n o v e m b e r d ec e m b e r n r 5 Europa, VN EN aNdErE P308613 a · 2016-03-23 · n o v e m b e...

1 november-december 2010 dimensie

tweemaandelijks magazine november-december 2010 nr.5

P308613 afgiftekantoor brussel XEuropa, VN EN aNdErE• Unicef, WFP, UNDP…: multi in actie

• Alain Hubert, 'goodwill' ambassadeur

• Belgisch EU-voorzitterschap

• Europese Ontwikkelingsdagen

• Andris Piebalgs, Europees Commissaris

thEmatischE FichE• Wegwijs in het multilaterale kluwen

het magazine van de belgischeontwikkelingssamenwerking

2 dimensie november-december 2010

04

dossier: internationale instellingen Samen voor ontwikkeling

dossier: internationale instellingen De top, een flop?

En ook...

“De diverse ‘wegen naar menselijke ontwikkeling’ tonen dat er niet zoiets bestaat als één heilzame formule voor duurzame groei en dat langetermijnwinsten ook bereikbaar zijn zonder aanhoudende economische groei.”

UNDP, Human Development Report 2010

15

thematische fiche Het kluwen van multilaterale instellingen...

08

dossier: internationale instellingen"Ontwikkelingssamenwerking, de best mogelijke investering"

Samen voor ontwikkeling 04

De top, een flop? 06

"Ontwikkelingssamenwerking is de best mogelijke investering" 08

Duurzame terrassen in land van de duizend heuvels 10

"Mijn ervaring moet meerwaarde zijn voor UNDP" 11

De hongerigen spijzen 12

Thematische fiche: Het kluwen van multilaterale instellingen ontward 15

Vrouwenmars in Bukavu en Tervuren 19

Een resolutie voor vrouwen in conflictsituaties 20

Alle eieren in de multilaterale korf? 22

Van pool tot evenaar 24

Cop to Cap 2010: op weg naar de toekomst! 27

Verdien jij de trofee voor de beste belastingbetaler? 28

In de modder van Pakistan 29

Puntkomma 30

Wanted: alive 32

Evacuatie van het kamp Corail in Port-au-Prince bij het naderen van de orkaan Tomas - 4 november 2010.

06

20

Gender: resolutieEen resolutie voor vrouwen in conflictsituaties

1 - 2010 dimensie

TWEEMAANDELIJKS MAGAZINE NOVEMBER-DECEMBER 2010 .5

P308613 A B XEUROPA, VN EN ANDERE• Unicef, WFP, UNDP…: multi in actie

• Alain Hubert, goodwill-ambassadeur

• Belgisch EU-voorzitterschap

• Europese Ontwikkelingsdagen

• Andris Piebalgs, Europees Commissaris

THEMATISCHE FICHE• Wegwijs in het multilaterale kluwen

HET MAGAZINE VAN DE BELGISCHEONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Vernieuwing abonnement in het buitenland! Dimensie 3 wenst haar abonnementenbestand in het buitenland te updaten. De abonnees in het buitenland zullen voortaan enkel de elektronische versie van Dimensie 3 kunnen ontvangen. De papieren versie van Dimensie 3 zal op de ambassades kunnen worden meegenomen.

Abonnees verblijvend in het buitenland, worden daarom verzocht ten laatste op 15 januari 2011 hun abonnement te vernieuwen en elektronisch aan te vragen via de website (www.dg-d.be) of per mail ([email protected]). De buitenlandse abonnees die hun elektronisch abonnement niet aanvragen voor die datum, zullen het tijdschrift niet langer ontvangen, maar zij kunnen zich uiteraard altijd later inschrijven.

Gratis abonnement op www.dg-d.be of per mail aan [email protected]

Het blad van de Belgische ontwikkelingssamenwerking

Tweemaandelijks tijdschrift uitgegeven door de

Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD)

Redactie: DGD Directie Sensibiliseringsprogramma’s

Karmelietenstraat, 15 | B-1000 Brussel

Tel: 0032 (0)2 501.48.81 – Fax: 0032 (0)2 501.45.44

E-mail: [email protected]

www.diplomatie.be | www.dg-d.be

Redactiesecretariaat: Elise Pirsoul, Jean-Michel Corhay, Chris Simoens

Lay-out en productie: www.propaganda.be

De artikels geven niet noodzakelijk het officiële standpunt weer

van DGD of van de Belgische regering.

Overname van de artikels is toegestaan mits bronvermelding

en een kopie voor de redactie.

Dimensie 3 verschijnt 5 maal per jaar om de 2 maanden, behalve in de zomer.

Abonnement: gratis in België en in het buitenland.

Gedrukt op chloorvrij papier.


Multi, multilateraal, multi-impact?

toegegeven, we dromen er al lang van de krachten van de staten te bundelen voor het algemeen welzijn. ook al slagen we daar stilaan alsmaar beter in, ons streven levert zowel successen als ontgoochelingen op. dit jaar vonden een aantal grote historische bijeenkomsten plaats: de top over de klimaatverandering (kopenhagen, eind december 2009), de top over de Millenniumdoelen, de top in nagoya over biodiversiteit, en binnenkort cancun, met weer een top over klimaatverandering. ons land bekleedde er vaak een prominente plaats, omdat het niet alleen het koninkrijk belgië vertegenwoordigde, maar ook de europese Unie, waarvan het voorzitter is tot eind 2010. voor de belgische ontwikkelingssamenwerking zijn thema’s zoals klimaatverandering, armoede en biodiversiteit van het grootste belang. ze treffen immers vooral de ontwikkelingslanden, terwijl de rijke landen vaak niet luisteren naar wat de ontwikkelingslanden te zeggen hebben.

na de top in kopenhagen, bleek ook op de top over de Millenniumdoelen eind september dat het moeilijk is de lidstaten van de verenigde naties ertoe te overhalen voorrang te geven aan het globaal welzijn, boven de nationale belangen. het resultaat van deze bijeenkomst – een, op zijn zachtst gezegd, matige tekst die meer dan 100 niet-dwingende verbintenissen bevat – kan als een tegenvaller worden beschouwd door degenen die op een historische doorbraak hadden gehoopt, maar haar verdienste is dat ontwikkeling nu weer hoog op de agenda staat (p. 6 en 7).

inmiddels is het belgische voorzitterschap van de raad van de eU nog volop aan de gang. weliswaar niet in de vorm die we een jaar geleden voor ogen hadden: het Verdrag van Lissabon houdt een herstructurering van de organisatie in. voortaan valt alle materie over buitenlandse zaken, met inbegrip van ontwikkelings-samenwerking, onder het centrale gezag van de hoge vertegenwoordigster voor buitenlandse zaken van de europese commissie. de eU spreekt nu de rest van de wereld met één stem toe. de informele raad van de ministers van ontwikkelingssamenwerking van de lidstaten die gehouden werd onder auspiciën van de hoge vertegenwoordigster gaf de eerste aanzet tot een ander ontwikkelingsbeleid van de eU, de grootste ontwikkelings-donor wereldwijd. ook al loopt het belgische voorzitterschap nu naar zijn einde, toch is er nog volop gelegenheid om op europees niveau van gedachten te wisselen over ontwikkeling, met name op 6 en 7 december, tijdens de Europese Ontwikkelingsdagen. voor het publiek is een welgevuld off- programma voorzien (p. 4).

europa, de wereldbank, de vn en hun talrijke agentschappen: echo, devco, Unicef, wFP, UndP, enz. een duizelingwekkend aantal multilaterale organisaties dus, via welke 45% van de belgische hulp wordt verstrekt... dat hun groot aantal op een veelheid aan noden duidt, neemt niet weg dat het ook voor verwarring zorgt. onze thematische fiche maakt u wegwijs (p. 15). binnen deze instellingen wordt er nu naar gestreefd de krachten te bundelen: europa met het Verdrag van Lissabon en de samensmelting van EuropeAid en DG DEV, en de vn die de thema’s hebben gecentraliseerd onder 'One–UN'. een eerste aanzet hiertoe is UN Women, een orgaan waarin verschillende ‘gendergerelateerde’ agentschappen worden ondergebracht en dat operationeel zal zijn in 2011 (p. 21).

samenhang in de complexiteit, centralisatie voor meer doeltreffendheid, dit debat over ontwikkeling wordt al jarenlang gevoerd. sommigen, zoals de diplomaat karel van kesteren (p. 22) vragen zich af of het niet beter zou zijn alle ontwikkelingsinspanningen te bundelen op het multilaterale niveau…

De redactie© P

HO

TON

EWS


Op 6 en 7 december hebben in Brussel de Europese Ontwikkelingsdagen (EOD) plaats. Het veruit belangrijkste event van de Europese ontwikkelings-samenwerking zal aan alle betrokken actoren een forum bieden waarop ze van gedachten kunnen wisselen over ontwikkelingsvraagstukken.

DOSSIEr

EOD

sinds de eod in 2006 in het leven wer-den geroepen, worden ze elk jaar door de europese commissie georganiseerd, in samenwerking met het fungerende voorzitterschap van de raad van de eU. het belgische voorzitterschap heeft via de belgische ontwikkelingssamenwerking dan ook werk gemaakt van deze vijfde editie.

Een politieke boodschapleidraden voor het algemeen kader van deze vijfde editie zijn: 1) het Groenboek voor ont-wikkeling dat de europese commissie zal uitbrengen in de marge van de eod, 2) de agenda voor hulpdoeltreffendheid en 3) de institutionele hervormingen als gevolg van de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon.

het belgische voorzitterschap besliste twee politieke panels op hoog niveau te organise-ren. ten eerste het Post-Lissabon-panel over de hervormingen binnen de eU - als gevolg van de inwerkingtreding van het verdrag van lissabon -, hun toegevoegde waarde en de gevolgen ervan voor de ontwikkelingslan-

samEN Voor oNtwikkEliNG De vijfde editie van de Europese Ontwikkelingsdagen

den. het tweede panel, het MOL-panel, zal andermaal de nadruk leggen op het feit dat het eU-ontwikkelingsbeleid ook in de toe-komst aandacht moet blijven besteden aan de minst ontwikkelde landen (mol’s), en aan het afrikaanse continent in het bijzonder.

het belgische voorzitterschap zal eveneens twee technische seminaries organiseren over thema’s die belgië nauw aan het hart liggen: een over hulpdoeltreffendheid en domestic accountability, en een over kinderarbeid in de cacaosector. men kan de debatten recht-streeks volgen op de website van de Europese Ontwikkelingsdagen.

Een weldoordachte timingde datum van het evenement – 6 en 7 december – werd niet lukraak geprikt. de eod hebben plaats enkele maanden na de VN-Top over de Millenniumdoelen, een week na de eU-afrika top in libië, twee dagen voor de raad ontwikkelingssamenwerking in brussel, en vooral, na de conclusies van de VN-Conferentie over klimaatverandering in cancun.

Een emissievrij forumeen evenement van deze omvang, bijge-woond door mensen uit de vier windstre-ken, veroorzaakt veel co2-uitstoot. het zou onverantwoord zijn een internationale bij-eenkomst over de wereldwijde ontwikke-lingsuitdagingen te houden, zonder oog te hebben voor de impact van de bijeenkomst op het milieu, te meer omdat klimaatop-warming miljoenen mensen tot armoede kan veroordelen. de co2-emissie kan even-wel worden gecompenseerd als wereldwijd energie-efficiënte projecten worden opge-zet. de exposanten en organisatoren van evenementen krijgen tijdens de eod daar-toe de gelegenheid: ze kunnen de ecologi-sche voetafdruk van een panel of een stand wegwerken door een project naar keuze te financieren.

samen voor ontwikkelingiedereen mag er zijn zeg doen! de discus-siegroepen zijn zowel wat gender als wat geografische herkomst betreft, evenwichtig samengesteld. de open instelling van het forum maakt dat iedereen kan deelnemen: politieke leiders, parlementsleden, inter-nationale instellingen, lokale autoriteiten, ngo’s, bedrijfsleiders, universiteiten, verte-genwoordigers van media en jongeren, etc.

Gezellige drukte op de EOD 2009 in Stockholm.

© E

urop

ese

com

mis

sie


EOD

samEN Voor oNtwikkEliNG De vijfde editie van de Europese Ontwikkelingsdagen

datums plaats EVENEmENt omschrijViNG

01/12/10 Overal in Brussel "Light for Rights" sensibilisering rond de strijd tegen aids

02-04/12/10 Botanique "Festival EuropaVox on Tour"

muziekfestival/speciale muziekavond uitgaand van het voorzitterschap op 2/12

03/12/10 Flagey"Internationale dag van personen met een handicap"

sensibilisering rond personen met een handicap

03-05/12/10 Overal in Elsene "Gedecentraliseerde samenwerking en MDG"

sensibilisering rond de mdgs en de gedecentraliseerde samenwerking

04/12/10 Flagey "Festival Millenium online"voorstelling van documentaires die een prijs in de wacht sleepten op het Festival van de mdg-documentaire

05/12/10 BOZAr "Présidents d’Afrique"multimediavoorstelling over bekende afrikanen

06/12/10 Museum van Schone Kunsten "8+ Goals" - Fashion show

modedéfilé/ themavoorstelling over de mdgs

Overzicht van het Outreach-programma van de Europese Ontwikkelingsdagen(*)

(*) deze activiteiten lagen vast bij het ter perse gaan van dit artikel. sedertdien zijn daar nog andere evenementen bijgekomen. meer informatie op: www.eutrio.be en www.dg-d.be

in afwachting van de Europese Ontwik-kelingsdagen vond eind oktober de eer-ste Informele Raad van de Ministers voor Ontwikkelingssamenwerking plaats, onder het voorzitterschap van mevrouw c. ashton. met andere woorden, de eerste ontmoe-ting tussen alle ministers en staatssecre-tarissen voor ontwikkelingssamenwerking van de europese Unie, onder leiding van de hoge verte-genwoordiger van de europese commissie voor buitenlandse zaken. er stonden geen formele beslissingen op het programma.

deze ontmoeting geldt als een belang-rijke mijlpaal in de tenuitvoerlegging van het verdrag van lissabon, dat ernaar

streeft de buitenlands beleidslijnen van de europese lidstaten onder de bevoegd-heid van één persoon, met name de hoge vertegenwoordiger, samen te brengen. een zware taak, gezien de verschillen in moti-vatie en deskundigheid en in de budgetten die de verschillende lidstaten voor ontwik-kelingssamenwerking uittrekken.

volgens de minister van ontwikkelingssa-menwerking charles michel, werd op deze ontmoeting van gedachten gewisseld over de samenhang tussen de buitenlandse betrekkingen en de ontwikkelingsdyna-miek. hierbij werd de vraag gesteld in welke mate ontwikkeling een onderdeel van het buitenlands beleid is. een ander centraal

thema in de besprekingen was handel, die door michel als ‘een hefboom voor ontwik-keling’ wordt beschouwd. begrotingssteun als ontwikkelingsinstrument en innovatieve Financiering van ontwikkeling zullen gron-dig bestudeerd worden.

voor commissaris Piebalgs sloot deze Informele Raad perfect aan bij de top in new York over de millenniumdoelen, aan-gezien europa de grootste donor is. hij is ervan overtuigd dat de armoede in de wereld met 50% kan worden verminderd. op voorwaarde natuurlijk dat de politieke wil aanwezig is…

EP

het Belgisch voorzitterschap uit het oogpunt van de ontwikkelingssamenwerking

de Eod in feiten en in cijfers

• 6.000 deelnemers afkomstig uit 125 landen.

• 2 dagen om van gedachten te wisselen en te debatteren.

• 250 sprekers.• 15 panels van hoog niveau en

35 seminaries • 110 stands in het 'Ontwikkelingsdorp',

de beurs voor vaklui.• 10 dagen sociaal-culturele

evenementen in brussel.• Partnerschappen met de belangrijkste

europese media.

de Europese Ontwikkelingsdagen worden georganiseerd door de euro-pese commissie, in partnerschap met het belgisch voorzitterschap van de eU.

Europees burgerschaptijdens de eod krijgen ook de europese burgers via het programma Outreach (of 'Off'-programma) sociaal-culturele activi-teiten aangeboden gerelateerd met inter-nationale samenwerking en solidariteit:

een modedéfilé, concert, films, workshops, tentoonstellingen, dansvoorstellingen… dit outreach-programma, een initiatief van het belgisch voorzitterschap, heeft plaats van 27 november tot 7 december 2010 in brussel.

Martine Warck

online

www.eudevdays.eu


DOSSIEr

dE top, EEN Flop?

