine. Celle-ci offre à la fois un regard sur de grands arstes déjà reconnus, tout autant qu’elle s’efforce de repérer et pré- senter ceux de demain. La sixième édion du Fesval vous propose de découvrir les grands arstes visionnaires et les meilleurs spectacles qui font bare le pouls de la créaon internaonale à tra- vers 32 producons, parfois déran- geantes, parfois rassembleuses, mais nous l’espérons mémorables pour chacun. Nous élargissons notre scène à toute l’Eurométropole ; de Villeneuve d’Ascq, Lille, Courtrai, Tournai et Valenciennes, nous vous emmenons à Armenères, Ypres, Tielt, Péruwelz, Comines, Ware- gem et Mouscron. Chaque jour, nos reporteurs parcourent le fesval pour vous. Allez voir leurs photos et arcles sur le blog et retrouvez-les dans cee version papier disponible dans les différents lieux. Be NEXT !

description

NL : De NEXT edities volgen elkaar in een razend tempo op. Na zes jaar is het festival uitgegroeid tot een begrip dat tot ver buiten de grenzen van de Eurometropool weerklinkt: een fijne selectie van hedendaags podiumwerk, stuk voor stuk af en straf, met oog voor de grootmeesters van vandaag en een neus voor die van morgen. Elke dag posten onze NEXTreporters hun verslagen en fotoreportages op dezen blog en krant, zo leert u het festival ook eens van achter de schermen kennen // FR : En à peine six années d’existence, NEXT est devenu un événement artistique repéré bien au-delà des « frontières » pour l’exigence de sa programmation dans le domaine des Arts de la Scène contemporaine.. Chaque jour, nos reporteurs parcourent le festival pour vous. Allez voir leurs photos et articles sur le blog nextfestival.wordpress.com et retrouvez-les dans la version papier disponible dans les différents lieux.

Transcript of NEXT 2013 : Dagkrant / Le Journal #4

29.11.13

nextfestival.wordpress.com

dagkrant le journal

#4

De NEXT editi es volgen elkaar in een razend tempo op. Na zes jaar is het festi val uitgegroeid tot een begrip dat tot ver buiten de grenzen van de Eurometropool weerklinkt: een fi jne selecti e van hedendaags podiu-mwerk, stuk voor stuk af en straf, met oog voor de grootmeesters van vandaag en een neus voor die van morgen.In deze zesde editi e ontdekt u doorheen 32 producti es de polsslag van het internati onaal theater, nu eens confronterend, dan weer troos-tend schoon. Meer dan ooit presen-teren we die op diverse locati es in de Eurometropool. Niet langer enkel in Villeneuve d’Ascq, Rijsel, Kortrijk, Doornik en Valenciennes, maar ook in Armenti ères, Ieper, Tielt, Pé-ruwelz, Komen, Waregem en Moes-kroen. Elke dag posten onze NEXTreporters hun verslagen en fotoreportages op dezen blog en krant, zo leert u het festi val ook eens van achter de schermen kennen.

Be NEXT !

En à peine six années d’existence, NEXT est devenu un événement arti sti que repéré bien au-delà des « fronti ères » de l’Eurométropole pour l’exigence de sa programma-ti on dans le domaine des Arts de la Scène contemporaine. Celle-ci off re à la fois un regard sur de grands arti stes déjà reconnus, tout autant qu’elle s’eff orce de repérer et pré-senter ceux de demain.La sixième éditi on du Festi val vous propose de découvrir les grands arti stes visionnaires et les meilleurs spectacles qui font batt re le pouls de la créati on internati onale à tra-vers 32 producti ons, parfois déran-geantes, parfois rassembleuses, mais nous l’espérons mémorables pour chacun. Nous élargissons notre scène à toute l’Eurométropole ; de Villeneuve d’Ascq, Lille, Courtrai, Tournai et Valenciennes, nous vous emmenons à Armenti ères, Ypres, Tielt, Péruwelz, Comines, Ware-gem et Mouscron. Chaque jour, nos reporteurs parcourent le festi val pour vous. Allez voir leurs photos et arti cles sur le blog et retrouvez-les dans cett e version papier disponible dans les diff érents lieux.

Be NEXT !

46

Zwarte humor en multimedia in een moderne cabaretier.

Op 11 februari 2012 neemt één van de grootste zangeressen van haar generatie afscheid van deze wereld en besluit om van het levenspad af te stappen. Ze sluit haar zelf op in haar hotelkamer in het Beverly Hilton Hotel, neemt een overdosis Xanax en sterft daarna een verdrinkingsdood in haar badkuip. Op dat zelfde mo-ment in Canada, ook in een hotelka-mer, poogt artiest, auteur, acteur en schrijver Zachary Oberzan een einde te maken aan zijn levenscarrière. Het toeval wil niet alleen dat Oberzan zich op hetzelfde tijdstip van kant maakt, maar dat hij de zelfde manier kiest net als de Amerikaanse zangeres.

