Netten van de toekomst : symposium, Eindhoven, 3 juni 2004 · Lezing 1 Conditiebepaling en...
Transcript of Netten van de toekomst : symposium, Eindhoven, 3 juni 2004 · Lezing 1 Conditiebepaling en...
Netten van de toekomst : symposium, Eindhoven, 3 juni 2004
Citation for published version (APA):Vaessen, G. A. J., Jacobs, P. G. H., Farissi, el, H., & Technische Universiteit Eindhoven (TUE).Capaciteitsgroep Elektrische Energietechniek (EPS) (2004). Netten van de toekomst : symposium, Eindhoven, 3juni 2004. Technische Universiteit Eindhoven.
Document status and date:Gepubliceerd: 01/01/2004
Document Version:Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record
Please check the document version of this publication:
• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can beimportant differences between the submitted version and the official published version of record. Peopleinterested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit theDOI to the publisher's website.• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and pagenumbers.Link to publication
General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.
• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.
If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, pleasefollow below link for the End User Agreement:www.tue.nl/taverne
Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us at:[email protected] details and we will investigate your claim.
Download date: 29. Nov. 2020
technische universiteit eindhoven
BSE
Redactie: Guy Va essen Pim Jacobs Hommad el Farissi
Oplage: 80 stuks
Inlichtingen: DRAAISTROOMDISPUUT WALDUR
Technische Universiteit Eindhoven Postbus 513, 5600 MB Eindhoven Tel: 040-247 3562 Fax: 040- 244 8375 www: http://wwv/.woldur.nl e-mail: [email protected] Postbank: 3147400
Datum Symposium:, 3juni 2004
• •
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
u
COnditi~pepaling en intel.ligerit be.t]~er"'i.i.!i ";;' " ... "H:',,: _ - "'" ,m ,
in.elektriciteitsoetten
........• >. Prof.~.r.i~~ Jos M. Wetzer . "'TUEindhoveli -KEMA TConsultinQ
M ini-sY111Posiurr{i 'NettenVanFae toekomsf
3J'uni - -_.;-',-; .. ;: ...... .
technische eindhoven
Hoe Intelligent is pns elektriciteitsnet? .::,: . ",,:,""" . '."
IQ -- ??? • • •
• Inteiligente netten ? .?z:J:", • Int~lIigentie inbouwen in netten ? • . Intelligent bedrijfSvoeren I beheren vannetten?
• Wat is een "intelligent" systeem of prOCeS(ic
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
universiteit eindhoven
Wat i~.intelligehti~? .. uVan Dale": V~rstande,lijkyermogen
• Latijnseoorsprong:~intelhigo" I samengesteld uit
• Letterlijk: "er tussen uitlezen"
(uit een hoeveelheidgegevens datgene er "tussen uit lezen" wat ~~n nieuw~ eenheid, een nieuw begrip vormt)w
.. Betekenis: - (met d~~~n~iq~nof hat verstand)nierken, waamemen. opmaken
(met h(dversfand)be~rijpen:inzien . ........ . ... 'iii
Kemwoorden:
universiteit eind
::" "::~ / ~"m
• Intelligentie is een~iQen~chap die we toekennel1::~pn systemen (maar>90~ ~al1 ... ~ezens) die maar kunn~~)dan het reproduceren· van geprogrammeerd ofeerder vertoond i~!
.. gedrag, die Ubegrljpe .. . processen zich voltrekkEin en daarmee kunnen lIanticlperen" op nieuwe onb~kend~ situaties. . ..
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
I~U/e. technische ~~iVers.iteit eindhoven
Kenmerkef'lvan>een intelligent sy~teem . verwerken orden en
technische oniversiteit eindhoven
PRAKTIJK
Mini Symposium: #Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische IU eindhoven
i,~~enmerken~Y~rl een intelligent systeem , -----,---
~~rjl'ned{ende stappen: 1. waamemen van relevante gegevens (data)
'v6rWsrken I ordenen tot relevante informatie 3, ... interpreteren tot relevante kennis 4J extrapoleren tol prognose van toekomstig gedrag
~ .. ""M MWW."""
r rtteillgente§ystemen • a~tlciperend • (?~If)lerend
universiteit eind
I rJte11i,gentie i n;elektricite .. itshett~n • Intelligent net?
