Najaarsbrochure 2014 Studiu Generale

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Programma najaar 2014GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREENKIJK LIVE MEE VIA SG.UU.NL

Ook online

honderden

lezingen

VOORwOORD 03 SCIENCE CAfé UTRECHT 04 DE GROTE OORLOG 05LUNCH: SNELLER DAN IK HEBBEN K AN 06IN DE SCHOOLBANKEN 08CULTURELE ZONDAGEN COLLEGES 10DURf TE LEVEN 11MOVIES : SCIENCE AND THE CIT Y 12DE A AP IN ONS 14fILOSOfISCH CAfé 15MONE Y, MONE Y, MONE Y 16VAN KERN TOT KOSMOS 18DUURZAME 100 20DE KUNST VAN HET SPREKEN 21ONT wORTELING 22COMEDY TRAIN ON (COLLEGE)TOUR 23HET CYNISME VOORBIJ 24AGENDA 25MISSIE 27

Welkom bij Studium Generale van de Universiteit Utrecht! Ontmoet befaamde

wetenschappers, debatteer met denkers en luister naar schrijvers die hun

drijfveren blootleggen. Studium Generale is het podium voor lezing en debat, waar

studenten, docenten en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met alle

mogelijke vakgebieden en de samenhang daartussen.

De symposia, lezingen en debatten van Studium Generale zijn gratis en zonder

reservering toegankelijk. Je kunt ze afzonderlijk of in serie volgen. Iedereen is

welkom en er is geen overhoring achteraf! De meeste lezingen worden ,s avonds

gehouden in het Academiegebouw aan het Domplein 29 te Utrecht.

Brochure & NIeuWSBrIeF

Deze brochure verschijnt twee maal per jaar, in januari en augustus. Je kunt

je gratis abonneren door inschrijving via de website of een e-mail. Je vindt de

gegevens achterop de brochure.

Geef je op voor de digitale nieuwsbrief die twee keer per maand verschijnt. Kijk op

onze site www.sg.uu.nl voor aanvullingen op en wijzigingen in het programma.

I N H O U D

Studium Generale

02FOTO COVER: luxFOn.COm

Al weer bijna tien jaar geleden werd

YouTube gelanceerd en sinds 2007

nemen wij lezingen op. Terwijl het

uitbrengen van een bundel vroeger drie

jaar kon duren, kun je nu online live

meekijken en lees je binnen twee dagen

op ons weblog hoe de spreker de

hoofdvraag die we voorlegden beant-

woordde. Vanaf 2014 zijn alle lezingen

ook via een snelle app (Lezing gemist)

terug te zien, bijvoorbeeld vanaf je

telefoon terwijl je in de rij staat voor de

kassa.

Door onze site, tweets, blogs en

Facebookposts kunnen we meerdere

keren per dag inspelen op de actualiteit

en kunnen we nog makkelijker de juiste

vragen stellen. Ook bij het ontwikkelen

van nieuwe programma’s kunnen we

inspringen op wat leeft en de juiste we-

tenschappers uitnodigen daarop in te

gaan. De open verbinding tussen uni-

versiteit en samenleving wordt steeds

meer werkelijkheid.

Technologie verandert onze wereld.

In de lunchlezingen dit najaar schet-

sen we fascinerende ontwikkelingen

en vragen ons af in hoeverre wij die

nog sturen. Welk deel van ons leven is

nog voorbehouden aan echt menselijk

contact? Wat betreft de bijeenkom-

sten van Studium Generale weet ik het

wel: juist de combinatie van online en

offline ontmoeten is zo aantrekkelijk.

Fast en slow tegelijk. In de zaal de tijd

nemen, omdat wetenschap dat nodig

heeft, maar ook snel kunnen reageren

via Twitter. Om het makkelijk te maken

heeft elke serie nu een eigen hashtag

(#), zodat je ook virtueel andere geïn-

teresseerden ontmoet en gemakkelijk

verder kunt praten. Ik twitter zelf niet,

sorry mij te snel, maar ik lees alles met

plezier.

Op naar een mooi seizoen!

Dr. ir. Melanie Peters

Directeur Studium Generale

Sneller dan ik hebben kan

V O O R w O O R D

03

Dr. ir. Melanie Peters Drs. Jessie Waalwijk Rick Berends MA Laura Mol MSc

04FOTO: lOOPS OF FuRy

D i s c u s s i e e r me e v i a # S C U I R A D I O - U I T Z E ND IN G

Science Café utrecht

Niets zo veelzijdig als de mens. We zijn graag samen: op de

werkvloer, thuis en bij sportwedstrijden en concerten. Maar

we zien onszelf ook als individuen met eigen passies, verlan-

gens en een uniek verleden. Mensen leven het liefst in vrede

en doen aan liefdadigheid, maar kunnen ook wraakzuchtig,

jaloers en wreed zijn. In het Science Café leggen we de

mens onder de loep.

Schuif aan voor interviews & columns, en laat je verrassen

door vernieuwende inzichten vanuit verschillende vakgebie-

den over deze vreemde, maar fascinerende soort.

Ga naar www.sg.uu.nl/sciencecafe voor de actuele line-up.

NTRs De Kennis van Nu zendt deze avond uit op Radio 5

vanaf 21.00 uur.