Slechts een van beide faalde in de zelfmoordpogin en kan het nog na-vertellen: de New Yorker Oberzan. Dit doet hij in zijn nieuwste theater-voorstelling, Tell Me Love Is Real, een tragisch komisch en vooral absurd multimediastuk die de excentrieke therapeutisch weg van de Amerikaan weer geeft.

De absurditeit van het stuk valt op vanaf de eerste minuut, wanneer we Oberzan zichzelf zien filmen als Whit-ney Houston. Alleen wat make-up en een pruik moeten de klus klaren. Voor de rest doet Oberzan geen moeite om zijn krakerige mannenstem weg te steken, tot groot plezier van het auditorium.

Daarna krijgen we de man zelf te zien die zijn levensgang reflecteert tijdens een gesprek met een zwangere vrien-din, waarna hij uit het publiek achter de microfoon springt en zijn toes-chouwers met een poëtisch liedje pleziert. En zo wordt de hele show gevormd door absurde sketches (al-hoewel ze samen één metaforische verhaallijn vormen), monologen en muzikale intermezzo’s.

Oberzan probeert op therapeutische wijze zijn zwarte kijk op de wereld op te kleuren door overleden idolen op analytische wijze weer tot leven te wekken. Niet alleen Whitney Houston komt aan bod, maar ook Bruce Lee, Serge Gainsbourg en Buddy Holly. En dat doet hij op een ludiek manier. Zo zorgt Oberzan voor interactie met het publiek via een duet van “Je t’aime… moi non plus” van Gainsbourg. Ook wordt het stuk doorspekt met mon-tageclips uit Game of Death (met Bruce Lee) en voert Oberzan nog-maals een duet, maar ditmaal met zijn opgenomen versie van Whitney Houston.

Humor en depressiviteit worden per-fect met elkaar gemengd en dat is volledig dankzij Oberzan’s krakige en droge performance die je doen twij-felen of je met de man kan lachen of juist medelijden zou moeten hebben. Zijn imitatie van Houston is op eerste zicht zeer lachwekkend (scheve pruik en overdreven gebruik van make-up), maar zijn waterachtige ogen en depressieve toon in zijn stem doen je twijfelen aan de sereniteit van de humor.

Naar het einde toe focust Oberzan zich op meer complexere levens-vragen (Waarom heeft mijn moe-der mij laten leven toen ik nog in de baarmoeder zat?) waardoor hij de komische toon van het stuk verliest.

Desondanks slaagt Oberzan erin om je achter te laten in deze levensvragen en je in zijn positie te stellen. Eens je voorbij de absurditeit en de droge humor heen kunt kijken, merk je dat de 34-jarige Amerikaan worstelt met zijn verleden, door een moeilijke jeugd en probeert dit te verwerken in een artistieke en excentrieke for-mat die zich mengt met multimedia en bijna zelfs een modernere vorm van cabaretier zou zijn. Voor zwarte en absurde humor in een modern en artistiek kleedje, richt je je best tot deze man : Zachary Oberzan.

tomas v.

20+21.11zachary oberzan‘Tell me love is real’budascoop kortrijk

47

Performance. Een noemer op een genre dat eigenlijk niemand een naam kan geven. Een noemer voor experimentele voorstellingen, een kolfje naar de hand van Ivana Müller. Een voorstelling die perfect thuis-hoort op het next-festival. Met haar Positions ging de Kroatische choreo-grafe, auteur en regisseur in première in de Budascoop in Kortrijk.

Op het podium lopen acteurs rond. Of eerder: figuranten. Allen dragen ze een bordje met daarop woorden als FAIM, PETIT BATEAU, TRAVAIL of een prijs: 50 euro. Een voor een gaan ze over de maatschappij waarin we vandaag leven. Werkloosheid, hon-ger, rijken, … Aanvankelijk zeggen de figuranten gewoon wat op hun bor-dje staat. “J’ai faim.” – “j’ai un petit bateau”… Het is een inleiding op wat komen zal. De acteurs beginnen hun bordjes uit te wisselen en te ruilen. Er ontstaat een ruilhandel. Beginnend met simpele transacties zoals 50 euro voor wat eten. Maar dan begint het experimentele kantje van Müller steeds meer naar voor te komen. Welke prijs kan men plakken op liefde of honger? Wat ruil je voor een kind of moed? En het wordt steeds moei-lijker, afhangend van de sociale klasse waarin het personage zich vertoeft. Welke beslissingen nemen welke lagen van de bevolking?