Na afloop van de VN-top over de Millenniumdoelen van september 2010 oogde het plaatje wat bleek. Er zijn geen illusies meer over de realisatie van de doelen, er is een vaag document met 124 verbintenissen, een belofte voor bijkomend geld (40 miljoen dollar) voor de moeder- en kindersterfte, en een grote internationale geestdrift, ook van de media, die de millenniumdoelen opnieuw op de agenda hebben geplaatst. Zullen we cynisch de schouders ophalen? het een gigantisch politiek circus noemen? of klagen dat het nauwelijks iets heeft opgeleverd? marcus leroy, bijzonder coördinator voor de Millenniumdoelen, meent van niet.

cynici hebben een makkelijke taak. ze heb-ben immers nooit helemaal ongelijk. toch wil ik hen niet volgen. beslist niet. want er zijn op de top wel degelijk belangrijke stap-pen gezet. zes ervan wil ik speciaal onder-strepen.

Een. alle 192 lidstaten, ruim honderd ervan op het niveau van staats- of rege-ringshoofd, kwamen naar new York om hun uitdrukkelijke steun uit te spreken voor de Millenniumdoelen. dit is van wezenlijk belang. het betekent immers dat mense-lijke ontwikkeling en armoedebestrij-ding nu centraal staan in de wereldwijde ontwikkelingsinspanningen. het volstaat even terug te kijken in de tijd om te zien dat dit tien, twintig jaar geleden lang niet het geval was. in die zin was de bijeen-komst van historisch belang.

Twee. daarmee samenhangend was de sfeer op de Top uitzonderlijk construc-tief, niet te vergelijken met de confronta-tiesfeer die heerste op andere recente top-ontmoetingen. tal van ontwikkelingslanden pakten uit met hun eigen inspanningen, eerder dan te hameren op het feit dat de donorlanden hun hulpverbintenissen niet nakomen. het lijkt nu algemeen aanvaard dat de Millenniumdoelen bereiken een col-lectieve verantwoordelijkheid is.

Drie. zeer terecht was 'gender' veruit het vaakst gehoorde thema. ook het slotdo-

cument "Keeping the Promise: united to achieve the MDGs" heeft het herhaalde-lijk over ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, en over vrouwen als onmisbare actoren voor ontwikkeling. ook op dit punt heeft de top nieuwe stappen gezet.

Vier. mede dankzij degelijk voorberei-dend werk van vn-instellingen zoals UndP, UniceF en Undesa gaf de top heel veel aandacht aan "Wat werkt op het ter-rein en wat niet? En waarom?" de bijeen-komst maakte voor iedereen duidelijk dat we sneller vooruitgaan als landen en lokale gemeenschappen de Millenniumdoelen 'vertalen' in strategieën en programma’s die aangepast zijn aan hun eigen situatie. het idee van 'Localizing the MDGs' kreeg hier een belangrijke ruggensteun.

Vijf. de link tussen vrede, veiligheid, respect voor mensenrechten en ont-wikkeling bleek voor tal van landen uit het zuiden geen taboe meer. het slotdo-cument heeft het trouwens uitdrukkelijk over mensenrechten als vitale factor om de Millenniumdoelen te bereiken. ook hier heeft de top dus nieuwe wegen bewan-deld.

Zes. met de actieve steun van ons land schonk de top veel aandacht aan de nieuwe financieringsmechanismen. nu een team van deskundigen aangetoond heeft dat een heffing op internationale

financiële transacties technisch perfect realiseerbaar is, werd het duidelijk dat con-crete stappen nu enkel nog een zaak zijn van politieke wil. ook dit is nieuw.

was dit dan de perfecte bijeenkomst? hebben we nu garanties dat de Millenniumdoelen tegen 2015 worden gehaald? natuurlijk niet. het is gemakkelijk genoeg om ook tekort-komingen aan te wijzen. zo ging beslist onvoldoende aandacht naar de internati-onale handels- en financiële systemen die allesbehalve ontwikkelingsvriendelijk zijn. ook de dreiging die uitgaat van klimaatver-andering kwam onvoldoende aan bod. en er is geen bindend tijdpad waarin regerin-gen zich verbinden tot resultaten en waarop ze zich willen laten aanspreken. over deze zaken was er kennelijk geen consensus bereikbaar.

daarom is het van vitaal belang dat de top degelijke follow-up krijgt. het slotdocu-ment bevat klare taal waarop kan en moet worden voortgebouwd, internationaal, op landenniveau bij donoren en partnerlanden en in de civiele maatschappij wereldwijd. het aansprakelijkheidskader ('accountability framework') ontbreekt weliswaar op inter-nationaal niveau. maar als het gestalte krijgt op nationaal en lokaal niveau, kan deze top dienen als referentiekader om overal de overheid ter verantwoording te roepen.

Marcus Leroy

MDG-Top: indrukken

Belgisch onderhandelaar


dE top, EEN Flop?

de Belgische ngo’s hebben de verwezenlijking van de millenniumdoelen voor, tijdens en na afloop van de top van nabij gevolgd. waar passen de ngo’s in het plaatje? voor een top van dit kaliber wordt het meeste werk vooraf verzet, meer bepaald tijdens de onderhandelingen over het veelbesproken slotdocument (dat ter goedkeuring wordt voorgelegd aan alle deel-nemers) waaraan wij hebben meegewerkt. de top zelf werd bijge-woond door een kleine delegatie van belgische ngo’s die verenigd zijn in europese netwerken. wij beseffen dat we op dit hoge niveau een eerder bescheiden rol spelen. voor ngo’s bestaat de beste aan-pak erin belangrijke onderwerpen onder de aandacht te brengen waarmee de regeringen aan de slag kunnen, zoals een heffingssys-teem voor financiële transacties, een extra fonds, een mechanisme voor schuldkwijtschelding. over het algemeen is het de taak van de ngo’s om de materie toegankelijk te maken voor het grote publiek en de burgers in het noorden te sensibiliseren door uit te leggen dat ook zij belang hebben bij de aanpak van de mondiale uitdagin-gen (klimaat, voedsel, financiën).

wat heeft de top opgeleverd? het inzicht dat we de millenniumdoelen niet zullen halen, aan het huidige tempo. het tastbare resultaat van de top is een document met meer dan 120 voorstellen in de voorwaardelijke wijs die voor niemand bindend zijn. deze verklaring van new York bevat welis-waar de punten die wij op de agenda hadden gezet (innoverende financiering, schuldenlast, enz.) maar toch gaat zij niet ver genoeg. het blijft beperkt tot een intentieverklaring. toch zullen wij onze eisen blijven herhalen op andere internationale bijeenkomsten zoals de klimaatconferentie van cancun of de g20. dat de Franse en de belgische regering een evenement in de marge organise-ren over innoverende financieringsmechanismen is een goede zaak. het is echter ook een bevestiging van het besef dat hun eisen tij-dens de top niet aan bod zouden komen.

ongoocheld? niet echt, we koesterden niet al te veel illusies. deze top was vooral bedoeld om de internationale gemeenschap bijeen te brengen rond armoedebestrijding en het thema opnieuw onder de aandacht van de beleidsmakers en de media te brengen, en dat is gelukt.

is België op schema wat de mdGs betreft? het antwoord is tweeledig: enerzijds maakt de belgische ontwikke-lingssamenwerking sinds een aantal jaren werk van meer doeltref-fendheid; anderzijds wordt van regeringszijde nog altijd vastgehouden aan economische partnerschapsakkoorden en een migratiebeleid, die in het nadeel spelen van de ontwikkelingslanden. bovendien wordt onvoldoende rekening gehouden met de klimaatverandering. dit gebrek aan samenhang is ook de oeso niet ontgaan.

Een stem van de ngo’s

was het Belgische Eu-voorzitterschap een opstap om uw eisen kracht bij te zetten? de ngo’s hebben intens naar dit voorzitterschap toe gewerkt, maar we moesten het doen met een regering van lopende zaken. daarbij komt de functie van mevrouw ashton, verantwoordelijk voor de externe aangelegenheden van de eU. om met haar diensten in con-tact te treden, zullen wij een beroep doen op de europese netwer-ken.

in New York werden nieuwe onderwerpen aangesneden zoals andere financieringswijzen. thema’s zoals internationale handel en klimaat kwamen op een zijspoor terecht. wat vindt u hiervan? het was hypocriet om de dialoog over internationale handel niet aan te gaan. we kunnen niet anders dan vaststellen dat vrijhan-del en het protectionisme van de sterkste vaak hand in hand gaan. wij pleiten voor een zuid-zuidhandel opdat de ontwikkelingslanden niet langer alleen fungeren als leveranciers van grondstoffen met geringe toegevoegde waarde. wat het thema klimaat betreft, zit de eU gewrongen tussen de verenigde staten en china. de ngo’s vinden dat de industrielanden het goede voorbeeld moeten geven. dat zijn ze aan de geschiedenis verplicht…

Zijn de mdGs voor u het ideale stramien voor "armoedebestrijding"? ze vormen een goed stramien om "armoede te bestrijden", maar niet om aan ontwikkelingsbeleid te doen. wat ik bedoel: aan de hand van de mdgs werden de symptomen van armoede in kaart gebracht, maar aan de onderliggende economische oorzaken wordt niet geraakt. de doelen zijn een pleister op een houten been: de arme landen kunnen geen kant op, zij blijven afhankelijk van de hulp van het noorden. in de jaren 60-70 was er wel degelijk een ontwik-kelingsstrategie maar deze is verworden tot een armoedebestrij-dingsbeleid. tekenend hiervoor zijn het gebrek aan investeringen in infrastructuur en landbouw.

opgetekend door Elise Pirsoul

MDG-Top: indrukken

Arnaud Zaccharie is secretaris-generaal van de Belgische ngo-koepel (franstalig en duitstalig) CNCD-11.11.11.


"Ontwikkelingssamenwerking is de best mogelijke investering"

DOSSIEr

onlangs verscheen het Groenboek voor de Europese ontwikkelingssamenwerking? wat zijn de voornaamste ideeën daarin?eerst en vooral moeten we blijven streven naar een ontwikke-lingsbudget van 0,7% van het BNI, ook in tijden van besparingen. ontwikkelingssamenwerking is niet alleen belangrijk voor onze partners, maar ook voor onszelf: economische groei, veiligheid… het is de best mogelijke investering. europa is al veruit de grootste donor ter wereld. we moeten dit leiderschap aanhouden.

ten tweede is er de aandacht voor een langetermijnperspec-tief. we kunnen trots zijn op ons werk. we leveren voedselze-kerheid, onderwijs, proper water, behuizing, maar wat daarna? armoedebestrijding bereik je slechts op lange termijn. daarom zijn maatregelen nodig die duurzame groei ondersteunen. in rwanda wordt veel houtskool gebruikt. met steden die zullen aangroeien en meer vervuilen, moeten we onze aanpak voor schone energie-voorziening radicaal wijzigen. door bijvoorbeeld te decentraliseren waar mogelijk. het land heeft ook geen verbinding met de zee. dit bemoeilijkt de toegang tot de wereldmarkt. daarom moet je zorgen voor verbindingswegen met de buurlanden en ambitieuze infrastructuurprojecten. altijd denkend op lange termijn.

ten derde is goed bestuur een cruciaal element. successen en mislukkingen hangen niet alleen samen met onze acties, maar ook met die van onze partners. wederzijdse verantwoording is hier de sleutel. als donor is het belangrijk te weten wat je investeringen in

ontwikkelingssamenwerking hebben opgeleverd: hoeveel kinderen naar school gaan, hoeveel hospitalen gebouwd werden. en als in een partnerland het bestuur niet goed werkt, kan je helpen om het te verbeteren.

ten slotte moeten de investeringen in ontwikkelingssamen-werking verder gaan dan de 0,7% van het BNI. er zijn vernieu-wende financieringsmechanismen nodig zoals een taks op finan-ciële transacties. de volgende g20-top zal zich hierover buigen. maar we mogen ook andere bronnen niet verwaarlozen, zoals het vermengen van leningen en giften1 en de binnenlandse bronnen. zo zullen we de ontwikkelingslanden helpen om een stabiel belas-tingssysteem uit de grond te stampen, en dienen onze bedrijven transparanter te werken. bedrijven mogen niet langer de belastin-gen ontlopen die de ontwikkelingslanden nodig hebben. bedenk dat ontwikkelingslanden vooral inkomsten verliezen bij de ontgin-ning van hun natuurlijke rijkdommen.

dit zijn maar een paar voorbeelden, maar de belangrijkste zijn ongetwijfeld de wederzijdse verantwoording en de vergroting van de schaal van onze ontwikkelingshulp.

wat is de impact van de hervormingen van het Verdrag van Lissabon op uw positie en de Europese ontwikkelingssamenwerking?met de aanstelling van catherine ashton als hoge vertegen-woordigster voor buitenlands beleid hebben we nu een centrale

Interview

Europees Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking Andris Piebalgs – opvolger van Louis Michel – bezocht onlangs rwanda, samen met de Belgische minister voor ontwikkelingssamenwerking Charles Michel. Hij tekende er een akkoord dat 45 miljoen euro vrijmaakt voor onder meer de aanleg van verbindingswegen tussen rwanda, Burundi en Dr Congo. Dimensie 3 kon hem er enkele vragen voorleggen.

1 instrument voor ontwikkelingssamenwerking waarbij zowel giften als leningen gebruikt worden. vooral toegepast voor grote infrastructuurwerken.

Commissaris Piebalgs luistert naar de uitleg op een koffieboerderij in Rwanda.

© E

urop

ean

Uni

on


persoon voor al het buitenlands beleid van de eU. het is niet meer zoals bij mijn voorganger louis michel. die werd beschouwd als de europese minister voor afrika. mijn taak nu is armoede bestrijden in alle continenten. dit vergt een nauwe samenwerking met de hoge vertegenwoordigster.

met het nieuwe systeem ben ik verantwoordelijk voor de hele pro-grammacyclus: uitstippelen van het beleid (europese commissie), integratie van het beleid in de strategienota’s met de partnerlan-den (het europese diplomatieke korps in wording) en uitvoering (het europees ontwikkelingsagentschap). ik heb dus een beter zicht op wat er op het terrein gebeurt en wat er moet veranderen. louis michel was vooral betrokken bij het beleid.

het Lissabonverdrag vermeldt ook dat de europese donoren hun hulp onderling beter dienen te coördineren, maar hier is nog veel werk aan de winkel. het blijft immers 'vrijwillig'. we wijden ons aan de Accra-agenda2 maar op het terrein moet nog veel gebeu-ren. in rwanda werkt de donorcoördinatie wellicht het best. de eU zou inderdaad als één donor moeten optreden, samen met de wereldbank, de vs en de vn. volgend jaar wordt het jaar van de doeltreffende hulp. op een vergadering in seoul zullen we aan de internationale gemeenschap vertellen welke stappen we willen zet-ten voor meer doeltreffendheid. het is hoogtijd dat we onze pres-taties op dit vlak verbeteren.

hoe zult u streven naar meer coherentie met andere domeinen zoals handel (de Economische Partnerschapsakkoorden) en landbouw (het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, biobrandstoffen, de investeringen in landbouwgrond in afrika)?coherentie is uitermate belangrijk. want door ons incoherent han-delen verliezen we veel van ons positief imago in de ontwikkelings-wereld. in het Verdrag van Lissabon is coherentie voor ontwikkeling dan ook een basisinstrument. het verdrag verschaft de wette-lijke basis om de wetgeving meer coherent te maken. vooreerst moeten we alle activiteiten binnen de commissie opvolgen (han-

del, landbouw, visserij…) om ervoor te zorgen dat terdege rekening gehouden wordt met het ontwikkelingsaspect. ten tweede is er de Country-by-Country reporting door de multilaterale bedrijven. ze moeten transparant rapporteren over hun activiteiten per land.

hoe ziet u de toekomst van de onderhandelingen over de Economische Partnerschapsakkoorden (Epa’s) ?de ePa’s hebben een zeer slechte publiciteit gehad, wellicht onver-diend. ze vormden dan ook een zéér ambitieus project. bedoeling was onze handelsrelaties met de ontwikkelingslanden in overeenstem-ming te brengen met de regels van de wereldhandelsorganisatie. verder gaat het over een langdurige voorkeurhandel met de acs-landen (afrika, caribische gebied, stille oceaan) en de promotie van regionale handel. voorlopig zijn de resultaten beperkt. er is enkel een akkoord met het caribische gebied. landen aarzelen omdat ze de voordelen van zo’n akkoord onvoldoende kunnen inschatten. dus niet omdat ze er tegen zijn.

we moeten nu echt een doorbraak maken. ik geef graag het voor-beeld van letland en estland. onze integratie in de europese markt ging gepaard met heel wat lijden, de veranderingen werden niet geapprecieerd. maar als ik zie waar we vandaag staan, hebben we er echt veel voordeel uit gehaald. er is heel wat diplomatiek werk nodig, en mogelijk zijn we te ambitieus geweest. het is allicht meer aangewezen om aanvankelijk minder hoog te mikken. maar ongetwijfeld zijn de ePa’s goede instrumenten voor ontwikkeling. overigens steunen we ook maatregelen voor Aid for Trade die de landen klaarstomen voor de wereldmarkt.

