INHOUD1

SPRAAKMAKER KIM TUINDe directeur van de NDSM-werf slaat de handen ineen met musea en kunstenaars.

DOSSIER DIGITALISERING46 Online views Drie experts delen hun ervaringen48 Publieke werken Boijmans van Beuningen, Delfts aardewerk, EYE50 Andere bril Moti en de opmars van Virtual Reality51 #appmania Drie museum-apps getest52 Helpende hand Netwerk Digitaal Erfgoed biedt houvast53 Digigebod Afhaken is geen optie, volgens DEN-directeur Marco de Niet

MUSEA MOETEN HUN NEK UITSTEKEN

24

303845

OP ZAAL POPPENSPELGemengde technieken in exposities

PROFIEL CUBE DESIGN MUSEUMAlledaags design in een onalledaags concept

INHOUD 2

5 START Arend-Jan Weijsters is begonnen bij Het Valkhof

6 STAND VAN ZAKEN De Museumweek, de Museumkaart en meer nieuws

9 BESTE KOOP Het wapen van de Iron Lady

11 OMWEG WAARD Naar Franeker voor het Planetarium

12 LASTIGE VRAGEN Hester Alberdingk Thijm moet kiezen

13 ZEER KORT VERHAAL Tommy Wieringa werd gegrepen door oude plaatjes

15 DE PATROON Perfecte partners: NN Group en het Mauritshuis

16 WAT IK HEB GELEERD Hendrik Driessen over De Wilde en Duchamp

19 LUNCHPAUZE De jiddische jaren van Jol Cahen

20 BOUWWERK Een glazen huis voor Museum Rotterdam

23 TEAMWORK ARTtube en NTR Schooltv bundelen hun krachten

54 ON TOUR Andreas Blhm leidt ons rond door David Bowie is

57 DE KWESTIE Heibel om de Hottentot

58 DE WINKEL Gemeentemuseum Den Haag zet in op catalogi

60 GRENZELOOS Vier buitenlandse musea, vier materialen

62 UIT ETEN Restaurant Rijks: de kunst van het moderne koken

63 LAATSTE WOORD Arnoud Odding over Machiavelli en Sandberg

RECTIFICATIEIn het vorige nummer zijn niet de correcte credits vermeld bij het artikel over Castellum Hoge Woerd Architect SKETS, Groningen Huisstijl Dietwee, Utrecht Ontwerp park Erik Overdiep Landschapsontwerp EXPOSITIE Concept, realisatie en projectmanagement Podium Communiceren Beleven Leren, Utrecht Ruimtelijk en grafisch ontwerp Pronk Stories+Design, Rotterdam Expositiebouw Heijmerink Wagemakers Vormgeversatelier, Nieuwegein Audiovisuele producties IQ-Media, Zwolle; MCW, Rotterdam; BlewScreen, Tilburg

COLOFON

Museumvisie is een publicatie van de Museumvereniging en wordt vier keer per jaar uitgegeven doorMuseumverenigingRapenburgerstraat 123Postbus 29751000 CZ AmsterdamT 020 551 2900www.museumvereniging.nlinfo@museumvereniging.nl

UITGEVERToine Berbers

ABONNEMENTENMuseumvereniginginfo@museumvereniging.nl

JAARABONNEMENT 37,50 voor individuele leden van de Museumvereniging 45 voor niet ledenBedragen inclusief 6% btw

Voor leden van de vereniging is het abonnement opgenomen in het lidmaatschap. Abonneren via museumvereniging.nl, onder Publicaties/MuseumvisieSchriftelijk opzeggen abonnement voor 1 december.

LOSSE NUMMERSLopende jaargang, oudere en/of meer exemplaren 12,50, inclusief porto

WEBSITEmuseumvereniging.nlDiscussieer mee via LinkedIn/Museumverenigingsite of door smartphone op QR-code (pagina 3) te houden. Lees op de website ook dagelijkse museumactualiteiten.

Visies en standpunten in Museumvisie weerspiegelen alleen die van de vereniging als daar uitdrukkelijk melding van wordt gemaakt en in de rubriek Stand van Zaken. Auteurs en redactie werken op persoonlijke titel mee, nooit vanuit hun verbondenheid aan een instelling of bedrijf.

MUSEUMVISIE WORDT GEMAAKT DOOR:Frame Publishers Laan der Hesperiden 681076 DX Amsterdamframeweb.comT 020 423 3717

DIRECTEURRobert Thiemannrobert@frameweb.com

HOOFDREDACTIEFemke de Wildfemke@frameweb.com

EINDREDACTIEJojo Oomes

ART DIRECTIONZoe Bar-Pereg Barbara Iwanicka

AAN DIT NUMMER HEBBEN BIJGEDRAGENRen BoogaartsFilip van BrabanderPeter de BrockGitte BrugmanMicha CluysenaerEdo DijksterhuisMarijke van den EsschertSandra JongenelenJeroen JunteDavid KeuningRosanne KropmanRalph LevieEric NederkoornKarin OvermarsPetra PosselVera RosMarc VlemmingsTommy WieringaAnneke van Wolfswinkel

COVER Foto Rob Overmeer

PREPRESSEdward de Nijs

SALES EN MARKETINGMargreet Nanningmagreet@frameweb.com

ADVERTENTIESUitgeverij IntermedT 050 312 0042 info@intermed.nu

DRUKDrukkerij Damen, Werkendam

COPYRIGHTMuseumvereniging, Frame Publishers en schrijvers. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt, ook niet op elektronische wijze, zonder dat de uitgever daarvoor vooraf toestemming heeft verleend. Niet altijd kunnen auteursrechthebbenden op gebruikte afbeeldingen achterhaald worden. Betreft dat u, neem dan contact op met de redactie.

