nb. Nuon Business overenergie & de zakelijke

markt: Informatie,inspiratie, concrete tips

CASE: Kostenreductie met een WKK

Kiest u voor groen of grijs?

Energiemonitoring bij AkzoNobel

Verduurzaam uw bedrijfsvoering

Maatregelen voor kantoor, mobiliteit,medewerkers en organisatie

Tweede jaargang • nº 4 • december 2008

nb. 4-2008:n.b. 01-12-2008 17:56 Pagina 1

Ontwikkelingen binnen de energie markt volgen elkaar razendsnel op.

Nuon Business houdt de energie markt nauwlettend in de gaten en

speelt met het product aanbod naadloos op de veranderingen in.� De Vraag

’Ik ben het totaal -overzicht kwijt, kanNuon mij helpen?‘

Sofia Türkmen is relatie -beheerder bij de zakelijkeklantenservice en gaat vaakop bezoek bij klanten die uitleg willen over bijvoor-beeld hun openstaandesaldo, uitleg over facturen of de status van de verschil-lende aansluitingen.

‘Als een klant het overzicht kwijtis, kijken we in eerste instantie ofwe dit probleem vanuit kantoorkunnen oplossen. Vaak is hetprobleem zo specifiek dat wenaar de klant toe gaan. Op loca tiekunnen we dan samen met deklant doornemen welke contrac-ten er lopen en wat er wel en wat niet is betaald. Ook geef ikinformatie over hoe de facturenzijn opgesteld. Zeker bij klantenmet meerdere aansluitingen diedaarom ook meerdere facturenper maand krijgen, kan de admi-nistratie behoorlijk ingewikkeldworden. Dan helpt het als ik deklant persoonlijk kan uitleggenhoe hij de verschillendedocumen ten moet interpreteren.Zo’n gesprek neemt wel wat tijdin beslag, maar klanten zijn aanhet einde altijd opgelucht wan-neer ze door de bomen het bosweer zien.’

Heeft u vragen over uw factuur?Neem dan contact op met Nuon Zakelijke Klantenserviceop 026 844 99 55 (lokaal tarief).

nieuws

2 nb. | Nº 4 • 2008

Colofon l nb. december 2008 l nb. is een uitgave van Nuon Business en verschijnt vier keer per jaar. l Tweede jaargang, nummer 4,december 2008 l Redactieadres: Nuon Business, PAC 1AA6210, Redactie nb., Postbus 41920, 1009 DC Amsterdam, redactienb@nuon.com lwww.nuon.nl/zakelijk l Concept en realisatie: Scripta Media, Nieuwe Herengracht 47, 1011 RN Amsterdam l Artdirection en vormgeving:Carla Goossens en Marc van Meurs l Fotografie: Jiri Büller/Hollandse Hoogte, Kato Tan, Fulco SmitRoeters, Ton Zonneveld l Drukwerk:drukkerij Teesink l Lithografie: Grafimedia Amsterdam l © Nuon Business, 2008 l nb. wordt op FSC-papier gedrukt l Niets uit deze uitgavemag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijk verkregen toestemming. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Tuinders opgelet!

� Nuon TotaalOpwek helpt glastuinders verderVoor glastuinders die grip willen krijgen op deturbulente energiemarkt biedt Nuon Businesseen nieuwe dienstverlening: Nuon TotaalOpwek.De kracht van Nuon TotaalOpwek is dat allefacetten van de WKK-installatie (warmtekracht-koppeling) inzichtelijk op elkaar worden afge-stemd. Nuon TotaalOpwek biedt twee mogelijk-heden om elektriciteit voor uw WKK-installatiein te kopen en te verkopen: EnergiehandelCollectief en Energiehandel Individueel. MetEnergiehandel Collectief biedt Nuon u een hogevergoeding voor de elektriciteit die u terugle-vert. Daarnaast hebt u de mogelijkheid terug televeren op de dagvooruitmarkt APX. Kiest u voorEnergiehandel Individueel dan bieden wij u demogelijkheid om zelfstandig via een beveiligd

en persoonlijk handelsplatform elektriciteit in tekopen en te verkopen op de termijnmarkt (OTC)en de eerdergenoemde APX. Ook kunt u gedu-rende de duur van de overeenkomst switchenvan de ene naar de andere vorm.

