Naarbuiten wintereditie

Bijzondere excursies in dit nummer: Langlaufen in het Kuinderbos (p. ) • Wandelen langs de Ruiten Aa (p. ) • Aan de slag op de winterwerkdag in Limburg (p. )

In het volgende nummer, dat op maart verschijnt

Op stap met Bennie Jolink in de Achterhoek

Overasseltse Vennen:De mythe van de koortsboom

Fietsen door landgoed Beekvliet

Registreer je• Krijg % korting* in de Buitencentra • Geniet van speciale acties • Profi teer van leuke aanbiedingen * zie www.staatsbosbeheer.nl/buitenpas

Bijzondere excursies in dit nummer:

Registreer je••

01 cover-backcover#4.indd 3 27-11-12 08:00

naare jaargang nummer • december

Boswachter Andy Liebrand:‘Ik wil de Mont Ventoux bedwingen’

De dasSteeds bezig met zijn burcht

Ruiten AaRuiten Aa slingert door verstild landschap

Geniet van speciale acties

Jan Philipsen banjert door

de Peel

zie pagina

01 cover-backcover#4.indd 4 27-11-12 08:04

4 naarbuiten

naarinhoud

Welkom Buiten

Jan Philipsen terug naar zijn geboortegrond‘Als ik ‘s avonds uit het raam keek, zag ik de zon in de Peel

ondergaan’

Spoorzoeken De winter in een notendop

Echtpaar doneert grond aan Staatsbosbeheer ‘Dit stukje natuur moet ook in de toekomst ongerept

blijven’

Hollands hout Duurzaam en veelzijdig

Vrijwilliger Ginie Kaspers leidt excursies in Gieten-Borger

Wintersporten in de polder Langlaufen door het bos en schaatsen op de Kuinderplas

BuitenLezen/Kijken/Genieten Beleef de geschiedenis via bloemen en geniet van de ijsvo-

Buitenberichten Nieuws, foto’s van Johannes Klapwijk en een column van

Menno Bentveld

Ruiten Aa, een natuurtheater Boswachter Jan Dommerholt: ’ uur per dag zie je hier

een prachtige voorstelling’

Wandelroute langs de Ruiten Aa

BuitenSpelen ’s Avonds wandelen over een bospad verlicht met kaarsjes

Vrijwilliger Ginie Kaspers:

e jaargang nr.

december

Willem Bok:

‘Ik geniet van een glimmende mest-kever of de bruine ogen van een ree’

’De stilte, de vogels, de sterren-hemel: deze plek is magistraal’

04_InhoudNB4casino.indd 4 30-11-12 11:14

Seizoensproducten

Cultuur: Kasteel Slangenburg

Fotoreportage: bevroren water in de natuur

De Nieuwe Wildernis Film in de maak

BuitenDoen Sportief Wandel het oude jaar uit

Boswachter binnenstebuiten Andy Liebrand: ‘Ik geniet van sportieve vakanties.

Fietsen door de Alpen, anders eten, andere cultuur

proeven. Even helemaal weg’

Dieren: de das Een beschermd dier dat graaft als een bulldozer

BuitenDoen Excursies In het donker op zoek naar uilen

Lezersfoto

Mijn Buiten Wandelen in de Leemkuil

Buitenkansjes x lezersaanbieding

Timelapse-fotograaf Paul Klaver:

Drie overnachtingen bij natuurkampeerterrein Veenkuil voor de prijs van twee

Kans op een cd of gesigneerde single van Rowwen Hèze

Korting op een verblijf in Hotel

Bourtange

zie pagina

‘Met timelapse laat je zien hoe iets groeit of beweegt’

4 naarbuiten

naarinhoud

Welkom Buiten

Jan Philipsen terug naar zijn geboortegrond‘Als ik ‘s avonds uit het raam keek, zag ik de zon in de Peel

ondergaan’

Spoorzoeken De winter in een notendop

Echtpaar doneert grond aan Staatsbosbeheer ‘Dit stukje natuur moet ook in de toekomst ongerept

blijven’

Hollands hout Duurzaam en veelzijdig

Vrijwilliger Ginie Kaspers leidt excursies in Gieten-Borger

Wintersporten in de polder Langlaufen door het bos en schaatsen op de Kuinderplas

BuitenLezen/Kijken/Genieten Beleef de geschiedenis via bloemen en geniet van de ijsvo-

Buitenberichten Nieuws, foto’s van Johannes Klapwijk en een column van

Menno Bentveld

Ruiten Aa, een natuurtheater Boswachter Jan Dommerholt: ’ uur per dag zie je hier

een prachtige voorstelling’

Wandelroute langs de Ruiten Aa

BuitenSpelen ’s Avonds wandelen over een bospad verlicht met kaarsjes

Vrijwilliger Ginie Kaspers:

e jaargang nr.

december

Willem Bok:

‘Ik geniet van een glimmende mest-kever of de bruine ogen van een ree’

’De stilte, de vogels, de sterren-hemel: deze plek is magistraal’

Seizoensproducten

Cultuur: Kasteel Slangenburg

Fotoreportage: bevroren water in de natuur

De Nieuwe Wildernis Film in de maak

BuitenDoen Sportief Wandel het oude jaar uit

Boswachter binnenstebuiten Andy Liebrand: ‘Ik geniet van sportieve vakanties.

