Natuur en milieu - Uitbreiding en hernieuwing van een bestaande … · 2014. 12. 24. · eco-scan...

Uitbreiding en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij te Kluisbergen

MER

TEKSTGEDEELTE

eco-scan bvba Lauwers nv

Industrieweg 114H Scheldestraat 17

9032 Wondelgem 9690 Kluisbergen

eco-scan bvba M13LAUW1_ MER 2

titel: Uitbreiding en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij te

Kluisbergen

rapportnummer: M13LAUW1_kennisgeving / ontwerp-MER

projectcode: M13LAUW1

trefwoorden: uitbreiding, hernieuwing, vleesvarkens, Kluisbergen

opdrachtgever: Lauwers nv

projectlocatie: Scheldestraat 17

9690 Kluisbergen

opdrachtnemer: eco-scan bvba

Industrieweg 114H

B – 9032 Gent

België

Tel.: +32 9 265 74 06

Fax: +32 9 265 74 05

[email protected]

auteur(s): Toon Van Elst

goedgekeurd: voor eco-scan bvba door

ir. Toon Van Elst

datum: juni 2014

copyright: © 2014, eco-scan bvba

mailto:[email protected]

eco-scan bvba M13LAUW1_MER 3

Colofon

Opdrachtgever: Lauwers nv

Scheldestraat 17

9690 Kluisbergen

KBO: 0460.844.723

VE: 2.167.035.923

Opstellers rapport:

Studiebureau eco-scan bvba

Industrieweg 114H

9032 Gent (Wondelgem)

M.e.r.-deskundigen

Discipline lucht en coördinatie

Toon Van Elst (Olfascan nv)

Disciplines bodem en grondwater

Peter Hermans (DLV Belgium CVBA)

Discipline oppervlaktewater

Erik Meers (DLV-InnoVision)

Discipline fauna en flora

Marjan Speelmans (eco-scan bvba)

Medewerker(s) MER

Christophe Debonne (eco-scan bvba), medewerker discipline geluid

Stephanie Van Giel, (DLV Belgium CVBA), medewerkster discipline bodem en grondwater

Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster coördinatie


Inhoudsopgave

Colofon ................................................................................................................... 3

Inhoudsopgave .......................................................................................................... 4

Lijst van tabellen ...................................................................................................... 9

Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 12

Afkortingenlijst ....................................................................................................... 14

Voorwoord ............................................................................................................. 16

1 Inleiding ........................................................................................................... 17

1.1 Beknopte beschrijving van het project ................................................................ 17

1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht ................................................................................ 18

1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages ........................................................... 18

1.4 Betrokken partijen ......................................................................................... 18 1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater .............................................................................18 1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ......................................18 1.4.3 Taakverdeling ...........................................................................................19

2 Situering project ................................................................................................ 21

2.1 Ruimtelijke situering ....................................................................................... 21

2.2 Vergunningstoestand ....................................................................................... 21

2.3 Administratieve voorgeschiedenis ...................................................................... 22

2.4 Randvoorwaarden .......................................................................................... 25 2.4.1 Juridische randvoorwaarden ..........................................................................25 2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden .....................................................................29

3 Projectbeschrijving ............................................................................................. 36

3.1 Historiek ...................................................................................................... 36

3.2 Verantwoording project ................................................................................... 36

3.3 Bedrijfsinfrastructuur ...................................................................................... 37

3.4 Capaciteit..................................................................................................... 39

3.5 Afbraak- en aanlegfase .................................................................................... 39

3.6 Exploitatie- en productiecyclus .......................................................................... 39

3.7 Grondstoffen en residuen ................................................................................. 40

4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ................................................................ 44

4.1 Beschrijving alternatieven ................................................................................ 44 4.1.1 Nulalternatief ...........................................................................................44 4.1.2 Doelstellingsalternatieven .............................................................................44 4.1.3 Locatiealternatieven ...................................................................................44 4.1.4 Uitvoeringsalternatieven ..............................................................................44

4.2 Ontwikkelingsscenario’s ................................................................................... 45


4.2.1 Autonome ontwikkeling ................................................................................45 4.2.2 Gestuurde ontwikkeling ................................................................................45

4.2.2.1 Ruimtelijke ordening ...................................................................................... 45 4.2.2.2 Mestdecreet ................................................................................................ 46 4.2.2.3 Ammoniakemissie ......................................................................................... 46

5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling ............................................................. 47

6 Disciplinegerichte aanpak ..................................................................................... 49

7 Discipline lucht .................................................................................................. 51

7.1 Geur ........................................................................................................... 51 7.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............51 7.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................52 7.1.3 Methodiek ................................................................................................52

7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 52 7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 53 7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag ........................................................................ 56 7.1.3.4 Significantiekader voor geur ............................................................................. 56

7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................57 7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 57 7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 58 7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen ...................................................................... 65

7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur .........................................................65

7.2 Stof ............................................................................................................ 66 7.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............66 7.2.2 Afbakening studiegebied...............................................................................68 7.2.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................68

7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 68 7.2.3.2 Andere bronnen ............................................................................................ 69 7.2.3.3 Significantiekader voor stof .............................................................................. 69

7.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................70 7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 70 7.2.4.2 Andere bronnen ............................................................................................ 74

7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof ..........................................................75

7.3 Verzuring en vermesting .................................................................................. 75 7.3.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............75 7.3.2 Afbakening studiegebied...............................................................................77 7.3.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................77

7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ................................................ 78 7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies ............................................... 78 7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie .............................................. 78 7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting ..................................................... 79

7.3.4 Beschrijving van de emissies ..........................................................................79

7.4 Broeikasgas ................................................................................................... 81

7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht ............................... 82

7.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 83

8 Discipline bodem ................................................................................................ 85

8.1 Problematiek en toelichting referentiesituatie en beschrijving referentie-situatie ......... 85

8.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 86

8.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 86 8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen ...................................................87 8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................87 8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................88 8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem .......................................................88

8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 89


8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen .................................89 8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................89

8.4.2.1 Mestafzet ................................................................................................... 89 8.4.2.2 Mestopslag .................................................................................................. 89

8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................91

8.5 Synthese van de milieu-effecten ........................................................................ 92

8.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 92

9 Discipline water ................................................................................................. 93

9.1 Grondwater .................................................................................................. 93 9.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............93 9.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................94 9.1.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................94

9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 95 9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 95 9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater ..................................................................... 97

9.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................98 9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 98 9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 99

9.2 Oppervlaktewater ........................................................................................ 105 9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie............. 105 9.2.2 Afbakening studiegebied............................................................................. 106 9.2.3 Methodiek en significantiekader .................................................................... 106

9.2.3.1 Watertoets ................................................................................................ 106 9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging ...................................................................... 106 9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................ 107

9.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................. 107

9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water ............................ 107

9.4 Milderende maatregelen ................................................................................ 108

10 Discipline geluid en trillingen ............................................................................... 109

10.1 Problematiek .............................................................................................. 109

10.2 Toelichting gegevensgebruik ........................................................................... 109

10.3 Afbakening studiegebied ................................................................................ 109

10.4 Toelichting referentiesituatie .......................................................................... 109 10.4.1 Verkeer ................................................................................................. 109 10.4.2 Industrie ............................................................................................... 109 10.4.3 Woningen .............................................................................................. 110

10.5 Methodiek en significantiekader....................................................................... 110

10.6 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 110

10.7 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 114


11 Discipline fauna en flora ..................................................................................... 115

11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 115


11.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 118 11.3.1 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 119 11.3.2 Verzurende depositie ................................................................................ 119 11.3.3 Vermestende depositie .............................................................................. 121 11.3.4 Verdroging ............................................................................................. 123 11.3.5 Rustverstoring ......................................................................................... 123


11.3.6 Significantiekader voor de discipline fauna en flora ............................................. 123

11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 124 11.4.1 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 124 11.4.2 Verzurende depositie ................................................................................ 124 11.4.3 Vermestende depositie .............................................................................. 132 11.4.4 Verdroging ............................................................................................. 140 11.4.5 Rustverstoring ......................................................................................... 140



12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................................... 142



12.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 143 12.3.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 144 12.3.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 144 12.3.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 144 12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ..... 144

12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 145 12.4.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 145 12.4.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 145

12.4.2.1 Landschap ................................................................................................. 145 12.4.2.2 Bouwkundig erfgoed ..................................................................................... 146 12.4.2.3 Archeologie ................................................................................................ 146

12.4.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 146



13 Discipline mens ................................................................................................. 148



13.3 Toelichting referentiesituatie .......................................................................... 148 13.3.1 Woonfunctie ........................................................................................... 148 13.3.2 Recreatie .............................................................................................. 148 13.3.3 Landbouw .............................................................................................. 148 13.3.4 Industrie ............................................................................................... 149 13.3.5 Verkeer ................................................................................................. 149

13.4 Methodiek en significantiekader....................................................................... 149

13.5 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 150 13.5.1 Klachtenregistratie ................................................................................... 150 13.5.2 Verkeershinder ........................................................................................ 151



14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ...................................... 153

14.1 Algemene toelichting Watertoets ..................................................................... 153

14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets ...................... 153

15 Natura 2000-toets ............................................................................................. 155


16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken ......................................... 160

17 Monitoring en evaluatie ...................................................................................... 163

17.1 Controle .................................................................................................... 163

17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ........................................ 163

17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau ........................................... 163

17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater .............................. 163

17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks................................ 163

17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten ......................... 163

17.7 Luchtverontreiniging – luchtwassers .................................................................. 164

17.8 Vermesting en bodemverontreiniging - peilbuizen ................................................ 164

18 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................. 165

18.1 Geur ......................................................................................................... 165

18.2 Stof .......................................................................................................... 165

18.3 Verzuring en vermesting ................................................................................ 166

18.4 Bodem en grondwater ................................................................................... 167

18.5 Overige aspecten ......................................................................................... 167

19 Leemten in de kennis ......................................................................................... 168

20 Tewerkstelling- en investeringsrapport ................................................................... 169

20.1 Tewerkstelling ............................................................................................. 169

20.2 Investeringen .............................................................................................. 169

20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen ................................................. 169

21 Conclusie ......................................................................................................... 170

Literatuurlijst ........................................................................................................ 173

Bijlagen ............................................................................................................... 177


Lijst van tabellen

Tabellen

Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ................................ 19

Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting (binnen 1 km rond de stalcontouren) ............................................................................................................. 21

Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf ........................................................ 22

Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen ......................................................................... 22

Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen .......................................................................... 24

Tabel 6 Juridische randvoorwaarden ................................................................................. 25

Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................. 29

Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur .......................................................................................... 37

Tabel 9 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix) ....................................................................................................................... 48

Tabel 10 Significantiekader voor de geur ............................................................................ 56

Tabel 11 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels .................................................... 57

Tabel 12 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen ................................................................................................................................ 58

Tabel 13 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 59

Tabel 14 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster .............. 60

Tabel 15 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Vlaanderen (a.d.h.v. huispunten) ..................................................................................................... 61

Tabel 16 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Wallonië (a.d.h.v. luchtfoto) ....................................................................................................... 61

Tabel 17 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Vlaanderen (in een straal van 300 m rondom het bedrijf) ....................................................................................................... 63

Tabel 18 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Wallonië (in een straal van 300 m rondom het bedrijf) ....................................................................................................... 64

Tabel 19 Samenvatting effecten voor geur .......................................................................... 65

Tabel 20 Significantiekader voor stof ................................................................................. 69

Tabel 21 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen ................................................................................................................................ 70

Tabel 22 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het aantal bronnen dat in de modellering gebruikt wordt) ............................................................ 71

Tabel 23 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen (de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, en het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn) .................. 73

Tabel 24 Samenvatting effecten voor stof ........................................................................... 75

Tabel 25 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) ................................................................ 77

Tabel 26 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Kluisbergen (ton/j) (VMM, 2012a) ................... 77

Tabel 27 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen ......................................................... 78

Tabel 28 Ammoniakemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen ................................................................................................................ 79

Tabel 29 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ............................................ 80

Tabel 30 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Kluisbergen in 2010, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012a) ........ 82

Tabel 31 Samenvatting effecten voor de discipline lucht ........................................................ 82

Tabel 32 Geologische opbouw .......................................................................................... 86

Tabel 33 Significantiekader voor de discipline bodem ............................................................ 88

Tabel 34 Mengmestopslagcapaciteit van het bedrijf (nummering volgens plannen uit Bijlage 10) ...... 89

Tabel 35 Samenvatting effecten voor de discipline bodem ...................................................... 92

Tabel 36 Significantiekader voor grondwater ....................................................................... 97

Tabel 37 Bepaling grondwatertafeldaling ............................................................................ 99


Tabel 38 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting ................... 100

Tabel 39 Significantiekader voor oppervlaktewater .............................................................. 107

Tabel 40 Samenvatting effecten voor de discipline water ....................................................... 107

Tabel 41 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen ............................................. 110

Tabel 42 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden .................................................. 111

Tabel 43 Toetsing bijkomende continue bronnen in de vergunde situatie .................................. 112

Tabel 44 Toetsing bijkomende continue bronnen in de gewenste situatie fase 1 .......................... 112

Tabel 45 Toetsing bijkomende continue bronnen in de gewenste situatie fase 2 .......................... 112

Tabel 46 Toetsing incidentele bronnen .............................................................................. 113

Tabel 47 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen ...................................... 114

Tabel 48 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 2 kilometer rondom de inrichting in Vlaanderen .................................................................... 116

Tabel 49 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen ............................................... 120

Tabel 50 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006) ............................ 120

Tabel 51 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes ............................................................................................................ 122

Tabel 52 Significantiekader voor de discipline fauna en flora .................................................. 123

Tabel 53 Te onderzoeken elementen in de omgeving, die niet in beschermingszones gelegen zijn (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie ........ 125

Tabel 54 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale verzurende depositie ..................... 127

Tabel 55 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het VEN-gebied en de maximale verzurende depositie .................................. 129

Tabel 56 Maximale depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (Zeq/ha.j) ................................................ 130

Tabel 57 Te onderzoeken elementen binnen het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines (binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf) en de maximale verzurende depositie ............................. 131

Tabel 58 Te onderzoeken elementen in de omgeving, die niet in beschermingszones gelegen zijn (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie ...... 133

Tabel 59 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale vermestende depositie ................... 135

Tabel 60 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het VEN-gebied en de maximale vermestende depositie................................. 137

Tabel 61 Maximale depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (kg N/ha.j) ............................................... 138

Tabel 62 Te onderzoeken elementen binnen het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines (binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf) en de maximale vermestende depositie............................ 139

Tabel 63 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora ............................................ 141

Tabel 64 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........ 144

Tabel 65 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .. 147

Tabel 66 Significantiekader voor de discipline mens ............................................................. 150

Tabel 67 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................... 151

Tabel 68 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .............................................. 151

Tabel 69 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale verzurende depositie ..................... 156



Tabel 72 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale vermestende depositie ................... 157






Tabel 77 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector en de mestverwerking ...... 160

Tabel 78 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Wallonië (a.d.h.v. luchtfoto) ...................................................................................................... 165

Tabel 79 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Wallonië (in een straal van 300 m rondom het bedrijf) ...................................................................................................... 165




Verklarende woordenlijst

abiotisch milieu de niet-levende materie

aerodynamische diameter de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een

bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat

stofdeeltje

afvalstoffendecreet het afvalstoffendecreet vormt de wettelijke basis voor het realiseren van het

afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse Gewest. Het omvat de belangrijkste

bepalingen die verder uitgevoerd worden door de Vlaamse Regering in

uitvoeringsbesluiten zoals o.a. het VLAREA

alluviaal behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei

ammoniak NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)

ammonium het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden

antropogeen ontstaan door menselijke activiteit

aquifer ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven door

ondoordringbare lagen zoals kleipakketten

autonome ontwikkeling de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde beïnvloeding

van buitenaf

Belgisch Biotische Index een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macro-

invertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te

beoordelen

biotisch met betrekking tot de levende materie

bodemkaart geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun

grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft ook de

blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan

bronnencluster twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster

wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³)

van de ander bron is gelegen

denitrificatie proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije

stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden

depositie afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en

oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)

discipline milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de regelgeving

vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’,

‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig

erfgoed en archeologie’

drainageklasse ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch

bodemclassificatiesysteem

ecosysteem geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties

ecotoop ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische

standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn

effecten veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene

activiteiten

emissie uitstoot van stoffen in de omgevingslucht

geurdrempel concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige stoffen die

door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van geurvrije lucht; de

geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van één ouE/m³; de individuele

geurdrempel is de geurdrempel die voor een individu werd vastgesteld

grondwaterkwetsbaarheid hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is

tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld

immissie de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht

indelingslijst de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van de als

hinderlijk beschouwde inrichtingen

ingreep-effect-schema schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met de

afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt

initiatiefnemer de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te


bekomen

kritische last de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per

oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er

nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis

matrialendecreet het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en

afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het Materialendecreet is een duidelijke

prioriteitsvolgorde voor de omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De

voorkeur gaat uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van

afval wordt als laatste optie gezien

m.e.r.-plicht de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan

hinderlijke inrichtingen

m.e.r.-deskundige natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als

deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere disciplines ‘mens’,

‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en

trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’

mestverwerking het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten vervat

in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste residu’s, die na de

mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest gelegen cultuurgrond

worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn behandeld tot kunstmest; ofwel

worden gerecycleerd en het gerecycleerde eindproduct niet op in het Vlaamse

Gewest gelegen grond wordt gebracht

milderende maatregelen maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande

project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen

milieu de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een

dynamische en wederkerige relatie staat

nulalternatief toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert

olfactorisch betreft de geur

ontwikkelingsscenario beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de

autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties

OPS-model Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de verspreiding van

verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren

peilbuizen tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat hieruit

grondwaterstalen genomen kunnen worden

percentielwaarde percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt overschreden

projectgebied het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is

referentiesituatie de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de

effectvoorspelling

studiegebied het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieu-effecten

en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten

vaste mest dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %

vegetatie ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij

groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie

hebben ingenomen

waarnemingsdrempel laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden

waargenomen

watertoets een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten

veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater,

het grondwater of de waterafhankelijke natuur

zuurequivalent eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat toe om

de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent

komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3


Afkortingenlijst

ABS Algemeen Boerensyndicaat

a.d. aerodynamische diameter

ANB Agentschap Natuur en Bos

APA Algemeen Plan van Aanleg

BB Boerenbond

BBI Belgisch Biotische Index

BBT Beste Beschikbare Technieken

BD Bestendige Deputatie

BPA Bijzonder Plan van Aanleg

BREF Best Available Techniques Reference Documents

B.S. Belgisch Staatsblad

BWK biologische waarderingskaart

CBS College van Burgemeester en Schepenen

dB decibel

DOV Databank Ondergrond Vlaanderen

EU Europese Unie

GNOP Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan

GPBV Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging

GRSP Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan

GRUP Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

IFDM Immissie Frequentie Distributie Model

IPPC Integrated Pollution Prevention and Control

KB Koninklijk Besluit

KL kritische last

LAT lange afstandstransport

LNE Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

MAP Mestactieplan

m.e.r. milieueffectrapportage

MER milieueffectrapport

MINA Milieu- en Natuurraad Vlaanderen

MIRA Milieurapport Vlaanderen

MLTD middellange termijndoelstelling

MTC maximaal toelaatbare concentratie

NEC National Emissions Ceiling

NER nutriëntenemissierechten

OPS Operationeel Prioritaire Stoffen

ouE geureenheid (European Odour Unit, EN13725)

OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij

PM Particulate Matter

PRSP Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

PRUP Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan

RSV Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

SBZ Speciale Beschermingszone

se snuffeleenheid

VEN Vlaams Ecologisch Netwerk

VHA Vlaamse Hydrografische Atlas

VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

VLAREA Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en –beheer

Vlarem Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen


VLM Vlaamse Landmaatschappij

VMM Vlaamse Milieumaatschappij

VOS vluchtige organische stoffen

Zeq zuurequivalenten


Voorwoord Een milieueffectrapport (MER) is een openbaar document, waarin van een voorgenomen activiteit en van

redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatieven, de te verwachten gevolgen voor het milieu in hun

onderlinge samenhang op een systematische en zo objectief mogelijk wijze beschreven worden. Een MER

is een informatief, beslissingsondersteunend instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die

genomen wordt door de bevoegde overheid omtrent het al dan niet toelaten of vergunnen van een

m.e.r.-plichtig project, houdt ook rekening met andere sectoren (sociale, economische en technische

belangen) en met openbare inspraak.

Het m.e.r.-proces is toegankelijk voor publieke inspraak. Dit gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-

proces door middel van een kennisgevingsdossier. De initiatiefnemer heeft er bij de start van de m.e.r. -

procedure expliciet voor gekozen om de in de kennisgeving voorgestelde methodologie reeds verder uit

te werken tot ontwerp-MER en beide gebundeld in te dienen als één document.

Dit dossier bevat naast de beschrijving van het project zelf, eveneens een beschrijving van de

ruimtelijke situering, van de bestaande vergunningstoestand en van de toestand zoals die bij de

uitbreiding zal worden aangevraagd. Daarnaast worden ook reeds de mogelijke milieu-effecten

beschreven en geëvalueerd.

Het gekoppelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER voor de inrichting is door de dienst Mer van de Afdeling

Milieu-, Natuur- en Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) volledig

verklaard op 22 januari 2014. De terinzagelegging bij het stadsbestuur van Kluisbergen liep van 11 februari

2014 tot en met 12 maart 2014. Er werden drie inspraakreacties ontvangen. Parallel werden de adviezen

bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze adviezen en inspraakreacties werden mee

verwerkt in de bijzondere richtlijnen voor dit MER, opgesteld door de dienst Mer op 14 april 2014.

Door de keuze voor een gekoppeld kennisgevingsdossier/ontwerp-MER worden in deze bijzondere

richtlijnen dan ook zowel methodologische aandachtspunten en vereisten opgenomen als opmerkingen met

betrekking tot de concrete uitwerking van de door de initiatiefnemer voorgestelde methodologie. Beide

aspecten samen bakenen de inhoud van het uiteindelijke MER af.

Nadat alle door de Dienst Mer geformuleerde opmerkingen op voldoende wijze werden ingevuld en het

eigenlijke MER goedgekeurd verklaard werd, wordt het rapport openbaar gemaakt. Vanaf dan kunnen het

project-MER-verslag, de beslissing omtrent de volledigverklaring van de kennisgeving en in voorkomend

geval de aanvullende bijzondere richtlijnen, ten allen tijde geraadpleegd worden bij de Afdeling Milieu-,

Natuur- en Energiebeleid, Dienst Mer.

Na het doorlopen van de m.e.r.-procedure is inspraak opnieuw mogelijk. Tijdens de periode van

openbaarheid voorzien bij een milieuvergunningsaanvraag heeft de burger inzage in het MER en het

aanvraagdossier (30 kalenderdagen voor een MER bij een milieuvergunningsaanvraag). De burger kan

schriftelijk of mondeling bezwaren indienen bij het College van Burgemeester en Schepenen (CBS). Indien

de bezwaren binnen de gestelde termijn ingediend zijn, worden ze ontvankelijk verklaard. Na afsluiting

van het openbaar onderzoek maakt het CBS een procesverbaal op van de ontvangen meningen en

schriftelijke bezwaren. Mits motivatie kan het CBS een bezwaar echter ongegrond verklaren.

De burger kan dus het MER gebruiken om zijn bezwaren te staven, de beslissende overheid (gemeente of

provincie) kan het MER gebruiken o.a. om een bezwaar te weerleggen maar ook en vooral om haar

beslissing te ondersteunen (zowel in geval van vergunning als weigering).


1 Inleiding

1.1 Beknopte beschrijving van het project

Het bedrijf Lauwers nv beschikt momenteel over een proefvergunning voor het houden van 3.448

vleesvarkens. Deze vleesvarkens worden gehuisvest in zes stallen. In de proefvergunning werd

opgenomen dat twee stallen dienen aangesloten te worden op één luchtwasser. Omdat hiervoor een

bouwvergunning noodzakelijk is, en deze niet verleend kan worden aan de hand van de proefvergunning,

is dit momenteel nog niet gerealiseerd. Hoewel het bedrijf in principe vergund is voor het houden van

3.448 vleesvarkens (met een luchtwasser op stal 3 en 4), worden momenteel slechts 3.000 vleesvarkens

gehuisvest (in zes traditionele stallen). Het bedrijf kiest er namelijk zelf voor om de stallen niet volledig

op te vullen zolang er geen luchtwassysteem voorzien is op de stallen, en dit om hinder naar

omwonenden zoveel mogelijk te beperken.

Het bedrijf wenst de proefvergunning om te zetten in een vergunning voor 20 jaar voor het houden van

4.228 mestvarkens. Hiertoe werd een masterplan opgesteld over een periode van 10 jaar. Onmiddellijk

na het verkrijgen van een ‘vaste’ vergunning zal het bedrijf een luchtwasser voorzien, waarop twee

stallen (stal 3 en 4) aangesloten zijn. In totaal zouden dan 3.448 dieren gehouden worden. Dit is dus de

situatie zoals ze nu vergund is in de proefvergunning. Binnen een periode van 5 jaar zou het bedrijf een

tweede luchtwasser voorzien op twee stallen (stal 5 en 6). Na het realiseren van deze tweede

luchtwasser wenst het bedrijf 3.840 mestvarkens te houden in de zes stallen. De laatste stap is

gesitueerd binnen een periode van 10 jaar. In deze laatste stap wordt tevens een luchtwasser voorzien

op de twee laatste traditionele stallen (stal 1 en 2). Na de realisatie van deze laatste luchtwasser

zouden 4.228 mestvarkens worden gehouden op het bedrijf. De gebruikte luchtwassers zullen de

geuremissie met minimaal 75 % reduceren, de ammoniakemissie met minimaal 85 % en de stofemissie

met minimaal 80 %. Gezien de gewenste situatie in verschillende stappen zal verlopen, zal voor elke stap

geëvalueerd worden of er intussen nieuwe, minstens evenwaardige, technieken voorhanden zijn die

kunnen toegepast worden op het bedrijf.

Er wordt geopteerd voor dit stappenplan omdat de plaatsing van de luchtwassers een grote investering

met zich meebrengt. Daarnaast dienen alle stallen tevens technisch aangepast te worden om de lucht

centraal te kunnen afzuigen naar de luchtwasser. Hierdoor is het wenselijk om de aanpassingen in

verschillende stappen door te voeren.

In het verleden werd reeds een MER (PR0448) opgesteld en goedgekeurd voor dit bedrijf. Hierin werd

een uitbreiding van 3.000 andere varkens naar 4.000 andere varkens in de zes traditionele stallen

besproken. De milieuvergunningsaanvraag, waarbij dit MER werd toegevoegd, werd echter slechts

gedeeltelijk op proef (2 jaar) en voor 3.448 mestvarkens goedgekeurd. Dit omdat zowel de geuremissie

van het bedrijf als de lekdichtheid van de mestkelders verder dienden onderzocht te worden. Relevante

gegevens uit het vorig MER zullen opgenomen worden in het nieuwe MER. De modelleringen zullen echter

niet volledig onderling vergelijkbaar zijn, gezien in het vorig MER rekening werd gehouden met een 90 %

dierbezetting. In voorliggend MER zal rekening gehouden worden met een maximale dierbezetting.

In het MER zal een evaluatie gemaakt worden van de huidige (werkelijke) situatie en de gewenste

situaties van dit project. Omdat het een hernieuwing betreft, dient ook het nulalternatief in overweging

genomen te worden. Het bedrijf is momenteel vergund tot 2015. Indien de vergunning niet verleend

wordt, dan kan het bedrijf niet verder exploiteren. Het nulalternatief betreft aldus de situatie zonder

bedrijf.


1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht

Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de

categorieën van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het

Staatsblad gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het decreet van 18/12/2002 (B.S. 13/02/2003) tot

aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een

titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en een bijlage

II met lijsten van m.e.r.-plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten uit bijlage II kan de

initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administratie. Naar

aanleiding van het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013) is eveneens een bijlage III-

lijst met projecten die m.e.r.-screeningsplichtig zijn.

De initiatiefnemer vraagt een wijziging, uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing aan voor een bedrijf

met in totaal 4.228 vleesvarkens. Het project valt daardoor in de categorie 21 c) (Intensieve

veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij

met meer dan: 3.000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20 kg)’. Deze inrichting is dan ook

m.e.r.-plichtig.

1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages

Voor de betrokken partij werd in het verleden reeds een MER opgesteld (PRMER 0448). In dit MER werd

met een dierbezetting van 90 % gewerkt. De aanvullende geurstudie op dit MER werd tevens uitgevoerd

met een dierbezetting van 90 %. In voorliggend MER zullen de berekeningen en modelleringen uitgevoerd

worden met een maximale bezetting. Relevante informatie uit het voorgaand MER kan aangewend

worden in dit MER.

Daarnaast wordt ook uitgebreid onderzoek gedaan naar de lekdichtheid van de mestkelders op de

inrichting. Uit dit onderzoek bleek reeds dat 4 mestkelders lekdicht zijn. De overige twee worden

momenteel nog onderzocht. Relevante gegevens uit dit onderzoek worden mee opgenomen in het MER.

1.4 Betrokken partijen

1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater

Initiatiefnemer: Lauwers nv

Knijffelingstraat 15

8850 Koolskamp (Ardooie)

Exploitatieadres: Scheldestraat 17

9690 Kluisbergen

1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen

De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een

werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De

betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de

objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het

leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines.

De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of

andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project


doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht,

bodem, water en fauna en flora in het team van deskundigen opgenomen.

Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen

discipline erkend deskundige erkenning coördinaten

bodem en water Peter Hermans geohydrologie: EDA/708/V1

onbeperkt geldig

pedologie: EDA/708-B/V1

onbeperkt geldig

DLV Belgium CVBA

Biezeweg 15a

9230 Wetteren

oppervlaktewater Erik Meers EDA/784

onbeperkt geldig

DLV-Innovision

Stationsstraat 100

3360 Bierbeek

fauna en flora Marie-Alix

Vandenabeele

EDA/728/V-2

onbeperkt geldig

eco-scan BVBA

Industrieweg 114H

9032 Wondelgem (Gent)

lucht Toon Van Elst EDA/553/V-2

geldig tot 05/12/2014

Olfascan nv

Industrieweg 114H

9032 Wondelgem (Gent)

coördinatie Toon Van Elst erkenning als coördinator

bestaat niet als dusdanig,

maar de coördinator wordt

gekozen uit m.e.r.-

deskundigen (EDA/553/V-2,

geldig tot 05/12/2014)

Olfascan nv

Industrieweg 114H

9032 Wondelgem (Gent))

De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving, geluidsaspecten en landschap)

worden behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens zijn taak om van de

deelonderzoeken een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere

deskundigen te formuleren. Hij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen.

De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door

Gwynet Leyre, medewerkster van eco-scan bvba

Christophe Debonne, eco-scan bvba, medewerker discipline geluid

Stephanie Van Giel, DLV Belgium CVBA, medewerkster bodem en grondwater

Interne deskundigen:

Lauwers nv, initiatiefnemer

Mireille Collanbeen, milieuverantwoordelijke

1.4.3 Taakverdeling

De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:

het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het

bijzonder tijdens de voorfase;

het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;

het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;


het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;

het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;

het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;

het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;

het opstellen van de eindbespreking;

de redactie van de niet-technische samenvatting;

de eindredactie van het rapport.

De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt

hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.


2 Situering project

2.1 Ruimtelijke situering

Het bedrijf is gelegen in de Scheldestraat 17 te Kluisbergen op de kadastrale percelen, 1ste

afdeling,

sectie A, perceelsnummer 640F. Een kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in Bijlage 1.

Een uittreksel van de topografische kaart van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3 wordt

het stratenplan in de omgeving van de inrichting weergegeven en op Bijlage 4a wordt een luchtfoto van

de inrichting weergegeven. Op de luchtfoto in Bijlage 4b wordt de ruimere omgeving van het bedrijf

weergegeven.

Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf volledig in landschappelijk waardevol

agrarisch gebied. De voornaamste gewestplanbestemmingen in de omgeving van het bedrijf (afstanden

bepaald ten opzichte van de bedrijfscontour (stallen en/of mestopslag)) worden weergegeven in Tabel 2.

Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting (binnen 1 km rond de stalcontouren)

kortste afstand (m)* windrichting

agrarisch gebied 300 (Vl) ZO

woongebied met landelijk karakter 250 (W); 710 (Vl) ZO; NO

woonuitbreidingsgebied 900 (Vl) NO

natuurgebied 330 (W); 340 (Vl) NW; NW

zone voor milieubelastende industrieën 740 (Vl) ZW

bosgebied 330 (W) NW

groengebied 765 (W) Z

*(W): gelegen in Wallonië; (Vl): gelegen in Vlaanderen

Het dichtstbijzijnde woongebied (met landelijk karakter) is gelegen op ongeveer 250 m ten W van het

bedrijfsterrein. Het betreft het woongebied met landelijk karakter ‘Ruien’. Binnen een straal van 1 km

rondom het bedrijf zijn geen hindergevoelige gebieden zoals woongebied, natuurreservaat, bosreservaat

en gebied voor verblijfsrecreatie gelegen. De dichtstbijzijnde woning is gelegen op ongeveer 50 m ten

NW van de stallen op Vlaams grondgebied.

Het bedrijfsperceel is volledig gelegen op het grondgebied van Kluisbergen en grenst onmiddellijk aan de

gewestgrens met Wallonië. De gemeente Kluisbergen grenst in het zuiden aan de stad Ronse (5 km van

bedrijfsperceel) en de gemeente Mont-de-l’Enclus (0 km van bedrijfsperceel), in het noorden en westen

aan de gemeente Avelgem (0,6 km van bedrijfsperceel), in het noorden aan de gemeente Wortegem-

Petegem (6 km van bedrijfsperceel) en in het oosten aan de stad Oudenaarde (7 km van bedrijfsperceel)

en de gemeente Maarkedal (8 km van bedrijfsperceel). Gezien het bedrijfsperceel onmiddellijk aan

Wallonië grenst zullen er hoogstwaarschijnlijk grensoverschrijdende effecten optreden. Deze worden

besproken onder het hoofdstuk ‘Grensoverschrijdende effecten’.

2.2 Vergunningstoestand

De initiatiefnemer wenst een uitbreiding en hernieuwing aan te vragen voor zijn varkenshouderij. Een

overzicht van de huidige en de gewenste vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 3.


Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf

rubrieknr. omschrijving klasse huidig gewenst aanvraag

9.4.1.c)2° varkensstal in agrarisch gebied met

plaatsen voor meer dan 1.000 varkens

ouder dan 10 weken, met inbegrip van

installaties voor de bewerking of

verwerking van dierlijke mest

afkomstig van de op die plaats

geproduceerde dierlijke mest zonder

bijmenging van afval

1 3.448 vleesvarkens

4.228 vleesvarkens

uitbreiding

hernieuwing

9.4.1.d)1°

intensieve varkenshouderij met meer

dan 2.000 plaatsen voor mestvarkens

van meer dan 30 kg

1, X* 3.448 vleesvarkens 4.228 vleesvarkens uitbreiding

hernieuwing

17.3.5.1. opslagplaatsen voor ontvlambare

vloeistoffen van 100 l tot 5.000 l

3 3.600 l petroleum 3.600 l petroleum hernieuwing

17.4 opslagplaatsen van gevaarlijke stoffen

in verpakkingen met een

inhoudsvermogen van maximaal 25 l of

25 kg, met een totaal van 50 kg of 50 l

tot maximaal 5.000 kg of 5.000 l

3 75 l 75 l hernieuwing

28.2.c)1° opslagplaats van dierlijke mest in

agrarische gebieden met een

opslagcapaciteit van 10 m³ tot 5.000

m³

3 3.724 m³ 3.724 m³ hernieuwing

53.8.2° boren van grondwaterwinningsputten

en grondwaterwinning met een

opgepompt debiet van meer dan 500

m³ tot en met 30.000m³/jaar

2 7.448 m³/j

(30 m³/d)

8.700 m³/jaar

(35 m³/d) na

uitvoering fase I

11.000 m³/j

(44 m³/d) na

uitvoering fase II

uitbreiding

hernieuwing

* X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die

als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde

preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke

inrichting omvat telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en

processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten plaatsvinden, die technisch in verband staan met

de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie

ook artikel 5, § 7 van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende

bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT)

Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure

houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Bestendige Deputatie (BD) van de

provincie Oost-Vlaanderen.

2.3 Administratieve voorgeschiedenis

Voor de exploitatie van de landbouwinrichting zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel

4) en stedenbouwkundige vergunningen (Tabel 5) bekend.

Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen

begindatum einddatum onderwerp overheid

24/09/1991 13/07/2012 Vergunning voor 4.000 mestvarkens, weigering 800 mestvarkens BD**

16/05/1997 31/12/2003 Ministerieel MIN*

31/07/2003 nvt Beslissing niet-verlening van de door NV VOEDERS LAUWERS aangevraagde

hernieuwing, uitbreiding en wijziging van de milieuvergunning voor het

exploiteren van een varkenshouderij, gelegen aan de Scheldestraat 17 te

Kluisbergen

BD


begindatum einddatum onderwerp overheid

04/02/2004 03/02/2024 Ministerieel besluit houdende enerzijds hernieuwing, uitbreiding en wijziging

van een varkenshouderij omvattende 4 000 ‘andere’ varkens, opslag van 3 274

m³ dierlijke mest, opslag van 6 200 liter mazout (1 400l + 5 000l),

brandstofverdeelinstallatie, lozen van 150 m³/j NHA in oppervlaktewater, voor

een termijn verstrijkende op 3 februari 2024 en anderzijds weigering van

grondwaterwinning max. debiet van 30 m³/d en 9 280 m³/j (sokkel)

MIN

15/04/2004 03/02/2024 Melding tot uitbreiding van de inrichting met een mobiele Greenfield

mestverwerkinstallatie met een capaciteit van 4 800 m³/j

BD

19/04/2004 nvt Indienen van verzoekschrift door Eliëtte Laga, Daniël Herreman en Milieufront

Omer Wattez vzw ter nietigverklaring van het besluit van de Vlaamse Minister

van Leefmilieu, Landbouw en Ontwikkelingssamenwerking van 4 februari 2004

RvSt***

11/06/2004 nvt Indienen van verzoekschrift tot tussenkomst door Lauwers nv RvSt

12/08/2004 - Aktenaming van de melding van overname van de inrichting vergund op naam

van NV Voeders Lauwers door NV Lauwers

BD

09/12/2004 - Melding van onontvankelijkheid van een proefpomping en een

grondwaterwinning

BD

08/12/2005 03/02/2024 Vergunning voor het uitbreiden van een varkenshouderij met een

grondwaterwinning

BD

26/03/2009 nvt Beslissing vernietiging van het besluit van de Vlaamse minister van Leefmilieu,

Landbouw en Ontwikkelingssamenwerking van 4 februari 2004

RvSt

08/09/2009 nvt Bevestiging van de beslissing dd. 31/07/2003 van het weigeren van verlening

van de vergunning door de provincie Oost-Vlaanderen

MIN

04/02/2010 04/02/2013 Vergunning voor het verder exploiteren en veranderen van een vergunde

grondwaterwinning tot een varkenshouderij van 3.000 varkens

BD

17/03/2010 - Beroep door Milieufront Omer Wattez vzw tegen de milieuvergunning voor het

verder exploiteren en veranderen van een vergunde grondwaterwinning tot een

varkenshouderij

MIN

25/05/2010 - Hoorzitting betreffende Beroep door Milieufront Omer Wattez vzw tegen de

milieuvergunning voor het verder exploiteren en veranderen van een vergunde

grondwaterwinning tot een varkenshouderij

MIN

18/02/2011 - Bevestigen vergunning voor het verder exploiteren van een varkenshouderij van

3.000 varkens na beroep omwonenden

MIN

31/01/2013 31/01/2015 Proefvergunning voor de exploitatie van een varkenshouderij met 3.448

vleesvarkens en uitbreiding grondwaterwinning tot 30 m³/dag en 7.448 m³/jaar

BD

19/08/2013 Weigering proefvergunning MIN

28/08/2013 Intrekking weigering proefvergunning MIN

08/05/2014 Arrest Raad van State 227306 -> Raad van State is van oordeel dat hier geen

versnelde rechtspleging van toepassing is en verwijst de zaak naar de gewone

rechtspleging

RvSt

* MIN = Minister van Leefmilieu, Landbouw en Ontwikkelingssamenwerking ** BD = Bestendige Deputatie *** RvSt = Raad van State.

Naast de algemene en sectorale vergunningsvoorwaarden van Vlarem II, die van toepassing zijn voor het

bedrijf, werden er voor het bedrijf volgende bijzondere vergunningsvoorwaarden opgelegd:

In de proefvergunning gelden volgende, voor het MER relevante, bijzondere milieuvoorwaarden:

het eerstvolgende plantseizoen dient in overleg met en volgens de richtlijnen van het

gemeentebestuur een winterharde en landschappelijk geïntegreerde groenaanleg gerealiseerd.

Deze aanplant moet voldoende dicht zijn van structuur en bestaan uit streekeigen hoogstammige

bomen, struiken en heersters;

het hemelwater afkomstig van het dak van de veestallen dient opgevangen te worden in

hemelwaterputten voor minstens 75 m³ en gebruikt worden voor onder meer reinigen van de

stallen;

het aanvoeren van voeders en laden en lossen van varkens is verboden tussen 22 uur en 7 uur;

om geluidshinder en luchtverontreiniging te voorkomen, moeten de motoren van

bedrijfsvoertuigen tijdens wachtperioden en laad- en losoperaties stilgelegd worden, tenzij het

noodzakelijk is voor de aandrijving van pompen, kranen, hefbruggen, e.d.;


ter beperking van de ammoniak- en geuremissie worden op de twee grootste stallen (stal 3 en 4)

een combiluchtwasser met nageschakeld biobed geplaatst (volgens verder specificaties in

bijzondere voorwaarden);

de standaardmaatregelen A-V1, A-V2, A-V3 en A-V5, zoals opgenomen in de omzendbrief LNE

2012/1 omtrent geurreductie, dienen toegepast te worden op de stallen (optimalisatie

ventilatiesysteem, intensief en regelmatig reinigen van de stallen, voederen naar behoefte

dieren en beperken voederverliezen);

elke boorput dient voorzien te zijn van een peilbuis;

regenwater of recupwater dient prioritair gebruikt te worden voor laagwaardige toepassingen;

er dient jaarlijks één kwaliteitsanalyse van het grondwater uitgevoerd te worden, volgens de

bepalingen opgenomen in de bijzondere voorwaarden. De resultaten hiervan moeten

overgemaakt worden aan de VMM;

binnen de 3 maanden na het verlenen van de vergunning dienen alle peilputten en de pompput

topografisch ingemeten te worden zowel de positie als de hoogteligging. Deze metingen worden

binnen de 18 maanden gerapporteerd samen met de eerste rapportage van de

grondwateranalyses op de peilputten;

elke 3 maanden dient van elke peilput een grondwaterstaal genomen te worden en geanalyseerd

te worden. Deze metingen worden binnen de 18 maanden gerapporteerd;

de mestkelders van de stallen dienen gecontroleerd te worden op lekken. De resultaten dienen

gerapporteerd te worden aan afdeling milieu-inspectie;

er wordt een opvolgingscommissie opgericht.

Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen

begindatum onderwerp

03/04/1985 bouwen van 2 mestvarkensstallen

05/11/1986 bouwen van een dienstwoning

09/01/1992 regularisatie gebouwen: mestvarkensstallen – staldeel 5/6 en 7/8:groter en staldeel 9/10:kleiner

13/09/1999 bouwen van een tuinhuisje

De overige stallen werden gebouwd vóór het van kracht worden van de wet van 29 maart 1962 houdende

organisatie van Ruimtelijke ordening en van de Stedenbouw.


2.4 Randvoorwaarden

2.4.1 Juridische randvoorwaarden

Tabel 6 Juridische randvoorwaarden

juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)

Gewestplan geeft de bestemming en het gebruik van

de gronden in Vlaanderen weer

ja zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project)// (referentiesituatie, discipline

lucht, mens, geluid en trillingen)

Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) geeft de bestemming en het gebruik van

de gronden in bepaalde delen van

Vlaanderen weer

neen er is geen BPA van kracht ter hoogte van de inrichting

Vlarem I bepaalt de modaliteiten met betrekking

tot exploitatie en/of verandering van

meldings- en vergunningsplichtige

inrichtingen

ja zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)

Vlarem II bevat milieukwaliteitsnormen en

algemene en sectorale

milieuvoorwaarden met betrekking tot

o.a. ligging en exploitatie van

inrichtingen

ja voor de landbouwinrichting zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan

de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer

specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle

disciplines)

EU kaderrichtlijn 96/62 inzake

beoordeling en beheer van

luchtkwaliteit +

dochterrichtlijnen 1999/30,

2000/69, 2002/3, 2004/107. De

voorgaande richtlijnen zitten

vanaf 21 mei 2008 vervat in de

Europese Richtlijn Lucht

2008/50/EG

vormt de basis voor een nieuw

luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese

Unie. Globaal kader waarmee EU

luchtkwaliteit beoordeelt en beheert

ja een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In het MER

zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge van het bedrijf

te verwachten valt // (discipline lucht en mens)

Mestdecreet en

uitvoeringsbesluiten

heeft tot doel de bescherming van het

leefmilieu tegen verontreiniging als

gevolg van productie en gebruik van

meststoffen

ja het bedrijf dient de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline

lucht, water, bodem en fauna en flora)

Wetgeving grondwater (sinds 1999 opgenomen in Vlarem-

wetgeving)

ja het bedrijf beschikt over een grondwaterwinning en dient aldus de geldende

wetgeving na te leven // (discipline water)

Bescherming oppervlaktewater (waterkwaliteitsdoelstellingen en

lozingsvoorwaarden opgenomen in Vlarem

II)

ja voorliggend bedrijf kan een risico inhouden naar

oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)

Bestemming en

milieukwaliteitsnormen

duidt bestemming oppervlaktewater aan

(milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II)

ja binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Bovenchelde (300 m ten

N), de Rhosnes (365 m ten W) en de Sortbeek (565 m ten NO) gelegen (Bijlage



oppervlaktewater 6). Voor deze waterlopen geldt de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling //

(discipline water)

Decreet integraal waterbeleid

(incl. de Watertoets)

bevat bepalingen betreffende het

gecoördineerd en geïntegreerd

ontwikkelen, beheren en herstellen van

watersystemen. Het decreet reikt tevens

een aantal instrumenten aan die een

sleutelrol moeten spelen in het Vlaamse

waterbeleid, o.a. de Watertoets

ja het project moet getoetst worden aan de bepalingen opgenomen in de

Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de

Watertoets, discipline water)

Uitvoeringsbesluit van de

Watertoets (B.S. 31/10/2006)

het besluit geeft de lokale, provinciale en

gewestelijke overheden, die een

vergunning moeten afleveren, richtlijnen

voor de toepassing van de Watertoets.

Het besluit gepubliceerd in het Belgisch

Staatsblad van 31 oktober 2006 treedt in

werking op 1 november 2006

ja de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen,

programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te

beoordelen en daarover te adviseren // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader

van de Watertoets, discipline water)

Besluit van de Vlaamse regering

van 1 oktober 2004 houdende

vaststelling van een gewestelijke

stedenbouwkundige verordening

inzake hemelwaterputten,

infiltratievoorzieningen,

buffervoorzieningen en

gescheiden lozing van afvalwater

en hemelwater

de verordening bevat minimale

voorschriften voor de lozing van niet-

verontreinigd hemelwater, afkomstig van

verharde oppervlakken. Het algemeen

uitgangsprincipe hierbij is dat

hemelwater in eerste instantie zoveel

mogelijk gebruikt wordt. In tweede

instantie moet het resterende gedeelte

van het hemelwater worden geïnfiltreerd

of gebufferd, zodat in laatste instantie

slechts een beperkt debiet vertraagd

wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de

overloop van de hemelwaterput en de

infiltratievoorziening dient aan dit

principe te beantwoorden

ja Bij het voorliggende project worden geen stallen opgericht, uitgebreid of

vernieuwd, maar in het kader van de bouwvergunning van 1992, is het bedrijf

verplicht een hemelwaterput van minstens 75 m³ aan te leggen// (discipline

water)

Natuurbeheerrecht

- Decreet betreffende het

natuurbehoud en het natuurlijk

milieu

centraal staan een planmatige aanpak

(natuurbeleidsplan), een horizontaal

beleid (‘stand-still’ principe) en een

gebiedsgericht beleid

ja Op Vlaams grondgebied ligt op 330 m ten W het VEN-gebied ‘De West-Vlaamse

Scheldevallei’. In dit gebied zijn enkele gebieden aangeduid als

natuurreservaat ‘West-Vlaamse Scheldemeersen’. Verder is op 975 m ten ZO

tevens het VEN-gebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere

Zuidvlaamse bossen’ gelegen. Dit VEN-gebied overlapt gedeeltelijk met het

gelijknamige habitatrichtlijngebied die op minimaal 995 m van het bedrijf

gelegen is. In Wallonië is op minimaal 360 m ten W van het bedrijf het

natuurreservaat en Natura 2000-gebied ‘Pays Des Collines’ gelegen. //

(discipline lucht, fauna en flora)

- Vlaamse en/of erkende terreinen, van belang voor behoud en ja op ongeveer 1 km ten N van het bedrijf komen onderdelen van het



natuurreservaten ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die

aangewezen of erkend zijn door Vlaamse

regering

reservaatsgebied ‘West-Vlaamse Scheldemeersen’ voor // (discipline fauna en

flora)

- Ramsargebieden overeenkomst inzake watergebieden die

van internationale betekenis zijn. In het

bijzonder als woongebied voor

watervogels

neen binnen een straal van 5 km rond het bedrijf bevinden zich geen

Ramsargebieden // (discipline lucht, fauna en flora)

- Regionale Landschappen duurzaam samenwerkingsverband gericht

op behoud van streekeigen karakter,

bevorderen natuureducatie, recreatief

medegebruik, ontwikkeling kleine

landschapselementen, …

ja De gemeente Kluisbergen maakt onderdeel uit van het Regionaal Landschap

‘Vlaamse Ardennen’. Het Regionaal Lanschap Vlaamse Ardennen engageert zich

om de natuurlijke troeven van deze streek te beschermen. Dat doen ze door

overheid, bewoners en bezoekers van de streek te betrekken in concrete

projecten die in een duurzame streekontwikkeling passen. Op Waals

grondgebied maakt Mont de l’Enclus deel uit van het ‘Parc naturel du Pays des

Collines’ // (discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie)

Beschermde monumenten,

landschappen en/of stads– of

dorpsgezichten: decreet van

03/03/1976 tot bescherming van

Monumenten en Stads- en

Dorpsgezichten; decreet van

16/04/1996 betreffende

landschapszorg; conventie van

Malta en decreet

erfgoedlandschappen

ter bescherming van monumenten en

stads- en/of dorpsgezichten en

landschappen; instandhouding, herstel en

beheer van beschermde landschappen

ja Binnen een straal van 1 km zijn er geen beschermde monumenten,

landschappen en/of stads- of dorpsgezichten gelegen. Het bedrijf ligt evenwel

op 380 m van de relictzone R34001 ‘Scheldevallei van Berchem tot

Oudenaarde’ die zich uitstrekt van het zuidwesten tot noordoosten van het

studiegebied. Op 170 m, gesitueerd in dezelfde zone dan de relictzone R34001,

bevindt zich de landschappelijke ankerplaats A34002 ‘Scheldemeanders

Avelgem’. Tenslotte bevinden zich twee lijnrelicten binnen het projectgebied,

nl. L13401 ‘Schelde’ en L30055 ‘Spoorlijn 85 Avelgem-Herseaux’,

respectievelijk op 350 m en 790 m gelegen van het bedrijfscentrum //

(discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie)

Decreet op het archeologisch

patrimonium van 30/06/1993

regelt de bescherming, het behoud en de

instandhouding, het herstel en het

beheer van het archeologisch

patrimonium

neen voor de gevraagde uitbreiding zijn geen grondwerken verreist. De kans op

archeologische vondsten is bijgevolg nihil // (discipline landschap, bouwkundig

erfgoed en archeologie)

Decreet betreffende voorkoming

en beheer van afvalstoffen

decreet ter voorkoming, beheer en

verwijdering of nuttige toepassing van

afvalstoffen, met als doel de gezondheid

van mens en milieu te vrijwaren tegen

schadelijke invloeden van afvalstoffen en

verspilling van grondstoffen en energie

tegen te gaan

ja de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen dienen

gerespecteerd te worden // (discipline lucht)

Bodemdecreet decreet dat moet toelaten beslissingen

inzake bodemsanering op systematische

wijze te treffen, prefinanciering ervan te

verzekeren en kosten daarvan te verhalen

neen volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de

categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend

bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Voor de inrichting zijn geen

bodemonderzoeksplichtige rubrieken aanwezig. // (discipline bodem)

Verordening (EG) 1069/2009:

Gezondheidsvoorschriften inzake

verordening met als doel vaststelling van

gezondheidsvoorschriften voor niet voor

menselijke consumptie bestemde

ja implementatie via Mest- en Afvalstoffendecreet



niet voor menselijke consumptie

bestemde dierlijke bijproducten

dierlijke producten, dit met het oog op

het verzekeren van een hoog niveau van

gezondheid en veiligheid in de gehele

voedselketen

Bosdecreet het bosdecreet heeft tot doel het

behoud, de bescherming, de aanleg en

het beheer van de bossen te regelen. Het

behandelt alle bossen in Vlaanderen

neen binnen een straal van 1,5 km bevinden zich volgens het gewestplan geen

bosgebieden // (discipline lucht, fauna en flora)

Koninklijk besluit betreffende de

bescherming van varkens in

varkenshouderijen

bepaalt o.a. de verplichting van

groepshuisvesting voor dragende zeugen

vanaf 2013 en de minimum oppervlakte

per dier

ja Het bedrijf dient zich te houden aan de verplichtingen opgenomen in het KB

Wet betreffende bescherming en

welzijn van dieren en betreffende

bescherming van voor

landbouwdoeleinden gehouden

dieren

verdeelt dieren in 5 categorieën, met

hieraan verbonden een aantal

voorwaarden voor bescherming van

dierenwelzijn

ja varkens behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop volgens de

wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde voorwaarden, dienen

gerespecteerd te worden (voldoende bewegingsvrijheid voorzien, goede

klimaatregeling, goede voedingswijze, ...) door de inrichting // (beschrijving

bedrijf, ontwikkelingsscenario’s)

Zoneringsplan geeft weer in welke zuiveringszone een

woning gelegen is en werd opgesteld in

samenwerking tussen de gemeente en de

VMM in de periode 2006 – 2008

ja de inrichting is gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied. Dit wil

zeggen dat er op termijn een collectieve afvalwaterzuivering (via riolering)

voorzien wordt// (discipline water)

NEC-richtlijn impliceert het opnemen van bindende

emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en

NHз in Vlarem II (emissie-

reductieprogramma’s, zie Vlarem II)

ja de emissies ten gevolge van de landbouwinrichting zullen specifiek beschouwd

worden in het MER // (discipline lucht)

Nitraatrichtlijn heeft als doel waterverontreiniging

veroorzaakt door nitraten uit agrarische

bronnen te verminderen en verdere

verontreiniging van die aard te

voorkomen

ja implementatie via Mestdecreet

Ministerieel besluit van

19/03/2004, bijlage 1, BS

14/10/2004

lijst van stalsystemen voor

ammoniakreductie, nieuwe stallen die

gebouwd worden of grondig gerenoveerd

worden, dienen ammoniakemissiearm

uitgevoerd te worden

ja hoewel het project geen uitbreiding in infrastructuur betreft voorziet het

luchtwassers op de bestaande stallen // (beschrijving bedrijf, discipline lucht,

fauna en flora)

Decreet van 16/04/1996

betreffende de Landschapszorg,

gewijzigd bij decreet van

18/051999, 8/12/2000,

21/12/2001, 19/07/2002 en

13/02/2004)

regelt de bescherming van de in het

Vlaamse Gewest gelegen landschappen,

de instandhouding, het herstel en het

beheer van beschermde landschappen,

ankerplaatsen en erfgoedlandschappen

en stelt maatregelen vast voor de

ja de uitbreiding kan, door het plaatsen van de luchtwassers, een visuele impact

hebben en een invloed uitoefenen op het omliggende landschap // (discipline

landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)



bevordering van de algemene

landschapszorg

2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden

Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden

beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)

Ruimtelijk Structuurplan

Vlaanderen (RSV)

geeft een visie op de ruimtelijke

ontwikkeling van Vlaanderen en legt de

krachtlijnen vast van het ruimtelijk

beleid naar de toekomst

ja om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de

functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden, met name

de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het wonen en werken.

Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld dat verdere exploitatie

en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan, doch dat voor nieuwe

bedrijven dient gestreefd te worden naar het bundelen ervan in speciale

agrarische bedrijfszones // (alle disciplines)

Provinciaal Ruimtelijk

Structuurplan (PRSP)

geeft een visie op de ruimtelijke

ontwikkeling van de provincie en legt de

krachtlijnen vast van het ruimtelijk

beleid naar de toekomst

ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)

Het PRSP Oost-Vlaanderen vermeldt een aantal doelstellingen:

- realiseren van gebiedsgebonden potenties in de landen tuinbouw: via

gebiedsgerichte en sectorgerichte maatregelen moet de agrarische

macrostructuur versterkt worden. Door te komen tot een proactief

ontwikkelingsmodel voor de landen tuinbouw, kan voldoende tegengewicht

worden gegeven aan de externe druk op het landen tuinbouwareaal;

- strategie voor het behoud van de landbouw in de valleigebieden: de

landbouw moet rekening houden met de beperkingen die in het kader van

natuurontwikkeling aan de bedrijfsvoering gesteld worden (bemesting,

mestafzet, ...). Binnen de valleigebieden is het wenselijk dat de (provinciale)

overheid maatregelen neemt waarbij de landbouwers ondersteund en begeleid

worden bij het inpassen van (natuur)doelstellingen in de agrarische

bedrijfsvoering;

- coherent beleid t.a.v. de verbrede taakstelling van de landen tuinbouw: een

coherent beleid t.a.v. het multifunctionele takenpakket moet de landen

tuinbouwer de kans geven zich als economisch leefbare entiteit te ontwikkelen

in functie van de nieuwe behoeften. In dit verband is het belangrijk dat er een

afstemming gebeurt tussen de verschillende beleidsdomeinen die een impact

hebben op de landen tuinbouw;

- creëren van ontwikkelingsmogelijkheden voor landen tuinbouwbedrijven

gelegen in gebieden waar landen tuinbouw niet de hoofdfunctie is en voor

aan de landen tuinbouw aanverwante activiteiten: voor de toekomstgerichte

landen tuinbouwbedrijven die gelegen zijn in gebieden waar landen

tuinbouw niet de hoofdfunctie is, moeten binnen bepaalde randvoorwaarden



ontwikkelingsmogelijkheden voorzien worden

Gemeentelijk Ruimtelijk

Structuurplan (GRSP)

beschrijft de ruimtelijke structuur en

visie op de gewenste ruimtelijke

ontwikkeling, enz. op gemeentelijk

niveau

ja algemeen relevant // (alle disciplines)

Het GRSP van Kluisbergen werd op 4 maart 2010 definitief vastgesteld

Gemeentelijk Ruimtelijk

Uitvoeringsplan (GRUP)

ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt in

uitvoering van het GRSP

neen er zijn geen GRUP’s die betrekking hebben op het bedrijf of de

bedrijfsomgeving

Vlaams milieubeleidsplan 2011 –

2015

bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams

Gewest, alsmede provincies en

gemeenten in aangelegenheden van

gewestelijk belang, dient te voeren

ja in het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei

2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn

richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen

worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en

vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan

bod komen. Specifiek voor landbouw, worden landbouwers verder gestimuleerd

om milieukundige randvoorwaarden, in aanvulling op deze bepaald in de

regelgeving (m.i.v. Europese Verordeningen en Richtlijnen), mee in overweging

te nemen bij het nemen van operationele beslissingen in de bedrijfsvoering

(zoals teeltkeuze, bodembewerking, bemesting, …). Hiertoe wordt ook gezocht

naar een groter draagvlak voor dit soort van landbouwpraktijken bij de land-

en tuinbouwers. Ook anderen (consumenten, natuursector, …) dienen

geïnformeerd en gesensibiliseerd te worden over duurzame landbouw- en

voedselsystemen. Een geïntegreerde aanpak wordt voorzien met aandacht voor

bodem (organische stof, verdichting, erosie, versnippering, biodiversiteit,

bestrijdingsmiddelen, fosfaataanrijking, nitraatresidu’s en verzuring, …), water

(nitraat, fosfaat, bestrijdingsmiddelen, …), lucht (ammoniakverliezen, fijn

stof, …) en natuur (instandhouding van biodiversiteit en natuurwaarden, …).

Hoewel relevante instrumenten en samenwerking tussen landbouw en

leefmilieu zowel op beleidsmatig vlak als op het terrein op zich al bestaan, zit

hier het vernieuwende in een verruimde en verbeterde doorwerking ervan in

Vlaanderen. Hiertoe zullen initiatieven genomen en ondersteund worden voor

het ontwikkelen en verder laten doorwerken van voorbeeldpraktijken en (eco-

)innovaties. Daarbij worden partnerschappen opgezet (landbouwers-

consumenten, landbouwers-natuurbeschermers, …). Het geheel moet tevens

bijdragen tot een versnelling in de omschakeling naar een meer duurzame

landbouw en voedselproductie in Vlaanderen, en dit in de verschillende

deelsectoren en ketens. Hierbij zal ook ingespeeld worden op opportuniteiten

en uitdagingen die het huidig en toekomstig Europees landbouwbeleid biedt of

zal bieden (bv. inzake klimaatadaptatie, biodiversiteit, …) // (alle disciplines)

Provinciaal Milieubeleidsplan bepaalt het milieubeleid dat de provincie

dient te voeren, binnen de beleidslijnen

van het gewestelijk plan

ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)

Het provinciale landen tuinbouwbeleid draagt duurzaamheid hoog in het

vaandel en tracht een evenwicht te vinden tussen economie en ecologie. Een

nieuwe generatie landbouwers staat immers open voor nieuwe initiatieven. De

provincie wil hen stimuleren, ondersteunen en met hen samenwerken, onder



meer bij het beheren van de open ruimte, het herstel en de bescherming van

het landschap en het creëren van natuurverbindingen.

Diverse acties en projecten zijn opgenomen in het milieubeleidsplan die

rechtstreeks of onrechtstreeks op de landen tuinbouw mikken. Zo wordt de

sector betrokken bij het integraal waterbeleid, meer bepaald bij de opmaak

van deelbekkenbeheerplannen. Er zullen ook ondersteunende en sensibilisatie-

acties worden opgezet rond afvalwater op het landbouwbedrijf, het gebruik

van pesticiden, de verzurende effecten van ammoniakemissies en de

erosieproblematiek.

Vooral voor natuur en landschap is een goede samenwerking met de landen

tuinbouw belangrijk, want in de natuurverbindingsgebieden die de provincie

moet afbakenen en inrichten is landbouw de hoofdfunctie. Onder meer door

het afsluiten van beheersovereenkomsten en het stimuleren van de aanleg en

het onderhoud van kleine landschapselementen kan de provincie

natuurverbindingen creëren. In het kader van het project “agrarisch

natuurbeheer” zullen landschapsbedrijfsplannen worden opgemaakt om de

landbouwbedrijven beter in het landschap in te passen

Gemeentelijk Milieubeleidsplan bepaalt het milieubeleid dat de

gemeente dient te voeren, binnen de

beleidslijnen van het gewestelijk en

provinciaal plan


Gemeentelijk

Natuurontwikkelingsplan (GNOP)

beoogt een doorgedreven natuurbeleid in

de gemeente op zowel korte als lange

termijn; het actieplan vormt daarbij de

uitvoering


(Deel)bekkenbeheerplan in Vlaanderen zijn de stroomgebieden

onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de

waterbeheersplanning vorm krijgt in de

bekkenbeheersplannen. Dit vormt een

allesomvattend plan, die aandacht heeft

voor de kwaliteits- en

kwantiteitsaspacten van zowel

oppervlakte- als grondwater. Ook de

gebruiksfuncties van water en de

ecologie komen aan bod

Ja Voorliggend varkensbedrijf ligt in het stroomgebied van de Schelde //

(discipline water)

Ruimtelijke visie voor landbouw,

natuur en bos – regio Leiestreek

om het buitengebied te vrijwaren voor de

essentiële functies landbouw, natuur en

bos. Om dit doel te bereiken wordt er in

Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied,

150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha

bosgebied en 34.000 ha andere

groengebieden vastgelegd in


de inrichting is gelegen in de deelruimte ‘Scheldevallei Ruien”. In het gebied

waar het bedrijf gelegen is, wordt gestreefd naar het behoud en versterking

van gevarieerde (open/halfopen) valleilandschappen met ruimte voor

waterberging



bestemmingsplannen

Natuurinrichtingsproject het doel is een gebied optimaal inrichten

in functie van behoud van bestaande

natuur, maar ook herstel en ontwikkeling

van natuur en het beheer nadien (zie

natuurdecreet)

neen in de omgeving van het bedrijf komen geen natuurinrichtingsprojecten voor

Landinrichtingsproject het doel is de inrichting van landelijke

gebieden te realiseren overeenkomstig de

bestemmingen toegekend door

ruimtelijke ordening

neen in de omgeving van het bedrijf komen geen landinrichtingsprojecten voor

Ruilverkavelingsproject ruilverkavelingsprojecten beogen meer

dan een eenvoudige

perceelshergroepering. Zij zorgen voor de

herstructurering van het landbouwgebied

passend in een multi-functionele

inrichting van het buitengebied

neen in de omgeving van het bedrijf komen geen ruilverkavelingsprojecten voor

Landschapsatlas geeft aan waar historisch gegroeide

landschapsstructuur tot op vandaag

herkenbaar gebleven is en duidt deze aan

als relicten en/of ankerplaatsen

ja het bedrijf ligt op 380m van de relictzone R34001 ‘Scheldevallei van Berchem

tot Oudenaarde’ die zich uitstrekt van het zuidwesten tot noordoosten van het

studiegebied. Op 170m, gesitueerd in dezelfde zone dan de relictzone R34001,

bevindt zich de landschappelijke ankerplaats A34002 ‘Scheldemeanders

Avelgem’. Tenslotte bevinden zich twee lijnrelicten binnen het projectgebied,

nl. L13401 ‘Schelde’ en L30055 ‘Spoorlijn 85 Avelgem-Herseaux’,

respectievelijk op 350 m en 790 m gelegen van het bedrijfscentrum (bijlage

7).// (discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie).

Visiedocument voor

administratief overleg: “De weg

naar een duurzaam geurbeleid”,

nieuwe versie september 2008.

Samen met het Advies van de

Mina-raad van 29 april 2009 vormt

dit de basis voor de

implementatie van het geurbeleid

tracht geurnormen op te stellen voor

nieuwe en bestaande veeteeltbedrijven.

Implementatie in de Vlaamse wetgeving

wordt verwacht

ja het veeteeltbedrijf produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die

eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In de discipline lucht

(hoofdstuk 7) zal nagegaan worden hoe de inrichting voldoet aan de

beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen //

(discipline lucht)

Saneringsplan fijn stof voor de

zones met overschrijding in 2003

en aanpak fijn stofproblematiek

in Vlaanderen

focus op luchtkwaliteitsnormen voor PM10

en PM2,5

ja de inrichting draagt bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)

Omzendbrief LNE/2001/1:

milieueffectbeoordeling en

vergunningverlening voor

bepaalde projecten

verduidelijking van het juridisch kader

van de milieueffectbeoordeling en

vergunningverlening voor bepaalde types

van projecten ten gevolge rechtspraak

van het Hof van Justitie over richtlijn

85/337/EEG

neen het voorliggende project valt onder 21 c) uit de lijst van bijlage I “installaties

voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij”.

Het voorliggende project valt dus niet onder het toepassingsgebied van de

genoemde omzendbrief



Vlaams Klimaatsbeleidsplan 2013

– 2020

het Vlaams Klimaatsbeleidplan 2013 –

2020 bestaat uit een Vlaams

Mitigatieplan en een Vlaams

Adaptatieplan. De eerste heeft als

doelstelling de uitstoot van

broeikasgassen te verminderen. Hierbij

wordt vooral gefocust op sectoren die

niet onder het Europees

emissiehandelsysteem voor bedrijven

vallen, zoals landbouw. Het

Adaptatieplan heeft als doelstelling om

voor te bereiden op

klimaatsveranderingen. Hierbij wordt

vooral gefocust op waterbeheer in

natuur- en landbouwgebieden.

ja door de uitbating zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van

broeikasgassen // (discipline lucht)

het bedrijf verbruikt eveneens water // (discipline water)

BBT’s en BREF’s geven op Vlaams en Europees niveau aan

welke best beschikbare technieken

(BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan

voor een aantal specifieke

productieprocessen

ja in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s uit studies

voor de veeteeltsector (o.a. BBT ‘Veeteelt’ en het BREF-document ‘Intensive

Livestock Farming’)

de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste

luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste

hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de reductie

van emissies vanuit stallen werd de reductie van de ammoniakuitstoot

genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die de uitstoot van ammoniak

beperken, ook de uitstoot van de andere gasvormige stoffen zullen

verminderen. Andere milieu-effecten hebben te maken met stikstof- en

fosforemissies naar de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater als

gevolg van de bemesting van het land. Bij het terugdringen van deze emissies

gaat het niet alleen om het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal

geproduceerde mest, maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten

van activiteiten, inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te

beperken // (alle disciplines)

RIE (Richtlijn Industriële Emissies) verplicht de lidstaten van de EU om grote

milieuvervuilende bedrijven te reguleren

middels een integrale vergunning

gebaseerd op de beste beschikbare

technieken (BBT). Deze verplichting is

overgenomen in titel I van VLAREM,

Artikel 41bis

ja algemeen relevant

deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution Prevention and

Control(IPPC)-richtlijn op. De RIE-richtlijn omvat naast de IPPC- richtlijnen nog

zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de

Afvalverbrandings-richtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor

de titaniumdioxide-industrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om

grote emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren.

voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de letter X

zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen :

1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden geregeld

getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure vermeld in



artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties gebeurt een eerste

toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007;

2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als :

a) de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van dien aard is

dat de bestaande emissiegrenswaarden in de vergunning gewijzigd of

nieuwe emissiegrenswaarden opgenomen moeten worden;

b) belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken een

significante beperking van de emissies zonder buitensporige kosten

mogelijk maken;

c) bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing van

andere technieken vereist;

d) nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen

Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen moeten

aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een BREF binnen een

periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene BREF. Of bestaande

stallen al dan niet zouden moeten aangepast of omgebouwd worden naar

emissiearme stallen zal dus bepaald worden door wat deze BREF definieert als

zijnde BBT en met name of een emissiearme stal BBT is in alle gevallen of

enkel bij nieuwbouw

Waterbeleidsnota de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005

goedgekeurd door de Vlaamse Regering

en is van wezenlijk belang voor de

uitvoering van het decreet Integraal

Waterbeleid. In de waterbeleidsnota

tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen

uit van haar visie op het waterbeleid in

Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft

naar een evenwicht tussen de

ecologische, sociale en economische

functies van watersystemen

ja de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen:

- terugdringen van risico’s die de veiligheid aantasten; het

voorkomen, het herstellen en waar mogelijk het ongedaan maken

van watertekort;

- water voor de mens: de scheepvaart bevorderen, duurzame

watervoorziening, water voor landbouw en industrie, onroerend

erfgoed, watergebonden recreatie, water voor de huishoudens;

- de kwaliteit van water verder verbeteren;

- duurzaam omgaan met water: sluitend voorraadbeheer, zuinig en

efficiënt watergebruik;

- voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid: integrale aanpak

waterketen; geïntegreerd waterlopenbeheer; juridische,

organisatorische, financiële en wetenschappelijke onderbouwing

versterken; verregaande afstemming van het waterbeleid met de

ruimtelijke ordening; maatschappelijk aanvaard waterbeleid

voeren, meewerken aan een internationaal waterbeleid //

(discipline water)

Omzendbrief LNE 2012/1:

milderende maatregelen voor

geuremissies die afkomstig zijn

van bestaande varkens- en

pluimveestallen in Vlaanderen

oplijsting van de actuele en economisch

haalbare technische en organisatorische

maatregelen ter beperking van de

geuremissie bij bestaande varkens- en

pluimveestallen. Deze omzendbrief geldt

ja gezien op het bedrijf momenteel traditionele stallen aanwezig zijn , kunnen de

milderende maatregelen voorgesteld in de omzendbrief toegepast worden

//(discipline lucht)



enkel voor stallen die nog niet

ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd én

waartegen klachten inzake geurhinder

werden geuit


3 Projectbeschrijving

3.1 Historiek

De eerste vergunning voor het houden van varkens op de inrichting dateert van 21 maart 1980 voor het

houden van 2.400 andere varkens. In 1992 werd een vergunning verleend voor het houden van 4.000

varkens, maar na beroep van omwonenden wordt de verleende vergunning beperkt tot 31 december

2003 en wordt gesteld dat m.b.t. de geurhinder de BBT moet worden toegepast. In 2003 werd een

hervergunningsaanvraag ingediend en geweigerd, wegens te grote negatieve impact op mens en

leefmilieu. Na beroep van de exploitant wordt in 2004 een hervergunning voor 4.000 andere varkens

bekomen. Op 26 maart 2009 werd de milieuvergunning voor dit bedrijf, verkregen in 2004, vernietigd

door de Raad van State, omwille van het ontbreken van een MER. Het bedrijf moet volledig gestopt

worden tegen 15 januari 2010. Er wordt een nieuwe milieuvergunningsaanvraag ingediend onder de

MER-drempel voor het houden van 3.000 varkens. Deze wordt verkregen op 8 oktober 2009 voor een

termijn van 3 jaar, in afwachting van het MER.

In 2010-2011 werd een MER opgesteld voor dit bedrijf (PRMER-0448). Dit MER kaderde in de

milieuvergunningsaanvraag voor het houden van 4.000 andere varkens. Nadat het MER werd

goedgekeurd, werd een milieuvergunningsaanvraag ingediend voor het houden van 4.000 andere

varkens. Bij de vergunningsaanvraag werd naast het goedgekeurde MER tevens een bijkomende

geurstudie toegevoegd, met verschillende scenario’s om de geuremissie en stof- en ammoniakemissie

van het bedrijf te reduceren. Er werd, op 31 januari 2013, een proefvergunning verleend voor het

houden van 3.448 andere varkens. Deze vergunning is geldig tot 31 januari 2015. In de proefvergunning

werd opgenomen dat een luchtwasser voorzien moest worden op stal 3 en 4. Voor deze luchtwasser te

plaatsen is echter een bouwvergunning nodig, wat niet verleend kan worden met een proef-

milieuvergunning. Momenteel worden dus 3.000 andere varkens gehouden op het bedrijf in zes

traditionele stallen.

3.2 Verantwoording project

Het bedrijf Lauwers nv beschikt momenteel over een proefvergunning voor het houden van 3.448



bouwvergunning noodzakelijk is, en deze niet verleend kan worden aan de hand van de

proefvergunning, is dit momenteel nog niet gerealiseerd. De verdere opvulling tot 3.448 dieren door

extra dieren te huisvesten in de desbetreffende twee stallen wordt, zolang de luchtwasser niet

voorzien kan worden, niet uitgevoerd, waardoor het totaal dieraantal in de huidige situatie beperkt

blijft tot 3.000 vleesvarkens, gehuisvest in zes traditionele stallen.





situatie zoals ze nu vergund is in de proefvergunning. Binnen een periode van 5 jaar zou het bedrijf

een tweede luchtwasser voorzien op twee stallen (stal 5 en 6). Na het realiseren van deze tweede




zouden 4.228 mestvarkens worden gehouden op het bedrijf.

De gebruikte luchtwassers zullen de geuremissie met minimaal 75 % reduceren, de ammoniakemissie

met minimaal 85 % en de stofemissie met minimaal 80 % (zie bijlage 8). De gewenste situatie zal in


verschillende stappen en over een tijdspanne van 10 jaar gerealiseerd te worden. Voor elke stap zal

geëvalueerd worden of er nieuwe, minstens evenwaardige, technologieën ter beschikking zijn die

kunnen toegepast worden op het bedrijf.

Er wordt geopteerd voor dit stappenplan omdat de plaatsing van de luchtwassers een grote investering

met zich meebrengen. Daarnaast dienen alle stallen tevens technisch aangepast te worden om de lucht

centraal te kunnen afzuigen naar de luchtwasser. Hierdoor is het wenselijk om de aanpassingen in

verschillende stappen door te voeren.

Om een luchtwasser te voorzien op stal 1 en 2 dient er parallel aan deze stallen een luchtkanaal

voorzien te worden en dit ten zuidwesten van de stallen. Het luchtkanaal zal dus deels op de oprit

gelegen zijn. In eerdere procedures werd berekend dat het kanaal 2 m breed zou moeten zijn.

Hierdoor werd de toegankelijkheid van het bedrijf gehypothekeerd en deze optie werd dus als niet

technisch haalbaar geacht. Nu zal getracht worden om het kanaal 1,5 m breed te maken, waardoor er

net voldoende ruimte zal zijn voor vrachtwagens om (weliswaar achteruit) het bedrijf op te rijden.

Draaien ter plaatse zal niet langer mogelijk zijn op het bedrijf zelf.

De belangrijkste wijzigingen inzake vergunningsplichtige rubrieken betreffen de uitbreiding in dieraantal

en de grondwaterwinning. Voor het overige zijn er geen wijzigingen gepland inzake vergunningsplichtige

rubrieken. Er wordt tevens een hernieuwing van alle rubrieken aangevraagd.

Het bedrijf Lauwers (met verschillende afdelingen) beschikt in totaal over 446.560,36 NER-Dv. Van deze

NER’s werden er in 2013 324.560,77 toegekend en was er dus een overschot 122.257,67 NER’s. Rekening

houdend met het feit dat de NER-Dv voor andere varkens 18,33 bedraagt, is er bijgevolg nog ruimte voor

6.670 mestvarkens extra. Het bedrijf heeft dus voldoende NER’s voorhanden om de uitbreiding te

verwezenlijken.

In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de huidige (werkelijke) situatie en de gewenste

situaties van dit project. Omdat het een vroegtijdige hernieuwing betreft, dient ook het nulalternatief

in overweging genomen te worden. Het bedrijf is momenteel echter nog vergund tot 2015. Indien de

vergunning niet verleend wordt, dan kan het bedrijf niet verder exploiteren.

3.3 Bedrijfsinfrastructuur

Foto’s van de inrichting en de omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 9. Grondplannen van het bedrijf

worden gegeven in Bijlage 10. In Tabel 8 wordt de bedrijfsinfrastructuur in deze situaties weergegeven.

Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur

huidige situatie vergunde situatie fase 1 fase 2

verdeling dieren:

stal 1 440 mestvarkens 440 mestvarkens 440 mestvarkens 644 mestvarkens






TOTAAL 3.000 mestvarkens 3.448 mestvarkens 3.840 mestvarkens 4.228 mestvarkens

mestopslag:



stal 1 581 m³ 581 m³ 581 m³ 581 m³

stal 2 581 m³ 581 m³ 581 m³ 581 m³

stal 3 727 m³ 727 m³ 727 m³ 727 m³

stal 4 645 m³ 645 m³ 645 m³ 645 m³

stal 5 606 m³ 606 m³ 606 m³ 606 m³

stal 6 584 m³ 584 m³ 584 m³ 584 m³

spuiopslag 0 m³ 1.226 m³ 1.226 m³ 1.226 m³

opslag brandstof

3 x 1.200 l petroleum

(bovengronds,

dubbelwandig)


(bovengronds,

dubbelwandig)


(bovengronds,

dubbelwandig)


(bovengronds,

dubbelwandig)

silo’s

12 torensilo’s met

totale

opslagcapaciteit 138

ton


totale


ton


totale


ton


totale


ton

grondwaterwinning

boorput: 7.448 m³/j

en 30 m³/d

quartair


en 30 m³/d

quartair

boorput: 8.700m³/j

en 35 m³/d

quartair


en 44 m³/d

quartair

opvang regenwater 75 m³ 75 m³ 629 m³ 629 m³

De bestaande stallen zijn momenteel allen traditionele stallen, die alle natuurlijk verlucht worden.

In de vergunde situatie (proefvergunning) wordt een combiwasser voorzien die de lucht van stal 3 en

stal 4 behandelt. Deze luchtwasser is momenteel nog niet aanwezig, om de eerder vermelde reden. In

de gewenste situatie fase 1 wordt één bijkomende luchtwasser voorzien die de stallucht van stal 5 en

stal 6 behandelt. In de gewenste situatie fase 2 wordt nog een bijkomende luchtwasser voorzien die de

stallucht van stal 1 en 2 behandelt, waardoor de stallucht van alle stallen behandeld zal worden in

deze fase. Gezien het plaatsen van deze luchtwassystemen op dergelijke stallen technische

aanpassingen en een grote investering met zich meebrengt, wordt geopteerd om de vergunde situatie

zo snel mogelijk uit te voeren, fase 1 binnen 5 jaar en fase 2 binnen 10 jaar.

Als luchtwassysteem wordt, na onderzoek van de leverancier, geopteerd voor een gecombineerd

luchtwassysteem 85 % ammoniakemissiereductie met watergordijn en biologische wasser (zie Bijlage

8). Er dient bijgevolg geen zuur aangewend te worden. Het spui van deze wassers mag in principe

opgeslagen worden in de mestkelder. Hier wordt, vanwege de beperkte capaciteit van de mestkelders,

geopteerd om het spui in een aparte opvang op te slaan.

Alle mest wordt, samen met het reinigingswater, opgeslagen in de onderliggende mestkelders. De mest

wordt gedeeltelijk verwerkt (ongeveer 35 %) en gedeeltelijk uitgereden via burenregeling (ongeveer 65

%). De percentages van verwerking en uitrijden verschillen van jaar tot jaar. Dit is afhankelijk van de

weersomstandigheden en de hoeveelheid beschikbaar land om de mest uit te rijden.

In de bedrijfswoning zijn vier personen woonachtig. Huishoudelijk afvalwater wordt via een septische

put geloosd in de gracht.

In de huidige situatie zijn drie petroleumtanks aanwezig (3 x 1.200 l). De petroleum wordt toegepast

als brandstof voor de mobiele verwarmingstoestellen. De tanks zijn alle dubbelwandig en bovengronds.

Dit blijft zo in de gewenste situatie.

Het bedrijf beschikt momenteel over een niet-gekoelde kadaversopslag. Dit blijft zo in de gewenste

situatie. De kadavers worden op geregelde tijdstippen opgehaald door Rendac.


Het bedrijf pompt water uit één put, en dit uit het quartair aquifersysteem en van op een diepte van

10 m (7.448 m³/j, 30 m³/d). Naar de toekomst toe wenst de exploitant de winning uit te breiden tot

een totaal van 11.000 m³/j (44 m³/d). Dit zal binnen dezelfde pompput gebeuren.

Momenteel wordt op het bedrijf regenwater, grondwater en leidingswater toegepast op het bedrijf.

Het grondwater wordt in de huidige situatie toegepast als drinkwater voor de dieren. Het regenwater

wordt aangewend als reinigingswater. Het leidingswater wordt toegepast in het huishouden. In de

gewenste situatie zal het grondwater in eerste plaats toegepast worden als drinkwater voor de dieren.

Als reinigingswater zal gebruik gemaakt worden van regenwater. Als waswater voor de luchtwassers zal

zo veel mogelijk regenwater toegepast worden. Er is echter onvoldoende regenwater beschikbaar om

aan de dagelijkse waterbehoefte van alle laagwaardige toepassingen te voldoen (zelfs indien het water

van alle staldaken wordt opgevangen). Het regenwater zal bijgevolg waar nodig aangevuld worden met

grondwater.

Rondom het bedrijf is een groenscherm aanwezig. Dit wordt verderop bij de discipline Landschap,

Bouwkundig Erfgoed en Archeologie (hoofdstuk 12) verder in detail besproken.

3.4 Capaciteit

Het Koninklijk besluit betreffende de bescherming van varkens in varkenshouderijen dd. 15/05/2003

bepaalt dat de minimum oppervlakte voor vleesvarkens 0,65 m² per dierplaats bedraagt. Het

hokoppervlak per dier in de verschillende situatie wordt weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel 9 Hokoppervlak per dier in de verschillende situaties

stal


# dieren hokopp/dier

(m²/dier) # dieren

hokopp/dier

(m²/dier) # dieren

hokopp/dier

(m²/dier) # dieren

hokopp/dier

(m²/dier)

stal 1 440 1 – 1,1 440 1 – 1,1 440 1 – 1,1 644 0,71

stal 2 460 1,05 460 1,05 460 1,05 644 0,75

stal 3 600 1,05 840 0,75 840 0,75 840 0,75

stal 4 520 1,05 728 0,75 728 0,75 728 0,75

stal 5 500 1,05 500 1,05 700 0,75 700 0,75

stal 6 480 1,05 480 1,05 672 0,75 672 0,75

Uit bovenstaande tabel kan afgeleid worden dat in alle situaties de minimumoppervlakte voor

vleesvarkens gerespecteerd wordt.

3.5 Afbraak- en aanlegfase

De gevraagde uitbreiding tot 4.228 vleesvarkens zal gebeuren door de hokken maximaal op te vullen.

Er is aldus geen bijkomende stalinfrastructuur nodig. Voor de plaatsing van de luchtwassers zijn er

evenwel enkele technische ingrepen noodzakelijk. In de gewenste situatie zal wel bijkomende

regenwateropvang en een spuiopvang voorzien worden. Hiertoe zullen wel grondwerken noodzakelijk

zijn.

De werkzaamheden zullen ongeveer één jaar in beslag nemen.

