NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN. A. 5. B. - dbnl · digitale bibliotheek voor de ... · 2010. 1. 21. ·...

NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN.

Z. M. DE KONING.

Z. K. H. PRINS ALEXANDER.

Z. K. H. PRINS FREDERIK. 2.

Z. K. H. PRINS HENDRIK. 3.

H. K. H. PRINSES MARIANNE. Ho11. pap.

A.

Academische Bibliotheek. Utrecht.Achterberg, Mr. C. E. Capelle a/d IJsel.Adriani, A. H. Boekhandelaar, Leiden. 3.Aelst, C. G. van Papekop.Akerlaken, Jhr. Mr. A. van Kantonrechter, Hoorn.Altman & Roosenburg, Boekhandelaar, Rotterdam.Altorffer, J. C & W. Boekhandelaars, MiddelbuTg.Alvarez, F. W. d' 's Gravendeel.Ameshoff, Mevrouw Utrecht.Andel, H. van Beest van Maastricht.Andries, J. E. Notaris, 's Gravenhage.Anspach, Dr. J. A. Deventer.Apeldoorn. L. J. van Theol. Stud., Utrecht.

5.5.

B.

Baart de la Faille, Mr. G. Notaris, Veendam.Bachem de Boer, S. van Katwijk aan Zee.Backerus, J. F. Nijmegen.Bahle, F. H. Utrecht.Bakkenes & C°. L. van Boekhandelaars, Amsterdam. 2.Banck, Mr. J. E. 's Gravenhage.Barger, J. Utrecht.


Barger, W. Utrecht.Bastert, J. N. Utrecht.Bazendijk, P. M. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.Beaufort, Jhr A. C. de Utrecht.Beaufort, W. H. de Op den Huize de Treek bij Amersfoort.Beaufort Stoop, Mevrouw de Utrecht. 2.Beck, J. D. 's Gravenhage.Beek Vollenhoven, Mevrouw S. van Amsterdam.Beekhuis Damste, L. Groningen.Beelaerts, Jhr. M. A. A. Utrecht.Beels, H. H. AmsterdamBeets, W. Boekhandelaar, Delft 8.Beins, A. Zutphen.Belinfante, Gebrs. Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5.Bellaart, J. Breda.Bellaart, W. H Amsterdam.Benthem & Jutting, van Boekhandelaars, Middelburg. 5.Bentinck, A. C. Baron, 's Gravenhage.Benturn Zn , J van Boekhandelaar, Gouda. 2.I3erends, H. A. Boekhandelaar, Harderwijk. 2.Berg, G. van den Boekhandelaar, Haarlem. 2.Berg, Jr. J. Rotterdam.Bergh, J. A. de 's Gravenhage.Berghuijs, B. Boekhandelaar, Kampen. 5.Bern, Mevrouw van Zeist.Berrier den Boer, F. Boekhandelaar, Middelburg.

-Beuker, J. B. Amsterdam.Bevelander Schoo, J. Onderwijzer, Groede.Beije, Z. Utrecht.Beijers, J. L. Boekhandelaar, Utrecht. 14. I Holl. pap.Bibliotheek Hoogere Burgerschool, Haarlem.

van het Bisschoppelijk Seminarium. Voorhout.Bilt, F. N. van Jur. Stud. Leiden.Bisdom, M. C. Utrecht.Blanche & C°., A. F. Boekhandelaar, Utrecht. 2.Blankenberg Jr , B. H. Boekhandelaar, Amsterdam. 14.Blankenberg & Zn , B. Boekhandelaar, Amersfoort.Blankenhagen, J. J. 's Gravenhage.Bleaupot ten Cate, Mr. J. J. Groningen.Blom, Mejuffrouw G H. J. Utrecht.Blom, H. C. Boekhandelaar, Utrecht. 5Blusse & van Braam, Boekhandelaars, Dordrecht. 8.Blijk, H. A. van den Dordrecht.Bochardt, Dr. A. W. P. Makkum.Bodegrave, J. W. Gep. majoor, Utrecht.Boele, W. G. Kampen.Boer, C. 's Gravenhage.Boer, J. de Geneesheer, Donkersloot.

NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN

Boetselaar van Dubbeldam, Mevrouw Douairiaire Baronnesse, C. W. J. UtrechtBoeije, J. W. D. Leiden.Bogaerts, Henri Boekhandelaar, Amsterdam.Bohn, M. N. Rotterdam.Bohn, Erven F. Boekhandelaar, Haarlem. 5.Bokma, H. Boekhandelaar, Leeuwarden. 8.Bolk Jr , F. Kooprnan, Utrecht.Bolland, A. A. W. Boekhandelaar, Goes. 2.Born, G. Theod. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Bon-Landry, Mevr. 's Gravenhage.Bonnerman, D. Amsterdam.Bonte, W. J. Zalt-Bommel.Boogaard, Dr. J. A. Hoogleeraar. Leiden.Boom, M. P. Amsterdam.Boonen, H. Em. pred. Arnhem.Boonstra, L. Theol. stud. Utrecht.Boot, Mr. C. H. B. 's Gravenhage.Bootsrna, Th. SpeersBorger, J. de Bilt.Bormeester, Mejuffrouw W. E. Amsterdam.Borsius van Maanen, Mevrouw de Wed. Middelburg.Bos, H. J. J. Rotterdam.Braam, Mejuffrouw van Hattem.Brants, E. R. E. Utrecht.Breemen, B. H. van Theol. stud. Utrecht.Breukelman, D. Rotterdam.Breunise, R. D. Theol. stud. UtrechtBreijer, H. B. Boekhandelaar, Arnhem. 14..Brill, E. J. Boekhandelaar, Leiden.Brill, Dr. W. G. Hoogleeraar, Utrecht.Brink, H. ten Boekhandelaar, Meppel. 2.Brink & de Vries, Ten Boekhandelaars, Amsterdam.Brinkman, C. L. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Brinkman & Zn. 8.

Broers, P. N. Utrecht.Broese & C. Boekhandelaars, Breda.Broese, J. G. Utrecht. 14.

Bronsveld, Dr. A. W. Haarlem.Bronswijk, A. J. Boekhandelaar, Oostburg. 5.Brouwer, Bert. 's Gravenhage.Brouwer, G. Boekhandelaar, Deventer. 5.Brouwer, Jan D. Boekhandelaar, Amsterdam. 5. i Holl. pap.Brouwer, Ds. J. D. B. Leiden.Brumund, J. K. H. Leiden.Bruijn, C. Hoorn.Bruijn, Dr. L. A. Delftshawen.Bruijn, B. de. Geervliet.Bruijn, L. de Leiden.


Buchner, K. J. E. A. M Leiden.Buisonje, J. C. de Boekhandelaar, Nieuwediep.Bull, A. J. de Amsterdam.Buijtendijk, S. H. Predikant, Kralingen.Bylandt, Mr. E. J. A. Graaf van 's Gravenhage.Bylandt geb. v. d. Staal van Piershill, Gravin S. A. van 's Gravenhage.

C.

Caland, P. H. Commies der Posterijen Leeuwarden.Callenbach, C. F. Boekhandelaar, Nijkerk. 8.Callenbach, W. Predikant, Hardenberg.Cammann, J. W. Amsterdam. Holl. pap.Campen, J. Boekhandelaar, Sneek.Camphuis, Mej. C. Leeuwarden.Celosse, D. R. Kralingen,Chais van Buren, Mr. C. A. Amsterdam.Chevallier, J. W. Doesburgh.Chevallier Stienstra, Mevrouw G. Veldwijk bij Ermelo.Citters, A. J. van Leiden.Claus, H. L. Schaper Amsterdam.Claus, J. M. Rotterdam.Cleef, Gebrs. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5. I Ho11. pap.Clercq, F. S. A. de Batavia.Clocquet, H. Leiden.Coerdes, Mej. W. C. Amsterdam.Colenbrander, B. H. Boekhandelaar, Zutphen. 5.Cool, H. Schiedam.Coninck Westenberg, J. Amsterdam. Holl. pap.Constant Rebecque, Mr. J. D. C C. W. Baron de Loosduinen. Holl. pap.Cores de Vries, Mevrouw 's Gravenhage.Coster, A. Siebert Alkmaar.Coster & Zn., Herm. Boekhandelaars, Alkmaar.Couvee & C°. Boekhandelaars, Leiden. 5.Couvee, M. M. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 21.Crab, geb. Wiederholt, Mevr. de Wed. J. H. Amersfoort.Cramer, L. A. ter Student N. A. Leiden,Cramer Jr , G. A. Amsterdam.Cramerus, E. W. H. Amsterdam.Cranendoncq. Boekhandelaar, Nijmegen.Creemer, J. Boekhandelaar, Groningen.Crommelin, Dames Amsterdam.Crommelin, G. C. Huize Lathmer bij Deventer.Crommelin, J. W. H. Amsterdam.Crommelin, Mr. M. Dordrecht.


D.

Dam, W. P. M. van 's Gravenhage.Daniels, A. Amsterdam.Dannenfelser & Co. Boekhandelaars, Utrecht. 14.Dedel, Jhr. P. S. Amsterdam.Dekema, P. F. Boekhandelaar, Utrecht. 8.Deking Dura, J. Leiden.Dekker & van der Vegt. Boekhandelaars, Utrecht.Del Baere, Dr. L. J. Schiedam.Dieudonne, E. F. M. Hilversum.Dishoeck A. M. E. van Boekhandelaar, Zierikzee.Dobben, J. F. van Boekhandelaar, Haarlem. 5.Doesburgh, S. C. van Boekhandelaar, Leiden. 54.Dolmans, H. J. Tilburg.Doorman, De Erven Boekhandelaars, 's Gravenhage.Doom & Zn., C. van Boekhandelaars, 's Gravenhage.Doom, Jhr. A. A. J. van Leiden.Dorbeck, Dr. D. Alkmaar.Dorsten, Jr. A. van Boekhandelaar, Utrecht. 8.Droogleever Fortuyn, L. Rotterdam.Drose, H. C. Boekhandelaar, ,Zwolle. 54.Druijvestein, F. D. C. Amsterdam.Duif, G. F. 's Gravenhage.Duitz, J. Amsterdam.Dungen, J. C. van den 's Gravenhage.Dunk, J. H. Boekhandelaar, Rotterdam. 54.Dupper, Mevrouw de Wed. Gouda.Dura, H. C. van Utrecht.Dusseau, C. B. A. Amsterdam.Dussen, Freule H. E. A. van der 's Gravenhage.Duuring, G. Breukelen Holl. pap.Duijn, Ch. van der Jur. stud. Leiden.Dijk, J. P. van Boekhandelaar. Zwolle. 5.Dijkstra, D. Theol. stud. Utrecht.

E.

Eeden, Mejuffrouw van Amsterdam.Eeghen, C. P. van Amsterdam. Holl. pap.Eeghen, P. A. van (Mejuffrouw) Amsterdam.Eekhoff & Zn., W. Boekhandelaar, Leeuwarden. 5.Eelde, J. C. van Utrecht.Eelkema, W. Boekhandelaar, Amsterdam.Eerde, J. R. van Boekhandelaar, Winschoten.Eeten, Dr. J. C. van Utrecht.Egmond & Heuvelink, Boekhandelaar, Arnhem. 8.

5.5.


Eichholtz, H. Rotterdam.Eisma, E Theol. stud. Utrecht.Elberts, W A. Leeraar aan de Rijks H. B. school, Zwolle.Elden, W. J. van Theol. stud. Utrecht.Ente, M. J. L. Leiden.Ermerins, Mevrouw de Wed. 's Gravenhage.Es Jr., N. P. van Theol. stud. Utrecht.Essink, J. H. A. M. Jur. stud. Utrecht.Eversz. J. W. Boekhandelaar, Zeist. 5. t Holl. pap.Everwijn, Mr. G. H. Delft.

F.

Falck, Mr. A. R. Utrecht.Farncombe Sanders, Utrecht.Faure, A. W. F. Alewijn Theol. stud. Utrecht.Feenstra, T. S. Boekhandelaar, Sneek.Feenstra, Wed. P. M. Boekhandelaar, Bolsward.Felix Meritus, (Atd. Letterkunde.) Amsterdam.Fellinga, W. Boekhandelaar, Nijmegen. 5.Fels, W. P. Zwolle.Flier, Mej. J. M. van der Nijkerk.Fockens, G. GroningenForeest, P. van Oud-Burgemeester van Wieringerwaard.Fouw, J. P. de Goes.Fouw, L. de Boekhandelaar, Goes. 2.Frederiks, J. G. Zutphen.Frommink. Ammerzoden.Fuchter, H. Leiden.Fuchter, J. H. 's Gravenhage.

G.

Gagnebin, H. A. Delft.Garcin, J. Amsterdam.Garde, H J. van der Boekhandelaar, Zalt-Bommel. 2Gebhard, iVIej. Lodewika. Amsterdam.Gebhard, J. H. Boekhandelaar, Amsterdam.Geer van Oudegein, Jhr. J. J. de Utrecht.Geesink, W. Amsterdam.Gef ken, Mr J. W. 's Gravenhage.Gelder, H. E. van 's Gravenhage.Gelder, P. Smidt van Amsterdam. Holl. pap.Gelze van Vrijberghe van Westenschouwen, jhr. Mr. P. P. van R ijsenb urgGenderen, M. Johs. van Rotterdam.Geradts & Co., Johs. Boekhandelaars, Hilversum .


Gerlings, J. D. Bankier, Utrecht.Gerlings, Mr. J. A. Jager Haarlem.Gerritsen, G. Th. Utrecht.Gewin, E. E. Predikant, Abcoude.Gildemeester, F. van Gheel Theol. Cand. Utrecht.Gilderneester, J. P. Amsterdam.Giltay & Zn., J. Boekhandelaars, Dordrecht.Gobuis, H. A. F. A. Utrecht.Goes van Naters, Jhr. Mr. A. van der Delft.Gogh, C M. van Boekhandelaar, Amsterdam. 5o. 3 Holl. pap.Golverdinge & Zn., J. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 3o. I Holl. pap.Gonzalves, Mevrouw de Wed H. M. A. Haarlem.Goor Zonen, G. B. van Boekhandelaars, Gouda 14.Gorcum, Willem van Boekhandelaar, Assen 2.Gorcum & C°., van Boekhandelaars, Assen.Goseling, E. J. C. Amsterdam.Graaf, J. J. Secretaris van Z. D. de Bisschop van Haarlem.Graaff, W. C. de Boekhandelaar, Haarlem. 5.,Grandia, P. J. 's Gravenhage.Gravemeijer, E. C. Theol. Dr. Groningen.Greeve, P. Amsterdam.Greven, J. Boekhandelaar, Utrecht. 5.Grient Dreux, J. F. de Leiden.Grinten, H. T. van de Zeggen Breda.Groen van Prinsterer, Mr. G. 's Gravenhage. Holl. papGroot, S. J. de Leiden.Groot, Pzn. J. de Amsterdam.Groot, J. Wzn. W. H. de Amsterdam.Grothe, Alex. Utrecht.Grothe, Mr. J. A. Utrecht.Gulje, N. R. H. Breda.Gijn, H. van. Boekhandelaar. Delft. 5.