KOMT DAT ZIEN, KOMT DAT HOREN

wANNEER MA ANDAG 1 SEP TEMBER, 20 OK TOBER

EN 8 DECEMBER

wA AR MUSEUMCAfé UNIVERSITEITSMUSEUM,

L ANGE NIEUwSTR A AT 106

T IJD VANAf 19.00 INLOOP, OPNAME VAN 19.4 5 TOT

20.4 5 UUR, DISCUSSIE EN BORREL TOT 21.30 UUR

05

M A A R T E N VA N R O S S E M I D i s c u s s i e e r me e v i a # s gM v R

Onze neutraliteit, de vier jaar durende mobilisatie, de

één miljoen Belgische vluchtelingen - hoeveel weten we

eigenlijk nog van de Eerste Wereldoorlog die in andere

Europese landen de ‘Grote Oorlog’ wordt genoemd? De

verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog kennen we,

maar kunnen we die wel echt begrijpen zonder iets meer

te weten over de Eerste Wereldoorlog?

De Grote Oorlog duurde van 1914 tot 1918 en ontwricht-

te de bestaande Europese orde, zowel in politiek, eco-

nomisch als cultureel opzicht. Hoe kon deze oorlog aan

Nederland voorbijgaan? Wat betekent ze voor de huidige

kaart van Europa? En wat leert kennis van toen ons over

de politieke situatie nu, bijvoorbeeld in Oekraïne en op

de Krim?

Honderd jaar na het begin van de Eerste Wereldoorlog

staat Maarten van Rossem (emeritus hoogleraar

Geschiedenis, UU) stil bij deze allesbepalende oorlog.

De Grote OorlogNEDERL AND EN DE EERSTE wERELDOORLOG

FOTO: BEnOiT AuBRy OF OTTAwA

wANNEER DINSDAG 2 EN 9 SEP TEMBER

wA AR AUL A VAN HE T ACADEMIEGEBOUw

T IJD 20.00 TOT 22.00 UUR

06

Technologie komt alsmaar dichterbij. We zetten de

omgeving naar onze hand en beïnvloeden ook ons

lichaam met nieuwe snufjes. Zo is er een slaap-app om

betere nachtrust te krijgen en een stappenteller voor

wie wil afslanken. Met Google Glass kun je alles filmen,

maar ook virtuele lagen toevoegen aan real life. De zorg

experimenteert met een zeehondrobot die ouderen

gezelschap houdt, en in het ziekenhuis ‘weet’ technologie

beter hoe het met ons is, dan wijzelf en de arts.

Door deze innovaties denken we anders over onszelf en

over onze relaties. Maar maakt dat ons beter, sterker en

gezonder? en hoe afhankelijk willen we eigenlijk zijn van

technologie? Tijdens deze lunchlezingen onderzoeken we de

kracht en macht van informatie en nieuwe technologie.

wANNEER ACHT wOENSDAGEN VANAf 3 SEP TEMBER

TIJD VAN 13.00 TOT 14 .00 UUR

wA AR BOOTHZ A AL VAN DE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK,

HEIDELBERGL A AN 3

let’s do lunch

Sneller dan ik hebben kan

FOTO: ThOmAS hAwk / FliCkR.COm

07

V E R R U IM J E B L IK E N S T IL J E H O N G E R N A A R K E NNI S I D i s c u s s i e e r me e v i a # s gL un c h

w O E N S DA G 3 S E P T E MB E R

niet té intiem

Dr. ir. Rinie van Est (Rathenau Instituut

en TUe) stelde zeven stelregels op voor

onze omgang met technologie. Enige

afstand tot techniek is gezond!


Alles voor de wetenschap

Prof. dr. Frank Miedema (Raad van

Bestuur, UMC Utrecht) is voor het delen

van medische gegevens: het brengt de

wetenschap vooruit. Heb je als patiënt de

morele plicht mee te werken, of ook het

recht niet gemeten te worden?


information overload

Dr. Lenny Verkooijen (UMC Utrecht)

analyseert als epidemioloog de

werkzaamheid van kankertherapieën.

Maar niemand is gemiddeld: wie bepaalt

wat waardevolle informatie is voor jou?

w O E N S DA G 2 4 S E P T E MB E R

heft in eigen hand

Dr. ir. Robbert Jan Beun ( Interactie-

technologie, UU) onderzoekt de

wisselwerking tussen mens en techniek.

Bepaalt je slaap-app of jij of het bedtijd is?

w O E N S DA G 1 O K T O B E R

Digitale liefde

Dr. Marinka Copier (Nieuwe media en

digitale cultuur, HKU) gaat in op liefde in

de digitale wereld. Kun je verliefd worden

op je computer die precies weet wat jij

wil? Of is echte liefde voorbehouden aan

echte mensen?


Emoties de baas

Dr. Floor Scheepers (Psychiater, UMC

Utrecht) ontwikkelt met haar team een

game om psychoses te verminderen.

Een uitkomst? Of ben je dan nog je

emoties niet de baas?


Je genen, je toekomst

Prof. dr. Nine Knoers (Klinische

genetica, UMC Utrecht) ziet

afwijkingen in het DNA, die zich

misschien uiten, maar misschien ook

niet. Wat doe je als arts en patiënt met

deze informatie?

w O E N S DA G 2 2 O K T O B E R

Altijd al cyborg

Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek

(Wijsbegeerte, UT) stelt dat mens en

techniek innig verweven zijn. Bevrijdt

techniek ons? Of eisen al die schermpjes

nu al te veel aandacht op?

De lunchlezingen worden

georganiseerd i.h.k.v. U-Meet: een

initiatief waarmee alle Nederlandse

universiteiten publiek betrekken bij

wetenschap. Dit najaar is het thema

‘Help! De robots komen’.

elke week verloten we een luister-cd en zijn er broodjes (op=op), gesponsord door het uMc utrecht en bar Gutenberg.