Fietsen door de Alpen, anders eten, andere cultuur

proeven. Even helemaal weg’

Dieren: de das Een beschermd dier dat graaft als een bulldozer

BuitenDoen Excursies In het donker op zoek naar uilen

Lezersfoto

Mijn Buiten Wandelen in de Leemkuil

Buitenkansjes x lezersaanbieding

Timelapse-fotograaf Paul Klaver:

Drie overnachtingen bij natuurkampeerterrein Veenkuil voor de prijs van twee

Kans op een cd of gesigneerde single van Rowwen Hèze

Korting op een verblijf in Hotel

Bourtange

zie pagina

‘Met timelapse laat je zien hoe iets groeit of beweegt’

Veenmos kan in de loop van duizenden jaren

uitgroeien tot een metersdikke veenlaag.

Jan Philipsen

De zeldzame gladde slang komt in

behoorlijke aantallen voor in het hoogveen.

‘Dit is mijn plek, dit is wat ik bén’

dit is wat ik bén’

08_BN'er#4.indd 8 29-11-12 08:14

9naarbuiten

naarbuiten met...

Voor de Limburgse band Rowwen Hèze

is de Peel geboortegrond. Bassist Jan

Philipsen en boswachter Piet Zegers

over de geheimen van het hoogveen.

‘Kijk, daar ben ik opgegroeid, een paar kilometer

verderop, in Evertsoord. En nu woon ik in het dorp

ernaast, Kronenberg.’ Jan wijst naar het oosten. We

staan in de Mariapeel en kijken over de vlakte. ‘Als ik vroeger

als jochie ’s avonds uit het raam keek, zag ik de zon hier

boven de Peel ondergaan. Die roodoranje gloed staat op mijn

netvlies gebrand. Als wij met de band ons liedje ‘De Peel in

brand’ zingen, dan gaat dat daarover.’

Witte wievenTegenwoordig kun je mooi door dit hoogveen wandelen,

maar in de tijd dat Jan opgroeide, was dat wel anders. ‘Wij

mochten hier als kind niet komen. Onze wereld hield op aan

de grens van de Peel. Daar stond een hek van prikkeldraad.

Het was er toen niet zo nat als nu, maar toch waren er ge-

vaarlijke plekken. Rond dit gebied hangt nog altijd een mys-

tieke sfeer. Door de dichte begroeiing kun je de grond niet

goed zien, dus je weet niet waar het nat is en waar droog. En

In oktober en november maken kraanvogels hier

vaak een tussenstop op weg naar het zuiden.

als het mistig is, komt alles tot leven. Je ziet de witte wieven

bij wijze van spreken rondzweven.’

Gelukkig is het vandaag zonnig, en de paden bieden stevige

grond onder de voeten. Jan en Piet hebben deze plek uitge-

zocht als ontmoetingspunt. Ze kennen elkaar al veel langer

dan vandaag. Jan is actief lid van de Groengroep Sevenum, die

zich inzet voor ontwikkeling van – en voorlichting over – de

natuur in de omgeving van Sevenum. ‘Dat vind ik belangrijk:

mensen bewust maken van de omgeving waarin ze wonen’,

zegt Jan. De groengroep werkt ook samen met Staatsbosbe-

heer en zo kwamen boswachter en bassist elkaar tegen.

Plantje van niksWe stoppen even en luisteren. Stilte, hier en daar een vogel.

Een weids en nat landschap, met waterplassen en velden

begroeid met pijpenstrootje. Oernatuur, zou je denken, maar

het gebied heeft in de loop van de jaren heel wat gezichten

gekend. Aan het begin van de vorige eeuw werd het veen in

deze regio afgegraven. De meeste stukken werden daarna

ontgonnen en voor landbouw ingezet. Maar de Groote Peel,

de Mariapeel, de Deurnsche Peel en een aantal kleinere ‘pe-

len’ bleven behouden. Sinds een paar decennia worden deze

stukken weer beheerd als hoogveen: het waterpeil is omhoog

gebracht, zodat de typische veennatuur terugkomt.