2016 Museumvereniging, Frame Publishers en schrijvers

3 REDACTIONEEL

Het moet op een zaterdag zijn geweest dat mijn zus mij meenam naar een museum dat ik nog niet kende. Ik kwam wel vaker in Tilburg, maar studeerde in Amsterdam en bezocht vooral musea in de Randstad, daar waar het allemaal leek te gebeuren. De grote ruimte van de oude wolspinnerij greep me meteen bij mijn kladden. Ik stapte een lege witte zaal binnen waar een vage schaduw op de muur aan de andere kant mijn aandacht trok. Toen ik er naartoe liep en met elke stap een zwangere buik verder uit de wand naar voren zag komen, ervoer ik voor het eerst de soms stille kracht van het werk van Anish Kapoor. In de rubriek Wat ik heb geleerd vertelt Hendrik Driessen, directeur van het museum De Pont in Tilburg, dat hij voor het eerst een museum bezocht na het lezen van een krantenartikel over dinosaurussen. Onverwachte ontmoetingen met kunst of musea kunnen grote invloed hebben op een mensenleven. Kim Tuin werd afgelopen zomer directeur van de NDSM-werf in Amsterdam, nadat ze in club Trouw duizenden jongeren op het meest onverwachte moment met kunst in aanraking had gebracht: in het holst van de nacht, met een biertje op, in een grote kelder van een leegstaande drukkerij, waar de bassen van bekende deejays nog gedempt doorklonken.Voor het eerste nummer van Museumvisie dat door Frame Publishers is gemaakt, zijn wij op zoek gegaan naar spraakmakers als Kim Tuin en naar de mensen achter nieuwsberichten. We spraken met de sponsor van een tentoonstelling, bezochten een nieuwe directeur in Nijmegen en een oud planetarium in Friesland. We bekeken een bijzondere tas, aten in een ambitieus museumrestaurant en zetten een VR-bril op in Breda. Een eerste nummer maken betekent keuzes maken en daarmee doen we bij voorbaat mensen en musea tekort. Maar ik hoop velen van jullie te ontmoeten op onverwachte, nieuwe of vergeten locaties. En te spreken over bijzondere tentoonstellingen, nieuwe gebouwen, digitale projecten, of dinosaurussen.

Femke de WildHoofdredacteurfemke@frameweb.comM

arte

Vis

ser

DINO'S ENKAPOOR

Mu

seu

m v

akd

agen

De

beu

rs v

oo

r d

e m

use

um

bra

nch

e

dinsdag 24 en woensdag 25 mei

Evoluon Noord Brabantlaan 1A 5652 LA Eindhoven

Informatie: Expolaan BV | 0165-393001

Bestel nu reeds uw gratis entreekaarten via: www.museumvakdagen.nl

Info@museumvakdagen.nl

Intermed_90 x 270_N.indd 1 2-2-2016 15:56:31

Het Hof van nederlanddordreCHt

foto

Jer

oen

MU

SCH

www.tekstenuitleg.nl houtmarkt 21 haarlem 023 5316693

5 START

Na een turbulente periode met ontslagen en het vertrek van de directeur moet Arend-Jan Weijsters Het Valkhof in rustiger vaarwater loodsen. TEKST Marc Vlemmings FOTO Gert-Jan van Rooij

Onder de medewerkers die ontslagen zijn, bevonden zich ook vakconservatoren.Kan het museum zonder hen nog goede tentoonstellingen maken? Een aantal ontslagen is teruggedraaid, waaronder dat van de conservator Archeologie. Voor deze functie is een oplossing gevonden in het kader van onze samenwerking met de Radboud Universiteit.

Het museum en de universiteit zijn toch gescheiden werelden? Wij willen een hechtere band met de universiteit. Ieder jaar komt een jonge generatie op een belangrijk moment in haar leven in de stad studeren en wonen. Velen blijven hier ook na hun afstuderen. We zijn nog aan het nadenken over hoe we de samenwerking met de universiteit nader zullen vormgeven. Het museum zou bijvoorbeeld een presentatielocatie kunnen worden. In mijn vorige functie bij het Nationaal Glasmuseum heb ik studenten van internationale kunstacademies uitgenodigd. Dat noemden we MuseumAtelier+ en was bedoeld om het gat tussen opleiding en museum te dichten en elkaar halverwege op te zoeken. Als museum kunnen we de studenten een soort laboratorium bieden, waarin zij hun gang kunnen gaan. Jongeren hebben vaak een

andere visie op kunst dan wij en dat geeft een frisse input.

Geen bezadigdheid maar open staan voor nieuwe ideen. Mijn nieuwsgierigheid heb ik van huis uit meegekregen en ik vind het ook bij de functie van museumdirecteur passen. Ik laat me graag inspireren. Dit jaar zijn we gestart met het fenomeen van de kunstenaar-conservator, waarmee we als museum de band met diverse kunstenaars, ook uit stad en de regio, willen versterken. Een kunstenaar-conservator kan een project van een andere kunstenaar voorstellen en het museum biedt hiervoor de ruimte. Ik beschouw een tentoonstelling als een middel waarmee een kunstenaar of een tentoonstellingsmaker communiceert met het publiek.

Museum Het Valkhof presenteert archeologie, oude kunst en hedendaagse Nederlandse beeldende kunst naast elkaar. Is er een verband tussen de afdelingen? De oude geschiedenis komt in Nijmegen letterlijk uit de grond, want er worden nog steeds bijzondere objecten gevonden. Het museum gaat nadrukkelijker een relatie leggen tussen heden en verleden,

OP DE SCHOP

waarbij beide elkaar nieuwe context kunnen bieden. Een voorbeeld: een stad als Nijmegen heeft ook