Ivana Müller levert een reflectie op de innerlijke mens en maatschappij. De bewegingen op het podium spelen daarbij een belangrijke rol. Positions. Op het einde staan zelfs alle acteurs samen op het podium, bewegend in allerlei vreemde vormen. De basisi-dee in de voorstelling is economie en de verschillende vormen daarvan. Economie van identiteit. Economie van emotie. Moeilijk te vatten, maar wel schijnbaar in beeld gebracht door Müller op het podium.

Een veelbelovend begin wan-neer in een roetzwarte en donkere zaal plotse geluiden weerklinken. Voetstappen zijn het. Steeds op een afwisselend ritme en van vers-chillende geluidssterkte. De voors-telling was doorspekt met de nodige dosis humor. Al was het soms eerder meelachen met de zaal, dan echt de grap begrijpen. Positions is allesbe-halve een gemakkelijke voorstelling, maar al snel wordt duidelijk dat ach-ter iedere beweging en ruilactie een bedoeling en gedachte zit. Iemand die aanvankelijk niets heeft zal steeds alles aanvaarden, hoe vreemd die ook zijn – althans dat liet Müller in deze performance uitschemeren.

Het potentieel die vele personages hebben aan het begin van de voors-telling wordt tenietgedaan door sommige transacties. Anderen heb-ben dan weer heel wat gewonnen. De obscure zwarte markt blijkt ook indringend aanwezig. Het ruilen van kinderen voor een boot. Het verkri-jgen van een infectie bij aankoop van liefde. Het zijn maar enkele voorbee-lden van bizarre transacties die ge-beuren. Wat aanvankelijk lijkt op een kinderlijk ruilspelletje, mondt uit in een imaginaire en emotionele tocht. Doorheen de voorstelling lijkt Müller op zoek te gaan naar de waarde van elk voorwerp. Maar tegelijk wordt geldwaarde minderwaardig aan lie-fde en moed.

“Een verrassende reflectie op het hokjesdenken en onze mercantiele samenleving”

matthias r.

20+21.11ivana müller / i’m company‘Positions’budascoop kortrijk

© ivana müller

48

20+21+22.11collectif impakt‘Blackbird’centre culturel mouscron

vijftien jaar geleden werd hij opges-loten vanwege een verboden relatie. Een periode van vijftien jaar zonder elkaar ook maar één keer te zien… In die periode bouwt hij een volledig nieuw leven op, terwijl zij nog altijd vastzit in de alledaagse routine van weleer. Toch ontmoeten ze elkaar opnieuw. Dit keer achter een zware stalen deur, in een ijskoude ruimte bij hem op het werk. Zij wil antwoorden, hij wil rust.

Al van bij het begin stel je jezelf de vraag : wie is die vrouw? Waarom gaat ze op zoek naar deze man ? De subtiliteit van de tekst van de Schotse theaterauteur David Harrower neemt het publiek vanaf het begin van de voorstelling mee. Het mysterieuze is tijdens de voorstelling zeker aanwe-zig. Een jong meisje dat een veel oudere man bezoekt roept bij het publiek sowieso al vragen op. Het ve-rhaal is gebaseerd op zaken waarvan het publiek geen weet van heeft, be-paalde zaken die de twee met elkaar verbinden. De situatie zorgt ervoor dat je als publiek enorm nieuwsgierig wordt.

Nadat Una in een magazine een foto van Alex ziet, die ervoor koos om na z’n opsluiting als Paul Duval door het leven te gaan, beslist ze om hem me-teen op te zoeken. In het eerste deel van de voorstelling vliegen de verwi-jten in het rond, en beetje bij beetje wordt voor het publiek duidelijk waar het verhaal nu over gaat. De relatie tussen een volwassene en een meisje van 12, de moeilijkheden, de recht-bank, de psycholoog en vooral de fa-milie die de relatie veroordeelt. Na 15 jaar opsluiting heeft hij een ander le-ven opgebouwd, een volledig nieuw leven ver weg van het vorige. Bij haar is alles nog hetzelfde, ze woont nog in hetzelfde huis, in dezelfde straat waar men haar vroeger verweet toen ze samen was met Paul en in dezelfde

school waar men haar schuin bekeek vanwege haar relatie. Net alsof haar ouders haar wilden bestraffen. Het is net alsof zij heeft moeten boeten, en niet Paul. Una is als het ware ged-wongen om hier elke dag aan te den-ken. Erger nog, diep vanbinnen voelt ze nog altijd de pijn die de relatie nagelaten heeft. Na 15 jaar heeft Paul zich ervan af kunnen zetten. Alles ligt al ver achter hem. Ondertussen is hij al zeven jaar samen met een vrouw aan wie hij z’n hele verleden uit de doeken gedaan heeft.

