Titeldia

Natuurbescherming in de gemeentelijke praktijk

Gemeentedagen maart 2016

Jos van der Velden

Advocaat Omgevingsrecht

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (14pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Inhoudsopgave

Opzet

1. Inleiding

2. Stand van zaken Wet natuurbescherming

3. Soortenbescherming

4. Gebiedsbescherming

5. Relatie met bestemmingsplannen

6. PAS en bestemmingsplannen

7. Afronding

Inleiding Natuurbeschermingsrecht, waar geregeld?

‒ Nu:

soortenbescherming in de Ffw

gebiedsbescherming in de Nbw 1998

houtopstanden in de Boswet

‒ Straks: alles in de Wet natuurbescherming

Hoe komt de gemeente ermee in aanraking?

‒ Gemeente als initiatiefnemer

‒ Aanhaken omgevingsvergunning

‒ Bestemmingsplannen

Betekenis van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) voor de bestemmingsplanpraktijk

3

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

Stand van zaken Wet natuurbescherming

Wettekst staat vast: Staatsblad 2016, 34

Internetconsultatie uitvoeringsregelgeving net afgerond:

‒ Besluit natuurbescherming

‒ Regeling natuurbescherming

Beoogde inwerkingtreding: 1 januari 2017

Vervolgens opname in Omgevingswet

NB: Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn blijven grondslag,

dus weinig inhoudelijke wijzigingen

4

Soortenbescherming: welke soorten? Kern soortenbescherming: verbodsbepalingen t.a.v. beschermde inheemse soorten + vrijstellings- en ontheffingsmogelijkheden

Ffw: beschermde inheemse dier- en plantensoorten aangewezen in Ffw en Besluit / Regeling aanwijzing dier- en plantensoorten

‒ Vb. Artikel 4 Ffw: 1. Als beschermde inheemse diersoort worden aangemerkt:

a. alle van nature in Nederland voorkomende soorten zoogdieren, met uitzondering van gedomesticeerde dieren behorende tot bij algemene maatregel van bestuur aangewezen soorten en met uitzondering van de zwarte rat, de bruine rat en de huismuis;

Wn: verwijzing in de verbodsbepaling naar beschermde soort

‒ Vb. Artikel 3.5 Wn:

1. Het is verboden in het wild levende dieren van soorten, genoemd in bijlage IV, onderdeel a, bij de Habitatrichtlijn, bijlage II bij het Verdrag van Bern of bijlage I bij het Verdrag van Bonn, in hun natuurlijk verspreidingsgebied opzettelijk te doden of te vangen.

http://minez.nederlandsesoorten.nl/wetten

5

Soortenbescherming: wat is verboden? Ffw

Art. 8: plukken, verzamelen, afsnijden, uitsteken, vernielen, beschadigen, ontwortelen, op andere wijze van de groeiplaats verwijderen

Art. 9: doden, verwonden, vangen, bemachtigen of met het oog daarop opsporen

Art. 10: opzettelijk verontrusten

Art.11: nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen beschadigen, vernielen, uithalen, wegnemen of verstoren

Art. 12: wegnemen of vernielen van eieren

Art. 13: planten / dieren vervoeren of onder zich hebben

6

Wn

Art. 3.5, lid 5 (HRL/Bern/Bonn-soorten), art. 3.10, lid 1 onder c (andere aangewezen soorten) (opzettelijk)

Art. 3.1, lid 1 (vogels), art. 3.5, lid 1 (HRL/ Bern/Bonn- soorten), art. 3.10, lid 1, sub a (andere aangewezen soorten) (opzettelijk)

Art. 3.1, lid 4 en lid 5 (vogels), art. 3.5, lid 2 (HRL/ Bern/Bonn-soorten) (opzettelijk)

Art. 3.1, lid 2 (vogels), art. 3.5, lid 4 (HRL/ Bern/Bonn-soorten), 3.10, lid 1, sub b (andere aangewezen soorten) (soms opzet)

Art. 3.1, lid 3 (vogels), art. 3.5, lid 3 (HRL/Bern/Bonn-soorten) (soms opzettelijk)

Art. 3.2 (vogels), art. 3.6 (HRL/Bern/Bonn-soorten)

Soortenbescherming: ontheffing?

7

Ffw Artikel 75, lid 3

Minister

16 weken (art. 18a Besluit vrijst.)