H.

Haaff, J. M. van 't Boekhandelaar, 's Gravenhage. 5.Haalmeijer, D. J. P. Amsterdam.Haan & Zoon, de Boekhandelaars, Haarlem.Haanebrink, F. W. Utrecht.Haar, Bzn., B. ter Predikant, Nijmegen.Haar van Voorst, Mevr. ter Utrecht. Holl. pap:Haas, J. S. de Boekhandelaar, Amsterdam. 2.Haas, W. de IJzendoorn.Haersma de With, Jhr. J. H. Maarsen.Hahn, Mevrouw de Wed. J. C. Rotterdam.Hall, Mevr. Douariaire Baronesse van 's Gravenhage.


Hanrath, C. Amsterdam.Hansma, J. J. Boekhandelaar, Dockum. 2.Harloff, Mevrouw Salatiga.Harry Barge, Mr. C. A. Nijmegen.Harte, P. Boekhandelaar, Bergen op Zoom. 2.Hartgerinck, H. J. Theol. cand. Utrecht.Hartog, Ds. J. Utrecht.Hartog, A. H. den Predikant, Rotterdam.Hasebroek, Ds. J. P. Amsterdam.Hassoldt, Jan L. Amsterdam.Haver Schmidt, F. Schiedam.Hayze, J. de la Rotterdam.Hazenberg Gz. Jac. Boekhandelaar, Leiden. 30.Heek, H. M. Boekhandelaar, Maarsen.Heeris, F. J. Docent R. H. B. S. Leeuwarden.Heijningen, Kits van Deventer.Heim, Mr. J. D. Baron van der 's Gravenhage.Heim, Freules van der 's Gravenhage.Heiden, S. van Boekhandelaar, Amsterdam.Heidring, L. J. Veip.Helten, W. L. M. van Hoofdonderwijzer, Rotterdam.Hemert, W. C. van Zutpben.Hendriksen, Gebrs. Boekhandelaars, Rotterdam. 5.Hendriksen, H. T. Boekhandelaar, Rotterdam.Hendriks, J. 's Gravenhage.Hengel, J. van Leiden.Hengel & Eeltjes, van Boekhandelaars, Rotterdam.Henneveld, H P. Boekhandelaar, Delft.Hennings, H. D. Utrecht.Henssen, F. L. Leiden.Herwaarden, D. van Utrecht.Herwaarden, G. van Aarlanderveen.Hessel, F. Boekhandelaar, Heerenveen. 2.Heteren, J. H. & G. van Boekhandelaars, Amsterdam. 54.Heusde, Mejuffr. A. J. van Utrecht.Heijman, B. C. J. Oost-Indisch Ambtenaar I e kl., Batavia. N.I.Heijst, H. J. van Jur. stud. Leiden.Heijst, H. P. van Nijmegen, Ho11. pap.Hinlopen Berghuys, Mevrouw C. C. R. van Utrecht.Hinlopen, Mevr. de Wed. 's Gravenhage.Hoek, A. Chirurgijn, 's Gravenhage.Hoek, Gebrs. van der Boekhandelaars, Leiden. 8.Hoekstra, A. C. Utrecht.Hoekstra, H Utrecht.Hoet, H. ten Boekhandelaar, Nijmegen. 2.Hoeve, J. van der Boekhandelaar, Rotterdam. 5.Hofdijk, W. J. AmsterdamHogendorp, F. Baron van 's Gravenhage.


Holle, Mej. P. Voorst.Holmberg de Beeckfeld. Jhr. 's Gravenhage.Hompesch, A graaf von Kasteel Walburg bij Stevensweerd.Hornet, J. J. Boekhandelaar, Schagerbrug.Hooft, G. B. 't. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.Hoogenboom, A. Boekhandelaar, Amsterdam.Hoog & Kruijt. Boekhandelaars, Rotterdam. 8.Hoogenraad, J. Theol. stud. Utrecht.Hoogh, Corn. de Leiden.Hoogstraten & Zn. A. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 5.Hoola van Nooten, J. Boekhandelaar, Doesburgh. 5.Hoorn, Dr. H. J. E. van Predikant, Hoorn.Hovy, H. Oud-Luit. ter zee, Ie kl. 's Gravenhage.Hope Loudon, Mevrouw 's Gravenhage.Horst Wzn., W. Koopman, Utrecht.Houten, J. 0. van Boekhandelaar, Assen.Houtsma, M. Th. Thol. Dr. Leiden.Houwen van Oordt, H. C. van der Appeldoorn.Hovens Greve, G. Boekhandelaar, Steenwijk. 5Huber, J. B. Boekhandelaar, Groningen. 5.Huet, P. Haarlem.Huffel, A. J. van Boekhandelaar, Utrecht. 5.Hugenholtz Jr., Ds. P. H. Amsterdam.Hulscher, G. Jzn. W. Boekhandelaar, Deventer. 5.Hu1st, Laurens van Boekhandelaar, Kampen. 5Hummel, Dr. J. K. 's Gravenhage.Huneman, J. A. Boekhandelaar, Kampen.Huijdecoper, W. Utrecht.Huijdecoper van Nichtevecht, Jhr. Mr. E. Utrecht.Huijssen van Kattendijke, G. Jur. stud. Leiden.

I.

Imans, Dr. M. UtrechtIsing, J. H. 's Gravenhage.

J.Jaarsma, R. Theol. stud. Utrecht.Jager, A. Amsterdam.Jamaer, J. H. de, Pastoor, Gouda.Jansen, N. Theol. stud. Utrecht.Jennes, B. H. Onderwijzeres, Genemuiden.Jonas, Mevrouw W. C. Amsterdam.

K.

Kampen & Zn, P. N. van Boekhandelaars, Amsterdam. 8.

NAANILIJST VAN INTEEKENAREN.

Kamphuis, P. G. Onderwijzer Utrecht.Kat, 0. A de Leiden.Kemink & Zn., Boekhandelaars, Utrecht. 30.Kemmer, J. J. H. Boekhandelaar, Utrecht. 2.Kesper, L. Azn. H. W. Amsterdam.Ketelaar, M. P. 's Gravenhage.Kielman, A. Boekhandelaar, Veendam.Kiesouw, J. H. Zutphen.King, J. S. Utrecht.Klees, Rzn K Amsterdam.Kleine, Mevrouw de Wed. F. H. Haarlem.Klerck, Jhr. A. 's Gravenhage.Klercq, W. Predikant, Smilde.Kleijnenbergh, J. L. E. J. Student, Leiden.Kloekers, A. Utrecht.Kluitman, P. Boekhandelaar, Alkmaar.Knuttel, W. P. C. Leiden.Kock, Mr. IJ. de. Utrecht.Kocken, Mej. M. Utrecht.Koenen, Mr. H J. Amsterdam.Kok, A. I. A. de Boekhandelaar, Bergen op Zoom.Kok, J. Rotterdam.Kok Jr , M. P. Suiker contractant op Java, Amsterdam.Kolff & C°., G. Boekhandelaars, Batavia.Komen, H. Hulponderwijzer, Delft.Koning, Mr. J. C. de Amsterdam.Koning, Mr. J. S G. Wedde.Koning Knijff, Mevrouw de Wed. A. de Utrecht.Kooper, A. J. 's Gravenhage.Kooij Jr., J. Amsterdam.Kooijker, C. Boekhandelaar, Leiden. 14.Koper, H. J. Amsterdam.Koster Jr., J. Theol. stud. Utrecht.Kraay, Gebrs. Boekhandelaars, Amsterdam.Kraft, P. J Boekhandelaar, 's Gravenhage. 5.Kramers & Zn., H. A Boekhandelaars, Rotterdam. 30.Krap & van Duijm, Wed. Boekhandelaars, Rotterdam. 2.Kraijenbelt, Ds. J. Alkmaar.Kroese, W. Apeldoorn.Krol, S. Olst.Kroon, Dr. T. T. Conrector aan het gymnasium, Arnhem.Kroon, K. W. Harmelen.Kroos, H. W. F. Amsterdam.Kruijff, J. de Boekhandelaar, Utrecht. 19.Kuipers. H. Boekhandelaar, Leeuwarden. 5.Kuijper, H. M. de Leiden.Kuijpers, S. D. Ternaard.Kijlstra, R. L. Utrecht.


L.Labberton, R. van Hinloopen Boekhandelaar, Doesburgh. 2.Labouchre, Mejuffrouw A. Amsterdam.Labouchere, H. M. Bonn.Ladinius, H. J. Leiden.Lambers, H. C. Theol. stud. Groningen.Lammers van Toorenburg. H. Jur. stud. Leiden.Land, B. van der Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Landsaat, Mejuffrouw G. Arnhem.Langhout, J. Lollurn.Lankelma, J. G. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Laurey, L A. Boekhandelaar, Nieuwediep.Ledeboer Bzn., L. V. Rotterdam.Leendertz, Jan. Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Leenmans Jr., Dr. H. A Predikant, Slochteren.Leesbibliotheek (De) der Maatsch. tot Nut van 't Algemeen. Dep. Zaandam.Leesgezelschap Tot bevordering van Godsdienstige kennis, Bodegraven.Leesgezelschap Verscheidenheid, Amsterdam.Leesgezelschap »Wordt in 't verstand volwassen", Gouda.Leeskabinet, (Het) Batavia.Leeskamer (De) der Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen, Amsterdam.Leeuwen, J. W. van Boekhandelaar, Leiden. 8.Lek de Clercq. J. F. van de Jur. stud. Leiden.Lely, J. Amsterdam.Lennep, C. van Samarang.Lennep, Mr. W. W. van Amsterdam.Lennep, Mr. J F. van Amsterdam.Leonhardt, J. H. H. Amsterdam.Leopold, L. Groningen.Leu, Mejuffrouw A. de Utrecht.Lidth de Jeude, Wed. 0. C. A van Tiel.Limburg Stirum, Mevrouw S. J. Gravin van Utrecht.Limburg Stirum, Otto van Jur. stud. Leiden.Limburg Stirum Warmond, Jhr. Mr. Graaf van 's Gravenhage.Linden, H. van der Utrecht.Lindsay, Mevrouw Bonn.Lith Jr., J. van 's Gravenhage.Loder, C. Lzn. C. L. Ingenieur le kl. der Marine, Amsterdam.Lohman, J. G. 's Gravenhage.Lokman, J. Veessen.Loman & Verster, Boekhandelaars, Amsterdam.Loon, Mejonkvrouw J. van Amsterdam.Loon, Jhr. Mr. J. W. van Amsterdam.Loon, P van Boekhandelaar, Utrecht. 10.Loopuijt, Mr. J. H. 's Gravenhage.Loos, K. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.Locsjes, Erven Boekhandelaars, Haarlem. 8.


Lijnden, W. A Baron van Koudekerke.Lijnden, Mejonkvrouw van Zeist.Lijnden van Sandenburg, Douairiaire F. A. A C. Baron van Utrecht.Lijnden van Sandenburg, Mevrouw Baronnesse van 's Gravenhage.Lutkebuhl Jr., C. L. Amsterdam.

M.

Mackay van Ophemert & Zennewijnen, Mr. YE. Baron 's GravenhageMaesen de Sombref, L. H. L. J. van der Leiden.Mallee Jr. A. M. 's Gravenhage.Marie, Mr. H. W. J. van Deventer.Marie, M. van Rotterdam.Marx, J. C. Amsterdam.Meer, Jac. van der Boekhandelaar, Deventer. 5.Meerburg Snarenberg, A. J. Theol. stud. Utrecht.Meeteren, A. C. van Amsterdam.Meindersma. P. Theol. Stud. Utrecht.Melchers, Mr. J. L. Rotterdam.Mellink Pzn., F. G. Amsterdam.Mellink, W. C. Boekhandelaar, Zutphen. 2.Mensing & Visser, Boekhandelaars, 's Gravenhage 8.Merkus, Mr. P. 's Gravenhage.Metelerkamp, Mr A. T. L. Huize Engelenburg to Brummen.Mettau, P. J. C. Amsterdam.Meuleman, Dr. J. Nijmegen.Meurs, D. Bodegraven.Meurs, J. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 2.Meijer, H. A. Boekhandelaar, Amsterdam. 3.Meijers, Ph. Boekhandelaar, Amersfoort.Meijneken, J. A Rotterdam.Meijster, H. Utrecht.Millies, Strick van Linschoten Mevrouw de Wed L. M. C. Utreeht.Minkman, E. Arnhem.Moens, A. Inspecteur van het lager onderwijs, Utrecht.Moize, de Chateleux, E. B J. Jur. stud. Leiden.Moll Jzn., Ds. J. 's Gravenhage.Moltzer, Prof. Mr. H E. Groningen.Monchy, A. de Rotterdam.Mooij, H. W. Boekhandelaar, Amsterdam. 14.Mooy, A. C. de Boekhandelaar, Zierikzee.Morks Jzn., C. Boekhandelaar, Dordrecht. 5.Muhring, Mej B. H. Dordrecht.Mulder, Prof. G. J. Bennekom.Mulder, H. Kuilenburg.Muller, Gebrs. Boekhandelaars, 's Hertogenbosch. 5.Muller, Gebrs. Boekhandelaars, Maastricht.Muller, Hk. Rotterdam.


Muller J. G. Amsterdam.Muller, Joh. Boekhandelaar, Amsterdam. 2. 1 Holl pap.Muller, I. W. Boekhandelaar, Maastricht.Munchen & Rookmaker, von Boekhandelaar, Haarlem 14.

N.