3.6 Exploitatie- en productiecyclus


Het bedrijf is gespecialiseerd in het houden van vleesvarkens. De productiecyclus begint met de

aanvoer van gespeende biggen (op leeftijd van ongeveer 8 weken). Op het bedrijf worden de biggen

verder afgemest tot een gewicht van 100 tot 110 kg. Één ronde duurt ongeveer 4 maanden en 24

dagen, er zijn dus ongeveer 2,5 rondes per jaar. Op het einde van de mestronde worden de slachtrijpe

varkens geladen en afgevoerd naar het slachthuis. Hierna volgt 2 à 3 dagen leegstand. Tijdens het

afmesten wordt rekening gehouden met 3 % uitval. Momenteel worden jaarlijks bijgevolg ongeveer

8.620 vleesvarkens geproduceerd. In fase 1 zullen er dit 9.312 zijn en in fase 2 10.253.

De stallen werden vroeger om de 2 rondes door de exploitant zelf ontsmet (na natte reiniging), dit om

water te besparen.Tevens werd na elke ronde de gang afgespoten om het grof vuil te verwijderen.

Dagelijks werden èn worden de bevuilde vloeroppervlakken ontdaan van overtollige mest. Naar

aanleiding van de omzendbrief geur (LNE/2012) werd beslist om de stallen na elke ronde grondig te

reinigen teneinde de eventuele geurhinder voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken.

De mest geproduceerd door de varkens wordt op het bedrijf Lauwers nv opgevangen in de

mengmestkelders gelegen onder de stallen. Ook het reinigingswater van de stallen komt in deze

mengmestkelder terecht. In de gewenste situatie zal het spui van de luchtwassers in een aparte opvang

opgevangen worden.

3.7 Grondstoffen en residuen

Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke

bedrijfsresultaten, wordt het verbruik opgevolgd door de exploitant. De varkens worden gevoederd

met droogvoer. Het betreft een multifasig (driefasig) voederproces. Het voeder wordt dus aangepast

aan de noden van het varken. Op basis van het gemiddelde voederverbruik per dier (jaarlijks

gemiddeld 700 kg/vleesvarken) en rekening houdend met het werkelijk aantal dieren (huidige situatie)

en maximale vergunde dierhoeveelheid (gewenste situaties), wordt het voederverbruik van de varkens

geschat op 6.034 ton/j in de huidige situatie, 6.720 ton/j in de gewenste situatie fase 1 en 7.399 ton/j

in de gewenste situatie fase 2.

In de huidige situatie wordt grondwater aangewend voor drinkwater van de dieren. Voor het reinigen

van de stallen wordt regenwater toegepast. Enkel in het huishouden wordt leidingwater aangewend.

Het reinigingswater wordt opgevangen in de mestkelders en samen met de mest afgevoerd, er wordt

aldus geen bedrijfsafvalwater geloosd. Aan de hand van de LNE-cijfers kan een berekening gemaakt

worden van het geschatte drinkwaterverbruik (een gedetailleerde afweging t.o.v. de VMM-cijfers en de

BBT-cijfers kan teruggevonden worden in 9.1.4.2.2). Op basis van de LNE-cijfers blijkt dat in de

vergunde situatie 7.448 m³ drinkwater per jaar noodzakelijk is. Naar de toekomst toe zou dit in fase 1

8.294 m³ worden en in fase 2 9.132 m³. Hierbij is de huidige grondwaterwinning ontoereikend, en

daarom wordt een uitbreiding van de capaciteit van de winning aangevraagd. Verder is er in de

vergunde situatie 414 m³ reinigingswater per jaar nodig. In de gewenste situatie fase 1 en fase 2 wordt

dit respectievelijk 461 m³/jaar en 507 m³/jaar. In de aanpalende bedrijfswoning, die bewoond wordt

door vier personen, wordt er jaarlijks ongeveer 120 m³ leidingwater verbruikt. Het huishoudelijk

afvalwater wordt via een septische put geloosd in de gracht. In de huidige situatie is er een

regenwateropvang van 75 m³ aanwezig. Hierin wordt het regenwater dat op de staldaken van de twee

voorste stallen valt opgevangen. Op deze manier kan jaarlijks zo’n 650 m³ regenwater opgevangen

worden. Voor het overige wordt in de huidige situatie regenwater dat op de verharde oppervlakten

valt, afgevoerd naar de nabijgelegen gracht. In de gewenste situatie zal alle regenwater dat op de

staldaken, de externe ventilatiekanalen en de bijkomende wassers valt opgevangen en hergebruikt

worden. In dit geval is er een bijkomende regenwater opvang van 554 m³ nodig en kan jaarlijks zo’n

2.722 m³ regenwater opgevangen worden.


grondwater

7.488

drinkwater 7.448 m³/j

septische put

regenwater

650 m³/j

oppervlaktewater

luchtwassers: 1.234 m³/jaar

reinigingswater: 414 m³/jaar

resten met mest afgevoerd

spuiopslag: 605 m³/jaar

leidingwater 120 m³/j

huishouden

Op basis van leveranciersgegevens zou er jaarlijks voor de werking van de voorziene combi-biologische

luchtwasser in de vergunde situatie zo’n 1.234 m³ waswater nodig zijn, en is er een spuiproductie van

minimaal ongeveer 606 m³ per jaar. In de gewenste situatie fase 1 zal jaarlijks 2.313 m³ waswater

nodig zijn en een minimale spuiproductie van 1.137 m³. In de gewenste situatie fase 2 zal er 3.326

m³/jaar waswater nodig zijn en zal er een minimale spuiproductie van 1.635 m³/jaar zijn.

Als waterbron voor de luchtwasser zal in de eerste plaats gebruik gemaakt worden van regenwater. Dit

wordt, bij nood, aangevuld met grondwater om de goede werking van de luchtwassers te verzekeren.

Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te vinden in onderstaande figuren.

enkel bij tekort aan regenwater

Figuur 2 Waterbalans voor de inrichting in de vergunde situatie, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers


grondwater

7.448 m³/j


septische put

regenwater

650 m³/j

oppervlaktewater

reinigingswater: 360 m³/jaar



huishouden

Figuur 1 Waterbalans voor de inrichting in de huidige situaite, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers


grondwater

8.700 m³/j


septische put

regenwater

2.722 m³/j

oppervlaktewater

luchtwassers: 2.313 m³/jaar

reinigingswater: 461m³/jaar


spuiopslag: 1.137 m³/jaar


huishouden

riolering

Figuur 3 Waterbalans voor de inrichting na realisatie fase 1, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers


Figuur 4 Waterbalans voor de inrichting na realisatie fase 2, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers


Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van de

voederinstallatie. In de huidige situatie wordt jaarlijks ongeveer 25.000 kWh verbruikt. Het

energieverbruik van het bedrijf is in de huidige situatie dus zeer laag. Dit kan verklaard worden door

de afwezigheid van ventilatie in de stallen. Bij bedrijven met een vergelijkbaar aantal varkens en met

mechanische ventilatie is het energiegebruik namelijk grootte-orde 4 tot 5 maal groter. In de gewenste

situatie zullen echter luchtwassers geplaatst worden. Om de lucht door het waspakket te sturen zijn

ventilatoren nodig. Dit zal zorgen voor een groter energieverbruik. Het energieverbruik wordt voorlopig

ingeschat op zo’n 100.000 kWh/j. Er zal zo energie-efficiënt mogelijk gewerkt worden met ondermeer

frequentiegestuurde (energiezuinige en geluidsarme) ventilatoren. Daarnaast zullen de wassers

voldoende groot gedimensioneerd worden, zodat gewerkt kan worden met een kleine tegendruk en de

ventilatoren dus minder energie verbruiken.

De verwarming van de stallen gebeurt met mobiele verwarmingstoestellen die branden op de fossiele

brandstof petroleum. Het jaarlijks verbruik wordt door de exploitant ingeschat ongeveer 6.000 l

petroleum. Dit zal iets minder zijn in de gewenste situaties (ongeveer 5.000 l), omdat de dieren dan

dichter bij elkaar zullen zitten.

Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen is zeer laag. Medicijnen

worden bij noodzaak aangeleverd door de bedrijfsdierenarts en worden bewaard in een koelkast. De

bestrijding van ongedierte gebeurt door een verdelgingsbedrijf d.m.v. rattenvergif. Het

verpakkingsmateriaal wordt verzameld en op gepaste wijze afgevoerd.

Onder de vleesvarkens dient rekening gehouden te worden met een jaarlijkse sterfte van maximaal 3

%. De kadavers worden opgeslagen in een niet-gekoelde opslag en ongeveer twee-wekelijks opgehaald

door Rendac. Het aantal kadavers wordt beperkt door een goede bedrijfsvoering.

Alle mest en het reinigingswater wordt in de mestkelders opgevangen. Mest wordt afgevoerd naar een

externe mestverwerkingsinstallatie (ongeveer 35 %) en deels afgezet via burenregeling (ongeveer 65 %).

Zoals eerder vermeld kunnen deze percentages wijzigen naar gelang de weersomstandigheden en de

hoeveelheid beschikbaar land.


In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en

ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt

weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen).


4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s

4.1 Beschrijving alternatieven

4.1.1 Nulalternatief

Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het m.e.r.-plichtige

project. In dit geval kan het bedrijf niet langer uitgebaat worden. De huidige proefvergunning is nog

geldig tot 31 januari 2015.

4.1.2 Doelstellingsalternatieven

Het bedrijf zal gespecialiseerd blijven in het afmesten van vleesvarkens.

4.1.3 Locatiealternatieven

De gewenste uitbreiding zal verwezenlijkt worden binnen de bestaande stallen. Er zullen bijgevolg

geen locatiealternatieven onderzocht worden.

4.1.4 Uitvoeringsalternatieven

Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van

bedrijfsvoering.

De stallen zullen, in verschillende fases, alle voorzien worden van een combiwasser. Een combiwasser

brengt in principe een geurreductie van minimaal 75 % met zich mee en een ammoniakreductie van

minimaal 85 %, alsook een stofreductie van minimaal 80 %. Het plaatsen van een combiwasser brengt

een hoge kost met zich mee. In eerste instantie dient de combiwasser zelf aangekocht te worden.

Vermits het hier gaat om bestaande stallen en de beschikbare ruimte vrij beperkt is, kan er ook geen

gebruik gemaakt worden van standaardmodellen, maar dienen de wassers op maat gemaakt te

worden. Daarnaast worden de stallen in de huidige situatie natuurlijk geventileerd. Elke stal dient dus

voorzien te worden van mechanische ventilatie, wat de bouw van ventilatiekanalen impliceert, het

voorzien van ventilatoren, regelkasten…. Bij dit alles moet ook een aparte spuiwateropslag naast een

bijkomende regenwateropslag voorzien te worden, wat uiteraard ook extra kosten met zich

meebrengt.

Een voorzichtige berekening leidt tot een extra kost van 500.000 euro voor het voorzien van wassers op

alle stallen. Door het nu gefaseerd plaatsen van die wassers wordt er rekening gehouden met de

zwaarste afschrijvingskosten die gelden in de eerste jaren. Na 5 jaar zijn deze kosten sterk verminderd

wat maakt dat er ruimte vrijkomt voor een bijkomende investering voor de volgende wassers.

Wat duurzaamheid betreft zijn de bestaande stallen gebouwd volgens de code van goede praktijk en

met de nodige gedegen vakmanschap, waarbij gebruik werd gemaakt van degelijke materialen en

technieken. Ze zijn opgebouwd uit baksteen en beton. De technieken die werden gebruikt worden

vandaag de dag nog steeds toegepast en hebben reeds hun nut bewezen. Gezien het lage

energieverbruik in de huidige situatie werd het gebruik van alternatieve energiebronnen zoals

zonnepanelen niet eerder onderzocht. In het kader van voorliggend project werd wel een onderzoek

ingesteld naar het eventueel gebruik van zonnepanelen, gezien het zuiveren van de ventilatielucht

d.m.v. luchtwassers een aanzienlijk hoger energieverbruik met zich mee zal brengen. Uit het

onderzoek bleek echter dat de oriëntatie van de stallen niet gunstig is, waardoor het plaatsen van

zonnepanelen weinig meerwaarde zou betekenen. De ventilatoren die bij de luchtwasser voorzien


worden zullen energiezuinig (frequentiegestuurd) en geluidsarm uitgevoerd worden. De luchtwassers

zullen voldoende groot gedimensioneerd worden, zodat bij lage tegendruk gewerkt kan worden en het

erergieverbruik dus ook lager zal zijn. Daarnaast zal op het bedrijf optimaal gebruik gemaakt worden

van regenwater. Inzake nieuwe constructies en bedrijfsvoering wordt zo duurzaam mogelijk gewerkt op

het bedrijf.

Indien dit nodig blijkt uit de effectbespreking, zullen uitvoeringsalternatieven onderzocht worden. Dit

betreft dan het onderzoeken van het toepassen van bijkomende emissiereducerende maatregelen,

bovenop de reeds genomen maatregelen.

In het MER zal, naast aandacht voor het type stalsysteem, eveneens ingegaan worden op andere

mogelijke milderende maatregelen voor de beperking van de ammoniak- en geuremissie (o.a.

meerfasenvoeding, ...). Indien enkele van deze maatregelen technisch en economisch haalbaar zouden

blijken, zal ernstig in overweging genomen worden of ze niet toegepast kunnen worden. M.a.w. een

inschatting van de relevantie voor emissiereducerende toepassingen zal gemaakt worden, rekening

houdend met de significantie van de in het MER bepaalde effecten en de geschiktheid van de

maatregel als Best Beschikbare Techniek (BBT).

Er zal eveneens een evaluatie gebeuren ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst van Best

Beschikbare Technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van

een vergunning aan een GPBV-bedrijf. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 16.

4.2 Ontwikkelingsscenario’s

4.2.1 Autonome ontwikkeling

Volgens een autonome ontwikkeling worden er voor het voorliggende studiegebied geen relevante

wijzigingen verwacht ten opzichte van de toekomstige situatie. Dezelfde effecten worden van

toepassing geacht zoals deze die in het MER worden beschreven voor de huidige en toekomstige

situatie.

Op 5,4 km ten NW van het bedrijf is het natuurverwervingsgebied ‘Vaarttaluds Moen en Orveytbos’

gelegen. In natuurverwevingsgebieden kan de natuur duurzaam in stand gehouden worden zonder dat

dit zware gevolgen heeft voor andere functies zoals landbouw, bosbouw of recreatie. Deze functies

verdringen op hun beurt de bestaande natuurwaarden niet. In natuurverwevingsgebieden is de natuur

dus evenwaardig aan de andere functies. Voorbeelden hiervan zijn recreatiebossen,

overstromingsgebieden, weidevogelgraslanden en kleinschalige landbouwlandschappen met verspreide,

meestal kleinere natuurgebieden. Gezien de afstand van het bedrijf tot dit gebied, zal het bedrijf

geen invloed hebben op de autonome ontwikkeling van dit gebied.

4.2.2 Gestuurde ontwikkeling

4.2.2.1 Ruimtelijke ordening

De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden

om de uitgroei van kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder

beschermd te worden tegen versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van

het buitengebied zoals landbouw, bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te

worden.


4.2.2.2 Mestdecreet

Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in

Vlaanderen” opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). Er zal met het

Mestdecreet en de visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan voor

de invulling van de toekomstige situatie.

4.2.2.3 Ammoniakemissie

Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende

Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU-

richtlijn Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2011-2015 – wil realiseren, zijn maatregelen

inzake stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel

nodig.

In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel

de Groen Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de

Vlaamse situatie heeft vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor

getoetst aan de aspecten dierenwelzijn, geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst voor varkens en

pluimvee werd opgesteld. Deze lijst is terug te vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van

19.03.2004. Deze werd op 31.05.2011 en 16.08.2012 aangevuld. Opname van nieuwe stalsystemen in

deze lijst kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals

beschreven in bijlage II van dit Ministerieel Besluit. Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd

een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september 2003; B.S. 10 oktober 2003; Art. 1.1.2, Art.

5.9.2.1bis en Art 5.9.4.1).

Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de

achtergrondwaarden op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen.


5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling

De voornaamste effecten zullen weergegeven worden in functie van de verschillende disciplines en per

deelactiviteit van het bedrijf. Bijzondere aandacht zal hierbij uitgaan naar de effecten van stof,

vermesting, verzuring en geur omdat deze als de meest relevante beschouwd worden. De gebruikte

bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als negatieve zin,

zullen de nodige aandacht krijgen.

Het te onderzoeken project omvat de wijziging, uitbreiding en hernieuwing van een varkenshouderij.

De effecten, zowel in de huidige als in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden

in het MER. De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:

transport: aanvoer grondstoffen, biggen en afvoer eindproducten en residuen;

eigenlijke “productieproces” = afmesten van vleesvarkens.

Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden

deelcomponenten van het milieu. Daarnaast zal ook de aanlegfase de nodige emissies veroorzaken. De

hinder die aan deze fase gerelateerd kan worden, zal echter van korte, voorbijgaande aard zijn. De

ingreep-effect-matrix (Tabel 10) geeft ons een elementair overzicht van het verband tussen de

verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke effecten op de diverse

milieucomponenten. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op de effecten, zowel

positief als negatief, zullen de nodige aandacht krijgen.


Tabel 10 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix)

activiteit

mogelijke effecten

bodem water lucht mens landschap fauna & flora

AANLEGFASE

bouw luchtwassers profielverstoring verspreiding stof

geluidshinder

verkeershinder

stofhinder

visuele hinder ecotoopverlies

rustverstoring

aanleg regenwaterkelder en

spuiopslag profielverstoring bronbemaling verspreiding stof

geluidshinder

verkeershinder

stofhinder

ecotoopverlies

rustverstoring

EXPLOITATIEFASE

aanvoer grondstoffen,

afvoer eindproducten en

nevenproducten

verspreiding stof

geluidshinder

verkeershinder

stofhinder

productieproces verzuring

vermesting

verdroging

vermesting

verspreiding stof en

ammoniak (verzuring)

verspreiding

broeikasgassen

geluidshinder

stofhinder

geurhinder

verdroging (winning)

visuele hinder

bedrijfsgebouwen

en bedrijfs-

infrastructuur

verzuring

vermesting

verdroging

opslag, verwerken en

afvoer mest vermesting vermesting

verspreiding ammoniak

(verzuring)

verspreiding

broeikasgassen

verspreiding stof

geurhinder

geluidshinder

verkeershinder

visuele hinder

bedrijfs-

infrastructuur

verzuring

vermesting

onderhoud (reiniging en

ontsmetting) en opslag

brandstof

verontreiniging verontreiniging verspreiding

broeikasgassen


6 Disciplinegerichte aanpak

Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de

verschillende disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden

worden met de cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontstaan door

andere landbouwuitbatingen in de directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de

effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld.

De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:

problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie;

afbakening studiegebied;

methodiek en significantiekader;

beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;

synthese van de milieu-effecten;

milderende maatregelen.

Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een

duidelijk beeld wordt bekomen van de huidige en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een

beschrijving van de huidige bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de

exploitatiefase van het bedrijf en een beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur. Vervolgens

zal een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van

het studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het

studiegebied. Voor de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de

standaardbronnen ook getracht gebruik te maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de

visuele weergave van de referentiesituatie (en de milieu-effecten) met inbegrip van de situering van

het project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS. Daarna zal een inschatting gemaakt worden

van de mogelijke effecten die het project op het studiegebied zal veroorzaken, en dit voor alle

situaties. Op basis van deze effectvoorspelling kan een eindconclusie opgemaakt worden, en waar

noodzakelijk bijkomende milderende maatregelen uitgewerkt worden.

De beoordeling van de effecten van de wijziging van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline,

waarbij volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:

negatief of positief effect;

matig negatief of matig positief effect;

gering negatief of gering positief effect;

geen of verwaarloosbaar effect.

Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen

worden. Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld

negatief effect en geen of verwaarloosbaar effect).

Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf

geleverd wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:

belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen

gezocht worden;

relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende

maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn;

beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder

dwingend.


De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk gekwantificeerd in de beschrijvingen

van de te volgen methodologie per discipline.


7 Discipline lucht

Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH3), SO2,

NOx, CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn

onvermijdelijk voorwerp van debat rond de respectievelijke bijdragen van de sector in de verzuring van

het leefmilieu, de klimaatverandering en de algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze

maatschappelijke aspecten werden er diverse internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen

en klimaatplannen) welke uiteindelijk resulteerden in Vlaamse regelgeving.

De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:

emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door

mestopslag in de stallen;

emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;

emissies afkomstig van de open overslag van producten, dieren en afvalstoffen;

emissies afkomstig van transporten.

In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies,

stofemissies, verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.

7.1 Geur

7.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie

Reeds sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuren bij veestallen

ontstaan hoofdzakelijk bij de afbraak van proteïne-bevattende afvalproducten. Deze afvalproducten

worden teruggevonden in de faeces, urine, huid, haar, voedsel en, indien deze aanwezig is, de

bodembedekkende onderlaag (O’Neill & Phillips, 1991). De geur van het voedsel en de dieren zelf wordt

over het algemeen niet aanzien als sterk hinderlijk. De stank, ontstaan uit de mest en de mestafbraak

gedurende de verzameling, bewerking, opslag en spreiding van de mest, wordt wel als hinderlijk ervaren.

Mest is een complex mengsel van onverteerde voedselresten, endogene uitscheidingen, bacteriële cellen

en hun metabolische eindproducten. Mest wordt anaeroob afgebroken onder verschillende vocht- en

temperatuurcondities, resulterend in vluchtige geurcomponenten (Mackie et al., 1998). Deze

componenten komen vrij in de stal, bij de opslag van de mest en tijdens het uitrijden van de mest.

Geuremissies verspreiden zich in de omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot

de bron bepalend zijn voor de hoeveelheid geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde

immissie, aanwezig is. De waarneming van geur wordt zowel bepaald door geureigenschappen

(geurconcentratie, aard en intensiteit van de geur) als door de fluctuatie van de geurconcentratie

doorheen de tijd, de frequentie en de duur van de gewaarwording.

De omgang met geurhinder wordt ingewikkelder indien inrichtingen gelegen zijn in complexen of in het

geval van inrichtingen waarvan de geurverspreiding overlapt met deze van andere gelijkaardige

inrichtingen (zogenaamde bronnenclusters). Interferentie tussen geurbronnen is moeilijk in te schatten.

Uit onderzoek van Bongers et al. (2001) en van PRG Odournet nv et al. (2004) bleek immers dat in

situaties waar geurhinder door meerdere bronnen met eenzelfde karakter werd veroorzaakt (bvb.

agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan indien de geurbelasting zou

worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor impactberekening van agrarische

bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer gesommeerd kunnen worden. Sterker

nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen binnen de cluster toeneemt.


Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen

op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2010, ‘Zure

regen’ in Vlaanderen, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA

en NARA).

Volgens het gewestplan is het bedrijf gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Binnen een

straal van 300 m rondom de stallen bevinden zich 21 woningen. Het dichtstbijgelegen woongebied is

woongebied met landelijk karakter en is gelegen op zo’n 250 m ten ZO van de inrichting.

7.1.2 Afbakening studiegebied

Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen.

Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de

voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km. Indien blijkt dat

deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)

onderzocht worden.

7.1.3 Methodiek

Toetsingsnormen zijn al dan niet wettelijke randvoorwaarden waaraan de optredende effecten kunnen

getoetst worden om te zien of er een normoverschrijding voorkomt.

Er bestaan drie belangrijke soorten toetsingsnormen in verband met het beperken van geurhinder:

1. emissiebeperking (aanpak aan de bron): dit houdt een beperking in van de hoeveelheid

uitgestoten stoffen;

2. afstandsregels: geven de afstanden weer die dienen gerespecteerd te worden om geurhinder te

beperken tot “aanvaardbare” waarden;

3. immissiebeperking: dit wordt meestal gereglementeerd door overschrijdingspercentages (d.i.

gedurende hoeveel procent van de tijd een opgegeven concentratie of geurdrempel niet

overschreden mag worden).

De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingssystemen wordt

uitgevoerd om een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding.

Omwille van de complexiteit van het geurmengsel en het moeilijk beheersen ervan, is toepassing van een

emissiebeperkende regelgeving voor de veehouderij echter vrijwel onmogelijk. Het tot nu toe meest

gehanteerd beoordelingssysteem is het systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een

verspreidingsmodel een inschatting gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project.

Dit kan getoetst worden aan de hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in

het visiedocument “De weg naar een duurzaam geurbeleid” (LNE, 2008) en het geactualiseerde

Richtlijnenboek “Landbouwdieren” (Willems et al., 2011). Indien uit deze toetsing blijkt dat er door het

voorziene project sprake zal zijn van onaanvaardbare geurhinder, dan zal er worden gezocht naar

beschikbare en technisch haalbare maatregelen die de geproduceerde geurhinder tot een aanvaardbaar

niveau terugbrengen.

7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Afstandsregels worden veelal gebruikt als instrument bij het vergunningsbeleid zonder dat een echte

normering gegeven wordt met betrekking tot de geurkwaliteit in de omgeving. Afstandsregels berusten

deels op ervaring met klachten, anderzijds op empirisch geuronderzoek bij verschillende types van

bedrijven. Dit is het tot nu toe meest gehanteerd systeem bij de beoordeling van landbouwexploitaties in

het kader van toekenning van vergunningen.


Bij de bepaling van de werkelijk optredende effecten, in dit geval de geurkwaliteit, dienen we echter

behoedzaam te zijn niet de omgekeerde weg te bewandelen. Het is niet omdat een bedrijf voldoet aan

afstandsregels, dat er geen geurhinder kan optreden. Omgekeerd is het eveneens niet zo dat er

geurhinder optreedt wanneer niet voldaan is aan de wettelijk vastgelegde regels.

De reden waarom afstandsregels geen garantie bieden voor het correct inschatten van de geurkwaliteit

kan bijvoorbeeld zijn dat er bepaalde versoepelingen zijn toegepast bij het vaststellen van de

afstandsregels of omdat afstandsregels een sterke vereenvoudiging zijn van de reëel optredende

effecten. Denken we maar aan het feit dat geurverspreiding afhankelijk is van klimatologische

parameters als stabiliteit van het weer, windrichtingsverdeling, enz.

Vlarem II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met betrekking tot de ligging van varkens-

en pluimveestallen. In functie van het type stalsysteem en wijze van inrichting van de mestopslag wordt

aan de inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op basis van deze waarderingspunten, samen

met het aantal dieren op de inrichting (eventueel omgerekend naar varkenseenheden), dient het bedrijf

te voldoen aan een bepaalde minimumafstand tussen elke stal (en elke opslagplaats voor mengmest of

vaste mest) en een aantal op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied,

natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie,

woongebied ander dan woongebied met landelijk karakter en bosreservaten).

Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een

effectbeoordeling opgemaakt worden.

7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

7.1.3.2.1 Inleiding

Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd.

Hierbij wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van

een gegeven geurconcentratie.

Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén

se/m³ komt per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een

snuffelploeg nog net kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand.

Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³

volgens de EN13725). Eén ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden

van geurvrije lucht door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de

geurdrempel.

Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een

sensorisch onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se, ofwel kan er gerekend worden op basis

van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en

huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE).

De emissie wordt op basis van deze kengetallen uitgedrukt als vracht (ouE/s). Bij het uitstoten van de

lucht naar de omgeving wordt de vracht verdeeld over een groot oppervlak en verdund door de

omgevingslucht. Hierdoor is het zinloos om bij de immissie van vrachten te spreken. Om de impacten op

de omgeving te bepalen wordt daarom gewerkt met concentratie (ouE/m³) in plaats van vrachten. De

concentratie in de omgeving wordt bepaald door enerzijds de vracht/concentratie bij emissiepunt, en

verdunning/dispersie met de omgevingslucht. De omrekening gebeurt door het IFDM-model.


Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij werken met ouE/m³, moet het verband

tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et al. (2001) en een studie van

de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1 ouE/m³.

De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is

gelijk aan de verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van

de proefpersonen dit mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid

meer kan maken. Indien bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog

onderscheiden te kunnen worden door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ouE/m³.

De geurverspreiding door de inrichting kan echter overlappen met deze van andere gelijkaardige

inrichtingen uit de omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde

basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende

bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door

meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder

veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron.

7.1.3.2.2 Bepaling van geuremissie en –immissie

Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf wordt gebruik gemaakt van in de

literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven wordt gebruik gemaakt van Vlaamse

meetwaarden (varkens; Van Langenhove en Defoer, 2002) en Nederlandse meetwaarden (pluimvee en

rundvee; VROM, Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze

laatste twee diercategorieën namelijk niet beschikbaar.

Metingen van de geuremissie uit varkensstallen werden uitgevoerd in Nederland (o.a. Ogink & Groot

Koerkamp, 2001) en Vlaanderen (Van Langenhove & Defoer, 2002). Hier zullen de Vlaamse cijfers

gebruikt worden. De Vlaamse cijfers zijn enkel geldig voor traditionele varkensstalsystemen, en niet

voor emissiearme stalsystemen. In de Nederlandse studie worden wel cijfers voor emissie-arme stallen

teruggevonden, maar deze kunnen niet zomaar overgenomen worden. De Vlaamse emissiewaarden zijn

namelijk afgeleid op basis van metingen in praktijkstallen en gelden per dier, terwijl de Nederlandse

waarde per dierplaats gelden. Hierdoor liggen de Nederlandse emissiewaarden voor traditionele

stalsystemen merkelijk lager dan de Vlaamse emissiewaarden voor traditionele stalsystemen. Hetzelfde

wordt verwacht voor de emissiewaarden voor ammoniakemissiearme stalsystemen. Daarom zal eerst

het geurreductiepercentage bepaald worden van de Nederlandse geuremissiewaarden voor

ammoniakemissiearme ten opzichte van traditionele stalsystemen. Het bekomen

geurreductiepercentage kan vervolgens gebruikt worden om uit de Vlaamse emissiewaarden voor

traditionele stalsystemen de emissiewaarden te berekenen voor ammoniakemissiearme stalsystemen.

De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking

weergegeven worden.

Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster zullen de vergunningen van de andere bedrijven die

zich eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden. De geuremissie van

deze bedrijven wordt dan bepaald door het aantal vergunde dieren te vermenigvuldigen met de

geuremissiefactor voor de overeenkomstige diersoort. Hierbij wordt uitgegaan van traditionele

stalsystemen.

7.1.3.2.3 Modellering van de geuremissie

Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de emissies wordt gebruik gemaakt van het

Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een

aantal geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Meestal wordt


iedere stal als een afzonderlijke geurbron aanzien, en wordt aan iedere stal een zekere emissie (op

basis van het aantal dieren en bijhorende emissiefactor). Indien het bedrijf behoort tot een

bronnencluster, wat voornamelijk van belang is voor geur, dan worden de omliggende bedrijven

eveneens mee opgenomen in het model.

Met betrekking tot de modellering (niet enkel voor geur, maar eveneens van stof en ammoniak) dienen

een aantal inputparameters gedefinieerd te worden. Enkele van de belangrijkste inputparameters zijn

o.a. de temperatuur, de schouwhoogte en het ventilatiedebiet. Deze parameters dienen zodanig

gedefinieerd te worden dat een realistische pluimstijgingshoogte bekomen wordt. Bijlage 11 vermeldt de

in- en output van de modellering voor de verschillende situaties, en hierbij wordt eveneens een overzicht

van de pluimstijgingshoogte (per bron) weergegeven.

Hierbij dienen eveneens een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het

model. IFDM is in werkelijkheid niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar

was in eerste instantie opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het

model is dan ook niet gemaakt om geurconcentraties ter hoogte van individuele woningen te bepalen.

Deze vergelijking is dan ook niet volledig betrouwbaar. De betrouwbaarheid van het model daalt

naarmate dichter bij de bron gekeken wordt. Dit is net de zone waar de invloed van het bedrij f het

grootst is. Hierdoor is het van belang om extra te benadrukken dat het er in principe geen conclusies

getrokken mogen worden op basis van het geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het

mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren.

Bovendien omvat het model diverse onzekerheden, en wordt als input van het model gewerkt met

diverse aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet, gemiddelde

temperatuur) zullen een invloed hebben op de output van het model, waardoor deze output in het

merendeel van de gevallen een overschatting van de werkelijkheid zullen zijn. De resultaten van het

model dienen dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden

De gemodelleerde geuremissie wordt gebruikt om te kijken hoeveel bedrijven er zich in de

bronnencluster bevinden. Hiervoor wordt de grootste contour (gewenste of huidige situatie) van 0,5

ouE/m³ bepaald. De vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich hierin bevinden, worden

bij de gemeente opgevraagd. Indien de geuremissie van een omliggend bedrijf kleiner is dan 5 % van de

geuremissie van het m.e.r.-plichtige bedrijf, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in het

cumulatief model. Dit wordt dan namelijk beschouwd als achtergrondgeur.

De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron

van elk bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen.

Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:

- gebruik van puntbronnen;

- Briggs finale pluimstijging;

- uitmiddeling over 1 uur;

- concentratieberekeningen zonder depositie.

7.1.3.2.4 Toetsing van de geuremissie

Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.

Individueel bedrijf

In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II

(2002b), deel III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van

varkenshouderijen, uitgedrukt in immissieconcentratie als 98-percentiel.


het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd als ‘het achtergrondniveau, het

hinderniveau in een controlegroep buiten de invloedsfeer van de bron gelegen’. Bij concentraties

lager dan dit niveau, wordt dus geen effect van de bron waargenomen. Het nuleffectniveau

wordt vastgelegd op 0,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op het nuleffectniveau een

uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt

overschreden;

de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd

op 1 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde

geurconcentratie van 1 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;

de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de grenswaarde

een uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt

overschreden. Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat dit niveau,

behoudens in geval van overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het

dichtstbijzijnde geurgevoelig object (meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning).

Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de

activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).

Bronnencluster

De geurverspreiding door de inrichting kan overlappen met deze van andere gelijkaardige inrichtingen uit

de omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde

basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende

bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door

meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder

veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron.

In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van

bronnenclusters – op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als

grenswaarde, 5 ouE/m³ als richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld

dat deze waarden algemeen van toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde

significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep

landbouwdieren (Willems et al., 2011).

7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag

Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de

mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en

modellering) verwerkt worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit gekoelde kadaveropslag

te verwaarlozen valt in vergelijking met andere geurbronnen.

7.1.3.4 Significantiekader voor geur

Tabel 11 Significantiekader voor de geur

deelaspect omschrijving beoordelingskader

geur

afstandsregels

bronnencluster

negatief effect: verbod of overschrijding

geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding

WOONGEBIED

negatief effect: woning in zone met overschrijding 3 ouE/m³ (=

grenswaarde)



geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³

WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER


grenswaarde)

matig negatief effect: woning in zone van 3 - 5 ouE/m³ (= richtwaarde tot

grenswaarde)


OVERIG


grenswaarde)

matig negatief effect: woning in zone van 5 – 10 ouE/m³ (= richtwaarde tot

grenswaarde)

gering negatief effect: woning in zone van 3 – 5 ouE/m³ (= streefwaarde

tot richtwaarde)


7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten

7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting wordt verwezen naar Bijlage 12. In

Tabel 12 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens Vlarem II (art. 5.9.4.4)

in acht genomen moet worden tussen elke stal, elke opslag van mengmest en/of vaste mest en de op

het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden, rekening houdende met het aantal waarderingspunten

van de inrichting en het aantal varkenseenheden. Anderzijds wordt de afstand tot het dichtst

bijgelegen gevoelig gebied weergegeven. De afstandsregels worden bepaald op basis van het aantal

dieren die op het bedrijf gehouden worden. Hierbij wordt een zeug als 2,5 varkenseenheden

beschouwd. Ieder ander varken (van meer dan 20 kg) wordt gelijkgesteld aan één varkenseenheid.

Tabel 12 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels

omschrijving gewenste situatie fase 2

aantal waarderingspunten 151

aantal varkenseenheden 4.228

vereiste minimumafstand (m) 300

dichtst bijgelegen gevoelig gebied (m) 495

Het meest nabijgelegen ‘gevoelig gebied’ wordt aangetroffen op 495 m ten W van de inrichting en

betreft een erkend natuurreservaat. Er wordt dan ook voldaan aan de afstandsregels (geen effect).

Er kan opgemerkt worden dat het hier een hernieuwing betreft van een bestaande varkenshouderij met

een verhoging van minder dan 100 % t.o.v. datgene wat conform de bepalingen van art 1.1.2 van

Vlarem II als bestaand kan beschouwd worden. Ingevolge de algemene overgangsregels van art. 3.2.2.

zijn in dat geval de afstandsregels niet van toepassing. Op 01/01/1993 waren er 4.000 varkens

vergund. Er dient bijgevolg in principe niet voldaan te worden aan de afstandregels.


7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

De geuremissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 13. Voor

varkens worden de Vlaamse geuremissiecijfers gebruikt uit het geactualiseerde richtlijnenboek

Landbouwdieren (Willems et al., 2011). Omdat het combi-biologische luchtwassysteem nog niet

opgenomen is in het richtlijnenboek Landbouwdieren, wordt hiervoor verwezen naar de Nederlandse

literatuur (www.infomil.be). Door het toepassen van de combi-biologische luchtwassystemen kan een

geurreductie van minimaal 75 % doorgevoerd worden.

Tabel 13 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen

diersoort stalsysteem geuremissie (ouE/s.dier)

vleesvarkens traditioneel 29,2

combiwasser 7,3

De jaarlijkse geuremissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het

aantal dieren. Tabel 14 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het

bedrijf.

http://www.infomil.be/


Tabel 14 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie

stal

huidig huidig vergund gewenst fase 1 gewenst fase 2

dieren reductie geuremissie

(ouE/s) dieren reductie

geuremissie


geuremissie


geuremissie

(ouE/s)

1 440 mestvarkens / 12.848

440 mestvarkens

/ 12.848 440

mestvarkens /

12.848 644

mestvarkens 75 % 9.402


460 mestvarkens

/ 13.432 460

mestvarkens /

13.432 644

mestvarkens


840 mestvarkens

75 % 11.446

840 mestvarkens

75 % 11.446

840 mestvarkens

75 % 11.446 4 520 mestvarkens

/ 15.184 728

mestvarkens 728

mestvarkens 728

mestvarkens


500 mestvarkens

/ 14.600 700

mestvarkens 75 % 10.016

700 mestvarkens

75 % 10.016


480 mestvarkens

/ 14.016 672

mestvarkens 672

mestvarkens

TOTAAL 3.000mestvarkens

87.600 3.448

mestvarkens 61.028

3.840 mestvarkens

47.742 4.228

mestvarkens

30.864


Ondanks een hoger dierenaantal zal de geuremissie afnemen (tot bijna 1/3 van de huidige geuremissie) in

de gewenste situatie. Dit kan verklaard worden door het plaatsen van de combiwassers.

Het bedrijf bevindt zich in een bronnencluster. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in

beschouwing genomen. Wel worden op de bijlagen van de cumulatieve modellering extra contouren

indicatief weergegeven, namelijk de geurcontour van 3 en 20 ouE/m³ die door het bedrijf (dus niet door

de bronnencluster) bekomen wordt. Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven

te bekomen, werd contact opgenomen met de milieudiensten van Avelgem,Kluisbergen en Mont de

l’Enclus. Op basis van deze vergunde dieraantallen, verstrekt door de aangeschreven gemeenten, werd

een geuremissie bepaald. Hierbij wordt verder geen rekening meer gehouden met bedrijven die minder

dan 5 % uitstoten van de geuremissie (vergunde situatie) van het bedrijf, aangezien deze geur beschouwd

kan worden als achtergrondgeur. In totaliteit is er dan nog één bedrijf dat mee opgenomen moet worden

in de cumulatieve geurmodellering (Tabel 15) (bijlage 13a, Bijlage 13b, Bijlage 13c en Bijlage 13d).

Tabel 15 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster

nummer (zie Bijlage 13) aard bedrijf geuremissie (ouE/s)

1 rundveebedrijf 3.560

Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van

het model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 11a (huidige situatie), Bijlage 11b (vergunde

situatie), Bijlage 11c (gewenste situatie fase 1) en Bijlage 11d (gewenste situatie fase 2), dit voor de

bronnen van de inrichting zelf. Deze gegevens gelden niet enkel voor de geurmodellering, maar worden

ook als basis gebruikt voor stof- en ammoniakmodellering. De output van de bronnenclustersimulatie

wordt gegeven in Bijlage 13a (huidige situatie), Bijlage 13b (vergunde situatie), Bijlage 13c (gewenste

situatie fase 1) en Bijlage 13d (gewenste situatie fase 2).

Tabel 16 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij

wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende gewestplanbestemmingen.


Tabel 16 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Vlaanderen (a.d.h.v. huispunten)

effectbeoordeling huidig vergund fase 1 fase 2 verschil*

woongebied

> 3 ouE/m³ negatief effect 0 0 0 0 0

woongebied met landelijk karakter

3 – 5 ouE/m³ matig negatief effect 0 0 0 0 0


overige gewestplanbestemmingen

3 - 5 ouE/m³ gering negatief effect 11 8 9 8 + 1/- 1/0/- 3

5 - 10 ouE/m³ matig negatief effect 12 9 4 7 - 5/+ 3/ - 5/- 5

> 10 ouE/m³ negatief effect 18 14 12 1 - 2/- 11/- 13/- 17

*fase 1 – vergund/fase 2 – fase 1/fase 2 – vergund/fase 2 - huidig

Tabel 17 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Wallonië (a.d.h.v. luchtfoto)


woongebied



3 – 5 ouE/m³ matig negatief effect 0 0 0 0 0



3 - 5 ouE/m³ gering negatief effect 5 6 5 4 - 1/- 1/- 2/- 1

5 - 10 ouE/m³ matig negatief effect 9 5 0 0 - 5/0/- 5/- 9

> 10 ouE/m³ negatief effect 5 4 4 0 0/- 4/- 4/- 5



Door de exploitatie van het bedrijf is geen enkele woning binnen woongebied of woongebied met

landelijk karakter binnen een zone van de ingedeelde effectklassen gelegen. In de huidige situatie

ondervinden volgens de modellering elf woningen een gering negatief effect in Vlaanderen. Ter hoogte

van 12 woningen geldt een matig negatief effect en ter hoogte van 18 woningen geldt een negatief

effect.

Wat Vlaanderen betreft wordt in de vergunde situatie ter hoogte van 14 woningen een negatief effect

verwacht. Ter hoogte van negen woningen geldt in de vergunde situatie een matig negatief effect en ter

hoogte van acht woningen een gering negatief effect. Na uitvoering van fase één wordt ter hoogte van 12

woningen een negatief effect verwacht .Vier woningen worden in deze fase ingedeeld in de effectklasse

‘matig negatief effect’ en negen woningen in de effectklasse ‘gering negatief effect’.

Na de realisatie van de gewenste situatie fase 2 (binnen de 10 jaar na het verkrijgen van een vergunning)

wordt uiteindelijk nog één woning ingedeeld in de effectklasse ‘negatief effect’ (13 minder dan in de

vergunde situatie). Het betreft de woning gekoppeld aan het ander veeteeltbedrijf opgenomen in de

bronnencluster. Daarnaast wordt ter hoogte van zeven woningen een matig negatief effect verwacht (vijf

minder dan in de vergunde situatie). Acht woningen zullen in deze situatie ingedeeld worden in de

effectklasse ‘gering negatief effect’ (evenveel als in de vergunde situatie).