08

D i s c u s s i e e r me e v i a # S g O nd e r w i j s I M U LT ID I S C IP L IN A IR E L E Z IN G E N

P R O G R A MM A


Onderwijs, een kunde

Prof. dr. Willem Koops

(Ontwikkelingspsychologie, UU) en

dr. Bas Levering (Pedagogiek, UU)


wie weet het beter?

Prof. dr. Paul A. Kirschner

(Onderwijswetenschappen, OU)


Toetsgekte en prestatiedruk

Prof. dr. Sieneke Goorhuis-

Brouwer (Early Childhood, Stenden

University) en prof. dr. ir. Theo Eggen

(Psychometrie, UT en Cito)

w O E N S DA G 2 4 S E P T E MB E R

het nieuwe leren

Prof. dr. Monique Volman

(Onderwijskunde, UvA)


Jongenscrisis of meisjessucces?

Prof. dr. Greetje Timmerman (Jeugd

als sociaal verschijnsel, RUG)


Onderwijs voor de toekomst

Prof. dr. Peter van Lieshout (Theorie

van de zorg, UU en raadslid WRR)


hoe maakbaar is het onderwijs?

Met prof. dr. Micha de Winter

(Pedagogiek, UU) en prof. dr. Gert

Biesta (Onderwijskunde, Universiteit

Luxemburg)


instructiecollege voor studenten


Ook burgerschap moet je leren

Prof. dr. Barbara Oomen (Sociologie

van de mensenrechten, UU)

09

in de schoolbanken

Over het onderwijs heeft iedereen wel een mening. Steve Jobsscholen, Iederwijs of de Vrije

School; nieuwe methodes worden de hemel in geprezen of verguisd. Het publieke debat ken-

merkt zich helaas eerder door emoties dan door steekhoudende argumenten of bewijs. Welke

onderwijsvernieuwingen werken wel en wat kan volgens de wetenschap de prullenbak in?

Steeds vroeger beginnen we met toetsen en testen van kinderen. Je bent nooit te oud om

te leren, maar kan je wel té jong zijn? De Cito-toets speelt een grote rol, leidt dit tot meer

teaching to the test? Wat moet je kinderen bijbrengen op school, alleen rekenen en taal of is

er meer? En hoe verschillen jongens en meisjes?

Goed onderwijs met kansen voor ieder kind, dat willen we allemaal. Maar welke taken liggen

bij de school, de ouders en breder in de samenleving? Is onderwijs het middel tot een maak-

bare samenleving? Wetenschappers uit verschillende disciplines onderzoeken onderwijs, in het

bijzonder vanuit het perspectief van de opvoeding, en koppelen dit aan de actualiteit.

STuDIeWAArDeerBAAr

Dit programma, i.s.m. de faculteit Sociale Wetenschappen, is voor alle studenten te volgen als

onderdeel van de cursus 200500034 voor 7,5 ECTS. Meer informatie zie www.sg.uu.nl.

VERNIEUwING IN HE T ONDERwIJS

wA NNE E R NE G E N w O E N S DA G E N VA N A f 3 S E P T E MB E R

wA A R AU L A VA N HE T A C A D E MIE G E B O U w

T I J D 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 U U R

10FOTO: AkilEB / PhOTOCASE.COm

D i s c u s s i e e r me e v i a # c zn l I w E T E N S C H A P & C U LT U U R

Culturele Zondagen Colleges

Dit najaar kan je op twee zondagen je kennis bijspijkeren

bij het culturele Zondagen college – een samenwerking

tussen culturele Zondagen en de universiteit utrecht.

Media- en communicatiewetenschapper prof. dr. eggo

Müller spreekt over de rol van media in de maatschappij en

het transformerende medialandschap. Kan je nog wel ont-

komen aan de digitale wereld? en gedragsbiologe prof. dr.

Liesbeth Sterck keert het fenomeen ‘man’ binnenstebuiten.

Van kippenhok tot apenrots, hoe maken mannetjes indruk

op vrouwtjes?

K ENNI S VOOR U T R EC H T

Z O NDA G 7 S E P T E MB E R

uiTFEEST: niet te missenProf. dr. eggo Müller (Media en communicatie, uu)

Z O NDA G 12 O K T O B E R

in DE BAn VAn DE mAn: AlfamannetjesProf. dr. Liesbeth Sterck (Animale ecologie, uu)

Zie www.sg.uu.nl voor tijd en locatie.

Durf te leven

Alles meehebben en toch bang zijn om te falen? Dat is het levensge-

voel van de twintigers in de documentaire Kinderen van het succes.

Terwijl hun ouders nog hard moesten werken om iets te bereiken,

kunnen zij studeren en krijgen ze van thuis hoge verwachtingen

mee. Dat veroorzaakt het gevoel alleen nog maar teleur te kunnen

stellen. Wanneer is goed, goed genoeg? Vier jonge filmmakers por-

tretteerden denkers van hun eigen generatie. Ze laten zien hoe zij,

gewapend met ideeën uit duizenden jaren filosofie, er achter probe-

ren te komen wat belangrijk is in het leven. Na de film gaat hoofdrol-

speelster en jonge denker Naomi Jacobs in gesprek met prof. dr. Joep

Dohmen (Wijsgerige en Praktische ethiek, uvh). heeft elke generatie

zijn eigen ervaringen? of is dit een universeel ‘twintigersdilemma’?

I.s.m. ’t hoogt, omroep huMAN en Brandstof. Vanaf 17.00 uur is het

mogelijk om in Filmcafé oSKAr een hapje te eten. Voor de actuele

kaart zie www.hoogt.nl.