Piet bukt aan de zijkant van het pad en trekt een stuk groene

plant uit het water. ‘Kijk, veenmos. Hier draait het allemaal

Veenmos

De Peel is een van de weinige gebieden

waar het spiegeldikkopje voorkomt.

08_BN'er#4.indd 9 29-11-12 08:14

Veenmos kan in de loop van duizenden jaren

uitgroeien tot een metersdikke veenlaag.

Jan Philipsen

‘Dit is mijn plek, dit is wat ik bén’

dit is wat ik bén’

08_BN'er#4.indd 8 29-11-12 08:14

9naarbuiten

naarbuiten met...

Voor de Limburgse band Rowwen Hèze

is de Peel geboortegrond. Bassist Jan

Philipsen en boswachter Piet Zegers

over de geheimen van het hoogveen.

‘Kijk, daar ben ik opgegroeid, een paar kilometer

verderop, in Evertsoord. En nu woon ik in het dorp

ernaast, Kronenberg.’ Jan wijst naar het oosten. We

staan in de Mariapeel en kijken over de vlakte. ‘Als ik vroeger

als jochie ’s avonds uit het raam keek, zag ik de zon hier

boven de Peel ondergaan. Die roodoranje gloed staat op mijn

netvlies gebrand. Als wij met de band ons liedje ‘De Peel in

brand’ zingen, dan gaat dat daarover.’

Witte wievenTegenwoordig kun je mooi door dit hoogveen wandelen,

maar in de tijd dat Jan opgroeide, was dat wel anders. ‘Wij

mochten hier als kind niet komen. Onze wereld hield op aan

de grens van de Peel. Daar stond een hek van prikkeldraad.

Het was er toen niet zo nat als nu, maar toch waren er ge-

vaarlijke plekken. Rond dit gebied hangt nog altijd een mys-

tieke sfeer. Door de dichte begroeiing kun je de grond niet

goed zien, dus je weet niet waar het nat is en waar droog. En

vaak een tussenstop op weg naar het zuiden.

als het mistig is, komt alles tot leven. Je ziet de witte wieven

bij wijze van spreken rondzweven.’

Gelukkig is het vandaag zonnig, en de paden bieden stevige

grond onder de voeten. Jan en Piet hebben deze plek uitge-

zocht als ontmoetingspunt. Ze kennen elkaar al veel langer

dan vandaag. Jan is actief lid van de Groengroep Sevenum, die

zich inzet voor ontwikkeling van – en voorlichting over – de

natuur in de omgeving van Sevenum. ‘Dat vind ik belangrijk:

mensen bewust maken van de omgeving waarin ze wonen’,

zegt Jan. De groengroep werkt ook samen met Staatsbosbe-

heer en zo kwamen boswachter en bassist elkaar tegen.

Plantje van niksWe stoppen even en luisteren. Stilte, hier en daar een vogel.

Een weids en nat landschap, met waterplassen en velden

begroeid met pijpenstrootje. Oernatuur, zou je denken, maar

het gebied heeft in de loop van de jaren heel wat gezichten

gekend. Aan het begin van de vorige eeuw werd het veen in

deze regio afgegraven. De meeste stukken werden daarna

ontgonnen en voor landbouw ingezet. Maar de Groote Peel,

de Mariapeel, de Deurnsche Peel en een aantal kleinere ‘pe-

len’ bleven behouden. Sinds een paar decennia worden deze

stukken weer beheerd als hoogveen: het waterpeil is omhoog

gebracht, zodat de typische veennatuur terugkomt.

Piet bukt aan de zijkant van het pad en trekt een stuk groene

Veenmos

waar het spiegeldikkopje voorkomt.

08_BN'er#4.indd 9 29-11-12 08:14

10 naarbuiten

naarbuiten met...

om. Een plantje van niks, maar wel de basis van het hoog-

veen. Het werkt als een spons.’ Als hij erin knijpt, komt er

allemaal water uit het mos druipen. ‘Veenmos heeft water

nodig om te groeien, maar het houdt ook water vast. Zo

blijft het hier nat. Aan de onderkant sterft het af, en dat dode

materiaal wordt uiteindelijk turf.’

Jubileum in stilteVoor Jan en de band Rowwen Hèze is de Peel het natuurge-

bied bij uitstek. Waarom? ‘Dit is waar ik vandaan kom en wat

ik bén’, zegt hij vol overtuiging. ‘Dat geldt ook voor de andere

jongens van Rowwen Hèze. We hebben een naam die hier

vandaan komt en we zingen in het dialect van onze eigen

grond. Dit is onze plek.’

