1

Natuurvriendde

En verder: NV-huis, tips voor trips, …

magazine voor duurzame en actieve vrije tijd - lente 2016

Ver

schi

jnt d

riem

aand

elijk

s -

85e

jaar

gang

nr.

2 a

pril/

mei

/juni

201

6- P

702

093

- A

fgif

teka

ntoo

r A

ntw

erpe

n X

Gloob & Teoredden de wereld

Droom en nachtmerrie op El Capitan

Georg Elser:

Natuurvriend die Hitler wilde opblazen

PB- PP B-BELGIE(N) - BELGIQUE

bpost8/2872

3

4 In Beeld

6 Kort nieuws/standpunt

8 Reisreportage: El Capitan

12 Terugblik Fiets en Wandelbeurs

13 Gloob en Teo redden de wereld

14 Duinkerke heen en terug

16 Eerherstel voor Natuurvriend Georg Elser

17 Nv-huis

18 Wist je dat?

20 Ontgiftingskuur voor outdoormerken

22 Beleef de Natuurvriendendag

24 Kalender

28 De tuin in

29 UitgelezenlE

DE

Nm

aG

az

INE

vO

OR

Na

TUU

Rv

RIE

ND

EN

EN

BE

RG

sTI

jGE

Rs

20

Win een gratis deelname voor 2 per-

sonen aan de smikkeltocht tijdens

De Natuurvriendendag in Herentals.

Wat moet je daarvoor doen? Mail ons

het antwoord op volgende vraag:

Waar vindt de praktijkdag van

Start 2 Trek 4 Kids plaats?

Stuur je antwoord naar

info@denatuurvrienden.be

16

WIN!

8 13

Start 2 Trek 4 Kids

Theorie, praktijkdag en driedaagse trektocht voor slechts 215 euro voor 2 personen.Meer informatie: zie kalender of www.denatuurvrienden.be

DE NATUURVRIENDEN

De strafste trektocht voor kinderen tussen 10 en 14 jaar

start 2 trek 4 kids.indd 1 8/03/2016 15:49:46

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

4 5

IN BEELDIN B

EElD

de

natu

urvr

iend

• ja

nuar

i 201

6

4

Natuurvriendenstand op de Fiets en Wandelbeurs in Antwerp Expo te Antwerpen.

ATB Willebroek bracht het blijspel "Dolle pret in 't cabaret" op de planken.

Bergstijgers Aalst organiseerden in Affligem de oriëntatieloop

"The name of the Rose".

Climb trok voor een winterstage naar Zwitserland. (foto's: Jordan Slabbynck)

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

6 7

Beste Natuurvrienden,

We schreven het reeds eer-der: De Natuurvrienden staan voor belangrijke uitdagingen. Door de intrekking van onze erkenning als socio-culturele vereniging in het kader van het sociaal-cultureel volwassenen-werk vallen heel wat middelen weg voor onze socio-culturele tak, ATB De Natuurvrienden. Voor de sport is er een nieuw decreet in de maak, dat mogelijkheden biedt om als omnisportfederatie erkend en gesubsidieerd te blijven – op voorwaarde evenwel dat er 10.000 leden moeten zijn en 5 erkende sporttakken. Gelukkig heeft de Natuurvriendensportfederatie heel wat troeven in handen om gesprekken tot samenwerking met an-dere sportverenigingen aan te gaan maar ook zo’n fusie zal gevol-gen hebben voor onze beweging. De toekomst van onze vereniging belangt ons allen aan, we moeten er samen aan werken. Het was dan ook hartverwarmend dat zovele afdelingen vertegenwoordigd waren op de bijeenkomst van de Toekomstgroep van 30 januari jl. Daar bleek ook duidelijk de wil om als Natuurvrienden verder te gaan. We zijn er nog lang niet en er is nog veel werk aan de winkel, maar de crisis waarin we ons bevinden kan ook opportuniteiten bieden en leiden tot de nodige veranderingen. Ik wil dan ook op-nieuw een warme oproep doen aan alle leden en alle afdelingen om zich mee in te zetten voor de toekomst van onze vereniging.

Niet alleen wij, ook ons land, Europa, de wereld, staan voor belang-rijke uitdagingen. Wie dacht dat met de winter de stroom vluchtelin-gen zou opdrogen, onderschatte de wanhoop van die vele mensen die liever hun leven – en dat van hun familie – riskeren dan in eigen land honger, werkloosheid, oorlog te moeten ondergaan. Jammer genoeg echter biedt Europa geen oplossing. Integendeel. Land na land sluit zijn grenzen, plooit zich terug op zijn eigen inwoners. Ge-lukkig zijn vele van onze Natuurvrienden wel solidair – zoals jullie kunnen lezen in het verslag van de schoenenactie voor de vluchte-lingen in Duinkerke.

Ons land staat voor een zeer moeilijke begrotingsoefening. Er wordt opnieuw gesproken over besparen – maar er valt te vrezen dat het opnieuw de “gewone man en vrouw” zal zijn die hiervan de dupe worden. Terwijl de armoede toeneemt. Ook daar is het belangrijk dat wij als Natuurvrienden onze stem laten horen. Wat we ook doen, door de deelname aan Hart boven Hard.

Ook verder van huis wordt het een belangrijk jaar: in de Verenigde Staten wordt een nieuwe president gekozen en de voorverkiezin-gen beloven alvast niet veel goeds. We zouden soms denken dat we in een show zitten – maar het blijkt rauwe werkelijkheid te zijn. Wie kan geloof hechten aan een man die de opwarming van de aarde ontkent en roept om een immigratiestop van moslims? En toch lijkt Donald Trump op weg om de voorverkiezingen bij de repu-blikeinen te winnen.

Onderwijs, vorming, voorlichting,… Zo belangrijk om kritische bur-gers te worden en te blijven. Mensen die zaken in vraag stellen, die alles niet zomaar klakkeloos aannemen. Die “educatieve functie” vinden wij als Natuurvrienden daarom ook zo belangrijk. En vermits “Jong geleerd, oud gedaan is”, leest u in deze Natuurvriend over Gloob en Teo, die de wereld gaan redden.

Veel leesplezier en een hartelijk Berg Vrij!

Greet van GoolVoorzitter

sTaN

DPU

NT

KOR

T N

IEU

Ws Telex

Nieuws uit de afdelingen...

►►Eind maart vertrokken 3 Kempische Bergstijgers naar de Himalaya om Mount Everest te beklimmen. Maar liefst 21 Bergstijgers maken de de trektocht naar Eve-rest Basecamp om hun clubgenoten succes te wensen en te steunen. De trekkers wandelen in 2 groepen en vertrekken op verschillende tijdstippen. Succes aan iedereen!

►►Afdeling Hove Kontich hield eind maart een werkweek-end in het Natuurvriendenhuis Auberge d`Arimont in Malmedy. Het volgende werkweekend is voorzien op 30 september.

►►Een nieuwe lente, een nieuwe Fair Trade Ecocyclo brochure! De nieuwe tochten situeren zich rond St.-Katelijne-Waver, Duffel, Bonheiden; Vorselaar en Lille; en Herentals en Olen. De tochten worden in april fees-telijk gelanceerd, maar kunnen nu al besteld worden via info@denatuurvrienden.be.

►►De toneelvereniging van ATB Willebroek speelde 6 voorstellingen van het prettig gestoord blijspel: “Dolle pret in ’t cabaret”, een stuk van Karel Eens in een regie van Danny Pintens.

►►Climb, de youngsters onder de Bergstijgers, trok voor een winterstage naar het Zwitserse Bivio. Op het menu: winterpret in en rond een ondergesneeuwde berghut, maar ook een initiatiecursus lawinekunde & wintertochten maken. Volgend jaar plannen ze een winterstage met IYNF.

►►Het bestuur van IYNF vergaderde eind februari in De Berk in Essen. Het internationaal gezelschap organi-seert er van 2 tot 7 mei “How e-mazing is your orga-nization?”, een evenement rond communicatietechno-logie.

Ook nieuws uit je afdeling? Mail naar dries@denatuurvrienden.be

Innovation Award uitgereiktDe Belgische Natuurvrienden behoorden met de projecten Arriba Bolivia en Ecocyclo tot de 15 genomineerden voor de Innovation

Award van NFI. De prijs wil lokale initiatieven die de solidariteit en duur-zaamheid bevorderen een internationaal platform bieden. Eberswalde (D) en Olomouc (CZ) waren de uiteindelijke winnaars.

In Eberswalde werkte de plaatselijke Natuurvriendenafdeling rond kin-deren met een sociaal kwetsbare achtergrond. Elke week trokken ze met de kinderen naar een nabijgelegen bos om hen te leren kampen bou-wen, verantwoordelijk omgaan met kampvuur en oriëntatie. Dit deden ze aan de hand van een verhaal waarbij de kinderen deel uitmaakten van een Indianenstam.

Het Tsjechisch project “In het groen van de stad” behelst een wandelrou-te van 50 km door Olomouc langs groene zones, innovatieve architectuur en vergeten verhalen. Ook beschikbaar voor smartphone.

Op ontdekking met EcomapsBio-appels bepotelen op een lokaal marktje? Duurzaam snuisteren in een tweede-handswinkel? Of toch maar eens goed gaan eten in een vegetarisch restaurant? No problemo met de nieuwe on-line kaartendienst Ecomaps!ECOmaps komt uit de koker van International Young Na-turefriends (IYNF) en toont de meest duurzame, eco-vriendelijkste en gezondste plekken van een bepaalde locatie of stad. Kernwoorden zijn: bio, duurzaam, eerlijke handel, korte keten en lokale economie. Als gebruiker mag je ook plekken toevoegen en beoordelen. Hiermee is de website de leukste manier om de wereld te ontdekken én te redden.

///////////////////////////////////////////////////////

Kinderen welkomMensen met kinderen vinden niet altijd ge-schikte logeerplekken. De bestemming, het logies en de mogelijke activiteiten moeten de toets der kindvriendelijkheid doorstaan. Vanuit deze bezorgdheid ontwikkelden Ho-reca Vlaanderen en Toerisme Vlaanderen de inspiratiegids “Kinderen welkom”. Deze brochure biedt inspiratie aan logementen die gezinnen met kinderen een leuke vakantie willen laten beleven. Dit gaat van eenvoudige ingrepen aan de kamer, over het inrichten van een speelhoek tot het aanbod volledig afstemmen op deze doelgroep.

Natuurvrienden verhuren kan-toorruimte

Sinds kort staat een deel van onze kantoren te huur. In het makelaarsmilieu zou dit onroerend goed gepre-zen worden als “toplocatie”: vlakbij Antwerpen-Centraal, met openbaar vervoer op wandelafstand. Er gelden ook speciale tarieven voor de organisaties binnen de non-profitsector. Ook Zaal Molter, de multifunctionele vergaderzaal, kan nog steeds door afdelingen en ex-ternen gehuurd worden. Alle info valt te rapen via Lieven@denatuurvrienden.be.

Sloop de kerncentralesBond Beter Leefmilieu lanceert de crowdfundingcampagne “Sloop de kerncen-trales”. Met de campagne wil de milieuorganisatie geld inzamelen om de rechts-zaak te financieren die dient om Doel 1 en 2 te laten sluiten. “Vorig jaar besloot de regering om de levensduur van de oudste kerncentrales met tien jaar te ver-lengen. Die beslissing is niet alleen onverantwoord, maar ook onwettig”, zegt Sara Van Dyck, medewerker van BBL.

Sloop je mee? Meer info op www.sloopdekerncentrales.be.

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

8 9

ON

DER

WEG

foto 7

Droom en nachtmerrie

op El Capitan

In september 2015 trokken drie Brugse Bergstijgersnaar Yosemite National Park met één doel voor ogen: de beklimming van The Nose op El Capitan. El Capitan? Dat zegt je niets? Dan heb je zeker niet naar Tomtesterom gekeken. Enkele jaren geleden beklom Tom Waes de gigantische rotsmonoliet voor het programma. Ook voor Jonathan, Niels en Tom werd het een avontuur om nooit te vergeten.

Tom, hoe is het idee ontstaan om The Nose op El Capitan te beklimmen?In mijn jeugdkamer hing er een poster met het fantastische zicht op de Yosemite Vallei. Ik droomde er al jaren van om daar eens naar toe te trekken. In 2013, toen heel Vlaanderen elke zondagavond naar Tomtesterom keek, en Tom Waes plots El Capitan beklom, begon dat zaadje van mijn droom plots te ontkiemen. Ik was er klaar voor om de uitdaging aan te gaan.

vond je meteen tochtgenoten voor dit avontuur?Je maakt nergens betere klimplannen dan aan de toog. Na een avond op onze klimmuur in Brugge duurde het niet lang of Niels en Jo-nathan waren ook verkocht. Het grote voordeel was dat ik hen zeer goed kende, dan weet je al dat je niet echt problemen moet verwachten.