Nepveu, Mr. Jhr. Utrecht.Nesser, Gez. Amsterdam.Neijs, H. H. A. Jur. stud. LeidenNieuwenhuijs, P. B. Boekhandelaar, Breda. 5-Nieuwenkamp, W. G. Amsterdam.Noe Lzn , C. Boekhandelaar, Leeuwarden. 2.Noman & Zn., Joh. Boekhandelaars, Zalt-Bommel.Noordendorp, J. Boekhandelaar, Amsterdam. 2.Noordhoff, P. Boekhandelaar, Groningen. 5. i Holl. pap.Nooten, S. & W. N. van Boekhandelaars, Schoonhoven. 5.Noothoven van Goor, J. M. Gouda.Normaallessen der Onderwijzers, Bergen op Zoom.Notten, U. H. van Amsterdam.Nijhoff & Zn., Is. An. Boekhandelaars, Arnhem. 7. I Holl. pap.Nijman, Mr. D. Zutphen.

O.

Ochtman Jz , S. Boekhandelaar, ZierikzeeOde, J. Boekhandelaar, Schiedam. 2.Oever, J. G. van 't Groningen.Olivier, Mr. W. C. D. Rechter, Leiden.Oosterzee, A. van Boekhandelaar, Amsterdam. 5.Oosterzee, C. M. van Theol. stud. Utrecht.Oosterzee, Dr. J. J. van Hoogleeraar, Utrecht.Ophorst, A. Boekhandelaar, Wageningen.Ophuijzen, Ch. van Amsterdam.Os, Dr. Jg. van R. C. Priester, Arnhem.Os, W. J. van Rotterdam.Osti Jr., N. C. Lid van de Kamer van koophandel, Utrecht.Oudermeulen, geb. van Wickevoort Crommelin, Mevrouw Douairiaire van der

's Gravenhage .Oijens, Mr. G H. de Marez Amsterdam.Oijens, Mr. J. C. de Marez Amsterdam.Oijens, H. J. de Marez Amsterdam.

P.

Pallandt, F. W J. Baron van Aylva van Putten.Pallandt v. Waardenburg & Neerynen, H. W. Baron van Aylva van 's Gravenh.


Pallandt, P. J. Baron van 's Gravenhage.Pallandt van Neeryen, L. Baron van 's Gravenhage.Pallandt Rijksdorp, C. H Baron van 's Gravenhage.Pannebakker & C" Boekhandelaars, Enkhuizen.Paterachi, M. AmsterdamPauw van Wieldrecht, Mevrouw 's Gravenhage.Pauw van Wieldrecht, C. Ridder 's Gravenhage. 2.Pauwert, Joh. L van de Journalist, Delftshaven.Peelen, J. Naarden.Perk, A. Hilversum.Pesters, Jhr. C. C. G. de Utrecht.Petit, Louis D. Boekhandelaar, Amsterdam. 14. I Holl. pap.Petit & C P ., Boekhandelaars, Rijsenburg. 5.Peursern, J. H. van Boekhandelaaar, Utrecht. 8.Phaff, C. M. Leiden.Pickhardt, K. W. Boekhandelaar, 's Gravenhage. 9.Pinto, J. de 's Gravenhage.Poeschmann, G. B. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.Polak Daniels, G. Leiden.Polak Daniels, M. Leiden.Poll, J. J van der 's Gravenhage.Pols, Mr. J. Rotterdam.Pontier, G J. 's Gravenhage.Post, Gebroeders van der Boekhandelaars, Utrecht. 6.Potgieter, E. J. AmsterdamPrins, Mr. F. L. L. HaarlemPull, T. D. H Boekhandelaar, Apeldoorn.Pijnacker Hordijk, A. Utrecht.Pijnappel, Mr. M. J. Amsterdam.Pijttersen Fzn , H. Boekhandelaar, Sneek. 3o.

R.

Ram, Mevrouw A. L. E Utrecht.Ramaker, W J. Predikant, Nieuwerkerk (in Duiveland).Ramshorst, Azn., J. van Boekhandelaar, Wormerveer.Randwijck, geb. Baronesse v. Hogendorp, Mevr. Gravinne van 's GravenhageRappart, H. M. M. Theol. stud. Utrecht.Rau, Mr. J. J E Lent.Rebel, J. M. Leiden.Reenen, G. H van Lopik.Reits, G. J. Boekhandelaar, Groningen. 2.Rensink, A A. Bo_khandelaar, Leiden.Repelaar van Driel, Mevr. 's Gravenhage.Reijnet de la Rue, P. H. J. Boekhandelaar, Amsterdam.Reijnst, J. C. Jur. stud. Leiden.Rhijn, D. W. P. van Leiderdorp.Ridder, Nlejuffrouw B. Utrecht.


Riemsdijk, Mevrouw Douairiaire A. W. G. Utrecht.Rienstra, P. J. Predikant, Veere.Rinses, T. UtrechtRoelants, H. A. M. Boekhandelaar, Schiedam. 5.Roell, Jhr. Mr. J. 's Gravenhage.Rod11, Jhr. J. W. D. 's Gravenhage.Roes, S. F. J. Leiden.Rogge, IJ. Boekhandelaar, Amsterdam. 2.Roggen, Mr. M. A. van Nijmegen.Rogghe, W. Boekhandelaar, Gent 2.Rolff, A. C. Boekhandelaar, Amsterdam. 6.Rom Colthoff, Mevr. de Wed. I. A. Gorinchem.Romeny, H. J. Theol. stud. Utrecht.Ronden, B. H. de Boekhandelaar, Amsterdam. 3.Rooseboom, H. J. Rotterdam.Rosmalen, H. F. van 's Gravenhage.Rossem, W. van Rotterdam.Rossen Hoogendijk, P. C. van Leiden.Rotterdamsch Leesgezelschap, Rotterdam.Royaardt van den Ham, Mr. W. J. Utrecht. Holl. pap.Rooijen, A. J. S. van Boekhandelaar, Utrecht. 30. I Holl. pap.Ruijs, A. J. Theol. cand. Utrecht.Ruyter, J. de Boekhandelaar, Amsterdam. 2.Rijckevorsel, E. van Jur. stud. Leiden.Rijnders, D. P. Amsterdam.

S.

Sander, J. C. Schiedam.Sasse, R. Utrecht.Schaafsma, A. Boekhandelaar, Dockum. 8.Schaepman, Dr. H. J. A. M. Prof. aan het Seminarie, Rijsenburg.Schagen van Leeuwen, M. A. Delft.Schalekamp, van de Grampel & Bakker, Boekhandelaars, Amsterdam. 14.Schaly, C. J. Leerdam.Scheefhals, H. Boekhandelaar, Antwerpen.Scheltema & Holkema, Boekhandelaars, Amsterdam. 16.Schermer, W. A. J Amsterdam.Schierbeek, R. J. Boekhandelaar, Groningen. 5.Schimmelpennink, C. J. A. Utrecht.Schimmelpenninck van der Oije, A. C. J. Baron, 's Gravenhage.Scholtens & Zoon, Boekhandelaar, Groningen.Schorn Jr., P. Boekhandelaar, Amsterdam.Schouten Czn., J. AlkmaarSchouw, J. van der Boekhandelaar, Leiden. 30.Schouwenburg, L. M. Amsterdam.Schreiner, H. 's Bosch.

NAAMLIJST VAN INTEFKENAREN.

Schreuder & van Baak, Boekhandelaar, Leiden. 2.Schrader, J. C. Boekhandelaar, Amsterdam. 3o. I Ho11. pap.Schutter, J. W. Zutphen.Schuijlenburch van Wisch, Jhr. W. L. van Huize Wisch, Terborgh.Siccama, Mr. J. H. Hora 's Gravenhage.Siccama, Mr. L. C. Hora Voorz. van het Muntcollege, Utrecht.Sigtenhorst, A. J. van den Boekhandelaar, Deventer.Sillem, J. G. Amsterdam.Six, Jonkheer Mr. W. 's Gravenhage.Slangen, J. H. Haarlem.Slothouwer, A M. Boekhandelaar, Amersfoort. 8.Sluijter, A. W. R. 's Gravenhage.Smeth, Th. de Jur. stud. LeidenSmissaert, W. E. J. Amsterdam. Holl. pap.Smit, J. Amsterdam.Smit, J. Amsterdam.Smits, J. C. J. Gep. Gen. Maj. 0. I. leger, Komtn. kol. mil. invaliedenhuis

to Bronbeek, bij Arnhem.Snijder, F. W. J. G. Leiden.Sombeek, P. N. Boekhandelaar, Zaandam. 2.Someren, A. E. C. van Boekhandelaar, Zutphen. 5.Somerwil, P. Boekhandelaar, Leiden. I3. I Holl. pap.Son, H. J. A. van Utrecht.Sorgen, Mej. M. A. E. J. van Utrecht.Spanjaard, H. Boekhandelaar, Steenwijk. 5.Sperma Weiland, M. A. Leiden.Spruijt, Amersfoort.Spruijt, Mej. A. M. Utrecht.Spijker & Zn., Wed. J. C. Boekhandelaars, Amsterdam. 2.Stadt, A. van de Boekhandelaar, Haarlemmermeer. 3.Stam, J. Directeur der Staats-Loterij, 's Gravenhage.Steeden, H. G. van Boekhandelaar, Hellevoetsluis.Steenmeijer, J. Boekhandelaar, Middelburg. 5.Stemberg, Dr. N. J. A. C. Rotterdam.Stenfert Kroese & van der Zande, Boekhandelaars, Arnhem. 14.Stockum & Zn., W. P. van Boekhandelaars, 's Gravenhage. 3o. I Holl. pap.Stokhuijsen, W. Boekhandelaar, Gorinchem 5.Storm Lotz, D. J. P. Boekhandelaar, Rotterdam. 5.Swaan, J. W. & C. F. Boekhandelaars, Arnhem. 8.Swinderen, Jhr. Mr. 0. Q. van Groningen, Holl. pap.Swinderen, Freule A. A. de Marees van Groningen.Swinderen, Freule G. J. J. de Marees van NijmegenSijpensteijn, Douairiaire van 's Gravenhage.

T.

Tacoma, H. J. Witmarsum.Tadema, T. N. Leiden.


Taken, B. Winschoten.Talma Stheiman. Leiden.Tak van Poortvliet, Mr. 's Gravenhage.Testas, P. H. (Voor de Leesvereeniging voor Poezie en Proza.) Amsterdam.Tets, Jhr. J. van 's Gravenhage.Tets, Jhr. J. H. F. van 's Gravenhage.Tertholen, j. J. van Leiden.Thiel, J. F. van Enkhuijzen.Thieme, H. C. A. Boekhandelaar, Nijmegen. 30.Thieme & C°., W. J. Boekhandelaars, Zutphen. 5.Thone, Mej. M. E. Haarlem.Thooft, Herm. H. Notaris, Rotterdam.Tichler, J. J. P. Leiden.Tielkemeijer, J. H. Boekhandelaar, Amsterdam.Tjeenk Willink, H. A. Boekhandelaar, Arnhem. 5.Tjeenk Willink, L. W. H. Zutphen.Tjeenk Willink, W. E. J. Boekhandelaar, Zwolle.Tonsbeek, H. G. Theol. stud. Utrecht.Tromp, M. H. Woudsend.Tuerenout, J. Amsterdam.Tusot, J. M. 's Gravenhage.Tussenbroek, H. van. Boekhandelaar, Wageningen.Tuuk, M. van der Leiden.Tuijll van Serooskerken, Mr. W. R. Baron van 's Gravenhage.Tijl, Erven J. J. Boekhandelaars, Zwolle.

U.

Ubbink, H. G. Utrecht.Uilkens, W. J. Boekhandelaar, Groningen.Usener, Mej. D. Nieuwendijk.

V.

Vaillant, Dr. C. J. Schiedam.Vegelin van Claerbergen, Jhr. J. K. Burgemeester van Hemalumen, Olde-

phaert en Nordwolde, Koudum.Velde, H. van de Leiden.Velden, Mejonkvrouw van der Utrecht.Velden, Jhr. Mr. B van den 's Gravenhage.Veldhuijzen, K. H. Amsterdam.Velleman, E. F. P. Architect, Antwerpen.Velzen Jr., S. van Boekhandelaar, 's Gravenhage. 14.Ven, L. C. van de Almkerk.Verdonk, Mejuffrouw W. Utrecht.Verheul, Jhr. M. C. A. 's Gravenhage.Verheij, A. Th. Theol. stud. Utrecht..

NAAMLIJST VAN INTEEK ENAR EN.

Verhoeff, A. Monster.Verhoeff, Ds. J. C. Utrecht.Verloren van Thermaat, Mr. P. Utrecht.Vermande, Gebrs. Boekhandelaars, Hoorn.Veth, P. J. Hoogleeraar, Leiden.Viehoff, J. T. 's Gravenhage.Vieweg & Zn., C. A. Boekhandelaars, Nijmegen.Vink, A. de Groningen.Vinke, J. Theol. stud. Utrecht.Viruly van Vuren & Dalem, Mr. Jr. Vuren.Vis, C. C. W. Utrecht.Visch, C. Utrecht.Visser, H. M. de 's Gravenhage.Visser van IJzendoorn, Mevrouw de Wed. Gorinchem.Vladeracken, G. P. van Controleur, Hoorn.Vlamingh Kiebert, Mevrouw J. W. Utrecht.Vlerk, J. van den Onderwijzer, Utrecht.Vliedt, Mej. J. E. van 's GravenhageVliet, Dr. J. van der Zalt-Bommel.Vliet, Mej. W. J. J. van der Elswouthoek to Overveen.Vloten, Dr. J. van Bloemendaal.Vlugt, J. J. van der Theol. stud. Utrecht.Voermans Jz , P. Rotterdam.Vollenhoven, Mr. J. Messchert van Amsterdam.Voogt, G. G. de Boekhandelaar, Breda. 2.Voorhoeve, H. P. A. Rotterdam.Vorstman, P. H. Amsterdam.Vos, G. N. 0. de Utrecht.Vosmaer, G. C. J. Leiden.Voute, Dr. A. Amsterdam.Voute, C. Utrecht. Holl. pap.Vries, Mr. A. de Amsterdam.Vroeg, P. A. NaaldwijkVrolik, Dr. G. Rotterdam.Vrijberghe, Jhr. Mr. J. W. C Brummen.Vijver, Ds. J. C. de Scheveningen.

w.Waanders, J. M. W. Boekhandelaar, Rotterdam.Waanders, J. M. W. Boekhandelaar, Zwolle.Wabeke, C. Wemeldinge.Wagtendonk, A. J. van Med. Stud. Leiden.Walter, A. J. 's Gravenhage.Walther, C. L. 's Gravenhage.Waltman Jr., J. Boekhandelaar, Delft. 2.Wassenaar van Catwijck, Mevrouw Baronesse van 's Gravenhage.Wedding, Albert Boekhandelaar, Middelburg. 2.