Wanneer Una Paul opnieuw ontmoet lijkt ze sterker te zijn of hem. Ze komt aan op z’n werkplaats; hoe zal hij deze vrouwelijke aanwezigheid uit-leggen aan zijn collega’s die z’n ver-leden niet kennen ? Ze komt opnieuw tevoorschijn in z’n leven, hoe zal zijn nieuwe partner die alles weet over z’n verleden hier mee omgaan, of toch een groot deel ervan? Om met een schone lei te kunnen beginnen moet Una hem koste wat het kost horen. Ze zit met enorm veel vragen, en ze wil op elke vraag een antwoord. Er ontstaat een gespannen situatie waarbij de twee personages zonder enige schaamte elkaar de huid vol schelden. De ruige muziek maakt het publiek nog wat meer ongemakkelijk en zorgt ervoor dat je meegezogen wordt in de situatie.

In het tweede deel worden voo-ral de gevoelens blootgelegd. Het publiek ontdekt een waarheid die de rechtszaak niet kon achterhalen. Dankzij fijn acteerwerk worden we-derzijdse gevoelens naadloos bloo-tgelegd. Voor Una was Paul naast hun buur, een goeie vriend van haar vader, ook vooral haar eerste liefde. Voor haar was Paul de man die mees-peelt in de dromen van een 12-jarig meisje. Ze delen gemeenschappelijke herinneringen, bijvoorbeeld van hun eerste ontmoeting tijdens een bar-

becue in de tuin van Una. Toen Paul door Una’s vader uitgenodigd werd voor een barbecue waar hij amper iemand kende, leerde hij al snel de toen 12-jarige Una kennen. Meer zelfs, er ontstonden meteen seksuele spanningen tussen de twee. Paul is uiteindelijk bezweken aan z’n liefde voor haar, en de zaken gingen steeds verder en verder. Een avondje uit in het Nederlandse Noordwijk was voor hun relatie bepalend. Paul wordt opgepakt en ze worden van elkaar gescheiden, ze verstonden niet wat er gebeurde. De waarheid moest van elkaar komen, niet van een rechter of een psycholoog, de liefde moest zichzelf uitleggen. Ze delen zo dus gevoelens uit het verleden. En miss-chien ontstaan er in de toekomst opnieuw herinneringen en zullen ze opnieuw dezelfde gevoelens delen.

De eenvoudige en simpele regie zorgt ervoor dat alle nodige elementen aanwezig zijn die een uitstekende voorstelling vereist. De verhaallijn bevat enkele uitstekend geplaatste hoogtepunten die het verhaal alleen maar sterker maken. Het publiek valt van de ene ontdekking in de andere, en lijkt zich nooit te vervelen. Wat op het einde van de voorstelling ook duidelijk werd want het publiek ap-plaudisseerde uitbundig waardoor de acteurs tot drie keer toe mochten te-rugkeren om het publiek te groeten.

benjamin p.

49

20+21.11cie gisèle vienne‘The Pyre’la rose des vents villeneuve d’ascq

3ème partie ;

Noir scène, noir salle. Dans une pé-nombre feutrée un corps féminin se laisse doucement apercevoir. Cour-bée et lourde dans le sol, elle reste là, immobile, fragile.

Puis doucement, par un système ingénieux de centaines de néons dis-posés parallèlement au sol formant un mur concave aux deux extrémités des coulisses, nous sommes happés dans un temps, un espace différent, inconnu, hypnotisant.Les yeux dans le vide parmi le flot des lueurs clignotantes, moulée dans son costume crème au décol-leté plongeant, ce corps aux formes généreuses semble renaître de ses cendres.

Le flot reposant, fluide émanant des mouvements et des lumières se transforme peu à peu, sans que l’on en prenne réellement conscience, en un tourbillon d’énergie révélant un corps fatigué, dégoulinant de sueur, dont se dégage une sensation de douleur et de lutte.Les mouvements sont saccadés, étri-qués, de plus en plus rapides, les néons deviennent un jeu hypnotisant de couleur et de forme, flashant à tout va d’une luminosité extrême les yeux des spectateurs tendus. La mu-sique devient grave, les basses font trembler les sièges, les tympans ont mal, les yeux sont plissés.Puis tout s’arrête net. Quatre néons de la largeur de la salle en fond de scène calme l’auditoire par leur bleu artificiel.

2ème partie ;

D’épuisement elle s’est écroulée. Venu du public, un petit garçon tra-verse la scène dans sa direction, se fige devant elle. A ses pieds, elle finit difficilement par se relever. S’en suit une étreinte passionnée entre ces deux êtres que tout semble opposer, les costumes, l’âge, l’expérience.