Onlangs bestond de band jaar en dat vierden ze onder

meer in de Mariapeel. We lopen langs de schaapskooi aan de

rand van het veengebied. Hier hielden Jan en zijn mannen in

september drie stilteconcerten: ‘Alle bezoekers kregen

een draadloze koptelefoon op en wij speelden elektronisch,

zonder versterking. Je hoorde de muziek dus alleen op de

koptelefoons, verder was het helemaal stil. Dat was heel

bijzonder.’ De tweede avond was het mooist, herinnert bos-

wachter Piet zich: ‘Toen ging de zon prachtig onder boven de

Peel en kwam de maan op achter de plas.’ De Peel in brand

bij de klank van Rowwen Hèze – mooier kunnen we het niet

maken.

‘Ik wil mensen graag bewust maken van de omgeving waarin ze wonen’

Ontdek de Peel• STILTEWANDELING. In de Pelen lopen routes tot tien

kilometer. In de winter is het er – zeker buiten de

weekends – heerlijk stil.

• DIERENVRIENDJESPAD. Een ontdekkingstocht door

de Groote Peel, voor kinderen van drie tot zeven

jaar. Ook leuk met je klas!

• HAARDHOUTDAG. Op februari kun je in de

Groote Peel haardhout kopen. De kinderen mogen

vogelhuisjes timmeren en broodjes bakken. Wel

even reserveren via [email protected].

Meer info: Buitencentrum De Pelen, tel. ()

, www.staatsbosbeheer.nl/depelen

Jan Philipsen speelde begin jaren tachtig bas in The

Legendary Texas Four. In kwam leadzanger Jack

Poels deze Limburgse band versterken, die vanaf toen

de naam Rowwen Hèze droeg. De heren braken in

landelijk door met optredens op Pinkpop en de

Uitmarkt. In de loop van de jaren deelden ze het po-

dium met onder meer de Rolling Stones en Los Lobos.

Maar voor de echte fans zijn de jaarlijkse slotconcerten

in het thuisdorp America minstens zo legendarisch.

Hun nieuwste cd Geal kwam deze zomer uit.

08_BN'er#4.indd 10 29-11-12 08:14

11naarbuiten

Wintertip van boswachter piet‘In de koude maanden overwinteren

hier duizenden ganzen. Vooral aan het

begin en het eind van de dag levert dat

een prachtig spektakel op. ’s Ochtends

stormen ze massaal de Peel uit op zoek

naar eten, ’s avonds komen ze weer terug.

Maar ook voor andere vogels is dit een

ideaal gebied. Als je goed kijkt en vooral

ook luistert, kun je allerlei vogels ont-

dekken, zoals de blauwe kiekendief, de

slechtvalk en de klapekster.’

WinnenAls buitenpashouder maak je kans op de nieuwste cd van Rowwen Hèze. We geven drie Geal-cd’s en drie gelijknamige en gesigneerde singles weg! Ga naar www.staatsbosbeheer.nl/lezersactie en laat je gegevens achter. Wie weet valt er straks een bij jou op de deurmat.

Rowwen Hèze

08_BN'er#4.indd 11 29-11-12 08:14

10 naarbuiten

naarbuiten met...

om. Een plantje van niks, maar wel de basis van het hoog-

veen. Het werkt als een spons.’ Als hij erin knijpt, komt er

allemaal water uit het mos druipen. ‘Veenmos heeft water

nodig om te groeien, maar het houdt ook water vast. Zo

blijft het hier nat. Aan de onderkant sterft het af, en dat dode

materiaal wordt uiteindelijk turf.’

Jubileum in stilteVoor Jan en de band Rowwen Hèze is de Peel het natuurge-

bied bij uitstek. Waarom? ‘Dit is waar ik vandaan kom en wat

ik bén’, zegt hij vol overtuiging. ‘Dat geldt ook voor de andere

jongens van Rowwen Hèze. We hebben een naam die hier

vandaan komt en we zingen in het dialect van onze eigen

grond. Dit is onze plek.’

Onlangs bestond de band jaar en dat vierden ze onder

meer in de Mariapeel. We lopen langs de schaapskooi aan de

rand van het veengebied. Hier hielden Jan en zijn mannen in

september drie stilteconcerten: ‘Alle bezoekers kregen

een draadloze koptelefoon op en wij speelden elektronisch,

zonder versterking. Je hoorde de muziek dus alleen op de

koptelefoons, verder was het helemaal stil. Dat was heel

bijzonder.’ De tweede avond was het mooist, herinnert bos-

wachter Piet zich: ‘Toen ging de zon prachtig onder boven de

Peel en kwam de maan op achter de plas.’ De Peel in brand

bij de klank van Rowwen Hèze – mooier kunnen we het niet

maken.