Wedding, J. Boekhandelaar, Harderwijk. 5.Weede, Mevrouw Douaireire van Utrecht.Weede, Mevr. Douair. Baronesse van Hangest d'Yvoy van Nijkerk.Weede, Freules van Utrecht.Weede van Dijkveld, Jhr. E. van Utrecht.Weevers, J. W. Rotterdam.Weezenbeek, J. van Boekhandelaar, Rotterdam.Weinbeek, J. A. Boekhandelaar, Rotterdam.Weissenbruch, L. A Amsterdam.Welter Jr., W. L. Predikant, Bunnik,Wenk, W. Boekhandelaar, Rotterdam. 8.Werker, W. M. J. Hoofdboekh . R. Spoor, Utrecht.Wermeskerken & Zn., Wed. D. R. van Boekhandelaars, Tiel. 5.Werp, H. van der Theol stud Kampen.Werst, J. J. Hulponderwijzer, Leiden.Wertheim, A. C. Amsterdam.Wester, J. G Boekhandelaar, Leeuwarden. 6.

Westerman & Zoon, M. Boekhandelaars, Amsterdam. 5.Westhoff, Ds. J. P. G. Amsterdam.Weijden, JPzn. H. van der Amsterdam.Wiarda, J. J. Boekhandelaar, Sneek. 6.Wiggerink, L. J. Leiden.Wiggers van Kerchem, G. C. C. Leiden.Wilkens, F. Boekhandelaar, Groningen.Willemsen, J. A. Boekhandelaar, Zutphen. 14.Willet, A. Amsterdam. Holl. pap.Willink, A. F. Amsterdam.Willink van Bennebroek, Jhr. Mr. G. Bennebroek. Holl. pap.Wilterdink, D. J. Boekhandelaar, Deventer. 5.Wintgens, Mr. W. 's Gravenhage.Wit, G. de. Ambtenaar Holl. Spoor, Utrecht.Wit, P. de. Nieuwediep.Witte, H. C. B. Amsterdam.Witte, J. J. C. Amsterdam.Wolfswinkel, C. W. Utrecht.Wolterbeek, R. Daniel Amsterdam.Wolters, J B Boekhandelaar, Groningen. 14.Wolvekamp, H. H. RotterdamWurfbain, Prof. C. L. Amsterdam.Wijbelingh, H. Arnhem.Wijk, P. van Amsterdam.Wijnmalen, Mr. J. 0. Leiden.Wijnperse, A. v. d. Hoofdonderwijzer, Bergen op Zoom.Wijt & Zonen, M. Boekhandelaars, Rotterdam. 8.

IJ.

Yperen, P. J. van Leiden.

NAA_MLIJST VAN INTEEKENAREN.

Z.

Zalsman, G Ph. Boekhandelaar, Kampen.Zandijk, G. W. Amsterdam.Zip Jr., W. J. Middelburg.Zwart, J. de Moordrecht.Zwaan, F. J. de Boekhandelaar, 's Gravenhage. 6.Zweeden, P. van Groningen.Zweep, P. J. van der Leiden.

NICOLAAS BEETS.

DICHTWERKEN.

Stoomdrukkerij

Loman, KirIerger & ran liesteren

Amsterdam.

DICHTWERKENVAN

NICOLAAS BEF,TS,

I 8 3 0- I 8 7 3.

VOLLEDIGE UITGAVE, NAAR TIJDSORDE GERANGSCHIKT EN HERZIEN.

EERSTE DEEL,

40-

AMSTERDAM,

W. H. KIRBERGER.1876.

amerarIII

c eX7-z_

aeZ4

INHOUD.

VOORSPEL.Bladz.

Bij den dood van Vrouwe Bilderdijk 5.Wenschen 7.Het Maartsch viooltje 7.Aan een vondeling 9.Loon naar werken 14.Ossian aan de zon 14.Colma 16Mijn eerzucht l8.Maria op den Kruisberg 19.Zwijgen 23.Troosten 25.Grafgebloemte 26Raad 27.Eer 28Lizette 28Bruiloftsbeurtzang naar Catullus 31.Bij een graf 33.Aan de starren 35.Rijmelarij 37.Verjaarverzen 41.Ada 44.Stil is de nacht. 45.Zangstukje 46.De gondelier. 47.Budder's grafschrift 49.Liefde 49.Echte moed 5o.Aan Serena 51.Aan Miranda 54.Schroom 58.

6 INHOUD.

Bladz.NAAR WALTER SCOTT.

De laatste Meistreel 63.Vaderlandsliefde . 66De Harp 68De Kavalier 69,Verveling 70.Het ergste 72.Ridder Kuno 73-Lied van Annot Lyle 79-De Sint-Jans Nacht 80.Het Meisje van Toro 88.Heiltrude 90.Elsjes gelofte 91.Rebecca's lofzang 92't Viooltje 93•Aan Brigitta 94-Elk zijn wijs 95.Fingal .; grot 97.Dochtertrouw 98.Als de zanger sterft 99.Serenade 100.Pib'roch van Donald Dhu 101.

NAAR LORD BYRON.

DE GEVANGENE VAN CHILLON 107.MAZEPPA 129,PARISINA 159.FRAGMENTEN.

Uit Lara 187.» den Treurzang over Sheridan's dood. 188» Don Juan.

Julia's afscheidsgroet 189.Minnes mart 190.Begoocheling 191.

Tasso's klaagzang 191.» Childe Harold (De Zee) 193'

JOODSCHE ZANGEN.In schoonheid wandelt ze 197.De harp des mans naar 's Heeren hart 198.Weet in die hooger, reiner sfeer 198.De steenbok 199.Ween over 't yolk 200Jordaan! uit u 201.Jeftha's Dochter 201In voile schoonheid weggerukt 202.t Wordt nacht in mij 203.

Ik zag u weenen 204.Uw leven vlood 204

INHOUD. 7

Bladz.Sauls Lied voor zijn laatsten strijd 205.Saul 206 Alles is ijdelheid 207.Als cloodskou door dees leden vaart 208 Belzazar's Gezichte 209.Zon van den slapeloozen 210

Was mijn hart zoo ontrouw, enz 211 Herodes' jammerklacht over Marianne 211

Op den dag der verwoesting van Jeruzalem 212 Bij de wateren van Babylon, enz 213.De verdelging van Sanheribs leger 214.Uit Job 215.

VERSCHEIDENE GEDICHTEN.Aan Maria 219.

0 Heerlijk, heerlijk zij het oord 22o

Herroep hem niet 221 Gij weenen bij mijn graf 223.Afscheid 224Aan Thyrza I. 225. II. 227.Euthanasia 228.

Ook gij bezweekt Turksch lied Op de vraag: hoe ontstaat de liefde Zangcoupletten

231.233.

234-235.

Aan den Vader eener H. Nonne 236

Niemand onder duizend schoonen 237.

Vaar gij wel 238.

De Droom 240.

Aan Augusta 245•Aanteekeningen 247.

EEN WOORD OVER LORD BYRON 'S POEZIE 251.

JOSE, EEN SPAANSCH VERHAAL 271.

Aan Serena 275 •Jose 279,Aanteekeningen 303.

Aan den Dichter J. v. Walre 304.DE MASKERADE. EEN GEDICHT 305.

KUSER, EEN VERHAAL 331-Aan mijn vriend J. P. Hasebroek 333 .Kuser

339.Aleide

348.Bertha 353•

Willem

362.

Liefde 369.

Aanteekeningen 377-

8 INHOUD.

Blade

MANNEKENS IN DE MAAN. Een Eendje 391.GWY DE VLAMING. EEN VERHAAL 403'

Aan Jonkheer Cornelis van Foreest 407.Voorzang 409.Machteld . 414Gwij 423.Mara 441Aanteekeningen 446.

VAN DE KLEINERE GEDICHTEN

DE EERSTE REGELS ALPHABETISCH.

Bladz.

A ch, waarom draagt gij, jong en schoon 54.Als donkre tegenspoeden 23.Als doodskog door dees leden vaart 208.Als om den hoogmoed af te wijzen 97.Als 't laatste gloren van den stillen zomeravond 188.Als 't viooltje in 't lindelommer 93•

Bestaat er mensch, zoo dood van hart 66.

ID aar is een zielsgesteldheid, aan ons alien 70.Daar pronkt gij weer in tal en pracht 35-Daar toog een geest voorbij mijn aangezicht 215.Daar zijn voor menschelijke zielen 98.De aarde kan Been vreugde geven 235.Dees kus, melieve! van uw mond 224.

De harp des mans naar 's Heeren hart 198.

De nacht verdwijnt; de mist die berg en woud omhult .. . . 187.

Den Bard, wiens fiksche zang den geest der oudheid . . 304.Der Waarheid trouw te zijn, als heilig boven alien 28.De schoonheid slaapt, de liefde waakt too.

De steenbok springt met vrije borst 199.De tooverrede heeft geboden 2o6.De weg was lang, de wind was koud 63.Die Niets heeft, ditigt naar Jets met wenschen en gebeden . 7.

Een heimlijke aandrift, met het leven 95Een worstling nog, en wat mij griefde 227.

Eischen God en mijn natie mijn bloed 201.

En de Assyrier kwam af, enz 214.

10 VAN DE KLEINERE GEDICHTEN

Geen steen bedekt uw graf en zegt Gelukkig zijt gij, en 'k gevoel Gij weenen bij mijn graf? Vriendin

H erroep hem niet voor mijn gedachten

Bladz.

225.219.223.

221.Het is nacht; ik ben angstig, verlaten, alleen i6.Het snoer dat 'k gaf, was schoon en blonk 233.Het was een beeldschoon kroost, dat ons de hemel gaf. 236.Het zonlicht daalde op Toro's meer 88Hier ligt een schoone knop geveld 33.Hoe! - zou een rijmlaar aan een feestdisch zitten kunnen 41.Hoor wat Elsje van de Zaan 91.

Ik zag hem nooit te voren 28.lk zag u weenen; schoon en klaar 204.Indien mijn zorg de plant, die opwies in mijn gaarde . 333.In voile schoonheid weggerukt 202In schoonheid wandelt ze, als de Nacht 197.'t Is aan d'avond, Jongelingen! enz 31.Is de middag mijns levens geweken 245.'t Is zoet de blonde lok op 't voorhoofd glad te strijken . 58.

J ordaan ! Uit u drenkt Amalek zijn kemelen; 201

Koele Redeneerder 25.Krijgren en hoofdlién! Zoo slagzwaard of speer 205.

Liefde lokt een zoet geluid Luister, lieve Gondelier?

49.47.

M acht, wijsheid, rijkdom, liefde, roern 207.Men zegt mij 't is beslist! enz. 189.Met een lachjen op 't gezicht 9.

Neen, noem 't niet dwaas; hij dwaalde niet 99-Neen, 't is niet voor de koude do6n 26.Niemand onder duizend schoonen 237.Nog grauw was de scheemring 69.Nog lacht ons beiden, u en mij 51.Nu bloedt reeds, Mariamne! 't hart 211.

Gij, die daar rolt aan den trans, enz 14.O Heerlijk, heerlijk zij het oord 220.O Liefde! o Roem! wat is uw flonkrend wemelen 191.0 Min! wat is het op deze aarde, dat 190.'t Ontstaan der »liefde"? 0 waarom nu 234.Ontzie u niet de waarheid voor te staan 14.Ook gij bezweekt. - Gij jong en schoon 231.Ook gij, Maria! gij op 't schriklijk Golgotha! 19.0 zeg niet, melief! zoo bedrukt van gelaat 94.

DE EERSTE REGELS ALPHABETISC H. II

Bladz.

Pib'roch van Donuil Dhu Tor .

R ol, Oceaan, uw donkre golven uit 193.Scherp is het oog van wie voor liefde blaken

90.

Schoon de weidsche vederbos

50.Stil is de nacht, en lieflijk blinkt de maan

45.

Toen 't yolk, in Abram uitgelezen

92.Treurt, Negen Zustren, treurt! Treurt Heliconiaden 5-

U heb ik steeds en hartlijk lief gehad 275.Uit Bohemen's oude dagen zinge ik u een waar verhaal 73.Uw leven vlood, uw naam werd groot 204.Uw lok is zwart, zwart zijn uw wenkbrauwbogen 44-

Vaak heb ik van drift, vaak van liefde geblaakt 49.Vaar gij wel, en moet het zijn, voor immer 238.Van den top des laatsten heuvels, enz. 212.Van mijn eerste kinderdagen, enz 68.Van zijne Satrapenstoet 209.Vroeg zit de Heer van Smaylho'm op 80.

Waagt gij 't uit to spruiten 7.Waart gij laag als ik in stand 79.Wanneer, 't zij vroeg of laat 228.Was mijn hart zoo ontrouw enz 2II.Wat heft ge uw pas ontloken knop 46.Wee der bark, als haar zeil is verscheurd 72.Ween over 't yolk, dat weende a-an Babels stroom 200Wees wijs, bedwing u zelf, enz 27.Weet, in die hooger, reiner sfeer 198..Woorden door den mond. gespeld 18.'t Wordt nacht in mij. 0 breng terstond 203.Wij leven tweevoud: — slapen ook is zijn 240.Wij zaten neder bij de stroomen 213.

Zon van den slapeloozen! droeve ster 210.Zoo menig jaar! Dat knakt de kracht in mij 191.Zoo veel Het filomeel-gekweel 37.

VOORSPEL.

— Haec nostris spectentur ab annis.

VIRGILIUS.

Wat hier, onder den titel van Voorspel, in de eerste plaatsgegeven wordt, is, behoudens meerdere of mindere latere herziening,

het werk van den aankomeling, op zijn zestiende, zeventiende,

achttiende levensjaar. Men kan er uit zien waar de smaak, het

hart, de neigingen heen willen, en ook een weinig wat zich jeug-

dige overmoed en voorbarige wijsheid vermeten.

Het eerste hier voorkomende stukje is metterdaad het oudste

van degenen, die ooit van mij gedrukt zijn. Het verscheen in den

Muzen-Almanak voor 1831, waar Immerzeel zoo goed was het,

niet zonder een woord van aanmoediging, aan zijn Levensbericht

van haar, wie het gold, aan to sluiten. De overige, met uitzon-

dering van een enkel, dat hier voor het eerst verschijnt, vonden

destijds in onderscheidene jaarboekjes en tijdschriften eene plaats.