- Automaterimet ingehollWd! in1elligEfnfie (beveiliging) : .. ~ttomaterrzljnautonoom(sneO en~nticiperend
_. Doorgaansgeen autonbme anticipefende zelflerende n~ttlyst~rnen
Intelligent beheer vannettan - Anticiperende~ zelflerende'processen, bijvocirbeeld .
• Conditie-afhankefijk onderhoud ~. effectief en efficient.onderhoud • Beschikbare marge benuttel) ~ verantwoord o~€rbelasten • Restlevensduur ~paling ~ toelaatbaar uitstel van \I",n,'onl'l
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische ei
,';:::.: .. :' ,,,.;';.:
In~\Cindhoyding als iptelligent proces
• Ins;tandhouding is: Eencombinatie van processen en activiteiten!.
" Gericht oplietin starid houdenvan de functiorlaliteit van de bestaande infrastrucfuiJi""
'''<Binnen ge.~telde greO?envan~\, . Kwaliteit(betrouwba~rheid, beschikbaarheid)~~~.··· •. Kosten (van instandh6Jdiri~ vSvervanging)
(faalkans x
technische universiteit eind
Grenzen;tyEaan de functionaliteit
• Veroudering • Defectenj~
• Verloopirtstellingen
MOGELlJKE REMEDIE • ( Onderhoud ) • Revisie -¥ervanging
;", Belastingtoename
• Omgevin9seisen. • Wettelij~f3eisen
E REMEDJE • Uitnutten, uprating;'~:*\ • Uitbraiden, upgrading •.. • Vervanging
Mini Symposium: "Netten van de ToekomstP, Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische u hoven
.Soorten van onderhoud
• Correctief onderhoud
• P reventief on - ..... Gebruiksafha ijk ",n"larn",.
• Periodiek, aantal events, cumulatie (1.1) ~~:;; \/oorwaarde: storingsgraad stilgt met verbruilc
-10e~t~ndsafhankelijk onderhoud ·.:~iVo()rwaarde: me.etbare voorspe
"' criteria
technische un eindhoven
Toestandsafhankelijk"onderhqud " ,--,
,', =:;j
I ntell igehtie: conditfe stu u rt ondert}9udsacth/i:!eit ,~~'~t';'
- ~kaFaen mate val) vecslechtering ofg~fe6f ,!. Storlngshistorie, visuele.iI1spectie • . Online en offlinedetectietechnieken • Destructieve (~te~~)proeven
- M ate van urge[ltis.:= • Faalkans, directe en indirecte gevolgen
- Mogelijkheden voor vervolgactie • Korte termijn actie (herstel, nader onderzoek) y. Planning volgende inspectie. meting, reparatie, revisle
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst". Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
techn eindhoven
Soorien van conditie
•. :~r~~fl~i~ Mate van waarmak:envan de beoogde rol .... .. ' , (Voorbeeld: hetjlfschakeJen van Kortsluitstromen in circuit)()
~~~R~stwa~rde. o~erationelekosten (onderhoud, reviate). ver;yangin~~9sten. primaire en secundaire faalkOsten
eindhoven
To~,stal1dsafhankelijk OfH~efbolJd .. tllsintellig~nt proq~~ ~ h':" f:~~" "~::;;;;. ". ":":::::::- -- -----:-:::::-:---:::-:::-.-:-:::.::- - ... :-: -:.:, W' ::-::-::;;: - i;>',,;
...
Data:meetwaarden "~observatie$~ •• H - -:: -:::::::,::i,~~' - ,-: __ --::: -;- ). _ .:::E-,. - -_: -" '\ \
Jnspec1ie.·~an (PDifb!rmografie). meting. moni J nformatie: grootheClen,patronen, trends. , .
mining, tr naiyse, fingerprinting, petroe ennis: diagnos ! veroudering .. "~';::i, ••
Kennisregels.rnbdellering, analyse net I cOl11p'On nt, T::I!:IIl:In::lt\l~. Prognose:.Jestievensduur. faalkans. marge ... " ;. .'. '
Modellerlng{trending, extr~polatie, risicoanalyse . Condltlebepallng ~otie: onderhoud (well niet,{ype). vervanging (ofuj~t~l) I ...
.. J\l1ticiperend?