Interview door Chris Simoens

"Ontwikkelingssamenwerking is de best mogelijke investering"

Interview

‘De EU zou als één donor moeten optreden.’

2 internationale overeenkomst (2008) tussen ontwikkelingsactoren om werk te maken van meer doeltreffende ontwikkelingssamenwerking, op basis van de principes van de Verklaring van Parijs.

De Let Andris Piebalgs werd in 2010 de nieuwe Europese Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking. Hij was een van de eerste ministers in het onafhankelijke Letland, na de val van de Sovjet-Unie in 1989. Hij speelde ook een belangrijke rol bij het tot stand komen van het lidmaatschap van Letland bij de EU. Voorheen was hij Europees Commissaris voor Energie.©

Eur

opea

n U

nion


DOSSIEr

EU: rwanda

duurzame terrassen in het land van de duizend heuvelsOm de landbouw op te krikken hebben verschillende donoren terrassen aangelegd op de steile rwandese heuvels. Jammer genoeg nogal ondoordacht. In 2008 heeft de Europese Unie de terrasaanleg nieuw leven ingeblazen. Een succesverhaal.

moeilijke landbouw rwanda wordt niet voor niets het Land van de duizend heuvels genoemd. in het land-schap rijst letterlijk de ene na de andere heuvel op. een schitterend zicht, maar niet eenvoudig om te boeren. op de hellingen spoelt de grond gemakkelijk weg. als de boeren bovendien het land onzorgvuldig bewerken en er te veel vee graast, wordt de situatie algauw dramatisch. de bodem ver-liest zijn vruchtbaarheid, met een slechte oogst tot gevolg.

de aanleg van terrassen biedt de beste oplossing. een terras is immers een vlak stukje land waar de bodempartikels niet zo vlot wegspoelen. Plantaardige resten blij-ven liggen en kunnen ter plaatse verteren. de beschikbare oppervlakte aan landbouw-grond verhoogt. ten slotte dringt er ook meer regenwater in de grond wat de bron-waterlagen voedt.

Nieuwe aanpak de laatste 10 jaar hebben diverse dono-ren in rwanda terrassen gebouwd, over in totaal 4.526 hectaren: het europees ontwik-kelingsfonds, nederland, zwitserland, duitsland, canada, de wereldbank, de afrikaanse ontwikkelingsbank. "De aan-pak was echter weinig doordacht", zegt eU-verantwoordelijke diego zurdo. "Vandaar dat sommige terrassen weinig productief zijn, of zelfs verlaten werden."

in 2008 herbegon de eU de terrasaanleg met een holistische visie. "Het voornaamste element hierbij was de nauwe betrokken-

heid van de begunstigden", zegt zurdo. "Zij dienen immers de terrassen te gebruiken en te onderhouden. Een nadeel van terrassen is dat het doorsijpelende regenwater minera-len met zich mee voert. De boeren moeten kalk en koemest toedienen om de terrassen vruchtbaar te houden." het eU-programma leverde ook input: organische meststoffen, verbeterde zaden, technieken om bomen te integreren in de landbouw, enz.

hoge tewerkstelling en verzoening liever dan grote machines te gebruiken, werden bij de aanleg van de terrassen heel veel mensen tewerkgesteld (himo = Haute Intensité de Main d’Oeuvre). rwanda is immers dichtbevolkt en kent een hoge werkloosheid. "Om bij te dragen tot verzoe-ning werkten slachtoffers en ex-daders van de genocide met elkaar samen"1, zegt zurdo. "En met goed gevolg. Er ontstonden vriend-schappen, en zelfs huwelijken."

het totale budget bedroeg 3,7 miljoen euro.

hiervan werd 1,5 miljoen euro in de plaatse-lijke economie gepompt, wat neerkomt op ruim 5.000 jobjaren. "De werkers kregen het geld op een bankrekening, wat meer aan-zette tot sparen. Met het inkomen betaal-den ze een gezondheidsverzekering, school-geld, enz. Velen kruisten hun koeien met een ingevoerd ras opdat ze meer melk zouden geven", aldus zurdo. in totaal werden 1.800 hectaren terras aangelegd, en 15.000 boe-rengezinnen rechtstreeks geholpen.

Budgetsteun eind 2010 sluit de eU het programma af, erop vertrouwend dat de terrassen niet zullen verlaten worden. terrasaanleg en –onderhoud maken immers integraal deel uit van het overheidsbeleid. rwanda zal zelfs het terrasprogramma aanvullen met een component die zaden en meststoffen ter beschikking stelt van de boeren.

overigens blijft de eU het budget van de rwandese regering spijzen. zo ontvangt rwanda 20 miljoen euro 'sectorale budget-steun' voor het opkrikken van de voedselze-kerheid en de bodemconservering. met een gift van nog eens 15,6 miljoen euro wil het land de landbouw intensiever maken, door meer input en opleiding te voorzien. de steun aan het algemene budget ten slotte wordt gedeeltelijk benut voor arbeidsinten-sieve werken waaronder de aanleg van ter-rassen.

Chris Simoens

1 in 1994 werd rwanda geteisterd door gruwelijke slachtpartijen.

De steile hellingen in het Rwandese landschap bemoeilijken de landbouw. Terrasbouw biedt de beste oplossing. ©

EU

-del

egat

ie R

wan

da

Door samen terrassen te bouwen ontstaat een betere verstandhouding tussen slachtoffers en ex-daders van de genocide.

© D

GD

/Chr

is S

imoe

ns


DOSSIEr

Live uit New York

ruth Beeckmans startte in juni 2010 als 'Policy Analyst' bij de Democratic Governance Group, deel van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP). De 'Junior Professional Officer' (JPO) werkt er rond het versterken van parlementen in ontwikkelings- en conflictlanden. Haar interesses brachten haar eerder al naar Burundi, Congo en Haïti. Nu gunt ze ons een glimp van haar werk en leven in New York.

"Mijn ervaring moet een meerwaarde zijn voor UNDP"

mijn eerste stappen in het ontwikkelings-werk zette ik met Broederlijk Delen in burundi. ik leerde er al snel hoe belangrijk goed bestuur en transparante staatsinstel-lingen zijn voor duurzame ontwikkeling.

Van Burundi en congo over haïti naar de Vs van burundi ging het naar congo, waar ik voor het europees netwerk voor centraal-afrika (eUrac) - een coalitie van ngo’s - de presidentsverkiezingen in 2006 van dicht-

bij volgde. men verwachtte heel veel van de nieuwe regering en de internationale gemeenschap. nu, 4 jaar later, verliest de congolese regering haar krediet. het gaat te traag, de verkiezingen brachten niet het ver-hoopte resultaat, de nodige veranderingen blijven uit. congo staat daarin niet alleen. ook in andere landen waar ik de verkiezingen opvolgde, brachten ze vaak niet de verhoopte veranderingen. de internationale gemeen-schap investeert nog te weinig in de capaci-teitsopbouw van verkozenen. het versterken van parlementen is voor mij dan ook een logi-sche voortzetting van mijn vorig werk.

in jonge democratieën is het een absolute noodzaak de parlementen te ondersteunen. als we één instelling niet mogen vergeten in heel het democratiseringsproces, dan is het volgens mij het Parlement. het is daar dat de stem van het volk wordt gehoord en bud-getten worden goedgekeurd. het Parlement dient ook de waakhond van de regering te zijn. ik ben erg blij dat de belgische over-heid investeert in de capaciteitsopbouw van staatsinstellingen, ook nadat verkiezingen goed verlopen zijn.

ontrafelen van structuren in new York heb ik het geluk in een dyna-misch team te werken. ik krijg de tijd en de vrijheid om uit te zoeken waar mijn erva-ring een meerwaarde kan zijn voor UndP. Je plaats vinden binnen een grote organisa-tie vraagt tijd. vorig jaar werkte ik nog voor minUstah, de vn-missie in haïti, maar wer-ken op een beleidsdienst van de vn is heel anders dan in het veld. het vraagt meer tijd

om een overzicht te krijgen van verschil-lende diensten, programma’s en adminis-tratieve procedures. de eerste maanden zijn daardoor misschien minder boeiend, maar noodzakelijk.

mijn mentor – een canadese parlementa-riër die heel wat ervaring heeft met capa-citeitsopbouw – begeleidt me erg goed. momenteel organiseer ik een conferentie rond 'Parlementaire vertegenwoordiging van minderheden en inheemse volkeren' in mexico en werk ik mee aan IknowPolitics, een e-platform waar vrouwelijke politici

over continenten heen hun ervaringen in de politiek delen.

'You love it or you hate it' over new York zegt men vaak "You love it or you hate it". ik denk dat ik er een beetje tus-sen schipper. de eerste maand was een hel. Je wordt overweldigd door de grootsheid en de drukte van manhattan. iedereen holt en alles lijkt net iets sneller te moeten gaan dan in belgië. manhattan slokt je op. een appar-tement vinden was allesbehalve eenvoudig, de huurprijzen zijn hier ondenkbaar hoog. na enkele weken rondtrekken van flat naar flat, vond ik uiteindelijk een thuis in brooklyn. na een drukke werkdag voelt het goed om de rivier over te steken. in brooklyn is er meer ademruimte. mijn vriend is hier vorige maand ook komen wonen. ik hoop dat hij zich snel thuis voelt.

online

www.undp.org/governance www.iknowpolitics.org www.eurac-network.org

"Over New York zegt men vaak 'You love it or you hate it'. Ik denk dat

ik er een beetje tussen schipper." via het programma voor Junior Profes-sional Officers (JPo) van de verenigde naties steunt belgië jaarlijks een aan-tal jonge mensen die aan de slag wil-len bij internationale organisaties. belgië betaalt het loon van de belgen die gaan werken voor een van de vele vn-organisaties. zo doen jonge belgische specialisten een rijke interna-tionale werkervaring op en kunnen de verenigde naties haast kosteloos genie-ten van hun gedreven inzet.

meer over JPo op www.dg-d.be en www.jposc.org

© R

uth

Bee

ckm

ans


dE hoNGEriGEN spijZEN hoe België samenwerkt met het wereldvoedselprogramma

DOSSIEr

VN: WFP

in de jaren 80 en de eerste helft van de jaren 90 werd er flink wat vooruitgang geboekt in de strijd tegen honger, maar het voorbije decennium is de situatie weer verergerd. vandaag zijn maar liefst 925 mil-joen mensen ondervoed. eén op de zeven personen heeft onvoldoende eten om een gezond en actief leven te leiden. de interna-tionale gemeenschap moet deze cijfers ver-der terugdringen, zodat de situatie niet nog meer verslechtert.

de rol van het wFphet wFP is binnen het vn-systeem het orgaan dat belast is met voedselhulp. het heeft als taak levens te redden in noodsi-tuaties, de bestaansmiddelen van de men-sen te beschermen en te herstellen bij lang-durige crisissen, chronische honger aan te pakken en meer middelen uit te trekken voor hongerbestrijding.

om de nieuwe mondiale uitdagingen aan te pakken, stelde het wFP een strategisch Plan (2008-2011) op dat een historisch keerpunt inluidt voor de instelling. zo is het wFP voort-

aan niet langer een voedselhulporganisatie, maar een organisatie voor voedselbijstand. het wFP wil nu ook de structurele oorzaken van honger uitroeien met hulpprogramma’s in de vorm van geld en voedselbons, nieuwe voedzame levensmiddelen die ondervoe-ding voorkomt en behandelt, en het initia-tief ‘Purchase for Progress’ (P4P) dat kleine boeren toegang geeft tot nieuwe markten. voedselhulp is voortaan nog maar één van die instrumenten. het plan omvat ook een gron-diger analyse van de oorzaken van honger.

als vn-agentschap in de frontlinie van hon-gerbestrijding, reageert het wFP voortdu-rend op noodsituaties. in 2010 wil het voed-selbijstand leveren aan meer dan 90 miljoen mensen in 73 landen. Een nieuwe koersom de plaatselijke economieën te laten profiteren van de aankopen van het wFP - grootste koper van voedsel ter wereld – pleit de belgische ontwikkelingssamenwer-king sinds lang voor voedselaankopen op de lokale markten.

Terwijl bijna één miljard mensen honger lijden, voert België zijn inspanningen op om hen van voedsel te voorzien. De voedselhulp gaat vooral via het Wereldvoedselprogramma (WFP), de grootste koper van voedsel ter wereld. Dimensie 3 zet de kernelementen van deze hulp op een rijtje en laat Belgische WFP-medewerkers op het terrein aan het woord.

de belgische ontwikkelingssamenwerking zette nog een stap verder in die richting door een vernieuwend initiatief te onder-steunen met als titel ‘Purchase for Progress’ (P4P). P4P wil namelijk kleine producenten helpen door hen afzetmarkten aan te bie-den en hun concurrentiekracht op de land-bouwmarkten te vergroten. dit programma werd op proefbasis gelanceerd in 21 landen. belgië financiert P4P specifiek in dr congo. dankzij de belgische steun kon P4P al de pro-ductie verhogen van meer dan 4.000 kleine landbouwers in de provincie katanga.

daarnaast voerde het wFP nog andere ver-nieuwingen door. zo gebruikt het voort-aan nieuwe instrumenten zoals 'Vouchers' en 'Cash Transfers' om de bestaande noden op een soepeler en aangepaster manier te kunnen opsporen en ze doeltreffender te lenigen. het programma 'Cash Transfers' levert geld aan de mensen, terwijl ze met de 'Vouchers' in sommige winkels een bepaalde hoeveelheid voedsel kunnen kopen voor een vast bedrag

Belgische financiering de belgische ontwikkelingssamenwerking helpt op vrijwillige basis het wFP mee finan-cieren, vooral via de sector 'voedselhulp' en 'voedselzekerheid', en in mindere mate via haar sector 'humanitaire hulp'. belgië is een flexibele partner, want de bijdrages zijn in cash en in de vorm van giften, en zijn hulp is ongebonden. het geld gaat vooral naar nood-, hulp- en hersteloperaties.

in 2008 eindigde belgië 19de op de rang-

België – een belangrijke donor van het Wereldvoedselprogramma – bepleit de lokale aankoop van voedsel om kleine boeren vooruit te helpen.


dE hoNGEriGEN spijZEN hoe België samenwerkt met het wereldvoedselprogramma

VN: WFP

>

lijst van landen die bijdragen aan het wFP. in 2009 klom het op naar de 13de plaats, met een totale bijdrage van 39.111.032 euro. dat is het grootste bedrag ooit dat ons land schonk aan het wFP. "België toonde zich zeer solidair met de minderbedeelden […], en was nog guller dan voordien, in zijn steun aan kwetsbare personen in de ontwikke-lingslanden die het zwaarst getroffen wor-den door de mondiale economische crisis",

aldus gemmo lodesani, directeur van het wFP-bureau in brussel. belgië was ook één van de eerste donorlanden die noodvoedsel-hulp financierden in haïti, voor een bedrag van 1 miljoen euro. voor de slachtoffers van de overstromingen in Pakistan werd onder-tussen al hetzelfde bedrag uitgetrokken.

bovendien trok belgië ongeveer 1,6 miljoen euro uit voor de Humanitarian Air Service

wat motiveerde je om humanitair werker te worden? op mijn zeventiende ging ik met mijn vader op vakantie naar bali. we logeerden in een vijfster-

renhotel met een prachtig privéstrand. aan elk uiteinde van het strand was er prikkeldraad gespannen, zogezegd om de toeristen te beschermen tegen de arme vissersdorpen. ik herinner me dat dit mijn motivatie versterkte. ik wilde per se mijn leven doorbren-gen aan de andere kant van de prikkeldraad. ik denk ook voor mezelf te willen bewijzen dat ik me kan aanpassen aan moeilijke omgevingen. vandaag kan ik zeggen dat ik mensenlevens heb gered. wat kan ik daar nog meer aan toevoegen?

hoe ziet een normale werkdag er zoal uit? een gewone werkdag duurt van 7 tot 18.30u. ’s morgens vroeg, nog voor het personeel op kantoor is, maak ik altijd eerst een schriftelijke prioriteitenlijst: documenten lezen en ondertekenen, vergaderingen en afspraken beleggen, belangrijke boodschappen beantwoorden, richtlijnen geven aan mijn medewerkers, zaken

opvolgen, enz. de beste dagen zijn die als ik naar huis ga met het gevoel dat ik niet méér of beter kon doen.

wat is voor jou de grootste voldoening en uitdaging in je werk? een beter inzicht krijgen in de complexiteit van de wereld, door op de juiste plek te zijn, mensen te ontmoeten uit andere cultu-ren, en voeling te krijgen met de noden en de hoop van de armen. Jammer genoeg moet ik vaststellen dat de wereld er niet beter is op geworden sinds ik in 1985 aan de slag ging. dat heeft me diep geraakt en me sommige van mijn idealen doen verliezen, ook al besef ik dat we onze strijd moeten voortzetten. het lijkt soms op bidden tot een god die er niet is…

wat zijn de belangrijkste lessen die je tot nog toe uit je werk hebt getrokken? mijn drie belangrijkste lessen zijn: (1) ik moet de moed hebben om te veranderen wat kan veranderd worden; (2) ik moet de wijs-heid hebben om te aanvaarden wat niet kan worden veranderd, en (3) ik moet kunnen onderscheiden wat veranderd kan worden en wat niet.

van de vn (Unhas). Unhas vliegt hulpver-leners naar de moeilijkst bereikbare gebie-den. zonder deze dienst zouden honderd-duizenden kwetsbare personen verstoken blijven van geneesmiddelen, drinkwater en andere levensnoodzakelijke diensten.