"4,

BIJ DEN DOOD

VAN

VROUWE KATHARINA WILHELMINA BILDERDIJK,

geb. SCHWEICKHARDT.

Treurt, Negen Zustren, treurt! Treurt Heliconiaden!Stelt op een sombren toon het nokkend lijklied in,

Trekt uit het starrenkleed, rukt af de feestsieraden !Gij telt een priesteres to min.

Treur, Maagd van Neerland, treur en doe uw tranen vloeien!Zet af, zet af de kroon, die om uw lokken sluit !

Met tranen moet gij haar besproeien;Een schoone parel viel er uit.

En gij, mijn Sparengod, meng tranen met uw wateren;Verberg in damp en mist 't met Het gekroonde hoofd !

Verbied, langs Haarlems wal, uw golven 't vroolijk klateren;Zij is van 't schoonst sieraad beroofd.

Ach, Neerlands Sapho! moest ge uw laatsten adem geven ?Verstomde uw zilvren stem, uw zacht en troostlijk lied ?

Wie doet een toon als d' uwe' in Nederland herleven?Uw wederga bezit het niet.

Had, wreede Dood ! deze aard geen andere offers over,Veelmeer den nekslag van uw gruwbaar zeissen waard ?

Waarom, koelbloedig menschenroover,Verdienste niet gespaard?

6 BIJ DEN DOOD VAN VROUWE K. W. BILDERDIJK, GEB. SCHWEICKHARDT.

Zoo moet dan ramp bij ramp zich op uw hoofd vergaren,

Homeer van Nederland, verzonken in 't vcrdriet !

Neen! 't Noodlot spaart uw grijze haren,

Uw groenbekransten schedel niet.

Het rukte u, keer op keer, een dierbaar kroost van 't harte;

Nog slechts cen enkle telg verheugt uw ouderdom;

Uw gade bled uw troost, verzachtendc al uw smarte

De hemel eischt dien schat weerom.

Wat vraagt men dan, waarom zoo dof uw snaren klinken,

Waarom zoo'n sombre toon van uit een speeltuig klimt,

Dat steeds de tranen heeft te drinken,

Waarvan uw oog bestendig glimt ?

Ook wij beweenen haar.... Wat zeg ik ? Haar beweenen,

Die met het englenkoor de gouden citer slaat,

Van heldren hemelglans omschenen,

In hagelblank gewaad ?

Neen! wij beweenen ons, ons smartelijk verliezen,

0 Dichteres, te vroeg aan ons, aan de aarde ontrukt !

Nog ruischt uw zachte toon door Spaarne's grijze biezen,

En houdt ons hart verrukt.

Bewaar, o Nageslacht, den naklank van die tonen,

Zoo lieflijk voortgebracht uit godgewijde harp;

Hang aan haar grafcipres steeds versche lauwerkronen,

Strooi bloemen op haar terp !

Als gij, verrukt, gedenkt aan 't roemrijk dichtrenwonder,

Die uw Alceus was, Alceus en Pindaar,

Hoor nooit naar 't raatlen van zijn „do_nder",

Of denk aan hare „Aeoolsche" snaar.

Haarlem, April 1830.

* Zie Bilderdijk : »Sapho en Alceus. Aan mijne Egade." Krekelzangen, I. 131.

HET MAARTSCH VIOOLTJE. 7

WEN SCHEN.

Die Niets heeft, dingt naar Jets met wenschen en gebeden;Die Iets heeft, haakt naar Meer; naar Veel, die Meerder heeft;

Die Veel heeft, is nog 't minst tevreden,Maar had graag Alles wat de wijde wereld geeft.

Zoo blijft een rustloos menschdom jagenEn troost zich zorgen en gezwoeg,

In plaats van naar 't geluk te vragen,Dat in dat woordje schuilt: GENOEG.

1830.

HET MAARTSCH VIOOLTJE.

.-..."....".-1W-n-n

Bene qui latuit bene vixit.OVIDIUS.

Waagt gij 't uit te spruiten,Bloem van zacht fluweel ?

Durft gij 't knopje ontsluiten,Rondzien op uw steel?

't Purpren hoofdje wagenAan de gure lucht,

Voor geen hagelvlagen,Voor geen storm beducht ?

8 HET MAARTSCH VIOOLTJE.

Hoor ! 't Noordwesten zwatcltOm den top van 't duin ;

't Dor gebladert rateltAan der eiken kruin ;

Dikke doode takkenBreken voor zijn kracht ;

Zal uw steel niet knakken,Nog zoo jong en zacht?

Neen, gij vreest zijn woede,Telt zijn gramschap niet,

Veilig in de hoede,Die uw standplaats biedt.

Op den top te pralenStelt aan 't noodweér bloot ;

In de stille dalenIs 't gevaar niet groot.

Wie zou u niet minnenOm uw gullen spoed ?

BloemenkoninginnenMissen uwen moed,

Blijven diep gedokenIn haar wintergraf:

Gij, voor haar ontloken,Wacht ze, bloeiende, af.

Aan geen gure vlagen,Buien vroeg en laat,

Mag het hoofd zich wagen,Daar een kroon op staat.

Zacht gebloosde wangenZijn te teer, te fijn,

Om van kon bevangenEn verkleumd te zijn.

Om met glans te pralenBoven al wat bloeit,

Hoeft men zonnestralen,Waar de Kreeft van glocit.

Dit is 't lot der Grooten.In een minder rang,

Heeft men zoo veel notenNiet op zijnen zang.

AAN EEN VONDELING. 9

Toch weet ge elk te boeienDoor uw zedig schoon;

Uw verscholen bloeienHeeft zijn eigen loon;

Lage staat maakt veilig;Needrigheid geeft moed;

Allen braven heiligIs een Stil gemoed.

Wet hem, die uw voorbeeldSteeds voor oogen heeft,

Zich gelukkig oordeeltDat hij needrig leeft;

Niet wenscht uit te steken,Op geen lof belust;

Hem zal nooit ontbrekenLiefde, Vrede, Rust.

1831.

AAN EEN VONDELING.

IViet een lachjen op 't gezichtHuppelt gij, onnoozel wicht,

Vroolijk rond en plukt u rozen;Onschuld doet uw koontjes blozen,

Daar de vreugde door haar gloed't Vriendlijk oogje u tintlen doet!

Onbewustheid van uw lotGunt u 't onvergald genot,

Dat slechts kindsheid doet genieten;Laat die bron dan niet vervlieten;

Boet uw zucht naar vreugde en spel!Eenmaal toch vergaat ze u wel.

IO AAN EEN VONDELING.

Volg, in 't wijd gebied der lucht,Bonte vlinders in hun vlucht ;

Juich, bij 't vroolijk bloemengaren,Luide met de kinderscharen —

Jongen ! neem den tijd te baat,Eer u lust en vreugd vergaat.

Nog bemerkt gij d'oogblik niet,Die in deernis op u ziet,

Als gij met uw makkers huppelt ;Nog den traan niet, die er druppelt

Op uw voorhoofd, als ge ons naakt ;Nog den zucht niet, soms geslaakt,

Als we uw argloos juublen hooren,Of ge, tot geluk geboren,

Tot genot werd opgevoed,In der weelde zonnegloed !

Eenmaal, eenmaal, vroolijk wicht!Wordt de blinddoek afgelicht,

Die u lang gelukkig maakte :Al de blijdschap, die gij smaakte,

Al uw weelde, vreugde en lustWordt in tranen uitgebluscht.

't Lachje, dat uw lippen plooit,'t Blosje, dat uw wangen tooit,

Zal besterven, en nadezenU de juichtoon vreemder wezen,

Vreemder aan uw jonglingshart,Dan op heden boezemsmart.

Als uw oogen opengaan,Dan verstaat gij wis dien traan,

Door 't meewarig oog vergoten,Dan dien zucht, der borst ontschoten,

Die uw weedom voor-beseft —Dan verstaat gij 't, als 't u treft.

Ach, met tranen op de wang,Bleek van weenen, bloode, bang

Om een wereld te begroeten,

AAN EEN VONDELING. II

Waar hij schaars een hart ontmoetenMag, dat heel zijn nood verstaat,Treurt de Wees in 't rouwgewaad.

Knaapjen, als die Wees zijt gij,Maar rampzaliger dan hij ;

Beide mist ge een teedre Moeder,Beide een Vader en Behoeder,

Beide wat de liefde geeft,Die in 't hart van Oudren leeft.

Maar met dankbaarheid in 't hart,Stelt hij, in zijn stomme smart,

Nog zich 't moeder-beeld voor oogen ;Schoon tot schreiens toe bewogen,

Gist hij nog met boezemlustHoe haar mond hem heeft gekust;

Hoe haar borst hem heeft gevoed;Hoe haar hand zijn schreên behoed;

Of verbeeldt zich nog een VaderAls zijn Leidsman, als zijn Rader ;

En van kindermin bezield,Ligt hij op hun graf geknield.

Gij ? Helaas ! ook dit genotWeigerde u 't hardvochtig lot.

Hemel! 't is niet in to denken,Hoe 't uw kindervreugd zal krenken,

Als gij naar uw Ouders vraagt ....En zich geen aan 't antwoord waagt.

Als gij, aan u zelven vreemd,Naar uw waren naam verneemt,

En als zij, die u verplegen,Angstig, huivrende en verlegen,

Met den blik omlaag gewend,Zeggen — dat u NIEMAND kent.

Ach! hoe vreeslijk zal dat woord,Wordt het eens door u gehoord,

In uw boezem wederklinken!

I2 AAN EEN VONDELING.

Hoe een wereld u ontzinken,Waar dit vonnis voor uw hartDuidlijk uitgesproken werd :

„Neen! een sterframp is er niet,„Maar een gruwel hier geschied !

„Die de teerste banden slaakte,„U tot een Verlaatne maakte;

('k Voel het hoe gij siddren zult!)„Was de HOOD niet — maar de SCHULD.

„U verstiet de moedermin;„Vreemde deernis nam u in.

„Tot uw moeders straf geboren,„Was uw schreien niet te hooren,

„Uw gelaat niet aan te zien„En — het ergste moest geschién !

„Maar, terwijl ge in lagen staat„Schimp verduren moet en smaad,

„Schamel brood met 'tranen eten,„Brast, in weelde neergezeten

„Aan zijn welvoorzienen disch,„Mooglijk die uw vader is!

„Wijl u 't lot met euvelmoed,„Met vooroordeel kampen doet,

„Voor een wereld u doet schamen,„Die, hoe nietig, hangt aan namen :

„Stijgt wellicht in rang en eer,„Dag aan dag, uw vader meer.

„O, Terwijl gij, hier beklaagd,„Daar vergeten, ginds verjaagd,

„Omzwerft op de onbillijke aarde,„Dartelt mooglijk die u baarde,

„U vergetend, voort en boet„Snooder nog een snooden gloed."

Weegt dit alles op uw hart,0 Hoe zal het van de smart

Krimpen, of in gloed gevlogen,

AAN EEN VONDELING. 13

't Vuur doen vonklen in uw oogen,Daar uw mond zich woest ontsluit,En een felle vloekspraak uit

Neen! — hoe vol uw boezem schiet,Vloek, o vloek uw Oudren niet!

't Zou de harmonie verstorenVan des hemels hoogste koren,....

Eer die wanklank werd gehoord,Liever keel en borst versmoord!

Neen, vergeef het booze werk,Eer u zelven, en wees sterk,

Toon u moedig en rechtschapen,Neem de blanke deugd tot wapen!

Waar men hoont of schimpend ziet,'t Raakt een rein geweten niet.

De Almacht, die u gadeslaat,Zij uw troost en toeverlaat.

Hij zal u tot oudren strekken!Met zijn liefdevleuglen dekken,

Die naar afkomst vraagt noch staat,En verlaatnen nooit verlaat.

1834

14 OSSIAN AAN DE ZON.

LOON NAAR WERKEN.

Ontzie u niet de waarheid voor te staan;Waar zij het eischt, moet Gij haar schild verstrekken

Zoo zal ze u ook, grijnst u de laster aan,In wederdienst, met HAREM beuklaar dekken.

1831.

OSSIAN AAN DE ZON.

(NAAR MACPHERSON.)

0 Gij, die daar rolt aan den trans, rond als het schild der Vaderen!Waar zijn uw stralen? Zon, waar is uw eeuwig licht ?

Gij komt, verwinnend held, en op uw moedig naderenVerbergt zich 't starrenheir, dat voor uw opslag zwicht;

Gij komt, — de Maan bezwijmt; en met bestorven wangenZinkt ze in 't verbeidend westermeer,Gereed haar in zijn arm te vangen,

IJskoud en siddrend neer.

Slechts gij wandelt voort op uw baan; wie kan uw loop verzellen ?Eens zwicht de steenrots, eens de forsche abeel in 't bosch;Eens fnuikt de deinende ebb' der woénde golven trots;

De Maan zelfs vliedt daar heen ! Maar wie, wie zal u vellen ?Gij zijt onwankelbaar dezelfde, gij-alleen,

Gevierd en aangebeen!

OSSIAN AAN DE ZON. 15

Als de storm zich verheft in zijn kracht, en berg en dal ontluistert,De donders rollen bij des bliksems rosrood licht,

Dan midden in 't gedruisch, bezwemen noch verduisterd,Ziet ge uit de wolken neer, een glimlach op 't gezicht.

Maar 't is vergeefs, vergeefs voor Ossiaan!Hij kan uw lach, uw lonk niet gadeslaan;

Uw flonkergloed mag voor zijn oog niet stralen;Uw blonde vlecht versiere de oostertrans,Uw voorhoofd gloei van purperrooden glans,

Als gij, gereed ter westkimme of to dalen,De poort ontsluit van 't schittrend ondergaan,'t Is al vergeefs, —. vergeefs voor Ossiaan!

Maar mooglijk is ook u (zoowel als mij, ook u!)Een tijdkring voorbestemd, en zal het uur verschijnen,Waarop ge (als ik weldra!) ook eindlijk zult verdwijnen,

0 Zon, zoo groot, zoo schittrend nu!

Dan zult ge in de wolken uw hoofd ter nachtrust nederstrekken,En sluimren waar geen dageraad

U door zijn opeisch meer zal wekken,Met nieuwe glansen op 't gelaat!