.. Lerend? prognose leidend vooi~ctie, continu optimaliseren ..... confrontatie prognose -praktijk
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
Toestandsafhankelijk onderhoud als intelligeQ~proces
Voorbeelden
Niveau
Defect
Component Systeem Economie
Case
1 Dielektrische trafo oonditie dmv UHF PDoeteotie
21ntelligente me1hodiek cooditiebel?aling cQif:r1ponent ~ InteWgente, ~th~?iek condi1iebepaling populatie 4 Optimale onderholidstrategie
technische
Voorbeeld 1 , '" ..... .
transformatorconditie dmv UHF PD detectie
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische ei hoven
·.Voorbeeld 1 Dielektrische transfri~~tor conditie dooy:;L}l1fPD detectie?
Tral1sformator off-line 0
.10
.20
e ·30 m "tJ -40
-50
·60
-70 0
Frequency(MHz)
Voorbeeld >1
#PD - <p
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6.2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische
Voorbeeld ... 1 Oi~{el<trische transformatQf conditi9 dmv UHF PO detecfie
techn universiteit eind
Vdorbee.ld 1 oiel~~rische transforn1ator conciifie dmv UHF
Au1omo.tikne JXltr'oonherkenrling
Mini Symposium: "Netten van de Toekornst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
ndhoven
Voorbeeld1 ,'u ""_, '"
Dielektrische transformatorconditie dmv UHF PD detedie
Klasse
a Conditfe Actie
Geen actie
..... Mogelijke afwijking j Nader onderzoek of nieuwe beginnend defect meting na bepaalde tijd1
~(larschijnlij k d~.f~QtJ afwijking
teker~. nlet kritisblle, afwijking1
Zeker; kritisch, detect I afwijking1
Nader onderzoek of. reparati~ bij volgendegelegenheid1
Reparatie zo spoedig l1logelijk inplannen
Onmiddel}ij~~reparatje
1) Afhankelijk van risloo (faalkan62< gevolg)
universiteit eindhoven
Voorbeeld 2 Intellige~1e.methodiek conditiebepaling componenf
• VoorkenniscomP2nent - Opbouw,· functi~;~veroudering,· faalmect)an ismen, indicatorsn
• Aanpak .~.
- T eohnisyhe en hiGtorische gegevens verzamelen - Faalmechanismen vaststellen dmv faalanalyse, bijvoorbeeld:
• FME(C)A: Fallure.Mode Effect (and Criticality} Analysis ·~Oot Cause Failure Analysis
Keuze indicatoren -~pzet I keuze methodiek (meting .... Bi)alyse) - ·8epaling kentallen, referentiewaarden. normpatronen
• Ervaring, trendanaiyse, datamining, modelvorming, pnderzoek
-Leercyclus .~: ---------.;;..------------------'
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
eind
.J ' _, ••••
. Voorbeeld 2i~C Intelligente methodiek conditiebepaling component
technische universiteit
Voorbeeld 2 I ntelligente methodiekcondjtj~bepaling. cort'ponent
Transformator regelschakelaar: faalmechanisr:nen en indicatoren
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
tech eindhoven
Voorbeeld2 IntemgentE{~ethodiek g,Qnditie~~paling compQnent
Aigemeen: ~ (Gas in) olie analyse
• 8apiensolatie: .....; Furaanconeentratie
• H8-doorvoeren: ~ Tan 0 - Capaciteit
• Blikpakket: - Nullasbfertiezen
• Dii3lektrischetoestaniE -::- On-linePD Regelscha~~I~af: - Dynamlsch~~erstand
MotolYi:lrmogel1
techn eindhoven
I ntemgenter11~thodiek cond itiebepalin{ipopulatie
Problematiek Mogelijkhedet:1:, - SensQren;~.fu~ettechnJekeli, modelien, algoritmes, ".,,"',,"'....,,"' ....
• Beperld~gem"i,' •.... , .,;;;:;;;;;::::;;", ."
- BU(Jget, reajISe~[ba.i1m~idl complexiteit
....... '"' ............ . . "."" .. ""' ........ .
• EffectiEwe en effi~i§ntf.! f:)anpak van conditiebepaling dlTI.",,;; ••
- met minfmale lfiformatie - voldoende zekerheld - over de conditie van de populatie .. .• " - met het dog op het specifiekedoel (bv onderhoud, uitliutting, .,.)
Mini Symposium: "Netten van de Toekomsth, Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
eindhoven
Voorbeeld 3 nt§!lligentel1lethodiek conditiebepalingpopulatie
el
Voorbeeld 4
.. OPti~aliSeringOnderhou dsstfateQie - Evaluatie van het totaal .. van J~arlijk.se be~rijfvoeri
en instandh()uding) en fa8lkosten (dir~kt I indirekt) • .: taltematieveri
Scenario's - Correctief ondemoud •. - Periodiek onderhoud .. . .. . ..