OVER VR AGEN VAN LE VENSBEL ANG

wA NNE E R M A A NDA G 8 S E P T E MB E R

wA A R f IL M T HE AT E R ’ T H O O G T, H O O G T 4

T I J D 19.0 0 T O T 21.0 0 U U R , Z A A L O P E N 18 . 4 5 U U R

T O E G A N G G R AT I S kaarten via www.hoogt.nl of aan de filmkassa

11

L E V E N S A N G S T E N L E V E N S K U N S T I D i s c u s s i e e r me e v i a # s gM o v i e s

FOTO: AllZwECkJACk / PhOTOCASE.COm

12

movies: Science and the City

hoe zou de stad van de toekomst eruit kunnen zien? In de

bioscoop komen gedachte-experimenten tot leven. Veel

films en documentaires schetsen utopische beelden of

juist angstscenario’s over technologische vooruitgang, po-

litieke ideeën of sociale ontwikkelingen. Kunnen we inspi-

ratie opdoen voor utrecht om de stad gezonder, slimmer

en eerlijker te maken? Duik samen met utrechtse politici

en wetenschappers het filmtheater in en praat mee n.a.v.

drie spraakmakende, internationale documentaires.

Deze filmavonden worden georganiseerd i.s.m. ‘t hoogt,

de gemeente utrecht en de rabobank utrecht.

Vanaf 17.00 uur is het mogelijk om in Filmcafé oSKAr een

hapje te eten. Voor de actuele kaart zie www.hoogt.nl.

UITDAGINGEN VOOR DE S TAD

wA NNE E R 6 O K T O B E R , 3 N O V E MB E R , 1 D E C E MB E R

wA A R f IL M T HE AT E R ’ T H O O G T, H O O G T 4

T I J D 19.0 0 T O T 21.0 0 U U R , Z A A L O P E N 18 . 4 5 U U R

T O E G A N G G R AT I S kaarten via www.hoogt.nl of

aan de filmkassa

FOTO: STOCkwERk23 / PhOTOCASE.COm

13

S TA D S D E B AT T E N : D O C U ME N TA IR E S ME T N A G E S P R E K I D i s c u s s i e e r me e v i a # s gM o v i e s

M A A NDA G 6 O K T O B E R

healthy city: Forks Over knives

De meeste welvaartsziekten, zoals obesitas, komen voort uit ons dieet vol dierlijke en bewerkte voedingsmid-

delen. Zo betoogt deze documentaire. ongezonde voeding veroorzaakt een epidemie en een plantaardig dieet

lijkt het beste medicijn. Maar in de stad wemelt het van de snacktentjes en moet je voor gezond eten je best

doen. Is stadslandbouw de oplossing? Nagesprek met dr. ir. hetty Linden (directeur Volksgezondheid, gemeente

utrecht), prof. dr. Frans Kok (humane Voeding, Wur) en Youth Food Movement.

M A A NDA G 3 N O V E MB E R

Smart city: Ecopolis

camera’s behoeden ons voor diefstal, smart grids stemmen de elektriciteitsproductie af op onze behoeften

en in de file staan hoeft niet meer dankzij slimme apps. Wordt een stad door technologie leefbaarder? In

deze documentaire droomt een Finse ingenieur van grootschalige schone technologie. hij ziet kansen in

china. Maar smart en duurzaam in de polderdemocratie kan dat? Nagesprek met prof. dr. Albert Meijer

(Bestuur en organisatie, uu), Lot van hooijdonk (wethouder Milieu, utrecht) en rotslab.

M A A NDA G 1 D E C E MB E R

Fair city: inequality for All

een eerlijke verdeling van welvaart in de stad? Deze documentaire laat zien dat armoede en honger ook

voorkomen in de westerse wereld. hoe zit dat in utrecht? Wie is verantwoordelijk voor het waarborgen

van deze mensenrechten? hoe pakt de gemeente ongelijkheid aan, zeker nu ze steeds meer taken krijgt

uit Den haag en van burgers wordt verwacht dat ze elkaar opvangen? Met o.a. prof. dr. Jan Luiten van

Zanden (Geschiedenis, uu) en Victor everhardt (wethouder Werk en inkomen, utrecht).

14FOTO: SPACEJunkiE / PhOTOCASE.COm

D i s c u s s i e e r me e v i a # n a A p e n I P R O f. D R . f R A N S D E wA A L

De aap in ons

Kapucijnaapjes die solidair zijn, olifanten die rouwen en

ratten die elkaars pijn voelen. Mee kunnen leven is dus niet

alleen iets van ons. Is sociaal gedrag een voorbeeld van

dierlijk gedrag bij de mens?

Lange tijd was de opvatting dat dieren een vorm van

moreel gedrag vertonen ondenkbaar. Primatoloog en ge-

dragswetenschapper prof. dr. Frans de Waal (uu en emory

univ.) laat zich niet tegenhouden door taboes en vindt

opmerkelijke overeenkomsten in zijn onderzoek. Meerdere

alfamannetjes op één apenrots leidt tot conflict. Is dat ook

zo in een operatiekamer, waar samenwerken door chirur-

gen van levensbelang is? Bioloog De Waal neemt ons mee

op avontuur binnen en buiten zijn vakgebied.

Ter gelegenheid van het tweede lustrum van de studie-

richting Liberal Arts and Sciences.

NIE T S MEN SELI JK S I S DE A A P V R EEMD

wANNEER MA ANDAG 29 SEPTEMBER

wA AR AUL A VAN HE T ACADEMIEGEBOUw

TIJD 20.00 TOT 21.30 UUR

15

Filosofie helpt bij het denken en biedt de mogelijk-

heid vragen te stellen die niet in de taal van voor- of

tegenstanders zijn geformuleerd. Studium Generale

organiseert daarom het Filosofisch café samen met het

departement Filosofie en religiewetenschappen en stu-

dievereniging FuF.