� Bezoek Nuon op de TuinbouwRelatiedagenVan 13 t/m 15 januari 2009 vinden de TuinbouwRelatiedagen in Hardenberg plaats en van 17 t/m19 februari 2009 ontmoeten tuinders elkaar tij-dens de Relatiedagen in Gorinchem. Nuon is opalle dagen aanwezig. Wij beantwoorden graaguw vragen over Nuon TotaalOpwek en anderedienstverlening. Kijk voor meer informatie opwww.evenementenhalhardenberg.nl enwww.evenementenhalgorinchem.nl

8

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 09:51 Pagina 2

nb. | Nº 4 • 2008 3

De online service Nuon MijnVerbruikwordt vernieuwd. De service sluit goedaan op de Trias Energetica, die in driestappen – besparen, verduurzamen encompen seren – aangeeft hoe hetenergie verbruik in Nederland verduur-zaamd kan worden. Met de nieuweversie van Nuon MijnVerbruik wordt deeerste stap, energie besparen, voorklanten van Nuon nog gemakkelijker. De online service geeft inzicht in hetgas- en elektriciteitsgebruik binnen deorgani satie en stelt klanten in staat om

per locatie het verbruik te monitoren.Daarmee is deze online service eengoed begin van de Trias Energetica,want om energie te kunnen besparen isinzicht in het verbruik noodzakelijk. Samen met klanten is Nuon bezig metde ontwikkeling van een uitgebreidereversie van MijnVerbruik. Zo zalMijnVerbruik in de toekomst ondermeer inzicht geven in de milieu-impact(CO²-uitstoot) van het verbruik.Uitvoerbare adviezen zullen vervolgenstot daadwerkelijke besparingen leiden.

Kiest u voor groen of grijs?

Casual FridayU kent de ‘Nuon Decisionmaker’? Deze door NuonBusiness ontwikkelde hulp bij moeilijke beslissin-gen krijgt een Casual Friday-versie. Vanaf hedenelke vrijdag online. Kijk en beoordeel zelf op www.nuondecisionmaker.nl

MarktanalyseWat is er de afgelopen maanden op de olie-, gas-en elektriciteitsmarkt gebeurd? Wat is Nuon’s verwachting voor de langere termijn? In elke editievan nb. geven de specialisten van Nuon hun visieop de ontwikkelingen in de energiemarkt. Dit keerfocussen we ons op de invloed van de kredietcrisisop de prijs van energie.

De wereldwijde kredietcrisis veroorzaakt een neer-waartse richting van alle categorieën beleggingen,inclusief grondstoffen. Ondanks het ingrijpen vande regeringen door het garanderen van interban-cair verkeer, is de algemene verwachting dat eenrecessie niet voorkomen kan worden. De crisis zalwaarschijnlijk scherpe dalingen veroorzaken in hetbruto nationaal product (bnp) die zich vertalen inde vraag naar – en daarmee de prijs van – een vatolie. Vanaf het hoogste niveau begin juli 2008 tothalverwege oktober zien we dan ook dat de olie-prijs per vat met 55 procent is gedaald van $ 147naar $ 65. In dezelfde periode is ook de gasprijsgedaald met 33 procent van € 42 naar € 28. Wij verwachten dat de economische groei tot en metde tweede helft van 2009 laag blijft. Mocht deeconomische groei daarna weer aantrekken, danzullen de grondstofprijzen weer oplopen. Daaromverwachten wij dat de energieprijzen op langetermijn zullen stijgen gezien de economische groeiin opkomende landen en de bevolkingsgroei.

Nuon Business volgt de marktontwikkelingen op de voet en doet hiervan verslag in het‘Nuon Marktrapport’. U vindt het opwww.nuon.nl/marktrapport. Daar kunt u zichtevens abonneren. Als abonnee ontvangt u danwekelijks via email het nieuwste marktrapport.

Wanneer u elektriciteit afneemt bij Nuon Business heeft u de keuze tussen Nuon GroenGarant en verschillende grijzeproducten. Nuon GroenGarant bestaat uit energie opgewektuit biomassa en waterkracht. U kiest hiermee dus voor hetmilieu. De verschillende producten zijn opgewekt uit verschillende soorten brandstoffen. Nuon GroenGarantbestaat uit energie opgewekt uit biomassa en waterkracht.De milieu belasting hiervan is nihil. De grijze producten vanNuon Business bestaan uit een combinatie van kolen, aardgas, nucleair en overige (fossiele) energiebronnen. Deze producten hebben wel impact op het milieu, die wordtuitgedrukt in CO²-emissies en radioactief afval.