Periodieke condi~ebep~!ling. corresponderend oriderhaUd .,.. Conditie Afhahk~!ijk Ohgemoud
• Netto ContanteWaarrle f 10 jaer, rekening fto~dende met: - Variabelen (faall< .) .•• ~.~. . . ... .. .. - Onzekerheden (r invloedvan ondemoud op taalkans, ... )
. '. ~~ n~'~
Mini Symposium: "Netten van de Toekomstff
, Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 1 Conditiebepaling en intelligent beheer in E-netten
technische universiteit eindhoven
Voorbeeld 4 Optimale onderhoudsstrategie
olldtrhonds- + faalkosten als fo:nctit van onderhotH. foor tr 20 1
{\.H5.----r--------,. • Periodiek
I T&CAO
fJv.?6 ---
ef
NPV (Euro, Dollar, Yen lover 10 years
technische universiteit eindhoven
Conclusie
• Intelligente processen zijn anticiperend en (zeJf)lerend • Intelligente processen leveren aen belangrijke bijdrage
aan de. effectiviteit en efficientie van netbeheer - technisch - eoonomisch - strategisch
• Conditiebepaling is essentieel voor intelligent netbeheer, met als voordelen: - gedrag I prestaties beter kwantificeerbaar en voorspelbaar - risico's inzichtelijk en controleerbaar - kosten en investeringen inzichtefijk en begrensd
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 . Spoorwegen: Een integratie van systemen
• Inleiding
• Tractie energievoorziening
• Telecommunicatie
• Treinbeveiliging
1,t-"Slotopmerldng ,~:~_¢"f:~:~"
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Geschiedenis
• 1879: Ie elektrlsche trein
• 1908: Ie elektrische trein
.N~erland
• 1918: keuze 1500V
Wat getallen:
Inleiding
Inleiding
• Per trein ca. 1000 personen (=20 bussen)
.6.500 kilometer rails, 8.700 wissels, 4.500
bruggen, viaducten en tunnels, 3.000 overwegen
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Prognoses:
• belangrijke corridors van
bet net (mn. in en naar de
Randstad) een groei van
circa 50-100%
• Voor bet
lnleiding
Ontwikkelingen in personen en ooedefllnvervoer
""""""~--.,.~()
eo 70
60 i .. 50:; 4Q i
$ 30 i
20f 1~ ...
O~----~----~--~~---4O
20j()
JIU'
[Benutten beter Benut, Eindrapport van de
werkgroep Benuttingsmaatregelen
Spoor,lnterdepartementaal BeleidsonderzoekJ
Inleiding
Energieverbruik in GWh
E'
1600
1400
1200
~ 1000 f2. !II 600 01 I\; 600 Iii
400
200
Energievraag Tractie-Energievoof2iening Nederland
Jaar
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Doel presentatie:
• Enkele techniscbe acbtergronden v.e.
spoorwegsysteem
overzicbt innovaties elektriscbe disciplines
Inleiding
Tractie Energievoorziening
1500V
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Tractie Energievoorziening
1500 V Voedingsschema
081 88 082
Tractie Energievoorziening
Hoe loopt de stroom ?
10 kV net energiebedrijf
:0..: ... • .... 0'''" komt uit meerdere onderstations 2$ kV Tractievoeding
en afstalldsturing
10
Mini Symposium: «Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
TractieEnergievoorziening
1500 V Distri butie systeem
<-----~--- 5 - 21 km ---------... >
081 881 882 082
beeft geen voeding vanaf bet ~nergiebedrijf
"Iidl
Tractie Energievoorziening
1500 V DC Systeem karakteristieken
• In principe geen zwerfstromen builen sporen toelaatbaar
Corrosie van metalen delen:
- Fe 9,1 kgljaar/A
- Pb 33,4 kgljaar/A
- Cn 10.4 kgljaar/A
• Spoorstaven geisoleerd "all aarde;
AU~.maatregelen zijn aan de bronzijde (schoon balla.~t) te nemen
d~enffid.iifi~verschijnSelen in systemen derden door DC ;";';;' ... ;
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Tractie Energievoorziening
25 kV Voedingschema
OS2 ,.........-150 kV net energiebedrijf
Tractie Energievoorziening
25 kV Voedingschema ~ ~
150 kV net energiebedrijf
fasescheiding
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
OS 1
081
Tractie Energievoorziening
Hoe loopt de stroom ? fasescheiding , 082
Tractie Energievoorziening
Hoe loopt de stroom ?
fasescheiding 082
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Tractie Energievoorziening
Hoe loopt de stroom ?