Silvia Croes Thomas HiergensDavid Vogel

richard Verbeeck, wFp-vertegenwoordiger in Niger

de belgische voedselhulp wil:• de voedselvoorziening waarborgen aan de kwetsbaarste bevolkingsgroepen.• bijdragen tot de voedselzekerheid.• het ontwikkelingsbeleid promoten.• zich inschakelen in de armoedebestrijding in de begunstigde landen.

de door de multilaterale ontwikkelingssamenwerking gefinancierde programma’s worden afgestemd op de belgische prioriteiten, zoals steun aan lokale aankopen of het programma Purchase for Progress, één van de prioriteiten in de 5 strategische doelstellingen van het wFP.

Basisprincipes van de Belgische humanitaire hulp en voedselhulp


jan delbaere, deputy chiefwFp Food analysis service

wat doet een 'Food security analyst' precies? ik moet het wFP een dui-delijk beeld geven van situaties waarin mensen honger lijden. we gaan na hoeveel mensen niet aan het nodige voedsel

raken, hoe dat precies komt en hoe het wFP hen kan helpen. vaak moeten we daarvoor van deur tot deur gaan, om te zien of ze wel voldoende eten. we analyseren ook andere factoren die bepalen of iemand zichzelf kan voeden: oogsten, gezinsinkomen, voedselprijzen…

wat is er het zwaarst in je job? dag in dag uit te maken krijgen met menselijk leed, is echt wel hard. zo bezochten we in myanmar – na de cycloon nargis in 2008 – een dorp waar bijna alle kinderen verdronken waren. hun ouders waren nog in shock. een andere extreme situatie was de aard-beving in haïti afgelopen januari. dergelijke onverwachte rampen

veroorzaken enorm veel lijden en ellende. na de aardbeving kam-peerde ik een week lang op de luchthaven, naast de landingsbaan. er was heel weinig drinkwater en al helemaal geen sanitair, en ik moest twaalf uur per dag werken, zeven dagen per week. na een tijdje begon dat zijn tol te eisen.

in extreme situaties zoals in haïti of myanmar raak je algauw overweldigd door al het leed dat je rondom jou ziet. vandaar dat ik zoveel voldoening haal uit het besef dat de hulp dankzij mijn werk tot bij de mensen raakt die er het meest behoefte aan heb-ben. maar mijn job vraagt ook offers. zo ben ik vaak lang van huis en mis ik mijn gezin. mijn dochtertje van vijf spreekt zelfs geen nederlands meer met mij – ze spreekt engels met haar moeder – omdat ik zo veel weg ben.

is het allemaal wel de moeite waard? Ja. ik hou van mijn werk, omdat ik op die manier een jeugddroom kan verwezenlijken: het lot van de armsten helpen verbeteren. mijn bijdrage is wellicht bescheiden, maar maakt deel uit van een bredere inspanning die echt al heel wat mensen heeft kunnen hel-pen. ik ben daar heel trots op.

VN: WFP

hoe en waarom kwam je in dit domein terecht? ik had een fantastische jeugd en groeide op in een harmonieus gezin. ik zeg dit gewoon om te

benadrukken dat niet alle humanitaire werkers voor deze job kie-zen als vlucht of als één of andere vorm van ‘boetedoening’. na drie jaar in de reclamewereld, wilde ik echt iets boeiender doen dan reclame maken voor dierenvoeding. dat was eigenlijk geen bewuste keuze, maar een spontaan proces, waarbij een aan-tal gebeurtenissen me tot bij m’n roeping brachten. aanvankelijk dacht ik het verschil te kunnen maken, maar nu besef ik dat ik slechts een schakeltje ben in een enorm netwerk van mensen die proberen om iets te doen en dat goed te doen. Zijn je verwachtingen ingelost? zodra ik besefte de wereld niet te kunnen veranderen, vond ik innerlijke rust en werd ik bescheidener. in dit domein bestaan er nu eenmaal geen zekerheden. dus komt het erop aan om je te blijven focussen op je werk en om mislukkingen niet te per-soonlijk op te nemen, kwestie van ontgoochelingen te vermij-den. ik denk niet dat mijn motivatie veranderd is: ik heb nog altijd dezelfde passie en wilskracht als vroeger.

wat geeft jou het meest voldoening aan humanitair werk? kleine dingen, zoals een blik, een handdruk of een glimlach. contacten met collega’s die me respecteren. vechten voor de ideeën waarin ik geloof, en ze kunnen doordrukken. voelen dat een project goed zit, door de manier waarop begunstigden en partners erbij betrokken worden, en dat allemaal zien gebeuren. elke dag opnieuw voeren we een kleine oorlog, een strijd om dingen in beweging te krijgen. soms winnen we, soms verliezen we, maar ik hou van de strijd. ik kan er een kick van krijgen om na weken eindelijk een financieel probleem op te lossen, maar omgekeerd kan ik me danig ergeren aan een ‘opgezet’ en onre-alistisch terreinbezoek.

wat vind je de grootste uitdaging in de humanitaire sector? dat hangt af van land tot land. werken in oorlogsgebieden is fysiek en mentaal uitputtend, maar emotioneel en spiritueel verbazend verrijkend. ontwikkelingsgebieden daarentegen zijn gewoon dodelijk voor mij: het gaat allemaal veel te traag en het is veel te abstract, ondanks een leuke omgeving en een boeiend cultuurleven. alles hangt dus af van onze werkcontext en –struc-tuur, ons mandaat, de relatie met je baas en je collega’s, enz.

carine jonckheere, wFp in dr congoprogramme officer, protection / hiV & aid

november-december 2010 dimensie I

le JoUrnal de la cooPération belge

dimensie

hEt kluwEN VaN multilatEralE iNstElliNGEN oNtward

>

Vandaag zijn er 260 (!) multilaterale organisaties erkend als kanaal voor officiële ontwikkelingshulp. Hiervan steunt België er 21. Dimensie 3 brengt een vereenvoudigd overzicht1.

de eerste en de tweede wereldoorlog lieten europa en de hele wereld verbijsterd achter. conflicten van die aard moesten voortaan vermeden worden. daarom besloten de toenmalige leiders organen op te richten waarin landen met elkaar kunnen overleggen. het begrip 'multilaterale organisatie' was geboren. hierin zetelen (minstens drie) landen die samen werken aan kwesties die voor alle lidsta-ten van belang zijn.

de verenigde naties (vn) zagen het daglicht in oktober 1945. in 1951 ontstond de europese gemeenschap voor kolen en staal, de voorloper van de huidige europese Unie.

het stelsel van de vn vormt de grootste 'boom' van mul-tilaterale instellingen. aan de vn-stam ontsproten immers veel commissies, fondsen, programma’s en organisaties, die zich aan specifieke thema’s wijden. vandaag probeert men de wildgroei tegen te gaan. zo loopt in acht landen een one-UN-experiment. de vn-instellingen proberen er meer harmonisch op te treden.

voor alle duidelijkheid delen we de multilaterale instellin-gen op in zes categorieën.

1. de Verenigde Naties

de Verenigde Naties vormt het hart van het vn-stelsel (www.un.org). ze streeft naar internationale vrede. 192 landen zijn lid. zij wisselen binnen de vn met elkaar van gedachten. de vn ijvert voor mensenrechten en betere levens-omstandigheden. bij rampen is de vn

de voornaamste organisator van noodhulp.

elk lidstaat betaalt een verplichte bijdrage die samenhangt met de omvang van de economie. zo betalen de verenigde staten 22 % (het maximumpercentage), belgië 1% en de armste ontwikkelingslanden 0,01 %.

de Algemene Vergadering is het centrale orgaan van de vn. ze is een soort parlement waarin alle landen zetelen. elk land heeft er één stem. de algemene vergadering kan alle problemen behandelen die ze wil, maar haar besluiten of resoluties hebben geen bindende kracht voor de lidstaten.

De VN streeft naar internationale vrede. Hier: vredesmissie van VN-blauwhelmen in Syrië, 2010.

de Veiligheidsraad is het machtigste orgaan van de vn, want verantwoordelijk voor het handhaven van de interna-tionale vrede en veiligheid. haar resoluties zijn wel bindend: lidstaten zijn verplicht ze uit te voeren. de raad is vrijwel continu in vergadering en kan zo crisissituaties bespreken zodra die zich voordoen. in de raad zetelen vijftien leden. vijf hebben een permanente zetel en een vetorecht: de vs, rusland, china, Frankrijk en het verenigd koninkrijk (in feite de overwinnaars van woii). tien worden voor een periode van twee jaar verkozen door alle lidstaten.

het Secretariaat is het administratieve orgaan van de vn en bevindt zich in de hoofdkwartieren in new York. het

© U

N P

hoto

/Arn

old

Felf

er

Secretaris-generaal Ban Ki Moon spreekt de Algemene Vergadering toe op de VN-top over de Millenniumdoelen in september 2010.

© U

N p

hoto

by

Ric

k B

ajor

nas

1 aanvullende informatie is te vinden in de thematische fiche 'Van Bretton Woods tot Doha', dimensie 3 – maart-april 2009.

THEMATISCHE FICHE

dimensie november-december 2010III

voert onder meer het werk uit waartoe door de algemene vergadering, de veiligheidsraad en andere organen werd beslo-ten. de secretaris-generaal – momenteel ban ki-moon – heeft de leiding. hij is ook diplomaat en onderhandelaar bij disputen tussen lidstaten.

andere vn-organen zijn het internationaal gerechtshof in den haag en de economische en sociale raad.

2. de VN-Fondsen en programma’s

de vn-Fondsen en Programma’s worden bestuurd door een beperkt aantal vn-lidstaten die daartoe voor een aantal jaren zijn verkozen. hun inkomsten halen ze uit vrijwillige bijdragen van bepaalde landen (zowel core als non-core, zie kader).

Door België gesteunde Fondsen en Programma’s:

• VN-Ontwikkelingsfonds: UNDP - www.undp.org

• VN-Fonds voor Bevolkingsactiviteiten: UNFPA - www.unfpa.org

• VN-Kinderfonds: UNICEF - www.unicef.org

• VN-Uitrustingsfonds: UNCDF - www.uncdf.org

• VN-Vrouwen: UN Women - www.unwomen.org

• Programma van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen: UNHCr - www.unhcr.org

• Wereldvoedselprogramma: WFP - www.wfp.org

• VN-Milieuprogramma: UNEP - www.unep.org

• Hulpfonds voor de Palestijnen: UNRWA - www.unrwa.org

• VN-programma voor hiv/aids: UNAIDS - www.unaids.org

• Bureau van de Hoge Commissaris voor Mensenrechten: OHCHr - www.ohchr.org

• Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden: OCHA - ochaonline.un.org

3. de Gespecialiseerde organisaties

gespecialiseerde organisaties zijn met de vn verbonden door een overeenkomst, maar zijn er niet aan ondergeschikt. ze richten zich op een specifiek beleidsdomein zoals landbouw of onderwijs. net zoals de vn zelf worden ze gefinancierd met ver-plichte bijdragen van de lidstaten.

Door België gesteunde Gespecialiseerde Organisaties

• Voedsel- en Landbouworganisatie: FAO - www.fao.org

• Wereldgezondheidsorganisatie: WHO - www.who.org

• Internationale Arbeidsorganisatie: ILO - www.ilo.org

• VN-organisatie voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur: UNESCO - www.unesco.org

• Internationale Organisatie voor Migratie: IOM - www.iom.int

4. de verbonden organisaties

een aantal organisaties en programma’s zijn ‘verbonden’ met de vn. deze omvatten onder meer de Wereldhandelsorganisatie (wto) en het Internationaal Agentschap voor Atoom-energie (iaea).

5. internationale Financiële instellingen

om een heruitgave van de grote economische crisissen tus-sen woi en woii te voorkomen, organiseerden de geallieerden, al voor het einde van woii, een reeks conferenties. dit leidde in 1944 tot de oprichting van twee internationale financiële organisaties in bretton woods: het Internationaal Monetair Fonds (imF) en de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (ibwo).

het Internationaal Monetair Fonds (imF) bevordert de monetaire samenwer-king en de muntstabiliteit. het verstrekt leningen aan landen die problemen heb-ben met hun betalingsbalans. vaak zijn dit ontwikkelingslanden. dus, ook al is het imF niet echt een ontwikkelingsor-

ganisatie, haar impact op ontwikkelingslanden kan vrij groot zijn. vooral de voorwaarden die ze oplegt om de economie van een land te stabiliseren – zoals het in evenwicht brengen van ontvangsten en uitgaven – zijn dikwijls een punt van kritiek, veelal vanwege ngo’s en de overheden van ontwikkelingslan-den. om tegemoet te komen aan de noden van de armste lan-den met doorgaans hoge schuldgraad, verstrekt het imF vanaf 1986 leningen met een giftelement. hierop volgden sinds 1996

België kiest voor core-bijdragen

de vn-fondsen en de gespecialiseerde en verbonden orga-nisaties ontvangen zowel core als non-core-bijdragen. Core of kernbijdragen financieren de basisactiviteiten. geoormerkte of non-core-bijdragen zijn bestemd voor bij-komende activiteiten die door de organisatie of door de donoren gevraagd worden. hierover wordt specifiek gerap-porteerd aan de donoren. geoormerkte bijdragen beper-ken enigszins de vrijheid van handelen van de organisaties. daarom besloot belgië in 2009 om voortaan de voorkeur te geven aan core-bijdragen. Partnerorganisaties kunnen hier-door beter hun eigen beleid uitstippelen. de middelen zijn meer voorspelbaar en er is minder versnippering. kortom, de doeltreffendheid van de hulp verhoogt.

THEMATISCHE FICHE

november-december 2010 dimensie IIII

>

schuldverlichting en sinds 2006 schuldkwijtschelding.

naast het imF zijn er de ontwikke-lingsbanken: echte banken met aan-delen, die goedkope leningen verstrek-ken aan ontwikkelingslanden. hieronder valt vooreerst de Wereldbankgroep (www.worldbank.org), bestaande uit vijf

dochterinstellingen, waaronder de International Bank for reconstruction & Development - ibrd (leningen aan mid-deninkomenslanden) en de International Development Association - ida (kredieten en giften aan lage-inkomens-landen). daarnaast zijn er de regionale ontwikkelingsban-

ken: de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (www.afdb.org), de Aziatische Ontwikkelingsbank (www.adb.org), en de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (www.iadb.org).

de armste landen kunnen voor renteloze leningen en sub-sidies terecht bij speciale fondsen: ida bij de wereldbank, en het afrikaans ontwikkelingsfonds bij de afrikaanse ontwikkelingsbank. rijke landen vullen die fondsen aan.

in de internationale financiële instellingen krijgen landen meer stemrecht naarmate ze meer kapitaal inbrengen. zo heeft belgië in de ibrd momenteel recht op 1,76% van de stemmen. ontwikkelingslanden krijgen stilaan meer invloed.

de non-core-bijdragen van de donorlanden komen terecht in trust Funds. zo steunt belgië:

• Internationale Landbouwonderzoeksinstellingen (CGIAr - www.cgiar.org).

• Global Environmental Facility (GEF - www.thegef.org).

geF financiert projecten in ontwikkelingslanden in het kader van diverse conventies zoals deze over biodiversiteit, woes-tijnvorming en klimaatverandering.

• Global Fund tegen Aids, Tuberculose en Malaria (GFATM - www.theglobalfund.org).

6. de Europese unie

de europese Unie (eU – europa.eu) is de grootste donor ter wereld. met 47 mil-jard euro levert zij jaarlijks ruim de helft van alle officiële ontwikkelingshulp. de europese commissie besteedt 12 miljard

euro, de rest is voor rekening van de lidstaten.

de Europese Commissie is min of meer de eU-regering. ze vertegenwoordigt en verdedigt de belangen van de eU in zijn geheel, onafhankelijk van de nationale regeringen. ze heeft het monopolie op het nemen van wetgevende initiatieven, en legt deze aan de raad van ministers en het europese Parlement voor. om het beleid uit te stippelen en uit te voeren beschikt de commissie over een aantal 'Directoraten-generaal', te vergelij-ken met ministeries.