Une montée de haine se fait sentir, il la pousse violemment, elle s’écrase par terre contre un des deux murs de néons qui n’en finit pas d’éclairer ses courbes, son visage de vert, de bleu, de rouge… Inerte dans une position fœtale, tous les yeux sont rivés sur elle.Une fumée diffuse et blanche se dégage de ce corps amarré au sol. Il reste là, à la regarder, à observer les courbes sinueuses de ce gaz s’échap-pant de sa chair.

1ère partie ;

Applaudissement.Le Bûcher, 1ère partie Denis Cooper, édition : hors-commerce, exclusive-ment réservée aux spectateurs de la pièce de Gisèle Vienne intitulée The Pyre.Traduit de l’Américain par Jean-Luc Mengus et Zachary Farley.

elise b.

© maarten van den abeele

50

22+23.11akram khan company‘iTMOi (in the mind of Igor)’schouwburg kortrijk

iTMOi: reacties van het publiek.

Op vrijdag 22 november, na de voors-telling van de befaamde choreograaf Akram Khan, peilde ik naar meningen over de opmerkenswaardige opvoe-ring ‘In the Mind of Igor’. Akram Khan lijkt zijn bekendheid wel te verdie-nen. Hierbij een paar reacties.

Interview 1

Kan je de voorstelling in 3 woorden beschrijven?“Magnifiek, agressief en dierlijk. Ook onrealistisch. Die woorden passen er zeker bij.”

Wat zijn de momenten die je het meest bijblijven?“De geluiden waren fantastisch, het meisje in het witte kleed had een speciale manier van dansen met stuiptrekkingsbewegingen. De mu-ziek was stil, maar die stilte zorgde net voor een soort van kick. Daar-naast gaf de man in het rode gewaad een bijzondere prestatie door op kopstand rond te draaien en nog alti-jd overeind te blijven”.

(Elise en Ninah)

Interview 2

Wat vond je van de voorstelling?“Fantastisch en Agnus Dei-achtig. De muziek was heel mooi en passend bij het stuk.”

Hoe heb je gehoord van Nextfestival? En van deze concrete act?“In het het cultuurcentrum van Turnhout hebben we een boekje meegekregen. Daar bladerden we wat in, en deze voorstelling sprak ons het meest aan.”

Interview 3

Kan je de voorstelling in minstens 3 woorden beschrijven?“Fantastisch, fascinerend, overweldi-gend en uniek.”

Wat was je favoriete moment?“Het moment met de touwen, dat was voor mij erg speciaal.”

Hoe heb je gehoord van de voorstel-ling?“Ik heb ervan gehoord omdat ik een abonnement heb bij de Kortrijkse Schouwburg.”

Interview 4

Wat waren de beste momenten vol-gens jou?“Het gegrom in het begin vond ik spe-ciaal, en de korte bewegingen van de dansers. De belichting was ook mooi.”

Kan je de voorstelling in 3 woorden beschrijven?“Innemend, sierlijk en meeslepend”.

(Pol Vieren)

sarah d.

51

22+23.11akram khan company‘iTMOi (in the mind of Igor)’schouwburg kortrijk

violent, cru, nu. Les trois mots qui me viennent à l’esprit à propos de cet opéra. L’histoire de la tragique amitié de Nietzsche et Wagner. Deux hommes, un intellectuel, un artiste, qui s’adulent et se déchirent jusqu’à la mort. Tous les stades de cette relation sont retracés à partir de leur rupture amicale. Le début d’une haine qui se répand dans tout le corps pour finir par devenir une répulsion viscérale et insupportable de l’autre à en sombrer dans la folie pure et simple. Malsain et voyeuriste. Hypocrisie, manipula-tion, décadence, violence, sexe, rap-ports hommes-femme et jalousie sur un fond de Wagner. Jan Fabre utilise ici tout ce que signifie une scène : un lieu d’expression, d’interprétation et de dénonciation. Voilà un court résumé de tout ce que provoque ce spectacle, à l’image même du travail du créateur.

chloé g.

tu rentres à l’Opéra de Lille et là tu croises un ami qui est ouvreur.« Tu vas voir ce spectacle ? T’es com-plètement fou ! »

Bon je ne connaissais Jan Fabre que de nom, de réputation et par son ex-position au Palais des Beaux Arts de Lille.Et bien, il faut dire qu’il est vraiment à la hauteur de sa réputation.

Déjà il suffit d’ouvrir le livret de pré-sentation. Cela parle de Wagner, de Nietzsche, d’amour ultime et de viol…Bon 3 heures, c’est rien dans une vie après tout ! Dès le début du spectacle on peut apercevoir la folie qui se dé-gage des personnages.