Als klant van Nuon Business kunt u voor 100 procent NuonGroenGarant, grijze producten of een combinatie van beidekiezen. Indien u voor een combinatie kiest, vergroent u uwhuidige contract voor grijze elektriciteit voor een nader aan teduiden periode. U betaalt hiervoor een geringe bijdrage. Metde onderstaande formule kunt u berekenen welke belastinguw energiecombinatie heeft op het milieu:

Indien u wilt overleggen over uw contractkeuze, neem danvóór 31 december 2008 contact op met uw accountmanager ofbel 026 844 99 55.

Deze gegevens zijn gebaseerd op het jaar 2007 en kunnen veran deren; de

berekende milieu-impact is bedoeld als indicatie. Nuon Business is niet

aansprakelijk voor eventuele wijzigingen in de genoemde getallen en/of

berekeningen. Hieraan kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.

www.nuon.nl/zakelijk

= . . . . gr/kWh

= . . . . gr/kWh

� CO²-emissies:kWh grijs * CO² emissies grijsTotale afname kWh (grijs+groen)

� Radioactief afval:kWh grijs * Radioactief afval grijsTotale afname kWh (grijs + groen)

Nuon GroenGarant

95%waterkracht

Grijs

27,6%kolen

52,0%aardgas

8,8% nucleair

5,1% overig fossiel

5,0%

biom

assaMijnVerbruik vernieuwd

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 09:59 Pagina 3

heeft in zijn kassen in hetFriese Beetgum twee WKK’s van elk 2 Mwe staan. Die produce-ren genoeg warmte om op 8,5 hectare tomaten te latengroeien. De hierbij geproduceerde elektriciteit wordt door VanOverbeek gedeeltelijk gebruikt om zijn tomaten te belichten.Het overige deel gaat terug naar het elektriciteitsnet. Dit jaarwordt 1,6 hectare in de kassen belicht. Volgend jaar overweegtVan Overbeek ook de kas in Klazienaveen van licht te voorzien.‘Ik lever vijf soorten tomaten. Een paar soorten wil ik het helejaar door kunnen leveren, die hebben behalve zonlicht extralicht nodig. In Klazienaveen hangen al lampen, dus daar zou ikalles kunnen belichten. Of ik alle lampen ga gebruiken, hangtaf van de ontwikkeling van de elektriciteitsprijs. Hoe meer ikverlicht, hoe minder elektriciteit ik kan terugleveren.’ Naast de twee WKK’s in Beetgum is er onlangs een derde WKKvan 2 MWe geplaatst in Klazienaveen. Als achtervang heeftVan Overbeek op beide locaties een conventionele warmwa-terketel staan. ‘Maar eigenlijk heb ik die nooit nodig. Het isvoor mij gunstiger om met de WKK’s de kassen te verwarmenomdat ik dan een vergoeding krijg voor de elektriciteit die ikteruglever.’

TerugleverenNuon heeft haar contracten met ondernemers die via Nuon deelektriciteit van hun WKK’s terugleveren, samengevoegd ineen collectief. De grote hoeveelheid elektriciteit die hiermeeontstaat wordt Over The Counter (OTC) verhandeld op de ter-mijnmarkt. Mike Riechelman, projectmanager bij NuonBusiness: ‘Door dit collectief met ruim honderd WKK’s kunnenwij een scherpe vergoeding voor de teruggeleverde elektrici-teit realiseren, zonder dat het de klant veel tijd kost en zonderdat hij risico loopt op onverwachte onbalanskosten.Ondernemers die op individuele basis terugleveren hebben dieflexibiliteit niet. Zij zullen bij uitval wel geconfronteerd wor-den met onbalanskosten.’De vraag naar elektriciteit is overdag het hoogst. Het isdaarom voor zakelijke klanten van Nuon gunstig om tussenacht uur ’s ochtends en acht uur ’s avonds zeven dagen in deweek elektriciteit terug te leveren. Zij ontvangen dan meer