"Geld voor werk"-projecten ondersteunen de heropbouw in pakistanals antwoord op de overstromingen in Pakistan biedt het vn-ontwikkelingsprogramma UndP werk aan Pakistanen om zelf de heropbouw in handen te nemen. in de provincie khyber Pakhtunkhwa kan de getroffen bevolking op die manier geld verdienen om levensmiddelen te kopen en tegelijk hun dorpen terug op te bou-

wen. wahid khan is een van de werknemers. voor 4,7 à 7 dollar per dag helpt hij puin rui-men op straat, kanalen graven en de wegen heraanleggen. "Dankzij dit werk kan ik eten en kledij kopen voor m’n familie. Ik zou niet weten wat ik zonder dit geld zou moeten aanvangen. Het project geeft ons opnieuw hoop, en laat ons na de vernielingen opnieuw uitkijken naar de toekomst."

© U

ND

P Pa

kist

an

Elektriciteit voor plattelandsbevolking in maliin landelijke gebieden in mali had in 2009 slechts 13% van de bevolking toegang tot elek-triciteit. de enkele gloeilampen en elektrische apparaten wer-ken er op stroomvoorziening via kerosine of batterijen. sinds mei 2010 heeft de steun van de wereldbank ervoor gezorgd dat 650.000 mensen toegang heb-ben tot het elektriciteitsnet,

evenals 803 publieke gebouwen, waarvan 172 scholen en 139 gezondheidscentra. ook hebben voortaan bijna 8.000 gezinnen thuis elektriciteit via zonnepanelen.

dankzij de elektriciteit kunnen kinderen ’s avonds huiswerk maken en gebeuren bevallingen in betere omstandigheden. heel wat nieuwe kleine handelszaken zien het licht, zoals ijsmakers, bakkers, kleermakers en banken.

kalifa goïta, burgemeester van de gemeente Yorosso, ziet voortaan het licht dag en nacht schijnen: "Als er geen zon is, moet je er naar op zoek. Hier is elektrisch licht de zon waar we naar zochten. En met de elektriciteit hopen we meer lokale investeringen aan te trekken om de werkloosheid te verminderen."

© E

ric

Mill

er/T

he W

orld

ban

k

dimensie november-december 2010IV

Hoeveel kooldioxide stoten landen uit?7 EEN SCHONER MILIEU

Omvang van een land =jaarlijkse uitstoot van

kooldioxide (CO )

1 milliard de tonnes de gaz carbonique

2

5,8 milliards

5,5 milliards 1,2 milliards

1,5 milliards

1,4 milliards

Allemagne

Espagne

France

Corée du SudItalie

Ukraïne

Afrique du Sud

Australie

Iran

Thaïlande

Malaisie

Hong Kong

SingaporeÉgypte

Nigéria

Venezuela

Algérie

Argentine

Koweït

E.A.U.

Philippines

Brésil

Mexique

Canada

Arabie Saoudite

Turquie

Royaume-Uni

États-Unis d’AmériqueChine Japon

Fédération de Russie

Inde

© MAPPING WORLDS, 2009

de Hoge Vertegenwoordigster voor Buitenlands- en Veiligheidsbeleid catherine ashton is tevens ondervoor-zitter van de commissie. ze is de centrale persoon voor al het buitenlandse beleid van de eU en bouwt haar eigen diplo-matieke korps uit, de Europese Dienst Extern Optreden. de Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking is de let andris Piebalgs (opvolger van louis michel). hij is, in nauwe samenwerking met de hoge vertegenwoordigster, verantwoordelijk voor ontwikkelingssamenwerking op alle continenten. de Commissaris voor Humanitaire Hulp is de bulgaarse kristalina georgieva.

de volgende Directoraten-generaal zijn rechtstreeks betrokken bij ontwikkelingssamenwerking:

• DG DEVCO (EuropeAid Development and Coopera-tion) werkt het samenwerkingsbeleid uit met de acs-landen (afrika, caribisch gebied, stille oceaan) en de

overzeese landen en territoria. ze maakt gebruik van meerjarige strategienota’s met individuele landen en met regio’s. het Akkoord van Cotonou dat in 2010 werd herzien, vormt de uitgangsbasis. dit akkoord streeft de uitroeiing van de armoede na in de acs-landen. het han-delsluik omvat de economische Partnerschapsakkoorden (ePa). deze dienen de acs-landen geleidelijk te integre-

ren in de wereldeconomie. de onderhandelingen hierover worden voortgezet. dg devco staat ook in voor de prak-tische uitvoering van de ontwikkelingssamenwerking. de landendiensten van dg devco worden geleidelijk geïntegreerd in de europese dienst extern optreden.

als instrument gebruikt dg devco het Europees

Ontwikkelingsfonds. het eoF wordt gevoed door bij-dragen van de lidstaten, berekend op basis van een spe-cifieke verdeelsleutel. het maakt geen deel uit van het eU-budget. het huidige eoF (2007-2013) beschikt over 22,6 miljard euro.

• DG External relations verzorgt het buitenlands beleid van de eU. zo streeft ze goede relaties na met haar buren. deze bevatten onder meer de belgische partner-landen marokko, algerije en de Palestijnse gebieden. de samenwerking met de buren verloopt via het European Neighbourhood and Partnership Instrument (11,2 mil-jard euro voor 2007-2013).

de samenwerking met latijns-amerika, azië, centraal-azië, het golfgebied (met iran en irak) en zuid-afrika wordt gefinancierd door het Development Cooperation Instrument (10 miljard euro voor 2007-2013). dit instru-ment staat ook in voor thematische samenwerking (ngo’s, lokale besturen, voedselzekerheid, milieu, enz.), maar dan wel in alle ontwikkelingslanden.

• DG ECHO levert humanitaire noodhulp aan slachtoffers van natuurrampen of gewapende conflicten buiten de eU.

Chris Simoensreinout Van Vaerenbergh

Een vluchtelingenkamp in de Westelijke Sahara ontvangt voedsel van de EU (ECHO) via het Wereldvoedselprogramma.

© E

C/EC

HO

/Seb

asti

en C

arlie

z

© E

urop

ean

Uni

on, 1

995-

2010

Thematische fiche van het blad van de Belgische ontwikkelingssamenwerkingTweemaandelijks tijdschrift uitgegeven door de Directie-Generaal Ontwikkelings-

samenwerking (DGD)

Redactie: DGD Directie Sensibiliseringsprogramma’s

Karmelietenstraat, 15 | B-1000 Brussel

Tel: 0032 (0)2 501.48.81 – Fax: 0032 (0)2 501.45.44

E-mail: [email protected]

www.diplomatie.be | www.dg-d.be

THEMATISCHE FICHE

Groenten- en fruitexporteurs uit acs-landen op weg helpen naar Eu-markten

kwaliteitsnormen en veiligheid van groenten en fruit zijn van cruciaal belang op de europese markt. ook de exporteurs en producenten van onder meer boontjes uit senegal of man-go’s uit Peru moeten aan die normen voldoen.

om de export van deze pro-ducten niet in het gedrang te

brengen, voorziet de eU in deze landen opleidingen en voorlichting om de kwaliteit van de producten op punt te stellen en conform te maken met de europese regel-geving op het vlak van voedselveiligheid.

grace mueni werkt voor het exportbedrijf Kyome Fresh uit kenia en ziet duidelijk de impact van het programma: "Sinds we vorig jaar gecertificeerd zijn, is onze maande-lijkse export gestegen van 25 ton naar 65 à 90 ton, en hebben we ons klantenbestand verdrievoudigd."

zo’n 100.000 kleine landbouwbedrijven hebben reeds baat gehad bij het programma, dat 80% van de export van vers fruit en groenten van de acs-landen naar de eU omvat.


GENDEr

De Wereldvrouwenmars in Bukavu defileert tegen het geweld tegen vrouwen in de regio.

Le Soweto Gospel Band.

"De situatie van vrouwen in het Zuiden is de afgelopen jaren ondanks alle internatio-nale inspanningen er fel op achteruitgegaan. Veel vrouwen leven in een conflictgebied waar de voedselzekerheid uiterst precair is en waar hun rechten worden geschonden." we laten drie vrouwen aan het woord die op uitnodiging van de commissie vrouwen en ontwikkeling* in tervuren te gast waren.

"In Mexico, waar ik vandaan kom, hebben vrouwen geen toegang tot de grondstof-fen die er nochtans rijkelijk aanwezig zijn. Vrouwen zijn de eerste slachtoffers van con-flicten die draaien om grondstoffen en die ontstaan vanwege de aantasting van het milieu als gevolg van de klimaatverandering." Ursula oswald spring dringt er daarom op aan een nieuw veiligheidsconcept te hanteren dat stoelt op het idee van een globale veiligheid: hUge* (Human, Gender and Environmental Security). dit concept geeft een nieuwe invulling aan menselijke veiligheid en stelt gelijkheid, ontwikkeling en conflictoplossing voorop. deze doelen moeten worden verwe-zenlijkt via maatschappijopbouw en gerichte beleidsmaatregelen, ethische privé-investe-ringen en strengere wetten die gericht zijn op

een hogere participatie van vrouwen in het maatschappelijke en politieke leven.

angèle mbombo is afkomstig uit dr congo. zij herinnert eraan dat vrouwen in congo geen toegang hebben tot grond waarop ze voedsel voor hun familie kunnen telen. ze moeten dan ook op zoek gaan naar grond, ver weg, wat lastiger is en risico’s inhoudt. "De landbouwproductie gaat nog steeds achteruit en gezinnen leven in steeds grotere armoede: weinig kinderen gaan naar school, boeren verkopen hun producten nog voor de oogst of zelfs heel hun hebben en houden (radio, fietsen, matrassen, huis). Door het analfabetisme en de archaïsche gebruiken zijn vrouwen achteruitgesteld: ze kunnen bijvoorbeeld geen grond erven. Om ervoor te zorgen dat vrouwen hun gezin van voed-sel kunnen voorzien, stelde de ngo CEDI een concessie van 30.000 hectare ter beschik-king in Oost-Kasaï. Mannen en vrouwen wer-ken er samen; de kwaliteit van hun dagelijkse maaltijden gaat erop vooruit en het produc-tieoverschot wordt op de markt gebracht om de studies van de kinderen te kunnen beta-len." dit is een mooie stap voorwaarts, maar de weg is nog lang naar de verwezenlijking

van millenniumdoel 1: het aantal dat honger lijdt tegen 2015 halveren.

de seksuele en reproductieve rechten van vrouwen worden ook steeds vaker geschon-den. moedersterfte en kindersterfte zijn de twee millenniumdoelen waarvoor het minst vooruitgang wordt geboekt. "Het meest schrijnende is zonder enige twijfel het feno-meen van de verkrachting die als onderdruk-kingsmiddel wordt gebruikt en vrijwel onge-straft blijft. Vrouwen en meisjes leven in angst, onzekerheid en gelatenheid. Seksueel geweld heeft negatieve gevolgen voor de hele samenleving", aldus brigitte misungu. het is dus van fundamenteel belang dat de internationale gemeenschap oog krijgt voor de doorslaggevende invloed die vrouwen hebben op vrede en ontwikkeling.

Hélène ryckmansvoorzitster van de cvo, opdrachthouder bij Le Monde selon les Femmes

Wereldvrouwenmars

VrOUwENMars iN BukaVu EN tErVurEN

* voor die gelegenheid formuleerde de Commissie Vrouwen en Ontwikkeling (cvo) verschillende aanbevelingen : "Gender als een van de MDG +10", "Gender en voedselzekerheid" en "Gezondheid en reproductieve rechten". teksten zijn op aanvraag verkrijgbaar bij [email protected] of na te lezen op de site van dgd.

De Wereldvrouwenmars is een inter-nationale actiebeweging van vrou-wen, samengesteld uit basisgroe-pen en –organisaties die ijveren voor de bestrijding van de oorzaken van armoede en geweld tegen vrouwen.

In Bukavu namen op 18 oktober duizenden vrouwen deel aan het laatste stuk van de

Wereldvrouwenmars. De avond voordien hadden ze bomen geplant ter herinnering aan de vrouwen

die in 2003 in Mwenga levend werden begraven. Ze kozen Bukavu als eindbestemming, omdat

in die streek het geweld tegen vrouwen en straffeloosheid hoogtij vieren. Ze hadden ook beslist om op 10 oktober in Tervuren een mars

te organiseren en er samen te komen.


EEN rEsolutiE Voor VrouwEN iN coNFlictsituatiEs

DOSSIEr

mannen strijden, vrouwen lijdeneind augustus bracht onvoorstelbaar gruwe-lijk nieuws: in noord-kivu, nabij de mijnstad walikale werden meer dan 200 vrouwen en jongens dagenlang verkracht. dit systema-tische geweld is een beproefde terreurstra-tegie van de milities die elkaar in de regio bekampen. centraal-afrika heeft echter niet het monopolie op dergelijke praktijken; denken we maar aan de gruwelijkheden in Joegoslavië. deze mannenoorlogen zijn erop

gericht de maatschappij kapot te maken tot in haar diepste kern: de vrouw. maar het zijn niet de vrouwen die in de pas lopen, en oproepen tot oorlog. evenmin zijn het vrou-wen die over vrede praten. vrouwen maken meer dan de helft van de bevolking uit, maar ze worden al te vaak over het hoofd gezien door de gevestigde orde. in vluchtelingen-kampen wachten ze gelaten de beslissingen van anderen af. toch hebben ook vrouwen hun talent als vredesmakers al bewezen.

Vredesmakers"In Oeganda is het vooral de overtuigings-kracht van vrouwen die maakt dat jongens die door het Lord's Resistance Army (LRA) waren meegenomen, naar huis terugkeren. Decennialang al staan ze op de bres voor vrede", zegt kamilia kuku (société civile g40) op de conferentie voor de tiende ver-jaardag van Resolutie 1325, die in september plaatsvond in brussel ter gelegenheid van het belgische eU-voorzitterschap. "Vrouwen

Resolutie 1325 beklemtoont de rol van de vrouw bij het oplossen van conflicten en vraagt de staten om de veiligheid van vrouwen te garanderen tijdens een oorlog.

Gender: resolutie 1325

© B

éatr

ice

Peti

tOost-Congo is jammer genoeg een sprekend voorbeeld. In conflictsituaties zijn vrouwen en kinderen de meest kwetsbare slachtoffers. Ze worden amper gehoord, en dan ook nog als oorlogswapen gebruikt. Ze ondergaan in stilte oorlogen waarbij de beslissing over begin en einde doorgaans een mannenzaak is. Dit alles lag aan de basis van de resolutie over vrouwen, vrede en veiligheid van de VN-Veiligheidsraad in 2000. Tien jaar later is Resolutie 1325 nog altijd essentieel om gender deel te doen uitmaken van vredesopbouw en conflictpreventie in het Zuiden. Door middel van internationale druk, nam de Veiligheidsraad zopas enkele nieuwe indicatoren aan.


© U

nice

f /

G. P

iroz

zi

EEN rEsolutiE Voor VrouwEN iN coNFlictsituatiEsGender: resolutie 1325

op 1 januari 2011 wordt UN Women, het nieuwe vn-agentschap voor de bevor-dering van vrouwenrechten en gender-gelijkheid, boven de doopvont gehou-den. het agentschap zal worden geleid door de voormalige chileense president michelle bachelet. dit vn-agentschap voor gendergelijkheid en empower-ment van vrouwen is het resultaat van jarenlange onderhandelingen tussen de vn-lidstaten en van pleitbezorging door vrouwenverenigingen.

UN Women zal de verenigde naties toe-laten met meer kennis van zaken en doeltreffender te werk te gaan inzake gendervraagstukken. het zal ook meer slagkracht hebben dan de vier vroegere genderorganisaties die het nu onder één dak verenigt: het VN-Vrouwenfonds (UniFem), de Division for the Advance-ment of Women (afdeling voor de bevor-dering van de status van de vrouw), het Internationaal Onderzoeks- en Opleidingsinstituut voor de Vooruitgang van de Vrouw (instraw) en een advies-raad rond gender (het Office of the Special Adviser on Gender Issues - osagi).

UN Women is gegroeid vanuit 'One-UN', het overkoepelend vn-initiatief om alle thema’s in één agentschap onder te brengen. momenteel loopt nog de zoektocht naar 500 miljoen euro om de werkingskosten te dekken. belgië steunde van meet af de oprichting van UN Women. ons land financiert reeds UniFem, maar zou ook middelen kunnen uittrekken voor dit nieuwe agentschap.

geweld tegen vrouwen in conflictsitu-aties en de gezondheid van moeders en kinderen zijn belangrijke aandachts-punten van UN WOMEN.