Hoe hebben jullie de voorbereiding aan-gepakt?We klommen al jaren lange routes in de Alpen of de bekende massieven in het zuiden van Frankrijk, maar al snel bleek dat big wall-klim-men een totaal andere sport is. Na wat zoek-werk zijn we op 2 zeer gedetailleerde websites terecht gekomen: yosemitebigwall.com en su-pertopo.com. Als je daar de materiaallijsten, de strategie en vooral ook de nodige technieken ziet, weet je dat je zal moeten oefenen.

Net als Tom Waes kochten we het e-book “How to bigwall” van Chris McNamara. Uren hebben we in de zaal nieuwe technieken zoals lowe-ring outs en haulen ingeoefend. Dit alles werd dan in de Ardennen, de Alpen en vooral ook op het basalt in Ettringen en het graniet van Val di Mello ingeoefend. Je moet dit echt allemaal onder de knie hebben voor je vertrekt, want 100den meters boven de grond met 2 maten aan je touw is het geen optie om even wat dingen uit te proberen. Uiteindelijk duurde de voorbereiding 2 jaar.

Oog in oog met El CapTijdens de voorbereiding hebben jullie het doel bijgesteld. Waarom?In het begin waren we gefocust op The Nose, misschien wel de bekendste rotsroute ter we-reld, maar die route trekt te veel klimmers aan met wachtrijen tot gevolg. We zochten eerder een avontuurlijke route waar we helemaal al-leen zouden zijn, of waar we geen rekening met andere cordees zouden moeten houden. Regular Northwest Face (RNWF) op Half Dome, een van de meest iconische bergen ter wereld, kwam al snel als nieuw doel naar voor. Uitda-gende route, lange aanloop, prachtige ligging. Echt wat we zochten. Twee maanden voor ons vertrek vernamen we dat er op Half Dome een flink stuk wand uit de twaalfde touwlengte

Wat is Big wall-klimmen?

Klimmen op hoge, steile wanden.

De beklimming duurt meestal

meerdere dagen. Je neemt al

je klimmateriaal, slaapgerief,

kledij, voeding en drank mee op

de rotswand. Naast de enorme

fysieke inspanning, vraagt het

ook een mentale weerbaarheid.

Je klimt op een bijna verticale

wand in een constant gevecht

om de hoogte en vermoeidheid

te overwinnen.

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

10 11

af te blazen en niet constant die gigantische wand in het zicht te hebben. In de plaatselijke klimwinkel kochten we gevriesdroogd eten, de pooptube en de “kakzakken”.

Toen ging het licht uitHoe verliep de beklimming van lurking Fear op El Capitan?We hebben eerst 2 dagen ingeklommen op Washington Column om te wennen aan de typi-sche Yosemite-rots, toch een ander graniet dan in Europa. Na een rustdag was het de bedoe-ling 30 kg water en onze portaledge (hangtent) naar relais 3 van Lurking Fear te brengen. Na-dien zouden we afdalen en nog eens goed eten en slapen op de camping. ‘s Anderendaags zouden we met het andere materiaal via de touwen naar boven jumaren (klimmen met een touwklem) om dan in 3 à 4 daqen El Cap te be-klimmen. De eerste 3 lengtes met de bolt lad-ders (stukken waar je van vaste haak tot vaste haak klimt) waren op papier de makkelijkste van de 21 lengtes, maar vielen in werkelijkheid dik tegen. Gladde graniet, loodrecht en weinig tot geen barsten om zelf zekeringen te steken. We mochten direct al onze aangeleerde tech-nieken bovenhalen en we beten bijna onze tan-den stuk op die eerste lengtes. Jonathan be-sloot in de avond om niet verder naar boven te gaan. Allesbehalve een makkelijke beslissing. Niels en ik zijn dan s’ ochtends naar boven ver-trokken. We klommen steeds op onze limiet en soms er zelf iets over. Vijf meter boven je laat-ste zekering aan een micro camelot hangen in een licht overhangende wand: het duurt even eer je daar aan went.

Na 3 dagen op de rots gebeurt het on-denkbare: je maakt een zware val. Weet je daar nog iets van? De zwaarste lengtes waren toen achter de rug. Op relais 13 spraken we voor het eerst in 3 da-

gen over de top. Een dikke meter onder relais 15, de plaats waar we de 3de nacht in onze portalegde gingen slapen, ben ik in de klimlad-ders gestruikeld en heb ik 3 camelots, waar ik me voordien nog aan had opgetrokken, uit de wand gesleurd. Ik sloeg 20 m lager keihard te-gen de wand. Toen ging het licht uit. Niels heeft me met veel moeite terug naar de relais gekre-gen. Gelukkig was het geen hangrelais maar een plateautje. Dankzij enkele Amerikaanse klimmers heeft Niels dan YOSAR (Yosemite Search and Rescue) kunnen bellen. De verbin-ding was erg slecht en het doorgeven van de coördinaten duurde zo lang dat het al te don-ker was voor de helikopter om uit te vliegen. Uiteindelijk zaten er 15 uren tussen de val en de evacuatie. Voor mij leken het 15 minuten. Het enige dat ik nog weet is dat Niels de hele nacht over mij heeft liggen waken.

Plots kreeg ik een sms: “Ik ben in het zie-kenhuis. Kan je een verzekeringsdossier openen.” Hoe verloopt een bezoek aan een amerikaans ziekenhuis?Te gek voor woorden. Nadat de heli de mand waarin ik lag op de grond zette, werd ik naar een klein ziekenhuis in Mariposa gebracht. Daar lag al na 5 minuten de eerste factuur van 7.000 dollar op mijn buik. Omdat ik geen pas-poort bij me had, kon ik niet bewijzen wie ik was. Ik vraag me nog steeds af of dit de reden was waarom ik zo goed als geen verzorging kreeg?

Na een scan bleek dat mijn sleutelbeen was gebroken. Dat was meteen ook het laatste wat ze voor mij hebben gedaan. Ik werd niet gewas-sen, kreeg geen eten, niets.

In de namiddag werd ik naar een ziekenhuis in Modesto gevoerd. Hier kreeg ik in ieder geval een boterham, maar ik had geen zin meer om

me te laten opereren in de VS. Ik heb gevraagd of ze alles met verband konden fixeren zodat ik mijn arm niet kon bewegen. Geen beweging betekende geen pijn. Om 22u s’ avonds werd ik op de parking gezet van het ziekenhuis en heb-ben ze nog een taxi voor mij gebeld. Stinkend en ongewassen, met klimkleren die ik 4 dagen aanhad en met 2 plastic zakken met mijn helm en klimgordel, ben ik op zoek gegaan naar een hotelkamer. Die douche deed deugd!

Terug in actieHoe hebben jullie de laatste dagen inge-vuld?Niels is noodgedwongen met de Amerikanen verder naar boven geklommen. Hij heeft de top gehaald, al had hij die ervaring misschien an-ders gedroomd. Na de top wachtte er nog een tocht van 15 km in het donker. Na een nachtje over mij waken, kreeg hij dus een 2de nacht zonder slaap. Gelukkig is hij ijzersterk. Hij en Jonathan hebben me dan opgespoord en na 30 uur waren we eindelijk weer samen. Omdat de pijn redelijk te harden was, brachten we nog enkele dagen in de vallei door. Niels en Jonathan hebben nog wat geklommen op de Salathé Wall en de laatste dag deden we vrij-willigerswerk in het park. Als beloning kregen we een machtige presentatie van Lynn Hill, de eerste persoon die The Nose volledig vrij heeft beklommen.

je schouder is ernstig gekwetst. Hoe gaat het nu met je?Het sleutelbeen was niet gebroken maar com-pleet versplinterd. Een titaniumplaat van 20 cm houdt de boel bij elkaar. Pezen en spieren moeten weer hun plaats vinden en dat vraagt wat tijd. De eerste maanden waren zwaar maar ik prijs me gelukkig dat de schade al bij al nog meevalt. Ik moet maar naar die gebroken klim-helm kijken om te weten dat ik door het oog

van de naald ben gekro-pen. Sinds enkele weken ben ik weer bezig met klim-men en elke sessie gaat het beter. Stilaan komt de kracht terug. Misschien ben ik tegen het paaskamp zelfs klaar om opnieuw voor te klimmen.

Heb je nog tips voor an-dere klimmers die op zoek zijn naar big wall-avonturen?Doe het enkel met goede vrienden die je door en door kent en waar je op bent in-gespeeld. Een goede voor-bereiding is een must. Leer je technieken en je materiaal kennen. Wees bereid, de eer-ste keer dat je naar Yosemite gaat, om tegen je tanden te krijgen. Het niveau, de manier van klimmen en de grootsheid is zo verschillend met wat we hier in Europa kennen, dat het niet meer dan normaal is dat je daar aan moet wennen.

Hartelijk dank voor dit ge-sprek. Ik wens je een volledig herstel toe en vooral nog heel veel mooie klimdromen.

TEKST: GRIET VERIS, TOM ROBYNFOTO’S: TOM, NIELS, JONATHAN

compleet verdwenen was. Er bleef enkel nog een gladde rotsplaat over. Had de rotsslag zich op een mooie dag voorgedaan, dan waren er zeker doden gevallen. Nu gebeurde het geluk-kig tijdens een onweer en zat er niemand op of onder de route. Het nieuwe doel werd Lurking Fear, een route op El Capitan die technisch iets moeilijker is dan The Nose en de RNWF.

Welke gevoelens bracht het vertrek met zich mee?Opluchting, maar ook wat onzekerheid. Ieder van ons had tijdens het laatste jaar fysieke pro-blemen gehad. Jonathan was geopereerd aan zijn schouder, Niels brak een kleine teen en ik scheurde een ringbandje van een vinger.

Dan sta je eindelijk na al die jaren aan de voet van El Capitan. Wat doet dat met je? Het is een plek die zijn gelijke niet kent. El Cap is 1.200 m steil omhoog, enkele kilometers breed en de weg ligt op amper 400 m van de voet. Die wand overvalt je dus. Ik had het park al 2 keer bezocht, maar toch voelde ik opnieuw een grote nederigheid. Je voelt je daar zo klein. Je ziet al die legendarische lengtes zoals The King Swing, The Great Roof, Dolt Tower, alle-maal routes die op zich al zo spectaculair zijn, en dan zie je hoe die lengtes eigenlijk maar mi-nuscule stukjes zijn van een gigantische puz-zel. Je beseft pas echt hoe gigantisch die wand is als je de klimmers er ziet tussen hangen.

Hoe hebben jullie het ter plaatse aange-pakt?We hadden 135 kg klimmateriaal mee. Eten, drinken, tent, kookpotten en andere kam-peerspullen hebben we onderweg tussen San Francisco en Yosemite gekocht. In plaats van op de beruchte klimcamping Camp 4 te staan, zochten we een rustig plekje, op een dikke 30 minuten van de vallei. Ideaal om even stoom

Wegwijs in de verzekering

Met een gerust hart aan buitensport doen begint bij

een juiste verzekering. Als lid van de Natuurvrienden en

Natuurvrienden Bergstijgers zijn er verschillende opties.

Deze polissen dekken telkens Lichamelijke Ongevallen

en Burgerlijke Aansprakelijkheid.

Basis: deze is inbegrepen in elk lidmaatschap, voor ie-

dereen. Deze verzekering Lichamelijke Ongevallen geldt

voor recreatief wandelen, fietsen en joggen.

Outdoor: extra activiteiten die verzekerd zijn: mountain-

bike, bergwandelen*, kano/kajak, oriëntatie en langlauf.

Bergsport: omvat de outdoorverzekering + klimmen

(muur/rots/berg), alpinisme, toerski, speleo, canyoning,

sneeuwschoenwandelen en klettersteig. Ook slackline

is inbegrepen.

Extra! De verzekering is wereldwijd én zonder hoogte-

beperking geldig. Opzoekings- en reddingskosten even-

eens inbegrepen.

*Bergwandelen: wandelen op bergpaden, wandelen

zonder hulp van eigen klimmateriaal tot en met niveau

T2 volgens Zwiterse codering, niet op gletsjers, geen

klettersteig, geen alpinisme, geen toerski, geen sneeuw-

schoenwandelen, geen canyoning.

Ook voor reizen en expedities?

Bij een ongeval, een eerste en belangrijke voorwaarde,

komt de verzekering tussen. Opzoeking, redding en

transport naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis is stan-

daard inbegrepen. Repatriëring is in deze polis niet in-

begrepen, dit valt onder de optionele reisbijstandsver-

zekering die je apart kan afsluiten. Heb je een andere

verzekering die repatriëring voorziet? Vraag steeds spe-

cifiek na of deze ook geldig is tijdens het klimmen.