‘Ik wil mensen graag bewust maken van de omgeving waarin ze wonen’

Ontdek de Peel• STILTEWANDELING. In de Pelen lopen routes tot tien

kilometer. In de winter is het er – zeker buiten de

weekends – heerlijk stil.

• DIERENVRIENDJESPAD. Een ontdekkingstocht door

de Groote Peel, voor kinderen van drie tot zeven

jaar. Ook leuk met je klas!

• HAARDHOUTDAG. Op februari kun je in de

Groote Peel haardhout kopen. De kinderen mogen

vogelhuisjes timmeren en broodjes bakken. Wel

even reserveren via [email protected].

Meer info: Buitencentrum De Pelen, tel. ()

, www.staatsbosbeheer.nl/depelen

Jan Philipsen speelde begin jaren tachtig bas in The

Legendary Texas Four. In kwam leadzanger Jack

Poels deze Limburgse band versterken, die vanaf toen

de naam Rowwen Hèze droeg. De heren braken in

landelijk door met optredens op Pinkpop en de

Uitmarkt. In de loop van de jaren deelden ze het po-

dium met onder meer de Rolling Stones en Los Lobos.

Maar voor de echte fans zijn de jaarlijkse slotconcerten

in het thuisdorp America minstens zo legendarisch.

Hun nieuwste cd Geal kwam deze zomer uit.

08_BN'er#4.indd 10 29-11-12 08:14

11naarbuiten

Wintertip van boswachter piet‘In de koude maanden overwinteren

hier duizenden ganzen. Vooral aan het

begin en het eind van de dag levert dat

een prachtig spektakel op. ’s Ochtends

stormen ze massaal de Peel uit op zoek

naar eten, ’s avonds komen ze weer terug.

Maar ook voor andere vogels is dit een

ideaal gebied. Als je goed kijkt en vooral

ook luistert, kun je allerlei vogels ont-

dekken, zoals de blauwe kiekendief, de

slechtvalk en de klapekster.’

WinnenAls buitenpashouder maak je kans op de nieuwste cd van Rowwen Hèze. We geven drie Geal-cd’s en drie gelijknamige en gesigneerde singles weg! Ga naar www.staatsbosbeheer.nl/lezersactie en laat je gegevens achter. Wie weet valt er straks een bij jou op de deurmat.

Rowwen Hèze

08_BN'er#4.indd 11 29-11-12 08:14

18 naarbuiten

Schelpenresten helpen mee aan bij-

zondere plantengroei als dopheide,

rietorchis en zonnedauw.

De boommarter maakt zijn nest in

dikke, holle bomen. Zo kun je zien

dat het Kuinderbos volwassen is.

polderWintersporten

Kuinderbos onder sneeuwvacht

polder

18_Excursie_y2.indd 18 30-11-12 11:07

excursie

19naarbuiten

Net als de later aangelegde Flevopolder werd begin

jaren veertig de Noordoostpolder ontgonnen om

nieuwe landbouwgrond op te leveren. In som-

mige delen was de bodem van de Zuiderzee echter

te arm om aan de toenmalige landbouweisen te voldoen.

Daarom werden bossen geplant op deze ‘waardeloze’ grond

vol keileem, zand en veen. Met als prettig gevolg dat wij daar

nu – op deze zonnige winterdag – samen met boswachter

Harco Bergman de vruchten van plukken in het grootste en

oudste bos van de Noordoostpolder: het Kuinderbos.

Reuzenhand speelt mikadoHet Kuinderbos werd oorspronkelijk aangeplant voor een

zo effi ciënt mogelijke houtproductie. Er werd dan ook

gekozen voor een groot aantal bomen per hectare. En voor

boomsoorten die hier – in combinatie met de gevarieerde

bodemtypen – bij aansloten, zoals fi jnspar, sitkaspar, lariks,

eik, beuk, esdoorn en es. Ook het bosbeheer was de eerste

jaren vooral op houtkwaliteit gericht. Dit veranderde, toen er

vanaf de jaren zeventig steeds meer oog voor duurzaam bos-

beheer kwam. De zware stormen van onder andere en

speelden hierbij een rol. Volgens ooggetuigen zag het

Het vriest én sneeuwt in boswachterij Kuinderbos. Dat betekent schaatsen

op de Kuinderplas, sleeën van de Kuinderberg en langlaufen door het bos.

Allemaal op grond die ooit als ‘waardeloos’ werd bestempeld...

Kuinderbos er na de stormen uit ‘alsof er met een reuzenhand

mikado was gespeeld’.