EPonline

www.unwomen.org

UN women, een VN-agentschap voor vrouwen

zijn de pleitbezorgers van vrede. Ze zien een conflict ook aankomen: als mannen meer en vaker met wapens thuiskomen, weten ze dat er iets op til is…", aldus een andere spreek-ster op de conferentie.

resolutie: niet langer slachtoffer maar actorvanuit dit gegeven vertrok de Veiligheids-raad, het uitvoerend orgaan van de verenigde naties die de internationale vredeshandhaving en veiligheid bewaakt, toen in 2000 resolutie 1325 werd aangeno-men. een resolutie heeft bindende kracht. in grote lijnen komt resolutie 1325 neer op de erkenning en de bevordering van de rol van vrouwen in conflictpreventie, conflict-beheersing en vredesopbouw. de lidstaten werd gevraagd deze resolutie uit te voeren en ervoor te zorgen dat vrouwen in conflic-ten de nodige bescherming krijgen.

de belgische ontwikkelingssamenwerking heeft al een nationaal actieplan uitgewerkt. op internationaal niveau pleit ze voor meer aandacht voor het genderperspectief in conflicten. daarvoor steunt ze ook belang-rijke programma’s tegen seksueel geweld in dr congo (zie het starec-plan). sinds 2001 houdt de Commissie Vrouwen en ont-wikkeling de aandacht voor dit onderwerp levend.

op 26 oktober werden in de vn-veiligheidsraad, naar aanleiding van de 10de verjaardag van resolutie 1325 een aantal ‘indicatoren’ aangenomen. de grotere betrokkenheid van vrouwen zal nu gemeten worden aan de hand van deze indicatoren. hiermee kunnen dan ook passende sancties en doelstellingen uitgewerkt worden en kan resolutie 1325 beter worden toegepast. belgië en de europese Unie hebben in dit proces een belangrijke voortrekkersrol gespeeld. in het kader van het europees voorzitterschap organiseerde belgië op 9 september, in de aanloop van deze herdenking, een conferentie op hoog niveau in brussel, alsook conferenties in new York en genève. deze conferenties hebben bijgedragen tot het onderbou-wen van een sterk eU-standpunt, zodat de eU in de veiligheidsraad kritische lan-den kon overtuigen om dit monitoring-systeem aan te nemen.

Elise Pirsoul

online

http://diplomatie.belgium.be/nl/Beleid/

Ontwikkelingssamenwerking/cvo


allE EiErEN iN dE multilatEralE korF?

DOSSIEr

Volgens u verloopt de ontwikkelingssamenwerking best via de multilaterale organisaties1. over welke troeven beschikken zij?er zijn natuurlijk de schaalgrootte (bv. bij de wereldbank), de specifieke deskundigheid (bv. de internationale arbeidsorganisatie op het gebied van arbeidswetgeving) of de poli-

tieke neutraliteit (bv. het vn-bevolkingsfonds bij bevolkingsbeleid). maar eigenlijk ben ik niet zo geïnteresseerd in 'troeven'. andere kanalen – zoals de bilaterale – hebben die ook. zo belandt de donor voor de uitvoering van zijn activiteiten als vanzelf bij een veel-heid van instellingen.

mijn centrale gedachte is een heel andere. ik bekijk het vanuit het perspectief van de ontvangende landen. die krijgen namelijk een onhandelbare stortvloed van hulpacti-viteiten over zich heen, elk met hun eigen rapportering enz. zo waren er in 2006 242 multilaterale instellingen en 225 bilaterale donororganisaties! de inspanningen van de internationale gemeenschap moeten meer gebundeld worden.

was de Verklaring van Parijs2 niet een stap in de goede richting?de Verklaring van Parijs wil inderdaad dat bilaterale en multilaterale donoren hun hulp in het ontvangende land zelf bundelen. maar volgens mij is die aanpak mislukt. de belang-rijkste reden – denk ik – is dat de hulp die het ontvangende land bereikt vooraf is 'vast-gelegd' door de donoren. zo schrijven ze voor dat er een bedrag x of percentage y naar gender, drinkwater, onderwijs of weet ik wat gaat (wat om de paar jaar verandert). dit maakt het hun vertegenwoordigers ter plaatse knap lastig om de hulp beter in te passen in het grotere geheel van de ontwik-keling van het land.

daarom stel ik als alternatief de multilaterale kanalen voor. natuurlijk zijn die ook versnip-perd. dus ook zij moeten meer samenhan-gend te werk gaan. maar de verantwoorde-lijkheid ligt hier allereerst bij ons, traditionele donoren. het is ons hapsnap-financierings-

gedrag dat die instellingen zwak laat func-tioneren! want vaak kunnen ze het geld dat ze van donorlanden krijgen niet vrij gebrui-ken. de donorlanden hebben immers zelf al een activiteit in het hoofd. zo worden mul-tilaterale instellingen uitvoerders van bilate-raal beleid.

om werkelijk tot meer samenhang te komen, moet de bilaterale hulp in de multilaterale kanalen gebundeld worden. de donoren moeten hun geld volledig aan de multilate-rale instellingen overdragen zodat deze er hun algemene beleid mee kunnen uitvoe-ren. bovendien pleit ik voor begrotingssteun: het ontvangende land krijgt het geld op zijn begroting en kan het vrij besteden. natuurlijk binnen een gezamenlijk goedgekeurd ont-wikkelingsplan en op een integere wijze.

is dit haalbaar in de praktijk? er bestaat alvast al een heel concreet model: de 'hulp' die binnen de eU naar de eigen mede-lidstaten gaat. ik geef een voorbeeld hoe het verloopt in bulgarije, waar ik nu werk. bulgarije krijgt over 6 jaar een bedrag toegezegd van de europese commissie in brussel. na goedkeuring van zijn plan mag het land van start gaan, waarbij brussel toe-ziet of het geld goed besteed wordt. als cor-ruptie wordt vastgesteld, gaat de kraan dicht tot ze de zaken op orde hebben. mijn nieuwe model voor ontwikkelingssamenwerking zie ik precies zo. alleen vervang ik brussel door een zoveel mogelijk onafhankelijke internati-onale organisatie.

en het toezicht op corruptie werkt! zo is bulgarije miljarden misgelopen, totdat de burgers het zat waren en een andere rege-ring kozen. nu gaat het beter. de bulgaren kunnen ook de beste 'technische assisten-

De Nederlandse diplomaat Karel van Kesteren vervulde functies in Den Haag en in Colombia, Nicaragua, Spanje en Tanzania. Daar merkte hij hoe ondoeltreffend ontwikkelingshulp kan zijn. Zijn boek 'Verloren in wanorde' is een neerslag van zijn ervaringen. Hij breekt er een lans voor een verregaande bundeling van de ontwikkelingssamenwerking. Momenteel is hij Nederlands ambassadeur in Bulgarije.

Debat

De Nederlandse diplomaat Karel van Kesteren bepleit een verregaande bundeling van de ontwikkelingssamenwerking op het niveau van de multilaterale organisaties. Alleen zo kan ontwikkelingssamenwerking echt doeltreffend worden, vindt hij. Vanwaar die vrij radicale stelling?

1 in multilaterale organisaties zetelen meerdere landen die samen werken aan kwesties die voor alle lidstaten van belang zijn ('supranationaal' niveau). Bilaterale organisaties verzorgen de samenwerking van land tot land ('nationaal' niveau). 2 de Verklaring van Parijs is een akkoord voor meer doeltref-fende hulp, dat in 2005 werd afgesloten tussen diverse ontwik-kelingsactoren.

© N

ikol

ai S

toya

nov

© N

ikol

ai S

toya

nov

23 november-december 2010 dimensie 23

tie' laten aanrukken, via internationale aan-bestedingen. ze hoeven niet de (meestal te dure) expertise van hun donor aan te nemen. dus als er eenmaal een plan ligt, onthoudt brussel zich van inhoudelijke bemoeienis. dat zou bij ontwikkelingslanden ook zo moe-ten zijn. loopt de periode eenmaal, dan hou-den de donoren zich er verder buiten.

met deze aanpak krijg je echt wederzijdse verantwoording. als er geen cent binnen-komt, is er maar één verantwoordelijke: de eigen regering. de inwoners van dat land zul-len dat gaan begrijpen en dus zullen ze eisen stellen aan hun regering. dan zijn we waar we wezen moeten!

hoe zie je die internationale instantie die toeziet op de besteding van de gelden?op dit moment bestaat er inderdaad geen 'wereldautoriteit' die de rol van de europese commissie kan spelen. al heeft de wereldbank daar wel iets van. maar we kunnen er wel naar streven. om te begin-nen door als eU-lidstaten onze bilaterale hulp af te schaffen en alles over te heve-len naar eU-niveau. maar ik geef toe dat dan nog steeds het gevaar van versnippe-ring dreigt. we mogen verwachten dat de vele belangengroepen die nu binnen de lan-den voor versnippering zorgen (de 'ontwik-kelingsindustrie') zich dan tot de europese instellingen zullen richten: aandringen op financiering van de eigen activiteiten, of op een bepaald bedrag voor onderwerp a of b, of op het reserveren van x % van de begro-ting voor onderwerp zus of zo… dat zou niet mogen.

waarom zouden landen bereid zijn hun bilaterale hulp op te zeggen? Zien we niet net nieuwe donorlanden zoals turkije, Brazilië, Zuid-afrika?die landen (maar ook andere zoals de vs) zul-len niet bereid zijn om hun ontwikkelingsgeld in een gezamenlijke pot te storten. ze heb-ben vaak andere doeleinden dan de bestrij-ding van de armoede, zoals het zich verzeke-ren van grondstoffenaanvoer.

allE EiErEN iN dE multilatEralE korF?Debat

maar waarom zou dat andere landen, die wel ontwikkeling als doelstelling hebben, zoals de europese landen, moeten weerhou-den van een ingrijpende verbetering van hun hulpverlening via de maatregelen die ik net heb geschetst? bovendien zou de eU een veel grotere rol op het wereldtoneel krijgen. het zou haar in staat stellen een model neer te zetten dat meer aanspreekt dan hulp die gericht is op grondstoffenvoorziening of mili-

wat vindt u van de idee om alle hulp te laten verlopen via multilaterale instellingen, met als eerste stap het bundelen van alle ontwikkelingssamenwerking van de Eu-lidstaten op het Europese niveau? is het haalbaar? het is zeer verleidelijk om hierop ja te zeg-gen. ongetwijfeld heeft het voordelen op vlak van wederzijdse verantwoording en grootschaligheid. toch geloof ik dat we niet langs deze gemakkelijk lijkende weg moeten gaan. ten eerste heeft ontwik-kelingssamenwerking ook te maken met ethiek en solidariteit, iets dat uit het hart komt. het is niet altijd zo pragmatisch. daarom vind ik het belangrijk dat ontwik-kelingssamenwerking dicht bij de burgers van de donorlanden blijft. ten tweede gaan ontwikkelingsprojecten niet alleen over geldtransfer, maar ook over transfer van kennis. hiervoor is een brede intellec-tuele deelname van veel mensen nodig.

ten derde zijn er de historische banden tussen de landen.

mij lijkt het beste het nationale ontwikke-lingsbeleid en het beleid van de europese commissie beter te coördineren, zodat ze elkaar niet verstoren, maar verster-ken door een goede taakverdeling. maar het blijft een grote uitdaging om dit in de praktijk te brengen. bedoeling is het huidige systeem te verbeteren en niet er resoluut mee te breken. samenwerking is cruciaal: dubbel werk voorkomen, infor-matie uitwisselen…

het nieuwe buitenlands eU-beleid is heel federaal. het biedt een kader om de eU als één donor te laten optreden. zo was er voor de millenniumdoelen een geza-menlijke actie, met 1 miljard euro uit het europees ontwikkelingsfonds. de lidsta-ten waren hier heel tevreden over. ze zagen de meerwaarde in van een cohe-rent optreden in plaats van elkaar te beconcurreren. een zekere centralisatie is dus essentieel. maar ontwikkelingsbeleid is te complex om het zomaar volledig over te hevelen naar eU-niveau.

Chris Simoens

Europees commissaris voor ontwikkelingssamenwerking piebalgs reageert

taire belangen. zo bevorderen we de invloed van europa in de wereld. en bieden we ont-wikkelingslanden een goed alternatief voor bv. china, waar ze echt niet zo reuze enthou-siast over zijn! dit kan overigens china en andere 'nieuwkomers' ertoe aanzetten om het spel volgens de mondiale regels mee te spelen.

interview door Chris Simoens

© E

urop

ean

Uni

on


DOSSIEr

Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties, is naar verluidt het eerste agentschap van de VN dat in de jaren vijftig een beroep deed op beroemdheden zoals Audrey Hepburn en Peter Ustinov, om bekend te worden bij het grote publiek. Bij Unicef België zijn de “goodwillambassadeurs” niet van de minste. Ze heten Salvatore Adamo, Axelle red, Helmut Lotti, Justine Henin, Alain Hubert, Dixie Dansercoer, Frank Dewinne. Dimensie 3 had een gesprek met poolreiziger Alain Hubert.

Interview

© P

olar

foun

dati

on


hoe word je "goodwill ambassadeur" voor een organisatie zoals Unicef? moet je daarvoor eerst blijk geven van een groot persoonlijk engagement?Je vraagt niet om als ambassadeur te werken, het is Unicef dat je vraagt. Unicef gebruikt in de eerste plaats bekende personen als gezicht om op die manier geld in te zamelen. van oudsher doet Unicef een beroep op mensen uit de showbusiness, recent ook op bekende sportlui. ikzelf ben bekend als poolreiziger. in mijn geval had Unicef wellicht vooral belangstelling voor mijn persoonlijk engagement.

tijdens mijn expedities – ik heb een wetenschappelijke achtergrond - nam ik deel aan een aantal wetenschappelijke projecten. zo ontdekte ik het belang van de wetenschap om meer inzicht te verwerven in de huidige milieuproblematiek. later kwam ik tot de vaststelling dat kinderen op straat speelden dat ze poolreizigers waren, dat ik niet alleen hen maar ook jongeren en volwassen aan het dromen zette. dat verleende mij mettertijd een zekere bekendheid en ook, in enige mate, de sympathie van het grote publiek dat zich ervan bewust was dat het mij niet "om het geld" te doen was. ik denk dan ook dat deze belangeloosheid voor Unicef mee de doorslag heeft gegeven en dat dit ook geldt voor alle andere ambassadeurs. een ander pluspunt was wellicht dat vorming altijd de grote drijfveer is geweest in mijn leven en mondiale vorming bijgevolg ook mijn belangstelling geniet.

sinds wanneer zet u zich in als goodwill ambassadeur van Unicef ?rond 1998 raakte ik na een aantal expedities in de himalaya bekend bij het grote publiek. in 2002 heeft Unicef contact met mij opge-nomen.

ik vind het een eer om als ambassadeur voor Unicef te mogen wer-ken. het is uiteraard vrijwilligerswerk, wat niet wegneemt dat het ook een hele verantwoordelijkheid is. maar zware of moeilijke uit-dagingen boezemen mij geen angst in. bij het vervullen van mijn taak, het verdedigen van de hogere belangen van kinderen, pro-beer ik me regelmatig af te vragen of ik wel goed bezig ben. het is zaak "altijd het oorspronkelijk doel voor ogen te houden", zich con-stant de vraag de stellen: waarom pak ik dat op deze manier aan, heeft dat wel enig nut, enz.

een deel van het werk van ambassadeur houdt in dat je op het ter-rein gaat. daar zie je de werkelijkheid met eigen ogen. heel iets anders dan wanneer je van de situatie kennis neemt via tv, ver-slagen of de radio! toch is het niet makkelijk om in de media of als "pleitbezorger" precies weer te geven wat je hebt ervaren en welk inzicht je hebt verworven op het terrein. in onze gemediatiseerde samenleving krijg je niet veel tijd om een vraagstuk nader toe te lichten. Je moet proberen in korte tijd met weinig woorden overtui-gend over te komen. als ambassadeur werken voor Unicef is niet altijd een makkelijke taak… (glimlacht).

hoe wordt de wereldwijde strijd ter verdediging van de belangen van kinderen gevoerd?om kinderen een beter leven te bieden voorziet Unicef gezondheids-zorg, vaccins en onderwijs, met name van meisjes en jonge vrouwen. ook de begeleiding van moeders is essentieel.