Een reisbijstandsverzekering afsluiten bij De Natuur-

vrienden?Afhankelijk van de verzekering die je wenst kost een

reisbijstandsverzekering tussen de 0,74 en 3,10 euro

per persoon/per dag. Een extra annuleringsverzekering

kan ook afgesloten worden. Meer info: info@denatuur-

vrienden.be.

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

12 13

FIET

s &

WaN

DEl

Illustrator Gunter Segers is de geestelijke vader van Gloob & Teo. Deze wereldrei-zigers trekken met hun woonwagen door een kleurrijke wereld om afval te ruimen, de zee te redden van plastic of het klimaatprobleem op te lossen. Kortom, het zijn Natuurvrienden bij uitstek!

dingen die we geleerd hebben op de Fiets en Wandelbeurs

De Fiets en Wandelbeurs trok 14.712 bezoekers die inspiratie zochten voor een actieve vakantie. Ook De Natuurvrienden tekenden present met een mooie stand. Tussen het informeren door gingen we op zoek naar enkele wetenswaardige geheimtips.

1. Gedeelde trofee Wandelroutes van het jaarVijf wandelprojecten haalden de shortlist. “Een gevarieerd en kwalitatief hoogstaand aanbod dat onze keuze extra moeilijk gemaakt heeft”, besloot de jury. “Zelfs in die mate dat we na ongeveer 720 km testwandelen op een ex-aequo uitkwamen.”De eerste winnaar is het Wandelnetwerk Getevallei. “250 km paden zijn met heel veel zorg uitgekozen en goed bewegwijzerd. Attractiepolen zijn het historische stadje Zoutleeuw en het provinciaal domein Het Vinne. De bijhorende knooppuntenkaart is bijzonder goed gemaakt en staat garant voor een vlotte wandeling”, aldus het juryrapport. De prijs wordt gedeeld met Streek-GR Haspengouw. Een 180 km lang pad langs veel afwisselende landschappen, kasteeldomeinen, karakter-dorpen en fruitgaarden. “Mooi uitgekozen, rustige paden en prima bewegwijzering. Ideaal voor de langeafstandswandelaar.”

3. Bergbeklimmen in Benidorm De badplaats aan de Spaanse kust wil niet langer het grootste openlucht bejaardentehuis van Europa zijn. Een nieuwe cam-pagne speelt in op de behoeftes van het iets actievere deel van de bevolking. “Nooit was het zo gemakkelijk om zee en bergen te combineren. Als we hieraan een gunstig klimaat gedurende het hele jaar toevoegen, hebben we in Benidorm en de Marina Baixa de ideale omstandigheden om aan wandelsport en bergbeklimmen te doen,” meldt Lucho Pérez van het Verkeersbureau van Benidorm. Ook fiet-sers komen er aan hun trekken. Van oktober tot mei is het klimaat er uitermate geschikt om kilometers te vreten. In de zomermaanden kan het er te heet zijn. Elke ochtend zijn er gratis begeleide fietstochten en ook de fietsvoorzieningen in de hotels schijnen in orde te zijn.

2. Gratis wandeluitrusting in OostkantonsDe vriendelijke lieden in de Oostkantons doen er alles aan om de wandelaar en de fietser te plezieren. Eerder was er al de mogelijkheid om je zonder baga-ge tussen twee verblijfplaatsen te bewegen, maar vanaf april kan je in het Huis voor Toerisme in Malmedy ook nog eens gratis materiaal ontlenen. Je kan bijvoor-beeld trekkingstokken of een GPS-toestel uittesten. Wandelschoenen, outdoorjassen en rugzakken behoren eveneens tot dit pakket. Ook de infrastructuur krijgt een opknapbeurt: het 1300 km lange wandel-wegennetwerk wordt gemoderniseerd en van knooppunten voorzien. Fietsers mogen zich dan weer uitleven op de verbeterde Vennbahn. Deze krijgt er 16 km aan geasfalteerde wegen bij.

4. Wallonië viert jaar van de FietsBezuiden de taalgrens viert men een jaar lang de goeie ouwe tweewieler. En dat ze het menen, mag blijken uit de uitbreiding van het fietsknoop-puntennetwerk, de vervolmaking van de RAVeL-route (mogelijk met een nieuwe “sexy” naam) en de lancering van een heus fietslabel: Bienvenue Vélo. De uitbreiding van de knoop-punten is in budgettair penibele tijden een werk van lange adem: 1 km kost immers 200€. Elke regio heeft zijn eigen bewegwijzering, wat de nodige verwarring veroorzaakt, maar er wordt gewerkt aan een uniformisering. Ook het volledig asfalteren van het traject is een werkpunt. Tot slot is er nog de nagelnieuwe gids “Heerlijk fietsen in Wallonië” met 45 fietstochten en fietsvriendelijke logies. Gratis bestellen kan op www.belgie-toerisme.be.

DRIES EVERAERTS

4 Fleurige prentenboeken leren kinderen de wereld redden

“Humor brengt de zwaarste thema’s

op tafel”Teo is een spin. Maar Gloob is geen mens of dier. Wat is hij dan wel? Gloob komt van het Gloobeiland. Hij ontdekte per toeval dat er ook een menseneiland is. Geen enkele Gloob wist hiervan. Gloobs eten planten, groenten en fruit, geen vlees. Op het eiland van de Gloobs was er heel veel groen. Maar er kwamen steeds meer Gloobs, waar-door er uiteindelijk geen groen meer over was om op te eten. Hierdoor zijn alle Gloobs uitge-storven, behalve Gloob.

Diepdroevig. Wat gebeurde er toen?Gloob zocht een nieuwe thuis op het men-seneiland. Maar hij ontdekte als snel dat er hetzelfde aan het gebeuren is als met het Gloobeiland. Eerst was hij bang, maar nu reist hij met Teo de wereld rond. Hij komt veel kin-deren tegen op zijn reis. Gloob stelt zijn hoop voor de toekomst in op kinderen. Zij zullen hem zeker kunnen helpen zodat het mensen-eiland niet hetzelfde overkomt als het Gloob-eiland.

Wanneer zijn Gloob en Teo ontstaan?Gloob is ontstaan in de buik van Djapo, een onderwijsorganisatie die werkt rond thema's als duurzaamheid en Noord-Zuidproblema-tiek. Zij ontwikkelden Gloob als een pop om in de klas te gebruiken. Enkele jaren geleden vroegen ze mij om de fi-guren van Gloob & Teo opnieuw uit te werken. De onderliggende thema’s zijn voor mezelf heel belangrijk. Voorheen werkte ik al rond ecologie en duurzaamheid in de prentenboe-ken van Klein Konijn.

Jeroen Meus kapselMerk je dat de boekjes een verschil maken?Dankzij de samenwerking met Djapo worden Gloob & Teo concreet gebruikt in het onder-wijs. Door de reacties van leerlingen en le-raars weet ik dat het echt een verschil maakt. Ik investeer heel veel engagement, tijd en geld in dit project, net omdat ik hard geloof in de onderliggende waarden. En uiteraard om-dat de jeugd de toekomst is.Eerlijk, een boekje maken is een serieus hu-zarenstuk, wat dan ook meteen verklaard waarom er ongeveer anderhalf jaar is gewerkt

aan de opzet van de boekjes “In de Wolken” en “Bloem”.

Op wie is het kapsel van Teo gebaseerd? Maf genoeg op dat van Jeroen Meus. (lacht)

Krijgt u soms de vraag van ouders of de the-ma's niet te zwaar zijn voor hun kroost?Nee, maar ik krijg wel de opmerking dat dit eindelijk eens boeken zijn die ergens over gaan. Er zijn veel mooie én inhoudelijk én li-terair knappe prentenboeken, maar relatief héél weinig prentenboeken raken het milieu-thema aan. De vraag is of er een markt is voor prentenboeken met een iets dieper thema. Bovendien is het heel moeilijk om het in een prentenboek te gieten zonder dat het te be-lerend wordt. Ik tracht altijd veel humor in de boekjes te stoppen, met humor krijg je de moeilijkste thema's op tafel.

Heeft u kinderen en tast u bij hen ideeën af? Ik heb jammer genoeg zelf geen kinderen, maar ik probeer het materiaal uit op de kind-jes in mijn familiekring. Samen met Djapo hebben we rechtstreeks contact met duizen-den kinderen uit de scholen. Zij zijn ons test-publiek.

There are no problems!Waar haalt u de inspiratie voor een verhaal? Soms uit de actualiteit, soms uit strijdvaardig-heid. Ik wil dan iets maken rond een thema waar ik iets over wil zeggen. En dan moet ik inloggen in het magische inspiratieveld dat ons allemaal omringt. (lacht)

Is het de taak van kinderboeken om te sen-sibiliseren rond thema's als ecologie? Van mij mag iedereen doen wat hij wil. Ik kan ook plezier hebben aan een leuk boekje dat enkel wil aanzetten tot lachen. Vanuit lol rolt de levenslust, en daar vloeien alle belangrijke thema's vanzelf uit. In onze serieuze maat-schappij wordt het belang van humor veel te weinig erkend.

De verhalen van Gloob & Teo eindigen altijd met een happy end. Gaan wij net als zij ook de problemen oplossen?

There are no problems, only solutions. Elk milieuprobleem valt sowieso op te lossen. De echte uitdaging van de vraag zit in de “wij”. Een individu kan weinig doen. De politiek zou deze individuele beperking moeten overstij-gen, maar in de praktijk zien we dat ons po-litiek systeem geen daadkrachtige visie toe-laat. Lange-termijndenken wordt afgestraft. “Wij” zullen het los van de politiek moeten doen, vanuit kleine bewegingen die mensen inspireren en in beweging brengen. En zo kom ik weer tot de kern van de boekjes: als we de mensen nu niet in beweging krijgen, dan mis-schien wel de volwassenen van de toekomst.

DRIES EVERAERTS

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

14 15

DIC

HTB

Ij

Er is veel gebeurd sinds ons laatste bezoek aan het vluchtelingenkamp. Positief is dat Artsen Zonder Grenzen op eigen kosten een nieuw kamp heeft gebouwd met 500 ver-warmde tenten, douches met warm water, voldoende toiletten en medische voorzie-ningen. Daardoor krijgen 2500 mensen een degelijk dak boven het hoofd. De modderige sloppenwijk aan de Boulevard Pierre Mendès France behoort dus hopelijk definitief tot het verleden.

Maar er viel ook slecht nieuws te rapen. Alsof de leefomstandigheden er nog niet erg ge-noeg zijn, brak er begin dit jaar een bende-oorlog uit. Volgens Franse media raakten er 3 mensen gewond tijdens een schietincident, nog eens 5 anderen liepen verwondingen op tijdens een steekpartij. De geruchtenmolen draaide op volle toeren: waren het mensen-smokkelaars die hun schuld kwamen veref-fenen of strijden een Afghaanse en een Liba-nese bende om de controle binnen het kamp? Een indrukwekkende politiemacht kwam ter plaatse, een uur nadat het laatste schot was gevallen.

le GendarmeMoeilijk te zeggen of deze uitbarsting van geweld aan de basis lag van de strenge con-troles aan de ingang van het kamp. Volgens hulpverleners verschilt de situatie van dag tot dag: soms heb je vrije doorgang, soms kom je

De Natuurvrienden zamelden schoenen in voor de vluchtelingen

Duinkerke heen en terugDe leden van De Natuurvrienden toonden niet alleen hun hart maar ook hun schoenen. Eind januari reden we met een flinke lading ingezamelde wandel-schoenen en laarzen naar de winderige vlakten van Duinkerke. Helaas kwamen we er terecht in een door de Franse politie geregisseerde coup de théatre.

onder geen beding het terrein op. Wij hadden die dag dikke pech. De politiechef speelde zijn rol met verve. “Wanneer jullie het terrein mogen betreden? Nooit! Niet morgen, niet overmorgen, niet volgende week, niet volgend jaar. Nooit!” sprak hij terwijl zijn hoofd ritmisch danste op de cadans van de ontkenning.

De enige die ons uit deze impasse kon halen, was Justine van Aid Box Convoy, een vrijwil-ligster uit Bristol die ons zou helpen met het ronddelen van het schoeisel. Justine had een heilig vodje papier in haar bezit dat ons toegang zou verschaffen tot deze modderige poel van miserie. Deze “autorisation” droeg stempel en handtekening van de burge-meester, machtige wapens waartegen zelfs de breedgeschouderde agent geen verweer had. Maar Justine viel in geen velden of we-gen te bekennen. We besloten poolshoogte te nemen op de plaats waar de vrijwilligers meestal samenkomen: de parking van de plaatselijke Decathlon.

Bed, bad, broodDe baan naar het winkelcomplex lag er verla-ten bij. Anders dan bij ons vorige bezoek lie-pen er deze keer geen groepjes vluchtelingen langs de kant van de weg. Misschien hadden ze geen zin in de controles bij de ingang van het kamp en bleven ze daarom maar binnen de grenzen van hun nederzetting.