Wat Wallonië betreft, geldt in de huidige situatie ter hoogte van vijf woningen een negatief effect, een

matig negatief effect ter hoogte van negen woningen en een gering negatief effect ter hoogte van vijf

woningen.

Het aantal woningen dat een negatief effect ondervindt zal in de eerste fase gelijk blijven ten opzichte

van de vergunde situatie, namelijk vier woningen. Er zullen evenwel vijf woningen minder in een matig

negatief effect ondervinden, waardoor er na de uitvoering van fase 1 geen enkele woning een matig

negatief effect ondervindt. In de vergunde situatie ondervinden zes woningen een gering negatief effect.

Na uitvoering van de eerste fase zullen dit er nog vijf zijn.

Na de realisatie van de gewenste situatie fase 2 zal geen enkele woning nog een negatief of matig

negatief effect ondervinden. Er zal nog ter hoogte van vier woningen een gering negatief effect gelden.

Het totaal aantal gehinderde woningen daalt dus reeds in de gewenste situatie fase 1 en zal nog sterker

dalen in de gewenste situatie fase 2. Door de huidige situatie aan te passen aan de vergunde situatie zal

reeds een daling optreden in aantal gehinderden.

De ervaring leert dat de invloed van een uitbreiding veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de

directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de huidige situatie

boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 16. Daarom is het zinvol om

bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de omliggende woningen uit te voeren. Hierbij dient

nogmaals benadrukt te worden dat bij het detailonderzoek niet de absolute waarden als dusdanig

gehanteerd kunnen worden, maar dat het detailonderzoek wel als een indicator van belangrijke

geurconcentratietoenames kan fungeren. De onderzochte woningen worden gesitueerd in Bijlage 14.


Tabel 18 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Vlaanderen (in een straal van 300 m rondom het bedrijf)

nr, (zie Bijlage 14)

nulalternatief (= bronnenculster zonder bedrijf

Lauwers) (ouE/m³)

concentratie huidige situatie (ouE/m³)

concentratie vergunde situatie (ouE/m³)

concentratie fase 1 (ouE/m³) concentratie fase 2 (ouE/m³)

individueel cumulatief individueel cumulatief individueel cumulatief individueel cumulatief

1 0,1 8,2 8,2 5,6 5,6 3,7 3,7 2,1 2,1

2 0,1 8,5 8,5 6,4 6,4 4,2 4,2 2,4 2,4

3 0,1 8,3 8,3 6,4 6,4 4,1 4,1 2,3 2,3

4 0,1 10,1 10,1 7,1 7,1 4,6 4,6 2,6 2,6

5 0,1 10,1 10,1 7,1 7,1 4,6 4,6 2,6 2,6

6 0,1 11,6 11,6 8,1 8,1 5,2 5,2 3,0 3,0

7 0,2 31,4 31,4 23,3 23,3 10,7 10,7 4,7 4,7

8** 15,7 8,1 19,5 6,4 18,4 4,0 16,4 2,2 15,9

9 0,1 56,3 56,3 37,0 37,0 13,5 13,5 5,8 5,8

10 0,1 56,3 56,3 37,0 37,0 13,5 13,5 5,8 5,8

11* 0,3 220,4 220,4 159,2 159,2 70,9 70,9 4,3 4,3

12 0,2 48,0 48,0 32,7 32,7 23,9 23,9 5,8 5,8

13 0,3 37,4 37,4 26,5 26,5 17,4 17,4 7,2 7,2

14 0,4 21,4 21,4 15,9 15,9 10,8 10,8 5,6 5,6

15 0,5 17,6 17,6 12,5 12,5 8,9 8,9 4,7 4,7

16 0,5 13,2 13,2 9,9 9,9 7,1 7,1 3,8 3,8

17 0,1 28,3 28,3 19,2 19,2 12,8 12,8 4,8 4,8

18 0,1 28,3 28,3 19,2 19,2 12,8 12,8 4,8 4,8

19 0,2 27,5 27,5 21,3 21,3 13,6 13,6 5,2 5,2

20 0,2 27,5 27,5 21,3 21,3 13,6 13,6 5,2 5,2

21 0,4 14,4 14,4 10,6 10,6 7,6 7,6 3,9 3,9

*bedrijfswoning

**verbonden aan een veeteeltbedrijf, geurimmissie zal hoofdzakelijk bepaald worden door het bedrijf waaraan het verbonden is


Tabel 19 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Wallonië (in een straal van 300 m rondom het bedrijf)

nr, (zie Bijlage 14)

nulalternatief (= bronnenculster zonder bedrijf

Lauwers) (ouE/m³)

concentratie huidige situatie (ouE/m³) concentratie vergunde situatie

(ouE/m³) concentratie fase 1 (ouE/m³) concentratie fase 2 (ouE/m³)


2 0,1 9,4 9,4 6,7 6,7 4,2 4,2 2,4 2,5

3 0,1 9,4 9,4 6,7 6,7 4,2 4,2 2,4 2,5

4 0,1 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

5 0,1 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

6 0,1 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

7 0,1 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

8 0,1 7,2 7,3 5,0 5,1 3,2 3,2 1,8 1,9

9 0,1 7,2 7,3 5,0 5,1 3,2 3,2 1,8 1,9

10 0,1 4,6 4,7 3,2 3,4 2,2 2,2 1,2 1,3

11 0,1 5,1 5,2 3,7 3,8 2,5 2,6 1,4 1,5

16 0,1 11,1 11,3 7,2 7,4 4,5 4,5 2,6 2,7

*bedrijfswoning

**verbonden aan een veeteeltbedrijf, geurimmissie zal hoofdzakelijk bepaald worden door het bedrijf waaraan het verbonden is


Door de geplande aanpassingen zal telkens ter hoogte van alle omliggende woningen een daling in

geurconcentratie waar te nemen zijn (zowel in Vlaanderen als in Wallonië). Deze positieve evolutie

ondanks de uitbreiding in dieraantal, kan verklaard worden door het plaatsen van combiwassers.

Wordt het nulalternatief in beschouwing genomen (situatie zonder bedrijf), dan zal enkel de woning

gerelateerd aan het andere veeteeltbedrijf in de effectzone gelegen zijn (Bijlage 13e).

7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen

Kadavers worden verzameld gedurende de dagelijkse controle, en opgeslagen in een niet gekoelde

kadaveropslag. De kadavers worden na telefonisch contact opgehaald (2 maal per week). Er wordt

geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden

door een goede bedrijfsvoering.

Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt

evenwel dat, niettegenstaande het aantal kadavers zal toenemen door de bedrijfsuitbreiding, de

mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn.

7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur

Tabel 20 Samenvatting effecten voor geur in de huidige situatie

deelaspect onderdeel effectbeoordeling

geur afstandsregels

bronnencluster

geen of verwaarloosbaar effect

WOONGEBIED

geen of verwaarloosbaaar effect



OVERIGE GEWESTPLANBESTEMMINGEN

11 gering negatief gehinderen in Vlaanderen, 5 in Wallonië

12 matig negatief gehinderden in Vlaanderen, 9 in Wallonië

18 negatief gehinderden in Vlaanderen, 5 in Wallonië

Tabel 21 Samenvatting effecten voor geur in de vergunde situatie


geur afstandsregels

bronnencluster


WOONGEBIED








Tabel 22 Samenvatting effecten voor geur na uitvoering eerste fase (binnen 5 jaar)



geur afstandsregels

bronnencluster


WOONGEBIED








Tabel 23 Samenvatting effecten voor geur na uitvoering tweede fase (binnen 10 jaar)


geur afstandsregels

bronnencluster


WOONGEBIED








7.2 Stof


Zwevend stof is een mengsel van afzonderlijke deeltjes (vloeibaar of vast) met uiteenlopende

samenstelling en afmetingen. Een gas met daarin rondzwevende deeltjes wordt een aerosol genoemd.

Er kan hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen primaire en secundaire aerosolen. Primaire

aerosolen worden rechtstreeks uitgestoten in de atmosfeer door verschillende bronnen. De mechanisch

gevormde deeltjes die ontstaan door de verkleining van grover materiaal en terecht komen in de

atmosfeer worden als primaire aerosolen beschouwd. Secundaire aerosolen daarentegen ontstaan in de

atmosfeer door chemische reacties uit gasvormige componenten (zoals o.a. ammoniak, zwaveldioxide,

stikstofoxiden en organische verbindingen). Momenteel wordt zwevend stof gezien als één van de

belangrijkste luchtverontreinigende stoffen die leiden tot nadelige gezondheidseffecten. Deze treden

zowel op bij kortstondige blootstelling aan hoge concentraties als bij langdurige blootstelling aan lage

concentraties. De kleinere deeltjes dringen het diepst door in de longen. De afzetting van zwevend stof

leidt tevens tot vervuiling en verwering van gebouwen.

De deeltjes worden ingedeeld in fracties op basis van hun grootte. Een onderscheid wordt gemaakt tussen

PM10, PM2,5 en PM0,1 (Particulate Matter = PM). De grovere fractie (PM10, deeltjes met een aerodynamische

diameter (a.d.) kleiner dan 10 µm) bestaat vooral uit mechanisch gevormde deeltjes die in de lucht

gebracht worden door de wind of door antropogene activiteiten, zoals opwaaiend stof bij verkeer en bij

opslag en overslag van bulkgoederen. Zwarte rook, voornamelijk bestaande uit roet afkomstig van


verbrandingsprocessen, vormt een specifieke fractie van PM10. De fijne fractie (PM2,5, deeltjes met een

a.d. kleiner dan 2,5 µm) bestaat vooral uit deeltjes ontstaan bij verbrandingsprocessen en secundaire

reacties. Momenteel bestaan er sterke aanwijzingen dat fijne deeltjes (< 2,5 µm) schadelijker zijn dan de

grovere deeltjes. Daarom verschuift de aandacht dan ook meer en meer naar PM2,5 of zelfs naar de

ultrafijne deeltjes (met a.d. < 0,1 µm).

Voor het meten van de hoeveelheid zwevend stof, wordt o.a. gebruik gemaakt van PM2,5- en PM10-

concentraties. Grof stof met een a.d. groter dan 10 μm komt o.a. in de lucht terecht door opwaaien en

verwaaien bij wegverkeer, open overslag van ertsen en afbraakwerken. In 2010 levert de sector verkeer

(27%) de grootste bijdrage aan de primaire PM10-emissies. Twee derde van deze fractie bestaat uit

uitlaatemissies, één derde uit niet-uitlaatemissies. Deze laatste fractie bestaat onder meer uit deeltjes

afkomstig van slijtage van de remmen, banden en wegdek. Ook landen tuinbouw (21%), industrie (18%)

en resuspensie (opwaaiend stof door verkeer en bewerken van landbouwgronden - 17%) leveren een

substantiële bijdrage. De bevolking (verwarming, bakken, roken) staat in voor 12% van de PM10-uitstoot.

De laatste 20 jaar is de PM10-uitstoot gehalveerd. Deze halvering is grotendeels te danken aan

inspanningen vanuit de industrie (afname van 68% op 20 jaar tijd) en reducties van de uitlaatemissies

door verkeer (daling met 55% ten opzichte van 1990). Voor de primaire PM2,5-uitstoot levert het verkeer

een nog grotere bijdrage, namelijk 35%. Hierbij bestaat driekwart van deze fractie uit uitlaatemissies,

wat meer is dan in PM10-stof. De sectoren industrie (24%), landen tuinbouw (17%) en bevolking (19%)

leveren ook grote bijdragen aan de PM2,5-emissies (VMM, 2012b).

Bij de beschouwing van een intensief veeteeltbedrijf dient ook rekening gehouden te worden met de

productie van zwevend stof gerelateerd aan de veeteeltactiviteiten. Enerzijds dient rekening gehouden

te worden met de stofproductie in de stallen. Door de activiteit van de dieren en de ventilatie in de

stallen waait immers heel wat stof op (voederdeeltjes, huidschilfers, …). Dit stof wordt via de ventilatie

uit de stallen getrokken en komt zo in de omgeving terecht. Anderzijds ontstaat stofemissie ten gevolge

van het vullen van de voedersilo´s en de transportbewegingen ten behoeve van het bedrijf. Bijkomend

vindt eveneens emissie plaats van zwarte rook, gerelateerd aan de verbranding van fossiele brandstoffen

(verwarming van de stallen, gebruik van landbouwvoertuigen, transporten ten behoeve van de aan- en

afvoer van grondstoffen, gebruik van een noodstroomgroep, …).

Op 21 mei 2008 werd de Europese richtlijn Lucht (2008/50/EG) definitief goedgekeurd. De nieuwe

richtlijn bundelt alle vorige richtlijnen in verband met de kwaliteit van de omgevingslucht, stroomlijnt de

wetgeving en stelt nieuwe normen voor met betrekking tot fijn stof (PM2,5). De reeds bestaande grens- en

streefwaarden zijn niet veranderd. Deze zijn de volgende voor PM10: een jaargemiddelde grenswaarde

van 40 µg/m³ en een daggemiddelde grenswaarde van 50 µg/m³, die op jaarbasis maximaal 35 keer mag

overschreden worden. Voor PM2,5 werd nu ook het volgende vastgelegd: op hun volledig grondgebied

moeten de lidstaten een PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³ in acht nemen. Deze grenswaarde moet

uiterlijk in 2015 gerespecteerd worden. Tot slot wordt een indicatieve grenswaarde ingevoerd voor PM2,5

tegen 2020. Dan zou deze tot 20 µg/m³ moeten zijn teruggebracht. In 2013 is een herziening van deze

indicatieve grenswaarde voorzien. De richtlijn werd van kracht op de dag van publicatie in het

Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen (juni 2008). Ten laatste 2 jaar nadien moet de richtlijn

naar nationale en/of regionale wetgeving zijn omgezet.

Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen

op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, ‘Zure

regen’ in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten

(MIRA en NARA). De referentiesituatie wordt hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke

effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie.

Het meest nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot het bedrijf waar PM10 opgemeten wordt, is

gelegen te Zwevegem/Hinnestraat (code: 44N052), op ongeveer 11,5 km ten NW van het bedrijf. In 2011

werd daar een jaargemiddelde PM10-concentratie van 31 µg/m³ vastgesteld. Volgens EU richtlijn


2008/50/EG mag de jaargemiddelde concentratie vanaf 1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg/m³, wat dus

niet overschreden wordt. In de onmiddellijke nabijheid van het bedrijf zijn geen VMM-meetpunten. Een

interpolatiekaart, opgesteld door de VMM, van de beschikbare PM10-meetpunten geeft de jaargemiddelde

PM10-concentraties in het kalenderjaar 2011 in Vlaanderen weer (VMM, 2012b). Op basis van deze kaart

vinden we ter hoogte van het studiegebied een jaargemiddelde PM10-concentratie die zich situeert in de

range van 20,1 - 25 µg/m³. Gezien de grote afstand tot het VMM-meetpunt, zal in het MER verder

gewerkt worden met de maximale PM10-concentratie volgens de interpolatiekaart, namelijk 25 µg/m³.

Wat PM2,5 en zwarte rook betreft, is er in een straal van 30 km rondom het bedrijf geen meetpunt

gelegen in Vlaanderen. Er kunnen bijgevolg geen representatieve concentratie voor het bedrijf afgeleid

worden uit de metingen in Vlaanderen. Voor PM2,5 werd evenwel een interpolatiekaart opgesteld op basis

van beschikbare meetgegevens. Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het studiegebied een

jaargemiddelde PM2,5-concentratie van die zich situeert in de range van 11 – 15 µg/m³ (VMM, 2012b).

Een interpolatiekaart van de jaargemiddelde zwarte rookconcentraties is niet beschikbaar. Gezien de

grote afstand van het bedrijf tot de verschillende meetpunten, zijn de concentraties niet representatief

als achtergrondwaarde ter hoogte van het bedrijf.


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De

effecten met betrekking tot lucht beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie

uiteraard niet uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal

een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. In het MER zal gebruik

gemaakt worden van IFDM voor het modelleren van de stofconcentraties in de omgeving van het bedrijf,

zowel in de huidige als in de gewenste situatie.

7.2.3 Methodiek en significantiekader

7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen

7.2.3.1.1 Bepaling van stofemissie

De voornaamste stofbron op het bedrijf, met name de emissielucht van de stallen, wordt zoveel mogelijk

kwantitatief besproken. Voor het inschatten van de effecten wordt gebruik gemaakt van

literatuurgegevens.

Het stof dat uit de stallen geëmitteerd wordt bestaat voornamelijk uit huid-, mest-, voeren

strooiseldeeltjes die met de ventilatielucht uit de stallen worden geblazen. Deze stofuitstoot kan

beschouwd worden als een permanente bron waarbij de stofconcentratie functie is van het

ventilatiedebiet en de leeftijd van de dieren. De stofconcentratie uit de stallen wordt in de

buitenlucht snel verdund, zodat mogelijke hogere stofconcentraties in de omgevingslucht beperkt

blijven tot de onmiddellijke omgeving van de stallen.

Voor het maken van een inschatting stofemissies vanuit de stallen (zowel PM2,5 als PM10) wordt, net als

bij ammoniak, aangeraden om gebruik te maken van studies uit Nederland, en dit tot er Vlaamse

cijfers beschikbaar zullen zijn. De gebruikte emissiecijfers zullen bij de effectbeoordeling

weergegeven worden.

7.2.3.1.2 Modellering van stofemissie


Op basis van IFDM zal een modellering voor het bedrijf in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het

model wordt dezelfde bronnenconfiguratie gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies dienen

aangepast te worden (in plaats van de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden).

Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:




- concentratieberekeningen zonder depositie.

7.2.3.1.3 Toetsing van stofemissie

Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (bepaald aan de hand van de

interpolatiekaart)(waarbij deze bij de bedrijfsconcentratie opgeteld wordt), zal er een toetsing

uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 gelijk aan 40 µg/m³

(grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari 2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). Tevens zal een

toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³, die

uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG).

Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf bedraagt (dus

geen rekening meer houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de

milieukwaliteitsnorm of richtwaarde. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader

voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Dermaux et al.,

2012):

3 ≥ X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde beperkte bijdrage

10 ≥ X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde belangrijke bijdrage

X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde zeer belangrijke bijdrage

De toetsing zal enkel toegepast worden op de jaargrenswaarden van 40 µg/m³ (PM10) en 25 µg/m³ (PM2,5)

en niet op de daggemiddelde waarden (Willems et al., 2011).

7.2.3.2 Andere bronnen

Naast de emissielucht uit stallen, kunnen ook nog een aantal andere bronnen (vb. mestscheider, vullen

van voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...) verantwoordelijk zijn voor stofemissie. De

stofproductie van deze activiteiten is moeilijk kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate

afhankelijk van de gebruikte werkmethodes en preventieve maatregelen genomen door de uitbater.

Een korte bespreking van deze stofbronnen wordt gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste

stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter afkomstig uit de emissie van de stallucht.

7.2.3.3 Significantiekader voor stof

Tabel 24 Significantiekader voor stof


stof PM10 (jaargemiddeld):

individueel bedrijf

X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect)

10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief



PM10 (jaargemiddeld):

cumulatief (gemeente +

bedrijf)

PM2,5 (jaargemiddeld):

individueel bedrijf



bedrijf)

effect)

3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)

X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of

verwaarloosbaar effect)

X > de norm of richtwaarde: negatief effect

X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect)

10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief

effect)

3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)

X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of

verwaarloosbaar effect)

X > de norm of richtwaarde: negatief effect


7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen

De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 25. Hiervoor

worden de emissiecijfers uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011)

gebruikt. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Nederlandse stofemissiecijfers, terug te vinden op InfoMil

(www.infomil.nl). Gezien deze recentelijk herzien en aangepast werden, worden de meest recente

cijfers gebruikt. De PM2,5-emissie wordt berekend op basis van de PM10-emissie, waarbij de PM2,5-

emissiecijfers ongeveer 18 % bedragen van de PM10-emissiecijfers. Indien er gebruik gemaakt wordt van

een combi-biologische wasser, kan er een reductie van 80 % doorgevoerd worden.

Tabel 25 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen

diersoort stalsysteem PM10- PM2,5- stofemissie (kg/d.j)

vleesvarkens traditioneel 0,153 – 0,028

combiwasser 0,031 – 0,006

Tabel 26 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting.


Tabel 26 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het aantal bronnen dat in de modellering gebruikt wordt)

stal

huidig huidig vergund gewenst fase 1 gewenst fase 2

dieren kg PM10/j kg

PM2,5/j dieren kg PM10/j kg PM2,5/j dieren kg PM10/j kg PM2,5/j dieren kg PM10/j kg PM2,5/j

1 440 mestvarkens 67 12 440 mestvarkens 67 12 440 mestvarkens 67 12 644 mestvarkens 40 8

2 460 mestvarkens 70 13 460 mestvarkens 70 13 460 mestvarkens 70 13 644 mestvarkens

3 600 mestvarkens 92 16 840 mestvarkens 49 9

840 mestvarkens 49 9


4 520 mestvarkens 80 14 728 mestvarkens 728 mestvarkens 728 mestvarkens

5 500 mestvarkens 77 14 500 mestvarkens 77 14 700 mestvarkens 43 8


6 480 mestvarkens 73 13 480 mestvarkens 73 13 672 mestvarkens 672 mestvarkens

TOTAAL 3.448

mestvarkens 459 82

3.448 mestvarkens

336 61 3.840

mestvarkens 229 42

4.228 mestvarkens

132 25


Door de aangevraagde uitbreiding en omvorming zal de stofemissie afnemen met 75 % ten opzichte van

de huidige situatie. Dit kan verklaard worden door het toepassen van combiwassers.

Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM2,5 en PM10) ter hoogte van het

veeteeltbedrijf worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering

zijn terug te vinden in Tabel 27. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet

worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven.


Tabel 27 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen (de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, en het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn)

effectbeoordeling

huidige situatie vergunde situatie gewenste situatie fase I gewenste situatie fase II

zone van

overschrijding

aantal

woningen

zone van

overschrijding

aantal

woningen

zone van

overschrijding

aantal

woningen

zone van

overschrijding

aantal

woningen

PM10-jaargemiddelde

1 – 3 % van de norm gering negatief effect ja 6 ja 3 ja 3 neen /

3 – 10 % van de norm matig negatief effect ja 0 ja 0 ja 0 neen /

10 % van de norm - norm negatief effect ja 1** ja 1** neen / neen /

> norm* negatief effect neen / neen / neen / neen /

PM2,5-jaargemiddelde

1 – 3 % van de norm gering negatief effect ja 1** ja 0 ja 0 neen /

3 – 10 % van de norm matig negatief effect ja 0 ja 1** neen / neen /

10 % van de norm - norm negatief effect neen / neen / neen / neen /

> norm* negatief effect neen / neen / neen / neen /

* toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie

**bedrijfswoning


De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 8,4 µg/m³ voor de

huidige situatie, 7,1 µg/m³ voor de vergunde situatie, 3,5 µg/m³ voor de gewenste situatie fase I en

0,2 µg/m³ voor de gewenste situatie fase II, Voor PM2,5 is dit respectievelijk 1,5 µg/m³, 1,3 µg/m³, 0,7

µg/m³ en 0,04 µg/m³.

Bijlage 15a (huidige situatie), Bijlage 15b (vergunde situatie) en Bijlage 15c (gewenste situatie) tonen

een weergaven van de PM10-modellering. Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-

stofconcentratie blijkt dat zowel in de huidige als in de vergunde situatie een zone aanwezig is waar er

een negatief effect geldt. In deze zone is enkel de bedrijfswoning gelegen. In de zone waar een matig

negatief effect geldt, zijn in beide situaties geen woningen gelegen. In de zone waar een gering

negatief effect geldt, zijn in de huidige situatie zes woningen gelegen en in de vergunde situatie zijn

dit er drie. In de gewenste situatie fase I is nog een zone aanwezig waar een matig negatief effect

geldt. In deze zone zijn echter geen woningen gelegen. In de zone waar een gering negatief effect

geldt zijn drie woningen gelegen in deze situatie. In de gewenste situatie fase II zijn geen zones meer

aanwezig die ingedeeld worden in effectklassen.

Bijlage 16a (huidige situatie), Bijlage 16b (vergunde situatie) en Bijlage 16c (gewenste situatie) tonen

een weergaven van de PM2,5-modellering. Inzake PM2,5-concentratie is zowel in de huidige situatie als in

de vergunde situatie een zone aanwezig waar een matig negatief effect geldt. In deze zone is enkel de

bedrijfswoning gelegen. In de zone waar een gering negatief effect geldt, zijn geen woningen gelegen.

In de gewenste situatie fase I is er enkel nog een zone aanwezig waar een gering negatief effect geldt.

In deze zone zijn geen woningen gelegen. In de gewenste situatie fase II zijn ook inzake PM2,5-

concentratie geen zones meer aanwezig die ingedeeld worden in effectklassen. Door de aangevraagde

uitbreiding zal er dus een verbetering optreden ten opzichte van de huidige en vergunde situatie.

In de gemeente Kluisbergen bedraagt de achtergrondstofconcentratie voor PM10 tussen 21 en 25 µg/m³

(bron: interpolatiekaart VMM). Binnen de regio waar de bedrijfseigen stofconcentratie hoger is dan 15

µg/m³ kan de norm van 40 µg/m³ overschreden worden. Aangezien de maximale PM10-concentratie in

de slechtste situatie (= huidige situatie) 8,4 µg/m³ bedraagt, is dit hier in geen enkele situatie het

geval. Ook inzake PM2,5 wordt in geen enkele situatie de norm overschreden door de bijdrage van het

bedrijf.

7.2.4.2 Andere bronnen

Tijdens het vullen van de silo’s wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo’s

geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan

statische luchtdruk te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes

in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat

hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van

de voedersilo’s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden.

Naast de stofemissie ten gevolge van de dieren op zich dient voor het bedrijf eveneens rekening

gehouden te worden met de stofemissies ten gevolge van de verbranding van fossiele brandstoffen (vnl.

mazout). Het jaarlijkse verbruik (zowel huidige als toekomstige situaties) wordt door de

initiatiefnemer ingeschat op 12.000 liter petroleum (= 0,41 TJ). Voor de verbranding van petroleum

wordt gerekend met een stofemissie van 5 kg per TJ zowel voor PM10 als voor PM2,5 (Goovaerts et al.,

2002, BBT Stookinstallaties en stationaire motoren). Reden is dat fijn stof dat vrijkomt bij verbranding

van fossiele brandstoffen bijna uitsluitend kleine stoffracties betreft. De PM10 en PM2,5-emissie

gerelateerd aan dit verbruik bedraagt 2,05 kg. Dit is verwaarloosbaar ten opzichte van de stofemissie

van de stallen.


Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport en het uitmesten

en droogborstelen van de stallen. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar

zullen beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht.

7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof

Tabel 28 Samenvatting effecten voor stof


stof PM10 (jaargemiddeld):

individueel bedrijf


cumulatief

(gemeente + bedrijf)

PM2,5

(jaargemiddeld):

individueel bedrijf

PM2,5

(jaargemiddeld):

cumulatief

(gemeente + bedrijf)

negatief effect ter hoogte van de bedrijfswoning in de huidige en vergunde

situatie,

gering negatief effect ter hoogte van 6 woningen in de huidige situatie en

ter hoogte van 3 woningen in de vergunde situatie en gewenste situatie

fase I,

verwaarloosbaar effect in de gewenste situatie fase II

verwaarloosbaar effect ter hoogte van woningen, in alle situaties

matig negatief effect ter hoogte van de bedrijfswoning in de huidige en

vergunde situatie,



7.3 Verzuring en vermesting


Twee toestandsindicatoren geven een beeld van de verzuring in Vlaanderen. Allereerst worden gemeten

concentraties van verzurende stoffen opgevolgd om een idee te krijgen van de luchtkwaliteit (immissie)

en de droge depositie. Een tweede indicator behandelt de (totale) verzurende deposities.

De gezamenlijke effecten van zwavel- en stikstofhoudende verbindingen die via de atmosfeer aangevoerd

worden, en waaruit zwavel- en salpeterzuur gevormd kunnen worden kaderen binnen verzuring. De

emissies van zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NO en NO2, samen NOx) en ammoniak (NH3) dragen bij

aan de vorming van deze verbindingen. Om verzurende emissies van SO2, NOx en NH3 vergelijkbaar te

maken wordt de som van de potentieel verzurende emissies uitgedrukt in ‘zuurequivalenten’ (Zeq). De

term ‘potentieel’ wordt gebruikt omdat de actuele verzuring sterk afhangt van de processen die zich in

de bodem en in het (oppervlakte)water afspelen, alsook van de grensoverschrijdende emissies. Vanuit

het gezichtspunt van de verzurende inwerking op het milieu worden de emissies van SO2, NOx en NH3 bij

elkaar opgeteld om de som te vormen van de potentieel verzurende emissies.

De gevolgen van deze verzurende emissies gaan veel verder dan enkel een toename van de zuurtegraad

van het regenwater. De verwijdering van deze componenten uit de atmosfeer verzuren de bodem en het

oppervlaktewater, wat zorgt voor de aantasting van ecosystemen. Verzuring kan leiden tot verhoogde


nitraatgehalten in het grondwater en de uitloging van metalen uit de bodem naar het grondwater

veroorzaken. Verzurende deposities oefenen niet enkel een invloed uit op ecosystemen, maar tasten ook

gebouwen en monumenten aan en kunnen na inademing of onrechtstreeks na opname van verontreinigd

grondwater schadelijk zijn voor de mens. Zwaveldioxiden en stikstofoxiden in combinatie met ozon

kunnen door hun negatieve impact op de gewasopbrengst voor aanzienlijke economische schade zorgen in

de landbouwsector (MIRA-T, 2004, 2006 en 2007).

Het beleid inzake verzuring is erop gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt

ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld

worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar

gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger

dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een

bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden.

Wat depositie betreft, vertonen SO2, NOx en NH3 een verschillend gedrag in de atmosfeer. Omdat NH3

sneller verwijderd wordt (geringe emissiehoogte en hoge depositiesnelheid), beperkt de invloed van NH3

zich voornamelijk tot op enkele kilometers van de bron. Lange verblijftijden in de atmosfeer (van enkele

dagen voor SO2 tot nog langer voor NOx) zorgen ervoor dat beide verzurende componenten tot over

afstanden van wel duizend kilometer kunnen getransporteerd worden. Verzuring is dan ook een

grensoverschrijdend probleem, waardoor het resultaat in Vlaanderen niet enkel afhangt van reductie-

inspanningen in Vlaanderen, maar ook van dat in andere gewesten en omringende landen. Momenteel

gaat er meer uitstoot van Vlaanderen over de grens dan omgekeerd (Milieubeleidsplan 2011; MIRA, 2006).

Ammoniakvorming vindt plaats bij de anaerobe afbraak van eiwitten en urinezuur in mest. De microbiële

afbraakprocessen zijn sterk afhankelijk van de waterconcentratie. Ammoniak (NH3) wordt in de lucht

omgezet in ammonium(NH4+)-houdende deeltjes zoals ammoniumsulfaat en ammoniumnitraat. Door de

wind wordt de ammoniak vervolgens getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door

verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Ammoniak en ammonium kunnen via de atmosfeer op

de bodem of op de vegetatie terecht komen. Dit heet depositie, en is voornamelijk belangrijk (naar

effecten toe) voor de discipline fauna en flora.

Vermesting is de ophoping (“aanrijking”) van nutriënten in het milieu door menselijke activiteiten. De

belangrijkste nutriënten betrokken bij vermesting zijn stikstof, fosfor en in mindere mate kalium. Deze

elementen zijn van nature al aanwezig in de bodem en het gronden oppervlaktewater, maar menselijke

activiteiten veroorzaken een zeer grote toevoer ervan naar het milieu. Hierdoor worden de ecologische

processen en natuurlijke kringlopen in de compartimenten bodem, water en lucht verstoord. De

belangrijkste gevolgen van deze verstoring zijn:

de kwalitatieve achteruitgang van vegetaties op voedselarme en matig voedselarme gronden en

de daarmee verbonden daling van de biodiversiteit;

de kwalitatieve achteruitgang van oppervlaktewater (eutrofiëring) en de watergebonden planten

en dierengemeenschappen;

de kwalitatieve achteruitgang van grondwater en de grondwaterafhankelijke terrestrische

ecosystemen, evenals de aanvoer van nutriëntrijk grondwater naar het oppervlaktewater;

een bedreiging van en hogere kostprijs voor de drinkwatervoorziening, zowel uit

oppervlaktewater als uit grondwater, voornamelijk als gevolg van verhoogde

nitraatconcentraties;

nadelige invloed op de landbouwactiviteit: door een onevenwichtige aanvoer van nutriënten op

de bodem kan de kwaliteit van de gewassen verminderen of daalt de opbrengst.

Het aandeel van de landbouw in de vermestende emissie (stikstof en fosfor samen) bedroeg 53,8 % in

2006 (MIRA, 2011). Daardoor is landbouw de belangrijkste sector in de vermestingsproblematiek. Om het


leefmilieu te beschermen tegen de verontreiniging door meststoffen werd het gebruik ervan strikt

gereglementeerd via het Mestdecreet. Vermesting is ook van belang voor de disciplines fauna en flora,

bodem en water.

Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht werd een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op

basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, “Zure

regen” in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten

(MIRA en NARA). De referentiesituatie werd beschouwd inzake verzuring. Bij de eigenlijke

effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve

verzurende en vermestende belasting.

Uit het document “Zure regen” in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring (VMM, 2013) kunnen de

volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden (Tabel 29). Deze gegevens

werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model, voor de betrouwbaarheid van

het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA,

2006).

Tabel 29 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j)

SO2 totale depositie NOx totale depositie NH3 totale depositie totaal

Kluisbergen 441 554 1.053 2.047

Vlaanderen (in 2010, op

basis van MIRA (2012)) 184 569 674 2.027

In Tabel 30 wordt de NH3-emissie door de veeteelt voor 2011 weergegeven voor Kluisbergen. Op basis van

deze cijfers werd voor de gemeente een totale emissie bepaald van 75.464 kg NH3 in 2011 (VMM, 2012a).

In 2011 was de totale vermestende depositie 22,48 kg N/ha.j (VMM, 2013).

Tabel 30 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Kluisbergen (ton/j) (VMM, 2012a)

stal weide externe opslag uitrijden op land kunstmest

Kluisbergen 38,8 3,6 0,1 24,5 8,5


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen.

Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de

voornaamste effecten plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 1,5 km (verzuring en vermesting).

Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de

hindereffecten) onderzocht worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor het

modelleren van de verzurende en vermestende deposities in de omgeving van het bedrijf, zowel in de

huidige als in de gewenste situatie.


Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies

zorgen. Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO2, NOx, ...) van belang kunnen

zijn. Indien dit zo is, dan zal dit zeker mee opgenomen worden in het MER. In voorliggend geval zijn de

ammoniakemissies evenwel de belangrijkste bron van verzurende en vermestende effecten.


7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie

De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de

Nederlandse regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b,

laatste update dateert van 18 oktober 2011). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting

berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de

betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem. Deze emissiefactor (kg NH3/dierplaats.j) wordt

bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening van de totale emissie omvat de totale

stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of bewerkt is in de

mestverwerkingsinstallatie. Dit laatste is hier niet van toepassing. Het geheel wordt kwantitatief

ingeschat. De emissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de

effectbeoordeling. Indien van toepassing, zullen ook nog andere verzurende (en in mindere mate

vermestende) emissies bepaald worden.

7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het

bedrijf te simuleren. Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen

ingegeven te worden. Opnieuw kan het geurinputmodel gebruikt worden als basis van de

depositieberekening.

Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn. Er dienen

namelijk droge depositiesnelheden ingegeven te worden. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of

minder uit de lucht gevangen worden. In het Richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012) worden

volgende depositiefactoren aangehaald (Tabel 31).

Tabel 31 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen

gras (cm/s) loofbos (cm/s) naaldbos (cm/s) heide (cm/s) bebouwing (cm/s)

SO2 1,39 1,17 1,98 0,80 1,47

NOx 0,28 0,31 0,24 0,30 /

NH3 0,73 1,95 3,06 1,61 0,50

Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende:




- depositie;

- source depletion (bronverarming).

7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie

De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de

omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora

(hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de waardevolle vegetaties. Vervolgens worden

de kritische lasten van de verzurings- en vermestingskwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken

met de berekende ammoniak- of stikstofdeposities.


7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting

Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzuring en vermesting toegepast. De

verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld

worden. Voor een effectbeoordeling inzake verzuring en vermesting wordt dan ook verwezen naar dit

desbetreffende hoofdstuk (hoofdstuk 11).

7.3.4 Beschrijving van de emissies

In de Nederlandse regelgeving wordt een rekenmethode voorgeschreven om de ammoniakemissie door

uitbating van veestallen te berekenen (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij, VROM (2002a;

2002b)). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het

aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem.

De emissiefactor (Tabel 32) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief

de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen. Deze emissiefactoren zijn terug te vinden in het

geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011); indien er recentere factoren

teruggevonden werden (www.infomil.nl), dan worden deze gehanteerd. Door het toepassen van een

combiwasser kan een ammoniakreductie van 85 % in rekening gebracht worden.

Tabel 32 Ammoniakemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen

diersoort stalsysteem NH3-emissie

(kg/j)

vleesvarkens traditioneel – hokoppervlak max. 0,8 m² 2,50

traditioneel - hokoppervlak groter dan 0,8 m² 3,50

combiwasser – hokoppervlak max. 0,8 m² 0,375

De jaarlijkse ammoniakemissie op een landbouwbedrijf is dus gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem

en het aantal dieren. Tabel 33 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf.

http://www.infomil.nl/


Tabel 33 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie

stal huidig huidig vergund gewenst fase 1 gewenst fase 2

dieren kg NH3/j dieren kg NH3/j dieren kg NH3/j dieren kg NH3/j

1 440 mestvarkens 1.100 440 mestvarkens 1.100 440 mestvarkens 1.100 644 mestvarkens 483

2 460 mestvarkens 1.150 460 mestvarkens 1.150 460 mestvarkens 1.150 644 mestvarkens

3 600 mestvarkens 2.100 840 mestvarkens 588

840 mestvarkens 588

840 mestvarkens 588

4 520 mestvarkens 1.820 728 mestvarkens 728 mestvarkens 728 mestvarkens

5 500 mestvarkens 1.750 500 mestvarkens 1.750 700 mestvarkens 515

700 mestvarkens 515

6 480 mestvarkens 1.200 480 mestvarkens 1.200 672 mestvarkens 672 mestvarkens

TOTAAL 3.000 mestvarkens 9.120 3.448 mestvarkens 5.788 3.840 mestvarkens 3.353 4.228 mestvarkens 1.586


Door de uitbreiding en omvorming van het bedrijf, en de toepassing van combiwassers op de nieuwe

stallen, zal de ammoniakemissie in de uiteindelijk gewenste situatie dalen met 82 % ten opzichte van de

huidige situatie.

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het

bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en

vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden

in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de verzurings-

en vermestingskwetsbare vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van deze kwetsbare

vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniakdeposities.

7.4 Broeikasgas

In de atmosfeer zijn gassen aanwezig die de invallende zonnestraling doorlaten, maar de teruggekaatste

straling van het opgewarmde aardoppervlak opnemen. Dit fenomeen heet het broeikaseffect naar

analogie met de werking van glas in een serre. Het leven op aarde dankt zijn bestaan aan dit

broeikaseffect: de gemiddelde temperatuur zou anders -18 °C bedragen in plaats van de huidige +15 °C.

De voornaamste broeikasgassen zijn waterdamp (H2O), koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas

(N2O). De concentratie van deze gassen in de atmosfeer is het resultaat van talrijke dynamische

processen en cycli die op elkaar ingrijpen.

De laatste 100 jaar heeft de mens grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer geloosd door

verbranding van fossiele brandstoffen (CO2 en N2O), veeteelt (CH4 en N2O), afvalverwerking (CH4) en

chemische processen in de industrie (CO2). Door de wereldwijde ontbossing en de daarmee gepaard

gaande verbranding worden grote koolstofreservoirs in het hout en de bodem omgezet naar

broeikasgassen (voornamelijk CO2). Daarnaast dragen ook nieuwe stoffen zoals de

chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s), hun vervangproducten (HCFK’s, HFK’s en PFK’s) en

zwavelzuurhexafluoride (SF6) bij tot het broeikaseffect.

Door die antropogene uitstoot is de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer verhoogd. Deze

verhoogde concentratie versterkt het natuurlijke broeikaseffect en leidt bijgevolg tot een verhoging van

de gemiddelde aardtemperatuur en een globale klimaatverandering (MIRA, 2008).

Energiegebruik speelt hierbij een belangrijke rol. CO2, waarvan de emissies praktisch volledig te wijten

zijn aan de verbranding van fossiele brandstoffen, is met een aandeel van 85 % veruit het belangrijkste

broeikasgas in Vlaanderen. N2O was lange tijd het tweede belangrijkste broeikasgas in Vlaanderen. In

2006 daalde het belang van N2O (5,8%) voor het eerst sinds 1996 onder dat van methaan (6,3%). De

overige fractie (ongeveer 1,5 %) wordt ingevuld door de uitstoot van gefluoreerde broeikasgassen.

Doordat hun opwarmend effect honderd tot duizend keer sterker is dan voor CO2, zijn ze echter niet

onbelangrijk.

De sector landbouw is verantwoordelijk voor 11,4 % van de uitstoot van broeikasgassen in 2006. De

landbouw levert dus een grote bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen, maar ze is de enige sector

die een absolute emissiereductie heeft gerealiseerd in de periode 1990 - 2005 (MIRA, 2008). In de

industrie is er ook een reductie opgetreden, maar deze daling is volledig te wijten aan de maatregelen

tegen F-gasemissies in de chemische sector.

De emissie van broeikasgassen uit de landbouw is een gevolg van methaanvergisting (CH4) in de dierlijke

spijsvertering en in mestopslag, van de productie van lachgas (N2O) uit biologische processen, van het

gebruik van fossiele brandstoffen (CO2- en N2O-emissies) en van CO2-emissie door daling van de

bodemkoolstofvoorraad. Het inkrimpen van de veestapel leidt tot een reductie van de CH4- en N2O-

uitstoot.


De bijdrage van het brandstofverbruik van de landen tuinbouwsector te Kluisbergen aan de

broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 34. De totale broeikasgasemissie in het Vlaamse Gewest

wordt eveneens weergegeven zodat men de bijdrage van de betrokken gemeente aan de

broeikasgasemissie op Vlaams niveau kan inschatten.

Tabel 34 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Kluisbergen in 2010, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012a)

CO2 (kton) CH4 (ton) N2O (ton)

Kluisbergen 1,308 0,344 0,011

Vlaanderen 1.929 447 140

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de effecten zich niet op lokaal niveau gaan afspelen, maar eerder

op regionaal niveau of zelfs continentaal of mondiaal niveau. In het kader van een MER zullen ze dus

zelden of nooit op een zinvolle manier gekwantificeerd kunnen worden. In uitzonderlijke gevallen (o.a.

aanwezigheid van een co-vergistingsinstallatie) kan het wel zinvol zijn, maar in voorliggend project is dit

niet het geval. Daarom wordt het hoofdstuk met betrekking tot de broeikasgassen niet verder uitgewerkt.