Leer denken als een filosoof, over radicale rechtvaardig-

heid, sekseverschillen en meer. hoe zou je een samen-

leving inrichten als je niet weet of je arm of rijk ter

wereld komt, intelligent, blind, donker of blank? Wat is

rechtvaardig? en ondanks drie feministische golven zijn

vrouwen in de media nog steeds vaak te zien als verlei-

delijk object. Toont de hardnekkigheid van de verschil-

len aan dat deze reëel zijn?

Filosofisch Café

FOTO: FAT ARChiTECTuRE

DENKEN OVER NU

wANNEER DINSDAG 9 SEPTEMBER, 14 OK TOBER, 11

NOVEMBER EN 9 DECEMBER

wA AR HOfMAN CAfé, JANSKERKHOf 17 A

T IJD 20.00 TOT 22.00 UUR

f IL O S O f I S C H D E NK E N I D i s c u s s i e e r me e v i a # f i l c a f e

16FOTO: CORESinCE84 / PhOTOCASE.COm

D IN S DA G 2 3 S E P T E MB E R

Belasting en bedrijven

Prof. dr. oscar Gelderblom

(economische en Sociale

Geschiedenis, uu)

D IN S DA G 16 S E P T E MB E R

Biljetten en bitcoins

Prof. dr. Joost Jonker (economische

en Sociale Geschiedenis, uu en

Bedrijfsgeschiedenis, uvA)

Sinds de crisis hebben we negatieve associaties bij de finan-

ciële wereld. Beurzen zijn gokhallen, bankiers zijn graaiers,

beleggers impulsief. Maar is dit terecht? Economisch en soci-

aal geschiedkundigen prof. dr. Joost Jonker en prof. dr. Oscar

Gelderblom onderzoeken de wereld van het geld.

De financiële sector is niet altijd even doorzichtig, maar heeft

enorme invloed. We hebben er veel aan te danken: niet alleen

materiële welvaart, maar ook vrede en stabiliteit. Het VOC-

aandeel was het eerste waardepapier, vergelijkbaar met het

huidige aandeel, waardoor burgers samen grote projecten

konden financieren. Parlementen ontstonden doordat vorsten

moesten onderhandelen met hun onderdanen over belastin-

gen. En banken en bankiers maakten de Renaissance mogelijk.

Money, money, money: kunnen we ook leven in een wereld

zonder? Een briefje van 100,- euro is slechts waard wat de

ander er voor in ruil geeft. De opkomst van de bitcoin lijkt aan

te tonen dat je geld niet per se nodig hebt. Wat betekent dat

voor de toekomst?

Deze serie wordt georganiseerd in samenwerking met

Home-Academy.

money, money, money

IN T E R D I S C IP L IN A IR E C O L L E G E S I D i s c u s s i e e r me e v i a # s gM o ne y

TOEN, NU EN IN DE TOEKOMS T

wANNEER 4 DINSDAGEN VANAf

16 SEP TEMBER

wA AR AUL A VAN HE T

ACADEMIEGEBOUw

TIJD 20.00 TOT 21.30 UUR

17

D IN S DA G 3 0 S E P T E MB E R

Beurzen en beleggers

Prof. dr. oscar Gelderblom

(economische en Sociale

Geschiedenis, uu)

D IN S DA G 7 O K T O B E R

Banken en crises

Prof. dr. Joost Jonker (economische

en Sociale Geschiedenis, uu en

Bedrijfsgeschiedenis, uvA)

MID DA G P R O G R A MM A

een filosofische kijk op de fundamentele natuurkunde.

Met dr. olivia Lombardi, dr. henk de regt,

dr. Pieter Vermaas en dr. Marijn Versteegh.

wA A R SEN A AT S Z A A L VA N HE T AC A DEMIEGEB OU w

wA NNEER M A A NDAG 13 OK T OBER

T I JD 14 .0 0 T O T 17.0 0 UUR

D i s c u s s i e e r me e v i a # N v D I f IL O S O f IE E N N AT U U R K U ND E

18

FOT

O:

mA

nu

n /

Ph

OT

OC

AS

E.C

Om

Van kern tot kosmos

Natuurkundige ontdekkingen - van het uitdijende heelal

tot het bestaan van de allerkleinste deeltjes - veranderen

ons wereldbeeld. Toen de astronoom Copernicus in 1543

berekende dat de aarde om de zon draait in plaats van

andersom, bracht hij het gevestigde gezag aan het wankelen.

Einsteins relativiteitstheorie zette ons begrip van de wereld

opnieuw op losse schroeven. Volgens natuurkundigen staan

we nu weer op een kantelpunt. Wat staat ons te wachten?

Nobelprijswinnaar prof. dr. Gerard ’t Hooft (UU) en prof. dr.

Erik Verlinde (UvA) brengen de nieuwste ontwikkelingen in

de natuurkunde in kaart. Zijn we dicht bij een theorie van

alles, die belangrijke ideeën in de natuurkunde met elkaar

verbindt? En als het universum een blauwdruk heeft en

we die begrijpen, welke gevolgen heeft dat dan voor ons

denken?

Tijdens de Nacht van Descartes gaan wetenschapshistoricus

prof. dr. Jeroen van Dongen (UvA), filosoof prof. dr. Fred

Muller (EUR) en wetenschapsfilosoof prof. dr. Dennis Dieks

hierover in gesprek met elkaar, de natuurkundigen en het

publiek.