Een vraag die vaak weerklinkt: waarom blij-ven deze mensen de controles, de ongena-dige weersomstandigheden en de aanvallen door knokploegen verduren? Ze hebben toch recht op bed, bad en brood als ze in België of Frankrijk asiel zouden aanvragen? Het ant-woord ligt 50 km verderop: de Kanaaltunnel, de toegangspoort naar een betere toekomst. Ze koesteren immers de droom om verder te trekken naar Groot-Brittannië en daar een le-ven uit te bouwen. De manieren om er te gera-ken zijn niet zonder risico: als verstekeling in een vrachtwagen of auto, maar soms wagen ze zich ook te voet door de tunnel.

Groot-Brittannië is aanlokkelijk omwille van de taal. Engels is voor hen gemakkelijker dan Frans of Duits. Het is het voorruitzicht om te kunnen opgaan in de anonimiteit van een multiculturele metropool als Londen. En mensensmokkelaars maken hen natuurlijk wijs dat het er gemakkelijk is om aan een verblijfsvergunning te geraken, wat sinds de herziening van de asielwet in 2002 absoluut niet meer het geval is.

l'auberge des migrantsOp de parking van de Decathlon kreeg de ruige Noordzeewind vrij spel. We zochten be-schutting in onze sjaals en capuchons, terwijl we beseften dat niemand op ons stond te wachten. Zaten we in een westernfilm, dan was dit het moment waarop een tumbleweed

voorbij zou rollen. Terug dan maar? Het voor-uitzicht nog wat langer naar de koppen van de Franse politie te staren, leek even aanlokke-lijk als borstvoeding geven aan een piranha. We waren nog maar net aan de terugtocht begonnen, toen een wagen met Nederlandse kentekenplaat onze aandacht trok. Enkele hoog opgeschoten heren, overduidelijk na-zaten van het huis Oranje-Nassau, maakten aanstalten om in te stappen.

“Wij komen uit Tilburg.” sprak de chauffeur. “Onze wagen steekt vol hulpgoederen, maar we mogen ze niet tot bij de mensen bren-gen. Er zit niets anders op dan verder te rij-den naar het depot L’Auberge des Migrants in Calais en het daar eens te proberen.” Deze scène illustreert wat er momenteel mis is met Europa. Goedmenende burgers steken zelf de handen uit de mouwen omdat ze het niet kunnen aanzien dat hun medemens ligt te creperen, terwijl de overheid uitblinkt in af-wezigheid, of erger nog: het de goedmenende burger alleen maar lastiger maakt.

milde chaosTerug aan de ingang van het kamp keerde Dame Fortuna onze kansen: een vrijwilliger van ABC had postgevat aan de slagboom. Hij wees naar de agenten en zei: “Doen ze weer moeilijk? Het zijn net kleine kinderen. Of ik Justine wil gaan halen? Natuurlijk, geen pro-bleem!”

We waren zo blij dat we ons bijna waagden aan een rondje highfiven met de agenten, waarna we ons meteen afvroegen hoe lang de afdruk van hun matrak op ons gezicht zou blijven staan, en of dat ook te behandelen valt met Flammazine?

Justine kwam ons met doortastende pas te-gemoet. Ze vond de actie van De Natuurvrien-den “wonderful” en duwde de felbegeerde “autorisation” in onze handen. We sprongen de bestelwagen in en reden het terrein op. Het viel meteen op dat er nog meer tenten dan vorige keer stonden. Uit sommige van deze tenten rezen geïmproviseerde schoorstenen omhoog. We passeerden een vrachtwagen waaruit in milde chaos een lading brandhout werd bedeeld. Een plank met roestige spijkers die vanuit de laadbak net voor de wielen van ons voertuig was gevallen, kon nog net ontwe-ken worden.

Erger dan KosovoWat kan een mens er nog over schrijven dat al niet veelvuldig werd gezegd? Modder, af-val en ellende. Kortom, het soort toestanden waarvoor men het woord “mensonterend” heeft bedacht. “We hebben nochtans al veel vorderingen gemaakt,” verklaarde Justine ter-wijl ze een zak met schoenen uit de bestelwa-gen tilde, “stilaan ontstaat er iets dat op een structuur lijkt.”

Later die dag zagen we plots een hoop vrijwil-ligers het terrein betreden, schijnbaar onge-hinderd door de politieblokkade. De meeste agenten hadden zich teruggetrokken in de warme geborgenheid van hun combi. Kof-fiepauze? Nee, het antwoord passeerde op enkele meters van onze neus: Europarlemen-tariër Bart Staes (Groen) kwam de toestand in het kamp opmeten. Een politicus opent deuren, of in dit geval: de slagboom van het vluchtelingenkamp. Staes was op de hoogte van de strenge controles van de politie en be-loofde om dit aan te kaarten bij de bevoegde overheid. “Ik ben erg onder de indruk, ook al was ik op de hoogte van wat er zich hier afspeelt. Ik heb in het verleden gelijkaardige zaken gezien, onder meer in Kosovo, maar dit hoort wel tot de ergste dingen die ik al heb ge-zien,” aldus een aangeslagen Staes. We be-sloten om naar huis te keren. Onze schoenen hebben misschien niet de vluchtelingencrisis bezworen, maar ze hebben op zijn minst voor enkele droge voeten gezorgd.

TEKST: DRIES EVERAERTSBEELD: MARIE-CLAIRE VERCAUTEREN

MET DANK AAN KIM THOMAS.

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

16 17

aCTU

EEl

Nv-

HU

Is

Meer infoOpen: 1 week voor Pasen tot begin novem-

ber. Tijdens de winter gelden er spe-

ciale voorwaarden. Check de website

voor details.

Kamers: 22 bedden in 2x2, 1x4, 1x6 en 1x8

kamers. Beddengoed is voorzien.

Sommige kamers hebben een was-

bak. Er zijn 2 douches en 4 toiletten.

Maaltijden: Keuken beschikbaar, ook eetgelegen-

heden in de buurt.

Prijs: NV-leden betalen £17, minderjarigen

£14.

Voor bookingen of meer info:

kirkyetholm@thefriendsofnature.org.uk

////////////////////////////

Dertien minuten. Lang genoeg om Georg Elser, een schrijnwerker uit het Zuid-Duitse Zwaben, zijn afspraak met de geschiedenis te laten mis-sen. Claus Schenk von Stauffenberg beraam-de ook een mislukte aanslag op Hitler, maar zijn naam is meer bekend bij het grote publiek. Elser was in tegenstelling tot Stauffenberg een einzelgänger. Hij wordt omschreven als een eenvoudige man met een sterk sociaal en democratisch bewustzijn.

De verzetsheld was lid van De Natuurvrienden in Konstanz, tot de vereniging verboden werd door de nationaalsocialisten. Elser was om het zacht uit te drukken geen fan van het regime. Hij vond dat de arbeidersklasse onderdrukt werd en hij was bang voor het uitbreken van de oorlog. Uiteindelijk zag hij geen andere uitweg dan Hitler en zijn trawanten op te blazen.

Hirschbiegel waagde zich met Der Untergang eerder al aan deze zwarte passage uit de Duitse geschiedenis. Die film kon destijds re-kenen op de nodige controverse omdat Duits-land nog niet leek klaar te zijn met zijn verle-den. Anno 2016 lijkt er wel voldoende water naar de Rijn te zijn gevloeid.

Terug naar Elser en diens zorgvuldig geplan-de aanslag. Hij ging zelfs in een steengroeve werken om gemakkelijker aan dynamiet te geraken. Vervolgens liet hij zich nachtenlang insluiten in de Bürgerbräukeller om met een in doeken gewikkelde beitel de pilaar uit te hollen waarin de bom zou worden geplaatst. Elser werkte zeer secuur. Dat deed hij immers altijd. Een voormalig werkgever getuigde hoe hij vaak terugkeerde naar klanten om te con-troleren of hij echt wel goed werk had gele-verd. Ook met de pilaar ging hij uiterst omzich-tig te werk. Zo vulde hij de holte op met tin om te voorkomen dat het hol zou klinken wanneer iemand op de pilaar zou kloppen.

Eerherstel voor Natuurvriend Georg Elser die Hitler wilde opblazen

“Ik wilde de oorlog voorkomen”

Georg Elser plaatste op 8 november 1939 een bom in de Bürgerbräukeller in Mün-chen met de bedoeling Adolf Hitler te doden. Door onvoorziene omstandigheden ontplofte de bom pas 13 minuten nadat Hitler de brasserie had verlaten. De Duitse regisseur Oliver Hirschbiegel haalt in zijn recente film de verzetsheld uit de plooien van de geschiedenis.

BierkellerputschZoals elk jaar zou Hitler op 8 november een toespraak houden in de Bürgerbräukel-ler. De dictator dichtte de aan de Rosenheimerstrasse gelegen brasserie een grote sentimentele waarde toe. In 1923 gaf hij hier samen met enkele bruinhemden het startsein voor de Bierkeller-putsch. Die staatsgreep mis-lukte, maar maakte van Hitler een nationale bekendheid. Elser had het tijdsmecha-nisme van de bom ingesteld op 21u20. Onder normale omstandigheden had Hitler op dat moment nog ach-ter het spreekgestoelte ge-staan, ware het niet dat hij zijn speech onverwacht had ingekort. Normaal zou Hitler pas de volgende morgen het vliegtuig naar Berlijn nemen, maar als gevolg van dichte mist besliste hij nog diezelfde avond om 21u31 per trein naar Berlijn terug te keren. De bom ontplofte en doodde 8 mensen waaron-der enkele nazi’s, maar ook een onschuldige dienster.

Nog dezelfde avond werd Georg Elser aan de Zwitserse grens aangehouden. Na verhoor door de Gestapo, bekende hij de aanslag met de woorden: “Ik wilde met mijn actie een nog groter bloedvergieten voorkomen.”

Elser werd gedeporteerd naar een concentra-tiekamp om vele jaren later, op 9 april 1945, op persoonlijk bevel van Hitler, met een nek-schot te worden geëxecuteerd.

De heldhaftige meubelmaker verdween een tijdlang in de plooien van de geschiedenis. De kentering kwam er in de jaren ‘90 na de publi-catie van Der Einsame Attentäter (De Eenza-me Dader) van Helmut Ortner. Inmiddels zijn er straten, pleinen en scholen naar hem ver-noemd, in 2003 stond zijn beeltenis op een postzegel van de Duitse posterijen, en nu is er dus ook de verfilming van Oliver Hirschbiegel. Jaren na zijn dood krijgt Elser toch nog de eer die hij verdient.

MICHAEL MüLLER (VOORZITTER NATUURVRIENDEN DUITSLAND)VERTALING: LIEVEN HEUTEN

BEWERKING: DRIES EVERAERTS

Nv-Huis Kirk Yetholm landelijke parel op de schots-Engelse grens

Dit Schotse Natuurvriendenhuis ligt in de schaduw van de Cheviot Hills, op amper 2 kilometer van de grens met Engeland. Lange tijd was dit rustige gebied het toe-vluchtsoord van stedelingen uit Newcastle of Edinburgh die het rumoerige stads-leven even wilden ontvluchten. Kirk Yetholm is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Er zijn bussen van en naar Edinburgh, en sinds de herfst van vorig jaar rijdt er, na 46 jaar van inactiviteit, weer een trein over de Borders Railway.

Het gebouw deed vroeger dienst als dorps-school, maar biedt al 70 jaar lang onderdak aan toeristen. Sinds 2012 is het 1 van de 9 Natuurvriendenhuizen in Groot-Brittannië. De accommodatie is op maat geschreven van wandelaars, fietsers, natuur- en erfgoed-liefhebbers. Vlakbij ligt de Pennine Way, een wandelpad van 463 km. Het pad loopt over de heuvels van het Penninisch Gebergte en wordt gezien als zwaar maar zeer mooi. Ook de Saint Cuthberts Way, een pelgrimsroute van 101 km, loopt door het dorp. Voor de fietsers is er de 416 km lange Borderloop en de Tweed Cycle Way van 152 km.

Dit grensgebied heeft dankzij zijn rijke ge-schiedenis een overvloed aan kastelen en versterkte burchten. De opkomst van het Christendom heeft zijn sporen nagelaten. De ruïnes van de abdijen in Kelso, Melrose, Jedburgh en Dryburgh zijn stille getuigen van dit woelige tijdvak. Ook een bezoekje waard: het “heilige” getijdeneiland Lindis-farne, de grotten waarin de heilige Cuthber-tus als kluizenaar verbleef en de kastelen en de stranden van Northumberland. Vo-gelspotters komen aan hun trekken op de kliffen van St Abbs. Van mei tot juli kan je er papegaaiduikers, jan-van-genten en alken zien.

Duurzaamheid is een prioriteit voor de eige-naars: warm water is er dankzij zonnepane-len en een biomassaketel zorgt voor centrale verwarming. Kortom, een schitterend Natuur-vriendenhuis voor een al even schitterende vakantie!