Groene parel Duurzaam bosbeheer deed dus zijn intrede. En ook kregen

natuur, recreatie en educatie een even belangrijke functie

als houtproductie. Mét resultaat. Het . hectare tellende

gebied kent inmiddels een geweldige variatie in boomsoorten

en struiken (bijna !), oude en jonge bosdelen, dichte en

open plekken - die deels worden begraasd door pony’s, runde-

ren en schapen - en variatie in watertypen van grote plas tot

kleine poeltjes. En dát zorgt weer voor een zeker zo gevari-

eerd planten- en dierenrijk. Met vlinders als het landkaartje

en oranjetipje, roofvogels als de wespendief en havik en het

zeldzame roofdier de boommarter. Tel daar nog eens een

reeënstand van tweehonderd bij op en je begrijpt direct de

koosnaam ‘groene parel van de Noordoostpolder’.

Serene rust‘Kijk’, zegt Harco als we aankomen bij het startpunt van de

langlaufl oipe aan de rand van natuurkampeerterrein De

Veenkuil. ‘Hier zie je direct een mooi stukje natuurontwikke-

Braamstruiken blijven als een van

de weinige groen in de winter.

Reeën zijn er dol op.

Een ree ligt overdag vaak in een zelf uit-

gekrabt leger – kuiltje – om z’n voedsel te

verteren, z’n pels te verzorgen en te rusten.

Vossensporen richting...

een wak in het ijs vol eenden

18_Excursie_y2.indd 19 30-11-12 11:07

18 naarbuiten

Schelpenresten helpen mee aan bij-

zondere plantengroei als dopheide,

rietorchis en zonnedauw.

polderWintersporten

Kuinderbos onder sneeuwvacht

polder

18_Excursie_y2.indd 18 30-11-12 11:07

excursie

19naarbuiten

Net als de later aangelegde Flevopolder werd begin

jaren veertig de Noordoostpolder ontgonnen om

nieuwe landbouwgrond op te leveren. In som-

mige delen was de bodem van de Zuiderzee echter

te arm om aan de toenmalige landbouweisen te voldoen.

Daarom werden bossen geplant op deze ‘waardeloze’ grond

vol keileem, zand en veen. Met als prettig gevolg dat wij daar

nu – op deze zonnige winterdag – samen met boswachter

Harco Bergman de vruchten van plukken in het grootste en

oudste bos van de Noordoostpolder: het Kuinderbos.

Reuzenhand speelt mikadoHet Kuinderbos werd oorspronkelijk aangeplant voor een

zo effi ciënt mogelijke houtproductie. Er werd dan ook

gekozen voor een groot aantal bomen per hectare. En voor

boomsoorten die hier – in combinatie met de gevarieerde

bodemtypen – bij aansloten, zoals fi jnspar, sitkaspar, lariks,

eik, beuk, esdoorn en es. Ook het bosbeheer was de eerste

jaren vooral op houtkwaliteit gericht. Dit veranderde, toen er

vanaf de jaren zeventig steeds meer oog voor duurzaam bos-

beheer kwam. De zware stormen van onder andere en

speelden hierbij een rol. Volgens ooggetuigen zag het

Het vriest én sneeuwt in boswachterij Kuinderbos. Dat betekent schaatsen

op de Kuinderplas, sleeën van de Kuinderberg en langlaufen door het bos.

Allemaal op grond die ooit als ‘waardeloos’ werd bestempeld...

Kuinderbos er na de stormen uit ‘alsof er met een reuzenhand

mikado was gespeeld’.

Groene parel Duurzaam bosbeheer deed dus zijn intrede. En ook kregen

natuur, recreatie en educatie een even belangrijke functie

als houtproductie. Mét resultaat. Het . hectare tellende

gebied kent inmiddels een geweldige variatie in boomsoorten

en struiken (bijna !), oude en jonge bosdelen, dichte en

open plekken - die deels worden begraasd door pony’s, runde-

ren en schapen - en variatie in watertypen van grote plas tot

kleine poeltjes. En dát zorgt weer voor een zeker zo gevari-

eerd planten- en dierenrijk. Met vlinders als het landkaartje

en oranjetipje, roofvogels als de wespendief en havik en het

zeldzame roofdier de boommarter. Tel daar nog eens een

reeënstand van tweehonderd bij op en je begrijpt direct de

koosnaam ‘groene parel van de Noordoostpolder’.

Serene rust‘Kijk’, zegt Harco als we aankomen bij het startpunt van de

langlaufl oipe aan de rand van natuurkampeerterrein De

Veenkuil. ‘Hier zie je direct een mooi stukje natuurontwikke-

Braamstruiken blijven als een van

de weinige groen in de winter.