7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht

Voorgaande hoofdstukken geven een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die

optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten worden nog eens

samengevat in Tabel 35.

Tabel 35 Samenvatting effecten voor de discipline lucht


geur

stof

afstandsregels

bronnencluster


individueel bedrijf



bedrijf)


WOONGEBIED





12 gering negatief gehinderden (4 minder dan de huidige situatie)

7 matig negatief gehinderden (14 minder dan de huidige situatie)

1 negatief gehinderde (22 minder dan de huidige situatie)

negatief effect ter hoogte van de bedrijfswoning in de huidige en

vergunde situatie,

gering negatief effect ter hoogte van 6 woningen in de huidige situatie

en ter hoogte van 3 woningen in de vergunde situatie en gewenste

situatie fase I,






individueel bedrijf



bedrijf)

matig negatief effect ter hoogte van de bedrijfswoning in de huidige en

vergunde situatie,



7.6 Milderende maatregelen

Op de inrichting wordt reeds gebruik gemaakt van meerfasige voeders. Door het voeder zoveel mogelijk

te gaan aanpassen aan de voedingsbehoefte van de dieren, zal ook de voederconversie optimaal gaan

gebeuren, waardoor er een efficiënter N-gebruik zal zijn en er een reductie in de uitscheiding van

stikstof en geurcomponenten zal optreden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte

van het dier in die bepaalde periode. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare

Techniek beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want de

inrichting maakt hiervan reeds gebruik.

Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen

toegepast (terug te vinden in de ‘lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie’ – Ministerieel

besluit van 19/03/2004 – bijlage I. Belgische Staatsblad 14.10.2004). Hierbij blijft een goede

bedrijfsvoering echter nog steeds van essentieel belang. Op alle stallen worden combi-biologische

luchtwassystemen voorzien die de geuremissie met 75 %, de ammoniakemissie met 85 % en de stofemissie

met 80 % reduceren.

In de huidige situatie bestaat het bedrijf uit zes traditionele stallen. Deze zullen in verschillende fasen

allen voorzien worden van een luchtwasser. In tussentijd kunnen enkel standaardmaatregelen om

geuremissie te beperken toegepast worden op het bedrijf. Volgende maatregelen kunnen toegepast

worden:

intensief en regelmatig reinigen van de stal bij all-in of alloutsystemen;

voederen naar behoefte van de dieren;

voederverliezen beperken en ze regelmatig verwijderen.

Deze maatregelen worden, in het kader van een goede bedrijfsvoering, reeds zo veel mogelijk toegepast.

Conform de omzendbrief LNE 2012/1 ‘Milderende maatregelen voor geuremissies die afkomstig zijn van

bestaande varkens- en pluimveestallen in Vlaanderen’ dienen voor enkele van deze maatregelen

standaardprocedures te worden opgesteld. Voor de eerste maatregelen dient eveneens een logboek

bijgehouden te worden. Indien aan bovenstaande maatregelen voldaan wordt, kan een

inschattingscoëfficiënt in rekening worden gebracht van 10 %. (Gezien de stallen natuurlijk verlucht

worden en er geen brijvoer wordt toegepast, kunnen de maatregelen omtrent optimalisatie van ventilatie

en brijvoer niet toegepast worden.)

In de gewenste situatie zullen alle stallen, in een tijdspanne van 10 jaar, voorzien worden van een

combi-biologisch luchtwassysteem of gelijkwaardig systeem. Het is financieel niet haalbaar om

onmiddellijk alle stallen van een luchtwassysteem te voorzien. Door telkens een tijdspanne van ongeveer

5 jaar tussen te laten, krijgt het bedrijf ademruimte alvorens opnieuw in een luchtwassysteem te

investeren. Naast de hoge investeringskosten (luchtwasser, wateropvang, spuiopvang…), brengt een

luchtwasser namelijk ook relatief hoge werkingskosten met zich mee (onderhoud, elektriciteitsverbruik


pompen en ventilatoren, spuiafzet…). Zolang de stal niet voorzien is van een combiwasser, wordt de stal

niet maximaal opgevuld, dit om eventuele hinder naar de omgeving zoveel mogelijk te beperken.


8 Discipline bodem

8.1 Problematiek en toelichting referentiesituatie en beschrijving referentie-situatie

Bodem kan gedefinieerd worden als het vaste deel van de aarde met inbegrip van het grondwater en de

andere bestanddelen en organismen die er zich in bevinden. Bodemverontreiniging wordt omschreven

als de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt door menselijke activiteiten, op of in de

bodem, die de kwaliteit van de bodem op rechtstreekse of onrechtstreekse wijze nadelig (kunnen)

beïnvloeden.

Samen met de lucht en het water vormt de bodem de belangrijkste basis voor het bestaan van leven op

onze planeet. De bodem regelt de natuurlijke cycli van materie en energie en is uiterst gevoelig voor

de effecten van klimaatverandering, maatschappelijke en ecologische functies die cruciaal zijn voor

het leven in het algemeen.

In het kader van duurzaam landgebruik hebben landen tuinbouw alle belang bij een gewaarborgde

bodemkwaliteit en een duurzaam bodembeheer. Vele landen bosbouwactiviteiten zijn overigens van

essentieel belang voor het behoud van de bodem en de afschaffing ervan kan ernstige erosie

veroorzaken. Binnen de landbouw hebben de grondgebonden sectoren een directe invloed, terwijl de

niet-grondgebonden sectoren zoals de intensieve veehouderij een indirecte invloed hebben op de

bodemkwaliteit. Bij een indirecte invloed valt bijvoorbeeld te denken aan afdichting van de bodem en

verontreinigingen als gevolg van mestproductie en –gebruik.

Sedert enkele jaren is het duidelijk dat de bodem op diverse plaatsen in Vlaanderen verontreinigd is met

milieugevaarlijke stoffen. Een vervuilde bodem kan de kwaliteit van het leven bedreigen: mensen, dieren

en planten kunnen in contact komen met schadelijke stoffen of het grondwater kan erdoor aangetast

worden. De aandacht voor bodemverontreiniging als belangrijk milieuprobleem is vrij recent. Met het

bodemsaneringsdecreet van 1995 werd een wettelijk kader gecreëerd voor de aanpak van

bodemverontreiniging. Dit decreet is gewijzigd door het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de

bodemsanering en de bodembescherming, kortweg het Bodemdecreet.

Of een grond al dan niet verontreinigd is, wordt bepaald aan de hand van een oriënterend

bodemonderzoek. Gronden die worden opgenomen in het register zijn niet langer multifunctioneel, maar

hoeven niet noodzakelijk te worden gesaneerd.

Bodemverontreiniging kan zich doorzetten naar het grondwater. Beide verontreinigingen zijn dan ook in

belangrijke mate gerelateerd. Stookolietanks, opslag van zwavelzuur of andere risico-elementen kunnen

bij slecht onderhoud of onoordeelkundig gebruik ook grondwaterverontreiniging veroorzaken.

Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de

geologie en de pedologie in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgend

gegevensbronnen:

Geologische kaart van België;

Bodemkaart van België;

Topografische kaart;

Databank Ondergrond Vlaanderen.

Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische

informatie (diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de


Geologische kaart van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het

bijhorende verklarende tekstgedeelte).

In het studiegebied hebben de quartaire afzettingen een dikte van ongeveer 20 m. De tertiaire

afzetting, die onmiddellijk onder het quartair dek ter hoogte van het bedrijf wordt aangetroffen, is de

Formatie van Kortrijk (op basis van boringen (DOV-website) in de buurt van de inrichting). De

geologische opbouw ter hoogte van het studiegebied wordt samengevat in Tabel 36.

Tabel 36 Geologische opbouw

diepte (m onder het maaiveld) textuur heterogeniteit, bijmengingen stratigrafie

0 - 10 leem, silt zandhoudend, kalkhoudend Quartair

10 - 18 grof zand leemhoudend, fossielen Quartair

18 - 19 grind leemhoudend, kalkhoudend Quartair

19 - 20 leem, silt kalkhoudend Quartair

20 - 21 grind kleihoudend, zandhoudend Quartair

21 - 44 klei zandhoudend Formatie van Kortrijk

44 - 49 fijn zand / Groep van Landen (zand)

49 - 70 leem, silt / Groep van Landen (klei)

70 - 72 zandsteen glauconiethoudend Krijt

72 – 81,5 zand mergelhoudend Krijt

81,5 - 82 klei / Sokkel

82 - schalie zandhoudend, glauconiethoudend Sokkel

Een uittreksel uit de bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 17. Het bedrijf is gelegen in

de zandleemstreek. De zone waar de projectlocatie gelegen is, wordt aangeduid als een bebouwde

zone (OB, grijs ingekleurd). Rond de projectlocatie zijn voornamelijk matig droge lemig zandbodem

zonder profiel (Scp), matig droge zandbodem (Zcp) en matig droge lemig zandbodem met een sterk

gevlekte R-horizont en een verbrokkelde structuur (Scc).

8.2 Afbakening studiegebied

De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie,

enerzijds plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe

infrastructuur, grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening

gehouden te worden met de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende

stoffen.

Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de

referentietoestand wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op

macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te

toetsen.

8.3 Methodiek en significantiekader

Effecten op de bodem ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen zijn:

- bodemverontreiniging door opslag risicostoffen;

- effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting;

- bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden, ...


8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

De opslag van gevaarlijke producten, fossiele brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen en de

aanwezigheid van brandstofverdeelinstallaties op een veeteeltbedrijf kunnen aanleiding geven tot

verontreiniging van de bodem.

Stookolietanks en opslagtanks voor zwavelzuur vormen zeer frequent puntbronnen van

bodemverontreiniging. Overvulling en corrosie van (voornamelijk ondergrondse) tanks zijn de oorzaak

van calamiteiten met bodemverontreiniging tot gevolg. Het risico bij bovengrondse tanks is beperkter.

Ook het morsen bij vervoer of bij op- of overslag van producten kan aanleiding geven tot

bodemverontreiniging.

Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere

plaatsen aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren

en hergebruik van grond. Voor een niet-risico grond dient een technisch verslag ter bepaling van de

kwaliteit van de te verzetten grond uitgevoerd te worden indien het grondverzet meer dan 250 m³

bedraagt. Voor een risico-grond geldt die vrije toelating tot 250 m³ niet.

Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden

(Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben

plaatsgevonden op de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in

de toekomst noodzakelijk worden geacht.

8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium)

waardoor ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden

tot verhoogde stikstof- en fosfaatconcentraties in gronden oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede

de achteruitgang van biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de

kwaliteit van de drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet.

Vermesting kan gebeuren door het uitrijden van mest op het land, depositie van nutriënten die door

het bedrijf werden uitgestoten (de zogenaamde vermestende depositie) of calamiteiten (o.a. lek in de

mestopslag).

Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten gevolge van de bedrijfsuitbating op

het terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan jaarlijks verschillen.

Jaarlijks dient het bedrijf aan de Mestbank een aangifte te doen van zijn mestafzet. De geproduceerde

mest wordt uitgereden op het land (op eigen gronden, op gepachte gronden, via burenregeling of via

lange afstandstransport), wordt getransporteerd naar het buitenland of wordt verwerkt in een (al dan

niet externe) mestverwerkingsinstallatie. Intensieve veehouderijen die zelf over cultuurgronden

beschikken, zullen deze maximaal bemesten. Indien de mest niet afkomstig is van het eigen bedrijf,

dan zal hierop mest van andere bedrijven afgezet worden. In de praktijk dient vermesting door

mestafzet dus eerder op niveau van Vlaanderen bekeken te worden dan op bedrijfsniveau. Dit wordt

geregeld in het Mestactieplan III. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest

werd afgezet in het referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het

bedrijf. Effecten worden hier echter niet aan gekoppeld.

Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende

deposities. Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de

bodem wordt verwezen naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze


verzuring/vermesting zullen zich vooral uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie.

Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en vermestende depositie ten gevolge van de

bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora.

De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van

reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het

toelaten de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over

grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek

doorverwezen naar de discipline water.

Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de

hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt, tenzij het bedrijf over andere

afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de grootte van de

opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden

waarover het bedrijf beschikt.

8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

Door de aanleg van nieuwe infrastructuren kan er bodemverstoring optreden. Een beoordeling kan

gemaakt worden op basis van de landbouwtyperingskaart. Deze kaart heeft als doel een éénduidige

differentiatie van het agrarisch gebied te bekomen. Hiervoor wordt een waardering toegekend aan

individueel geregistreerde landbouwpercelen.

8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem

Tabel 37 Significantiekader voor de discipline bodem


bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

opslag negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II

geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II

bodemonderzoek

negatief effect: uitgevoerd, waarbij een negatieve invloed waar te nemen is, ofwel niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek noodzakelijk is. Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als dusdanig beschouwd worden, maar het niet in regel zijn met de wetgeving wordt als een negatief effect geklasseerd

geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform de wetgeving), waarbij geen negatieve invloed terug te vinden is, of geen bodemonderzoek noodzakelijk (strikt genomen kan bij dit laatste geen uitspraak gedaan worden over de bodemkwaliteit)

mestafzet geen effectbeoordeling

mestopslagcapaciteit negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk)

geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit

effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

verzurende en vermestende depositie

zie discipline fauna en flora

bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

bodemverlies negatief effect: zeer hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart

matig negatief effect: hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart

gering negatief effect: matige waardering volgens landbouwtyperingskaart

geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering volgens landbouwtyperingskaart


8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten

8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen

Momenteel zijn op het bedrijf drie opslagtanks voor petroleum aanwezig met een opslagcapaciteit van

elk 1.200 l. Het gaat om drie bovengrondse, dubbelwandige opslagtanks. Dit blijft ongewijzigd in de

gewenste situatie.

De aanwezige tanks voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden periodiek gecontroleerd.

Bijgevolg is er weinig kans op bodem- en grondwaterverontreiniging.

Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de

inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op het

voorliggende bedrijf zijn er geen rubrieken die ingedeeld zijn volgens de indelingslijst van Vlarebo.

8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

8.4.2.1 Mestafzet

In de huidige situatie wordt er ongeveer 4.137 m³ mest per jaar geproduceerd. In de gewenste situatie

fase I zal er ongeveer 4.608 m³ mest per jaar geproduceerd worden en in de gewenste situatie fase II

5.073 m³. De mest wordt deels afgezet door burenregeling en deels afgevoerd naar een externe

mestverwerker.

De stallen worden na iedere ronde nat gereinigd. Kuiswater wordt in de onderliggende mestkelders

opgevangen en samen met de mest afgevoerd.

8.4.2.2 Mestopslag

In Tabel 38 wordt een overzicht gegeven van de verschillende mestopslagmogelijkheden op het bedrijf.

Tabel 38 Mengmestopslagcapaciteit van het bedrijf (nummering volgens plannen uit Bijlage 10)

huidige situatie gewenste situatie

stal 1 581 m³ 581 m³

stal 2 581 m³ 581 m³

stal 3 727 m³ 727 m³

stal 4 645 m³ 645 m³

stal 5 606 m³ 606 m³

stal 6 584 m³ 584 m³

TOTAAL 3.724 m³ 3.724 m³

Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de

hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt. Aan deze bepalingen wordt

eveneens geacht voldaan te zijn wanneer de exploitant van de inrichting aantoont op een andere

reglementaire manier gedurende de beschouwde periode te kunnen voorkomen dat de mest of een

gedeelte ervan op landbouwgrond wordt gebracht. Rekening houdende met de vergunde dieraantallen


dient er in de huidige (werkelijke) situatie opslag voorzien te worden voor 3.103 m³, en wordt er aldus

voldaan aan de vereiste inzake mestopslagcapaciteit (huidige opslag 3.724 m³). In de gewenste situatie

fase I dient er 3.456 m³ voorzien te worden. Hieraan wordt eveneens voldaan. In de gewenste situatie

fase II dient er 3.805 m³ voorzien te worden. Het bedrijf heeft echter een contract met een

mestverwerker, waarbij op regelmatige basis mest wordt weggehaald. Dit geldt tevens als bewezen

mestopslagcapaciteit en bijgevolg wordt voldaan aan de wetgeving inzake mestopslagcapaciteit.

Het spui van de combiwassers zal apart opgevangen worden. In de vergunde situatie wordt jaarlijks 606

m³ spui geproduceerd, in de gewenste situatie fase I zal dit 1.137 m³ zijn en in de gewenste situatie

fase II 1.635 m³. Er zal een opvang voorzien worden om spui gedurende negen maanden op te vangen.

De opvang zal waarschijnlijk in een (afgesloten) foliebassin gebeuren op een van percelen ten westen

van de stallen 3, 4 en 5. Deze percelen grenzen echter niet aan de straat, waardoor nog onderzocht

dient te worden hoe het bassin kan leeggemaakt worden (hoe het transport kan verlopen). Een andere

locatieoptie, die reeds onderzocht is, was om het bassin tussen stal 2 en 3 te voorzien. Er is op deze

locatie voldoende ruimte om voldoende opslag te voorzien voor de huidig vergund situatie. Er kan

echter onvoldoende opslag voorzien worden op deze locatie om te voldoen aan de opslagbehoefte in de

gewenste situatie. Het is financieel niet interessant om twee opslagplaatsen te voorzien en er wordt

aldus geopteerd om de opslag te voorzien op één van de naastgelegen percelen. Door het spui niet in

de mestkelders op te vangen wordt dit niet aanzien als dierlijke mest. Dit spui kan apart afgevoerd

worden of uitgereden worden op het land. Rekening houden met een inhoud van 4,9 kg N/m³ (zie Tabel

39) en een bemestingsnorm van 170 kg N/ha, is er bij afzet op het land nood aan ongeveer 47 ha

landbouwgrond. Wordt het spui bovenop de klassieke dierlijke mest toegediend, dan moet er,

afhankelijk van de teelt, op zoek gegaan worden naar circa 100 ha. Het brengen naar de

mestverwerking van dergelijke waterige fractie is zowel vanuit economisch als ecologisch oogpunt niet

wenselijk, gezien er in dit geval een grote hoeveelheid waterige massa vervoerd dient te worden. Het

is voor het bedrijf dan ook een must om spui in te dikken.

De samenstelling van het spui van dergelijke luchtwasser wordt weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel 39 Samenstelling spui combi-biologisch luchtwassysteem

eenheid concentratie

ammonium-N g/l 2,0

nitraat-N g/l 0,6

nitriet-N g/l 2,4

N-Kjeldahl g/l 2,0

N-totaal g/l 4,9

pH (bij 25 °C) 7,1

geleidbaarheid µS/cm 21.000

ijzer mg/l 1,4

sulfaat g/l 0,4

CZV mg O2/l 1.700

arseen mg/l < 0,05

cadmium mg/l < 0,02

chroom mg/l < 0,05

koper mg/l 0,07

kwik µg/l < 0,10

lood mg/l < 0,10

nikkel mg/l < 0,10

zink mg/l 0,42


Er worden door het bedrijf diverse systemen geëvalueerd om het spui verder in te dikken om zo de

benodigde spuiopslagcapaciteit te beperken en het water te hergebruiken. Hierbij wordt het spui over

een verticaal doek in de wasser gepompt waardoor het water verdampt wordt (dit kan eventueel

gecondenseerd worden en hergebruikt) en er een opconcentratie van nutriënten in het overgebleven

water gebeurd. Het spui bevat gemiddeld 4,9 kg N/m³, door het spui in te dikken zou dit 8,2 kg N/m³

worden. Gezien de indamping/opconcentratie in de wasser zelf gebeurt, zullen eventuele emissies die

tijdens het opconcentreren vrijkomen opnieuw opgevangen worden door de wasser. Er dient echter nog

een kosten/baten-analyse gemaakt te worden van de verschillende mogelijke technieken hiervoor.

Voordeel van indikken is dus een beperktere benodigde opslagcapaciteit (40 %-reductie, dus in de

gewenste situatie fase II 981 m³ spui per jaar of een spuiopslag van 736 m³) en de mogelijkheid tot

hergebruik van water. Hierdoor zou minder grondwater moeten opgepompt worden. Gezien er in de

gewenste situatie fase II jaarlijks zo’n 1.635 m³ spuiproductie is, en er ongeveer 40 % reductie

optreedt, kan er, er vanuit gaand dat alle ‘verdampte’ water opnieuw gecondenseerd kan worden, zo’n

654 m³ water per jaar uit het spui ‘gewonnen’ worden. Nadeel is de hoge kostprijs, meer

energieverbruik en de kans op verstopping. Indien niet ingedikt wordt zal echter een grotere

opslagcapaciteit nodig zijn, wat eveneens een behoorlijke kostprijs met zich meebrengt. Het systeem

staat tot op vandaag (mei 2014) nog niet volledig op punt.

Een andere optie om minder spui te creëren is denitrificatie toepassen in de luchtwasser. Denitrificatie

zorgt ervoor dat het opgeloste ammoniak/ammonium in het spuiwater omgezet wordt naar stikstofgas

(N2), via nitraat. Het stikstofgas gaat naar de atmosfeer. Zo is het spuiwater minder snel verzadigd en

dient er dus minder gespuid te worden. Met toepassing van denitrificatie bedraagt de hoeveelheid spui

121 m³/jaar in de vergunde situatie, 227 m³/jaar in de gewenste situatie fase 1 en 327 m³/jaar in de

gewenste situatie fase 2. Het systeem van denitrificatie wordt reeds door veel leveranciers

aangeboden. In de praktijk blijkt deze denitrificatie echter nog niet helemaal op punt te staat.

Rekening houdend met de aanwezigheid van mestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op

verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen en de mestopslaglocaties op het bedrijfsterrein

dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van

mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van

de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval)

bevuild wordt met mestresten. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het

bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilputmetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen

geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens. Gezien reeds in de huidige situatie meer dan 2.500

varkens gehuisvest worden, dienen deze peilputten reeds aanwezig te zijn. Op het bedrijf zijn 8

peilbuizen aanwezig. De analyseresultaten worden besproken onder discipline Grondwater.

8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

In de huidige situatie is reeds een regenwateropvang van 75 m³ voorzien. In de gewenste situatie dient

een bijkomende regenwateropslag voorzien te worden van 554 m³, zodat de totale regenwateropvang

629 m³ bedraagt. Deze opvang wordt waarschijnlijk voorzien bij stal 6 en zal uitgevoerd worden in een

ronde bassin met een diameter van ongeveer 12,5 m en een hoogte van 4,5 m. Om het spui van de

luchtwassers te kunnen opvangen zal tevens een aparte opslag voor spuiopslag voorzien worden. Er wordt

hiervoor gedacht aan een foliebassin. Deze zal gesitueerd zijn op één van de percelen ten westen van

stallen 3, 4 en 5 en zal een diameter hebben van ongeveer 20 m en een hoogte van ongeveer 4 m. De

bassin zal ongeveer 1 m ingegraven worden. Hiervoor zal een grondverzet van meer dan 250 m³

noodzakelijk zijn. Er dient bijgevolg een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te

verzetten grond opgemaakt te worden. Bij het grondverzet dient voldaan te worden aan de code van

goede praktijk. Daarnaast zal tevens bronbemaling noodzakelijk zijn. Dit wordt verder besproken onder

de discipline water.


8.5 Synthese van de milieu-effecten

Hoofdstuk 8.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die

kunnen optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline bodem. De effecten worden nog

eens kort opgelijst in onderstaande tabel.

Tabel 40 Samenvatting effecten voor de discipline bodem

deelaspect omschrijving effectbeoordeling

bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

bodemverstoring door aanleg verhardingen,

graafwerkzaamheden

opslag

bodemonderzoek

mestafzet

mestopslagcapaciteit

verzurende en

vermestende depositie

bodemverlies

geen of een verwaarloosbaar

effect

geen uitspraak mogelijk

geen beoordeling

geen effect


geen of verwaarloosbaar

effect


Er is geen bodemonderzoek noodzakelijk voor dit bedrijf. Door het rein houden van de verharde

oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt

met mestresten.

Enkele maatregelen zijn getroffen om de risico’s op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum te

beperken:

er zijn gecontroleerde opslagtanks (stookolie, ...) op het bedrijf aanwezig;

ter hoogte van de bovengrondse tanks is de ondergrond gebetonneerd.

Het wordt niet nodig geacht bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.

Indien calamiteiten optreden die een impact kunnen hebben op de bodem, dienen zo snel mogelijk de

nodige acties ondernomen te worden om de verontreiniging weg te nemen.


9 Discipline water

Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.

9.1 Grondwater


Het grondwater wordt in de kaderrichtlijn Water gedefinieerd als ‘al het water dat zich onder het

bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond

staat’. Bij landbouwbedrijven worden verstoring van de waterhuishouding en verstoring van de

waterkwaliteit als de belangrijkste effectgroepen voor grondwater beschouwd. Onder de noemer

verstoring van de waterhuishouding komen zowel verdroging (verstoring van de waterinhoud en –cyclus

van de grondwaterlagen), als overstroming (verstoring van de waterinhoud van het waterlopenstelsel)

aan bod. Beleidsmatig wordt het volledig kwantitatieve waterbeleid onder de noemer van verdroging

geplaatst. Zowel het waterverbruik, de zuiver kwantitatieve aspecten van het waterbeheer als de

aspecten die betrekking hebben op het natuurlijk milieu die rechtstreeks aan die kwantitatieve

aspecten gekoppeld zijn, worden hierbij voor ogen gehouden.

Er is een sterke interactie tussen verstoring van de waterhuishouding, verzuring en vermesting.

Verstoring van het grondwater heeft een belangrijke invloed op de bodemeigenschappen. Een

verlaagde grondwaterstand versnelt de mineralisatie van het organisch materiaal en kan dus

vermesting in de hand werken.

Klimatologische veranderingen zijn essentieel bij de interpretatie van grondwaterpeilveranderingen

(verdroging) en overstroming. In droge en warme periodes van het jaar kan de neerslag aanzienlijk

terugvallen en zelfs lager worden dan de gewasverdamping. In dat geval spreken we over natuurlijke

verdroging. In periodes van hoge neerslag kan de bodem verzadigd geraken, waardoor de kans op

oppervlakkige afvoer van water en overstromingen toeneemt.

In het begin van de jaren ’90 bedroeg het watergebruik in Vlaanderen ongeveer 910 miljoen m³. Dit

gebruik daalde tot ongeveer 780 miljoen m³ in 2003. Vanaf 1996 valt een duidelijk afname van het

totale verbruik op te merken (MIRA, 2012). Deze afname is terug te brengen tot een daling in

oppervlaktewatergebruik, het grondwatergebruik is daarentegen vrij constant gebleven.

Wordt specifiek naar de landbouwsector gekeken, dan kan gesteld worden dat er in deze sector een

toename is van het waterverbruik. In 2009 werd ongeveer 68 miljoen m³ water verbruikt, t.o.v. 50

miljoen m³ in 1991. Toch kan gesteld worden dat het waterverbruik in 2009 al met 10 % gedaald is in

vergelijking met 2000 (MIRA, 2012).

De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en

een uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te

winnen. Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de

hydrogeologie. De hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de

grondwaterkwetsbaarheidskaarten opgesteld voor Vlaanderen (kaartmateriaal met inbegrip van

begeleidende nota) en de Geologische kaart. Hierbij wordt nagegaan waar zich de eerste

watervoerende lagen (= de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een uitbreiding heeft die

voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen) bevinden en in

welke mate deze eventueel worden afgeschermd door bovenliggende formaties (doorlaatbaarheid van

de verschillende lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare

drinkwatervoorzieningen en/of grondwaterwinningen die zich bevinden in het projectgebied, alsook de


eventuele winningen van het bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd. De voornaamste gegevensbronnen

die gehanteerd zullen worden zijn:

Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen;

DOV-Vlaanderen;

Geologische kaart van België;

Gegevens vergunde grondwaterwinningen;

Ligging waterwingebieden en beschermingszones;

De grondwaterkwaliteit kan bij landbouwbedrijven beïnvloed worden door emissies van mestsappen,

bestrijdingsmiddelen en andere calamiteiten. Verder kan het oppompen van verzilt of vervuild water

eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloeden. De grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad

aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag door stoffen die vanop

de bodem de grond indringen. De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf

omschrijft deze zone als weinig kwetsbaar (code Cc).

In de huidige situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.448 m³ grondwater per jaar en

30 m³ per dag. Dit gebeurt vanuit één winning met een diepte van 10 m. Het water wordt opgepompt

uit het quartair aquifersysteem, die als een freatische grondwaterlaag aanzien worden. In de gewenste

situatie wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 11.000 m³ per jaar of 44 m³/dag,

uit dezelfde grondwaterwinning. Binnen een straal van 1 km vanuit het bedrijfscentrum is nog 1 andere

grondwaterwinning gelegen (Bijlage 18) in Vlaanderen. Deze winning pompt eveneens grondwater uit

het Quartair aquifersysteem en is vergund voor het oppompen van 15.000 m³/jaar. In Wallonië zijn er

op ongeveer 900 m van het bedrijf twee grondwaterwinningen gelegen. Beide winningen worden

aangewend voor huishoudelijk gebruik en sanitair. De vergunde debieten zijn niet gekend.


De invloed van de grondwaterwinning aanwezig op een landbouwbedrijf is meestal beperkt in

oppervlakte. De impact van de grondwaterwinning zal in het MER nagegaan worden.

Het voorkomen van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of

bovengrondse opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en

bestrijdingsmiddelen zijn veelal meer van belang. Ook het uitrijden van mest of reinigingswater kan

belangrijk zijn.

Teneinde toch een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot

grondwater, wordt er in de referentiesituatie aandacht besteed aan de beschrijving van de

grondwaterkwetsbaarheid, de watervoerende lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de

ruime omgeving van het bedrijf. De beschrijving omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de

ruimere omgeving. Deze invloedstraal zal normaal beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het

bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de bedrijfssituatie. Moest blijken dat deze straal niet

voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht

worden.


Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de

exploitatie van het bedrijf.


9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een

eventuele bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt

opgepompt. Dit kan noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te

verlagen dat droog gewerkt kan worden bij o.a. de aanleg van stallen.

Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving

van de bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van

omliggende grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater.

Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van

Sichardt:

R = 3000 φ √k

met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m)

k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)

9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie

De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:

daling grondwatertafel door grondwaterwinning;

overmatig waterverbruik;

beperking van de infiltratiecapaciteit;

vermestende invloed op het grondwater.

9.1.3.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

Veel landbouwbedrijven met een groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding

tot deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk

van het dagelijkse debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen

wordt, kan er al dan niet relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende

studiegebied. Belangrijk hierbij is het in rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes

binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5 cm) (Van den Broeck et al., 2011). Ook een

eventuele beïnvloeding van nabijgelegen grondwaterwinningen kan relevant zijn.

In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit

een watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een

afgeschermde laag (“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt

uit een gespannen laag, dan kan de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als

verwaarloosbaar beschouwd worden. Wel dient dan nog gekeken te worden of er beïnvloeding kan

optreden van omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag water onttrekken. Hierbij worden

de grondwaterwinningen in kaart gebracht die binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 50

cm) waarin de grondwatertafel onder het dak van de artesische laag daalt, gelegen zijn (Van den

Broeck et al., 2011).

Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke

effecten beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De

invloed van de grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:

de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):


de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):

9.1.3.2.2 Overmatig waterverbruik

De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid,

het productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen

varieert sterk van bedrijf tot bedrijf.

Het gebruik van grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden

voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor uit het oogpunt van volks- en

dierengezondheid grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is. Er dient op gewezen te worden

dat het grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen

kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook

steeds nagegaan worden of er alternatieve waterbronnen beschikbaar zijn.

Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens en/of een debietsmeter. Er kan

een toetsing aan de BBT-cijfers (uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden, alsook aan de VMM–cijfers

(VMM, 2004) en LNE-cijfers. Er kan zo onderzocht worden of de grondwaterwinningsaanvraag (indien

aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een buitensporig verschil tussen

beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER.


9.1.3.2.3 Beperking van de infiltratiecapaciteit

Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote infrastructuurcomplexen (stallen,

terreinverharding, bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een aanzienlijke vermindering van de

hoeveelheid infiltrerend hemelwater.

De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief

beschreven. Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de

direct omliggende percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook

wordt getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten,

infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.

9.1.3.2.4 Vermestende invloed op het grondwater

Rekening houdende met de aanwezigheid van mestkelders en mestopslagplaatsen bestaat er steeds een

potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief middel van deze

vermestende invloed op het grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien

deze beschikbaar zijn, zullen de analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een

indicatie te geven van de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater.

9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater

Tabel 41 Significantiekader voor grondwater

deelaspect onderdeel beoordelingskader

bronbemaling

daling grondwatertafel

door

grondwaterwinning

waterverbruik

beperking

infiltratiecapaciteit

verdroging

verstoring

omliggende

grondwaterwinningen

verdroging

verstoring

omliggende

grondwaterwinningen

overmatig

waterverbruik

soort water


negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de

bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het onderzochte

bedrijf

geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.

winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op het onderzochte

bedrijf


negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de

bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van het

onderzochte bedrijf

geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.

winningen buiten bedrijfsterreinen door grondwaterwinning van het

onderzochte bedrijf

negatief effect: overschrijding van de BBT-cijfers

matig negatief effect: overschrijding van de LNE-cijfers

gering negatief effect: overschrijding van de VMM-cijfers

geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding BBT-cijfers

negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen

geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor hoogwaardige

toepassingen

negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen

matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar riolering

gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk

geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk +

buffervoorzieningen



vermestende invloed peilputten

vermestende

depositie

door opslag

negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van bedrijf

in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet volgens de

voorschriften opgerichte stalinrichtingen met mengmest

gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen

met mengmest waarbij geen gegevens (over al dan niet voorkomende

verontreiniging) beschikbaar zijn

geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften opgerichte

stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar zijn waarvan de

resultaten erop wijzen dat er geen verontreiniging optreedt

indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het wettelijk

verplicht: negatief effect (wel kan hierbij geen uitspraak gedaan

worden over een al dan niet vermestende invloed van het bedrijf)


zie discipline bodem


9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

De gewenste uitbreidingen zullen binnen de bestaande stalinfrastructuur plaatsvinden. Er zal wel een

extra regenwaterput en spuiopslag voorzien worden in de toekomst (vergunde situatie). De

grondwatertafel bevindt zich, in de omgeving van het bedrijf, tussen de 10,8 en 11 mTAW diepte. Ter

hoogte van het bedrijf zal het grondwater zich bijgevolg op een diepte van ongeveer 3 m bevinden. De

diepte van de regenwaterkelder en spuiopslag wordt op ongeveer 3 m ingeschat. Er zal bijgevolg

bronbemaling nodig zijn.

Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van

Sichardt:

R= 3.000 φ √k

met : φ = gewenste grondwaterstandverlaging (m)

k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)

Er wordt vanuit gegaan dat de grondwatertafel moet dalen tot 0,5 m onder de bouwput. Aangezien

deze ongeveer 3 m zal zijn, moet de grondwatertafel zakken tot op een maximale diepte van 3,5 m.

Dit komt overeen met een daling van 0,5 m (=φ). De doorlatendheidscoëfficiënt is afhankelijk van de

bodemsoort. Omdat het onmogelijk is om van iedere specifieke bodemsoort deze parameter

afzonderlijk te bepalen, worden standaardwaarden gebruikt afhankelijk van de bodemtextuur (Meyus

et al., 2004). In dit rapport worden richtwaarden gegeven voor iedere bodemtextuur op basis van

onderzoek verricht door Saxton et al. (1986). De regenwaterkelder en spuiopslag zullen gebouwd

worden op een zandleembodem (S) met een doorlatendheidscoëfficiënt van 1,59 x 10-5 m/s. Hieruit

volgt dat de invloedsstraal van deze bemaling ingeschat kan worden op 6 m. Binnen deze zone zijn

geen bedrijfsvreemde grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich

uitstrekt worden omschreven als niet of weinig kwetsbaar voor verdroging. Dit wordt verder besproken

in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).


9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie

9.1.4.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

Het bedrijf pompt water uit één put, dit uit de Quartair aquifersysteem en van op een diepte van 10 m

(7.488 m³/j, 30 m³/d). Naar de toekomst toe wenst de exploitant de winning uit te breiden tot een

totaal van 8.700 m³/j (35 m³/d) na uitvoering van fase I en 11.000 m³/j (44 m³/dag) na uitvoering van

fase II.

Om de invloed van deze grondwaterwinningen op de watertafel te voorspellen wordt er gebruik

gemaakt van de formule van Dupuit. Het Quartair aquifersysteem is namelijk freatisch. Er wordt een

hydraulische conductiviteit van 2 m/dag gehanteerd (VMM (2008)). Deze hydraulische conductiviteit

werd ingeschat rekening houdend met grond die uit leemhoudend zand bestaat. Verder wordt voor de

dikte van de watervoerende laag uitgegaan van een dikte van 10 m. De berekende invloedstraal zal een

worst-case scenario zijn en de werkelijke invloedstraal zal kleiner zijn. Tabel 42 geeft een overzicht

van de grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel voor de huidige en gewenste situatie.

Tabel 42 Bepaling grondwatertafeldaling

vergunde situatie gewenste situatie

vergund jaardebiet (m³/j) 7.448 11.000

vergund dagdebiet (m³/dag) 30 44

diepte grondwaterwinning (m) 10 10

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m) 15 35

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 5 cm (m) (verdroging) 95 123

De straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal dalen bedraagt in de huidig vergunde

situatie 15 m en in de gewenste situatie 35 m. In beide situaties zijn geen andere grondwaterwinningen

binnen deze invloedsstraal gelegen. De grondwaterwinning zal bijgevolg in alle situaties een

verwaarloosbare invloed uitoefenen op omliggende grondwaterwinningen. Voor het mogelijk verdrogend

effect van de bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de discipline fauna en flora (zie

11.4.4).

9.1.4.2.2 Overmatig waterverbruik

Momenteel wordt op het bedrijf grondwater en regenwater gebruikt. Het grondwater wordt toegepast als

drinkwater voor de dieren, het regenwater als reinigingswater. Naar de toekomst toe worden

voorzieningen getroffen om meer regenwater op te vangen en te hergebruiken. Het regenwater zal dan

aangewend worden als reinigingswater en voor de luchtwassers. Het drinkwaterverbruik van de varkens

en de waterbehoefte om te reinigen kan geschat worden op basis van VMM, LNE en BBT-verbruikscijfers

(VMM, 2004) (Tabel 43). Bij deze cijfers wordt echter nog geen rekening gehouden met het benodigde

waswater voor de luchtwassers. In Tabel 44 wordt een overzicht gegeven van alle waterverbruik op het

bedrijf in de verschillende situaties. Hierbij wordt voor het drink- en reinigingswater rekening gehouden

met de LNE-verbruikscijfers. Voor het benodigde waswater voor de luchtwassers wordt rekening

gehouden met gegevens aangeleverd door de fabrikant van de luchtwassystemen (Inno+).


Tabel 43 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting

huidig vergund gewenst fase I gewenst fase II

hoogwaardig laagwaardig hoogwaardig laagwaardig hoogwaardig laagwaardig hoogwaardig laagwaardig

VMM 6.480 m³/j 360 m³/j 7.488 m³/j 414 m³/j 8.294 m³/j 461 m³/j 9.132 m³/j 507 m³/j

LNE 6.480 m³/j 360 m³/j 7.488 m³/j 414 m³/j 8.294 m³/j 461 m³/j 9.132 m³/j 507 m³/j

BBT (min. – max.) 4.800 m³/j – 8.100 m³/j 360 m³/j 5.517 m³/j – 9.310 m³/j 414 m³/j 6.144 m³/j – 10.368 m³/j 461 m³/j 6.764 m³/j – 11.416 m³/j 507 m³/j

Tabel 44 Overzicht waterverbruik op de bedrijf in de verschillende situaties

huidig vergund gewenste situatie fase 1 gewenste situatie fase 2

drinkwater 6.480 m³/jaar 7.448 m³/jaar 8.294 m³/jaar 9.132 m³/jaar

reinigingswater 360 m³/jaar 414 m³/jaar 461 m³/jaar 507 m³/jaar

waswater 0 m³/jaar 1.234 m³/jaar 2.313 m³/jaar 3.326 m³/jaar

totaal 6.840 m³/jaar 9.096 m³/jaar 11.068 m³/jaar 12.965 m³/jaar


Het benodigde drinkwater en reinigingswaterverbruik stemt overeen met de cijfers vooropgesteld door de

VMM en LNE. Voor de waswaterbehoefte van de luchtwassers zal in de eerste plaats gebruik gemaakt

worden van regenwater. Aanvullend zal gebruik gemaakt worden van grondwater. Hierdoor zal de

gevraagde uitbreiding van de grondwaterwinning tot 11.000 m³/j in de gewenste situatie fase II hoger

zijn dan het hoogwaardig waterverbruik berekend aan de hand van de LNE-cijfers. De gevraagde

uitbreiding is evenwel nog steeds gesitueerd binnen de range van de BBT-cijfers.

In de gewenste situatie zullen alle staldaken aangesloten worden op een (bijkomende)

regenwateropvang. Het totaal dakoppervlak bedraagt 3.700 m². Rekening houdend met de dakcoëfficient

(0,9) en filtratiecoëfficiënt (0,9) bedraagt het toevoerend dakoppervlak 2.997 m². De gemiddelde

neerslag in België bedraagt 800 mm/j. Er kan dus maximaal 2.398 m³ regenwater per jaar opgevangen

worden of 6,4 m³/d, ongeacht de grootte van de regenwateropvang. Bij voorliggend bedrijf wenst men

zoveel mogelijk gebruik te maken van regenwater en dus zoveel mogelijk regenwater op te vangen.

Hiertoe dient een totale regenwateropvang van 629 m³ voorzien te worden (rekening houden met een

leegstand van 2 %, zie Waterwegwijzer voor Architecten, VMM). In de vergunde/huidige situatie is reeds

een regenwateropvang van 75 m³ voorzien, dus er dient bijkomend nog 554 m³ opvang voorzien te

worden. Alle regenwater die kan opgevangen worden, zal in de gewenste situatie opgevangen worden en

tevens aangewend worden. Er is echter onvoldoende oppervlakte beschikbaar om voldoende regenwater

op te vangen om te voldoen aan de volledige laagwaardige waterbehoefte.

Andere alternatieve waterbronnen zijn:

diep grondwater -> dit dient zoveel mogelijk vermeden te worden;

leidingswater -> dit is een zeer duur alternatief en er zouden bijkomende leidingen moeten

voorzien worden op het bedrijf;

recupwater (effluent IBA) -> gezien het bedrijf in ‘collectief te optimaliseren buitengebied’

gelegen is, zal er geen IBA geplaatst moeten worden;

drainagewater -> hiervoor is veel oppervlakte nodig, wat niet beschikbaar is in dit geval.

Gezien er jaarlijks ‘slechts’ 2.398 m³ regenwater opgevangen kan worden en er geen

duurzamere/financieel haalbare alternatieve waterbronnen aanwezig zijn in de onmiddellijke

omgeving, zal het regenwater voor de laagwaardige toepassingen bij tekort aangevuld worden door

grondwater. Er wordt ingeschat dat er in de gewenste situatie fase II ongeveer 1.435 m³ grondwater zal

moeten aangewend worden voor laagwaardige toepassingen. In de gewenste situatie fase I zou dit 376

m³ zijn. Hierbij kan opgemerkt worden dat het om ondiep grondwater gaat, wat een duurzamer

alternatief is dan diep grondwater.