DRIES EVERAERTS

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

18 19

WIs

T jE

DaT

? Wist je dat?

OUTBaCK NUClEaIR vUIlNIsBElT

De Australische rimboe staat vooral bekend als een gebied waar alles giftig of stekelig is, en waarin het vooral lekker verdwalen is. Onlangs nog raakte de Belgi-sche Véronique Biunkens er de weg kwijt en wist ze 5 da-gen te overleven dankzij kalmerende yoga-oefeningen. Een plaatselijke commissie die zich bezighoudt met het onderzoek naar de mogelijkheden op het vlak van kernenergie, heeft ambitieuze plannen met de outback. In een tussentijds rapport stelt ze voor om er een on-dergrondse opslagplaats voor kernafval van te maken. De radioactieve rotzooi van andere landen zou er tegen betaling worden gestockeerd. De commissie maakt gewag van een miljardenopbrengst. Tegenstanders noemen het een “roekeloos en gevaarlijk” voorstel. Ook de rendabiliteit wordt betwist. Geen enkel land is er tot nu toe in geslaagd om kernafval langdurig ondergronds te bergen.

GamBIa BaNT PlasTIC

zaKjEs

De Gambiaanse regering verbood vorig jaar de

invoer en het gebruik van plastic zakken in het land, en

zet de strijd nu onverminderd verder met een sensibi-

liseringscampagne. De zakjes vormen een bedreiging

voor de volksgezondheid en vervuilen het landschap.

Ze komen in de waterlopen terecht en klitten tijdens het

regenseizoen samen tot een dam waardoor er over-

stromingen ontstaan. Overheidsvertegenwoordigers

trokken doorheen het land en maakten gebruik van

populaire radioprogramma’s om de boodschap te ver-

spreiden. De kern van hun verhaal was: er valt niet te

onderhandelen over de netheid van het milieu. De luis-

teraars reageerden overwegend positief.

RIsICOBEROEP mIlIEUaCTIvIsT

Milieuactivisten maken dubbel zo veel kans om ver-moord te worden dan journalisten. In de afgelopen 10

jaar zijn meer dan 900 mensen vermoord die zich inzet-ten voor het milieu of landrechten. De recente moord op

de Hondurese activiste Berta Cáceres bracht

vele mensen op de straat. In Nederland protesteerden ac-tievoerders aan de gebouwen van de ontwikkelingsbank

FMO, een belangrijke financier van de omstreden aanleg

van de Agua Zarca-dam in Honduras waartegen Cáceres

zich verzette. Iedere week worden er ergens op de we-reld landrechtactivisten vermoord, meestal behoren de

slachtoffers tot de inheemse bevolking. Latijns-Amerika

is de droevige koploper op het gebied van afrekeningen.

Doodsbedreigingen en intimidatie zijn er dagelijkse kost.

Berta Cáceres werd volgens de politie door inbrekers

doodgeschoten, maar met haar strijd tegen de onder-drukking van de Lencas, de oorspronkelijke bewoners

van Honduras, en haar milieuactivisme trapte ze op te

veel machtige en zere tenen.

RaPPER vERsUs asTROFYsICUs

Pythagoras, Plato en Aristoteles kunnen hun theorietje over de bolvormige aarde maar beter in de vuilnisbak flikkeren, aldus rapper B.o.B. De Amerikaan kwam tot deze conclusie nadat hij had vastgesteld dat de curve van de aarde niet met het blote oog te zien is. Terloops beschuldigde hij ruimtevaartorganisatie NASA van het trukeren van ruimtefoto’s. Astrofysicus Neil de-Grasse Tyson bewees met een simpel lesje fysica zijn ongelijk, waarop B.o.B een liedje maakte waarin hij we-tenschap “een cult” noemt. TYSON, het neefje van de astrofysicus, pikte deze belediging niet en antwoordde met zijn eigen rapnummer Flat To Fact. En zo krijgt een discussie van meer dan 2000 jaar oud een postmodern kleedje.

CaNaDa BEsCHERmT BERENWOUD

Het Great Bear Rainforest aan de westkust van Canada heeft een beschermd statuut gekregen. Het woud is al jaren het strijdtoneel van inheemse volkeren, milieuorganisaties en houtbedrijven. In 85% van het regenwoud mogen geen bomen meer gekapt worden, in de overige 15% zullen strenge voorwaarden gelden. Ook de jacht wordt aan banden gelegd. Zo mag de kermode-beer opgelucht adem halen: hij zal niet meer bejaagd worden. Het woud is iets groter dan België en is voor een groot deel oerbos.

BEERDIERTjEs NOG

TaaIER DaN GEDaCHT

De Cubaanse leider Fidel Castro overleefde

naar schatting 600 aanslagen op zijn leven. Maar

zelfs hij moet op het gebied van taaiheid zijn meerdere

erkennen in een beestje van nog geen millimeter

groot. Beerdiertjes vind je al 500 miljoen jaar in elke

uithoek van de aarde, van in het hooggebergte tot in de

diepzee, en zijn aangepast aan zowel extreme koude

als extreme warmte. De microscopische, achtpotige

diertjes zijn niet kapot te krijgen. Ze doorstaan radio-

actieve en kosmische straling, verstikkende gassen

en zuurstofgebrek. En, zo ontdekten Japanse vorsers

onlangs, ze kunnen ook herrijzen uit de dood. De

wetenschappers hebben een exemplaar dat meer dan

drie decennia in bevroren toestand verkeerde, weer tot

leven gewekt. Het diertje werd in 1983 op Antarctica

verzameld uit bevroren mos. Nadat het beerdiertje

terug werd ontdooid, legde het doodleuk 19 eieren,

alsof er niets was gebeurd.

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

20 21

mIl

IEU

de

natu

urvr

iend

• ja

nuar

i 201

6

20

De Hoge Tatra in Slowakije herbergt een inte-ressante verscheidenheid aan zeldzame en bedreigde diersoorten. Zo huist er nog een kleine populatie Tatragemzen. Het gebied vormde met zijn benevelde bergkammen en fijnsparren het decor van een expeditie die op touw werd gezet door Greenpeace. Gewapend met laboflessen en maatbekers trokken de leden in het voorjaar van 2015 naar bergmeren en besneeuwde toppen om stalen te nemen van water en sneeuw. Hun collega’s deden op dat moment, verspreid over de hele wereld, hetzelfde in 7 andere natuurgebieden. De expedities onderzoch-ten hoe “ongerept” deze natuur nog is, of er naast beren en gemzen misschien ook min-der appetijtelijk zaken te vinden zijn, zoals schadelijke stoffen.

slechte reclameFlashforward naar de sportbeurs ISPO Mu-nich van begin dit jaar waar de spanning stijgt op de standen van de outdoormerken.

Ontgiftingskuur voor outdoormerken

Het waren enkele bezorgde leden van De Natuurvrienden die de kat de bel aan-bonden. Greenpeace ontdekte gifstoffen die onder meer vrijkomen bij de produc-tie van outdoorkledij in de zogenaamde ongerepte natuur. Als vereniging met een hart voor de “great outdoors” konden we dit niet laten passeren.

Greenpeace zal zo meteen in een perscon-ferentie de resultaten toelichten van het onderzoek. De organisatie voert al ettelijke jaren campagne tegen polyfluorchemicaliën (PFC’s) in kledij. Eerder dwong het al mer-ken als Adidas, Zara, Lidl en H&M tot het herdenken van hun productiemethoden. Het is natuurlijk geen goede reclame wan-neer blijkt dat die hippe blouse of sneakers schadelijke stoffen blijken te bevatten.

Dat Greenpeace de outdoorindustrie in het vizier zou nemen, zat er al een tijdje aan te komen. Manfred Santen van de milieuorga-nisatie roemt bij het begin van de perscon-ferentie de samenwerking met de industrie: “Het goede nieuws is dat er alternatieven zijn voor PFC’s en dat ze nu al worden ge-bruikt. Dingen veranderen ten positieve. De bedrijven steken veel geld in het ont-wikkelen van alternatieven voor PFC’s.” Een paar van die PFC-vrije producten heb-ben hun weg naar de consument reeds ge-

vonden. Jassen van Vaude en Jack Wolfskin bleken in de testen van Greenpeace geen PFC’s te bevatten. “Páramo is het eerste outdoormerk dat belooft heeft geen PFC’s meer te gebruiken,” zegt Santen, “Het Zweedse merk Fjällräven heeft ons laten weten dat zijn kleding sinds 2015 geen ge-perfluoreerde en gepolyfluoreerde chemica-liën meer bevat. Jack Wolfskin wil PFC-vrij zijn tegen 2020.”

Giftige sneeuwDe feiten ogen op dit moment echter minder fraai. Van de Siberische hooglanden tot op de Berg Van De Sneeuw in China, op alle 8 locaties troffen de expeditieleden schade-lijke stoffen aan. De meest vervuilde regio was de Hoge Tatra in Slowakije. PFC’s ko-men uiteraard van nature niet voor in deze gebieden. Ze komen tijdens het productie-proces vrij en reizen de wereld rond in de atmosfeer, tot ze in de vorm van neerslag terug het aardoppervlak bereiken. Belang-rijk om te weten is dat deze chemicaliën, eenmaal ze vrijkomen in het milieu, maar heel langzaam worden afgebroken.

Maar is dit nu alleen de schuld van out-doormerken? Nee, PFC’s zijn te vinden in

tal van producten zoals bijvoorbeeld tapij-ten, brandblusapparaten, pesticiden en halfgeleiders. Greenpeace tackelt echter de hypocrisie van de outdoorsector: “De sector staat voor vrijheid en liefde voor de natuur. Ze gebruikt de beelden van indruk-wekkende berglandschappen, majestueuze bossen, verse sneeuw en zuivere rivieren om zijn producten aan de man te brengen. Die positieve beelden worden sterk gepro-moot door merken van buitensportartikelen en hebben de voorbije jaren een forse groei opgeleverd. Het is ironisch dat bedrijven die afhankelijk zijn van de natuur voor hun ver-koop, zonder aarzelen gevaarlijke chemica-liën vrijlaten in het milieu.”

De Natuurvrienden zijn uitermate bezorgd over deze gevaarlijke chemicaliën. Ze horen simpelweg niet thuis in de natuur. We willen onze leden aanraden om zich goed te infor-meren bij het aankopen van outdoormateri-aal. In onze ledenvoordelenbrochure staan enkele buitensportzaken die graag het no-dige advies verschaffen. Ten slotte gaan we altijd op zoek naar betrouwbare partners die bijvoorbeeld een Bluesign-label kunnen voorleggen.

DRIES EVERAERTSFOTO’S: GREENPEACE

Wat met Patagonia?

Patagonia was een belangrijke partner van De Natuurvrienden voor het

project Seven Summits 2015. Dit is hun visie op de detox-problematiek:

“Wij zijn bewust bezig met de impact van onze producten op de omgeving.

We willen kwalitatief hoogstaande producten afleveren met een minimale

impact op het milieu, maar die vooral ook duurzaam zijn. Onze kledij moet

een lange levensduur kennen. Daarnaast zijn al onze producten sinds

2015 gekwalificeerd met het Bluesign-label.”

En wat met de huidige detox-problematiek?

“Wij investeren miljoenen in onderzoek en de ontwikkeling van PFC-vrije

kledij. Dit voorjaar brengen we materialen zonder het schadelijke C8

fluorocarbon op de markt. We zijn overgestapt op een variant die snel-

ler afbreekt en minder toxische stoffen afgeeft. Ondertussen gaat het

onderzoek verder en zijn we dicht bij de oplossing om PFC-vrije kledij te

ontwikkelen.”

Graag geven we nog mee dat Patagonia een eigen duurzaamheidsmana-

ger in dienst heeft die waakt over alle milieuthema’s. Ook zet Patagonia in

op het hernieuwen of herstellen van kledij die “versleten” is. Kijk eens op:

www.patagonia.com/eu/enBE/worn-wear.

GRIET VERIS

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

22 23

Nv-

DaG

Doe mee aan de Avonturathlon.Welke papa’s durven met hun dochter de uitdaging aan te gaan? Welke

mama’s leren samen met hun zoon papa eens een lesje? En welk petekind zou

dit nu niet graag met zijn peter/meter doen?

Voor wie? Teams van 1 volwassene en 1 kind, kinderen vanaf 6 jaar. Aange-

raden leeftijd 8 jaar.

Prijs? 80€ per team. Incl.: deelname, verzekering, BBQ, geschenk voor elke

deelnemer en warme douches.Extra! Gezellig kampvuur, overnachting in meerpersoonskamer en uitgebreid

ontbijt voor slechts 5€ per persoon (zaterdag op zondag).

Info en inschrijvingen? www.avonturathlon.weebly.com. Lidmaatschap NIET

verplicht!