Onderscheid niet of wel strikt beschermd ‒ Niet strikt beschermd (lid 5)

geen afbreuk aan gunstige staat

‒ Strikt beschermd (lid 6)

geen afbreuk aan gunstige staat

geen andere bevredigende oplossing

ontheffingsreden o.g.v. art. 75, lid 6 Ffw

Strikt beschermd vogels, bijlage IV HRL, aangewezen soorten (bijlage 1 Besluit vrijstelling)

Wn Art. 3.3 (VRL),3.8 (HRL/Bern/Bonn),3.10 (andere)

Gedeputeerde staten

13 + 7 weken (art. 5.1 Wn)

Onderscheid VRL, HRL/Bern/Bonn, andere soorten ‒ VRL-soorten

geen verslechtering van de staat van instandhouding

geen andere bevredigende oplossing

ontheffingsreden uit art. 3.3, lid 4 Wn

‒ HRL/Bern/Bonn-soorten

geen afbreuk aan gunstige staat van instandhouding

geen andere bevredigende oplossing

ontheffingsreden uit art. 3.8, lid 5 Wn

‒ Andere soorten (bijlage)

geen verslechtering van de staat van instandhouding

geen andere bevredigende oplossing

ontheffingsreden uit art. 3.8, lid 5 Wn of art. 3.10 lid 2 Wn

Soortenbescherming: omgevingsvergunning?

8

Ffw

Aanhaken: art. 75b e.v. Ffw

Aanvraag tevens betrekking op ontheffingplichtige handeling

Tenzij al Ffw-ontheffing aangevraagd

Vragen om aanvulling: art. 4:5 Awb

VVGB nodig: art. 75d Ffw jo 2.27 Wabo

Geen VVGB? geen vergunning

Uitgebreide voorbereidingsprocedure (art. 3.10, lid 1, sub e Wabo)

Wn

Verplichte koppeling omgevingsvergunning

Art. 3.3 lid 8, 3.8 lid 8, 10.8 (2 onderdelen toegevoegd aan art. 2.1, lid 1 Wabo)

Handhaving door gemeenten, ondersteuning door provincies / Rijk of eventueel gedeelde bevoegdheid?

Vb. ABRvS 26 /8/2015, ECLI:NL:RVS:2015:2707 (kapvergunning Barneveld); ABRvS 6/5/2015, ECLI:NL:RVS:2015:1432 (klimbos De Koog); Rb Limburg 25/3/2015, ECLI:NL:RBLIM:2015:2459 (kapvergunning Sittard-Geleen)

Gebiedsbescherming Om welke gebieden gaat het?

‒ Nbw 1998: Natura 2000-gebieden, beschermde natuurmonumenten

‒ Wn: Natura 2000-gebieden, evt. bijzondere nationale / provinciale natuurgebieden

Wat is verboden?

‒ Nbw 1998: Vergunning nodig voor projecten of andere handelingen die de kwaliteit van een Natura 2000-gebied kunnen verslechteren of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten (art. 19d, lid 1)

‒ Wn: idem (art. 2.7, lid 2)

Wanneer vergunning?

‒ Nbw 1998: project met mogelijk significante gevolgen PB (art. 19f, lid 1), vergunning kan verleend worden als uit PB volgt dat natuurlijke kenmerken van het gebied niet worden aangetast (art. 19g, lid 1), anders ADC (art. 19g, lid 2 jo. art. 19h, lid 1)

‒ Wn: idem (artikel 2.8)

Bevoegd gezag?

‒ Nbw 1998: knoopt aan bij ligging gebied

‒ Wn: knoopt aan bij locatie project / handeling

9

Gebiedsbescherming: omgevingsvergunning?

10

Nbw 1998

Aanhaken: art. 47 e.v. Nbw

Aanvraag tevens betrekking op Nbw-vergunningplichtige handeling

Tenzij al Nbw-vergunning aangevraagd

Vragen om aanvulling: art. 4:5 Awb

VVGB nodig: art. 47b Nbw j° 2.27 Wabo

Geen VVGB? geen vergunning

Uitgebreide voorbereidingsprocedure (art. 3.10, lid 1, sub e Wabo)

Wn

Verplichte koppeling omgevingsvergunning

Art. 2.7, lid 5, 10.8 (2 onderdelen toegevoegd aan art. 2.1, lid 1 Wabo)

Handhaving door gemeenten, ondersteuning door provincies / Rijk of eventueel gedeelde bevoegdheid?