Le spectacle est donc orienté sur les liens qui unifient Nietzsche et Wa-gner, mais aussi de l’amour. L’amour impossible, l’amour passionnel, et aussi les dérivés érotiques, voire por-nographiques, comme le viol, la mas-turbation etc …Les scènes sont crues, très souvent dérangeantes, j’ai vu nombre de per-sonnes s’en aller bien avant la fin de l’œuvre.

Mais il n’y a pas que le côté cru de Fabre qui est présenté sur ce spec-tacle, il y a aussi son côté ‘beaux arts’, avec des décors propres et dignes, des lumières brillantes et éblouis-santes…Cette ode aux deux artistes résonne comme un champ de bataille, avec des batailles et des références à la fois chevaleresque et religieuses (voire mythologiques).

La scène est très bien organisée : en premier plan la scène principale. Sur les deux côtés surplombent deux cloches en verre plus ou moins importantes selon les « actes ». Je parle d’actes car en effet la pièce est décomposée en plusieurs parties, 13 plus exactement, qui sont treize opé-ras de Richard Wagner, tous nommés sur le fond. Ce fond est un écran géant où sont projetés des films, créés à la manière d’anciennes œuvres filmo-graphiques. Parfois étrange - on peut y voir des langues, des yeux et parfois des spectres plus ou moins visibles.Le spectacle est un mélange parfait entre Théâtre, Danse, performance et Chant lyrique, donnant une im-pression de réalité qui nous dépasse, comme les œuvres de Nietzsche et Wagner nous dépassent encore.

antoine b.

23+25+26.11jan fabre / troubleyn

‘Tragedy of a Friendship’opéra lille

© wonge bergmann

52

Tragedy of a Friendship c’est la ren-contre entre Richard Wagner et Frie-drich Nietzsche. Deux personnalités. Deux périodes historiques. Une dévo-tion. Un coup de foudre et puis fina-lement... Des jalousies. Une concur-rence. Deux univers. Une opposition et puis, un coup de gueule... Défini comme une « idylle qui se termine en enfer », Jan Fabre qui nous avait habi-tué à un univers décalé, nous coupe le souffle de nouveau dans ce dernier opus.

Des chants et des pleurs. Des villes. Des corps nus qui s’entremêlent...Un viol. De la danse. Une esthétique. Des performers et des voix lyriques. Le rêve !Une heure. Un baiser. Des cris. Une ambiance chaude envoûtante...L’amour et la haine. Deux heures. De l’adrénaline avant de rire.De l’incompréhension... Une bougie et des expériences. Le voyeurisme et sa culpabilité. La volupté.C’est une douce violence. Deux sexes. Une sirène et un bateau.Friendship. Une extase. Le drame. La religion !Une implosion. Des soupirs. Un regard et une bouche...C’est sensuel et déroutant. Mystérieux.Une initiation. Une vision et une richesse de langues.Un agacement et puis s’en va...Une oeuvre expérimental. Un bijou. Une réalité !Voyage des sens. Un regard et le rideau.

anaïs m.

Tragedy of a Frienshipmasterclass avec Ivana Jozic

Pas rassurant d’assister à la master-class donnée par Ivana Jozic, dan-seuse de Jan Fabre, ce dimanche 24 novembre dans les locaux de l’Opéra de Lille, lorsque l’on a vu la pièce la veille !Dans Tragedy of a Friendship, Jan Fabre se penche sur la relation tumul-tueuse qu’ont entretenu Nietzsche et Wagner. Une histoire d’amitié, de fas-cination qui se terminera en haine.Jan Fabre oscille de manière fine entre fiction marquée et réel « vrai-semblable ». La mise en scène re-garde la fiction, l’illusion, la théâtra-lité des corps quant à elle regarde le vraisemblable. Paradoxe étrange qui permet néanmoins au spectateur de prendre une certaine distance vis-à-vis des scènes à caractère violent.

Pas de danse au programme de cette masterclass, mais plutôt des exer-cices à mi-chemin entre l’expression corporelle et le théâtre où le mot d’ordre clairement exposé est le dé-passement de soi.Dépassement de soi, notion chère à

Jan Fabre qui l’applique à ses « guer-riers de la beauté » afin qu’ils fassent face à leur propre vulnérabilité.Un combat vers un ailleurs, un com-bat contre soi qui nous ouvre des portes insoupçonnées.

Les participants de la masterclass ont pu s’y adonner pendant quatre heures dans le cadre d’exercices a priori simplistes (du type : vous êtes un animal sauvage, une balle vous heurte, vous allez mourir) mais qui mettent néanmoins en jeu des notions d’absolu qu’il est difficile d’incorporer : la mort, la lutte contre celle-ci, la souffrance…

elise b.I.Jozic © pat verbruggen

53

mechanische bewegingen als pa-ringsdans

Kan het lichaam rondcirkelen, vier-kant worden, alles driehoekig maken en dan weer rond worden? Die vraag stelt de Duits-Nederlandse choreo-grafe Nicole Beutler zich tijdens haar voorstelling 4:Still Life, een stuk gemaakt in samenwerking met het Tieltse theater Malpertuis en het Nederlandse nb projects. Dit stuk werd naar aanleiding van het NEXT-festival opgevoerd in CC Het Perron in Ieper.