voor hun elektriciteit dan ’s nachts. Cock van Overbeek houdthier rekening mee door alleen ’s avonds zijn tomaten te belich-ten. Daarnaast helpt de grote warmtebuffer van 1800 m3 diebuiten is aangelegd. Deze warmtebuffer is de bron voor delevering van warmte in de vorm van warm water naar de eind-groepen in de kas. Het laden van de buffer gebeurt als dewarmtebehoefte in de kas minder is dan de opwekking vanwarm water door de WKK. Voor Van Overbeek betekent dit datzijn WKK’s niet uit hoeven wanneer overdag de warmtevraaglaag is. De warmte kan in de warmtebuffer worden bewaardtot de daluren waarin de vergoeding voor elektriciteit lagerligt. De gassen van de WKK’s die overblijven na verbranding,denk aan stikstofoxiden, etheen en koolmonoxiden, wordenomgezet in een rookgasreiniger tot water, stikstof en CO² datde fotosynthese en daarmee de groei van de tomaten versnelt.

VertrouwenOmdat de teruglevertarieven van Nuon in eerste instantielager bleken dan de piektarieven op de vrije markt, voeldeVan Overbeek in het begin niet veel voor de samenwerking.Riechelman: ‘Ik ben blij dat ik de kans heb gekregen om onsverhaal nog een keer uit te leggen. Ik had het idee toen de heerVan Overbeek nogmaals naar onze Over The Counter (OTC-)-tarieven keek, hij eigenlijk niet meer wist waarom hij nee hadgezegd.’ Volgens Riechelman is het verschil tussen de terug-levertarieven die Nuon uit haar OTC-pool aanbiedt en de elek-triciteitstarieven op de vrije handelsmarkt te vergelijken metde aandelenbeurs. Wie besluit om in aandelen van individuelebedrijven te investeren, maakt kans op grote rendementenmaar ook op flinke missers. Bovendien kost deze handel veelinzet en tijd. Beleggers die hun geld spreiden in mixfondsenmaken minder grote klappers maar profiteren wel van eengedegen rendement. ‘Ik heb er wel over gedacht om zelf meerverantwoordelijkheid te nemen’, zegt Van Overbeek, ‘maarwaarschijnlijk blijf ik toch in het collectief. Ik ben tenslottegeen energiemaatschappij. Nu kan ik gewoon draaien en is hetklaar. Anders loop ik altijd het risico om boetes te krijgen wan-neer ik een keer niet kan leveren. Ik besteed mijn tijd lieveraan het kweken van tomaten.’

4 nb. | Nº 4 • 2008

Cock van Overbeek kweekt tomaten. In dekassen van zijn Gardener’s Energy staanwarmte krachtkoppelingen (WKK’s) die zorgenvoor warm water, elektriciteit en extra CO²om de tomaten sneller te laten groeien.

Cock van Overbeek

Cock van Overbeek Tomatenkwekerij Gardener’s Energy

‘Wanneer ik een keer geenelektriciteit kan terug leveren is dat

bij Nuon niet direct een ramp’

’Ik ben tenslotte geen energiemaatschappij’

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 10:02 Pagina 4

nb. | Nº 4 • 2008 5

CASE

Gardener’s Energy in een notendop

HOE WERKT EEN WKK?Het merendeel van onze elek -triciteit wordt opgewekt in groteelektriciteitscentrales. Daarbijverdwijnt een groot deel van deenergie via het koelwater inrivieren, de zee of door koel -torens in de lucht. Gemiddeldgaat zo meer dan de helft van deverbruikte energie verloren. Eenenergetisch fraai alternatief iseen warmte krachtkoppelingofwel een WKK. Bij een WKK worden elektriciteit en warmtetegelijkertijd bij de verbruikeropgewekt. Daarmee zijn de verliezen door transport vanwarmte en elektriciteit vrijwelnihil. Het brandstofverbruik voorde gecombineerde productie vanelektriciteit en warmte is dan ookeen stuk lager. En het totaal -rendement voor omzetting vanbrandstof in elektriciteit enwarmte ligt gewoonlijk op 85procent. Een WKK komt het meesttot haar recht in situaties waarintegelijk behoefte is aan warmte,in de vorm van warm water, enelektriciteit. Bij tuinders als Cockvan Overbeek is dit het geval.Aardgas is de brandstof die inNederland meestal voor de WKKwordt gebruikt.