AV O ND P R O G R A MM A

Natuurkundige inzichten die ons wereldbeeld

revolutionair veranderen. Met o.a. prof. dr. Gerard

't hooft en prof. dr. Dennis Dieks.

wA A R AUL A VA N HE T AC A DEMIEGEB OU w

wA NNEER M A A NDAG 13 OK T OBER

T I JD 2 0 .0 0 T O T 2 2 . 3 0 UUR

DE wERELD VOLGENS DE NAT UURKUNDE & f ILOSOfIE

19

N A C H T VA N D E S C A R T E S 2 014

Dit programma wordt elk jaar ontwikkeld i.s.m. het

Descartes centre for the history and Philosophy of

the Sciences and the humanities. op deze dag kun

je kennismaken met de wetenschapsgeschiedenis

en –filosofie. De middag en avond zijn onafhanke-

lijk van elkaar te volgen.

20

D i s c u s s i e e r me e v i a # DZ10 0 I G R O E NE D IL E MM A’S

Duurzame 100

een duurzamere wereld ontstaat niet vanzelf. Naast een omslag in denken,

is vooral een omslag in doen belangrijk. De genomineerden voor de jaar-

lijkse Duurzame 100 van het dagblad Trouw zijn aanjagers op dit gebied.

Wie is de nieuwe nummer één? Wie blinkt uit in daadkracht, vernieuwing

en visie? Wat drijft hen? op deze feestelijke avond wordt i.s.m. Trouw de

nieuwe ranglijst bekendgemaakt.

Kom luisteren naar lezingen & pitches en ga in discussie met o.a. prof. ir.

Klaas van egmond (utrecht Sustainability Institute, uu) en Lynn Zebeda

(Dr. Monk) over de volgende stap naar duurzaamheid. Is nudging de

oplossing? hiermee bedoelen beleidsmakers burgers een duwtje geven

in de goede richting: de goede keuze de aantrekkelijkste keuze maken.

De Deense nudgewetenschapper dr. Pelle Guldborg hansen (university of

Southern Denmark) zal een introductie verzorgen.

EEN DUw TJE IN DE GOEDE RICHTING

wA NNEER DONDER DAG 9 OK T OBER


T I JD 2 0 .0 0 T O T 2 2 .0 0 UUR

Sure-week: de week van 6 okt staat bij de uu in het teken van duurzaamheid

in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Meer info zie www.sg.uu.nl.

21

De kunst van het spreken

Retorica, de kunst van het overtuigen, wordt vaak begre-

pen als misleiding. Maar de Grieken wisten al dat een goed

betoog niet alleen het gevoel (pathos), maar ook de rede

(logos) van de luisteraar aanspreekt. Daarnaast is ethos van

belang, wat wij street credibility noemen. Dit geldt nog steeds

voor elk verhaal, van politici, advocaten én wetenschappers.

Tijdens deze interactieve lezing zal Jeroen Heun (Debatrix)

de do’s en dont’s bespreken waarmee je de toehoorder kunt

meenemen. Wat zijn de ultieme aandachttrekkers waardoor

het publiek aan je lippen hangt en je toch de inhoud van je

verhaal geen geweld aandoet? Wanneer is je voordracht me-

morabel? De trucs zijn aan te leren, ongeacht je persoonlijk-

heid, en zonder dat je je geloofwaardigheid verliest.

LEER MEE S TERLIJK PRE SENTEREN

IN T E R A C T IE V E L E Z IN G I D i s c u s s i e e r me e v i a # sp r e e k kun s t

wA NNEER M A A NDAG 2 7 OK T OBER


T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

FOTO: nASA / Bill inGAllS

2622

FOT

O:

AlE

x-

/ P

hO

TO

CA

SE

.CO

mD i s c u s s i e e r me e v i a # O nt w o r te l in g I O V E R O O S T E N w E S T

Ontworteling

“Leve de ontworteling! Leve de thuisloosheid!” schreef Hafid

Bouazza. Ontworteling is verwant aan vervreemding, maar

ook aan een ongebonden en nomadisch bestaan. Vaderland

en moedertaal worden verlaten, maar daarmee is het ook een

nieuw begin. Is ontworteling vrijheid, lot, of beide?

Abdelkader Benali noteerde: “Het is niet erg ontworteld te

zijn, zolang je er een verhaal van kan maken.” Mustafa Stitou

schreef: “Vergeet het verschil en je zult identiteit vinden.”

Maar gaat het inderdaad om het vergeten van de verschil-

len? Hoe kunnen literatuur en wetenschap helpen hier vat

op te krijgen? Onder andere prof. dr. Johan Goud (Religie en

zingeving, UU), dr. Birgit Kaiser (Literatuurwetenschap, UU)

en de auteurs Benali en Stitou spreken over aanpassing en

identiteit, tussen Oost en West.

Dit symposium wordt georganiseerd i.s.m. het departement

Filosofie en Religiewetenschap. Aanmelden is verplicht. Stuur

een mailtje o.v.v. je naam naar [email protected].

DE SC HR I J V ER A L S NOM A DE

wANNEER DINSDAG 18 NOVEMBER wA AR AUL A VAN HE T ACADEMIEGEBOUw TIJD 10.30 TOT 17.00 UUR

2723

D E T O P VA N D E NE D E R L A ND S E S TA ND - U P C O ME DY I D i s c u s s i e e r me e v i a # C o med yTr a in

Wetenschap kent heel wat heilige huisjes, die deze avond niet

overeind zullen blijven: de student, die vindt dat hij heel hard

werkt, de onderzoeker die resultaten uit zijn duim zuigt of de

eigenaardige professor komen vast voorbij. Overdrijven maakt

het mogelijk deze clichés, met misschien wel een kern van

waarheid, te onderzoeken. Humor als vorm van reflectie?