Op het podium zien we een grote wand bestaande uit zes verschillende rechthoekige wanden. Met deze wanden wordt er rondgewandeld in een soort dansbeweging, een mecha-nische compositie, een specifieke structuur. Na een tijdje stopt deze beweging en komt de vrouw naar voor. Even later komt ook de man op de scène. Zij dansen apart en samen, ze volgen mekaar en stoten elkaar af. Of zoals de folder die werd uitge-deeld voor de voorstelling het mooi uitlegt: we zien twee individuen tot een enkele beweging samensmelten, terwijl beide partners toch ieder hun eigen rol spelen.

Die bewegingen die de dansers ma-ken, lijken op het eerste zicht niet dui-delijk. De folder van 4:Still Life brengt echter verheldering: de voorstelling draait rond cirkels, rechthoeken en driehoeken. Hiermee verwijst de voorstelling naar de Bauhaus-archi-tectuur, waarbij architecten proberen

met deze drie vormen een nieuwe ruimte te creëren. Om deze vormen te bekomen wordt er op de scène gebruik gemaakt van hoepels, van de wanden en vooral van elkaar. De twee dansers kronkelen naar hartenlust naar elkaar toe om de gewenste hou-dingen te bekomen. Er wordt vaak gespeeld met licht en schaduwen tijdens de voorstelling, en ook de kracht van muziek en stilte komt aan bod in het stuk. Ook de lenigheid en kracht van beide dansers is cruciaal tijdens de voorstelling.

De bewegingen van de dansers ko-men vaak over als een paringsdans, maar ook als machinaal en gefor-ceerd. Het enige doel dat de twee dansers leken te hebben was om de vormen te construeren door dans, beweging en verplaatsing van de wanden.

Op sommige momenten kwamen wel intense blikken naar boven en leken de man en vrouw een echt dansduet te voeren. De synchronie van hun bewegingen zorgden er vaak voor dat je betoverd was en je ogen niet van de scène kon weghouden. De bewe-gingen van de twee dansers werden regelmatig ook anders, waardoor het stuk soms ook overkwam als een dansduel. Het leek soms net alsof de twee dansers een koppel waren dat slaande ruzie kreeg.

Na de voorstelling zei iemand uit het publiek luidop: “Pff, die voorstelling werd na een eindje echt supersaai!” En ondanks het minutenlange ap-

plaus na de voorstelling was deze jon-gedame niet de enige die met frustra-ties de voorstelling verliet. Het stuk werd te langdradig en repetitief, en ook het echte verhaal van de voors-telling ontbrak voor mij. Het slot van het stuk leek me niet duidelijk waar-door ik het echte doel van het stuk wat miste. Hierdoor bleef ik wat op mijn honger zitten.

Moeten we stoppen, erom lachen, erover praten, erover praten terwijl we bezig zijn en de anderen voor een moment vergeten? Wel, om te antwoorden op deze vraag uit de folder van de voorstelling: misschien is het beter om deze kritiek te rela-tiveren. Zeker niet iedereen uit het Ieperse publiek deelt deze mening, getuige het minutenlange applaus op het einde. De bijzonderheid van het stuk is groot, en daarom hoort 4:Still Life zeker thuis in het programma van NEXT.

daisy f.

24.11theater malpertuis & nicole beutler / nb projects‘4 : Still Life’het perron ieper

© paul de cloedt

54

26+27.11claudia triozzi‘Boomerang ou le retour à soi’espace pasolini valenciennes

lorsque nous arrivons dans la salle, Claudia Triozzi semble prendre un bain de soleil, allongée sur une planche bancale pendant que son acolyte démonte la structure. Dé-trompez-vous. Sa bouche écartelée par ses propres muscles nous an-nonce que cela n’a rien d’une bron-zette dominicale. Un long bâillement s’échappe et se transforme en plainte béante imprégnée de souffrance et d’agonie, doublé d’une vidéo témoi-gnage sur la sexualité préhistorique. Et voilà un premier cri d’effroi qui s’échappe et nous surprend (suivi de bien d’autres encore).Au fur et à mesure, tout se trans-forme. Place au chant et à la comé-die ! Les performeuses enfilent les rôles les uns après les autres avec succès tout en nous renvoyant à nos origines lointaines. Dès lors, « le re-tour à soi » nous est révélé à travers

un panel de symbole. Parmi ceux-ci, le cadeau mensuel fait aux femmes qui coule entre les jambes accompa-gné du vagin tatoué dans le dos. Voici une performance sérieuse et réussie où l’expérience de danseuse se devine à travers les pas gracieux esquissés qui donne à la scène une esthétique exquise.