CORE BUSINESSCock van Overbeek kweekttomaten in vijf segmenten: de cherry-pruim tomaat, de mini-pruimtomaat, de tros-cherrytomaat, de gele cherrytomaaten de pruim-tros tomaat

Aantal medewerkers 20

KASSEN8,5 hectare in Beetgum3,8 hectare in Klazienaveen

ENERGIEVERBRUIK42 kuub gas per m2 grotendeelsopgewekt door 2 WKK’s van 2 MWe in Beetgum en 1 WKK van 2 MWe in Klazienaveen

PRODUCTIE28 kilo tomaten per m2 is rond de3,6 miljoen kilo tomaten per jaarvoor 13 hectare

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 10:39 Pagina 5

6 nb. | Nº 4 • 2008

ZUINIG KANTOORGEBOUWUit onderzoek blijkt dat 70 procent van deklimaatinstallaties in Nederland niet goedis afgesteld. Een gemiste kans, want eenjuist ingestelde klimaatinstallatie kan eenbesparing van wel 30 procent opleveren.De ideale instelling van de installatie verschilt per bedrijf. Dit hangt onder meeraf van het gebouw en de omgeving. Zo kanhet zijn dat bedrijf A efficiënter stookt alsde temperatuur constant blijft, terwijl hetvoor bedrijf B zuiniger is de thermostaatbuiten werktijden laag te draaien. Deinstallatie van een energiemanagement -systeem is een van de manieren om energieverbruik te analyseren en te beheren. Het is een van de vele ‘quick-win-oplossingen’ waarmee met minimaleinvesteringen een flinke besparing kanworden gerealiseerd.

BETROKKEN MEDEWERKERSHet gedrag van medewerkers beïnvloedenis lastig. Maar het is wel een factor diemede bepaalt of beoogde milieumaat -regelen succesvol en bestendig zijn. Doorhet personeel bewust te maken van hun verbruik en de noodzaak tot verminderingdaarvan, kan een energiebesparing tot wel11 procent gerealiseerd worden. Bij de nulmeting waarmee Nuon EnergieConsultancy werkt, wordt daarom ookgekeken naar de kennis, de houding en hetgedrag van de medewerkers. Weten zij watde duurzaamheidsdoelstellingen van hunorganisatie zijn? De antwoorden op dezevragen bepalen niet alleen hoeveel energie-winst bij de medewerkers te behalen is,maar ook wat voor soort maatregelen hetbest zullen beklijven. Het implementeren van maatregelen omeen kantoorgebouw energiezuiniger temaken kan bestaan uit een eenmalige technische ingreep, de bewustwording vanmedewerkers vraagt echter om een hoopcreativiteit, inzicht en geduld.

‘Gedragsverandering is lastig’, weet Riannevan Dusseldorp, marktmanager vanEbatech. ‘Mensen willen wel veranderen,maar niet veranderd worden.’ Een duidelijkzichtbaar scorebord waarop energie verbruikvan de afgelopen dagen inzichtelijk wordtgemaakt, kan ook mensen stimuleren.

BESPAREN OP MOBILITEITOp het zakelijk en woon-werkverkeer vanmedewerkers is bij de meeste bedrijvenveel te besparen. Niet alleen door de thuis-werk- en videoconferencingmogelijkhedente verbeteren of medewerkers een ov-kaartte geven, maar ook door alleen zuinigeleasewagens aan te schaffen. In de praktijkvindt niet iedereen het leuk om een over-stap naar een zuiniger auto te maken. ‘Ophet autopark mag veel reductie te behalenzijn, het is vaak een pijnlijk middel’, zegtVan Dusseldorp. ‘Het gedrag van leiding -gevenden kan daarbij doorslaggevend zijn:rijdt de baas in een zuinige Prius, dan zul-len medewerkers ook snel volgen.’ Ook wanneer medewerkers nog niet toezijn aan een duurzamer model of hetwagenpark nog niet toe is aan vervanging,is vermindering van de CO²-uitstoot moge-lijk. Bijvoorbeeld door simpelweg de ban-den op spanning te houden. Sinds 2006laat Nuon haar wagenpark hierop controle-ren. Met een totaal van 5.464 uitgevoerdeservicebeurten, bespaarde Nuon daarmeein het eerste jaar 28.004 liter brandstof, 96 ton CO² en 569 banden. Een besparingvan € 73.293,- aan banden en brandstof.Het daarmee voorkomen onderhoud enschade herstel niet meegerekend.