Unicef is aanwezig in tal van ontwikkelingslanden, vooral in azië en afrika maar ook in zuid-amerika, de caraïben, haïti, enz. in totaal 156 landen en gebieden. op de ongeveer 126 nationale bureau’s wordt toezicht gehouden door 8 regionale bureau’s die wereldwijd verspreid zijn. omwille van de beperkte middelen werkt nationaal bureau Unicef belgië met een aantal prioritaire landen.

de acties ten voordele van kinderen worden gevoerd met behulp van campagnes, vooral wanneer zich een ramp voordoet, zoals we twee-maal in korte tijd hebben meegemaakt in Pakistan en haïti… deze twee voorbeelden illustreren dat wanneer zich vandaag de dag, onder meer als gevolg van de klimaatverandering, rampen voordoen, deze vaak dramatische proporties aannemen. de sociale cohesie bij de bevolking wordt ernstig aangetast. dat gebeurt niet alleen op het ogenblik van of onmiddellijk na de ramp maar laat zich ook op lan-gere termijn gevoelen.

binnen de vn en de ngo’s hebben de rampen van de afgelopen jaren de aanzet gegeven tot een onderzoek naar de doeltreffendheid van de noodhulpoperaties en van de logistiek op het terrein. wanneer de media veel aandacht schenken aan een grote ramp, wil iedereen er heen. dit zorgt voor heel wat moeilijkheden, verwarring en tijd-verlies.

een goed antwoord daarop zijn de 'clusters'*, waarvan er een aan-tal door Unicef worden beheerd. het agentschap heeft ter zake een grote expertise opgebouwd, en ik heb zelf op het terrein kunnen

Interview

© U

nice

f B

elgi

ë

Missie in Haïti, 2005.

VaN pool tot EVENaar


DOSSIEr

Interview

vaststellen dat alles nu een stuk vlotter verloopt. met name in haïti. dit soort zaken sterken me in de overtuiging dat de acties van Unicef relevant zijn, en dat het geld van de gulle schenkers nuttig wordt besteed.

u had het zojuist over de klimaatverandering. tot welke bevindingen bent u tijdens uw poolreizen gekomen? En wat is de weerslag in de arme landen? wanneer de media het hebben over klimaatverandering is het alsof ze daarmee verwijzen naar een fenomeen dat overal dezelfde vorm aanneemt. toch kan klimaatverandering zich, naar gelang de plaats, op zeer uiteenlopende manieren manifesteren. zo warmt het klimaat in de poolstreken tweemaal zo snel op als elders. dat valt af te leiden uit het smeltende ijs en uit het pakijs dat loskomt. op andere plaat-sen komt de klimaatverandering op spectaculaire wijze tot uiting in extreme natuurverschijnselen. getuige daarvan, de hevige stormen, de cyclonen. reeds kwetsbare bevolkingsgroepen hebben dan weer te kampen met een grotere droogte, zoals in de sahel. of met over-stromingen, zoals onlangs in Pakistan. deze extreme ontwikkelingen treffen in de eerste plaats, en nu reeds, de armste regio’s wereld-wijd. en niet zozeer onze contreien en de industrielanden van het noordelijk halfrond, die door onze productie en ons energieverbruik rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering.

welke herinnering koestert u het meest, na al die jaren?och, er zijn er zoveel… (pauze). wel, eentje dan. het was op een avond, in haïti, in Port-au-Prince, in een weeshuis. we zaten op het terras met zowat 25 kinderen, er scheen een zwak licht, buiten was het donker, je kon de krekels horen zingen, er hing een bijzondere sfeer. ik vertelde over de avonturen die ik met beren had meege-maakt, tijdens een expeditie in het antarcticagebied. U moet weten dat ik toen een aantal keren oog in oog ben komen te staan met een beer, ik had geen wapens bij me. ik probeer dat dus over te brengen aan kinderen die nog nooit een beer hebben gezien, een dier dat onbekend is in hun cultuur en waarvan ze zich bijgevolg een haast mythische voorstelling maken. ik leg hen uit dat ik, om mijn hachje te redden, met beren heb moeten leren praten. terwijl ik dit vertelde, raakte ik zelf geboeid door het verhaal, met al die kinderen om me heen en waarvan sommigen ziek, een aantal van hen zelfs ten dode opgeschreven waren als gevolg van aids. stel u dat even voor. we hadden geen enkele notie meer van tijd, het was een unieke erva-ring die deze jongeren en ik, aan de andere kant van de planeet, met elkaar hebben gedeeld…

stemt de houding van het Belgische publiek ten aanzien van de Unicef-campagnes u tot tevredenheid? ik ben zeker tevreden als ik zie hoe gul het belgische publiek zich opstelt, zoals onlangs voor haïti. als ik me niet vergis, behoorde belgië tot een van de drie best gerangschikte landen, wat de inza-meling van fondsen betreft. als je dan bedenkt dat belgië toch maar een klein land is, word je daar toch even stil van.

wat Pakistan betreft, heb ik daar momenteel geen zicht op, maar ik ben alvast heel tevreden over de acties die in de getroffen provincies werden opgezet. Je mag immers niet vergeten dat ons land ook veel moslims telt, en het is dan ook zaak niet alleen in centraal-afrika hulp te bieden. de donors maken deel uit van de bevolking. het komt er dan ook op aan het solidariteitsgevoel van de mensen aan te spre-ken, zoals bij rampen, bijvoorbeeld. vandaag de dag worden zoveel zaken door elkaar gehaald, uit angst voor terrorisme. we kunnen er niet genoeg op hameren dat gewone mensen niet verantwoordelijk zijn voor een burgeroorlog.

het is soms triest om zien hoe de media reageren... ze hebben vaak de neiging om de zaken heel simplistisch voor te stellen. daarmee bedoel ik dat ze de informatie rangschikken naar orde van belang, en daarbij meer aandacht besteden aan de ene zaak dan aan de andere... dat zorgt soms voor enige frustratie omdat je niet altijd het interview kunt geven dat je wilt.

tot slot kan ik hier nog aan toevoegen dat de antwoorden vanuit de politieke wereld, mij altijd voldoening hebben geschonken. zoals ik eerder al zei, treed ik vaak op als "pleitbezorger" bij een minister, de federale ontwikkelingsinstantie, of op europees niveau. wanneer ik de mening ben toegedaan dat het om een noodsituatie, een belang-rijke zaak gaat, wel euh, dan ga ik erover praten. en in de meeste gevallen had ik tot nog toe het geluk mijn verhaal te kunnen doen aan een gesprekspartner die de tijd nam om te luisteren naar wat ik te zeggen had en die me begreep. (glimlach)

Interview door Jean-Michel Corhay

online

link naar het volledige interview met alain hubert:

www.dg-d.be > Actualiteiten

Unicef belgië: www.unicef.be * 'clusters': een geografische groepering van instanties en agentschappen die op een bepaald gebied actief zijn en die een gemeenschappelijk streefdoel hebben.

Bijdragen van België aan Unicef 2009:• Totale bijdragne van België aan Unicef: 27,6 millioen euro.• Subsidies voor ngo Unicef België: 437.950 euro.

© U

nice

f B

elgi

ë

(het volledige gesprek is na te lezen op de site van DGD – zie Online.)


SENSIBILISErING

1. De reis begint aan de Senaat in Brussel, waar de pers en de politieke verantwoordelijken de boodschap oppikken. Cop to Cap wil de technologieoverdracht van Noord naar Zuid stimuleren en met de tentoonstelling sensibiliseren over hernieuwbare energie. Het voertuig is een concreet sensibiliseringsmiddel.

met de tocht door afrika hield Cop to Cap een pleidooi voor de overdracht van nieuwe technologieën van noord naar zuid om de landen die aangewezen zijn op fos-siele brandstoffen, energieonafhankelijk te maken. omdat ze energieafhankelijk zijn, hebben deze landen minder kans op een degelijke economische ontwikkeling: hoe-veel afrikaanse steden wekken vandaag nog steeds elektriciteit op met aardolie? dit is evenwel een vervuilende energiebron, die duur is en nu al een bron van conflicten. in de toekomst zal de prijs van aardolie enkel maar in stijgende lijn gaan. reden temeer om aan de beleidsmakers en de jongeren duidelijk te maken dat ze zo vlug mogelijk hernieuwbare energiebronnen moeten aan-boren.

de resultaten de tentoonstelling "Op weg naar de toe-komst" is ter beschikking van scholen en culturele centra, samen met elektrische prototypes en een sensibiliseringsfilm. het is de bedoeling kritisch na te denken over ons consumptiegedrag. op basis van de tal-rijke ontmoetingen onderweg worden con-crete oplossingen voorgesteld.

Xavier Van der StappenPiloot van Cop to Cap, voorzitter van Cultures & Communications.

online

inlichtingen: [email protected]

U kunt de tentoonstelling bekijken

op de website: www.coptocap.org

op de website kunt u de pedagogische

dossiers downloaden in de rubriek ‘school’.

Hernieuwbare energie

De Belgische ontwikkelingssamenwerking steunde de sensibiliseringsactiviteiten die in het kader van Cop to Cap (Copenhague – Cape Town) werden opgezet in Belgische scholen. 37 dagen lang liep een tentoonstelling van didactische panelen in een twintigtal landen in Europa en Afrika. In de tentoonstelling komen vier thema’s aan bod die moeten worden aangepakt: voedselzekerheid, behuizing, energieproductie en mobiliteit. Er wordt ook uitgelegd waarom de menselijke activiteit gevolgen heeft voor het milieu en welke milieu-effecten hierbij ontstaan. Het didactische "vehikel" was een met zonnepanelen aangedreven prototype van een elektrische wagen: een merkwaardig voertuig dat bewijst dat het mogelijk is lange afstanden af te leggen met de energie van de zon. En in Afrika is daar nu bepaald geen gebrek aan! En hoeveel nieuwsgierige blikken dat wagentje toch trok!

Cop to Cap 2010, op weg naar de toekomst!

2. In Marokko loopt een sensibiliseringscampagne voor middelbare scholieren tijdens de Week van de Aarde. In moeilijk bereikbare gebieden in het Zuiden is het gebruik van zonnepanelen zinvol.

3. "Op weg naar de toekomst" vervolgt zijn weg naar Casamance, een gebied dat helemaal geïsoleerd is vanwege zijn ligging, maar ook door de activiteiten van gewapende separatistische bewegingen.

4. Bij elke stop is er de gelegenheid om in contact te komen met de bevolking die door dat merkwaardige voertuig wordt aangetrokken en het ook wil zien opstijgen. De ontgoocheling is van korte duur wanneer de mensen begrijpen dat ze zich later met behulp van de zon zullen kunnen verplaatsen.

5. Aankomst bij de Wereldbeker voetbal die voor het eerst in een Afrikaans land plaatsvindt. Sociale ongelijkheid bestaat hier nog steeds. In de sfeer van de Mundial komen ontmoetingen makkelijker tot stand omdat de Zuid-Afrikanen weten dat dit een eenmalige gelegenheid is om met buitenlanders uit de hele wereld samen te komen en een positief beeld op te hangen van hun land, ondanks de economische problemen.

6. Dankzij de vele kilometers die werden afgelegd gedurende deze reis van vier maanden, was het mogelijk de tentoonstelling en het prototype 37 dagen lang in 20 landen te brengen.


TrENDS

Mozambique

de mozambikaanse Autoridade Tributária - letterlijk vertaald 'de belastingsautoriteit' - werd opgericht in maart 2006. niet dat er daarvóór geen belastingen werden gehe-ven. de Autoridade werd opgericht om de douane en alle diensten van het ministerie van Financiën te integreren in één instelling. zoals ook het geval is in nederland bijvoor-beeld. om de inkomsten van de staat beter te kunnen innen.

in een arm land als mozambique worden immers weinig belastingen betaald. niet omdat er zoveel armen zijn, maar omdat het belastingen innen zo onefficiënt verloopt. natuurlijk zijn er rijke mozambikanen, wordt er ingevoerd en uitgevoerd, zijn er huizen waarop kadastrale belasting kan worden geheven, rijden er veel auto’s rond…

Belastingen hervormen wil daarom zeg-gen:• een meer adequate wetgeving opstellen.• het vereenvoudigen van procedures.• de inning verbeteren.• aangepaste hard- en software introduce-

ren.• belastingskantoren bouwen.• een efficiënte organisatie van de belas-

tingsdiensten.• goed opgeleid personeel.

• informeren en opsporen van belasting-plichtigen: nu is er nog te veel willekeur in die zin dat zowel bij grote als bij kleine inkomens sommigen belast worden en velen ontsnappen.

• een specifieke cultuur en ethiek ontwikke-len bij ambtenaren en publiek.

de mozambikaanse staat hierbij helpen is ook ontwikkelingssamenwerking, net als hospitalen bouwen of de landbouw onder-steunen. meer zelfs, als we in onze verslagen schrijven dat mozambique te donor-afhan-kelijk is, dan moeten we de inspanningen van de overheid aanmoedigen om die afhan-kelijkheid te verminderen. op dit ogenblik wordt 54% van de staatsbegroting gefinan-cierd met donorgeld, met daarnaast nog een aanzienlijk deel niet-gouvernementele hulp en projecten die niet in de begroting zijn ingeschreven. de mozambikaanse regering beseft dat dit op termijn niet houdbaar is.

een aantal donoren hebben daarom een gemeenschappelijk fonds geopend en leveren technische expertise om de Autoridade bij te staan. belgië heeft daar-voor 3 miljoen euro voorzien. op 5 maart 2010 werd een eerste overeenkomst voor 2 miljoen euro in 2010 ondertekend op de jaarvergadering van de Autoridade.

Goed besteed geld, meent het interna-tionaal monetair Fonds (imF), dat positief is over de Autoridade Tributária: ze beschikt over een sterk leiderschap, de belastings-inning en de eerste fase van de hervor-ming verlopen goed, de fiscale wetgeving is behoorlijk opgesteld. onze ontwikkelings-ambtenaar luisterde naar de nabespreking van een expertenzending van het imF en hoorde hen dit bevestigen. wel moet één en ander vereenvoudigd worden en zou er drin-gend een gedecentraliseerd kadaster (regis-tratie van alle huizen en gebouwen) moe-ten komen. "en aan grote projecten moeten minder fiscale gunsten worden gegeven", zegt de mozambikaanse economist carlos castel-branco.

de resultaten zijn dus goed. tussen 2006 en 2009 stegen de belastingsinkomsten nomi-naal met 70% en werden zowat 578.000 nieuwe belastingplichtigen 'ingeschreven'. de opbrengst in 2009 komt overeen met 17,7% van het bruto nationaal Product. niet slecht.

een promotiefolder van de autoridade met de slogan ’verdien de trofee voor de beste belastingsbetaler’ doet ons misschien glimla-chen. maar voor de autoridade is het bloed-serieus: de minister van Financiën reikte diploma’s uit aan zes 'verdienstelijke belas-tingbetalers'. niet het bedrag was bepalend, dan wel het voorbeeld van ethisch gedrag.

Marc Deneer

Verdien jij de trofee voor beste belastingbetaler?Mozambique levert sinds enkele jaren inspanningen om de inning van belastingen te verbeteren, want het land loopt nog heel wat inkomsten mis. De eerste signalen duiden op positieve resultaten. Daarop besliste de internationale gemeenschap om de Mozambikaanse inspanningen te ondersteunen: verschillende donoren hebben nu een gemeenschappelijk fonds geopend en leveren technische expertise.

© E

ric

Mill

er/W

orld

Ban

k


Consortium 12-12

in de modder van pakistan

PArTNEr

wie: Béatrice Demol, Oxfamcorrespondente in Pakistan voor het Consortium 12-12. wat: de ngo’s van het Consortium 12-12 verlenen noodzakelijke en specifieke steun in noodsituaties. "De gulheid van de bevolking optimaliseren ten gunste van de slachtoffers van grote humanitaire crisissen", dat was in 1979 de grootste beweegreden voor de oprichting van het Belgisch consortium voor noodsituaties, evenals voor de invoering in 1985 van het inmiddels welbekende unieke banknummer 000-0000012-12. waarom: bijdragen tot de bewustwording van de omvang van de tragedie in Pakistan en van de grote nood aan hulpmiddelen.

Vrijwilligers en contractuelen uit de hele wereldkarachi, september 2010 – toelatingen aan-vragen kost tijd, maar ze zijn absoluut nood-zakelijk om te kunnen rondreizen. maar iedereen is blij met het belgische initiatief en met Consortium 12-12, dat de meeste ont-wikkelingspartners van belgië verenigt.

de voor elke verplaatsing verplichte veilig-heidsbriefing, was al voor gisterochtend gepland maar heeft nog niet plaatsge-had. vrijwilligers en contractuelen uit heel de wereld zijn hier naartoe gekomen. eerst wordt hun opdracht uitgelegd, nadien wor-den ze naar verschillende plaatsen gestuurd waar ze hun kennis en ervaring kunnen inzet-ten. ik stel voor om naar Penjab af te reizen omdat daar geen toelatingen vereist zijn en ik dan ter plaatse de operaties van de andere partners van 12-12 kan volgen.

het menselijke aspect krijgt voorrangter plaatse ontmoet ik laurence, die tewerk-gesteld is bij de noodafdeling van Oxfam maar die ook voor andere ngo’s heeft gewerkt. toen ze als ingenieur water en milieu naar een betrekking in de humanitaire sector sol-liciteerde, wist ze niet hoeveel nood er was aan iemand met dat profiel.