De talenten van Comedytrain durven het aan en maken dit

jaar voor het eerst een rondgang langs universiteiten en

hogescholen. Vanuit de roemruchte comedyclub Toomler in

Amsterdam trekken ze het land in. Deze stand-up comedians

bespelen het publiek met improvisatie, snelheid, rake humor

en een kritische blik op de maatschappij. Laat je verrassen

door humor in de wetenschap.

Studium Generale organiseert deze avond i.s.m. Parnassos

Cultuurcentrum.

Comedytrain on (college)tourHUMOR IN DE wE TENSCHAP

wANNEER DINSDAG 25 NOVEMBER wA AR AUL A VAN HE T ACADEMIEGEBOUw TIJD 20.00 TOT 21.30 UUR

24FOTO: AlEx- / PhOTOCASE.COm

D i s c u s s i e e r me e v i a # N e iman I E N G E L S TA L I G E L E Z IN G


wA NNEER wOEN SDAG 2 6 NOV EMBER

T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

Volwassen worden betekent dat jeugddromen getemperd

worden en je slechts een schim overhoudt van het avontuur-

lijke, belangrijke en plezierige leven dat je ooit verwachtte.

Wie neemt daar genoegen mee? Geen wonder dat we in een

samenleving leven die onvolwassenheid idealiseert, stelt filosofe

Susan Neiman.

Hoe wordt volwassenheid weer een aantrekkelijke levensfase

waarin verantwoordelijkheid nemen en levenswijsheid het

bestaan interessant maken? Neiman spreekt over jeugd, seks en

cultuur en wijst op het belang van reizen – letterlijk, maar ook

metaforisch – als cruciaal in de ontwikkeling van grote den-

kers als Kant en Rousseau. Ook Hume en Simone de Beauvoir

wezen het idee af dat je jeugd de beste tijd van je leven is.

Volwassenheid als ideaal is het waard om naar te streven.

Deze lezing wordt georganiseerd i.s.m. het Ethiek Instituut.

PLEIDOOI VOOR NIEUw IDE ALISME

het cynisme voorbij

25

Agenda najaar 2014✁

19.4

5 –

21.3

0u S

cien

ce C

afé

Utr

echt

. Met

ver

schi

llend

e sp

reke

rs (

M)

20.0

0 –

22.0

0u D

e G

rote

Oor

log.

Dee

l I. P

rof.

Van

Ross

em (

A)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Nie

t té

inti

em. D

r. Va

n Es

t (B

)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. O

nder

wijs

, een

kun

de. P

rof.

Koop

s en

dr.

Leve

ring

(A

)

Tijd

n.n

.b.

Cul

ture

le Z

onda

g U

itfe

est.

Nie

t te

mis

sen.

Pro

f. M

ülle

r (X

)

19.0

0 –

21.0

0u D

urf

te le

ven.

Film

en

nage

spre

k. P

rof.

Doh

men

en

Nao

mi J

acob

s (F

)

20.0

0 –

22.0

0u F

iloso

fisch

Caf

é. R

adic

ale

rech

tvaa

rdig

heid

. Pro

f. Ro

beyn

s (H

)

20.0

0 –

22.0

0u D

e G

rote

Oor

log.

Dee

l II.

Prof

. Van

Ros

sem

(A

)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Alle

s vo

or d

e w

eten

scha

p. P

rof.

Mie

dem

a (B

)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. Ik

wee

t he

t be

ter.

Prof

. Kir

schn

er (

A)

20.0

0 –

21.3

0u M

oney

, mon

ey, m

oney

. Bilj

ette

n en

bit

coin

s. P

rof.

Jonk

er (

A)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Inf

orm

atio

n ov

erlo

ad. D

r. Ve

rkoo

ijen

(B)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. O

ver

toet

sgek

te. P

rof.

Goo

rhui

s-Br

ouw

er e

n pr

of. E

ggen

(A

)

20.0

0 –

21.3

0u M

oney

, mon

ey, m

oney

. Bel

asti

ng e

n be

drijv

en. P

rof.

Gel

derb

lom

(A

)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Hef

t in

eig

en h

and.

Dr.

Beun

(B)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. H

et n

ieuw

e le

ren.

Pro

f. Vo

lman

(A

)

20.0

0 –

21.3

0u D

e aa

p in

ons

. Nie

ts m

ense

lijks

is d

e aa

p vr

eem

d. P

rof.

De

Waa

l (A

)

20.0

0 –

21.3

0u M

oney

, mon

ey, m

oney

. Beu

rzen

en

bele

gger

s. P

rof.

Gel

derb

lom

(A

)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Dig

ital

e lie

fde.

Dr.

Copi

er (

B)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. J

onge

nscr

isis

of

mei

sjes

succ

es?

Prof

. Tim

mer

man

(A

)

19.0

0 –

21.0

0u F

orks

ove

r Kn

ives

. Ove

r de

gez

onde

sta

d. M

et o

.a. d

r. Li

nden

en

prof

. Kok

(F)

20.0

0 –

21.3

0u M

oney

, mon

ey, m

oney

. Ban

ken

en c

rise

s. P

rof.

Jonk

er (

A)

13.0

0 –

14.0

0u L

unch

: Em

otie

s de

baa

s. D

r. Sc

heep

ers

(B)

20.0

0 –

21.3

0u I

n de

sch

oolb

anke

n. O

nder

wijs

voo

r de

toe

kom

st. P

rof.

Van

Lies

hout

(A

)

20.0

0 –

22.0

0u D

uurz

ame

100.

Met

o.a

. pro

f. Va

n Eg

mon

d en

dr.