laura b.

le retour à quoi ? Hein... le retour sur spectacle. Comment dire...? hum... c’est comme des pièces, des pièces mais provenant de puzzles dif-férents. Bon sang mais j’ai pas le mo-dèle ; c’est censé ressembler à quoi ? A soi... butó, retour aux origines... pfff... j’aurais peut-être du lire la bio-graphie de l’artiste avant de venir. Et pourquoi elles sont deux sur scènes ?

Français, italien, visible, non lisible ? C’est quoi le parti pris ?Non, franchement, j’y comprends rien. Ça s’enchaine, sûr, mais de là à dire que ça se suit... Superposition, juxtaposition, mais assemblage...Il y avait un cadre de posé, l’intérieur n’a pas collé à ce que j’y avais projeté. C’est... vous savez comme quand – pour continuer sur la métaphore du puzzle – vous arrivez à assembler une pièce avec une autre, que le plein va dans le vide et vice versa mais c’est pas forcément pour autant toujours la bonne pièce.Fil conducteur ? Pas trouvé ! Cohé-rent ? Pas pour moi ! J’ai peut-être pas le bon angle... ou pas de recul. Je me suis accrochée à la beauté de la lueur des torches allumées ; un peu de danse : une lueur d’espoir... ah bah non ça s’éteint.Mouais... pas apprécié, pas inintéres-

Un

chât

eau

de fe

r enfl

amm

é pa

r la

préh

istoi

re e

t dét

ruit

par l

e te

mps

© p

aul l

.

55

sant non plus puisque rien ne l’est ja-mais quand on y regarde de plus près, mais purée : j’ai jamais eu autant en-vie de partir d’un spectacle avant la fin ! (et j’en ai déjà vu quelques uns) mais bon en plus des fois c’est à la fin que tout s’éclaire... bah là non !Enfin bref, c’est pas mon univers. Pas-sons. NEXT.

harmonie b.

une maison amovible construite avec des barres métalliques, une planche de bois inclinée, 2 petits écrans de projections, voilà le décor dans lequel évoluent 2 actrices : une maîtresse et sa subordonnée. Tout au long du spectacle, ces dernières vont exécuter une série d’actions-perfor-mances qui de premier abord m’ont semblé totalement dépourvues de sens. Par exemple : une femme allongée sur la planche de bois ouvre grand la bouche comme si elle se trouvait chez le dentiste, puis elle se met à chanter en italien pendant que sa subordon-née déconstruit la maison métallique machinalement. Mais au fil du spec-tacle, je me suis rendue compte qu’il y avait une structure, une cohérence du fait de certaines redondances : Claudia Triozzi chante à nouveau et se déguise à 2 reprises en guerrière, de la même manière des vidéos sont projetées plusieurs fois ou du moins se font écho.

La maison métallique associée aux mots : « une maison pour l’art » m’a évoqué le Bauhaus, les torches en feu allumées l’une après l’autre m’ont évoqué les Jeux Olympiques mais plus que des références subliminales, pour moi il s’agissait d’avantage de recherche plastique qui se situait au niveau de la superposition des diffé-rents médiums : le corps, le chant, la danse (aussi bien contemporaine que

classique) , le son (l’italien, le fran-çais, les bruits métalliques, le feu), la vidéo. Cela étant, ce qui m’a frappé est cette constante mise en opposition de la chair et du métal : le décor lui-même en contraste avec les corps des acteurs, le costume de guerrier et la peau, la vidéo sur des voitures à la casse dans laquelle Claudia essaie de dégager une poésie, un côté humain, charnel à travers ses propres com-mentaires audio. Mais il y avait bien d’autres associations, oppositions et décalages à vivre.

Par moment, j’ai trouvé qu’il y avait des passages à vide, c’était un peu long, un peu lourd, notamment à tra-vers l’ambiance pseudo conceptuelle qui y régnait. Cependant, il y avait toujours des actions phares, inatten-dues pour capter notre attention, ce qui avait pour effet de contrebalancer les passages ennuyants.

Expérimental, étrange... D’une cer-taine manière, Boomerang c’est comme la majorité des films de David Lynch : assez peu compréhensible d’un point de vue intellectuel, mais ce qui ne l’empêche pas de demeu-rer intéressant ici d’un point de vue sensoriel.

coralie l.

56

za/sam 30.11 see you next time

22:00 > ...cie la zouze‘Evelyne House of Shame’maison de la culture tournai

be NEXT !© e.chincilla