"Ik heb moeten uitzoeken wat hier de gewoonten zijn, op welke manier ik aan de noden van de bevolking tegemoet kan

komen”, vertelt ze. "Cultuur weegt hier nog meer door dan techniek. Latrines bouwen is makkelijk, maar het is moeilijker om mensen te overhalen om er gebruik van te maken en te doen inzien dat de latrines nodig zijn om in leven te blijven. Welnu, om een toilet te bouwen die de mensen effectief gebruiken, moet je vertrouwd zijn met de gewoontes, de lokale taboes, de genderdimensie. Ook dat is een onderdeel van het werk van een ingeni-eur: je moet je informeren, luisteren, degelijk gebriefd worden om in je opdracht te slagen. Het menselijke aspect is essentieel. Het zijn immers mensen en ontmoetingen die het je mogelijk maken te groeien en je weg te vin-den in het leven. Niet de techniek. Trouwens, de waterbevoorradingstechnieken zijn de jongste jaren niet veel veranderd."

laurence is hier voor drie maanden. om te beginnen. misschien ook langer indien nodig, en als de middelen beschikbaar zijn. het leven van humanitaire werkers is meestal afhankelijk van de financiële middelen. men vertrekt zelden vooraleer het werk hele-maal af is. "We vertrekken wanneer de nood-situatie voorbij is, maar soms kan dat jaren duren. Ontwikkeling en humanitaire hulp zijn dan ook nauw met elkaar verweven. Maar het werktempo verschilt."

35 tenten voor 55 gezinnenop het terrein van de high school van muzzafargahr, delen 55 gezinnen 35 tenten. Je kunt deze camping moeilijk bestempelen

als een viersterrencamping, toch is ze uit-gerust met dat waarover elke camping zou moeten beschikken. het minimum. UniceF en haar partner, de Buniad Foundation, met wie ze ontwikkelingsprogramma’s opzet in de regio (onderwijs, alfabetisering, gezond-heid, participatie van de gemeenschap), brachten een schokteam bijeen om de ruimte en de lange dagen in te vullen.

bilal sarwar, programmaverantwoordelijke van buniad Foundation, geeft hier een nieuwe invulling aan het begrip ontwik-keling: "Eerst werden de meest dringende noden gelenigd. Water, sanitaire voorzienin-gen, toiletten en verzorgingskits. Vervolgens hebben we geprobeerd een omgeving te creëren die het nauwst aansluit bij het normale leven van deze mensen. Kinderen lopen school, ouders koken hun eigen maal-tijden of nemen deel aan de activiteiten. We leren hen een aantal praktijken aan in verband met hygiëne. We helpen hen zich te melden voor de volkstelling en om een identiteit terug te vinden, omdat ze in een groot aantal gevallen hun papieren kwijt raakten. Ofwel hadden ze die niet en is het nu de gelegenheid om hen hierin wegwijs te maken, zodat ze hun rechten kunnen laten gelden. We beschikken over twee leerkrach-ten die zijn opgeleid voor noodsituaties, een gezondheidsambtenaar die zich bezighoudt met de extra vaccinaties en die, zo nodig, mensen doorverwijst naar de dokter, alsook een psycholoog en een bewaker."

Béatrice Demol, Oxfam correspondente.

© C

onso

rtiu

m 1

2-12


PUNTKOMMA

op donderdag 4 november lanceerde het vn-ontwikke-lingsprogramma (UndP) de ver-nieuwde versie van haar vlag-genschippublicatie het Human Development Report 2010. het is ondertussen twintig jaar geleden dat het eerste Human Development Report verscheen. het rapport 2010 gebruikt een nieuwe index om armoede te meten, de multidimensionale armoede-index, ter vervanging

van de welbekende human development index.

Nieuwe armoede-indexin 1990 was het rapport van UndP een baanbrekend werk door zijn gebruik van de Human Development Index – de index die menselijke ontwikkeling berekent aan de hand van diverse indi-catoren. onlangs lanceerde UndP samen met de Universiteit

van oxford een nieuwe armoede-index, de multidimensionale armoede-index (mai). zo hoopt UndP een beter (lees multidi-mensionaal) beeld te geven van mensen die in armoede leven. "De MAI is als een breedhoeklens die een levendig spectrum aan uitdagingen voor arme huishoudens in kaart brengt", aldus UndP. "Hij brengt zaken als gezondheidszorg, scholing, veiligheid, lokale diensten, politieke vrijheden, etc. in rekening."

Echte rijkdomhet human development report 2010 kreeg de naam 'De Echte Rijkdom van Naties: Wegen naar Menselijke Ontwikkeling'. het rapport zet de traditie verder steeds weer de grenzen van het ontwikkelingsdenken te verleggen. voor het eerst sinds 1990 kijkt het rapport naar de voorbije 4 decennia en legt het zo enkele opmerkelijke trends bloot. de diverse 'wegen naar men-selijke ontwikkeling' tonen dat er niet zoiets bestaat als één heil-zame formule voor duurzame groei en dat langetermijnwinsten ook bereikbaar zijn zonder consistente economische groei.

meer info: http://hdr.undp.org/en/reports

uNdp lanceert vernieuwde human development report 2010

tien dagen lang, van 29 september tot 9 oktober 2010 was het in belgië al duur-zame handel wat de klok sloeg: heel het land gonsde van de debatten, de animatie, de proeverijen. het moet gezegd: fair tradepro-ducten doen het bijzonder goed. ze worden verdeeld door grote winkelketens en vinden

vlot hun weg naar de boodschappenmand van de doorsnee consument. in 2009 zou één belg op drie fair tradeproducten hebben gekocht. Max Havelaar zag de verkoop met 17 % stijgen! maar wat is fair trade eigenlijk? het is handel waarbij de producent in de ontwikkelingslan-den zich verzekerd weet van een billijk inko-men. daarbij worden sociale, economische en milieunormen gehanteerd. de vrouwenorga-nisatie UGPPK/S-Z (Union des Groupements de Productrices de produits de karité) uit burkina Faso is hier een goed voorbeeld van. zij kreeg de prijs voor beste fair tradeorga-nisatie die met vrouwen werkt. maman Yago die speciaal uit burkina Faso de prijs kwam afhalen, legt uit: "Onze coöperatie telt 3.000 vrouwelijke leden (99 %) die karitéboter pro-duceren." en de zaken gaan goed. tussen 2002 en 2009 is de productie gestegen van 8 ton naar 200 ton. en sinds een paar jaar hebben ze ook een biokeurmerk. de orga-nisatie heeft een onwaarschijnlijk sociaal effect gesorteerd. "Het gemiddeld inkomen is gestegen van 40 euro per oogst naar 120

euro. De vrouwen hebben nu geld om hun kinderen naar school te laten gaan en medi-sche zorgen te betalen…" het geld van de fair tradeprijs wordt in het project geïnves-teerd: "Van de 3000 aangesloten vrouwelijke producenten kunnen er slechts 16 lezen en schrijven. De andere vrouwen zullen nu ook les kunnen volgen. Verder willen we toilet-ten bouwen en een drinkwaterleiding aan-leggen."

de andere winnaars, die elk 5.000 euro ont-vangen, zijn Fairytale (fair tradedoopsuiker-verpakking en artisanale geschenken), ACP (werkkledij en promotietextiel in hennep, bamboe en biokatoen), Fair Trade South Africa (de koepel van fair trade in zuid-afrika).

het Trade for Development Centre (centrum voor eerlijke handel van de belgische ont-wikkelingssamenwerking) heeft als opdracht de belgen aan te zetten tot een meer ver-antwoord koopgedrag. meer lezen over de andere deelnemers aan de Be Fair & Sustainable Awards en de Week van de Fair Trade, kan op de website www.befair.be

week van de Fair tradede beste initiatieven vallen in de prijzenNaar aanleiding van de Week van de Fair Trade werden de beste initiatieven op het gebied van eerlijke en duurzame handel met de ontwikkelingslanden beloond. Op 30 september ll. reikte het Trade for Development Centre van de BTC de Be Fair & Sustainable Awards uit.

© C

TB/B

TC


het wereldwijde percentage ondervoede mensen daalde van 20 % in 1990-92 naar 16 % in 2004-06, maar de internationale eco-nomische recessie en de voedselcrisis heb-ben de trend gekeerd. halfweg 2010 lijden wereldwijd ongeveer 925 miljoen mensen honger. dat betekent toch een lichte daling ten opzichte van vorig jaar, toen het aantal ondervoede mensen nog boven het miljard uitkwam.

sub-sahara afrika en Zuid-azië van de 122 onderzochte ontwikkelings-landen bereikt de honger in 25 landen een "alarmerend niveau", en in vier landen van sub-sahara afrika – congo, burundi, tsjaad en eritrea - is er zelfs sprake van "extreme onrustwekkendheid". met uitzondering van Jemen en haïti, bevinden alle landen waar er

sprake is van een "alarmerend niveau" zich in sub-sahara afrika en zuid-azië.

in zuid-azië is de lage sociale status van de vrouw een van de belangrijkste oorzaken van het hoge aandeel van ondervoede kin-deren. in sub-sahara afrika doen vooral de hoge sterftecijfers bij kinderen en het grote aandeel van mensen die onvoldoende calo-rieën binnenkrijgen de hongercijfers stijgen. toch zijn er in elke regio verbeteringen vast-gesteld in vergelijking met 1990. maar die verbetering was in zuid-azië veel sterker dan in sub-sahara afrika. sommige landen zagen hun hongerindex sterk verbeteren, onder meer angola, ethiopië, ghana, mozambique, nicaragua en vietnam.

congo is er ergst aan toecongo voert de lijst aan in de wereld honger index, de situatie is er het meest verslech-terd. driekwart van de bevolking is er onder-voed, en het land is eveneens koploper op vlak van kindersterfte. de aanhoudende conflicten deden de economie instorten, de bevolking op de vlucht slaan, en een

chronisch tekort aan voedsel ontstaan. gelijkaardige omstandigheden doen de situ-atie verslechteren in burundi, de comoren, guinee-bissau en liberia.

Focus op kinderenom hun score op te krikken, moeten landen vooral de ondervoeding van kinderen aan-pakken. bij een kind jonger dan twee jaar zijn de gevolgen van ondervoeding haast onomkeerbaar. zo zijn ondervoede kinderen vaak ook later te klein voor hun leeftijd. in burundi, madagaskar en malawi is dat bij 53 % van de kinderen het geval. in ethiopië en rwanda zijn 51 % van de kinderen te klein, in niger 47 %.

de wereld honger index is gebaseerd op drie factoren: het aandeel van ondervoede men-sen in een bevolking, de aanwezigheid van ondergewicht bij kinderen jongeren dan vijf jaar, en de sterftecijfers bij kinderen jonger dan vijf jaar.

meer info: www.ifpri.org

In een dertigtal landen neemt de honger onrustwekkende proporties aan. Armoede, conflicten en politieke instabiliteit liggen aan de basis van het probleem. Zuid-Azië en Sub-Sahara Afrika worden het hardst getroffen, en in Congo is de toestand er meest op achteruit gegaan. Dat blijkt uit de ‘Wereld Honger Index’ van het Internationaal Instituut voor Onderzoek naar Voedselbeleid.

29 landen getroffen door extreme honger

–––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

GLOBAL HUNGER INDEXTHE CHALLENGE OF HUNGER: FOCUS ON THE CRISIS OF CHILD UNDERNUTRITION

2010

Building a Fair worldbtc stelt een tentoonstelling ter beschikking : ‘building a fair world’

kiest er bewust voor om burgers fotografisch in de kijker te plaat-sen, burgers die zelf aan hun ontwikkeling werken in vijf partner-landen van belgië. de tentoonstelling bestaat uit 24 panelen, een introductiepaneel en 23 foto’s in groot formaat. bij elke foto hoort een titel en een legende met concrete informatie over de resulta-ten die met belgische overheidssteun werden bereikt. de teksten zijn in het engels, Frans en nederlands.

ook andere tentoonstellingen zijn kosteloos beschikbaar voor ver-enigingen, scholen en gemeenten (vervoer en opstelling):

• Millenniumdoelen • de fototentoonstelling Water in Burkina Faso. • Water ‘Bron van leven en hefboom voor duurzame

ontwikkeling’. • Klimaatverandering en verwoestijning. • Bossen in Congo• Landbouw en voedselzekerheid• Biodiversiteit• Straatkinderen in Ouagadougou

reservaties en inlichtingen: inge goolis: tel.: 02 501 48 81, e-mail: [email protected] of via de website: www.dg-d.be

Gratis tentoonstellingen


vera

ntw

oo

rdelij

ke U

itgeve

r: d

irk

ach

ten, vo

orz

itte

r va

n h

et

dir

ect

ieco

mit

é, k

arm

elie

tenst

raat

15,

b-1

00

0 b

russ

el

Wanted: alive

de iUcn (internationale Unie voor natuurbehoud), opgericht in 1948 en gevestigd in zwitserland, strijdt wereldwijd voor het behoud van de biodiver-

siteit. Jaarlijks stelt ze een rode lijst op van bedreigde diersoorten. in 2009 bleken van de 47.667 onderzochte soorten er 17.291 in meer of mindere

mate bedreigd. bovenstaande dieren zijn er vier van. www.iucn.org

het internationale Jaar van de biodiversiteit werd bezegeld door een wereldtop bio-diversiteit in nagoya van 18 tot 29 oktober 2010. na het klimaat is ook de biodiversiteit, met zijn onontbeerlijke natuurlijke hulp-bronnen, van kapitaal belang voor de niet-geïndustrialiseerde landen. toch vloeien de winsten die deze hulpbronnen genereren, vooral naar de westerse landen.

in het amazonewoud wordt om de drie dagen een nieuwe soort ontdekt, terwijl het congobekken, de tweede long van de planeet, inheemse soorten herbergt die ernstig bedreigd worden door ontbossing. biodiversiteit heeft inderdaad voorname-lijk te lijden onder menselijke activiteiten,

waaronder ontbossing – voor nieuw land-bouwland, voor hout en houtskool. de helft van de nu levende soorten zijn binnen de honderd jaar verdwenen als we alles zijn gang laten gaan! de volkeren die van de tal-rijke diensten van de biodiversiteit genie-ten, zullen hierdoor onherroepelijk geraakt worden. de bestaansmiddelen van de boe-ren in het zuiden zijn bedreigd.

de 192 landen die de conventie over de biodiversiteit ondertekenden, zijn in nagoya samengekomen om de conventie beter te laten werken. in het kader van het belgische voorzitterschap van de europese Unie was belgië er de eU-woordvoerder en diende het ook te zorgen voor een

gemeenschappelijk europees standpunt. een delegatie van de belgische ontwikke-lingssamenwerking heeft aan de top deel-genomen om er een strategisch plan uit de brand te slepen dat ten goede komt van de ontwikkelingslanden. dit plan moest reke-ning houden met het verband tussen bio-diversiteit, woestijnvorming en klimaat, en voorstellen doen over nieuwe mechanis-men voor financiering.

Ep

online

http://cop10.biodiv.be/

Een wereldtop om de biodiversiteit te redden

Berggorilla (Gorilla beringei beringei)

Aantal: 720.

Leefgebied: De Nationale Parken Bwindi en Mgahinga in Oeganda,

het Nationale Park van de Vulkanen in het noorden van Rwanda en

het Nationale Park Virunga in de Democratische Republiek Congo.

Bedreigingen: Druk op leefomgeving door ontbossing,

stroperij en oorlog; ziektes.

Status: Kritiek (met uitsterven bedreigd).

kihansi Nevelpad(Nectophrynoides asperginis)

Aantal: 460 (in gevangenschap).

Habitat: Kihansi watervallen in het

Udzungwagebergte in Tanzania.

Bedreigingen: Constructie stuwdam op

de bovenloop van de Kihansirivier; ziektes;

watervervuiling.

Status: Uitgestorven in het wild (sinds 2009).

sidamo leeuwerik(Heteromirafra sidamoensis)

Aantal: Geschat tussen 90 en 256.

Leefgebied: Negele plateau in Zuid-Ethiopië.

Bedreigingen: Verlies van habitat (grasland)

door menselijke activiteiten, voornamelijk

de omschakeling van nomadische begrazing

naar permanente akkerbouw.

Status: Kritiek (met uitsterven bedreigd).

reuzenbromelia(Puya raimondii)

Aantal: ca. 835.000.

Habitat: Andesgebergte in Bolivia en Peru

tussen 3000 en 4.800 meter hoogte.

Bedreigingen: Klimaatverandering;

druk op habitat door branden, begrazing en

turfwinning; gebrek aan genetische diversiteit.

Status: Bedreigd.

© D

erek

Rob

erts

on

© b

irlif

e-gr

eg d

avie

s©

Tim

oty

Her

man

© A

nton

io L

ambe

n o v e m b e r d ec e m b e r n r 5 Europa, VN EN aNdErE P308613 a · 2016-03-23 · n o v e m b e...

Documents

Transcript of n o v e m b e r d ec e m b e r n r 5 Europa, VN EN aNdErE P308613 a · 2016-03-23 · n o v e m b e...