De Natuurvrienden geven er op zaterdag 23 april een ferme lap op in de Kempen. Er is de Natuurvriendendag waarop wij onze leden maar al te graag verwel-komen met tal van activiteiten en proeverijen. Daarnaast is er ook de Avonturathlon waar jonge en iets minder jonge waaghalzen hun durf mogen demonstreren.

Plaats van actie en amusement is dit keer het scoutsdomein De Brink in Herentals. De Kempense heuvelrug en de daarbij horende bossen vormen alvast een prachtige achtergrond. Een smik-keltocht masseert niet alleen je smaakpapillen, maar leert je ook de mooie kantjes van de stad kennen. En Herentals heeft er een flink aantal in de aanbieding: domein Le Paige, de Lakenhal en het Begijnhof zijn zeker een bezoekje waard.

Maar ook de vennen, de bossen en parken zullen bekoring schenken op deze ongetwij-feld zonbeschenen dag in april. Wil je als een vorst over het landgoed turen, dan kan je op de Toeristentoren in alle windrichtingen tot zelfs 31,655 km ver kijken. Verveling is hoe dan ook uitgesloten. Wij organiseren onder meer wandelingen, fietstochten en een initiatie krolf, dit is een mix van golf en croquet. En de inwendige mens kan op tijd en stond beroep doen op de grillen van een barbecue.

Bovendien is er de hele dag door de animo van de Avonturathlon. Teams van 2 personen (één -18 en één +18) nemen het tegen elkaar op in een 8-tal spetterende proeven. Klassiekers zoals de vuurproef en de kruiwagenrace zijn weer van de partij, maar ook nieuwe proeven zullen de dag kleuren. Na een dag avontuur eindigen we met een sta-pelgekke slotrace. Alle ploegen nemen het tegen elkaar op, in één “rechte” lijn naar de finish!

DRIES EVERAERTS

Schrijf je vóór 10 april in voor de smikkeltocht (5€) en/of de

BBQ (volwassenen: 13€ / kinderen (2stukken vlees): 10€)

door het juiste bedrag te storten op BE76 2200 6200 8395

met vermelding van naam en aantal personen Smikkeltocht

en/of BBQ.

Lekker bakken, grillen en braden...

Wandelen...

Het domein verkennen met fiets...

Met de huifkar door de Kempen

Smikkeltocht

Lien en Bart brengenvlotte meezingers

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

24 25

Wandelkalenderapril-mei-juni 2016• 2 apr: Dagwandeling De Moeren, Rucphen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 2 apr: Groene aspecten van Oostmalle.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be• 3 apr: Dagstapper Herentals. Antwerpen Bergstijgers.

boekenberg@gmail.com• 3 apr: Deelname aan de Paul Gerardtocht in Beringen.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com• 4 apr: Wandeling Wortel Kolonie. Start 13u30.

Afdeling Turnhout. ray.elst@skynet.be• 9 apr: Wandeling Kasteel Boechout, Essen.

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be• 10 apr: Namiddagwandeling: Waasmunster-Kerk. Start 13u30.

Afdeling Sint-Niklaas: Herman Van Gucht 0477/99 09 38• 16 apr: Wandeling Hallerbos. Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier

cuvelier.jenny@telenet.be • 17 apr: Wandeling in de Leiestreek Drongen.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com• 17 apr: Wandeling vanuit Ossendrecht naar de Stoppelbergen.

Start 12u45. Afdeling Kalmthout. roger.vroom@telenet.be• 17 apr: Wandeling in ZuydCoote. Afdeling Oostende: jaakm@skynet.be• 18 april: Korte Polderwandeling. Start 14u. Afdeling Kapellen.

guy.fissers@skynet.be• 18 april: Wandeling Ekstergoor in Beerse. Start 13u30.

Afdeling Turnhout. ray.elst@skynet.be• 24 apr: Wandeling Durmeboordenroute, Zele. Start 13u.

Afdeling Willebroek. albertopdebeeck@hotmail• 24 apr: Een nieuwe Rupeltocht. Afdeling Deurne.

maria.cluts@telenet.be • 7 mei: Wandeling Vorselaar Ben. vliet (Schelle).

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be• 7 mei: Dagwandeling Battenbroek Mechelen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 8 mei: Rond de abdij, wandeling in Tongerlo. Afdeling Antwerpen.

luc.cremelie@gmail.com• 8 mei: Wandelen in het park van Terhulpen. Afdeling Willebroek.

albertopdebeeck@hotmail • 8 mei: Een verrassende Duivelsschuurroute in Brabant.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be• 14 mei: Wandeling Dobbelhoevepad (Schilde).

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be• 21 mei: Ochtendwandeling op de Buyssche heide. Start 5u30.

Afdeling Kalmthout. roger.vroom@telenet.be• 21 mei: Namiddagwandeling Middelheimpark. Start 13u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 22 mei: Wandelen in het Mechels Broek. Afdeling Antwerpen.

luc.cremelie@gmail.com• 22 mei: Zuid-Hageland, nieuwe dagtocht. Afdeling Deurne.

maria.cluts@telenet.be• 30 mei: Korte wandeling Militair domein Kapellen. Start 14u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 4 juni: Dagwandeling in Geraardsbergen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 5 juni: Wandelen in de Demervallei, Diest. Afdeling Antwerpen.

luc.cremelie@gmail.com• 5 juni: Themawandeling in de Antwerpse Kempen.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be• 11 juni: Wandeling Zichem. Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier

cuvelier.jenny@telenet.be• 12 juni: Wandeling fort Liefkeshoek. Afdeling Willebroek.

albertopdebeeck@hotmail• 18 juni: Namiddagwandeling in Lier. Start 13u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 19 juni: Wandelen in het Molsbroek, Lokeren.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com• 19 juni: Namiddagwandeling Moorsel-Kerk. Start: 13u30.

Afdeling Sint-Niklaas: Herman Van Gucht 0477/99 09 38• 19 juni: Wandeling Schilde en omgeving. Afdeling Deurne.

maria.cluts@telenet.be• 26 juni: Wandeling Viersel gebroekt. Afdeling Berchem.

Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be• 30 juni: Korte wandeling in de Kalmthoutse heide.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be• 3 juli: Wandeling Ravenhof in Putte + bbq. Afdeling Deurne.

maria.cluts@telenet.be• 9 juli: Ardennenwandeling. Start 7u30. Afdeling Kalmthout.

roger.vroom@telenet.be

Het volledige overzicht van onze wandelingenvind je in onze activiteitenkalender opwww.denatuurvrienden.be

Kal

END

ER Woensdagavondritten ATB Trappers

In april starten de avondritten van de ATB Trappers, elke woensdagavond om 19u op de parking van Lidl aan de Dendermondsesteen-weg in Willebroek voor een tocht van 25 à 30 km. Niet in juli & augustus.

► INFO:Meer info? Arlette De Raeymaeker 0478/55 13 54 of arlette.dr.@hotmail.be

///////////////////////////////////////

Lancering Ecocyclo regio Bonheiden

Fair Trade Ecocyclotocht van Sint-Katelijne-Waver, Duffel, Bonheiden en Putte wordt fees-telijk ingereden.

► INFO:Wanneer? 10 aprilWaar? Vertrek om 11u in 4 de deelnemende gemeenten op centrale vertrekplaats met rond de middag een tussenstop in de Krankhoeve in Bonheiden met gezamenlijke picknick. Prijs? Gratis.

///////////////////////////////////////

Clubweekend Lustin

De Natuurvrienden Bergstijgers trekken naar Lustin om een weekendje te klimmen.

► INFO:Wanneer? 16 en 17 aprilKlimmen? Zaterdag Rochers de Corphalie en zondag Beez/Landelies telkens vanaf 10u.Overnachting? Kamperen of in het huis slapen bij Outward Bound.Prijs? A: kamperen: 9€ p.p., gereserveerd 7€ p.p. B: overnachting in het huis van Outward Bound: 17€ p.p., gereserveerd 15€ p.p.

Reserveren? Voor 10 april door 7€ (A) p.p. of 15€ (B) p.p. over te schrijven op rekening BE45 0010 4658 0789 van De Natuurvrienden Bergstijgers met vermelding “116-17/4 + aantal personen + A of B”. Zondag moeten we het huis na opruimen en opkuis uiterlijk om 9u30 verlaten.Meer info? www.bergstijgers.org

///////////////////////////////////////

Busuitstap Zuydcoote

De Natuurvrienden Oostende trekken naar Frankrijk om te wandelen. Aangepast pro-gramma voor niet-wandelaars. De Dunes Mar-chand en Les Dunes Dewulf worden verkend.

► INFO:Wanneer? 17 april, vertrek om 8u30 aan Ensor InstituutPrijs? 40€ (leden), 55€ (niet-leden)Meer info? jeanchristiane@gmail.com

///////////////////////////////////////

Lezing BergactiviteitenNatuurvrienden Aalst organiseren op 19 april een voordracht over bergactiviteiten in de Al-pen & Himalaya door Jef Smet.

► INFO:Meer info: herman.van.extergem@telenet.be.

///////////////////////////////////////

Lancering Ecocyclo Herentals-Olen

De Fair Trade Ecocyclotocht van Herentals-Olen wordt met een fietstocht ingewijd.

► INFO:Wanneer? 22 april om 14uWaar? Fietsen van de Safraanboerderij (Leefdaalstraat 14, Morkhoven) naar ’t Heuninghof (Honingstraat 14 in Olen).Prijs? Gratis.

///////////////////////////////////////

Hallerboswandeling

Natuurvrienden Deurne genieten van de voor-jaarsbloeiers tijdens een wandeling door het Hallerbos een wandeling.

► INFO:Wanneer? 24 april om 10u30 aan café Rust op den Berg, Nijvelsesteenweg 829 in Halle.Extra? Bij regenweer doen wij de Sequoiawandeling (±4 km) en eten we in het café. In de namiddag de Hyacintenwande-ling (±9km). Bij droog weer met de auto naar parking P3 of P8 in de Vlasmarktdreef en doen we de Hyacintenwandeling op startpunt “Achterdreven”. De liefhebbers kunnen daarna nog de Sequoiawandeling doen.Meenemen? Lunchpakket bij droog weer en fototoestel.Meer info en inschrijven? s’ Morgens je deelname tussen 8u en 9u bevestigen bij Eliane & Johnny Van Hemelrijck: 03/21 46 07 of 0494/390 68 24.

///////////////////////////////////////

Klim- en wandelvierdaagse

De Natuurvrienden Bergstijgers trekken naar het Franse Fontainebleau, een ideaal gebied om te klimmen, te boulderen of lange wandel-tochten te maken.

► INFO:Wanneer? 5 t.e.m. 8 mei Waar? Overnachten op camping “La Mussardière” (Mily-la-Fôret).Inschrijven en prijzen? Via www.bergstijgers.org (tijdig reserveren, plaatsen zijn beperkt).

///////////////////////////////////////

Rubenswandeling

Natuurvrienden Berchem bezoeken de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwkathe-draal en volgen daarna de Rubenswan-deling door de historische stadskern.

► INFO:Wanneer? Zaterdag 7 mei, afspraak om 13u30 aan het standbeeld van Rubens op de Groenplaats .info en inschrijven? cuvelier.jenny@telenet.be of tel. 03/238 06 42

///////////////////////////////////////

Pinkstertreffen Mendig

Natuurvrienden Geraardsbergen gaan op ont-dekkingstocht in de Duitse Vulkaaneifel.

► INFO:Wanneer? 13/16 meiWaar? Natuurvriendenhuis Laacherseehaus, MendigPrijs? 30€ per nachtMeer info?055/42 40 36

///////////////////////////////////////

Sinksenweekend Burgreuland

ATB Willebroek geniet van de Belgische Eifel in Burg-Reuland. Hier is ook het drielanden-punt van België.

► INFO:Wanneer? Van 13 mei t/m 16 meiWaar? Verblijf in Hotel Burghof, Burg Reuland 43 in Burg-Reuland.

Prijs? 190€ (standaardkamer), 220€ (comfortkamer) single: 5€ supplement per dag (beperkt). Incl. annulatieverzekering. Voorschot: 100€ p.p.Inschrijven en meer info? Bij Louis Schaerlaecken: 03/886 50 76 of louis.schaerlaecken@scarlet.be. Wees er snel bij, plaatsen zijn beperkt.

///////////////////////////////////////

Pinksterweekend in de Voerstreek

Natuurvrienden Aarschot trekken naar Voe-ren. Dit ooit ophefmakende klein stukje Vlaanderen is nu een rustig wandelgebied. We verblijven in de luxueuze jeugdherberg De Veurs samen met de wandelaars van de 3-daagse lentetrektocht.