OS1 fasescheiding OS 2 (V-schakeling)
Tractie Energievoorziening
Het 25 kV AT systeem, met equipotentiaalleiding
+25
-25 kV
2 x 25 kV A T-systeem
AutoTransformalor
EquipotentiaaJ. leiding,!
AutoTransformator
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Tractie Energievoorziening
25 kV AT -systeem
150 kV : 2 x 25 kV Yll 0/41 I! iiraagkabcl 2: rijdralld .
>pourstavm
AT-station AT-station
Tractie Energievoorziening
AT Systeem:Hoe loopt de stroom ?
Mini Symposium: UNetten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Tractie Energievoorziening
25 kV AC Systeem karakteristieken
• 25 kV wisselspanningen noodzaakt aarding van
spoorstaven door de grote afstand naar bet
onderstation (25 - 50 km)
• Gevolg: Aarde is retourcircuit (derde fase)!
50 Hz stroom door de aarde
Ind~ctie verschijnselen in systemen door 50 Hz
D~~ koppelweg niet te beinvloeden! ';, • ,~~, '. ,?
. .· .. Qok,puia~r~gelen aan omgeving nodig , .• ' .N'" .' :£\< .. ~/;);.=~~ . ' .. ... 'A
Aa»hakspanning gebaseerd op 60 V ii'",
21
Tractie .Energievoorziening
• Waarom 25 kV invoeren?
• Meer vermogen per trein
• (dus) hogere snelheden
• grotere treindichtheden (beter benutten)
• aansluiten bi} Europese netwerken
r,;rHel~ lan;d is ermee volgebouwd
.. ~('c;(15Q() VpastJJij het karakter vall 80% van het vervoer ... I" .' .
*]\ mqt~rieelkosten zi}n Vaal' rekening exploitant ~~ ,;::,;;. ~;ff:0';::" ,':" ."
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systernen
GSM-R: • eenradionetwerk vool' gezamenlijke
Europese spoonvegen
• communicatie tussen machinist en railverkeersleiding, treinpersoneel onderling, perronpersoneel, rangecrders. onderhoudsploegen la-ngs het spoor.
•• Fiequenties tussen de 876 en 880
de 921 ("'Tl 925 MHz.
Telecommunicatie
Treinbeveiliging
3kV 175 Hz voeding voor seinwezen
• treinbeveiliging
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3.6-2°°4
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
• Laag: 0< IATP<2.5A
• Hoog: IATP>6.5A
AMg~moduleerd signaal
ve:ro~.rZia~U{t B-veld, gezien door
(4.5uT/6.5A)
ERTMS
Treinbeveiliging
TreinbeveiUging
1: Puntsgewijze treinbeveiliging met vaste conventi onele treindetectie
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Treinbeveiliging
ERTMS
e12: Cabinesignalering gebaseerd op
Treinbeveiliging
ERTMS
....• >·.""L~vd 3: Cabinesigllalering gebaseerd op
F~"raiH6Cljfl1m~i<1~tie, de trein geeft zelfzijn positie " .. '>0/
egende blokken
Mini Symposium: UNetten van de Toekomst". Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Treinbeveiliging
Spoorwegen: Elektriciteitsnetten:
Fail safe N-1
Slotopmerking
Ontwerp bepaald door veel factoren:
• velligheid, beschikbaarheid en economische
levensduur
• Rekening houdend met ontwerpen van veel
disciplines zoals civiele techniek, verkeerskunde,
"" .... ,.,.,.."', werktuigbouw .•.
doorlopen worden voor nieuwe
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 2 Spoorwegen: Een integratie van systemen
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Profile The name:
·~EXENDI5 EX- change of
EN- ergy enabling DIS tribution. of
>,
reliable power
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Profile: An international group
Tum-over 2003: 33 M Euro
•• t. ~ . ~~.
• EXENDISJN. v" The Netherlands ~(Headquarters) ...
• EXEND/SB. Vvlll De Drie Electronics B. V.:. The Netherlands , '/.{.>;.