Vb. ABRvS 13/1/2016, ECLI:NL:RVS:2016:57 (Buitengebied Avereest Dedemsvaart); Rb.Gelderland 31/3/2015, ECLI:NL:RBGEL:2015:3324 (Park Staverhul, Uddel); Vz.ABRvS 3/2/2015, 201409836/2/R6 (rundveehouderij Brummen)

Soortenbescherming: alleen uitvoerbaarheidstoets

Gebiedsbescherming:

‒ Volle toets: art. 19j Nbw 1998 en art. 2.7, lid 1 j° 2.8 Wn

‒ Geen verplichte koppeling meer met plan-MER (art. 19j, lid 4 Nbw 1998 komt niet terug in art. 2.8 Wn)

‒ Referentiekader: feitelijke legale situatie bij vaststelling plan (vb. ABRvS 18/11/2015, 201404338/1 en 201501595/1 en ABRvS 16/9/2015, 201502144/1)

‒ Toets of plan als zodanig niet leidt tot significante gevolgen (vb. ABRvS 31/3/2010, 200903784/1: interne saldering)

‒ Zo nodig PB (niet als al met PB Nbw-vergunning voor project is verleend: ABRvS 15/4/2015, 201406542/1), waarbij ook mitigatie mogelijk is (vb. ABRvS 1/4/2015, 201402973/1)

11

Relatie met bestemmingsplan

Programma aanpak stikstof Wat is het?

‒programma met dubbeldoelstelling: natuur (behalen instandhoudings-doelstellingen) + economische ontwikkeling (2,5% groei per jaar)

‒per 1 juli 2015 van kracht en per 15 december 2015 gewijzigd

‒ ruimte voor ontwikkelingen door daling van de stikstofdepositie

‒daling door vaststaand beleid + aanvullende bronmaatregelen

‒daarnaast herstelmaatregelen robuuste natuur

‒betreft 118 Natura 2000-gebieden

12

Hoe werkt het?

‒Depositieruimte

berekend door AERIUS

per hexagoon

opgenomen in de gebiedsanalyses

‒Bestaat uit: depositieruimte voor autonome

ontwikkelingen

depositieruimte voor activiteiten onder grenswaarden (Vz.ABRvS 6/11/2015, ECLI:NL:RVS:2015:3491 meldingsbevestiging PAS is geen besluit)

ontwikkelingsruimte voor nieuwe activiteiten: prioritair en niet-prioritair

13

‒Ontwikkelingsruimte voor nieuwe activiteiten

prioritaire projecten (segment 1) bijlage bij de Regeling programmatische aanpak stikstof

niet-prioritaire projecten (segment 2): wie eerst komt, eerst maalt

‒Wordt toegedeeld in toestemmingsbesluiten (art. 19km, lid 1 Nbw 1998)

beheerplan

vergunning art. 19d Nbw 1998

bestemmingsplan voor ontwikkelingsgebied Chw

aangehaakte omgevingsvergunning

tracébesluit dat kan leiden tot verslechtering / significante verstoring

wegaanpassingsbesluit dat kan leiden tot verslechtering / significante verstoring

ander bij ministeriële regeling aangewezen besluit

‒Provinciale beleidsregels

‒Geen externe saldering (art. 19km, lid 3 Nbw 1998)

14

Relatie PAS en bestemmingsplan?

‒Onduidelijk…

‒Geen ontwikkelingsruimte, geen externe saldering

‒Verwijzen naar PAS-maatregelen? Maar er kan geen ontwikkelingsruimte gereserveerd…

‒Verwijzen naar ontwikkelingsruimte? Wellicht voor prioritaire projecten en activiteiten onder de grenswaarden, maar onzeker (potjes kunnen leegraken)

‒PAS als feitelijke ontwikkeling in de PB? Zou kunnen

‒Voorwaarde dat de depositie niet toeneemt (intern salderen)? Kan, maar alleen bij bestaande activiteiten + praktisch mogelijk

‒Toelichten dat andere factoren doorslaggevend zijn

‒Zie ook: Handreiking passende beoordeling stikstofaspecten bestemmingsplannen, Ministerie van EZ, Programmadirectie Juridisch instrumentarium Natuur en Gebiedsinrichting, 17-6-2015

15

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (40pt)

Promotie

Dank voor uw aandacht !

Vragen?

jvandervelden@akd.nl

088 - 253 5963