Verheug u dan, jeugdige Zon! in 't bloeien van uw jaren,Daar u noch vuur ontbreekt noch kracht;

De sombere ouderdom heeft jamm'ren en bezwaren,Is onaanzienlijk en veracht;

Hij is een Maan, die niet dan flauwtjes gloort,Beneveld door den mist, die op den heuvel zakte;

De storm van den Noordenwind huilt door de onbeschutte vlakte;De wandlaar siddert, die het hoort.

1831.

I6 COLMA.

COLMA.

OSSIAN toegeschreven.

(NAAR MACPHERSON.)

Het is nacht; ik -ben angstig, verlaten, alleen,Op den Heuvel-des-noodweers gezeten;

De stormwind giert luid langs de steenklippen heen,De waterval snort door de spleten;

Geen afdak beschut haar voor weder en wind,Die, alleen, zich ten Heuvel-des-noodweérs bevindt.

Rijs, o Maan! uit de wolken! Blinkt, starren der nacht!Om het even welk licht! leid mijn schreden!

Dat ik weet waar mijn dierbre, vermoeid van de jacht,In den arm van den slaap is gegleden,

Aan zijn zijde zijn handboog, ontspannen en los,En zijn hijgende honden rondom hem op 't mos.

Luid ruischt de stroom, nog luider bruist de wind;Hem hoore ik niet, dien mijne ziel bemint.

Wat toeft gij, Salgar! Zoon des heuvels, koom!Wie, wat belet u woord te houden?

Dit is de Rots, dit de afgesproken Boom,Waar wij elkander vinden zouden.

Mijn Salgar ! ach, waar gingt gij heen?Mijn Vader! laat mij niet alleen!

Mijn Broeder! ik wil met u vluchten!Al haat en verachtMijn geslacht uw geslacht,

Wij hebben van elkaar geen bittren wrok te duchten.

C 0 L M A.

Daar breekt de maan door. Hoe glinstert het dal?Klaar toont de steenklip haar aschgrauwe koppen.Maar geen gedaante verschijnt op de toppen;

Geen voorgesprongen hond meldt dat hij naadren zal!

En Colma blijft alleen.

Maar wie zijn dezen,Op 't gindsche heivlak uitgestrekt?

Ach Salgar, ach mijn Broeder, zoudt gij 't wezen?Geeft antwoord !... Maar gij zwijgt; geen roepstem die u wekt!Dood zijt gij! 't Weerzijdsch zwaard met weerzijdsch bloed bevlekt!

Mijn Broeder! deedt gij Salgar vallen ?Mijn Salgar! heeft uw hand mijn Broeder neergeveld?

Gij beiden waart mij dierbaar boven alienWat zegge ik best, dat uwen lof vermeldt?

Schoon waart gij Tangs de bergen,Mijn Vriend! ja, onder duizend schoon

En gij, verschriklijk in den strijd,Mijn Moeders Oudste Zoon!

Spreekt, zonen mijner liefde!Spreekt nog een enkel woord !

Ach, hoort toch! — Maar gij hoort mij niet,En zwijgend slaapt gij voort.

Ach, zwijgen zult gij, zwijgen,Voor eeuwig zwijgen; koud

Als steen zijn deze schoudren reeds,Die 'k in mijn armen houd. —

Welaan dan, van de klippen,Van 't hoogste berggevaart,

Spreekt afgescheiden Geesten, spreekt !Gij vindt mij onvervaard.

Waar gingt gij om to rusten?Waar zoek ik u? Wat kloof,

Spelonk of berghol koost gij uit?Helaas! Ook gij zijt doof.

Geen stem kampt met de winden,Geen antwoord, half gesmoord,

Verneem ik; maar de regen plast,En 't noodweer buldert voort.

18 MIJN EERZUC HT.

Hier zit ik dan te weenenEn wacht den morgen af.

Gij vrienden van de dooden,Delft dezen dooden 't graf.

Maar laat het open; Colma komt;Haar leven is een droom --

Ook zij, ook zij wil rustenAan dezen zelfden stroom.

Als dan de nacht zal dalenOp heuveltop en dal,

Als Tangs de barre heideDe stormwind varen zal,

Dan zal zij op de hoogte staanMet jammerklacht op klacht.

De jager hoort het in zijn stulp,En siddrend geeft hij acht.

Toch hoort hij 't lied ten ende,Want lieflijk is de toon,

Gelijk gij beiden lieflijk waart,Mijn onvergeetbre do6n!

1832. Later geheel overgewerkt.

MIJN EERZUCHT.

Woorden door den mond gespeld,Verzen op 't papier gesteld,

Tonen die de snaar doen beven,Alles heeft waardij of nietNaar de bron waaruit het vliet,

En de rest is mij om 't even.

Prees de gansche wereld mij :„Schittrend is zijn poezy !

Heerlijk vloeien zijn gezangen!"'t Waar mij eers en lofs te min.

Dezen wil ik slechts erlangen:„Heel zijn harte klopt er in."

1832.

MARIA OP DEN KRUISBERG. 19

MARIA OP DEN KRUISBERG.

*-•

Ook gij, Maria! gij, op 't schriklijk Golgotha!Opdat uw oog een blik op 't bitter lijden slaDes Heil'gen, dien uw schoot (driewerf gezegend!) baardeTot lust der heemlen en tot zegen voor heel de aarde.Hoe juichte uw teeder hart van moederlijken trots,Hoe blonk uw oog van vreugd, terwij1 een zachte blosUw wangen sierde; ja, hoe trilden al uw ledenVan hooge weelde, toen ge uw dierbren, aangebeden,Aanbiddenswaarden zoon, door 't blij JeruzalemAls Vorst en Leeraar zaagt begroeten; toen men hemMet loovren strooide, toen de bladerkroon der palmenZijn weg bespreien moest bij 't luid hozannagalmen,Daar 't needrig lastdier zijn gezegend lichaam droeg,En hij, met englenblik, 's yolks geestdrift gadesloeg.Geen juichtoon klonk toen, en Been loover liet zich spreienDoor opgetogen grijze of lieve maagdenreienOf jongelingen, wie zijn leer verrukte en totIn 't hart drong, als die van een Heil'ge, van een God,Of, teedre Moeder ! 't was voor U ook. HemelweeldeDoorgloeide uw stil gemoed, dat zooveel eere streelde,Gebracht aan d'Eerstling, dien uw boezem zoogen mocht,Wien gij door bloed, door liefde, en eerbied waart verknocht.Geen engel smaakte er ooit volmaakter zalighedenDan gij. En nu ? ..... Helaas! Het rouwkleed om de leden,Ziet gij dien Een'gen weer, zoo feestlijk korts begroet;_Maar hemel! in wat staat ? Bleek, lijdende, en bebloed!Hoe hadt gij kortlings aan zijn englenleest gehangen,Hoe mocht uw moederarm den teedren zoon omvangen,Toen hij 't gedruisch ontging en inkwam tot uw huis,En ge aan zijn boezem vloogt... En nu, omvat ge een kruis !Een kruis, Maria! Hef, ach! hef den blik naar bovenDaar, daar hangt Jezus; daar uw zoon; kont gij 't gelooven?Daar hangt uw Meester, uw Messias, droeve! daarGods Gunstgenoot, Gods Eengeboorne! Zie hem!

10 MARIA OP DEN KRUISBERG.

Maar

Zij ziet hem niet. Zij kwam ten kruisberg opgevlogen,

En blikte woest in 't rond. Helaas, het was geen logen !

De boosheid zegepraalde en juichte. Ai mij ! Haar zoon

Hing aan 't afzichtlijk kruis voor 't gansche yolk ten toon.

Zij gilde 't uit, vloog naar dien kruispaal heen en strekte

Haar armen uit naar hem, dien zij maar half ontdekte.

Daar hangt hij, doodsbleek, met gebogen hoofd. Zijn haar

Bezweet en klevende aan zijn schoudren ; ieder aár

Gezwollen; loodblauw om de slapen, om de lippen,

En om den gorgel Ach ! geen zucht mag hem ontglippen,

Geen ademtocht, of 't is aan 't hijgen van die Borst

En 't slinken van die zij bemerkbaar! Bloed bemorst

Zijn handen, druipende met niet dan trage droppen

Langs 't kruishout af. Zij ziet; haar hart houdt op te kloppen;

Zij staat versteend ; haar blik staart roerloos naar omhoog ;

Haar arm beweegt zich niet; het schemert voor haar oog ;

De kracht begeeft haar; halfbewust en halfbezwemen,

Schijnt zij met d' arm den paal nog in bezit te nemen,

Waar heel de schat, dien ze eens heeft onder 't hart getorst,

Aan hangt, en vallend' drukt ze 't kruishout aan haar borst.

Beklaaglijk ligt ze daar, met ingezonken oogen,

't Reeds grijzend haar ontsnoerd om 't hoofd. 0, wordt bewogen,

Gij huichlaars! die, vervreemd van deugd en plicht en God,

De vleklooze onschuld doemde en haar in 't leed bespot!

Hier ligt een Moeder, hier, van zielesmart bezweken ;Laat al de menschlijkheid, uw borst nog oovrig, spreken,

En voel een oogenblik de deernis in uw hart!

Ook gij hebt moeders, of gij hadt ze. Zie de smart

Van deze ; zie haar 't lijf rondom den kruispaal wringen !

0, wat ooit schriklijk was voor 't hart van stervelingen,

Een schrikbrer lot, een gruwbrer lijden is er niet

Dan van een moeder, die haar lievling sterven ziet !

Koud, ijskoud is uw wang, waar langs geen traan komt leken,

Maria! Geen die uit zijn schuilhoek uit mag breken.

Ach, mocht gij schreien ! Maar gij kunt het niet. Het hart

Bonst in uw gorgel, van de folterendste smart

Verscheurd. Helaas ! Nu blijkt de strenge godspraak waarheid

Van grijzen Simeon, nu blinkt in voile klaarheid,

MARIA OP DEN KRUISBERG. 21

Wat op uw moederhart zoo loodzwaar nederviel,Nu waarlijk GAAT HET ZWAARD U VREESLIJK DOOR DE ZIEL!Gij hebt ze niet geloofd, die profetie van smarte,Zij vond, toen hij ze sprak, geen ingang in uw harte;Maar God vergaf 't u. Ach, toen 't vroolijk spartlend wichtHet lachend oogje naar uwe oogen hield gericht,Toen kondt ge in 't lief gelaat des kleenen ook niet lezen,Wat u de schrikbre dag van heden heeft bewezen!Ach, hoop en uitzicht en verwachting ging teniet.

HDe treurig staat de groep, die op u nederziet.Want dwars door haat en spot wist ge u een weg te banen,Getrouwe liefde ! Ai mij ! hoe blonk uw oog van tranen,Hoe klopte u 't brekend hart van deernis, en hoe zochtUw mond naar woorden of ge een zuster troosten mocht,Bedroefde Naamgenoot! 1) Maar vruchtloos blijft uw pogen:Ach, spreken kunt gij niet, dan door twee schreiende oogen!Gij Magdalene ! stijf- en wit-bestorven alsAlbast, het blonde haar ontbonden en den halsBedekkend, knielt gij neer; de handen samenklemmendEn naar den Heiland slechts den strakken blik bestemmendVan 't kwijnend lichtblauw oog, waarin een enkle traanGelijk een parel blinkt. Een poosje blijft hij aanUw zijden pinkers, als een heldre dauwdrop, kleven;Maar eindlijk wordt hij door een andren voortgedreven,En rolt hij langs uw kaak en langs uw bleeked mond!

Ach, troostelooze, die geen Moeder troosten kont!Ook de Discipel, Wien de Heiland meer dan eenenAls vriend bemind heeft, staat daarneven; niet te weenenAls Clopas' gade; niet met een verbrijzeld hartAls Magdalene; niet half zinloos door de smartAls de arme Moeder ; maar als in gepeins verloren,En zonder dat een traan hem 't donker oog doet gloren ;De handen kruislings op de borst, den bilk ter aard,Als met een duistren geest van twijfeling bezwaard,En Golgotha, noch kruis, noch iets of iemand ziende.

Maria! Ik keer tot u. Geen die met troost u diende,Beklagenswaardige! die u aan 't kruishout knelt;Voor wier verbeelding, dof, beneveld en ontsteld,

I) Maria, de vrouw van Clopas.

22 MARIA OP DEN KRUISBERG.

't Verleden opkomt, dat dit beden u ontroofde!— Nog ziet gij d' Engel, die uw schoot een vrucht beloofde;Gij ziet zijn majesteit; het luideklinkend woord :„EN HIJ ZAL GROOT ZIJN! " wordt nog eens door u gehoord;Maar ach, gij kunt op 't Kruis die grootheid niet hervinden!Gods englen zongen ook den lof van uw beminclen,Uw grooten Zoon, in 't onvergeetlijk hemellied ! —Waarom beschermden dan Gods englen Jezus niet ?Ook deed hij wondren, en ontrukte velen 't lijdenEn aan den dood! — Daar ziet gij Martha zich verblijden,Daar, daar Maria, vreugde en dank op 't zacht gelaat,Dat opziet naar den Heer. Daar, droeve Moeder! staatU Lazarus voor 't oog, ter lijkgrotte uitgetreden;Jairus dochter, met de doodwade om de leden,Maar met een nieuwen blos op 't jeugdig aangezicht:Ook dat heeft Jezus, de gekruisigde, verricht !Hoe antlers gaat het u dan NaIns weduwvrouwe,Wie 't „Weep niet!" tegenklonk in 't heftigst van haar rouwe :Gij ziet den Zoon, haar weergegeven met haar vreugd,Volheerlijk opgewekt tot nieuwherboren jeugdEn gij, de Moeder van den Godsman, gij blifft lijden;De Wonderdoener kan zich-zelven niet bevrijden!En Hij was een met zijnen Vader — en zijn machtHoudt aan Bees kruispaal op — Helaas! De denkenskrachtBegeeft haar — 't suizelt in haar ooren — en haar oogenZien mat en moedloos naar den Heiland, of 't geen logen,Geen laster is, dat Hij

En JEZUS zag haar aanZijn oogblik zoekt en treft het moederoog; de traanMag eindlijk vloeien en langs d'engen boezem glippen.Nu rolt dit lieflijk woord van zijn bestorven lippen,Daar hij den schedel naar Johannes zachtkens wendt:„O Vrouwe, zie uw zoon !" En zijn discipel kentDie stem, die toon, die spraak, die uitspraak zoo vol zoetheid,Die klanken enkel ziel en goddelijke goedheid ;En als hij d'oogblik op den dierbren meester sloeg,Sprak deze: „Zoon, aanschouw uw moeder !" 't Was genoegVoor beiden, en het hoofd, het heilig hoofd, zonk wederOp de afgefoolde borst, kalm en geduldig, neder.