• • EXEND/S Renewab/~Energy B. V. • EXENDfS Industrie AtJ«:>mation Energiesysteme GmbH & Co KG, Germany
• EXENDfS Deltronic Kft'J Hungary
• EXENDfS JndustrieAutomation Sistema de Energia Electron/ca S.L., Spain
• Partner companies'USA (Ferro Magnetics, St.louis) & China (Delong-Beijing)
Profile: Customer and market orientation in structure
Q)
.:2 Energy Systems Control systems ;: Q) Q. >< W
!II -Q) .::.:: "-til :i
!II -c: Q)
E tn (lj
W
MOBILITY
Transport Logistics
Disab!ed 8. le$$-abled Persons
transport
Road transport
lNFRASTRUCTURE RENEWABLE COMPONENTS AGRI ENERGY
UPS Solar Energy Industry Dairy Industry
Railways
Defence, Navy 8. Shipbuilding
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3.6-2°°4
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Products: Infrastructure
Applications for Mega Yachts or merchant vessels MarPower®
EXENDIS' Powerful solutions for safeguarding quality power supply on board
·Shore Power Converters
-Static Frequency Converters
(eventually with battery backup)
• Shore Connection Boxes
• Rectifiers I Battery chargers
MarPower® Power system on board of a Mega Yacht
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Products: Infrastructure
Applications for Super Yachts or merchant vessels MarPower®
SPC 125 and SPC 15
SPC40
• Best price/quality
• Reliable
• Safe • Mutual compatible
• Standard parallel operation
• Standard seamless transfer
• Wide input voltage
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst#, Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Future trends:
- HF transformer and Back to Back inverter solutions:
- smaller
-less weight
- cheaper
- communication I user 10
- full colour display
- web-based 10
- ethernet connectivity
Current product Next generation
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 3 Microgrids on board of Mega Yachts
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
I ntelligente oplossl ngen voor MV distributienetten
Waldur symposium Eindhoven, 3 juni 2004
Martin Binnendijk Eaton Holec
.ntalligente oplossingen voor MV distributienetten
Agenda
• Mlddenspannlng systemen
• VelUghelden betrouwbaarheid
• OntwlkkeUngen In dlstrlbutlenetten
• OntwikkeUngen btJ Eaton Holec
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven. 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Middenspanning systemen
Middenspanning systemen
Knooppunt:
• Verdelen
• Schakelen
• Meten
• Beveiligen
• Aarden
• Testen
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Middenspanning systemen
HV
Middenspanning system,.:;;..e;;;,;;;..n -----,.,......................-.,~_-
MV Trafostatlon: Magnefix
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voar MV distributienetten
Middenspanning systemen .,.,-,--.-~-~
MV RMU: Xlrla
Middenspanning systemren~-c~~
MV Substations: SVS
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Middenspanning systeme.;"..,n~ ______ ...,..",
Intelligente oplossingen voor MV dlstributienetten
Agenda
• Mlddenspannlng systemen
• Velllgheid en betrouwbaarheld
• Ontwlkkellngen In dlstrlbutlenetten
• Ontwlkkelingen blj Eaton Holec
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Vacu umvermogenschakelaars
• Excellente boogonderbreklng
• OnderhoudsvrlJ
• Robuust, slmpet
• compact
• Self restoring
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Diilectrlsch ontwerp
Luchtiso latie -
Vormgeving
Volledige omhulling
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Toepassing van giethars:
• Dielectrisch ontwerp
.. Mechanisch ontwerp
.. Thermisch antwerp
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Gei"ntegreerde systemen
• Compact 24kV - SOem tp.v. 17,SkV in SOem
• Betrouwbaarder door mfnder vergrendelingen Uittrekbaar
• Goedkoper
SVS schakelaar en scheider in 1 gietstuk
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 /'" Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Dubbelrail - redundantie
Veiligheid en betrouwbaarheid
• Boogvast ontwerp
Film van proef bij Kema: 25kA .. is
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 InteUigente oplossingen voor MV distributienetten
Intelligente oplossingen VOOl MV distributienetten
Agenda
• Mlddenspannlng systemen
• Velligheld en betrouwbaarheid
• Ontwlkkellngen In dlstrlbutienetten
• Ontwlkkellngen blJ Eaton Holec
Ontwikkelingen in distributienetten
• Afstandsbediening en automatisering
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
o
Lezing 4 (ii+oo.m" •• , ..