Reeën zijn er dol op.

Een ree ligt overdag vaak in een zelf uit-

gekrabt leger – kuiltje – om z’n voedsel te

verteren, z’n pels te verzorgen en te rusten.

Vossensporen richting...

een wak in het ijs vol eenden

18_Excursie_y2.indd 19 30-11-12 11:07

20 naarbuiten

excursie

De favoriete plek van boswachter Harco Bergman

‘De Kuinderplas is en blijft mijn favoriet.

Het is gewoon heel mooi, zo’n plas met

een gouden rietkraag eromheen, om-

zoomd door bossen en de begrazing met

de pony’s. De variatie die daarin zit, vind

ik prachtig. Mensen hebben hier ook wel

eens gezegd: het lijkt wel of ik op een

fjord in Noorwegen ben.’

Persoonlijk

ling. We hebben hier bosrandenbeheer gedaan door tien tot

dertig meter bos af te zagen en hier en daar een dikke boom

te laten staan. Daar komen struiken bij en afgelopen jaar heb-

ben we hier voor het eerst de grote weerschijnvlinder gezien.’

Vlinders zien we op deze koude dag niet, maar het Kuinder-

bos in wintertooi is ook geen straf. Integendeel! Wat ligt het

bos er sprookjesachtig bij en wat heerst er een serene rust.

Gevleugelde vriendenDoor dit prachtige gebied heeft boswachter Harco Bergman

een loipe getrokken die ons via de stoere Welsh pony’s naar

de reeënkijkhut halverwege de route brengt. We worden

vanuit de lucht angstvallig in het oog gehouden door twee

buizerds. ‘Daar heb je onze gevleugelde vrienden. Die hou-

den alles in de gaten. Het is ook hun territorium. Vlak hier-

achter zit een nest waar ze hebben gebroed.’ Bij de reeënkijk-

hut aan de rand van het bos worden we opnieuw getrakteerd

op de meest mooie winterprenten. Jammer genoeg spotten

we geen reeën, al is die kans zo midden op de dag ook klein.

Opwarmen bij de vuurhutAls we via een grote lus bij natuurkampeerterrein De Veenkuil

terugkomen, is het vuur in de vuurhut al aangestoken. Na

een kop warme chocolademelk ben je de kou zo weer kwijt.

Met een scheef oog kijken we naar de Kuinderplas. Die heeft

door de harde wind lang opengelegen en is dus niet goed

om op te schaatsen. Maar met de slee de Kuinderberg af en

daarna naar de koek en zopie klinkt ook heel verleidelijk!

Als we bij natuurkampeerterrein De Veenkuil terugkomen, is het vuur in de hut al aangestoken

Auto van de

boswachter mét

loipetrekker

Boswachter Harco Bergman in de reeënkijkhut

De roeiboot van de boswachter

18_Excursie_y2.indd 20 30-11-12 11:08

21naarbuiten

LanglaufenBij voldoende sneeuw – circa tien

centimeter – zet de boswachter drie

langlaufl oipes uit. Twee loipes van

drie en vijf kilometer starten bij de

werkschuur van Staatsbosbeheer en

natuurkampeerterrein De Veenkuil,

Hopweg , PX Bant. De lange

loipe van acht kilometer start bij

restaurant De Wipkip, Kuinderweg

, PX Luttelgeest.

SchaatsenBij voldoende vorst kan er ge-

schaatst worden op de Kuinderplas.

Houd hiervoor de website

www.schaatsen.nl in de gaten.

WinterwandelenOntdekken hoe mooi het Kuinderbos

in wintertooi is? Kijk op www.staats-

bosbeheer.nl/noordoostpolder onder

het kopje ‘activiteiten’ voor de twaalf

kilometer lange tocht die boswachter

Harco Bergman hier heeft uitgezet.

Liever een wandeling op maat? Bel of

mail dan met de boswachter.

SleeënEen andere manier om van de

sneeuw te genieten is sleetje rijden

van de Kuinderberg mét koek en

zopie en uitzicht op restanten van de

middeleeuwse Kuinderburcht.

Winter(sport)mogelijkheden in het Kuinderbos

WinterkamperenCombineer deze excursie

met een unieke winter-

kampeer-overnachting

op natuurkampeerterrein Veenkuil

in Bant. Buitenpashouders krijgen

zelfs drie nachten voor de prijs

van twee! Meer informatie en

reserveren via de website www.

staatsbosbeheer.nl/winterkamperen

of telefonisch via () .

AANMELDEN EN/OF MEER INFORMATIE:

Bel () , mail [email protected] (ook om op de

maillijst te worden gezet voor de winteractiviteiten) of kijk op

@BoswachterHarco of op www.staatsbosbeheer.nl.