► INFO:Wanneer? 14 tot 16 meiWat? Mooie wandelingen, boerengolf, muziekfeest in Teuven, uitstapjes en natuurlijk gezellig samenzijn. Prijs? 85€ p.p. (meerbedkamer), 95€ p.p.(2persoonskamer), 115€ (1persoonskamer). Inclusief? 2 overnachtingen, beddengoed, maaltijden, kleine vergoeding voor de chauffeurs (carpooling). Niet inclusief? boerengolf (±9€ p.p.)Extra? Lidkaart meebrengen. Indien je vegetarische maaltij-den wenst: graag melden bij de inschrijving.Meer info en inschrijven? Vinzens Mausen: 0495/79 72 71 of vmausen@hydrio.be.

///////////////////////////////////////

Lentetrektocht in de Voerstreek

Natuurvrienden Aarschot houden een 3daag-se lentetrektocht. Op zaterdag 22 km door het Land van Herve, op zondag vrije dag of wan-deling in Voerstreek en op maandag 20 km door Nederlands-Limburg.

► INFO:Wanneer? 14 tot 16 meiPrijs? Incl. trein: 85€, excl. trein: 75€. Jongeren < 26j incl. trein: 65€. Inclusief? 2 overnachtingen, beddengoed, maaltijden. Meer info en inschrijven? Vinzens Mausen: 0495/79 72 71 of vmausen@hydrio.be.

///////////////////////////////////////

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

26 27

START 2 TREK 4 KIDS Tijdens deze opleiding leren we jong en oud wat er nodig is tijdens een trektocht en hoe je werkt met kaart en kompas. Wat houdt Start 2 Trek 4 Kids in:

1) Theoretische opleidingJe leert op een leuke en actieve manier over de ma-terialen die je gebruikt tij-dens een trektocht en hoe je aan de slag gaat met kaart en kompas.

Wanneer? 16 april van 13.30 tot 16.30uWaar? De Natuurvrienden, Provin-ciestraat 53 in Antwerpen (vlakbij Centraal Station)

2) PraktijkdagOp de praktijkdag nemen we je mee naar avontuur-lijk terrein in de Ardennen waar je de kaart en het kompas leert te gebruiken. Verder kan je je wandel-skills aanscherpen op 1 van de mooiste plekjes van België. Steile afdalingen en pittige beklimmingen wisselen elkaar in snel-tempo af.

Wanneer? 21 mei, start 10u tot ±16uWaar? Fondry des Chiens in Nismes

3) Driedaagse trektochtWe trekken 3 dagen met de rugzak door het mooie Luxemburg. We wandelen langs spectaculaire landschappen en bezienswaardigheden. Iedereen draagt zijn eigen rug-zak, ook de kinderen. Onderweg picknicken we op idyllische plekjes. We overnachten in de goed uitgebouwde jeugdherbergen van Echternach en Beaufort. Let op: de wan-deltocht is stevig en de dagetappes zijn ongeveer 18 km lang. Iedereen krijgt kaart en kompas mee en zoekt zelf de weg. Kinderen op kop die hun ouders en begeleiders mee op sleeptouw nemen.

Wanneer? 27 tot 29 augustus Waar? Müllerthal in Luxemburg

Prijs voor het hele pakket? 215€ voor 2 personen (85€ voor een extra kind, 95€ voor een extra volwassene). Incl. begeleiding (Initiator Bergwandelen), syllabus, 2 overnachtingen half pension, stafkaart voor de kinderen.

Informatie en inschrijven?100procentoutdoor@denatuurvrienden.be of 03/270 02 83.

BASECAMP

10 % kortingop vertoon van lidkaart

Bevelsesteenweg 422560 Nijlen

03 481 76 76www.basecamp.beinfo@basecamp.be

grote collectie wandel- en bergschoenen van ♀ 36 tot ♂ 50wandel-, regen- en winterkleding

wandelbroeken van/tot ♀ 34-48 en ♂ 44-60rugzakken voor korte tot lange ruglengte

alle andere alpiene en buitensport materiaal

Clubweekend Berdorf

Natuurvrienden Bergstijgers gaan naar Ber-dorf in Klein Zwitserland, daar ligt 1 van de mooiste klimmassieven van de Benelux: Wan-terbaach. Het massief is zeer goed afgeze-kerd, en biedt zowel routes voor beginnende klimmers als technische routes voor ervaren klimmers. Voor de wandelaars zijn er vanuit de camping prachtige wandelingen te maken.

► INFO:Wanneer? 21 en 22 mei Inschrijven en meer info? Via mail met je naam, adres en geboortedatum naar dimitri.strybos@bergstijgers.org. Er wordt dan een plaatsje op camping Martbusch en een klim-permit geregeld. Zonder geldige permit mag je niet klimmen. Voor meer info kan je contact opnemen met Dimitri (0474/92 66 10). Enkel als je inschrijft vóór 1 mei ben je zeker van je plaatsje! Wil je een campinghut, dan reserveer je rechtstreeks bij de camping.

///////////////////////////////////////

KomkommertijdEco-kalender• 2 april - Open VolkstuindagOpen Volkstuindag met o.a. het stekken van planten.Waar: Mandeltuintjes, Prinsessestraat 75/77, EmelgemWanneer: van 9u tot 12u - Prijs: gratis

• 7 april - Ecotuin zonder gif en ongewenste gastenCursus over preventief onkruid en plagen voorkomen. - Wanneer: van 14u tot 16u30 - Waar: Bibliotheek, Krawatenstraat 38, Kortenaken - Prijs: 8€

• 11 april - DemainDocumentaire waarin Cyril Dion en Mélanie Laurent zoeken naar oplossingen voor de ecologische, economische en sociale crisis. Wanneer: om 15u en om 20u - Waar: CC Zwaneberg, Cultuurplein 1, Heist-op-den-Berg - Prijs: 5€ - Ook op 17/4 in Cinema Lumière in Brugge.

• 17 april - EcopolisFestival van de Ecologie met debatten en info over de duurzame samenleving. - Wanneer: van 11u tot 18u - Waar: Kaaitheater, Sainc-telettesquare 20, Brussel - Prijs: 6€

• 22 april t/m 1 mei - Gentse FloraliënDe 35ste editie van het grootse bloemenevenement met nieuw concept en nieuwe locatie. - Waar: Kunstenkwartier Gent Prijs: 32€ /35€

• 28 april - Proper PoetsenMilieuvriendelijke poetsen, ontkalken, vlekken verwijderen en nog zo veel meer. - Wanneer: van 19u tot 21uWaar: EcoHuis, Turnhoutsebaan 139, Borgerhout - Prijs: gratis

• 9 mei - De verschrikkingen van het klimaatdebatLezing over de grootste flaters die over klimaatverandering verteld worden. - Waar: Vrijetijdscentrum De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, Balen - Prijs: 2€ - Ook op 17/6 in Herentals.

• 11 mei - Maak plaats voor ecomodernisten!Lezing over ecomodernisten, een nieuwe generatie groendenkers die niet bang zijn van de vrije markteconomie, ggo’s en kernenergie. Wanneer: 19u30 - Waar: TakeOff Antwerp, Kleine Kauwenberg 17, Antwerpen - Prijs: gratis

• 14 en 15 mei - Ecorace ChallengeInternationale wedstrijd van studententeams om een innovatief, per-formant en duurzaam vaartuig te ontwikkelen met een alternatieve aandrijving. - Wanneer: 14 mei van 14u tot 19u en 15 mei van 10u tot 18u - Waar: Damse Vaart Zuid 15, Damme - Prijs: gratis

• 26 mei - Verander de klimaatveranderingInteractieve lezing van filmregisseur en klimaatactivist Nic Balthazar Wanneer: 20u - Waar: Paloma,Schrieksebaan 47, Tremelo - Prijs: 5€

• 28 mei - WereldfeestLow Impact editie van dit kleurrijke wereldmuziekfestival.Waar: De Bruul, Leuven - Prijs: gratis

• 29 mei - Feest van de Duurzame LandbouwDuurzaam foodfestival met streekproducten en brede waaier aanrandanimatie. - Wanneer: 10u30 - Waar: Muziekcentrum Dranouter, Dikkebusstraat 234, Dranouter - Prijs: gratis

• 5 juni - Simplify Life: Doe meer met minderLeef eenvoudiger met minder spullen maar met evenveel comfort én extra sociaal contact. - Wanneer: van 13u30 tot 16uWaar: Dominicanessenklooster, Heilige Geeststraat 24, HernePrijs: 9€

• 7 juni - Ecologisch bloemschikkenBiologisch gekweekte bloemen uit de tuin verwerken in een prachtigen milieuvriendelijk bloemstuk. - Wanneer: van 13u tot 15u30Waar: Pluk je dag, Kwakkelstraat 180, Stekene - Prijs: 10€

Uitstap Genk en omgeving

Natuurvrienden ATB Willebroek bezoeken eerst Bleuberry Fields in Koersel, een plan-tage van blauwbessen. Na de lunch doen ze met een gids de ondergrondse belevingsroute van C-mine.

► INFO:Wanneer? 5 juniVertrek? 8u in Willebroek op de parking achter vroeger zwembad/sporthal.Prijs? 49€ p.p. bij min. 30 betalende personen (te betalen op de bus).Inschrijven en meer info? Louis Schaerlaecken: 03/886 50 76 of louis.schaerlaecken@scarlet.be.

///////////////////////////////////////

Kal

END

ER Jeugdcursus alpinisme

Kennismaking met klimmen op alpine terrein (rots, sneeuw & ijs) zodat je op het einde van de stage een betrouwbare touwpartner bent in de bergen. Dit op een veilig en verantwoor-de manier met respect voor anderen en de natuur.

► INFO:Wanneer? 18 en 19 juni: voorbereidend weekend, 4 tot 9 juli: jeugdalpinisten stage Alpen (verwelkomingsdag 3 juli, vertrekdag 10 juli)Waar? Ardennen en Zwitserse AlpenPrijs? 680€ (studerende jeugd & werklozen) 780€ (wer-kenden).Inbegrepen? Overnachten op camping en in de hut, ontbijt/avondeten, excl. vervoer en persoonlijk klimmateriaal.Meer info? Kijk op www.bergstijgers.org voor de voorwaar-den.Inschrijven? Via www.bergstijgers.org, stort voor 31 mei op rekening BE89 0011 9804 5885 BIC GEBABEBB van Bergstijgers-FORVOG met vermelding van je naam. Meer info? lars@bergstijgers.org

///////////////////////////////////////

de

natu

urvr

iend

• a

pril

2016

28 29

Reisdagboek van een

heerlijke ouwe zeur

Het was een lang gekoesterde droom van mij: met de auto een reis maken langs de kust van Engeland. Ik zou me verga-pen aan de grillige Jurassic Coast, high tea nuttigen op een ter-rasje in Mousehole en lekker uitwaaien op Gara Rock Beach. Na het lezen van De Weg naar Little Dribbling van Bill Bryson heb ik deze sentimentele peinzerijen bij het grof huisvuil geflikkerd. Meer dan eens stuit je in het boek op een passage als deze: “De weg naar Mevagissey was kronkelig, smal, en vaak stond alles stil. Het duurde eeuwen voor ik bij de rand van het stadje kwam.”

De wegen in Engeland zijn overbevolkt en niet geschikt voor het heden-daagse autoverkeer. Neem dan het openbaar vervoer, hoor ik menig kritisch Natuurvriend al terecht opmerken. Het probleem is dat trein en bus bij de eilanders zo mogelijk nog slechter georganiseerd zijn dan de verkeerscirculatie. In die mate zelfs dat Bryson op een bepaald moment opmerkt: “Een van de dingen die in België echt indruk op me maken - en we hebben het hier natuurlijk over een heel kort lijstje - is hoe betrouw-baar de dienstregelingen van de treinen daar zijn.”Nee, dan blijf ik liever thuis om te lezen hoe Bryson sammelt langs zijn zelfbedachte Bryson-lijn, de langste afstand die je in Groot-Brittannië kunt afleggen in een rechte lijn. Een soortgelijk avontuur beschreef hij 20 jaar geleden al in Een Klein Eiland. Ondertussen is de schrijver “zelfs te oud voor vroegdementie” en krijgt hij in musea seniorenkorting. Het gevaar loert dan ook om de hoek dat Bryson als een mopperend oud mannetje wordt aanzien als hij het verval van gedragsnormen aan de kaak stelt.

Gelukkig beheerst hij de fijne kunst van het verbaal fileren en stelt hij bijvoorbeeld: “Als Groot-Brittannië ooit met zichzelf in het reine wil ko-men, zal er veel euthanasie aan te pas komen.” Of nog beter: “Dat is het probleem met Schotland: je weet nooit of de volgende persoon die je tegenkomt je zijn beenmergcellen gaat aanbieden of je een kopstoot gaat geven.”Maar Bryson meent het goed. Je voelt doorheen de scherpe bewoording zijn liefde voor het land. Wanneer hij het heeft over de besnoeiingen op de spoordiensten, het plan om de groene gordels rond de steden vol te bouwen of het lozen van kernafval in de Ierse Zee, dan spreekt hij vooral met een grote bezorgdheid. Verstrooiing vindt hij in de wandelsport, zo schrijft hij met zichtbaar genoegen: “Wat is wandelen toch heerlijk. Alle zorgen van het leven, alle hopeloze incompetente idioten lijken plotseling ver weg en onschadelijk.”Een advies dat we graag ter harte nemen!