" '" IJ '\ . , , .
. "'.". I" 0, ~ III.I',,\L
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen in distributienetten
• Afstandssignalering
Antara
Ontwikkelingen in distributienetten
• Prima ire schema's
x = circuit-breaker
® = RMU withcb's
Acceptatie?
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
F
Ontwikkelingen in distributienetten
• Arc eliminator
• Sluit eventuele boag zeer snel kart
• Effeoten naar mi nimum gereduceerd
ABB: Gefntegreerde 'Arc eliminator
Ontwikkelingen in distributienetten
• Electromagnetlsche aandrijving
uil in • Betrouwbaarder
verplaatsing • Minder onderdefen
• Welnig bewegende delen
- vee • Compacter
- Mech • Beter $luumaar
• Aceeptatle 11
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen in distributienetten
• Gestuurd schakelen Zeer \age boogenergie
Ontwikkelingen in distributienetten
• Sensoren en Monitoring
Spanningsensors Rogowski spoelsn
Conventionsls CT
GeIntegreerde sensors
Liberalisering vertraagtl
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen in distributienetten
• Groen
Concurrenten:
SF6 isolatie = broeikasgas
Eaton Holec:
lucht+vaste isolatie
Ontwikkelingen in distributienetten
Concurrenten:
BF6 isolatle = broelkasgas
Eaton Holec:
lucht+vaste isolatie
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen in distributienetten
• Toekomst '"
• Autonome deelnetten?
• DC?
• Solid State schakelaars?
• Uberalisering
• Power Quality
• EMVfen lOP
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Agenda
• Middenspanning systemen
• Veillgheld en betrouwbaarheld
• Ontwlkkellngen In dlstrlbutlenetten
• OntwikkeUngen biJ Eaton HQlec
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen bij Eaton Horec
Ontwikkellngen bij Eaton Holec
• Marketing vraagt, R&D d raaitt
• Specificatiss
• Kosten
Spec's - Maer ~MeerWs
- Meer ... / ~ Compacter
• Goedlroper
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst". Eindhoven. 3-6-2004
o
Lezing 4 ~"OO.OISP"'" ...
',l' ~ fit \
, , < '
-~-.'>
f'l"~ ~;.J...sl
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Onlwikkelingen bij Eaton Holee
• ConceptI definitie phase
Onlwikkelingen bij Eaton Holee
• Design I development phase
• 3D CAD ontwerp
• Berekeningen
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen bij Eaton Horee
• Design I development phase
• Prototyping
• Testing
Ontwikkelingen bij Eaton Holee
• Validation phase
Certificenng
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
o
Lezing 4 ~ ~\ ,~,,~ ~;fl'<'l
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen bij Eaton Holee
• Production I evaluation phase
Epoxyhars gieterij
Xiria assemblage
1'!-c·N
Ontwikkelingen bij Eaton Holee
• Eaton • Groot
• Global
• US versus Europa
(NEMA I Ansi versus lEe)
• Verbreding pakket
• Methoden US Middenspanningsysteem
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 4 Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Ontwikkelingen bij Eaton Holec
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
• Met een groet aandeel van:
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
o
Lezing 4 ~'~O""OISp"., ..
Ii ~\ , ,
f ; . -~ .... ,
1."', ... ;$011.
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Intelligente oplossingen voor MV distributienetten
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
by: Maarten van Ri:et
Frans Provoost
Nuon automation roadmap towards 2006
Think out the box IIIIIU
Think in
re ation: ing has to do with
evehing!
ems and save money
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Nowadays MV protection
10 years of substation automation
The automation of 10 high voltage substations resulted in nothing else but knowledge.
These automated substations are the most old-fashioned ones we have ... and a Iso the least flexible ones ...
A lot of breakdowns and problems occurred with the appropriate typical manufacturers hardware
In short ... substation automation:
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
The Circle of Life of a substation ...
Primary equipment 15 Years
Automated equipment 15 Years
So, at a modern substation you have to renew secondary equipment more than 5 times during its lifetime!
How can we handle is ?
Future Substation (Central Intelligence)
Field -- Hub
System A & B for: Q Controls
Q Protections
o Diagnostics
o RTU
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Intelligent active components (1)
All active parts have AID converters, with their own fiber-connection to the bus
No dedicated function boxes anymore ...