DUURZAME ORGANISATIEOm al deze maatregelen up-to-date te hou-den en in de bedrijfsvoering te integreren,is het van belang ook de organisatie te verduurzamen. De introductie van eenenergiemonitoringsysteem en een score-bord kunnen daarbij helpen. Daarnaast

kunnen bedrijven duurzaamheid in de strategische visie opnemen. Om de conti-nuïteit van het duurzaamheidsbeleid tegaranderen is het verstandig structureleorganisatorische aanpassingen door te voeren. Bijvoorbeeld door een afdelingCorporate Social Responsibility op te zetten, een milieu beleidsadviseur aan tenemen of dat het binnen de organisatiewordt belegd. Ook kunnen duurzaam-heidsaspecten en -doelstellingen in de missie van het bedrijf en het profiel van de medewerkers worden opgenomen.

KRACHTIGE SAMENWERKINGWanneer een bedrijf zich aanmeldt voorNuon Energie Consultancy zal eerst eenintakegesprek plaatsvinden. Aan de handhiervan krijgt Nuon een goed beeld van deorganisatie en haar wensen. Hierop volgtde zogenaamde nulmeting. Daarmeebrengt Nuon de CO²-uitstoot van hetwagenpark, het energieverbruik van hetbedrijf en kennis en houding van de mede-werkers en de organisatie daaromheen inkaart. Er worden meters bekeken, vragen-lijsten verzameld en interviews gehouden.Medewerkers van Nuon komen langs omprecies te kijken hoe het gebouw in elkaarzit en hoe de situatie op de werkvloer is. Op basis van deze bevindingen stellen onzeexperts een advies op. Hierin staat waar demeeste milieuwinst te behalen is, en wathet kost om dit realiseren. Het is vervolgensaan de klant welke maatregelen zij willendoorvoeren. De nulmeting is een betaaldproduct dat als losse scan bij Nuon verkrijg-baar is. Besluit een bedrijf met Nuon verder tegaan, dan wordt gezamenlijk een plan vanaanpak opgesteld. De maatregelen uit ditplan worden vervolgens geïmplementeerd,en desgewenst ook beheerd. Dat maakt het mogelijk steeds nieuwe verbeteringendoor te voeren, in een tempo dat bij hetbedrijf past.

Voor grote bedrijven in de utiliteitssector die hun CO²-uitstoot en energieverbruikstructureel terug willen dringen, hebben Nuon Business en dochteronder nemingingenieursbureau Ebatech een nieuw concept ontwikkeld: Nuon Energie Consultancy.Op basis van een nulmeting adviseren en implementeren de specialisten passendemaatregelen om het energie verbruik en de CO² footprint van het kantoorgebouw, demedewerkers, mobiliteit en de organisatie structureel te verlagen. Besparingen zijnop veel plekken in uw organisatie te halen. Een greep uit de mogelijkheden.

One-stop shop voor duurzaNUON Energie Consultancy

nb. 4-2008:n.b. 01-12-2008 17:56 Pagina 6

nb. | Nº 4 • 2008 7

Een mooie uitdaging

Traditiegetrouw is december eenmaand waarin we terugkijken ophet afgelopen jaar. Maar ook demaand van goede voornemens enambitieuze plannen.

In energietermen spreken we overvolatiliteit van de markt: de matewaarin prijzen en markten – zoalsolie en de dollar – van de ene dagop de andere kunnen variëren.Terugkijkend op het afgelopen jaarkunnen we concluderen dat heteen volatiel jaar is geweest en dathet voor energie-inkopers somsmoeilijker dan ooit was om dejuiste beslissingen te nemen.

December is ook een maand vanvooruitkijken. Door niet alleen tekijken naar energiebesparing in de bebouwde omgeving, maarjuist ook naar het gedrag vanmedewerkers, vervoer enorganisatie. Daarin kunnen wij uw partner zijn: samen op wegnaar een klimaatvriendelijkebedrijfsvoering.