In het huishouden wordt leidingwater aangewend, dit door vier personen. Er kan een totaal verbruik

van 120 m³/j in rekening gebracht worden.

Gezien er zowel in de gewenste situaties (ondiep) grondwater wordt aangewend voor laagwaardige

toepassingen, geldt er in principe voor deze situaties een negatief effect inzake soort water. Hierbij

kan opgemerkt worden dat er geen alternatieven voor handen zijn. Inzake overmatig waterverbruik

geldt een gering negatief effect. Het aangevraagde waterdebiet ligt hoger dan de LNE-cijfers maar

lager dan het maximaal waterverbruik volgens BBT-cijfers. Hierbij kan opgemerkt worden dat bij deze

cijfers geen rekening gehouden wordt met het waswater voor de luchtwassers.

9.1.4.2.3 Beperking van de infiltratiecapaciteit

Het bedrijf is gelegen op gronden die niet infiltratiegevoelig zijn, mogelijk overstromingsgevoelig en

matig tot zeer gevoelig zijn aan grondwaterstroming (type 2 tot type 1). In de huidige en vergunde

situatie is een regenwateropslag van 75 m³ voorzien. In de gewenste situatie wordt een regenwateropslag

van in totaal 629 m³ voorzien. Er worden geen bijkomende verhardingen aangelegd. Op het bedrijf zelf


en ter hoogte van de omliggende akkers zijn er voldoende infiltratiemogelijkheden. Er is bijgevolg geen

of een verwaarloosbaar effect.

9.1.4.2.4 Vermestende invloed op het grondwater

Uit de analyseresultaten van de peilbuizen in juli 2009 blijkt een duidelijke verontreiniging van het

grondwater. Het is echter niet duidelijk van waar de verontreiniging komt, aangezien de hoogste

waarden van verontreiniging aangetroffen werd in de getuigeput. Dit kan wijzen op verhoogde

concentraties van bv. stroomopwaarts gelegen bronnen (zoals akkers), maar dit kan ook betekenen dat

de stal het meest nabij de getuigeput gelegen, een lek vertoont in de omgeving van de peilput. Echter

bij dit laatste wordt er opgemerkt dat vier van de zes stallen (alsook de stal bij de getuigeput) in 2005

gerenoveerd werden. Daarbij werd de vloer van de mestkelders vernieuwd en werden de aalputmuren

verstevigd met een ter plaatse gegoten voorzetmuur van 12 cm. De kans dat dus effectief een lek

aanwezig is, is daardoor kleiner, maar niet verwaarloosbaar. Feit is dat de resultaten ten opzichte van

de eerste metingen niet verslecht zijn. Er werden nieuwe analyses aangevraagd, zodat nauwgezet kan

opgevolgd worden of er een verslechtering merkbaar is. In de proefvergunning werd opgelegd dat de

mestkelders gecontroleerd moesten worden op lekdichtheid. Dit is intussen gebeurd voor alle stallen.

Uit onderzoek van deze stallen is gebleken dat deze mestkelders lekdicht zijn (zie Bijlage 19).

In maart 2013 werd, in navolging van de bijzondere voorwaarden, alle peilputten en de pompput

topografisch ingemeten door een landmeter-expert. Hierbij werden zowel de positie (X/Y in

Lambertcoördinaten) als de hoogteligging (referentiepunt van de peilmetingen) en hoogte van het

referentiepunt boven/onder maaiveld ingemeten (Bijlage 30). Daarnaast werd in mei 2013 een nieuw

rapport opgesteld door het studiebureau ABO ‘Opvolging peilputten Lauwers nv’. Volgens dit rapport is

peilput 1 wel degelijk stroomopwaarts van het bedrijf gelegen (bevestigd door peilmetingen, die een

noordoostelijke stromingsrichting aangeven) en kan peilput 1 dus als getuigeput aanzien worden.

Mogelijks is deze peilput wel te dicht bij de stallen gesitueerd om als echte getuigeput te fungeren. Er

werd dan ook een nieuwe getuigeput voorzien, namelijk peilput 9. Deze is verder weg van de stallen

gelegen.

In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de diepte van de verschillende peilbuizen en

de recente gemeten nitraatgehaltes in de peilbuizen. De ligging van de peilbuizen wordt aangeduid in

Bijlage 28. Een overzicht van alle opgemeten parameters wordt weergegeven in Bijlage 29.


Tabel 45 Overzicht nitraatgehaltes ter hoogte van de verschillende peilbuizen bij verschillende metingen

peilbuis diepte (m) 03/2003 07/2009 01/2010 03/2011 03/05/2013 04/10/2013 05/12/2013 05/02/2014 02/04/2014

getuigeput-pb1 3,98 350 453 808 208 480 260 290 220 150

peilbuis 2 3,48 853 395 309 250 340 420 330 330 280

peilbuis 3 5,96 350 220 254 240 280 250 220 240 260

peilbuis 4 5,93 330 181 / / 300 230 190 180 200

peilbuis 5 4,00 585 225 478 360 320 280 310 390 400

peilbuis 6 4,06 667 453 341 360 370 210 250 290 240

peilbuis 7 4,05 442 175 349 270 620 / 530 570 320

peilbuis 8 4,04 712 181 263 430 530 480 480 440 480

peilbuis 9 / / / / / / 190 180 170 120


In 2010 werden er in de getuigeput uitzonderlijk hoge waarden voor nitraat opgemeten. Sinds mei 2013 vertonen de regelmatige analyses een dalende trend

met betrekking tot nitraatgehalte in de getuigeput. Wat de andere peilputten betreft, vertonen de meeste een stab iele of dalende trend gedurende 2013 –

2014. Ter hoogte van peilput 5 (gesitueerd naast stal 1) en peilput 8 (gesitueerd naast stal 2) blijven de nitraatconcentraties echter hoog. De lekdichtheid van

stal 1 werd echter bevestigd door een deurwaarder (zie Bijlage 19). Uit proeven van het bedrijf zelf bleek ook stal 2 lekdicht te zijn. De overige stallen werden

tevens lekdicht bevonden. De verhoogde nitraatconcentraties ter hoogte van peilput 5 en peilput 8 worden mogelijks veroorzaakt door bemesting van de

naastgelegen akker.

Er kan opgemerkt worden dat gedurende de periode van januari 2013 tot januari 2014 de stallen gedeeltelijk leeg stonden om de kelders op mestdichtheid te

testen. Dit kan mogelijk een invloed gehad hebben op de analysemetingen van de peilputten.


9.2 Oppervlaktewater

9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie

Afvalwater van huishoudens en bedrijven, evenals verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit

de landbouw en andere bronnen, tasten de kwaliteit van het oppervlaktewater aan. Deze aantasting uit

zich onder andere in ongunstige zuurstofcondities, te hoge nutriëntenconcentraties en de aanwezigheid

van allerlei gevaarlijke stoffen in het aquatische milieu. Dit alles leidt tot een algemene daling van de

ecologische kwaliteit. Fysische verstoringen, zoals het ondoordringbaar maken van infiltratiegebieden,

rechttrekkingen van waterlopen, natuuronvriendelijke oeververstevigingen en de demping van

grachtenstelsels tasten niet alleen de leefomgeving van aquatische organismen aan. Ze leiden ook tot

een vermindering van de zelfzuiverende processen die het oppervlaktewater toelaten een deel van de

verontreiniging zelf te verwerken.

De vuilvrachten van huishoudelijke oorsprong in de Vlaamse oppervlaktewateren zijn in de periode

1995-2007 duidelijk afgenomen. Zo daalde de vuilvracht aan chemische zuurstofvraag (CZV), N en P

met respectievelijk 50 %, 42 % en 44 %. De sectoren van industrie, energie en handel & diensten

realiseerden de meest opvallende daling. Vergeleken met 1995 waren de industriële vuilvrachten in

2007 gedaald met 48 % voor CZV en N en met 64 % voor N. In 2008 bedroeg de belasting van stikstof

door de huishoudens 30 % en door de sectoren 9 %, voor fosfor zijn deze respectievelijk 44 % en 13 %.

Het overige percentage is te wijten aan de landbouwsector (MIRA, 2012).

De landbouwactiviteiten zijn in Vlaanderen dus nog steeds een bron van zeer grote hoeveelheden

fosfor en stikstof. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het

Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van gronden

oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO 3-/l. (MIRA,

2010).

In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de relevante waterlopen in de

nabijheid van het bedrijf weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen

wordt er gebruik gemaakt van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). De kwaliteit van de waterlopen,

waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de Biotische Index en

de Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik gemaakt

van eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit

(gegevens VMM). De voornaamste gegevensbronnen zijn:

Ligging waterwingebieden en beschermingszones;

VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas;

Gegevens meetpunten VMM;

Zoneringsplannen VMM

Topografische kaart.

Het bedrijf is gelegen op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) mogelijk

overstromingsgevoelig, niet-infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) zijn.

Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van

veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie

van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de wijziging in

grondwaterstroming.

Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Boven-Scheldebekken”. Binnen een straal van 1

km rondom het bedrijf zijn de Bovenchelde (300 m ten N), de Rhosnes (365 m ten W) en de Sortbeek (565


m ten NO) gelegen (Bijlage 6). Voor deze waterlopen geldt de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling Het

bedrijf is gelegen op een punt dat afstroomt naar de Sortbeek.

Op ongeveer 340 m ten W van de inrichting, in de Sortbeek, bevindt zich een VMM-meetpunt (meetpunt

739.000). Omtrent dit meetpunt zijn geen recente meetgegevens beschikbaar op de site van de VMM. Er

zijn wel meetgegevens beschikbaar over het meetpunt 177.300 (730 m ten NW van het bedrijf), dat

verderop in de Bovenschelde gelegen is. In 2010 gaf de Prati-index hier een matige verontreiniging aan.

De BBI gaf in 2004 (laatst gemeten op dit punt) aan dat het water op deze plaats van slechte kwaliteit

was. De waterlopen en de meetpunten worden weergegeven op Bijlage 6. Het dichtstbijzijnde MAP-

meetpunt bevindt zich op 3 km ten N van het bedrijf en is gelegen in Beek Ter Poele. In het meetpunt

zijn in het verleden reeds enkele overschrijdingen opgemeten van de 50 mg/l nitraatnorm. De laatste

overschrijding dateert van februari 2010. Sindsdien werden geen overschrijdingen meer opgemeten

(laatste meetdata: 23/10/2013). Dit meetpunt wordt, gezien de ligging, echter weinig representatief

geacht voor het bedrijf.


Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die

rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van

oppervlaktewater door lozing van het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigings-

en ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ….


9.2.3.1 Watertoets

In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moeten steeds voldoende

gegevens aangereikt worden met betrekking tot de Watertoets. Deze gegevens voor de Watertoets zijn

terug te vinden in hoofdstuk 14.

9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging

Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:

opslag en uitspreiden van mest;

verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen;

lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater).

Het risico van vermesting door mestopslag zal in de discipline bodem en discipline water (grondwater)

besproken worden. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen is

terug te vinden in de discipline bodem.

Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het

huishoudelijk als het bedrijfsafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen,

in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van

gronden oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l

(MIRA, 2011).

Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een

inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt.

Hierbij zal ook geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren.


Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet

aangesloten zal worden op het rioleringsnet.

9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater

Tabel 46 Significantiekader voor oppervlaktewater


lozing afvalwater bedrijfsafvalwater

huishoudelijk

afvalwater

negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater

matig negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater

na behandeling

geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals

voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking

bedrijfsafvalwater samen met mest

negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder voorbezinking

in septische put op open gracht of infiltratie

gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na

voorbezinking in septische put

geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op

oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering


Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stallen komt

terecht in de onderliggende mestkelders en wordt samen met de mest afgevoerd. Het spui van de

luchtwassers wordt opgevangen in een aparte opvang van ongeveer 1.226 m³. Uitrijden gebeurt volgens

de regels van het mestdecreet. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect.

Het bedrijf is volgens het zoneringsplan gelegen in te optimaliseren buitengebied. Er zal dus een riolering

voorzien worden die in verbinding staat met een operationele waterzuiveringsinstallatie. Het

huishoudelijk afvalwater wordt momenteel via een septische put geloosd in de gracht.

9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water

Hoofdstuk 9.1.4 en 9.2.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die

optreden op het gebied van de discipline water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel

47.

Tabel 47 Samenvatting effecten voor de discipline water


bronbemaling

daling grondwatertafel door

grondwaterwinning

overmatig waterverbruik

verstoring omliggende grondwaterwinningen

verstoring omliggende grondwaterwinningen

overmatig waterverbruik



gering negatief effect



beperking infiltratiecapaciteit

vermestende invloed

lozing afvalwater

soort water

peilputten

lekdichtheid mestkelders

bedrijfsafvalwater

huishoudelijk afvalwater

negatief effect in vergunde en gewenste

situaties


negatief effect




verwaarloosbaar effect na voorziening

van openbare riolering en collectieve

waterzuivering


Op het bedrijf zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen

worden om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:

het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;

de stallen worden gereinigd met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat

dalen;

het regenwater op de staldaken wordt allemaal opgevangen en aangewend voor laagwaardige

toepassingen.

Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:

herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;

gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd morsen lekverliezen, ...

Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast.

Inzake soort water geldt een negatief effect, gezien er grondwater wordt aangewend voor laagwaardige

toepassingen. Er wordt echter reeds optimaal gebruik gemaakt van de mogelijke alternatieven (=

regenwater). Andere alternatieven voor dit bedrijf zijn diep grondwater en leidingwater. Het aanwenden

van diep grondwater dient echter zoveel mogelijk vermeden te worden. Het toepassen van leidingswater

is financieel niet haalbaar.

Uit testen blijkt dat de kelders mestdicht zijn. Er worden hiervoor dan ook geen bijkomende milderende

maatregelen voorgesteld. Er dient wel voldaan te worden aan de periodieke meetplicht van de

peilputten. Deze verplicht een driejaarlijkse bemonstering van de peilputten. Gelet op de specifieke

omstandigheden wordt een zesmaandelijkse opvolging voorgesteld. Dit wordt voldoende geacht om de

situatie te kunnen controleren en op te volgen.


10 Discipline geluid en trillingen

10.1 Problematiek

Landbouwbedrijven kunnen o.a. door het gebruik van landbouwwerktuigen, door de aanwezigheid van

dieren en door het gebruik van ventilatoren geluidshinder veroorzaken.

10.2 Toelichting gegevensgebruik

Voornaamste gegevensbronnen:

Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;

Gewestplan;

Wegenatlas;

Orthofoto;


Op basis van kaartmateriaal (topografische kaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en

algemeen bekomen informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven.


Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige

geluidsproducerende infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, voedervijzels, laden en lossen,

...), alsook door transporten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan

het studiegebied beperkt worden tot 1 km rondom het bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is

het mogelijk dat dit studiegebied niet voldoende groot genomen is. In deze gevallen zal het

studiegebied gekozen worden naargelang de effecten.

10.4 Toelichting referentiesituatie

Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om

een inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De

referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving,

waarbij voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving

(transportwegen, industrie, ...).

10.4.1 Verkeer

De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen bij de discipline mens

besproken worden.

10.4.2 Industrie

Het dichtstbijzijnde industriegebied betreft een zone voor milieubelastende industrieën en is op 740 m

ten ZW van het bedrijf gelegen.


10.4.3 Woningen

De dichtstbijgelegen woning bevindt zich op 50 m ten N van de bedrijfscontour.


Om het geluidsniveau bij de geluidsbronnen in te schatten, wordt gebruik gemaakt van eerdere

metingen bij vergelijkbare bedrijven, literatuurgegevens of technische fiches (voor bijvoorbeeld het

geluidsniveau van ventilatoren). Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf

getoetst moet worden. Daarna zullen de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst

worden. Het toetsingskader inzake geluid is terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en

Trillingen (van Hooydonk et al., 2011). Hierbij wordt gewerkt met een score, en de bekomen score kan

gekoppeld worden aan milderende maatregelen, zijnde:

- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar

indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan

stellen, dient overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het

ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;

- 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te

koppelen aan de langere termijn;

- 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te

koppelen aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;

0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.

Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de

richtwaarde (RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de

gewestplanbestemming), de grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij

bestaande inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)), en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het

project uitgevoerd zal worden (Lna-Lvoor) (zie Tabel 40).

Tabel 48 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen

Lna-Lvoor (Δ) tussenscore

(effectscore)

eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand

Lsp ≤ GW Lsp > GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW

+ 10 Lsp > RW + 10

Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3

+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3

+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3

- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2 0 - 1 - 3

- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /

- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /

Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /

RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat

een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van statistische analyse) of eq

(equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid);

bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was;

voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.


Het bedrijf is gelegen in agrarisch gebied. De normen waaraan getoetst moet worden voor continue

bronnen zijn 45 dB(A) voor overdag (periode tussen 7 en 19 u), 40 dB(A) voor ’s avonds (periode tussen


19 en 22 u), en 35 dB(A) voor ’s nachts (periode tussen 22 en 7 u). Hierbij kan een zekere

achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s

avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts.

Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend

bedrijf zullen in de huidige situatie voornamelijk het vullen van voedersilo’s, het transport en de

dieren geluid produceren. In de gewenste situatie zullen tevens ventilatoren voorzien worden bij de

luchtwassers. Gezien de ventilatoren zich voor het waspakket bevinden, zal de geluidsemissie van deze

ventilatoren gedempt zijn. Voor de verschillende bronnen kunnen geluidsdrukniveaus vanuit de

literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) en het geluid dat de dieren

(voornamelijk bij laden en lossen + laadklep vrachtwagen) zullen produceren kunnen beschouwd

worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de geluidsnormen

voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Hierbij moet getoetst

worden aan de richtwaarde voor een nieuwe inrichting. In beide gevallen dient hierbij rekening

gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200-

metergrens rond de bedrijfscontouren, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-

bedrijfsgerelateerde) woning. De dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde woning bevindt zich op 50 m van de

bedrijfscontour.

In de huidige situatie zijn er geen ventilatoren aanwezig op het bedrijf en bijgevolg geen continue

bronnen aanwezig. In de vergunde situatie zullen er 5 ventilatoren aanwezig zijn voor het waspakket

van de luchtwasser. Deze ventilatoren zullen geluidsarm zijn. Het waspakket zorgt voor een

bijkomende demping van het geluid. Hierover zijn echter nog geen meetgegevens beschikbaar en dit

wordt dus niet in rekening gebracht. In de gewenste situatie fase 1 zullen er in totaal 10 ventilatoren

aanwezig zijn op het bedrijf (5 bijkomende in de tweede luchtwasser) en in de gewenste situatie fase 2

zullen dit er 15 zijn (opnieuw 5 bijkomende in de derde luchtwasser).

Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsdrukniveau) en de af te toetsen richtwaarden

wordt weergegeven in Tabel 49.

Tabel 49 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden

RICHTWAARDEN BRONNEN

tijdstip richtwaarde

CONTINU GELUID

ventilator 85 dB(A)

geluidsarme ventilator: 77 dB(A)

dag 45 dB(A)

avond 40 dB(A)

nacht 35 dB(A)

INCIDENTEEL GELUID

laden dieren (varkens) 115 dB(A)

laadklep 115 dB(A)

vullen voedersilo 111 dB(A)

dag 60 dB(A)

avond 50 dB(A)

nacht 45 dB(A)

Een toetsing van de continue bronnen, zijnde de ventilatoren (5 stuks in de vergunde situatie, 10 stuks

in de gewenste situatie fase 1 en 15 stuks in de gewenste situatie fase 2), wordt gegeven in Tabel 50

(vergunde situatie), Tabel 51 (gewenste situatie fase 1) en Tabel 52 (gewenste situatie fase 2). In de

huidige situatie zijn geen continue bronnen aanwezig.

Uit deze tabel blijkt dat de maximale score in alle situaties – 1 bedraagt (matig negatief effect). Deze

maximale scores worden genoteerd ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning, en dit tijdens de avond-


en nachtperioden. De verkregen waarden zijn een overschatting van de werkelijk situatie, gezien alle

ventilatoren zich voor het waspakket bevinden. Het waspakket zorgt voor een dempende werking.

Tabel 50 Toetsing bijkomende continue bronnen in de vergunde situatie

grenswaarde

(GW) *

referentie-

waarde

omgevings-

geluid

(Lvoor)

geluidsdrukniveau

nieuwe bronnen

(Lsp)

geluidsdrukniveau

gewenste situatie

(Lna)

Lna-Lvoor

Lsp

t.o.v.

GW

score

op 200 m van de perceelsgrens

dag 40 dB(A) 35,0 dB(A) 19,0 dB(A) 35,1 dB(A) + 0,1

dB(A) < GW 0

avond 35 dB(A) 30,0 dB(A) 19,0 dB(A) 30,3 dB(A) + 0,3

dB(A) < GW 0

nacht 30 dB(A) 25,0 dB(A) 16,8 dB(A) 25,6 dB(A) + 0,6

dB(A) < GW 0

bij dichtstbijzijnde woning


dB(A) < GW 0


dB(A) < GW -1


dB(A) < GW -1

* grenswaarde (GW) = richtwaarde – 5 dB(A)

Tabel 51 Toetsing bijkomende continue bronnen in de gewenste situatie fase 1

grenswaarde

(GW) *

referentie-

waarde

omgevings-

geluid

(Lvoor)

geluidsdrukniveau

nieuwe bronnen

(Lsp)

geluidsdrukniveau

gewenste situatie

(Lna)

Lna-Lvoor

Lsp

t.o.v.

GW

score



dB(A) < GW 0


dB(A) < GW 0


dB(A) < GW 0



dB(A) < GW 0


dB(A) < GW -1


dB(A) < GW -1


Tabel 52 Toetsing bijkomende continue bronnen in de gewenste situatie fase 2

grenswaarde

(GW) *

referentie-

waarde

omgevings-

geluid

(Lvoor)

geluidsdrukniveau

nieuwe bronnen

(Lsp)

geluidsdrukniveau

gewenste situatie

(Lna)

Lna-Lvoor

Lsp

t.o.v.

GW

score



dB(A) < GW 0


dB(A) < GW 0


grenswaarde

(GW) *

referentie-

waarde

omgevings-

geluid

(Lvoor)

geluidsdrukniveau

nieuwe bronnen

(Lsp)

geluidsdrukniveau

gewenste situatie

(Lna)

Lna-Lvoor

Lsp

t.o.v.

GW

score


dB(A) < GW 0



dB(A) < GW 0


dB(A) < GW -1


dB(A) < GW -1


Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 53. Gezien het aanvoeren van voeders

en laden en lossen van varkens verboden is tussen 22 uur en 7 uur (bijzondere voorwaarde

proefvergunning), is de toetsing aan de nachtperiode hier niet relevant. Deze wordt enkel ter informatie

meegegeven.

Uit Tabel 53 blijkt dat de richtwaarde op 200 m van de perceelsgrenzen overschreden wordt gedurende

de avondperiode voor alle incidentele bronnen. Het leveren van voeders gebeurt overdag (tussen 7u en

19 u). Ook het lossen van de biggen gebeurt steeds overdag. Het laden van slachtrijpe varkens gebeurt in

de mate van het mogelijke tussen 7 u en 22 u. Dit is namelijk afhankelijk van de slachthuizen waaraan

geleverd wordt en niet altijd te bepalen door de exploitant. Voor zowel het vullen van de voedersilo’s als

het laden en lossen van de dieren wordt ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning de richtwaarde voor

incidenteel geluid gedurende ’s avonds en ’s nachts overschreden. Daarnaast wordt ook de richtwaarde

voor incidenteel geluid overdag overschreden voor de laadklep en de dieren. Er kan evenwel ook een

kanttekening gemaakt worden, en dat is dat het hier een berekende situatie is, en dit voor de meest

ongunstige situatie.

Tabel 53 Toetsing incidentele bronnen

richtwaarde (RW)

geluidsdrukniveau

incidentele bron -

voedersilo

geluidsdrukniveau

incidentele bron -

dieren

geluidsdrukniveau

incidentele bron –

laadklep

op 200 m van bedrijfsperceel

dag 60 dB(A) 50,8 dB(A) 54,8 dB(A) 54,8 dB(A)

avond 50 dB(A) 50,8 dB(A) 54,8 dB(A) 54,8 dB(A)

nacht 45 dB(A) 50,8 dB(A) 54,8 dB(A) 54,8 dB(A)


dag 60 dB(A) 59,5 dB(A) 63,5 dB(A) 63,5 dB(A)

avond 50 dB(A) 59,5 dB(A) 63,5 dB(A) 63,5 dB(A)

nacht 45 dB(A) 59,5 dB(A) 63,5 dB(A) 63,5 dB(A)



Hoofdstuk 12.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op

het gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel

54.

Tabel 54 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen


geluidshinder

continue bronnen

incidentele bronnen

matig negatief effect (score – 1) ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning

in de avond en nachtperiode

overschrijding van de norm tijdens ’ s avonds en ’s nachts ter hoogte van

de dichtstbijzijnde woning en overdag voor het laden en lossen van

varkens

overschrijding van de norm gedurende avond- en nachtperiode op 200 m

van de perceelsgrenzen


Voor de continue bronnen wordt het niet nodig geacht bijkomende milderende maatregelen voor te

stellen. De ventilatoren zullen immers reeds geluidsarm uitgevoerd worden. Daarnaast wordt in de

berekeningen geen rekening gehouden met het geluidsdempend effect van het waspakket.

Om de geluidsoverlast van de incidentele bronnen voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft

de exploitant momenteel al een aantal maatregelen getroffen:

het vullen van de voedersilo’s vindt overdag plaats;

het laden en lossen van de varkens gebeurt zoveel mogelijk overdag of ’s avonds;

het laden en lossen van de varkens gebeurt tussen de stallen, die een afschermende werking

hebben. Dit kan echter niet opgenomen worden in de vereenvoudigde berekening.

Daarnaast wordt aangeraden om bij het laden en lossen van de varkens gebruik te maken van een

elektrische lift en rubberen stootkussens. Hierdoor kan het geluidsvermogen van de laadklep

teruggebracht worden op ongeveer 85 dB(A). Het maximale geluidsdrukniveau van deze bron ter hoogte

van de dichtbijzijnde woning bedraagt dan 33,5 dB(A). Op 200 m van de perceelsgrens zal dit nog 24,8

dB(A) zijn. De normen voor incidenteel geluid worden hierbij niet meer overschreden. In samenspraak

met de exploitant blijkt dit een haalbaar voorstel.


11 Discipline fauna en flora

11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie

Emissies die landbouwbedrijven met zich meebrengen kunnen een belangrijke invloed gaan uitoefenen op

de omliggende fauna en flora. De voornaamste effecten zullen afkomstig zijn van verzurende en

vermestende deposities, rustverstoring en verdroging.

Het beleid inzake verzuring is er op gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt

ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld

worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar

gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger

dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een

bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden.

Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO2, NOx en

NH3, uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq). Modelberekeningen op basis van het Operationeel Prioritaire

Stoffen model (OPS-model) geven aan dat de totale verzurende depositie daalde in Vlaanderen met 25 %

tussen 2000 en 2010. NHx, grotendeels afkomstig uit de landbouw, levert de grootste bijdrage met 39 %

van de totale verzurende depositie in 2010 (MIRA, 2012).

Wanneer de bodem verzuurt, gaat ook de kwaliteit van het grondwater achteruit en wordt zo het

drinkwater aangetast. Verzurende stoffen die stikstof bevatten (ammoniak en stikstofoxiden) worden

omgezet in nitraten. Op zich zijn dit essentiële voedingsstoffen voor planten en dieren, zoals bacteriën,

algen en insecten. Maar door een grote uitstoot van NOx en NH3, bijvoorbeeld door overbemesting en het

lozen van afvalwater, krijgt grond– en oppervlaktewater een overschot aan deze voedingsstoffen te

verwerken. Deze verzuring van water betreft aldus een vorm van vermesting.

Het biotisch milieu in de nabijheid van de inrichting kan besproken worden op basis van de Biologische

Waarderingskaart (BWK) en de habitatkaart, alsook op basis van kaartenmateriaal van volgende

aandachtsgebieden:

Natura 2000;

Ramsar-gebieden;

erkende/Vlaamse natuurreservaten en bosreservaten;

VEN/IVON-netwerk;

groene of ecologisch belangrijke gewestplanbestemmingen (natuurgebieden (met

wetenschappelijke waarde), bosgebieden, valleigebieden en brongebieden en agrarische

gebieden met ecologische waarde).

De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie.

Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatie-

element wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Een uittreksel uit de BWK voor

de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 20. De habitatkaart geeft weer welke habitats,

regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan

de BWK-kaart. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 21. Een samenvatting van

alle voorkomende habitattypen (HAB1), regionaal belangrijke biotopen (RBB) en potentiële habitats

(HAB2) in de omgeving van het bedrijf (binnen een straal van 2 km) met de overeenkomstige BWK-


elementen, waardering en afstand, wordt in onderstaande tabel weergegeven, ongeacht de ligging ervan

(binnen agrarisch gebied of aandachtsgebied).

Tabel 55 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 2 kilometer rondom de inrichting in Vlaanderen

Element* verklaring BWK-

code**

BWK-

waardering

6510u,gh Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba

officinalis) of geen habitattype uit de Habitatrichtlijn kd, hu- w

rbbsf regionaal belangrijk biotoop moerasbos van breedbladige wilgen sf z

gh,3150

van nature eutrofe meren met vegetaties van het type

Magnopotamion of Hydrocharition' of geen habitattype uit de

Habitatrichtlijn: misschien habitatwaardig, gebaseerd op Flora-

atlas

ae z

rbbhc / rbbmr regionaal belangrijk biotoop dotterbloemgrasland / regionaal

belangrijk biotoop rietland en andere Phragmition-vegetaties hc, mr z

gh/rbbhc geen habitattype uit Habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop/

regionaal belangrijk biotoop dotterbloemgrasland

hpr, hc,

mr- wz

9130 Beukenbossen van het type Asperulo-Fagetum, subtype Atlantisch

neutrofiel beukenbos fe z

rbbmr regionaal belangrijk biotoop rietland en andere Phragmition-

vegetaties mru w

rbbsp regionaal belangrijk biotoop doornstruwelen van leemhoudende

gronden ks, sp+, sz+ z

9130/9120

Beukenbossen van het type Asperulo-Fagetum, subtype Atlantisch

neutrofiel beukenbos / Atlantische zuurminnende beukenbossen

met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-

petraeae of Ilici-Fagenion)

qe, qs z

gh_ae geen habitattype uit de Habitatrichtlijn (eutrofe plas, potentieel

habitat) ae z

rbbmc/rbbmr regionaal belangrijk biotoop grote zeggenvegetaties / regionaal

belangrijk biotoop rietland en andere Phragmition-vegetaties mc, mr z

6510u,gh/rbbmr/rbbsf

glanshaverhooilanden (Arrhenaterion) / regionaal belangrijk

biotoop rietland en andere Phragmition-vegetaties / regionaal

belangrijk biotoop moerasbos van breedbladige wilgen

kd, hu-,

mr, sf wz

9120

Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook

Taxus in de ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-

Fagenion)

fs z

91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-

Fraxinetum), zwak ontwikkeld va z

91E0 Bossen op alluviale grond met Alnion glutinosa en Fraxinus

excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) vn- z

gh/6510

geen habitattype uit Habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop/

laaggelegen schraal hooiland (Alopercurus pratensis, Sanguisorba

officinalis)

ks, ku, hu wz

9130/91E0_vc


neutrofiel beukenbos / goudveil-essenbos (Carici-Remotae

fraxinetum)

fe, vc- z


Element* verklaring BWK-

code**

BWK-

waardering

3150 Van nature eutrofe meren met vegetaties van het type

Magnopotamion of Hydrocharition aev+, kha z

9120/9130



Fagenion) / Beukenbossen van het type Asperulo-Fagetum,

subtype Atlantisch neutrofiel beukenbos

fs, fe z

gh/9130/9120

geen habitattype uit Habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop /


neutrofiel beukenbos / Atlantische zuurminnende beukenbossen

met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-

petraeae of Ilici-Fagenion)

un, qe, qs mz

gh/rbbmr


regionaal belangrijk biotoop rietland en andere Phragmition-

vegetaties

hp, mr mz

gh/rbbsp


regionaal belangrijk biotoop doornstruwelen van leemhoudende

gronden

ks, sz, sp wz

gh/6510u,gh


Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba

officinalis) of geen habitattype uit de Habitatrichtlijn

ks, hu- w

gh/9120




Fagenion)

un, fs mz

* eerste opgegeven element = HAB1, tweede opgegeven element = HAB2, derde opgegeven element = HAB3

** Verklaring: zie Bijlage 22

Op 995 m ten ZO van het bedrijf is het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en

andere Zuidvlaamse bossen’ (BE2300007) gelegen (zie Bijlage 23). Dit habitatrichtlijngebied, dat een

totale oppervlakte van 5.548 ha omvat, is aangemeld voor volgende habitattypes:

2310: Psammofiele heide met Calluna- en Genista-soorten;

3140: Kalkhoudende oligo-mesotrofe wateren met benthische Characeeënvegetatie;

3150: Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamium of

Hydrocharition;

4030: Droge heide (alle subtypen);

6210: Gebieden waar zeldzame orchideeën groeien (Festuco-Brometalia), prioritair indien

belangrijke orchideeënsites;

6430: Voedselrijke ruigten;

9110: Beukenbossen van het type Luzulo-Fagetum;

9120: Beukenbossen van het type met Ilex- en Taxus-soorten, rijk aan epifyten (Ilici-Fagetum);

9130: Beukenbossen van het type Asperulo-Fagetum;

9160: Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum;

9190: Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten;

91E0: Overblijvende of relictbossen op alluviale grond (Alnion glutinose-incanae), prioritair.

Binnen het studiegebied en richtlijngebied komen enkel de habitattypes 9120, 9130 en 91E0 voor.

Daarnaast is het habitatrichtlijngebied aangemeld voor de Beekprik, Rivierdonderpad, Kamsalamander,

Meervleermuis en Ingekorven vleermuis.


Op Waals grondgebied is op minimaal 360 m van het bedrijf het habitatrichtlijngebied ‘Pays Des

Collines’ (BE32003) gelegen (zie Bijlage 23). Dit habitatrichtlijngebied, dat een oppervlakte van

ongeveer 133 ha omvat, is aangemeld voor volgende habitattypes:


Hydrocharition;

3260: Submontane en laagland rivieren met vegetaties behorend tot het Ranunculion fluitantis

en het Callitricho-Batrachion;




Daarnaast is dit Natura 2000-gebied eveneens aangemeld voor Wespendief, Wintertaling, Watersnip,

Bruine Kiekendief, Blauwe Kiekendief, Blauwborst, Visarend, IJsvogel, Zwarte Specht, Kamsalamander

en Meervleermuis

Nemen we de VEN- en IVON-gebieden in beschouwing, dan kan vastgesteld worden dat op een afstand

van 330 m ten W het VEN-gebied ‘De West-Vlaamse Scheldevallei’ voorkomt. Daarnaast is op een

afstand van 975 m ten ZO van de inrichting het VEN-gebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en

andere Zuidvlaamse bossen gelegen. Dit gebied overlapt met het gelijknamige habitatrichtlijngebied.

Het gewestplan (zie Bijlage 5) geeft aan dat op zo’n 330 m ten W van het perceel natuurgebied (code

701) voorkomt. Dit natuurgebied valt samen met het VEN-gebied.

Binnen het VEN-gebied ‘West-Vlaamse Scheldevallei’ zijn eveneens enkele onderdelen van het

natuurreservaat ‘West-Vlaamse Scheldemeersen gelegen. Binnen ditzelfde VEN-gebied zijn tevens

onderdelen van de reservaten ‘Reytmeersen’ en ‘Avelgemse Scheldemeersen’ gelegen (zie Bijlage 23).

In het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen’ is het

bosreservaat ‘Kluisbos’ gelegen. Deze komt op een minimale afstand van 1,8 km ten O van de

inrichting voor.

In de omgeving van het bedrijf is geen Ramsar-gebied gelegen.


Verzuring, geluidshinder, vermesting en verontreiniging van oppervlaktewater worden beschouwd als

de meest relevante invloeden ten gevolge van de inrichting op de fauna en de flora. Het studiegebied

met betrekking tot fauna en flora wordt bepaald door de afbakening van het studiegebied bij de

disciplines lucht, bodem en water. De afbakening van deze invloedssfeer is vooral afhankelijk van het

aantal dieren en de infrastructuur en situeert zich veelal tot 400 à 1.000 meter rondom het centrum

van de inrichting. In de referentiesituatie wordt echter steeds een iets ruimer beeld van de

groenelementen in de omgeving weergegeven tot 2 km rondom het centrum. Moest blijken dat deze

straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)

onderzocht worden.


De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de

bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren.


Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en

geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden.

Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:

direct ecotoopverlies;

verzurende depositie (op basis van discipline lucht);

vermestende depositie (op basis van discipline lucht);

verdroging (op basis van discipline grondwater);

rustverstoring (op basis van discipline geluid).

11.3.1 Direct ecotoopverlies

Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren

door de oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop. Het

waardevol karakter van de ecotoop wordt weergegeven op de biologische waarderingskaart. Op basis van

het waardevol karakter en de gevoeligheid voor verdwijnen worden kwetsbaarheidsgetallen voor de

ecotopen toegekend. De zeldzaamheid van de ecotoop geeft een extra dimensie aan de toekenning van

de kwetsbaarheden. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

11.3.2 Verzurende depositie

In de discipline lucht werden de verzurende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor

het bekomen van verzurende deposities weergegeven.

Door de wind worden de verzurende emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie

door verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de verzurende

emissies (voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen

komen:

droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt

relatief veel gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak.

Hierdoor kan ammonium over grote afstanden worden getransporteerd;

natte depositie: verzurende emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die

manier op bodem of vegetatie terecht komen.

Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH3, in tegenstelling tot

bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de zure depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit

voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook

verreweg het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale

ammoniakbelasting in gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de

depositie terecht komt een grote rol. Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de

lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties (zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak

nauwelijks een rol.

Algemeen gezien kan gesteld worden dat de verzurende en vermestende depositie in agrarisch gebied ten

gevolgen van ammoniakemissie meestal verwaarloosbaar in vergelijking met de verzurende en

vermestende invloed van bemesting van de akkers in de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met

een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen gelden inzake bemesting. Om deze reden worden


enkel de verzurende en vermestende deposities uitvoerig beschouwd bij aanwezigheid van

aandachtsgebieden in het studiegebied.

Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring door

atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht tegen verzuring te kennen. Deze

draagkracht wordt uitgedrukt als de KL verzuring. Deze KL verzuring wordt uitgedrukt als

‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’. Effectieve verzuring treedt pas op indien de zure

depositie uitstijgt boven een bepaald niveau (men spreekt van critical load of duurzaam

depositieniveau). Een overzicht van de berekende KL verzuring (mediaanwaarde) per onderscheiden bos-,

heide-, en graslandecosysteem is weergegeven in Tabel 56 (naar Langouche et al., 2002; Janssen &

Mensink, 2002; Meykens & Vereecken, 2001). Bijkomend wordt eveneens de KL voor rietland, bepaald in

een buitenlandse studie (Albers et al., 2001), vermeld, alsook de MINA-plan 2000 grenswaarde voor

oligotroof water. Voor heide op arme zandgronden wordt een waarde van 1.600 zeq/ha.j gehanteerd.

Tabel 56 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen

type ecosysteem BWK-type mediaan (Zeq/ha.j)

zuur grasland ha, hm, hn 2.288

neutraal – zuur- grasland hc, hf, hj, hp*, hu 2.157

kalkgrasland hd, hk 2.679

cultuurgrasland hp, hpr, hr, hx 1.961

natte heide ce 2.168

droge heide cd, cg, cm, cp, cv 2.343

ven (oligotroof water) aoo 400

rietland mr 2.400

Staelens et al. (2006) bepaalde nieuwe kritische lasten voor verzuring voor bosecosystemen (Tabel 57).

Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen de verschillende bodemtypes, en werden kritische lasten

bepaald waarbij wel en geen rekening gehouden werd met denitrificatie. Omdat het niet zeker is in

hoeverre denitrificatie al dan niet zal optreden (afhankelijk van diverse factoren), zal een toetsing

gebeuren ten opzichte van de kritische lasten waarbij geen rekening gehouden werd met de

denitrificatie.

Tabel 57 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006)

bodemtype (code volgens bodemkaart) loofhout naaldhout

zandig (Z +S) 1.906 2.230

lemig (A + P + L) 2.712 2.835

kleiig (E + U) 2.417 3.113

veen 5.274 /

Hier kan aan toegevoegd worden dat in MINA-plan 4 wordt gestreefd naar een waarde van 1.400 Zeq/ha.j

als maximale gemiddelde waarde tegen 2030. Voor de meest verzuringsgevoelige ecosystemen (vennen

en heiden op kalkarme zandgronden) worden waarden tussen 300 en 700 Zeq/ha.j vermeld. Ook zijn een

aantal plandoelstellingen opgenomen in dit MINA-plan 4, nl. totale NOx-emissie verminderen tot max.

52,3 kton, totale SO2-emissie verminderen tot max. 49,4 kton en de totale NH3-emissie verminderen tot


max. 45 kton, die er zullen toe leiden dat in 2015 een berekende zuurdepositie van 1.800 Zeq/ha.j

gehaald wordt.

Voor speciale beschermingszones (o.a. habitat- en vogelrichtlijngebieden) zal onderzocht worden voor

welke habitattypes het betreffende gebied aangemeld is of wat de beschermde biotopen zijn. Aan de

hand van de overeenstemmende BWK-elementen (zie Sterckx & Paelinckx (2004)) kunnen vervolgens, via

bovenstaande tabellen, de kritische lasten bepaald worden.

Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden:

3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL beperkte bijdrage

5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL relevante bijdrage

10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL belangrijke bijdrage

50 % van KL < bedrijfsbijdrage significant negatief effect

De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland

en de rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt

wordt. Indien meer dan 10 % van de KL door de inrichting zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat

milderende maatregelen voorgesteld worden.

De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk cumulatief getoetst wordt. Er wordt

namelijk rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere bedrijven in de omgeving aanwezig zijn

die ook een verzurende depositiebijdrage zullen hebben.

11.3.3 Vermestende depositie

Naast een verzurende depositie, zal een landbouwbedrijf ook een vermestende depositie op zijn

omgeving veroorzaken. In de discipline lucht werden de vermestende emissies bepaald, en werd de

berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van vermestende deposities weergegeven.

Vermestende deposities beïnvloeden de natuur en de biodiversiteit. De vermestende invloed zal zich

uiten in verschillende fases. Gedurende de eerste fase zal er een verhoogde biomassaproductie en

bedekkingsgraad van bepaalde plantensoorten optreden. Indien de verhoogde input van stikstof aanhoudt

zal er dominantie optreden van stikstofminnende plantensoorten, hierdoor zal de vegetatiestructuur

wijzigen en zullen er andere soorten verdwijnen. Indirect hebben zulke vegetatiewijzigingen ook een

invloed op de aanwezige fauna: wanneer waardplanten verdwijnen, zullen de daarvan afhankelijk zijnde

insecten ook verdwijnen. Sommige soorten zullen baat hebben bij de dichtere vegetatie die ontstaat

door de verhoogde biomassaproductie, andere soorten zullen er daarentegen niet meer in gedijen.