Only off the shelf computers
All active parts with intelligent computer connectors
Circuit breaker "OUT" directly via the process bus
Intell .. · ...... lLJ. t active components
Transformers
Circuit breakers
Switches
Current transformers (convert 1 A to 5 kHz sample train)
Voltage transformers (convert 100 V to 5 kHz sample train)
Every active component has its own intelligent electronic tool to communicate by fibre over the bus!
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Combined Control & Protection
The Zaltbommel solution
A fast standard Ethernet bus connecting standard
One device as C & P unit for 3 feeders Including fault location
ter products
Outage management
Intelligent fault location in MV networks
No extra boxes
More information
from standard components
Small extensions
of existing calculation tools
Cheap solution
TU
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Fault location process scheme
Substation Control Room
Signal processing and calculation of fault location
trol Centre Computer
F4U Data
- .......... ~ Moveand
Data analyses
Calculation l--iiiiiIioii. ..... ..., _ fault type
V(t)1 _ impedance let) _ global location
Divide
AC .,rnrll ...
Pre Fault Situation
Adjust Calculation on 1----11-1
situation of faultlocation VISION
Show location Save data
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
twe learned
• Ungrounded systems - Many intermittent single phase faults (30 times) - Healthy phases coupled voltage - Stresses on insulation - Shortened lifetime
• Grounded systems - Fewer intermittent single phase faults - Less voltage on coupled voltage - Less stresses on insulation
• Half of dips too deep - Adaptive protection
g .. c:
S <.>
Not every fault is perfect !!!
An intermittent single phase fault transforms into a two phase fault!
10000
8000
$000
4000
2(100 -LA
(I -LB
LC ·2(100
-4000
.6000
·gOOO
·10000
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
... 4)
.Q
S :: Z
Disturbances
Faults in the MV grid of substation Zaltbommel
12 • i-phase
10 D2-phase .3-phase
8
6
4
2
0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Mean
Year
Fa ast too long ! Half of dips too deep Close to substation Adjust protection Dip$ Zaltbommel1997 -2003
0.9
0.8
1),1
'i o,e; Ii "Ii: 0,5
~ 0.4
0,$
0,2
0,1
0 10
I I I r f r -i~tl11
I I I I I -I-rill
I I I I I ~1-rllT
I I I I I -I-fill
I I I I III
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Result of Zaltbommel with GE
Result of Zaltbommel with GE
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
"Two-way" communication
Coupling small band PLC to MV-grid
A capacitive coupling in a MY house for Ple communication •.•••
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
'.
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
The CUPRUM project: 2 MBit/sec
Amhem 8roek
"Copper p,roject for redesign unified media"
Th e "" """- II' project: 2 MBit/sec "Copper project for redesign unified media"
With the ABS Fox 515 19 inch boxes
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Condition monitoring of MV components
Statistica I based
- Low loaded cables no problem
- Heavy and dynamic loaded cables .... monitored
- Specific type of joints cause problems .... start a project to replace them
Condition based maintenance
On line partial discharge
R&D Automation Dream of NUON
Within 5 years it will be possible to:
Refurbish a substation HV and MV with modern protections, controls and diagnostics for only a few hundred thousands of euros.
Return to renew secondary stuff every 15 years with only 20 thousand euros
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3.6.2°°4
.'
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Test net Lelystad
Autonomous controlled networks
-.-
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Autonomous controlled networks
o Autonomous behavior o Island operation not strictly necessary o Many autonomous networks as
Part of total network _____ ~ __ ...........
o Practical solutions D Dutch infrastructure
Properties
D Autonomous operation within stated constraints during all operational conditions
o Operational conditions .> Generation a nd load ). Disturbance and restoration >- Changes in network configuration
o Constraints » Power quality limits >- Energy balance (Long time, short time)
o Autonomous operation » Measuring, Communication >- Pred iction » Control, Optimization >- Decision making
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004
..
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
What to control
Energy balance
~ Load, generation exchange and storage
Voltage
Frequency
Operation
» Change in loads and generation
» Disturbance and maintenance
Mutual interaction
Activities in the control layer
Prediction
On Line Loadflow
Disturbance O&teetion
Power! Energy
Management
Congestion Management
Network Restoration Programs
Fault Management
Adjust Set points
Switching I Islanding
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst". Eindhoven. 3-6-2004
,..
Lezing 5 Innovations in automation of MV networks
Mini Symposium: "Netten van de Toekomst", Eindhoven, 3-6-2004