0, heilge kindermin van 't liefdevol gemoed,Gij zweegt niet, toen een aard gered werd door zijn bloed!

1832.

ZWIJGEN. 23

ZWIJGEN.

Die zijnen mond bewaart, behoudt zijne ziele.SALOMO.

Als donkre tegenspoedenOns stormen over 't hoofd,

Verdriet het hart doet bloedenWaar vreugde werd beloofd;

Als 't duister is voor oogen,Door hoop en waan bedrogen,

Te leven pijnlijk wordt:Dan, schoon een zucht moog stijgen,Te lijden en te zwijgen,

Daar 't hart Gods wil niet tegenmort;

Dan, met zijn Woord in 't harteAls steun en blijvend goed,

Den kreet der felle smarteTe smoren in 't gemoed,

De hardste geeselslagen,Het moeilijkst kruis te dragen

En d'opgehoopten last,En, wat ons moog bejegenen,De slaande hand te zegenen :

Zie daar wat Mannen, Christnen past.

Maar ook : den EereloozenMet eer te zien gekroond,

Het goede 't deel des Boozen,Geen deugd van smart verschoond,

Lichtzinnigheid voorspoedig,Godloosheid overmoedig,

24 ZWIJGEN.

De domheid op den troon,De wijsheid uitgefloten,Godsdienstigheid verstooten,

Ondankbaarheid des werelds loon —

Dit alles aan-te starenMet even kalm gelaat ;

Niet grimmig uit te varenHoe hoog de weerzin gaat;

Van ijvervuur ontsteken,Geen God te na te spreken,

Die zulk een wereld duldt;Maar wat Hij draagt verdragend,Naar 't Hoe noch Waarom vragend,

Waar Hij zijn wijzen raad vervult:

Zie daar wat ik moet leeren ;0 Hemel! leer het mij!

Dat ik, naar uw begeeren,Een goede zwijger zij.

Laat me, in mijn jonge jarenAlreeds, mijn mond bewaren,

Zoo hoede ik ook mijn ziel!Bewaak gijzelf mijn lippen,Dat niets ze moge ontglippen

Dat aan uw luistrend oor misviel!

Laat mij, bij Zien en Hooren,Ook Zwijgen, tot mijn baat.

Geen leerkans ga verloren,Door eigenwijs gepraat.

Leer mij de Spotzucht dooven;Zij komt zoo dikwijls boven

En maakt het vreeslijk bang;De Gramschap binnenhouen,En mijnen mond beschouwen

Als oefenplaats voor zelfbedwang.

Laat me in den strik niet vallenVan vijand of van vriend,

Die uitlokt om te kallenVan 't geen gezwegen dient;

TRO OST EN. 25

Doe mij de kunst beseffenDoor zwijgen te overtreffen

Die vlugst ter tale zijn ;Leer mij, door zwijgen, sparen,.En liefde en vree bewaren, —

Maar dat ik nooit lafhartig schijn!

Neen ! Zie ik de Onschuld lijden,De Waarheid in gevaar,

Uw Naam en Woord bestrijden,Beschimpen uw Altaar,

Het Recht en de Eer verbreken —O Geef mij dan te spreken,

En schenk mijn' woorden klem !En laat mij niet versagenOm zelfs mijn bloed te wagen,

Door 't wel besteden van mijn stem.

1832. Later gewijzigd en bekort.

TROOSTEN.

Koele Redeneerder,Waan niet dat gij troosten kont;

Gij verwekt slechts meerderSchrijning in de wond.

Tranenvloeden drogenGaat niet door een woordenvloed,

En 't volhardend pogenMoordt een krank gemoed.

26 GRAFGEBLOEMTE.

Waarom ook te stuiten,Wat vooreerst een hart verlucht,

Dat zijn leed moet uiten,Of te stikken ducht. ?

Zal het aandacht leenenAan uw goed en heilig doel,

Toon, door mede-weenen,Hartlijk mee-gevoel.

GRAFGEBLOEMTE.

N een, 't is niet voor de koude do6n,Indien een bloemtapeet

Den mullen kerkhofgrond bekleedt,Door duizend kleuren schoon!

Wel aast er bij en vlinder op,Met wat aan bladers knaagt;

Wel plukken jonge knaap en maagdDen verschontloken knop;

Wel vlecht de schooljeugd kransen vanHetgeen op graven bloeit ;

Terecht! de bloemen zijn gegroeidVoor die genieten kan ;

Maar welke lelie streelt een lijk ?Wat roos doordringt een graf?

Ach, roos en lelie vallen ofEn worden morsig slijk.

Daar is nochtans een grafgebloemt,Daar niets op aard bij haalt,

Geen lauwer, met veel bloeds betaald,Of waar de Kunst op roemt ;

1832,

R A A D. 27

Een bloemenschat die groeit en bloeitEn nimmermeer vergaat,

Ontwikkeld uit het edelst zaad,Door 't heiligst nat besproeid.

Hij bloeit om 't stil en needrig graf,Dat in geen oogen steekt,

Maar van een rijke liefde spreekt,Die zegende en vergaf.

Hij spruit van uit die zwarte kist,Waarbij de menschheid schreit,

Met eindelooze dankbaarheidBedenkend wien zij mist.

Een engel Gods daalt, met een glansVan vreugd, van 's hemels tin,

En oogst zijn eerstelingen in,En vlecht ze tot een krans.

Naar boven wordt die krans gebracht,In 't eeuwig licht bewaard ;

De rest bloeit lieflijk voort op aard,En spreidt zijn geur bij nacht.

1832.

Only the actions of the justSmell sweet, and blossom in the dust.

SHELLEY.

R A A D.

Wees wijs, bedwing u zelf, en ding naar eer noch goud,Maar zoek uw heil in 't hart zich zelf bewust van 't goede;Wees voor 't gespannen net der vleiers op uw hoede;

Haat niemand, maar zie toe aan wien gij u vertrouwt.

1832

28 LIZETTE.

EE R.

(NAAR BOILEAU.)

Der Waarheid trouw te zijn, als heilig boven alien;Het Recht te eerbiedigen en ook de Reedlijkheid;

Alle andren zacht, alleen zichzelven hard te vallen,

Verzakende om den plicht wat eer- of baatzucht vleit;

Der maatschappij te zijn wat wij haar wezen mogen;

Te doen waartoe ons God de hand en 't hoofd bekwaamt;

Goed en rechtvaardig zijn, door lief noch leed bewogen:

Ziedaar waarachtigc Eer, en die den Man betaamt.

1832.

LIZETTE.

(NAAR Ths. HAYNES BAYLY.)

Ik zag hem nooit tevoren,Had nooit aan hem gedacht,

Mijn Vader had hem, als zijn gast,

Bij ons aan huffs gebracht.

Ik had hem zelfs niet eenmaal

Genegen aangeblikt:

Aan tafel zat hij nevens mij;

Ik had het niet beschikt.

LIZETTE. •29

Maar bij zijn eerste spreken,Hing reeds mijn hart aan hem;

Nooit had ik liever spraak gehoord,Nooit aangenamer stem.

Als zich de dans bereidde,Was ik zijn keuze weer ;

Daar klonk op nieuw dat zacht geluid,Zoo hartvervoerend teer !

Wat wist hij mij to zeggen ?Ach waarom hem vertrouwd !

„Hij had nog nooit zoo'n lief gelaat,Zoo'n hemelsch oog aanschouwd!"

Waarom toch dus gesproken ?'k Werd ijdel op die eer ;

En als de vleier mij verliet,Hoe riep mijn hart hem weer !

't Was:vreemd; maar als ik uitgingVerveelde ik mij altijd;

Het beekje was zijn lieflijkhe6n,Het dal zijn schoonheid kwijt.

't Was vreemd; vermoeiend scheen mijDe kleinste wandeltocht !

1k wenschte mij dien vriendlijke' arm,Waarop ik leunen mocht.

'k Wenschte iedereen afwezig,En hem-alleen nabij ?

Waarom bevroedde ik de oorzaak niet,Noch wat er woelde in mij ?

Vermeed ik 't lieve plekje,Bezocht door spel en vreugd,

En dwaalde ik om in eenzaamheid,Zoo haatlijk voor de jeugd;

Doorstrengelde ik mijn lokkenMet zijn geliefd gebloemt,

Koos ik de kleur voor mijn gewaad,Door zijnen mond geroemd;

30 LIZETTE.

Schikte ik, in alle dingen,Mij naar zijn smaak en zin,

Schoon 'k nauwlijks aan hem denken dorst;Wat kon het zijn dan Min?

Wee mij! ik hield het harteDer mannen niet zoo slecht!

Ik achtte elk lonkje welgemeend,Elk streelend woordje oprecht.

Hij sprak van „eeuwge liefde",En ik geloofde dat.

Hoe kon ik denken dat hij reedsZoo vaak bedrogen had ?

Nu ziet hij naar een ander,En, even teer en zacht,

Bekoort hij haar met de eigen taal,Die ik mijn voor-recht dacht.

Ach waarom moest zij schoon zijn ?Ik wraak zijn keus niet; neen!

Noch twijfel of zij zwichten moetVoor wat mijn oor zoo hemelzoet

En onweerstaanbaar scheen.

1832.

B:RUILOFTS BEURTZANG. 31

BRUILOFTS BEURTZANG.

(Gezongen door lei-jonkers en gespelen der Bruid, die haar, met het vallenvan den avond, bij fakkellicht, uit haar moeders woning naar het

huis van haren Bruidegom overbrengen.)

(NAAR CATULLUS.)

REI VAN JONGELINGEN.

't Is aan d'avond, Jongelingen Opgerezen! Lang verwacht,Blinkt het eindlijk aan den hemel, 't voorbeduidsel van den nacht.Nu den blijden disch verlaten, nu ter bruiloftsrei gegaan !Op nu, op ! de Bruid zal volgen, en wij roepen Hymen aan,Als zij nadert, als zij ingaat tot zijn beidend heiligdom :„Korn, o Hymen, Hymenaeus, Hymenaeus, kom, ei kom !"

REI VAN MEISJES,

Ziet, de knapen zijn verrezen. Maagden! volgen we onzen plicht ;Want reeds straalt het langs den heuvel, 't nachtaanbrengend avond-

licht.Ziet hen driftig opgesprongen, saamvereend tot ons verdriet ;'t Bruiloftslied is op hun lippen, 't maagdverwinnend bruiloftslied:„Kom, o Hymen, Hymenaeus, Hymenaeus, aarzel niet !"


Maar de palm, die ons bereid is, is geen licht verkrijgbre buit.Ziet hoe zich de meisjes peinzend scharen om de bloode Bruid.Peinzende, en terecht, gezellen ! want zij weten wat haar wacht,En haar list wil haar beschermen tegen 's Bruigoms overmacht.Moeilijk zal de zege ons vallen, maar dat maakt haar schoon en zoet.Daarom vrienden ! ons verbonden, een in poging, een in moed !Hoort reeds stemmen zij den aanhef! Op gezellen ! dien herhaald„Kom, o Hymen ! Hymenaeus, Hymenaeus, niet gedraald!"

1213ROILOVTS BE URTZANG.

REI VAN MEISJES.

Avondster! wat is er wreeder dan uw bloedig hemellicht,Dat de dochter weg komt voeren voor haar moeders aangezicht,Komt ontscheuren aan die moeder, die haar vastklemt aan haar hart,Die haar met bekreten Clogen aanziet met een stomme smart;Dat het onbesproken meisje, rein van zeden, stil en zacht,Aan den vuurgen jongling wegschenkt, die met haar bedeesdheid lacht?Zeg, wat kan een vijand wreeder, keer' hij stad en tempels om?„Kom, o Hymen, Hymenaeus, Hymenaeus, kom, ei kom !"


Avondster! wat is zoo lieflijk als uw lichtgloed aan den trans,Die den huwlijksband bevestigt en verheerlijkt door zijn glans?Wat door mannen, wat door ouders, wat door magen werd bepaald,Wordt door u alleen bezegeld, als uw glinstrend schijnsel straalt.Kondt ge ooit zaalger uurtje scheppen, menschenminnend godendom ?„Kom, o Hymen, Hymenaeus, Hymenaeus, kom, ei kom!"

REI VAN MEISJES.

In den stillen hof besloten, bloeit het bloempje vredig voort;Waar geen ploegschaar 't of komt snijden, en geen snufflend vee het

stoort.'t Koeltje streelt, het zonlicht sterkt het, en de koele regendropParelt op 't bevallig kransje, dringt naar binnen, voedt het op.Knapen zien het, maagden zien het, en begeeren 't als om strijd ;Maar zooras een scherpe nagel 't knikkend stengeltje doorsnijdt,Maar zooras 't geplukte bloempje glans en kleur en geur verliest,Ach, geen maagd meer die 't zich aantrekt, en geen jongling die het

kiest!Dus is 't ongerepte meisje de eer en lust van haar geslacht;Maar zooras zij 't maagdekransje op 't altaar des huwlijks bracht,Is ze noch de lust der knapen, noch de roem der maagden meer.Kom, o Hymen, Hymenaeus, kom en zie ontferrnend neer!"


Op een schrale' en ledige' akker, meer geworpen dan geplant,Kan de wijnstok 't hoofd niet beuren uit het onaanzienlijk zand;

BIJ EEN GRAF. 33

Kan hij nimmer vruchten kweeken, waar het dorstig hart naar blaakt ;Moedloos kruipt hij over de aarde, waar zijn top zijn wortel raakt.Van het stof des wegs bestoven, omgedreven door den wind,Laat hem boer en jongling blijven, waar hij hem to kwijnen vindt.Maar wanneer de rank zich slingett om een olmboom, die haar schoort,Ziet hoe zij het oog des landmans, 't oog van elken knaap bekoort !Dus het ongerepte meisje, als 't veroudert onbemind ;Maar die zich ter goeder ure met een teedren verbindt,Is dien gade een schat der schatten en haar oudren eens zoo dier.„Kom, o Hymen, Hymenaeus, Hymenaeus, nader hier !"