Het maken van de juiste keuze tenaanzien van het energievraagstukis dan ook voor 2009 weer eenmooie uitdaging voor u en voorons als uw energiepartner.

Ik wens u een energiek 2009.

Hans Mart Groen Algemeen Directeur Nuon Business

COLUMN

zame bedrijfsvoering

De staat van een kantoorgebouw is vaakbepalend voor de termijn waarbinnen eenbedrijf klimaatneutraal kan zijn. Bij bestaan -de bouw is dat vaak binnen tien tot twintigjaar te realiseren, wanneer men uitgaat vanreguliere terugverdientermijnen van deinvesteringen. Actieve samenwerking tussen Nuon en deklant is in alle fasen essentieel. ‘Energie -besparings maatregelen moeten in de organi-satie zelf gedragen worden’, vertelt Anne

Korthals Altes, new business developer bijNuon Business. ‘Met onze expertise komenwe gezamenlijk tot de juiste maatregelen.Wanneer het de toepassing van hardware-mogelijkheden betreft is betrokkenheid minder nodig. Maar bij een bewustwordings-campagne voor medewerkers kan de organi-satie niet passief blijven – anders beklijft hetniet. Wat heb je aan een spaarlamp alsiemand hem de hele dag laat branden omdat'ie toch nauwelijks iets verbruikt?’

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 10:11 Pagina 7

nWout Versluis: ‘Het inhuren van des kun -digen van Ebatech is op mijn initiatiefgebeurd. In maandelijkse gesprekkenpakken we iedere keer een bepaaldonderwerp bij de kop om de efficiency teverbeteren. Dat is voor ons de manierom structureel met het energie verbruikbezig te zijn. Anders is de kans groot dateen aanpak op lange termijn door dedagelijkse drukte in het gedrang komt.’Carel van Lange: ‘Binnen AkzoNobelbestond behoefte aan een partner diekon helpen om op structurele basis deenergiekosten te reduceren en te behe-ren. Daarnaast wilde Wout zien wat er inde fabriek precies gebeurde met hetenergieverbruik. In Sassenheim staat nueen energiemonitorings systeem met 70meetpunten die elke vijf minuten gege-vens verzamelen. Onlangs hebben weook een energiemodel ontwikkeld datexterne factoren zoals de wisselingenvan het weer kan filteren. Dit is nu in deenergiemanage ment software gepro -gram meerd waardoor het zuivere ener-gieverbruik wordt gemeten en kleinebesparingen beter zichtbaar worden.Inmiddels zijn er onder meer aanpassin-gen doorgevoerd aan de compressorendie perslucht produceren. Deze warenslecht ingeregeld. Deze compressoren

verbruiken 5 procent van de totaleenergie vraag, dus het scheelt heel veelenergie als je daar wat aan doet. Ook bijnieuwe investeringen denken wij mee.Een fabrikant van een apparaat om tankste reinigen stelde voor dit elektrisch teverwarmen. Na onze vragen bleek dewarmte ook via het warmwaternet vande fabriek te kunnen komen. Energetischveel voordeliger natuurlijk!’ Wout Versluis: ‘De samenwerking metEbatech maakt het voor ons ookgemakke lijker om te schakelen met demarkt. Als een nieuwe technologiewordt geïntroduceerd, weet Carel altijdwel te vertellen in hoeverre deze waarwordt gebruikt en of het ook interessantvoor ons kan zijn. Het is fijn om metiemand te klankborden die deskundig isop dit gebied.’Carel van Lange: ‘Ja, we willen graag datonze relaties “out of the box” gaandenke n. Waar mensen samenwerkenbestaat het risico op bedrijfsblindheid.Alleen al doordat we voortdurend vragennaar de consequenties voor het energie-verbruik van beslissingen kunnen wehier snel de vinger op leggen.’

Meer grip op verbruik

In elke editie van nb. treft u eenBESPARINGSTIP waar een Nederlandseorganisatie baat bij heeft gehad. Wout Versluis, facility manager bijAkzoNobel Sassenheim, en Carel van Lange, energie adviseur vaningenieursbureau en Nuon-dochterEbatech vertellen hoe er flink isbespaard op de energiekosten.

nb. 4-2008:n.b. 03-12-2008 10:11 Pagina 8