Zoals hoger gesteld, zal de vermestende depositie in agrarisch gebied ten gevolgen van ammoniakemissie

meestal verwaarloosbaar zijn in vergelijking met de vermestende invloed van bemesting van de akkers in

de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen

gelden inzake bemesting. Om deze reden worden enkel de vermestende deposities op dit soort

waardevolle gebieden binnen het studiegebied beschouwd.

In de Vries (2008), Kros et al. (2008) en van Dobben en van Hinsberg (2008) werden de kritische lasten

voor vermesting voor verschillende vegetatietypes beschreven alsook de mogelijke gevolgen van een


overschrijding van deze kritische last. De gegevens voor naaldbos werden overgenomen uit Albers et al.

(2001). Een overzicht van de verschillende KL voor vermestende depositie worden gegeven in Tabel 58.

Tabel 58 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes

type vegetatie kritische last (kg N/ha.j) effect bij overschrijding

naaldbos

14

- achteruitgang terrestrische korstmossen en ectomycorrhiza, toename stikstofminnende soorten

- verstoring nutriëntenbalans, verhoogde stress voor droogte, vorst ziekten en plagen

loofbos:

- bos van arme zandgronden

- eiken- en beukenbos van lemige zandgronden

- bos van voedselrijke, vochtige gronden

- bos van bron en beek

- eiken-haagbeukenbos van zandgronden

- wilgenstruweel

- ooibos (rivierbegeleidende bossen)

- laagveenbos

18

20

29

26

20

34

35

34

- achteruitgang terrestrische korstmossen en ectomycorrhiza, toename stikstofminnende soorten

- verstoring nutriëntenbalans, verhoogde stress voor droogte, vorst ziekten en plagen

vennen:

- mesotrofe vennen – trilveen

- zuur ven

- zwak gebufferd ven

16,8

5,8

5,8

- daling soortenrijkdom moslaag

- verdwijning van gevoelige soorten, overheersing van Knolrus

moerassen:

- galigaanmoerassen

15

heiden:

- natte heide

- droge heide

18

15

- vergrassing door Pijpestrootje

- vergrassing door Bochtige smele

graslanden:

- nat schraalgrasland

- droog schraalgrasland

- kalkgrasland

- bloemrijk grasland

- dotterbloemgrasland van beekdalen

- dotterbloemgrasland van veen en klei

- nat, matig voedselrijk grasland

- heischraal grasland

- laaggelegen schraal hooiland (glanshaververbond)

15

14

21,1

20

20

20

22

11,6

20

- vergrassing en afname diversiteit

- vergrassing en afname diversiteit

- toename van Gevinde kortsteel

- afname diversiteit



eutrofe plas 30

Voor speciale beschermingszones (habitatrichtlijngebieden) kan in het rapport van T’jollyn et. al (2009)

een KL vermesting teruggevonden worden per habitatcode. Voor deze zones zal dan ook getoetst worden

aan deze laatste KL.


Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden, gelijkaardig zoals bij verzuring:

3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL beperkte bijdrage

5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL relevante bijdrage

10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL belangrijke bijdrage

50 % van KL < bedrijfsbijdrage significant negatief effect

11.3.4 Verdroging

De verdrogende invloed van de inrichting op natuurwaarden in de omgeving van de inrichting werd reeds

kort aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een

kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd

opgesteld op basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop. De kwetsbaarheidsgetallen

variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

11.3.5 Rustverstoring

Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij

mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en

gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De

drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de

drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden. Dit wordt

verder besproken onder de discipline geluid (hoofdstuk 12).

11.3.6 Significantiekader voor de discipline fauna en flora

Tabel 59 Significantiekader voor de discipline fauna en flora


direct ecotoopverlies

permanent of tijdelijk

directe aantasting

negatief effect: permanent verlies zeer kwetsbaar ecotoop

matig negatief effect: permanent verlies kwetsbaar ecotoop

gering negatief effect: verlies weinig kwetsbaar ecotoop of tijdelijk verlies ecotoop

geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting ecotoop of verlies niet kwetsbaar ecotoop

verzurende depositie

X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect

50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)

5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief effect)

3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect)

X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)


X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect

50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)

5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief effect)

3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief



effect)

X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

verdroging

door bemaling en/of grondwaterwinning

negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer verdrogingskwetsbare eenheid

matig negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. verdrogingskwetsbare eenheid

gering negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. weinig verdrogingskwetsbare eenheid

geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm

rustverstoring zie discipline geluid


11.4.1 Direct ecotoopverlies

Het plaatsen van de regenwaterkelder en spuiopslag zal in de onmiddellijke omgeving van het bedrijf

gebeuren. De onmiddellijke omgeving van het bedrijf wordt aanschouwd als biologisch minder waardevol

en niet tot weinig kwetsbaar voor ecotoopverlies. Er is bijgevolg een gering negatief effect.

11.4.2 Verzurende depositie

De deposities worden hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige aandachtsgebieden in

het studiegebied. Dit betreft de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal belangrijke

biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (2 km), alsook specifiek voor voorliggend

project het habitatrichtlijngebied, VEN, Vlaams / niet-erkend reservaat en natuurgebied volgens

gewestplan. Voor de aftoetsing van de verzurende depositie ter hoogte van de habitats, regionaal

belangrijke biotopen en potentiële habitats wordt een onderscheid gemaakt tussen elementen gelegen

in habitatrichtlijngebied, VEN-gebied, reservaat, natuurgebied volgens gewestplan en elementen

gelegen buiten deze speciale beschermingszones. In Tabel 53 wordt een overzicht gegeven van de

habitattypes die in het studiegebied gelegen zijn maar niet in de aandachtsgebieden. De verzurende

deposities worden weergegeven in Bijlage 26. De weergave van de verzurende depositie in de bijlage

gebeurt op basis van de depositiesnelheid van gras, omdat dit het meest voorkomende element is. Voor

de berekeningen in onderstaande tabellen werd, naargelang het type element, rekening gehouden met

de depositiesnelheid van gras, loof- of naaldbos.


Tabel 60 Te onderzoeken elementen in de omgeving, die niet in aandachtsgebieden gelegen zijn (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie

Element verklaring KL

(Zeq/ha.j)

huidig vergund gewenst fase 1 gewenst fase 2

mbb* %KL** mbb* %KL** mbb* %KL** mbb* %KL**

6510u,gh laaggelegen schraal

hooiland 2.157 1.002 46 577 27 349 16 86 4

gh,3150 van nature eutrofe

meren / 197 / 129 / 68 / 26 /

rbbsp

regionaal belangrijk

biotoop doornstruwelen

van leemhoudende

gronden

1.906 138 7 90 5 52 3 22 1

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

2.157 23 1 15 1 8 0 4 0

rbbmr


biotoop rietland en

andere Phragmition-

vegetaties

2.400 23 1 15 1 8 0 4 0

gh_ae

geen habitattype uit de

Habitatrichtlijn (eutrofe

plas, potentieel habitat)

/ 19 / 12 / 7 / 3 /

91E0 Bossen op alluviale

grond 1.906 31 2 20 1 12 1 6 0

rbbsf


biotoop moerasbos van

breedbladige wilgen

1.906 29 2 19 1 11 1 5 0

6510 laaggelegen schraal

hooiland 2.157 8 0 5 0 3 0 1 0

*mbb = maximale bijdragen bedrijf (Zeq/ha.j)

** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)


Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last zal dalen gedurende de verschillende

fasen. In de huidige situatie geldt ter hoogte van het habitattype 6510u,gh een belangrijke bijdrage

(negatief effect) en ter hoogte van het regionaal belangrijk biotoop rbbsp relevante bijdrage (matig

negatief effect). De bijdrage neemt af gedurende de verschillende fasen en in de gewenste situatie

fase 2 geldt er uiteindelijk nog een beperkte bijdrage (gering negatief effect) ter hoogte van 6510u,gh

en een verwaarloosbare bijdrage ter hoogte van rbbsp. Ter hoogte van alle andere habitattypes in

Vlaanderen geldt een verwaarloosbaar effect in alle situaties.

Voor het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen’

worden de habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in beschouwing genomen,

zoals besproken onder 11.1. De voorkomende te onderzoeken elementen, de bijhorende kritische lasten,

de verzurende depositie en de bijdrage aan de KL worden in onderstaande tabel samengevat:


Tabel 61 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale verzurende depositie


(Zeq/ha.j)



9120

Atlantische

zuurminnende

beukenbossen

2.712 54 2 34 1 21 1 10 0

9130 Beukenbossen 2.712 54 2 34 1 20 1 10 0

91E0_va

beekbegeleidend

vogelkers-essenbos en

essen-iepenbos

2.712 28 1 18 1 11 0 5 0

91E0_vc goudveil-essenbos 2.712 22 1 14 1 8 0 4 0

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

2.157 11 1 7 0 4 0 2 0




Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last in alle situaties (dus ook in de huidige) en

ter hoogte van alle habitattypes en regionale belangrijk biotoop in het richtlijngebied verwaarloosbaar

zal zijn. Er geldt bijgevolg een verwaarloosbaar effect. De bijdrage zal in de verschillende fases telkens

dalen.

Nemen we het VEN-gebied in beschouwing en de aangemelde habitattypes en regionaal belangrijke

biotopen voor dit gebied, dan worden de verzurende effecten in onderstaande tabel samengevat:


Tabel 62 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het VEN-gebied en de maximale verzurende depositie


(Zeq/ha.j)




hooiland 2.157 107 5 69 3 40 2 17 1

rbbmr


biotoop rietland en

andere Phragmition-

vegetaties

2.400 107 4 69 3 40 2 17 1

rbbsf



breedbladige wilgen

1.906 234 12 153 8 91 5 42 2


meren / 76 / 49 / 27 / 11 /

rbbsp



van leemhoudende

gronden

1.906 46 2 28 1 16 1 7 0

3150 Van nature eutrofe

meren / 40 / 25 / 14 / 6 /

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

2.157 22 1 14 1 8 0 4 0

gh_ae




/ 11 / 7 / 4 / 2 /




Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last verzuring daalt in de verschillende

fasen. In de huidige situatie geldt ter hoogte van rbbsf een belangrijke bijdrage (negatief effect). In de

vergunde situatie is dit nog een relevante bedrage (matig negatief effect), in de gewenste situatie fase

1 een beperkte bijdrage (gering negatief effect) en in de gewenste situatie fase 2 een verwaarloosbare

bijdrage. In de huidige situatie geldt er daarnaast ter hoogte van 6510u,gh en rbbmr een beperkte

bijdrage (gering negatief effect). Ter hoogte van de andere elementen geldt in alle situaties een

verwaarloosbare bijdrage.

Gezien het natuurgebied volgens gewestplan en de natuurreservaten in het VEN-gebied gelegen zijn,

worden deze niet meer apart in beschouwing genomen. Ook het bosreservaat Kluisbos wordt niet meer

apart in beschouwing genomen, gezien dit reservaat volledig in het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van

de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen’ gelegen is.

In Wallonië zijn binnen het studiegebied drie onderdelen van het habitatrichtlijngebied ‘Pays Des

Collines’ gelegen. De verzurende depositie ter hoogte van de grens van deze onderdelen wijzigt als

volgt:

Tabel 63 Maximale depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (Zeq/ha.j)

ligging huidig vergund huidig gewenst fase 1 gewenst fase 2

ten NW van bedrijf 143 92 49 18

ten Z van bedrijf 17 11 6 3

ten O van bedrijf 10 6 3 2

Er kan algemeen gezien vastgesteld worden dat de verzurende depositie afneemt ter hoogte van het

habitatrichtlijngebied.

In Tabel 64 wordt een aftoetsing weergegeven van de verzurende depositie ten opzichte van de kritische

last ter hoogte van de waardevolle tot zeer waardevolle BWK-eenheden gelegen in de verschillende

onderdelen van het habitatrichtlijngebied ‘Pays Des Collines’.


Tabel 64 Te onderzoeken elementen binnen het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines (binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf) en de maximale verzurende depositie


(Zeq/ha.j)



ae eutrofe plas / 78 / 50 / 27 / 11 /

hp soortenarm permanent

cultuurgrasland 1.961 17 1 10 1 6 0 3 0

kbs

bomenrij met

dominantie van (al dan

niet geknotte) wilg

2.712 34 1 21 1 12 0 6 0

kbp bomenrij met

dominantie van populier 2.712 34 1 21 1 12 0 6 0




De bijdrage tot de kritische last is in alle situaties (dus ook in de huidige) verwaarloosbaar ter hoogte

van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines. De bijdrage daalt gedurende de verschillende fases.

Algemeen kan vastgesteld worden dat de verzurende depositie overal zal afnemen gedurende de

uitvoering van het project. In de gewenste situatie fase 2 wordt maximaal een beperkte bijdrage

verwacht ter hoogte van één element.

In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf kunnen een aantal bomenrijen, houtkanten, … gelegen in

agrarisch gebied bepaalde effecten ondervinden door het project. Gezien hun ligging in agrarisch

gebied kan er echter vanuit gegaan worden dat de verzurende depositie ten gevolge van de

ammoniakuitstoot meestal verwaarloosbaar is in vergelijking met de invloed van bemesting van de

akkers in de omgeving.

Hierbij kan nog vermeld worden dat de gemeentelijke achtergrondconcentratie aan verzurende

depositie in de gemeente 2.047 Zeq/ha/j bedraagt. De verzurende depositie, afkomstig van

ammoniakemissie, bedraagt 1.053 Zeq/ha/j in deze gemeente.

11.4.3 Vermestende depositie

De deposities worden hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige aandachtsgebieden in

het studiegebied. Er wordt in eerste instantie gekeken naar alle habitats, regionaal belangrijke

biotopen en potentiële habitats in de bedrijfsomgeving (binnen het studiegebied, straal van 2 km),

zowel in agrarisch gebied als in aandachtsgebieden zoals groene gewestplanbestemmingen, speciale

beschermingszones, …. Voor de aftoetsing van de vermestende depositie ter hoogte van de habitats,

regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats wordt eveneens een onderscheid gemaakt tussen

elementen gelegen in habitatrichtlijngebied, VEN-gebied en elementen gelegen buiten deze speciale

beschermingszones. In Tabel 65 wordt een overzicht gegeven van de habitattypes die in het

studiegebied gelegen zijn maar niet in de beschermingszones. De vermestende deposities worden

weergegeven in Bijlage 27.

De weergave van de vermestende depositie in de bijlage gebeurt op basis van de depositiesnelheid van

gras, omdat dit het meest voorkomende element is. Voor de berekeningen in onderstaande tabellen

werd, naargelang het type element, rekening gehouden met de depositiesnelheid van gras, loof- of

naaldbos.


Tabel 65 Te onderzoeken elementen in de omgeving, die niet in beschermingszones gelegen zijn (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie


(kg N/ha.j)




hooiland 20 14,03 70 8,08 40 4,88 24 1,21 6


meren 30 2,76 9 1,81 6 0,95 3 0,36 1

rbbsp



van leemhoudende

gronden

/ 1,94 / 1,26 / 0,73 / 0,31 /

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

20 0,32 2 0,21 1 0,12 1 0,05 0

rbbmr


biotoop rietland en

andere Phragmition-

vegetaties

> 34 0,32 < 1 0,21 < 1 0,12 0 0,05 0

gh_ae




30 0,26 1 0,17 1 0,09 0 0,04 0

91E0 Bossen op alluviale

grond 26,1 0,44 2 0,28 1 0,17 1 0,08 0

rbbsf



breedbladige wilgen

26,1 0,41 2 0,19 1 0,15 1 0,08 0

6510 laaggelegen schraal

hooiland 20 0,11 1 0,07 0 0,04 0 0,02 0

*mbb = maximale bijdragen bedrijf (kg N/ha.j)



Net zoals bij de verzurende depositie kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last

vermesting daalt doorheen de verschillende fasen. Voor het habitattype 6510u,gh geldt in de huidige

situatie een sterk negatief effect. In de vergunde situatie en gewenste situatie fase 1 is dit nog een

belangrijke bijdrage (negatief effect). In de gewenste situatie fase 2 geldt nog een relevante bijdrage ter

hoogte van dit element (matig negatief effect). Verder geldt ter hoogte van het element gh,3150 een

relevante bijdrage in de huidige en vergunde situatie (matig negatief effect). Vanaf de gewenste situatie

fase 1 geldt een verwaarloosbaar effect ter hoogte van dit element. Voor de overige elementen geldt in

alle situaties een verwaarloosbaar effect.


worden de habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in beschouwing genomen,

zoals besproken onder 11.1. De voorkomende te onderzoeken elementen, de bijhorende kritische lasten,

de vermestende depositie en de bijdrage aan de KL worden in onderstaande tabel samengevat:


Tabel 66 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale vermestende depositie


(kg N/ha.j)



9120

Atlantische

zuurminnende

beukenbossen

20 0,76 4 0,48 2 0,29 1 0,14 1

9130 Beukenbossen 20 0,75 4 0,48 2 0,28 1 0,14 1

91E0_va

beekbegeleidend

vogelkers-essenbos en

essen-iepenbos

26,1 0,39 2 0,25 1 0,15 1 0,07 0

91E0_vc goudveil-essenbos 26,1 0,31 1 0,19 1 0,12 0 0,06 0

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

20 0,16 1 0,10 1 0,06 0 0,03 0




Er kan vastgesteld worden dat er een beperkte bijdrage geldt in de huidige situatie ter hoogte van de

elementen 9120 en 9130 (gering negatief effect). In de overige situaties zal de bijdrage verwaarloosbaar

zijn. Ter hoogte van de overige habitattypes en regionaal belangrijke biotopen geldt in alle situaties een

verwaarloosbare bedrage. De bijdrage tot de kritische last zal ter hoogte van alle elementen dalen

gedurende de verschillende fasen.

Nemen we het VEN-gebied in beschouwing en de habitattypes en regionaal belangrijke biotopen voor dit

gebied, dan worden de vermestende effecten in onderstaande tabel samengevat:


Tabel 67 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het VEN-gebied en de maximale vermestende

depositie


(kg N/ha.j)




hooiland 20 1,49 7 0,97 5 0,56 3 0,24 1

rbbmr


biotoop rietland en

andere Phragmition-

vegetaties

> 34 1,49 < 4 0,97 < 3 0,56 < 2 0,24 < 1

rbbsf



breedbladige wilgen

26,1 3,27 13 2,15 8 1,27 5 0,59 2


meren 30 1,06 4 0,68 2 0,38 1 0,16 1

rbbsp



van leemhoudende

gronden

/ 0,64 / 0,39 / 0,22 / 0,10 /

3150 Van nature eutrofe

meren 30 0,56 2 0,35 1 0,19 1 0,08 0

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

20 0,31 2 0,20 1 0,11 1 0,05 0

gh_ae




30 0,16 1 0,10 0 0,06 0 0,03 0




We kunnen vaststellen dat de bijdrage aan de kritische last vermesting afneemt. In de huidige situatie

geldt ter hoogte van rbbsf een belangrijke bijdrage (negatief effect). In de vergunde situatie is dit nog

een relevante bedrage (matig negatief effect), in de gewenste situatie fase 1 een beperkte bijdrage

(gering negatief effect) en in de gewenste situatie fase 2 een verwaarloosbare bijdrage. In de huidige

situatie geldt er daarnaast ter hoogte van 6510u,gh een relevante bijdrage (matig negatief effect). Ter

hoogte van rbbmr geldt in deze situatie een beperkte bijdrage (gering negatief effect). In de andere

situaties en ter hoogte van de andere elementen geldt een verwaarloosbare bijdrage.

Gezien het natuurgebied volgens gewestplan en de natuurreservaten in het VEN-gebied gelegen zijn,

worden deze niet meer apart in beschouwing genomen. Ook het bosreservaat Kluisbos wordt niet meer

apart in beschouwing genomen, gezien dit reservaat volledig in het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van

de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen’ gelegen is.


Collines’ gelegen. De vermestende depositie ter hoogte van de grens van deze onderdelen wijzigt als

volgt:

Tabel 68 Maximale depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (kg N/ha.j)


ten NW van bedrijf 2,00 1,29 0,69 0,25

ten Z van bedrijf 0,24 0,15 0,08 0,04

ten O van bedrijf 0,14 0,08 0,04 0,03

Er kan algemeen gezien vastgesteld worden dat de vermestende depositie afneemt ter hoogte van het


In Tabel 69 wordt een aftoetsing weergegeven van de verzurende depositie ten opzichte van de

kritische last ter hoogte van de waardevolle tot zeer waardevolle BWK-eenheden gelegen in de

verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied ‘Pays Des Collines’.


Tabel 69 Te onderzoeken elementen binnen het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines (binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf) en de maximale vermestende depositie


(kg N/ha.j)



ae eutrofe plas 30 1,09 4 0,71 2 0,38 1 0,15 1

hp soortenarm permanent

cultuurgrasland 22 0,24 1 0,14 1 0,08 0 0,04 0

kbs

bomenrij met

dominantie van (al dan

niet geknotte) wilg

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0

kbp bomenrij met

dominantie van populier 20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0




In de huidige situatie geldt een beperkte bijdrage aan de kritische last vermesting ter hoogte van het

element ae (gelegen in de oude Scheldearm). In de overige situaties is bijdrage tot de kritische last

verwaarloosbaar. Wat de andere elementen betreft is de bijdrage tot de kritische last in alle situaties

verwaarloosbaar ter hoogte van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines. De bijdrage daalt

gedurende de verschillende fases.

Algemeen kan vastgesteld worden dat de vermestende depositie overal zal afnemen gedurende de

uitvoering van het project. In de gewenste situatie fase 2 wordt maximaal een relevante bijdrage

verwacht ter hoogte van één element.

In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf kunnen een aantal bomenrijen, houtkanten, … gelegen in

agrarisch gebied bepaalde effecten ondervinden door het project. Gezien hun ligging in agrarisch gebied

kan er echter vanuit gegaan worden dat de vermestende depositie ten gevolge van de ammoniakuitstoot

meestal verwaarloosbaar is in vergelijking met de vermestende invloed van bemesting van de akkers in

de omgeving.

11.4.4 Verdroging

In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat de

invloedstraal door de bronbemaling zich zou uitstrekken over niet tot weinig kwetsbare gebieden voor

verdroging. Er geldt bijgevolg een gering negatief effect tijdens de aanlegfase van de regenwaterkelder

en spuiopslag. Dit is echter van korte duur.

Momenteel is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.448 m³/j. De straal waarbinnen de

grondwatertafel met 5 cm zal dalen bedraagt maximaal 95 m in deze situatie. In de gewenste situatie

wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 11.000 m³/j. De invloedstraal waarbinnen de

grondwatertafel met 5 cm zal dalen bedraagt dan maximaal 123 m. De grondwaterwinning zelf is gelegen

in gebied dat aangeduid wordt als niet kwetsbaar voor verdroging. Op een minimale afstand van 48 m ten

O van de grondwaterwinning komt gebied voor dat aangeduid wordt als ‘kwetsbaar’ voor verdroging. Er

geldt bijgevolg een matig negatief effect in de gewenste situatie. Hierbij kan opgemerkt worden dat de

berekeningen een worst-case scenario schetsen, gezien de berekende invloedstraal de worst-case

invloedstraal is (zie Discipline Oppervlaktewater).

11.4.5 Rustverstoring

Het dichtstbijgelegen habitatrichtlijngebied, “Pays Des Collines” is op 360 m ten NW van de inrichting

gelegen (Bijlage 23). Tussen de inrichting en deze gebieden bevindt zich een agrarisch gebied. Er wordt

niet verwacht dat het geluidsklimaat ter hoogte van dit gebied bepaald zal worden door de

geluidsemissie van het bedrijf.

Wordt gekeken naar de geluidskwetsbaarheidskaart dan kan vastgesteld worden dat de inrichting deels

gelegen is in een zone die niet tot weinig kwetsbaar is voor geluidsverstoring en deels in een zone die

kwetsbaar is voor geluidsverstoring. De zone onmiddellijk rondom het bedrijf wordt aangeduid als zeer

kwetsbaar voor geluidsverstoring.

In de huidige situatie zijn er geen continue geluidsbronnen aanwezig op het bedrijf. In de gewenste

situatie zullen de ventilatoren in de luchtwasssystemen als continue geluidsbronnen aanschouwd worden.

Hierbij kan opgemerkt worden dat het geluid van deze ventilatoren zal gedempt worden door het

waspakket. Er wordt bijgevolg niet verwacht dat er significante rustverstoring voor avifauna ten gevolge

van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het ook van belang dat de dieren zo

weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt wordt.




het gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling wordt nog eens samengevat in Tabel

70.

Tabel 70 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora


direct ecotoopverlies

permanent of tijdelijk


verzurende depositie

huidige situatie: negatief effect

gewenste situatie (fase 2): gering negatief effect


huidige situatie: sterk negatief effect

gewenste situatie (fase 2): matig negatief effect

verdroging

door bemaling en/of grondwaterwinning gering negatief effect door aanlegfase

matig negatief effect door exploitatie

rustverstoring verwaarloosbaar effect


Door het plaatsen van de luchtwassers zal de verzurende en vermestende depositie ter hoogte van

natuurelementen verder afnemen tot een verwaarloosbaar bijdrage. Het wordt niet nodig geacht om

bijkomende milderende maatregelen voorstellen.


12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie


Een veeteeltbedrijf is meestal gelegen in een agrarisch landschap, gekenmerkt door min of meer weidse

zichten. Gezien de grootschaligheid van een intensief veeteeltbedrijf kan deze een sterke impact hebben

op de omgeving. Een drietal effectgroepen kunnen afgelijnd worden vanuit het richtlijnenboek

“landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006):

het landschap als relatiesysteem;

erfgoedaspecten;

perceptieve aspecten.

De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de

omgeving (zicht naar de inrichting en van de inrichting weg vanuit de verschillende relevante richtingen),

de Landschapsatlas en de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in

Vlaanderen (Antrop et al., 2002), … Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst.

Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend

voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt worden, zijn:

Eigen terreinwaarnemingen + foto’s;

Lijst van beschermde monumenten en landschappen;

Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen);

Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002);

Centraal Archeologische Inventaris;


Het bedrijf is gelegen in het traditionele landschap ‘Scheldevallei van Gent tot Doornik’ (code 921020,

Antrop et al., 2002). Structureel kenmerkend voor deze regio is de vallei met gekanaliseerde rivier. Het

reliëf van de valleiranden is sterk uitgesproken en structuurbepalend voor de skyline en perceptief

ruimtelijke begrenzing van de eenheid. Het landschap wordt gekenmerkt door sterk afwisselende,

meestal gerichte zichten met wisselende kijkdiepte. Bebouwing komt zowel gegroepeerd als verspreid

voor en is plaatselijk ruimte-begrenzend. De afgesneden meanders met lineair groen zijn sterk

structurerend. Daarnaast zijn talrijke geïsoleerde elementen aanwezig met monumentwaarde.

In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal

wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele

landschap, namelijk:

vrijwaren van bebouwing van om het even welke aard in de valleigebieden;

bijzondere aandacht voor de gradiënten en toposequenties in het landschap;

accentueren van de waardevolle sites (kastelen, meanders, donken) in hun omgeving;

gedifferentieerde aanpak voor de verschillende riviersegmenten.

Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een

landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten

gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient

hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigt van de toestand die er

vroeger was.


Bijlage 7 toont de elementen van de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Het bedrijf zelf is

gelegen op 380 m van de relictzone ‘Scheldevallei van Berchem tot Oudenaarde’ (R34001) die zich

uitstrekt van het zuidwesten tot noordoosten van het studiegebied. Op 170 m bevindt zich de

landschappelijke ankerplaats ‘Scheldemeanders Avelgem’ (A34002). Tenslotte bevinden zich twee

lijnrelicten binnen het projectgebied, nl. ‘Schelde’ (L13401) en ‘Spoorlijn 85 Avelgem-Herseaux’

(L30055), respectievelijk op 350 m en 790 m gelegen van het bedrijfscentrum.

Daarnaast bevinden zich binnen een straal van 1 km rondom de inrichting ook nog enkele gebouwen die

op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn:

Gebouw, gemeentehuis (765 m NO);

“Cabaret De Roocatte”, hoevegebouwen (360 m N);

Boerenhuis en stallen (755 m O);

Hoevegebouwen (825 m O);

Gebouwen, “Hoeve Den Doove” (920 m O);

Woonhuis (310 m N);

Gebouwen, semi-gesloten hoeve (255 m N);

Voormalige semi-gesloten hoeve (810 m NO).

De ligging van deze gebouwen is terug te vinden in Bijlage 24.


Het studiegebied omvat vooreerst het projectgebied (= de locatie van het project). Het wordt daarna

lateraal uitgebreid om de eventuele zichtbaarheidszone rond het project te vatten. Die wordt bepaald

door de afstand van waarop het project als dominante beelddrager in het landschapsbeeld nog zichtbaar

is. Mocht deze zone kleiner zijn dan de invloedssfeer voor andere disciplines zoals bodem en water, dan

wordt het studiegebied verder uitgebreid om ook deze invloedssferen te omvatten. Tenslotte wordt het

uitgebreid totdat alle landschappelijke structuren die gedeeltelijk binnen de effectenzone vallen,

volledig in het studiegebied opgenomen zijn. In praktijk wordt meestal een straal van 1 km beschouwd.

Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens

worden de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punten lijnrelicten) in de

nabijheid van de projectlocatie beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan

aanwezige monumenten, stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest blijken dat deze

straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)

onderzocht worden. De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van de inrichting alsook de

waarneming van de inrichting vanuit nabijgelegen woningen, worden mee opgenomen in de

effectbeschrijving. Verder wordt eveneens indien relevant aandacht besteed aan het bouwkundig erfgoed

en archeologie. Als studiegebied wordt de omgeving binnen een straal van 1 km rondom het

bedrijfscentrum beschouwd.


De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten.

Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.


12.3.1 Het landschap als relatiesysteem

Er zal worden nagegaan of het project relatie- of structuurwijzigingen met zich mee brengt. Hierbij

wordt zowel rekening gehouden met zowel de horizontale als verticale relaties. Dergelijke impact zal

voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe inrichting.

12.3.2 Erfgoedaspecten

Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Er dient

rekening gehouden te worden met drie soorten ‘erfgoedwaarden’:

landschap;

bouwkundig erfgoed;

archeologie.

Tot het bouwkundig erfgoed behoren de historische gebouwen. Een bijzondere categorie binnen het

bouwkundig erfgoed vormen de monumenten. Onder landschap worden de beschermde landschappen,

beschermde archeologische monumenten en zones, beschermde monumenten en beschermde stads- en

dorpsgezichten gerekend. Als archeologisch erfgoed worden alle overblijfselen, voorwerpen en andere

sporen van de mens uit het verleden beschouwd. Voorts worden de ankerplaatsen vermeld.

Voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen en voor archeologische erfgoed verborgen

erfgoedelementen (monumenten, relicten, zichten, ensembles, …) impliceert het inschatten van het

mogelijk waardeverlies.

12.3.3 Perceptieve aspecten

Het wijzigen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen

de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

Het is belangrijk om na te gaan in welke mate de inrichting een invloed zal hebben op zijn omgeving. De

impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers

groot zijn, aangezien het platteland niet alleen door landen tuinbouwers wordt gebruikt, maar ook door

plattelandsbewoners en recreanten. Hierbij is een goede integratie van de landbouwconstructies ten

zeerste aangewezen, rekening houdend met een goede ruimtelijke bundeling, aangepaste

volumewerking, vormgeving, materiaalgebruik en kleurstelling van de bedrijfsgebouwen en een integraal

landschapsplan met streekeigen beplantingen.

12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Tabel 71 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie


het landschap als relatiesysteem

inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf)

negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed

negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed

geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig erfgoed



archeologie

negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische site

matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden t.h.v. gekende historische elementen

gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en in diepte

geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones

perceptieve aspecten inschatting effect groenscherm

negatief effect: geen groenscherm

matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %)

gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %)

geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm

gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen beplanting

geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit streekeigen beplanting


12.4.1 Het landschap als relatiesysteem

Het bedrijf bestaat in totaal uit zes stallen. Er bevinden zich vier stallen parallel aan elkaar, die NO-

ZW georiënteerd zijn. De twee overige stallen zijn in de lengte na elkaar gebouw en NW-ZO

georiënteerd. Deze stallen staan dus loodrecht op de andere stallen. De NW-georiënteerde stallen (stal

1 en 2) zijn volledig opgebouwd uit lichtgrijze materialen met grijze staldaken, evenals twee van de

NO-georiënteerde stallen (stal 3 en 4). De andere NO-georiënteerde stallen (stal 5 en 6) bestaan uit

rode baksteen muren en grijze staldaken. Gezien er geen bijkomende gebouwen voorzien worden,

wordt er uitgegaan van geen of een verwaarloosbaar effect.

12.4.2 Erfgoedaspecten

12.4.2.1 Landschap

De inrichting is gelegen in het traditionele landschap “Scheldevallei van Gent tot Doornik”. In het

kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal

wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor dit

traditionele landschap, namelijk:

vrijwaren van bebouwing van om het even welke aard in de valleigebieden;

bijzondere aandacht voor de gradiënten en toposequenties in het landschap;

accentueren van de waardevolle sites (kastelen, meanders, donken) in hun omgeving;

gedifferentieerde aanpak voor de verschillende riviersegmenten.

Bijlage 7 toont de relictzones, ankerplaatsen, puntrelicten, lijnrelicten en beschermingen in de

omgeving van de inrichting. In de onmiddellijke omgeving van de inrichting zijn verder geen dergelijke

onderdelen van de landschapsatlas gelegen. Aangezien de gewenste uitbreiding binnen de bestaande

stallen zal gebeuren, zal er weinig verstoring van de landschappelijke erfgoedwaarde en/of de

beschermde entiteiten optreden door de uitbreiding van de inrichting.


12.4.2.2 Bouwkundig erfgoed

In de ruime omgeving van de inrichting (binnen een straal van 1 km vanuit het bedrijfscentrum) bevinden

zich 9 elementen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het project zal hierop geen

invloed uitoefenen.

12.4.2.3 Archeologie

Voor de aanleg van de regenwaterkelder en spuiopslag zullen graafwerken uitgevoerd moeten worden.

In Kluisbergen werden in het verleden reeds een grafheuvel en crematie-urnes uit de Romeinse tijd

opgegraven. In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf werden nog geen archeologische vondsten

gedaan. Echter, het gekende archeologisch erfgoed is slechts een fractie van het bestaande

archeologisch erfgoed. Het ongekende erfgoed is vele malen groter. Opdat geen archeologisch erfgoed

verloren zou gaan, biedt het archeologiedereet en bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het

melden van archeologische vondsten is namelijk verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de

bescherming van het archeologisch patrimonium. Dit artikel bepaalt dat archeologische vondsten

moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het

vinden moeten bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Archeologische

vondsten dienen gemeld te worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed.

12.4.3 Perceptieve aspecten

Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn

omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het

landschap kan immers groot zijn. De locatie van de inrichting in zijn ruimere omgeving wordt

geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 9).

In de huidige situatie staan alle stallen van Lauwers nv vrij geordend opgesteld. Er is een volledig

groenscherm aanwezig rond het bedrijf. Deze bestaat uit een haag met inheemse soorten als hazelaar,

zwarte els en haagbeuk. Het bedrijfsterrein wordt aan de noordoostelijke zijde d.m.v. een gracht

gescheiden van het langsliggende perceel. Tussen de gracht en de stal bevindt zich een haag van

haagbeuk met hiertegen een haag van hazelaar afgewisseld met zwarte els. Ten zuidoosten staat een

haagbeuken haag, aangevuld met een haag van hazelaar afgewisseld met zwarte els. Aan de

zuidwestelijke kant van de stallen en aan de voorkant van het bedrijf bevindt zich een beukenhaag over

de volledige lengte van het terrein. Gezien de uitbreiding binnen de bestaande stallen gebeurt, kan het

bestaande groenscherm behouden blijven (Bijlage 25).

De bestaande gebouwen werden geconstrueerd volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure

‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):

streven naar gesloten, compact geheel: de stallen zijn vrij compact en als gesloten geheel

opgesteld;

geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp.

Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de

inrichting;

torensilo’s binnen bebouwing houden: de silo’s bevinden zich allen binnen de bebouwing.

Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol

spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:

gelijke dakhelling gebruiken: alle stallen hebben min of meer een gelijke dakhelling;

donkere dakstructuur: de staldaken zijn allen grijs uitgevoerd;

neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zijn uitgevoerd met een neutrale kleur;

versieringen vermijden: er zijn geen onnodige versieringen aanwezig op de stallen.


Bovenstaande zorgt ervoor dat het bedrijf goed geïntegreerd is in het landschap.



het gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten worden nog

eens kort samengevat in

Tabel 72.

Tabel 72 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie


het landschap als relatiesysteem inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf)


erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed geen of verwaarloosbaar effect

archeologie geen of verwaarloosbaar effect

perceptieve aspecten inschatting effect groenscherm geen of verwaarloosbaar effect


Het bedrijf is zo goed mogelijk geïntegreerd in het landschap. Het wordt dan ook niet nodig geacht

bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.


13 Discipline mens


Landbouwbedrijven kunnen een grote invloed uitoefenen op hun omgeving. Dit kan leiden tot hinder voor

de omwonenden, zoals stofhinder, geluidshinder en transport.

Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen

informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het

bedrijf beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie,

landbouw, overige bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie. De voornaamste

gegevensbronnen die hiervoor gebruikt zullen worden zijn:

Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente en milieudienst;

Gewestplan;

Wegenatlas;

Orthofoto;



Het studiegebied wordt voornamelijk bepaald door de grens waar relevante geurwaarneming voorkomt.

Effecten zoals geluids- of stofhinder reiken veelal minder ver. De effecten naar verkeer kunnen zich

echter verder uitstrekken, zodat de voornaamste antropogene elementen in de ruimere omgeving (circa 1

km) worden beschreven (meest nabijgelegen woonkernen, recreatieve locaties en elementen,

landbouwactiviteiten, verkeer en industriële activiteiten).

13.3 Toelichting referentiesituatie

Hierbij wordt voornamelijk de ligging van het bedrijf ten opzichte van zijn omgeving beschreven.

13.3.1 Woonfunctie

Volgens het gewestplan is het bedrijf volledig gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied.

Het dichtste woongebied (met landelijk karakter) bevindt zich op 250 m ten ZO van de inrichting.

13.3.2 Recreatie

In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf bevinden zich geen recreatiegebieden.

13.3.3 Landbouw

De omgeving van het landbouwbedrijf wordt gekenmerkt door een agrarisch grondgebruik,

voornamelijk akkers en weilanden.


13.3.4 Industrie

Op 740 m ten ZW van het bedrijf is een zone voor milieubelastende industrieën gelegen.

13.3.5 Verkeer

De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen in detail bij de

effectbespreking besproken worden.


De discipline mens is meer een integrerende discipline. Omdat de effecten inzake geluidshinder,

stofhinder en geurhinder al in de andere disciplines besproken worden, wordt hier niet meer dieper op

ingegaan. De geluidshinder inzake leveren en lossen van goederen wordt in de discipline geluid en

trillingen (hoofdstuk 10) onderzocht. Stof- en geurhinder werden reeds in de discipline lucht

beschreven (hoofdstuk 7).

In deze discipline zullen echter wel eventuele klachten, die ooit tegen het bedrijf geuit zijn,

besproken worden. Bij eventuele klachtenhistoriek, zal vermeld worden welke maatregelen er

eventueel in het verleden getroffen zijn om deze op te lossen of te voorkomen. Deze historiek wordt

opgevraagd bij het gemeentebestuur en eventueel bij milieu-inspectie. Naast de beoordeling van de

klachtenregistratie, zal ingezoomd worden op de verkeershinder.

De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:

aan- en afvoer dieren;

aanvoer grondstoffen;

afvoer eindproducten;

afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...).

Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten dat noodzakelijk is in

het productieproces van het bedrijf.

De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg onmogelijk om alle aan- en

afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg voornamelijk op de afstand tussen het

bedrijf en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg). Bij de bespreking van de

weginfrastructuur van de voornaamste aan- en afvoerroute(s) wordt ook het wegtype (autosnelweg,

gewestweg, ringweg, lokale ontsluitingsweg voor (niet-) doorgaand verkeer, etc.) vermeld.

Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de

inrichting ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen,

…), alsook de staat van de gebruikte wegen en de capaciteit en geschiktheid van de gebruikte wegen

bepalend. Ook worden eventuele bewegwijzerde wandel- en fietsroutes die langs het bedrijf of de

voornaamste aan- en afvoerroutes liggen aangegeven. Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de

verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in de nabijheid van de inrichting

onder de loep genomen.


Tabel 73 Significantiekader voor de discipline mens


klachten

klachtenregistratie gemeente

negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot hinder

verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met betrekking tot

hinder

transport verkeerssituatie (tot eerste

grote weg)

negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en

doorheen gevoelig gebied (woongebied, ...)

matig negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen

en niet doorheen gevoelig gebied

gering negatief effect: transporten op grote wegen en doorheen gevoelig

gebied

geen of verwaarloosbaar effect: transporten op grote wegen en niet

doorheen gevoelig gebied


13.5.1 Klachtenregistratie

Uit navraag bij milieu-inspectie Oost-Vlaanderen blijkt dat in het verleden af en toe klachten werden

ingediend voor geurhinder. Sinds 2009 zijn er echter geen klachten inzake dit bedrijf genoteerd bij

milieu-inspectie. Ook bij de gemeente Kluisbergen waren anno 2011 geen klachten opgenomen in het

register over het bedrijf Lauwers nv. Anno 2014 geeft de gemeente aan dat er voornamelijk

bezwaarschriften en inspraakreacties werden opgetekend in kader van respectievelijk de

milieuvergunningsaanvraag en MER-procedures. De laatste maanden (dd. juni 2014) werden geen

klachten tegen het bedrijf opgetekend bij de gemeente. Zowel bij milieu-inspectie West-Vlaanderen

als bij milieu-inspectie Oost-Vlaanderen werden de voorbije 3 jaar (2011 – 2014) geen klachten

opgetekend. Navraag bij Mons leert dat ook daar geen klachten gekend zijn omtrent dit bedrijf. In de

vergunningsprocedures werden evenwel wel bezwaarschriften opgetekend. Bij de laatste

vergunningsaanvraag (volgend op het MER PRMER 448) werden 22 bezwaarschriften ingediend. In de

bezwaarschriften werden ondermeer volgende argumenten aangehaald:

invloed van het bedrijf op de landschappelijke waarde;

o Het groenscherm werd in januari 2010 aangepast, waardoor het bedrijf beter

geïntegreerd is in het landschap.

het effect van de verzurende en vermestende deposities op het nabijgelegen

habitatrichtlijngebied;

o In de huidige aanvraag zullen de verzurende en vermestende deposities dalen

doorheen de verschillende fasen. Ter hoogte van het habitatrichtlijngebied geldt nu

maximaal een beperkte bijdrage door het bedrijf. In de gewenste situatie zal deze

bijdrage verwaarloosbaar zijn.

geurhinder door het bedrijf;

o Door het plaatsen van de combiwassers in de verschillende fasen zal de geurimmissie

ter hoogte van de omliggende woningen sterk gereduceerd worden.

bodemvervuiling door het bedrijf (lekken in mestkelder?);

o De lekdichtheid van de mestkelders wordt momenteel nagegaan. Reeds vier van de zes

stallen werden gecontroleerd en lekdicht bevonden. De resultaten van de lekdichtheid

van de overige twee stallen zullen opgenomen worden in het definitief MER. Indien

blijkt dat deze mestkelders niet lekdicht zijn, zullen de nodige maatregelen getroffen

worden.

overlast van ratten voor omwonenden;

o Het bedrijf werkt samen met een externe firma ter bestrijding van ongedierte.


stofemissies.

o Door het toepassen van de luchtwassers zal de stofemissie ook gereduceerd worden. In

de uiteindelijk gewenste situatie zal geen enkele woning in een zone gelegen zijn die

effect-geklasseerd is.