DRIES EVERAERTS

De weg naar Little Dribbling. Een reis door Groot-BrittanniëBill Bryson (vert. Peter Diderich), Atlas Contact

De kunst van de vogelaar

Vogel- en kunstkenner Matthias Depoorter heeft zijn twee passies in een prachtig boek gebundeld. In Vliegwerk, Vogels in de Kunst geeft hij een fijne selectie uit schilderijen, tekeningen en prenten waarin vogels een rol spelen, want: “Vogels kijken en kunst beleven is gulzig leven, nieuwsgie-rig zijn naar het leven. Het eindige leven in het gezicht lachen.”

Hoe is het begonnen? Mijn vader was een vogelliefhebber en ik werd het onder zijn invloed ook. Rond mijn tiende werd het pas echt menens. De betovering wolkte uit over mijn leven. Er ging geen weekend meer voorbij, vaak geen dag, waarop ik niet mijn passie beleed. Was ik niet op stap, dan zat ik met mijn neus in de vogelboeken van mijn pa.

Wat maakt vogels spotten zo aantrekkelijk? Je kan het overal doen. Er zijn bitter weinig plaatsen waar geen vogels voorkomen. Vanuit de trein of de auto kan je best veel waarnemen. Meestal vertoef je in de buitenlucht. Vogelen is vooral ook emotie. Je be-leeft avonturen, en zodra je de smaak te pakken hebt is het opwindend om bepaalde soorten waar te nemen.

Waarom bent u dan geen bioloog geworden? Biologie was niet mijn favoriet vak tijdens mijn schooltijd. In mijn boek heb ik getracht de schone kunst en wetenschappelijke illustratie op ge-lijke voet te behandelen en te becommentariëren. Vogelkunst zit niet zel-den op het snijpunt van kunst, illustratie en wetenschap.

Is het moeilijk om de juiste naam te plakken op een zwart stipje dat aan de horizon wegvliegt? Ervaren vogelkijkers hebben dikwijls genoeg aan een algemene indruk bepaald door grootte, vorm en beweging. Als je je verdiept in vogels, dan vergroot het genieten bij alle nieuw opgedane kennis. Wat je niet kent, kan je ook niet naar waarde schatten of heb je maar half lief. Vogelaars kijken ook anders naar de wereld. Vogels kijken is een way of life.

Waarom zijn vogels populair in de kunst? In het verleden werden vogels frequent ingezet om kunstwerken met een spirituele of symbolische betekenis te laden. In de christelijke leer zijn vogels altijd dankbaar geweest. Hét voorbeeld is de duif als personificatie van de Heilige Geest. Vaak gaat het in vogelkunst om begeerte, om het te willen bezitten van schoonheid. Vogels zijn ook het perfecte excuus voor de kunstenaar om te tonen wat hij in huis heeft.

DRIES EVERAERTS

Bron: Vliegwerk, Vogels in de KunstMatthias Depoorter, Athenaeum

UIT

GEl

EzEN

De mening van een tuinspecialist Lukas De Loore: De wereld van de tuinaanleg loopt altijd een beetje achter op groene doelstellingen. Niet ecologisch werken is nu eenmaal eenvoudiger voor een tuinbedrijf. Onkruiden en grassen verwijderen zonder pesticiden is zeer arbeidsintensief en duur. Ge-lukkig stijgt de prijs van pesticiden en plaatst Europa er steeds meer op de verboden lijst. Steeds weer wordt bewezen dat deze middelen de gezondheid en de na-tuur ernstig beschadigen. Op termijn zal er zo goed als geen pesticide meer op de markt beschikbaar zijn, dus moet je als bedrijf nu al voorbereid zijn en alle pestici-den en herbiciden aan de kant schuiven.

Wat zijn de alternatieven voor pesticiden? Voor onkrui-den te verwijderen op opritten of paden, gebruiken we het best een dakbrander. Dit kost ongeveer 100€ en

een bus butaangas gaat bij een particulier minstens een jaar mee. De gemeenten zijn sinds enkele jaren verplicht deze techniek toe te passen. Voor ziekten en plagen heb je een heel assortiment aan ecologische producten. Deze middelen werken vaak beter dan chemische producten en je hebt zo goed als geen wachttijd (tijd tussen de behandeling en consumptie van het gewas).

Lukas De Loore is oprichter van Hortum, een ecologisch tuinaanlegbedrijf uit Sint-Amandsberg. Sinds kort is er ook Hortum-Hout in Ellezelles, een bedrijfje dat met houtsoorten als eik, handge-maakt tuinmeubilair produceert. Lukas is ook te vinden in onze Ledenvoordelenbrochure.

Chelsea Flower showDe Chelsea Flower Show, zonder twijfel het grootste bloemenevenement ter wereld, is een oer-Brits insti-tuut van deftigheid en traditie. Zo geldt er pas sinds een paar jaar een gedoogbeleid voor tuinkabouters. Voorheen werden ze beschouwd als “ongepast”. Maar kijk, de tijd staat niet stil in het land van de plumpud-ding, dit jaar heeft de organisatie niet alleen aandacht voor de esthetische waarde van tuinen, ook de ge-zondheidseffecten worden belicht. Tuinarchitecte Ann-Marie Powell mag de link tussen tuinieren en welbehagen in de verf zetten met een kleurrijke creatie. Haar ontwerp heeft schitterende borders, zitbankjes om uit te rusten, kalme-rende waterpartijen, een bijenweide, een stijlvol keukentuintje en eetbare planten. Ook dit jaar op de plantenshow aanwezig: de moderne tuinapotheek van Jekka McVicar. De herboris-te stamt af van een roemrijk geslacht van kruidenvrouwtjes. Ze onderzocht hoe we onze gezondheid kunnen verbeteren met de hulp van planten.Voor het ontwerp liet ze zich leiden door een stelregel van Hippocrates: “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding.” Voor wie niet overtuigt is en de Chelsea Flower Show een duffe bedoening voor vrouwen met on-praktische hoeden vindt, kan altijd naar het alternatieve Chelsea Fringe. Dit stadstuinenfestival loopt gelijktijdig en plaatst de tuinier centraal. Het promoot onder meer pop-uptuinen, guerrillatuinieren en groene gevels. Het festival is aan zijn vijfde editie toe en wordt ondertussen ook al buiten de grenzen van het Britse Rijk georganiseerd.

RHS Chelsea Flower Show (24-28 Mei)Locatie: Royal Hospital, Chelsea, LondonDe entreeprijzen liggen tussen de 23£ en 68£.

Chelsea Fringe (21 mei-12 juni)Diverse locaties.

DE

TUIN

IN

Daar is de lente, daar is de zon! Bij de hoveniers onder De Natuurvrienden begint het ongetwijfeld weer te kriebelen om de tuin in te duiken. Wij hebben alvast enkele inspirerende tuinsprokkels bijeengeharkt.

ziekenhuis zoekt groenten

Het revalidatiecentrum van het UZ Gent is sinds vorig jaar uitgerust met een eigen revalidatietuin met moestuin en kippenpark. De moestuin be-staat uit bakken die toegankelijke zijn, een serre, een kippenpark en 2 lappen volle grond. Er is eveneens een composthoop voorzien. In de tuin staan fruitbomen en fruitstruikje. De serre is aan de ene kant uitgerust met een stukje volle grond, de andere helft is voorzien van rolstoeltoegan-kelijke zaaibedden. Om dit allemaal te kunnen invullen, is het ziekenhuis op zoek naar zaai- en pootgoed en natuurlijke insectenlokkers. Kan je helpen? Stuur dan naar Sarah.vercaemer@uzgent.be.

vlaamse tuintjes verzuipenHet is een veelgehoorde klacht: tuinen die door overtollig water veranderen in modderpoelen waar niks meer groeit. De reden is de hoge hoeveelheid neerslag en de hoge graad van be-tonnering. Nu kan ons land wel wat extra grond-water gebruiken, maar de hobbytuinder ziet het toch liever anders. Een mirakeloplossing bestaat niet, maar er zijn toch enkele dingen die een ver-schil kunnen maken. Om te beginnen kan je een wilgenafsluiting aanplanten. Wilgen houden van een vochtige bodem en slurpen heel wat water op. Een seizoensvijver op het laagste punt van je tuin kan ook heel wat water wegnemen. Ook een wadi (Water Afvoer door Drainage en Infil-tratie) kan soelaas bieden, dit is een beplante greppel met een doorlatende bodem die boven-dien de biodiversiteit verbetert. Iets technischer is een vertidrain waarbij je met een grondboor een gat van anderhalve meter diepte boort op de plaatsen met een slechte drainage. Het gat vul je met een laag lavastenen, kiezes of bus-sels fijn gebonden wilgenhout.

DRIES EVERAERTSMET DANK AAN LUKAS DE LOORE.

31

COlO

FON

De Natuurvriend verschijnt driemaandelijks en is een gezamenlijke uitgave van ATB De Natuurvrienden vzw en de Natuurvriendensportfederatie vzw.

RedactieadresDe Natuurvriend, Provinciestraat 53, 2018 AntwerpenTel.: 03/270 02 80 e-mail: info@denatuurvrienden.be

verantwoordelijk UitgeverGreet van Gool, p/aProvinciestraat 53, 2018 Antwerpen

Dagelijks Bestuur De NatuurvriendenGreet van Gool, Raymond Brys, François Aerts

Dagelijks Bestuur NatuurvriendensportfederatieRaymond Brys, Lieven Heuten, Eric Kussener

algemeen coördinatorLieven Heuten (lieven@denatuurvrienden.be)

HoofdredacteurDries Everaerts (dries@denatuurvrienden.be)

RedactieGriet Veris, Heidi Van Deuren, Jurgen Dewulf, Martine Deweirt, Sybille Carron en Dries Everaets

Werkten mee aan dit nummerLuc van Bakel, Tom Robyn, Kim Thomas

Coverfotoshutterstock.com

layout en drukwerkCollectief De Wrikker cvba, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem. Tel.: 03/218 56 74, info@dewrikker.bewww.dewrikker.be

Gedrukt met vegetale inkten op een alcoholvrije Heidelberg EcoColor PrintmasterPapier: Cyclusprint 90 gr. 100% gerecycleerd.

GSM 0495/53 82 92 Werner Bolsens

- Sparen en beleggen - Alle kredieten, herfinancieringen - Alle verzekeringen - Financiële planning

Kruibeke - Antwerpen

GSM 0495/53 82 92 Werner Bolsens

- Sparen en beleggen - Alle kredieten, herfinancieringen - Alle verzekeringen - Financiële planning

Kruibeke - Antwerpen

>>> Bezoek zeker ook eens onze website! Jevindterfoto's,filmpjes,onzewebwinkel,...

www.denatuurvrienden.be

Gemeenschapscentrum 't DorpBerlaarsesteenweg 2 - Kessel

ism. De Naaifabrieknaaicafé

Mee

r in

fo?

ww

w.fab

rikm

agik

.be

vanaf woe 30 maart13/4 - 27/4 - 11/5 - 25/5 - 8/6 - 22/6

19u30-22u30Deelname €3/avond

AvonturathlonWelke papa’s durven met hun dochter de uitdaging aan te gaan?

Welke mama’s leren samen met hun zoon papa eens een lesje? En welk petekind zou dit nu niet graag met zijn peter/meter doen?

De Avonturathlon, een dag vol avontuur voor jong en oud! Teams van twee personen, één volwassene (18+) en één kind (-18), nemen het een hele dag tegen elkaar op. Beiden zijn op elkaar aangewezen om de verschillende

proeven tot een goed einde te brengen. Door-zettingsvermogen, lef, maar vooral veel goes-ting helpen je doorheen tal van spectaculaire proeven ... maar hou zeker nog voldoende energie over voor de stapelgekke slotrace!

INBEGREPEN? Deelname, verzekering, BBQ, geschenk voor elke deelnemer en warme douches.Extra! Gezellig kampvuur, overnachting in meerpersoonskamer én uitgebreid ontbijt voor slechts 5 euro per persoon (zaterdag op zondag).

VOOR WIE? Teams van één volwassene en

één kind, kinderen vanaf 6 jaar. Aangeraden leeftijd: 8 jaar.

Lidmaatschap NIET verplicht!

23 april 2016 | De Brink, Herentals

Info en inschrijvingen info@denatuurvrienden.be

PRIJS: 80 EURO

PER TEAM

Naamloos-3 1 14/12/15 10:33

www.avonturathlon.weebly.com