Gul

dbor

g H

anse

n (A

)

MA

1 S

EP

DI 2

SEP

wO

3 S

EP

wO

3 S

EP

ZO 7

SEP

MA

8 S

EP

DI 9

SEP

DI 9

SEP

wO

10

SEP

wO

10

SEP

Di 1

6 S

EP

wO

17

SEP

wO

17

SEP

DI 2

3 S

EP

wO

24

SEP

wO

24

SEP

MA

29

SEP

DI 3

0 S

EP

wO

1 O

KT

wO

1 O

KT

MA

6 O

KT

DI 7

OK

T

wO

8 O

KT

wO

8 O

KT

DO

9 O

KT

(A)

Aca

dem

iege

bouw

, Dom

plei

n 29

, Utr

echt

(B)

Boot

hzaa

l, U

nive

rsit

eits

bibl

ioth

eek,

Hei

delb

ergl

aan

3, U

trec

ht

(F)

Film

thea

ter

’t H

oogt

, Hoo

gt 4

, Utr

echt

(H)

Hof

man

Caf

é, J

ansk

erkh

of 1

7A, U

trec

ht

(M)

Mus

eum

café

Uni

vers

itei

tsm

useu

m, L

ange

Nie

uwss

traa

t 10

6, U

trec

ht

(X)

Loca

tie

en t

ijd v

olge

n la

ter

op w

ww

.sg.

uu.n

l

K NIP U I T V O O R O P J E KO E L K A S T O f P R IK B O R D

26

Agenda najaar 2014✁

Tijd volgt later Culturele Zondag In de ban van de man. A

lfamannetjes. Prof. Sterck (X)

20.00 – 22.30u Van kern tot kosmos. M

et o.a. prof. Verlinde, prof. Dieks en prof. ’t H

ooft (A)

20.00 – 22.00u Filosofisch Café. Over m

an- en vrouwzijn. M

et verschillende sprekers (H)

13.00 – 14.00u Lunch: Je genen, je toekomst. Prof. Knoers (B)

20.00 – 21.30u In de schoolbanken. Hoe m

aakbaar is het onderwijs? M

et o.a. prof. De W

inter (A)

19.45 – 21.30u Science Café Utrecht. M

et verschillende sprekers (M)

13.00 – 14.00u Lunch: Altijd al cyborg. Prof. Verbeek (B)

20.00 – 21.30u In de schoolbanken. Instructiecollege. Prof. Koops en dr. Levering (A)

20.00 – 21.30u De kunst van het spreken. Leer m

eesterlijk presenteren. Jeroen Heun (A

)

20.00 – 21.30u In de schoolbanken. Ook burgerschap m

oet je leren. Prof. Oom

en (A)

19.00 – 21.00u Ecopolis. Over sm

art cities. Met o.a. prof. M

eijer en wethouder Van H

ooijdonk (F)

20.00 – 22.00u Filosofisch Café. Over w

ereldbeschouwingen. Prof. Ziche (H

)

10.00 – 17.00u Ontw

orteling. Symposium

over literatuur. Met o.a. A

bdelkader Benali en prof. Goud (A

)

20.00 – 21.30u Comedytrain on (college)tour. Cabaretiers over w

etenschap en studentenleven (A)

20.00 – 21.30u Het cynism

e voorbij. Susan Neim

an pleit voor nieuw idealism

e (A)

19.00 – 21.00u Inequality for All. O

ver arm en rijk in de stad. M

et o.a. prof. Luiten van Zanden (F)

19.45 – 21.30u Science Café Utrecht. M

et verschillende sprekers (M)

20.00 – 22.00u Filosofisch Café. Over de Islam

en het hiernamaals. Prof. Lange (H

)

ZO 12 O

KT

MA

13 OK

T

DI 14 O

KT

wO

15 OK

T

wO

15 OK

T

MA

20 OK

T

wO

22 OK

T

wO

22 OK

T

MA

27 OK

T

wO

29 OK

T

MA

3 NO

V

DI 11 N

OV

DI 18 N

OV

DI 25 N

OV

wO

26 NO

V

MA

1 DEC

MA

8 DEC

DI 9 D

EC

(A)

Academ

iegebouw, D

omplein 29, U

trecht

(B) Boothzaal, U

niversiteitsbibliotheek, Heidelberglaan 3, U

trecht

(F) Film

theater ’t Hoogt, H

oogt 4, Utrecht

(H)

Hofm

an Café, Janskerkhof 17A, U

trecht

(M)

Museum

café Universiteitsm

useum, Lange N

ieuwsstraat 106, U

trecht

(X) Locatie en tijd volgen later op w

ww

.sg.uu.nl

K NIP U I T V O O R O P J E KO E L K A S T O f P R IK B O R D

2727

Bij Studium Generale zie je wat je

zappend niet ziet en hoor je wat

Google je niet vertelt. Kennis opdoen,

dat doe je tijdens je studie en daarna.

uit boeken, in colleges, via internet,

en nu ook – nog gemakkelijker – via de

Lezing Gemist-app!

Studium Generale biedt een

toegankelijk programma op

academisch niveau, te volgen zonder

voorkennis. ontmoet wetenschappers

en denkers, ga met hen en andere

geïnteresseerden in discussie.

Academische vorming is meer dan

vakinhoudelijke kennis. De wet

bepaalt dat de universiteit meer

aandacht moet schenken aan de

samenhang van wetenschappen en

aan de maatschappelijke aspecten

ervan. omdat leren nooit ophoudt

en de discussie over kennis iedereen

aangaat, is het programma open voor

iedereen.

MI S S IE & L E Z IN G G E MI S T-A P P

Pimp your mind

www.SG.UU.NL | 030 2532436 | [email protected]

GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Najaarsbrochure 2014 Studiu Generale

Documents

Transcript of Najaarsbrochure 2014 Studiu Generale