MEISJES EN JONGELINGEN TEZAMEN.

Lieve Maagd ! wat doet u aarzlen, waar geen wederstreven baat ?Kom, volbreng den wil uws vaders en uw moeders besten raad.Wees gehoorzaam aan die beiden, want uw plichten vergen dit.Wil niet wanen, schoone jonkvrouw ! dat ge u zelf geheel bezit:'t Eigendom uws vaders zijt gij voor een derde, schreiend kind!Voor een ander derde uw moeders, die u als zichzelf bemint ;Slechts het derde derde is 't uwe; o bestrijd geen dubble macht,Die haar heilge rechten afstond aan den Bruigom, die u wacht !„Kom, o Hymen ! Hymenaeus, kom en sprei hun echtkoets zacht!"

1832.

BIJ EEN GRAF.

Hier ligt een schoone knop geveld,Die schooner bloesem had voorspeld;Hier rust, in 's aardrijks koelen schoot,Een jeugdig offer aan den dood;Hier dekt het hooge kerkhofgrasEen kind van achttien jaren pas.

3

34 BIJ EEN GRAF.

Haar hart was rein; haar leest was schoon;De roos der jeugd bloeide op haar koon;Haar onschuld lachte u blij to moéVan 't blanke, heldre voorhoofd toe;'t Genoegen schitterde in de vonk,Die in een lichtblauw oogje blonk,En zweefde met den schoonsten lathOm 't liefste mondje dat men zag,...Ach, korte vreugde, — lang verdriet !De schoonste bloemen duren niet.

Helaas, Helaas! hoe menigmaalHerhaalde zich dit droef verhaal!De Tering koos zoo frisch een spruitAls een begeerlijk offer uit.Toen gloeide 't blosjen op die wangMet nieuwen gloed, — maar doofde eerlang;Toen schitterde in dat oog de vonkMet dubblen luister, maar verblonk.Haar moeder zag, met zorg en smart,De liefste lievling van haar hartVermindren, smelten; kracht voor krachtDer wreede kwaal ter prooi gebracht.Zijzelv', schoon stervend lid voor lid,Had lang nog hoop, of veinsde dit;Verwachtte 't voorjaar, hoopte zeerOp d' invloed van „wat milder weer;"Op 't nieuw verblijf, haar toegedacht;Op 't nieuwe middel, groot van kracht,En dat haar arts beproeven zou,„Als, eerst, die koorts maar slijten wou !"— Totdat zij, aan haar moeders borst,Een beter hoop belijden dorst,En, met den hemel in het oog,Het hoofd gedwee ten grafkuil boog.

Nu schreit beroofde moedermin,Nu schreien zuster en vriendin,Nu schreit wie deernis tranen gafZich blind bij dit ontijdig graf.Maar komt! den blik omhoog gebeurd,Bedroefde harten, die hier treurt !

AAN DE STARREN. 35

Bedenkt wat vreugden bij den HeerZijn weggelegd, en weent niet meerOm 't zieltje, dat hem vroeg gekend,Vroeg 't oogje tot hem heeft gewend,En niet te vroeg, schoon 't ons zoo schijn,Gewaardigd werd bij hem te zijn.

Wat moet ge, omstraald van eeuwig licht,Een vriendlijke engel zijn, lief wicht!Wat zal, omgloord van zachten glans,Die onverwelkelijke krans,'t Verwelkend kind door God beloofd,U lieflijk staan op 't lieflijk hoofd !

1832.

AAN DE STARREN.

Daar pronkt gij weer in tal en pracht,Zoo rijk, zoo schoon als ooit,

Als stofgoud, dat de lieve NachtZich op haar paden strooit;

Als pronkborduursel, schoon van glans,Geweven door haar kleed;

Als lampen, die aan 's hemels transHaar wenk ontsteken deed;

Als; — maar laat af, gij pronkziek liedWaartoe hier beelden? Neen !

De aard heeft ze voor den hemel niet,De hemel hoeft er geen; —

36 AAN DE STARREN.

Als Wondren, door die Macht gesticht,Die ons alom omringt

En in uw lieflijk flonkerlicht,Als macht der Liefde blinkC

Weest, schoone wondren ! weest gegroetGegroet, gij starrenschaar!

Hoe heerlijk is des hemels gloed,Hoe helder, blauw en klaar!

Hoe goed is voor uw flikkrend licht,Het oostewindje thans !

Het blaast geen wolkje u in 't gezicht,Geen walmpje voor uw glans.

En o! hoe vriendlijk, zacht, en blijBlikt gij temeer op de aard,

En ziet van uit den hemel mij,Die opzie hemelwaart!

Zoo velen sloten 't venster dichtEn 't lichtschuw bedgordijn,

En zagen nauw uw troostrijk licht,Uw liefdevollen schijn.

Zoo velen sloten de oogen toeEn vlijden zich ter rust,

Van arbeid of van beuzlen mod,Van kommer of van lust.

Maar ik, ik waak; ik waak als gij,Verlichters van den nacht!

En mijmrend ziet ge, als dikmaals, mij,En duizlend bij uw pracht.

Ik staar uw wonder weemlen aan,En denk aan hem, wiens wil

U elken nacht weer op doet gaanEn wentlen om uw spil;

Die, als de gouden zonnegloedHen op zijn wenk verliet,

U tot de menschen zeggen doet:„In donker blijft gij niet."

RIJMELARIJ.

Die, als de slaap voor al wat leeftZijn dons en maankop strooit,

Door u, aan de aard to kennen geeft:„Uw Schepper sluimert nooit."

Dit lokt een stillen traan in 't oog,Dat naar zijn hemel ziet,

0 Dat hij meer hem zeggen moog,Dan mijn onmachtig lied.

1 833.

RIJMELARIJ.

Zoo veelHet filomeel-

gekweelVerschilt van 't schorre meeuw-

geschreeuwEn 't rauw gekrasVan 't ravenras,

Zooveel verschilt de Bard,Wiens hart

Zich-zelf verplichtTot zang en dicht,

Van hem, die ook podetZich heet,

Maar van gevoel noch geestdrift weet,En enkel regels smeedt

En kneedt,Als een, die slaafs zijn taak verricht. O zie! met doodsverf op 't gezicht,Met de oogen strak op 't blad gericht,

Dat voor hem ligt,

38 RIJMELARIJ.

Zit daarJan Rijmelaar ;

En zwoegtEn ploegt

Aan zijn gedicht,Als of 't een reuzenarbeid waar,

Voor menschenkracht to zwaar.'t Gerimpeld voorhoofd van

Den man,Zijn wenkbrauwboog, zoo laag hij kan

Op 't oog gedaaldEn neergehaald,

Zijn daar de blijken van.Op eens ! daar slaat hij 't oog

Omhoog,Daar staart hij strak naar bo-

ven, 0 !Wat deert mijn sukkel dan?....

Daar slaat hij, met een woest misbaar,De linkerhand in 't zweetend haar,

En hijgt en steunt zoo zwaarDaar brengt zijn maagre rechterhandDe ganzenveder, die ze omspant,

Stuiptrekkend naar zijn mond,Mond, waar zij 't woeden van zijn tand

Zoo dikwijls ondervond.Baloorig stampt hij op den grond,Verschriklijk rolt zijn blik in 't rond;

Hij slaat zich voor den kop ;Hij grijpt zijn rijmregister op . . . .Daar leggen hem de ontsloten blaan

Nog eens zijn ijslijk nood-lot bloot,

En siddrend staart hij 't aan.Daar valt hij ruglings in zijn stocl,

En, meer dan half in zwijm,En snikt (wien laat zijn jammer koel ?):

„Helaas !... ik... vind... geen... rijm !"

Hij werpt zich op zijn le-gersteé,

Maar slaapt (o smart !) niet in;

39RUMELARIJ.

Nog maalt die halve re-gelsnee

Den dichtworm door den zin.In 't eind bezwijkt hij voor 't geweldDes zoeten slaaps. Maar nu bekneltEen bange droom den rijmerheld,Die hem met duizend angsten kwelt,Hem rillende op de pijnbank stelt,Alwaar de diepbeklaagbre bloed

Zijn vers voltooien moet. Het is hem of hij 't doet,

En of de faam, door stad en veld,Zijn zuur behaalde zege meldt. . . .Maar hij ontwaakt en 't woord

Is voort,En — vruchtloos nagespoord !

Ach, staak een pogen, rijmerstoet,Met zooveel zweets betaald ;

Zoo u de ware dichtgeest faalt,'t Is vruchtloos wat gij doet!

Het is een ingeschapen gloed,Die dichter maakt. Geen vlijt en zweot,Geen duizend reeglen, saamgesmeed

Met moeite, zorg, en kunst,Verheffen immer tot poeet ;En, schoon 't u schaamle domheid heet,Die van gevoel noch vinding weet,De muzen, dwaze rijmerdrom !

Ontzeggen u haar gunst ;Zij sluiten u haar heiligdom.

Ei, keer weerom !En spaar uzelf 't onvruchtbaar leed

Der distelige pain,Die de eerzucht op doet gaan.

Geslacht, dat niet gewaardigd zijtTot Phebus' hooge luit !

VerslijtDen tijdMet veel-

gespeel ;Beschouw de houten kermisfluit

+MMIIII14n11n11•MEII.MINNIMENINIn

40 RIJMELARIJ.

Als uw gerechte deel;Maar strek, in onbesuisde vaart,Geen handen naar de citer uit,

Voor waardiger bewaard ! O gij, wie dichtvuur 't hart niet blaakt,

Dat van verrukking gloeitWaartoe een enklen toon geslaakt,Waartoe met beuzlend rijm-

gelijmUw duizlig brein vermoeid?

En gij,Die mooglijk PoEzyErkent in 's rijmers lied;

In wie de geest dier bastaardijNog heftige bewondraars ziet,

Nog schutspatronen vindt,Wat, ezels ! maakte u zoo ontzind ?

Wat heeft uw oog verblind ?

Zoo schaart, wanneer de wijde mondEens luiaards opengaat,

Die, van de wijs en uit de maat,Langs gracht en straat

Zijn jammerdeunen hooren laat,De domme volkshoop zich in 't rond,

En ieder staatGenageld aan den grond.

Maar, als de zachte philomeelHaar duizendtonenrijke keel

Ontsluit tot lief gekweel,En 't lied weergalmen doet door 't woud,Dan gaat die zelfde hoop voorbij,Die haar zoo zuivre melody

Voor slechten wildzang houdt.

Ach, maakte eenmaal uw dwaas-heid plaats

Voor dichterlijk gevoel ;Ontvonkte eenmaal die gloed

Uw bloed,Hoe liet u 't beuzlend rijmen koel,

VERJAARVERZEN. 41

Hoe streelde u 't dichtrenkoor't Gehoor,

Hoe zoudt gij hun verheven toonEerbiedigen als 't EENIG SCHOON,

Hoe ruischte u die in 't oor!In 't oor? .... o neen, de ware Bard

Dringt tot het hartEn innigst leven door!

1 833.

VERJAARVERZEN.

(EEN SATIRE, OF JETS DAT DAARNAAR GELIJKT.)

Je hais le triste personnageDe ces insipides rimeurs,

Qui dans leur importun ramage,S'en vont begayant des fadeurs ;

Qui ne passent pas votre fete,Sans une chanson toute pr&e.

DELILLE.

Ik haat de mislijke figurenVan 't Iafheidkramend rijmervolk,

Met paperassen en schrifturenUw vreugd benevlende als een wolk;

Niet duldend dat gij zoudt verjaren,Of zij, zij moeten verzen baren.

Hoe! — zou een rijmlaar aan een feestdisch zitten kunnen,En aan zijn dichttalent geen vrijen loop vergunnen ? —Zou (zoo als 't veeltijds heet) zijn tokkelgrag-e hand,Schoon onbedreven, niet het speeltuig aan den wand

42 VERJAARVERZEN.

Ontrukken? Zou hij zich in hooger, reiner sferen,Niet heffen, en met vuur het Negental bezwerenOm in zijn dienst te staan en, aan verwaandheid rijk,De gasten siddren doen van zijn verjaarmuzijk!Dat hoort zoo ; dat betaamt; hij mag niet wederstreven ;Hij waar zijn plaats onwaard, indien hij 't laten dorst!Nu, 't strookt ook opperbest met de eerzucht van zijn borst,En met zijn ijver om zich toch eens lucht te geven!Wie neemt hem 't euvel af? Hij is gelijk die gastDaar nevens hem, die nu een kalfsborst zit te ontleden,En aanstonds gaarne met de slavork zich belast,Als zijnde wel doorkneed in tafelkundigheden.Ach menig rijmer, die ('k beklaag hem in mijn hart)Nooit ooren vinden mocht, gereed hem aan te hooren,Ziet aan een feestdisch zich op eens die eer besehoren;Wat wonder zoo hij nu elks zielsverveling tart ?Hier, waar hem niemand durft ontsluimren of ontloopen,(Gezelschap, spijs en wijn, 't houdt alles de oogen openEn duldt geen aftocht) vraagt zijn deftigheid het woord :Hij rijst, ontrolt zijn vers, en leest het ongestoord;Ziet soms eens rond, of hij zijn hoordren zoo kan treffenDat zij hun oogen nu en dan tot hem verheffen;Gaat voort met nieuwen moed, dreunt zich blijmoedig moe,En oogst (per slot) den lof van heel 't gezelschap toe ;Want deze blijft niet uit, daar kan hij vast op rekenen;Zij durft niet. — Dat' s eerst taal. — Dat wil nog wat beteekenen!Een heel lief vers. — En zoo toepaslijk. — 7a, niet waar? —'t Is toch een lief talent! -- Men is er steeds mee' klaarBij feesten zoo als dit, bij 't rondgaan van den beker. —En kost het u veel tijd of Inoeitef — Weinig zeker! —0, 'k wenschte dat ik 't kon! ... Zoo snapt het gastenheir,En onze dichter slaat zijn oogen zedig neer.Zulk een gelegenheid is goud waard. Allen stellen't Op reekning van gevoel en echte l hartlijkheid ;Vooral de gastheer doet zijn vriendschap 't gulst bescheid;En niemand denkt er aan hoe de

NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN. A. 5. B. - dbnl · digitale bibliotheek voor de ... · 2010. 1. 21. ·...

Documents

Transcript of NAAMLIJST VAN INTEEKENAREN. A. 5. B. - dbnl · digitale bibliotheek voor de ... · 2010. 1. 21. ·...