13.5.2 Verkeershinder

Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met vrachtwagens.

Voor de afvoer van mest wordt tevens gebruik gemaakt van tractoren. Voor transport op lange afstand

wordt gebruik gemaakt van de Scheldestraat en de Ruggestraat om vervolgens via de N8 en de N36 de

E17 op te rijden. Dit is de meest aangewezen route.

De Scheldestraat betreft een lokale (smalle) weg zonder wegmarkeringen. Er zijn geen aparte fiets - of

voetpaden. De Ruggestraat bestaat uit een tweevaksbaan, die buiten de bebouwde kom voorzien van

wegvakscheidende markeringen. Er wordt tevens aan beide zijden een fietspad afgescheiden door

dubbele onderbroken witte markeringen. Deze weg gaat doorheen de bebouwde kom van Rugge. De

Ruggestraat valt volledig samen met een onderdeel van het fietsknooppuntnetwerk. Daarnaast valt ook

een klein onderdeel van de Scheldestraat en de N8 samen met het fietsknooppuntnetwerk. Bijgevolg

geldt een matig negatief effect.

Tabel 74 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten

behoeve van het bedrijf.

Tabel 74 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie

huidige situatie gewenste situatie fase 1 gewenste situatie fase 2

aanvoer biggen 40 44 48

aanvoer voeder vleesvarkens 200 224 247

aanvoer stookolie 4 4 4

afvoer vleesvarkens 46 51 56

afvoer kadavers 104 104 104

afvoer mest 207 230 300

totaal 601 657 759

12 per week 13 per week 15 per week

Wordt gekeken naar het aantal vrachttransporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal

wekelijkse transporten toeneemt van 12 naar 15.



het gebied van de discipline Mens. Tabel 75 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten.

Tabel 75 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens



Klachten

klachtenregistratie negatief effect

transport verkeerssituatie matig negatief effect


In het verleden werden reeds klachten opgetekend tegen het bedrijf. Deze betroffen meestal aspecten

gekoppeld aan geurhinder. Door een goede bedrijfsvoering en het toepassen van basismaatregelen

zoals het zoveel mogelijk binnen of overdekt opstellen van mogelijke geurbronnen, kan al heel wat

geurhinder vermeden worden. De exploitant neemt in de gewenste situatie maatregelen om de

geurhinder in te perken. In verschillende fasen zal de stallucht van alle stallen behandeld worden met

een luchtwassysteem. Hierdoor zullen ook de ammoniak- en stofemissie ingeperkt worden. Bijgevolg

zal de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf eveneens dalen.

Inzake het aantal transporten worden zoveel mogelijk nodeloze transporten vermeden. Inzake de

gebruikte transportroute is er sprake van een matig negatief effect. Hiervoor zijn geen alternatieven

voorhanden.


14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets

14.1 Algemene toelichting Watertoets

Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze

beslissing in het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden

onderworpen. De Watertoets omvat door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks

evaluatie-items, zoals veiligheid tegen overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening

voor huishoudens en economische actoren, bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en

grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel betekenisvolle nadelige effecten worden

beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als vrijgeleide om vergunningen te weigeren

of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het algemeen opgevat worden als

het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van mogelijke schadelijke

effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een belangrijk

preventief instrument.

De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling

van nadere regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot

vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het

decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20

juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf 1/11/06). Op 14 oktober 2011 werd een wijzigingsbesluit

inzake de watertoets goedgekeurd. Deze trad in werking op 1 maart 2012. In het wijzigingsbesluit werd

de aanbeveling om advies te vragen aan een waterbeheerder omgezet in adviesvraagplicht. Verder werd

met een samenvattend artikel in het besluit zelf de beoordelingsschema’s sterk vereenvoudigd en werd

de kaart van de overstromingsgevoelige gebieden geactualiseerd en uitgebreid. Er werd een aanvullende

lijst met vergunningen en plannen die aan de watertoets moeten onderworpen worden opgenomen. De

inhoud van de waterparagraaf en het wateradvies werden afgestemd op de wijzigingen aan het decreet

Integraal Waterbeleid van 2007.

14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets

Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot

de milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze

aandachtspunten dienen door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de

uitvoering van de Watertoets.

Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten

van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een

verharding. In de gewenste situatie zal een nieuwe regenwaterkelder aangelegd worden.

gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.gisvlaanderen.be) ligt

het bedrijf op mogelijk overstromingsgevoelig gebied.

gewijzigde afstromingshoeveelheid: alle regenwater dat op de staldaken terecht komt, wordt

opgevangen in de voorziene regenwateropvang van in totaal 629 m³

gewijzigde infiltratie naar het grondwater: het bedrijf is gelegen in niet infiltratiegevoelig

gebied (kaart met infiltratiegevoelige gronden: www.gisvlaanderen.be).

gewijzigd grondwaterstromingspatroon: het bedrijf is gelegen in gebied die aangeduid wordt als

matig tot zeer gevoelig aan grondwaterstroming (type 2 tot type 1) (gevoeligheidskaart voor

grondwaterstroming: www.gisvlaanderen.be).

http://www.gisvlaanderen.be/

http://www.gisvlaanderen.be/


Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd

materiaal of de wijziging van de vegetatie.

Niet van toepassing.

Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.


Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of

infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.

buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: op het bedrijf zal in totaal 629 m³ aan

regenwateropvang voorzien worden.

Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het

oppervlaktewater of het grondwater.

niet van toepassing.

Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.

wijzigen van de grondwaterwinning: men wenst de grondwaterwinning uit te breiden. Deze

winning is een ingedeelde ingreep.

Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de

structuurkwaliteit van de waterloop.



15 Natura 2000-toets

Op 995 m ten ZO van het bedrijf is het habitatrichtlijngebied ‘Bossen van de Vlaamse Ardennen en

andere Zuidvlaamse bossen’ gelegen (zie Bijlage 23). Dit habitatrichtlijngebied, dat een totale

oppervlakte van 5.548 ha omvat, is aangemeld voor volgende habitattypes:

2310: Psammofiele heide met Calluna- en Genista-soorten;

3140: Kalkhoudende oligo-mesotrofe wateren met benthische Characeeënvegetatie;


Hydrocharition;

4030: Droge heide (alle subtypen);

6210: Gebieden waar zeldzame orchideeën groeien (Festuco-Bromertalia), prioritair indien

belangrijke orchideeënsites;


9110: Beukenbossen van het type Luzulo-Fagetum;

9120: Beukenbossen van het type met Ilex- en Taxus-soorten, rijk aan epifyten (Ilici-Fagetum);


9160: Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum;

9190: Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten;


Binnen het studiegebied en richtlijngebied komen enkel de habitattypes 9120, 9130 en 91E0 voor.

Daarnaast is het habitatrichtlijngebied aangemeld voor de Beekprik, Rivierdonderpad, Kamsalamander,

Meervleermuis en Ingekorven vleermuis.

Op Waals grondgebied is op minimaal 360 m van het bedrijf het habitatrichtlijngebied ‘Pays Des

Collines’ (BE32003) gelegen (zie Bijlage 23). Dit habitatrichtlijngebied, dat een oppervlakte van

ongeveer 133 ha omvat, is aangemeld voor volgende habitattypes:


Hydrocharition;

3260: Submontane en laagland rivieren met vegetaties behorend tot het Ranunculion fluitantis

en het Callitricho-Batrachion;




Daarnaast is dit habitatrichtlijngebied eveneens aangemeld voor Wespendief, Wintertaling, Watersnip,

Bruine Kiekendief, Blauwe Kiekendief, Blauwborst, Visarend, IJsvogel, Zwarte Specht, Kamsalamander

en Meervleermuis


worden de habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in beschouwing genomen. De

voorkomende te onderzoeken elementen, de bijhorende kritische lasten, de verzurende depositie en de

bijdrage aan de KL worden in onderstaande tabel samengevat:


Tabel 76 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de

inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale verzurende depositie


(Zeq/ha.j)



9120

Atlantische

zuurminnende

beukenbossen

2.712 54 2 34 1 21 1 10 0

9130 Beukenbossen 2.712 54 2 34 1 20 1 10 0

91E0_va

beekbegeleidend

vogelkers-essenbos

en essen-iepenbos

2.712 28 1 18 1 11 0 5 0

91E0_vc goudveil-essenbos 2.712 22 1 14 1 8 0 4 0

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

2.157 11 1 7 0 4 0 2 0


** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL

(significant negatief effect)

Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last in alle situaties en ter hoogte van alle

habitattypes en regionale beschermingszones in het richtlijngebied verwaarloosbaar zal zijn. Er geldt

bijgevolg een verwaarloosbaar effect. De bijdrage zal in de verschillende fases telkens dalen.



volgt:

Tabel 77 Maximale depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (Zeq/ha.j)













(Zeq/ha.j)



ae eutrofe plas / 78 / 50 / 27 / 11 /

hp

soortenarm

permanent

cultuurgrasland

1.961 17 1 10 1 6 0 3 0

kbs

bomenrij met

dominantie van

(al dan niet

geknotte) wilg

2.712 34 1 21 1 12 0 6 0

kbp

bomenrij met

dominantie van

populier

2.712 34 1 21 1 12 0 6 0




De bijdrage tot de kritische last is in alle situaties (dus ook in de huidige situatie) verwaarloosbaar ter

hoogte van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines. De bijdrage daalt gedurende de verschillende

fases.


worden de habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in beschouwing genomen. De

voorkomende te onderzoeken elementen, de bijhorende kritische lasten, de vermestende depositie en de

bijdrage aan de KL worden in onderstaande tabel samengevat:

Tabel 79 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 2 km vanuit het centrum van de inrichting) binnen het habitatrichtlijngebied en de maximale vermestende depositie

Element verklaring

KL

(kg N/ha.j)



9120

Atlantische

zuurminnende

beukenbossen

20 0,76 4 0,48 2 0,29 1 0,14 1

9130 Beukenbossen 20 0,75 4 0,48 2 0,28 1 0,14 1

91E0_va

beekbegeleidend

vogelkers-essenbos

en essen-iepenbos

26,1 0,39 2 0,25 1 0,15 1 0,07 0

91E0_vc goudveil-essenbos 26,1 0,31 1 0,19 1 0,12 0 0,06 0

rbbhc


biotoop

dotterbloemgrasland

20 0,16 1 0,10 1 0,06 0 0,03 0





Er kan vastgesteld worden dat er een beperkte bijdrage geldt in de huidige situatie ter hoogte van de

elementen 9120 en 9130 (gering negatief effect). In de overige situaties zal de bijdrage verwaarloosbaar

zijn. Ter hoogte van de overige habitattypes en regionaal belangrijke biotopen geldt in alle situaties een

verwaarloosbare bedrage. De bijdrage tot de kritische last zal ter hoogte van alle elementen dalen

gedurende de verschillende fasen.


Collines’ gelegen. De vermestende depositie ter hoogte van de grens van deze onderdelen wijzigt als

volgt:




ten Z van bedrijf 0,24 0,15 0,08 0,04

ten O van bedrijf 0,14 0,08 0,04 0,03







Element verklaring

KL

(kg N/ha.j)



ae eutrofe plas 30 1,09 4 0,71 2 0,38 1 0,15 1

hp

soortenarm

permanent

cultuurgrasland

22 0,24 1 0,14 1 0,08 0 0,04 0

kbs

bomenrij met

dominantie van

(al dan niet

geknotte) wilg

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0

kbp

bomenrij met

dominantie van

populier

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0










De vermestende depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van Pays Des

Collines wijzigt als volgt:




ten Z van bedrijf 0,24 0,15 0,08 0,04

ten O van bedrijf 0,14 0,08 0,04 0,03





verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied ‘Pay Des Collines’.


Element verklaring

KL

(kg N/ha.j)



ae eutrofe plas 30 1,09 4 0,71 2 0,38 1 0,15 1

hp

soortenarm

permanent

cultuurgrasland

22 0,24 1 0,14 1 0,08 0 0,04 0

kbs

bomenrij met

dominantie van

(al dan niet

geknotte) wilg

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0

kbp

bomenrij met

dominantie van

populier

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0










16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken

Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want GPBV-

inrichting). In Tabel 84 wordt een overzicht gegeven van de mogelijke BBT die voor de veeteeltsector

gekend zijn. Ook wordt getoetst of het al dan niet op het voorliggend bedrijf gebruikt zal worden.

Tabel 84 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector en de mestverwerking

discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?

sector: veeteelt

water

opstellen van een

waterbalansschema

nieuwe en bestaande

installaties

ja, zie figuur 1

grof vuil verwijderen door droog

reinigen

nieuwe en bestaande

installaties

ja, wordt toegepast

goed gebruik van de

drinkwatervoorziening

nieuwe en bestaande

installaties

ja, past in een goede

bedrijfsvoering

optimaliseren van de

spoelwaterhuishouding van de

melkinstallatie

melkveebedrijven niet van toepassing

gebruik maken van alternatieve

waterbronnen

nieuwe en bestaande

installaties

er wordt zoveel mogelijk gebruik

gemaakt van regenwater

afvalwater

beperken van sapverliezen nieuw en bestaand,

veeteeltbedrijven die gebruik

maken van kuilvoeder

niet van toepassing

vervuiling van de run-off van de

kuilplaat beperken

BBT voor alle veeteeltbedrijven

die een nieuwe kuilplaat

aanleggen

het proper houden van de

kuilplaat door schoonvegen en

het goed afsluiten van de kuil

na gebruik is BBT voor alle

veeteeltbedrijven met een

kuilplaat

niet van toepassing

perssappen en first flush van de

kuilplaat opvangen en uitrijden

op het land

BBT bij nieuwbouw kuilplaten

BBT bij bestaande kuilplaten,

tenzij kan worden aangetoond

dat het scheidingssysteem in

het concrete geval niet

economisch haalbaar is

niet van toepassing

afvalwater dat mestdeeltjes

bevat opvangen en uitrijden op

het land

nieuwe en bestaande

installaties

reinigingswater van de stallen

wordt opgevangen en mee met de

mest mee uitgereden op het land of

afgevoerd naar de mestverwerking

melkspoelwater opvangen in de

mestkelder

nieuwe en bestaande

installaties bij

melkveebedrijven

niet van toepassing

afvalwater dat geen

mestdeeltjes bevat, lozen op

riool

BBT indien aansluiting op riool

technisch haalbaar is en

toegestaan is door de bevoegde

overheid

er wordt geen bedrijfsafvalwater

geloosd

verdunde fractie van de run-off nieuwe en bestaande niet van toepassing



van de kuilplaat en run-off van

niet met mest bevuilde

materialen beregenen op de

weide

installaties

verdunde fractie van de run-off

van de kuilplaat en run-off van

niet met mest bevuilde

materialen vertraagd afvoeren

naar het oppervlaktewater

nieuwe en bestaande

installaties

niet van toepassing

emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht

opstellen van een

nutriëntenbalans

nieuwe en bestaande

installaties

er wordt een nutriëntenbalans

opgesteld bij de mestbankaangifte

toepassen van precisievoeding nieuwe en bestaande

installaties

het bedrijf maakt gebruik van

meerfasenvoeding en van voeders

die fosforarm zijn en met een laag

eiwitgehalte

vloerbevuiling zoveel mogelijk

voorkomen

nieuwe en bestaande

installaties

mestresten worden zo veel mogelijk

opgeruimd, na iedere ronde wordt

gereinigd

toepassen van

ammoniakemissiearme

stalsystemen varkens/pluimvee

BBT bij nieuwbouwstallen,

volgens de specificaties gegeven

in bijlage I van het Ministerieel

Besluit van 19/03/2004

alle stallen worden uiteindelijk

voorzien van een luchtwassysteem

voldoende mestopslagcapaciteit

voorzien

nieuwe en bestaande

installaties

in de huidige situatie en gewenste

situatie fase 1 is er voldoende

mestopslagcapaciteit om 9

maanden mest op te slaan. In de

gewenste situatie fase 2 zal een

contract afgesloten worden met

een externe mestverwerking om

regelmatig mest af te voeren

afvloeiing van mest en/of

mestsappen voorkomen bij

externe mestopslag –

optimalisatie van de mestopslag

nieuwe en bestaande

installaties

er is geen externe mestopslag

mestaanwending afstemmen op

de betrokken landbouwgrond,

gewasbehoefte en

klimatologische omstandigheden

nieuwe en bestaande

installaties

ja

mest emissiearm aanwenden,

nauwkeurig doseren en

gelijkmatig verspreiden

nieuwe en bestaande

installaties

ja

stof

optimaliseren van stallen en/of

mestopslagplaatsen binnen de

bedrijfslocatie

BBT voor nieuwe stallen en/of

nieuwe opslagplaatsen

niet van toepassing

stallucht afzuigen en

behandelen met een gaswasser

BBT bij mechanisch

geventileerde nieuwbouwstallen

voor diercategorieën waarvoor

nog geen AEA-stalsystemen in

bijlage I van het Ministerieel

Besluit van 19/03/2004 zijn

opgenomen en indien naast de

emissie vanuit de stal nog

bijkomende emissiebronnen

ja, er worden combiwassers

voorzien op alle stallen



aangepakt worden

energie

opstellen van

energiebalans/uitvoeren van

een energieaudit

nieuwe en bestaande

installaties

het uitvoeren van een energieaudit

wordt aangeraden

optimaliseren van het ontwerp

van het ventilatiesysteem in

mechanisch geventileerde

stallen

bij nieuwbouwstallen ja

regelmatige controle en

reiniging van leidingen en

ventilatoren in mechanisch

geventileerde stallen

nieuwe en bestaande

installaties

ja, periodieke controles zullen

uitgevoerd worden

gebruik maken van een

melkpomp/vacuümpomp met

een toerentalregeling

melkbedrijven met een nieuwe

melkinstallatie

niet van toepassing

gebruik maken van een

voorkoeler

melkbedrijven met een nieuwe

melkinstallatie

niet van toepassing

warmte recupereren uit de

melkkoeler

nieuwe en bestaande

installaties bij

melkveebedrijven

niet van toepassing

afval

afvalstromen minimaliseren en

volgens de meest aangewezen

opties afvoeren

nieuwe en bestaande

installaties

ja, het is in ieders voordeel dat de

afvalstroom zo minimaal mogelijk

gehouden wordt, en zo optimaal

mogelijk afgevoerd wordt

Momenteel gebeurt de exploitatie van het bedrijf energie-arm, gezien er geen ventilatoren aanwezig

zijn. In de gewenste situatie zullen echter luchtwassers geplaatst worden. Om de lucht door het

waspakket te sturen zijn ventilatoren nodig. Dit zal zorgen voor een groter energieverbruik. Er zal zo

energie-efficiënt mogelijk gewerkt worden met onder meer frequentiegestuurde ventilatoren.


17 Monitoring en evaluatie

17.1 Controle

Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en

gegevens opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe

het bedrijf ten opzichte van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante

elementen aangehaald en bondig toegelicht.

17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau

Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst

te Kluisbergen. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze

klachten verder onderzoekt.

17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau

Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring

voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te

worden (MINA-plan 2011-2015).

17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater

Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter,

die het opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste

aftappunt van het gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting

moet voldoen (afd. 5.53.3). Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de

kwantiteit van de grondwaterreserves en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te

behoeden.

17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks

Momenteel is het bedrijf vergund voor de opslag van 3.600 l petroleum. Dit blijft zo in de gewenste

situatie. De opslagtanks dienen periodiek gecontroleerd worden.

17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten

Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder

deelbekken waarvoor een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met

betrekking tot de gemeten concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken.

Enerzijds kan bij een eventuele overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO3-/l) niet specifiek

aangegeven worden welke percelen of bedrijven verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet

overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de bemesting op al de percelen

reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele deelbekken. In de

omgeving van het bedrijf zijn geen representatieve MAP-meetpunten gelegen.


17.7 Luchtverontreiniging – luchtwassers

Om de goede werking van de luchtwassers te verzekeren dient een logboek bijgehouden te worden

waarin metingen, onderhoud, analyseresultaten van waswater en storingen bijgehouden worden.

17.8 Vermesting en bodemverontreiniging - peilbuizen

Gezien er op het bedrijf meer dan 2.500 varkens gehouden worden dienen er peilbuizen aanwezig te

zijn. Deze dienen om de 3 jaar geanalyseerd te worden. In het verleden werden reeds verhoogde

concentratie in het grondwater aangetroffen, wat aanleiding gaf tot het opleggen van

lekdichtheidstesten voor de mestkelders. Uit deze lekdichtheidstesten werd geconcludeerd dat alle

mestkelders lekdicht zijn. De verhoogde concentraties in het grondwater dienen verder opgevolgd te

worden. Een 6-maandelijkse opvolging zou hiertoe voldoende zijn om de situatie te controleren en op

te volgen.


18 Grensoverschrijdende effecten

Het bedrijf is onmiddellijk aan de grens met het Waals gewest gelegen. De mogelijke

grensoverschrijdende effecten werden doorheen het MER aangehaald en worden hier kort samengevat.

18.1 Geur

Tabel 85 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt in Wallonië (a.d.h.v. luchtfoto)


woongebied



3 – 5 ouE/m³ matig negatief

effect

0 0 0 0 0



3 - 5 ouE/m³ gering negatief

effect

5 6 5 4 - 1/- 1/- 2/- 1

5 - 10

ouE/m³

matig negatief

effect

9 5 0 0 - 5/0/- 5/- 9

> 10 ouE/m³ negatief effect 5 4 4 0 0/- 4/- 4/- 5


Tabel 86 Geurconcentratie ter hoogte omliggende woningen in Wallonië (in een straal van 300 m rondom het bedrijf)

nr, (zie Bijlage

14)

concentratie huidige situatie (ouE/m³)

concentratie vergunde situatie (ouE/m³)

concentratie fase 1 (ouE/m³)

concentratie fase 2 (ouE/m³)


2 9,4 9,4 6,7 6,7 4,2 4,2 2,4 2,5

3 9,4 9,4 6,7 6,7 4,2 4,2 2,4 2,5

4 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

5 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

6 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

7 24,8 24,8 16,8 16,8 10,3 10,3 4,4 4,4

8 7,2 7,3 5,0 5,1 3,2 3,2 1,8 1,9

9 7,2 7,3 5,0 5,1 3,2 3,2 1,8 1,9

10 4,6 4,7 3,2 3,4 2,2 2,2 1,2 1,3

11 5,1 5,2 3,7 3,8 2,5 2,6 1,4 1,5

16 11,1 11,3 7,2 7,4 4,5 4,5 2,6 2,7

*bedrijfswoning

**verbonden aan een veeteeltbedrijf, geurimmissie zal hoofdzakelijk bepaald worden door het bedrijf waaraan het

verbonden is

Er zal zowel op vlak van aantal negatief beoordeelde woningen als op vlak van geurconcentratie ter

hoogte van de omliggende woningen een verbetering optreden in de gewenste situaties.

18.2 Stof

Wat betreft stof zullen binnen de verschillende effectzones geen woningen gelegen zijn in Wallonië. Er

geldt dus ter hoogte van de woningen in alle situaties een verwaarloosbaar effect.


18.3 Verzuring en vermesting



volgt:

Tabel 87 Maximale verzurende depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines in Wallonië (Zeq/ha.j)












(Zeq/ha.j)



ae eutrofe plas / 78 / 50 / 27 / 11 /

hp

soortenarm

permanent

cultuurgrasland

1.961 17 1 10 1 6 0 3 0

kbs

bomenrij met

dominantie van

(al dan niet

geknotte) wilg

2.712 34 1 21 1 12 0 6 0

kbp

bomenrij met

dominantie van

populier

2.712 34 1 21 1 12 0 6 0




De bijdrage tot de kritische last verzuring is in alle situaties verwaarloosbaar ter hoogte van het

habitatrichtlijngebied Pays Des Collines. De bijdrage daalt gedurende de verschillende fases.

De vermestende depositie ter hoogte van de grens van de verschillende onderdelen van ‘Pays des

Collines’ wijzigt als volgt:





ten Z van bedrijf 0,24 0,15 0,08 0,04

ten O van bedrijf 0,14 0,08 0,04 0,03







Element verklaring

KL

(kg N/ha.j)



ae eutrofe plas 30 1,09 4 0,71 2 0,38 1 0,15 1

hp

soortenarm

permanent

cultuurgrasland

22 0,24 1 0,14 1 0,08 0 0,04 0

kbs

bomenrij met

dominantie van

(al dan niet

geknotte) wilg

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0

kbp

bomenrij met

dominantie van

populier

20 0,47 2 0,29 1 0,17 1 0,09 0







verwaarloosbaar ter hoogte van het habitatrichtlijngebied Pays Des Collines. De bijdrage daalt gedurende

de verschillende fases.

18.4 Bodem en grondwater

Na analyse van de peilbuizen op de inrichting, werden verhoogde waarden aan stikstof vastgesteld in

het grondwater. Er werd opgelegd dat de lekdichtheid van de mestkelders moest gecontrolleerd

worden. Uit onderzoek blijkt dat allemestkelders lekdicht zijn.

18.5 Overige aspecten

Wat betreft de overige aspecten worden geen grensoverschrijdende effecten verwacht.


19 Leemten in de kennis

Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog

wetenschappelijke onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op het bedrijf te

bepalen zijn algemene waarden. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet beschikbaar. Ook inzake

kadaveropslag zijn geen kwantitatieve geuremissiecijfers bekend. Daarnaast is er nog onzekerheid over

het werkelijk rendement van de wassystemen.

Kwantitatieve inschatting van cumulatieve (geur)effecten is moeilijk wegens de betrokkenheid van veel

verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde bronnencluster. Bij

omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet gekend. Daarom wordt er voor deze

bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen

zullen dan ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen.

Op het bedrijf is geen bodemonderzoek uitgevoerd. Dit is ook niet verplicht. Hierdoor is het evenwel niet

mogelijk om een uitspraak te doen over het al dan niet voorkomen van verontreinigingen (afkomstig van

het bedrijf) op de bodem.

De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op het bedrijf zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op

literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In

combinatie met de mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus

bekomen worden.

Om de mogelijke effecten te kunnen voorspellen, wordt gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel

IFDM. De resultaten die dit model genereert, kunnen als indicatie gebruikt worden om aan te duiden of er

al dan niet (bijkomende) hindereffecten zullen optreden, maar kunnen niet als absoluut geïnterpreteerd

worden. Het betreft hier namelijk een model, waarbij diverse aannames gehanteerd worden om tot een

zo correct mogelijke inschatting te komen van de te verwachten effecten, maar waarbij de nodige

voorzichtigheid gehanteerd moet worden bij de interpretatie van de bekomen resultaten.

Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze

geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu-effecten.


20 Tewerkstelling- en investeringsrapport

20.1 Tewerkstelling

Momenteel wordt het bedrijf uitgebaat door één persoon. In de gewenste situatie zal dit zo blijven.

20.2 Investeringen

Doordat er drie luchtwassystemen, een regenwaterkelder en een spuiopslag gebouwd zullen worden,

zal een aanzienlijke investering noodzakelijk zijn.

20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen

Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een

technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om

zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.


21 Conclusie Het bedrijf Lauwers nv beschikt momenteel over een proefvergunning voor het houden van 3.448



bouwvergunning noodzakelijk is, en deze niet verleend kan worden aan de hand van de

proefvergunning, is dit momenteel nog niet gerealiseerd. Momenteel worden 3.000 vleesvarkens

gehuisvest in zes traditionele stallen. Zolang er namelijk geen luchtwasser op de stal voorzien is, wordt

deze ook niet volledig opgevuld.





situatie zoals ze nu vergund is in de proefvergunning. Binnen een periode van 5 jaar zou het bedrijf

een tweede luchtwasser voorzien op twee stallen (stal 5 en 6). Na het realiseren van deze tweede




zouden 4.228 mestvarkens worden gehouden op het bedrijf. De gebruikte luchtwassers zullen de

geuremissie met minimaal 75 % reduceren, de ammoniakemissie met minimaal 85 % en de stofemissie

met minimaal 80 %. Gezien de gewenste situatie in verschillende stappen zal verlopen, zal voor elke

stap geëvalueerd worden of er intussen nieuwe, minstens evenwaardige, technieken voorhanden zijn

die kunnen toegepast worden op het bedrijf.

In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de huidige (werkelijke) situatie en de gewenste

situaties van dit project. Omdat het een hernieuwing betreft, dient ook het nulalternatief in

overweging genomen te worden. Het bedrijf is momenteel vergund tot 2015. Indien de vergunning niet

verleend wordt, dan kan het bedrijf niet verder exploiteren. Het nulalternatief betreft aldus de

situatie zonder bedrijf.

Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden:

door de gewenste omvorming zal de geuremissie wijzigen van 87.600 ouE/s (huidige situatie)

tot 30.864 ouE/s (gewenste situatie fase II). In de vergunde situatie bedraagt de geuremissie

61.028 ouE/s;

door de exploitatie van het bedrijf is geen enkele woning binnen woongebied of woongebied

met landelijk karakter binnen een zone van de ingedeelde effectklassen gelegen. Binnen de

overige gewestplanbestemmingen (agrarisch gebied) neemt het aantal woningen dat in de

gewenste situatie fase II een matig of negatief effect ondervindt, af met respectievelijk 5 en

13 woningen ten opzichte van de vergunde situatie. Het aantal woningen dat een gering

negatief effect ondervindt blijft gelijk. Nemen we het nulalternatief in beschouwing, dan

kunnen we vaststellen dat enkel de woning gerelateerd aan het andere veeteeltbedrijf in de

bronnencluster in de effectzone gelegen is;

door de gewenste omvorming zal de ammoniakemissie uit de stallen wijzigen van 9.120 kg/jaar

(huidige situatie) naar 1.586 kg/jaar (gewenste situatie fase II);

Nemen we de verzurende en vermestende effecten in beschouwing door de emissie van NH 3,

dan kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische lasten verzuring overal afneemt in

de gewenste situatie. Deze afname wordt verklaard door de aanzienlijke daling inzake

ammoniakemissie. Er is aldus sprake van een positieve evolutie. In de gewenste situatie fase II

zal de bijdrage zich beperken tot een beperkte bijdrage tot de kritische last verzuring ter

hoogte van één element. Inzake vermesting zal de bijdrage tot kritische last zich beperking tot

maximaal een relevante bijdrage ter hoogte van één element;


tijdens de aanlegfase zal bronbemalig nodig zijn. Dit is een tijdelijk effect. De invloedsstraal

van de bemaling ingeschat kan worden op 6 m. Binnen deze zone zijn geen bedrijfsvreemde

grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich uitstrekt worden

omschreven als niet kwetsbaar tot weinig kwetsbaar voor verdroging. Uit de berekening kan

vastgesteld worden dat de uitbreiding van de grondwaterwinning (11.000 m³/j) aanvaardbaar

is. Gezien er bij tekort aan regenwater in de gewenste situaties grondwater gebruikt wordt

voor laagwaardige toepassingen, is er sprake van een negatief effect. Momenteel is er één

regenwaterkelder aanwezig van 75 m³. Dit regenwater wordt aangewend als kuiswater. In de

toekomst zal het regenwater van alle staldaken opgevangen worden. In de toekomst zal

regenwater aangewend worden de stallen te reinigen en voor de luchtwassers. Er kan echter

onvoldoende regenwater opgevangen worden om in alle waterbehoefte te voorzien. Gezien er

dan nog steeds grondwater zal aangewend worden, blijft er sprake van een negatief effect;

op het bedrijf zijn reeds peilbuizen geïnstalleerd om het grondwater te analyseren. Uit de

analyseresultaten blijkt dat er een duidelijke verontreiniging van het grondwater is. De

lekdichtheid van de mestkelders werd gecontroleerd en de mestkelders werden lekdicht

bevonden;

het bedrijf is niet gelegen binnen een relictzone of ankerplaats. Het project zal aldus geen

invloed hebben op dergelijke zones. Ook zal geen bouwkundig erfgoed aangetast worden;

uit de toetsing van de bijkomende continue geluidsbronnen, zijnde de ventilatoren, blijkt dat

de score in de vergunde en gewenste situaties ter hoogte van de dichtstbijgelegen woning

maximaal – 1 is (matig negatief effect). Hierbij werd geen rekening gehouden met demping

door het waspakket;

uit de toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat de richtwaarde op 200 m van de

perceelsgrenzen overschreden wordt gedurende de avond- en nachtperiode voor het leveren

van voeders, door het geluid van de dieren en door het geluid van de laadklep. Ter hoogte van

de dichtstbijzijnde woning wordt ook tijdens de dagperiode de normen overschreden door het

geluid van de dieren en door het geluid van de laadklep;

door de gewenste omvorming zal de stofemissie wijzigen, waarbij de PM10-emissie zal wijzigen

van 459 kg/jaar (huidige situatie) naar 132 kg/jaar (gewenste situatie fase II);

de maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 8,4 µg/m³ in

de huidige en 0,2 µg/m³ in de gewenste situatie fase II. Voor PM2,5 is dit 1,5 µg/m³ in de

huidige situatie en 0,04 µg/m³ in de gewenste situatie fase II;

uit de toetsing blijkt dat er inzake PM10 enkel in de huidige en de vergunde situatie negatieve

effecten (zullen) optreden en dit ter hoogte van de bedrijfswoning. In de huidige situatie

bevinden zich 6 woningen in de zone waar een gering negatief effect geldt. In de gewenste

situatie fase II zijn geen zones meer aanwezig die ingedeeld worden in effectklassen.

Cumulatief gezien, rekening houdend met de gemeentelijke achtergrondconcentratie, zullen

geen overschrijdingen van de normen optreden;

wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal

wekelijkse transporten toeneemt van 12 naar 15;

de transporten voor Lauwers maken gebruik van de meest aangewezen route en vermijden

gevoelig gebied zoveel als mogelijk. De transportroute valt evenwel gedeeltelijk samen met

een fietsroute. Dit wordt beoordeeld als matig negatief effect;

Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan

de gewenste situatie te Kluisbergen zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken

beperkt tot de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht.


De belangrijkste maatregelen zijn:

op termijn worden alle stallen voorzien van een combiwasser of evenwaardige technologie.

Een combiwasser brengt in principe een geurreductie van minimaal 75 % met zich mee en een

ammoniakreductie van minimaal 85 %, alsook een stofreductie van minimaal 80 %;

in de gewenste situatie zal zoveel mogelijk regenwater opgevangen en toegepast worden;

de lekdichtheid van de mestkelders wordt opgevolgd. Voorgesteld wordt om zesmaandelijks de

peilputten op te volgen. Indien nodig zullen maatregelen getroffen worden;

eventuele geluidsemissie wordt zoveel mogelijk beperkt. Activiteiten die incidentele

geluidsemissie met zich meebrengen worden zoveel mogelijk overdag uitgevoerd;

Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te

reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.


Literatuurlijst

Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg,

A., Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001).

Evaluatie van de verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001.

Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen

van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.

Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij.

Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001.

Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Degloire, T., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L.,

Mahieu, J., Martens, I., Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K., &

Wauters, E. (2006). Agrarische architectuur, technisch bekeken. Provincie West-Vlaanderen. 71 pp.

De Bruyn, G., Hendriks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C.,

Vranken, E., Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de

bepaling van stof- en ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste

milieureglementering in Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de

Vlaamse Gemeenschap.

de Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten en kritische belastingen en monitoring van de

gevolgen van ingezet beleid. Alterra-rapport 1699, Wageningen. 89 pp.

Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor

de veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp.

Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212 pp.

Janssen, L. & Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de

overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen,

Rapport 2002/TAP/R044. VITO Mol.

Kros, J., de Haan, B.J., Bobbink, R., van Jaarsveld, J.A., Roelofs, J.G.M., & de Vries, W. (2008). Effecten

van ammoniak op de Nederlandse natuur: achtergrondrapport. Alterra-rapport 1698, Wageningen. 134

pp.

Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering

van kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen.

In: Neirynck, J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met

gemodelleerde depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie

uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams

Impulsprogramma Natuurontwikkeling.


LNE (2008). Visiedocument voor administratief overleg “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, versie

6.7.

Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key

odor components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342.

Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van gevoeligheidskaarten voor verzuring

en vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven, VMM.

Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams

Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht

voor het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur,

Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp.

Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp.

MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van

Hooste H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 74 pp.

MIRA (2008) Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument Klimaatverandering 2007. Brouwers J., De

Nocker L., Schoeters K., Moorkens I., Jespers K., Aernouts K., Beheydt D., Vanneuville W.. Vlaamse

Milieumaatschappij, april 2008. www.milieurapport.be. 224 pp.

MIRA (2010) Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2010, Kwaliteit oppervlaktewater,

Peeters B., De Cooman W., Theuns I., Vos G., Lammens S., Pelicaen J., Maeckelberghe H., Gabriels W.,

Kestens S., Debbaudt W., Timmermans G., Barrez I., Van den Broeck S., D’Heygere T., Soetaert H.,

Martens K., Baten I., Haustraete K., Breine J., Van Thuyne G., Smis A., Vlaamse Milieumaatschappij,

http://www.milieurapport.be. 121 pp

MIRA (2011) Milieu- en natuurrapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2011 Vermesting. Overloop S.,

Bossuyt M., , Claeys D., Elsen A., Eppinger R., Wustenberghs H., D’hooghe J., Vlaamse

Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 111 pp.

MIRA (2012). Milieurapport Vlaanderen, Indicatorrapport 2011. Marleen Van Steertegem (eindred.), ,

Vlaamse Milieumaatschappij, 171 pp.

MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp.



Ogink, N.W.M. & Groot Koerkamp, P.W.G. (2001. Comparison of odour emissions from animal housing

systems with low ammonia emissions. Water Science and technology, 9, 245-252.

http://www.milieurapport.be/





O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1,

Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering

and Research, 50, 1-10.

PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om

beschermingsniveaus voor stofhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters.

Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen

Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp.

Saxton, K.E., W.J. Rawls, J.S. Romberger & Papendick, R.I. (1986). Estimating generalized soil-water

characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Amer. J., 50(4): 1031-1036.

Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MER-

richtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp.

Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten

voor bossen in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek,

2006 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp.

Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese

Habitatrichtlijn. 108 pp.

T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Palinck, D.&

Hoffman, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instanthouding van de NATURA-

2000-habitattypen, versie 2.0. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46).

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een

geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5

pilootsectoren. Deel I: Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht

van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport

november 2001.

Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een


pilootsectoren. Deel II: Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in

opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid.

Eindrapport juni 2002.

Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een


pilootsectoren. Deel III: Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van

het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport

juni 2002.

Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011). Geacualiseerd

richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp.


van Dobben, H.F., & van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof,

toegepast op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp.

Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline

geluid en trillingen. 118 pp.

Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van stof-en

ammoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de

beoordelingsrichtlijn voor emissiearme stalsystemen.

VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp.

VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Centraal Vlaams Systeem. Vlaamse Milieumaatschappij,

Aalst. 111 p.

VMM (2010). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2007 en 2008. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. +

bijlagen.

VMM (2012a). Lozingen in de lucht 1990-2011 (+ bijlagen). Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.

VMM (2012b). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2011. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.

VMM (2013), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2011

VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij.

VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij.

VROM (2006a). Regeling geurhinder en veehouderij.

VROM (2006b). Wet geurhinder en veehouderij.

Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2011). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage

‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van

de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur

en Energie, Dienst Mer. Eindrapport juni 2011, 162 pp.


Bijlagen

Bijlage 1 Kadasterplan

Bijlage 2 Topografische kaart

Bijlage 3 Stratenplan

Bijlage 4a Luchtfoto bedrijf

Bijlage 4b Luchtfoto omgeving

Bijlage 5 a Gewestplan Vlaanderen

Bijlage 5b Gewestplan Wallonië

Bijlage 6 Ligging waterlopen in studiegebied + VMM-meetpunten

Bijlage 7 Landschapsatlas

Bijlage 8 Beschrijving luchtwassysteem

Bijlage 9 Foto’s omgeving van de inrichting

Bijlage 10a Grondplan huidige situatie

Bijlage 10b Grondplan gewenste situatie

Bijlage 11a IFDM in- en outputparameters huidige situatie

Bijlage 11b IFDM in- en outputparameters vergunde situatie

Bijlage 11c IFDM in- en outputparameters gewenste situatie fase 1

Bijlage 11d IFDM in- en outputparameters gewenste situatie fase 2

Bijlage 12 Stalwaarderingspunten

Bijlage 13a Cumulatieve geurimmissie huidige situatie

Bijlage 13b Cumulatieve geurimmissie vergunde situatie

Bijlage 13c Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie fase 1

Bijlage 13d Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie fase 2

Bijlage 13e Geurimmissie zonder Lauwers nv

Bijlage 14 Detailstudie geur

Bijlage 15a PM10-immissie huidige situatie

Bijlage 15b PM10-immissie vergunde situatie

Bijlage 15c PM10-immissie gewenste situatie fase 1

Bijlage 16a PM2,5-immissie huidige situatie

Bijlage 16b PM2,5-immissie vergunde situatie

Bijlage 16c PM2,5-immissie gewenste situatie fase 1

Bijlage 17 Uittreksel bodemkaart

Bijlage 18 Ligging omliggende GWW

Bijlage 19 Gegevens met betrekking tot lekdichtheid mestkelders

Bijlage 20 Uittreksel BWK-kaart

Bijlage 21 Uittreksel habitatkaart

Bijlage 22 Verklaring BWK-codes

Bijlage 23 Aanduiding speciale beschermingszones

Bijlage 24 Bouwkundig erfgoed


Bijlage 25 Aanduiding groenscherm

Bijlage 26a Verzurende depositie huidige situatie

Bijlage 26b Verzurende depositie vergunde situatie

Bijlage 26c Verzurende depositie gewenste situatie fase 1

Bijlage 26d Verzurende depositie gewenste situatie fase 2

Bijlage 27a Vermestende depositie huidige situatie

Bijlage 27b Vermestende depositie vergunde situatie

Bijlage 27c Vermestende depositie gewenste situatie fase 1

Bijlage 27d Vermestende depositie gewenste situatie fase 2

Bijlage 28 Aanduiding locatie peilbuizen

Bijlage 29 Overzicht geanalyseerde parameters in peilbuizen

Bijlage 30 Rapport landmeter

Natuur en milieu - Uitbreiding en hernieuwing van een bestaande … · 2014. 12. 24. · eco-scan...

Documents

Transcript of Natuur en milieu - Uitbreiding en hernieuwing van een bestaande … · 2014. 12. 24. · eco-scan...