18_Excursie_y2.indd 21 05-12-12 07:59

20 naarbuiten

excursie

De favoriete plek van boswachter Harco Bergman

‘De Kuinderplas is en blijft mijn favoriet.

Het is gewoon heel mooi, zo’n plas met

een gouden rietkraag eromheen, om-

zoomd door bossen en de begrazing met

de pony’s. De variatie die daarin zit, vind

ik prachtig. Mensen hebben hier ook wel

eens gezegd: het lijkt wel of ik op een

fjord in Noorwegen ben.’

Persoonlijk

ling. We hebben hier bosrandenbeheer gedaan door tien tot

dertig meter bos af te zagen en hier en daar een dikke boom

te laten staan. Daar komen struiken bij en afgelopen jaar heb-

ben we hier voor het eerst de grote weerschijnvlinder gezien.’

Vlinders zien we op deze koude dag niet, maar het Kuinder-

bos in wintertooi is ook geen straf. Integendeel! Wat ligt het

bos er sprookjesachtig bij en wat heerst er een serene rust.

Gevleugelde vriendenDoor dit prachtige gebied heeft boswachter Harco Bergman

een loipe getrokken die ons via de stoere Welsh pony’s naar

de reeënkijkhut halverwege de route brengt. We worden

vanuit de lucht angstvallig in het oog gehouden door twee

buizerds. ‘Daar heb je onze gevleugelde vrienden. Die hou-

den alles in de gaten. Het is ook hun territorium. Vlak hier-

achter zit een nest waar ze hebben gebroed.’ Bij de reeënkijk-

hut aan de rand van het bos worden we opnieuw getrakteerd

op de meest mooie winterprenten. Jammer genoeg spotten

we geen reeën, al is die kans zo midden op de dag ook klein.

Opwarmen bij de vuurhutAls we via een grote lus bij natuurkampeerterrein De Veenkuil

terugkomen, is het vuur in de vuurhut al aangestoken. Na

een kop warme chocolademelk ben je de kou zo weer kwijt.

Met een scheef oog kijken we naar de Kuinderplas. Die heeft

door de harde wind lang opengelegen en is dus niet goed

om op te schaatsen. Maar met de slee de Kuinderberg af en

daarna naar de koek en zopie klinkt ook heel verleidelijk!

Als we bij natuurkampeerterrein De Veenkuil terugkomen, is het vuur in de hut al aangestoken

Auto van de

boswachter mét

loipetrekker

Boswachter Harco Bergman in de reeënkijkhut

De roeiboot van de boswachter

18_Excursie_y2.indd 20 30-11-12 11:08

21naarbuiten

LanglaufenBij voldoende sneeuw – circa tien

centimeter – zet de boswachter drie

langlaufl oipes uit. Twee loipes van

drie en vijf kilometer starten bij de

werkschuur van Staatsbosbeheer en

natuurkampeerterrein De Veenkuil,

Hopweg , PX Bant. De lange

loipe van acht kilometer start bij

restaurant De Wipkip, Kuinderweg

, PX Luttelgeest.

SchaatsenBij voldoende vorst kan er ge-

schaatst worden op de Kuinderplas.

Houd hiervoor de website

www.schaatsen.nl in de gaten.

WinterwandelenOntdekken hoe mooi het Kuinderbos

in wintertooi is? Kijk op www.staats-

bosbeheer.nl/noordoostpolder onder

het kopje ‘activiteiten’ voor de twaalf

kilometer lange tocht die boswachter

Harco Bergman hier heeft uitgezet.

Liever een wandeling op maat? Bel of

mail dan met de boswachter.

SleeënEen andere manier om van de

sneeuw te genieten is sleetje rijden

van de Kuinderberg mét koek en

zopie en uitzicht op restanten van de

middeleeuwse Kuinderburcht.

Winter(sport)mogelijkheden in het Kuinderbos

WinterkamperenCombineer deze excursie

met een unieke winter-

kampeer-overnachting

op natuurkampeerterrein Veenkuil

in Bant. Buitenpashouders krijgen

zelfs drie nachten voor de prijs

van twee! Meer informatie en

reserveren via de website www.

staatsbosbeheer.nl/winterkamperen

of telefonisch via () .

AANMELDEN EN/OF MEER INFORMATIE:

Bel () , mail [email protected] (ook om op de

maillijst te worden gezet voor de winteractiviteiten) of kijk op

@BoswachterHarco of op www.staatsbosbeheer.nl.

18_Excursie_y2.indd 21 05-12-12 07:59

Naarbuiten wintereditie

Documents

Transcript of Naarbuiten wintereditie