Motivationele gespreksvoering bij adolescenten Dr Wertelaers Arlette, Katarsis.

Motivationele gespreksvoering bij adolescentenDr Wertelaers Arlette, Katarsis

INHOUD

Enkele inleidende bedenkingen

De geest van MI

Client centered begeleiding

Omgaan met weerstand

Verandertaal

Gedragsverandering ( commitment )

Waarom M.I. Bij adolescenten ?Adolescentie = periode van enorme groei en

ontwikkeling

Vaak ook: risicogedragingen, ongezonde leefgewoonten, conflicten met ouders, druk van peers,…

Jongeren voelen zich vaak niet begrepen

M.I. kan helpen om deze uitdagingen om te buigen in opportuniteiten

Uit het dagboek van Anne Frank

“ They mustn’t know my despair, I can’t let them see the wounds which they have caused, I couldn’t bear their sympathy and their kind-hearted jokes, it would only make me scream all the more.

If I talk, everyone thinks I’m showing off; when I’m silent they think I’m ridiculous; ride if I answer; sly if I get a good idea, lazy if I’m tired, selfish if I eat a mouthful more than I should, stupid, cowardly, craftly, etc. etc. “

Wat is MI ?Een op interactie gerichte gespreksmethode

om mensen voor te bereiden op en te helpen bij verandering

“ A client-centered, directive method for enhancing intrinsic motivation to change bij exploring and resolving ambivalence “

Wanneer MI toepassen? Voorafgaand aan behandeling Het hele behandeltraject is ermee doorspekt Een optie om op terug te vallen tijdens de

behandeling

Wat is MI niet ?

Niet gebaseerd op een theorie

Niet zozeer een techniek, geen trukendoos MI benadrukt vooral empathie, eerlijkheid, respect

en samenwerken

Niet gemakkelijk Deskundigheid in MI krijg je door training volgen,

oefenen en feedback krijgen

Wat is de evidentie ?1983: publicatie door William R. Miller in

Behavorial Psychotherapy , ‘ MI als een korte interventie bij probleemdrinkers ‘

1991: William R. Miller en Stephen Rollnick ‘ Motivational interviewing: preparing people for change’ ( 2de herzien editie in 2002 )

Wat is de evidentie ?

Recent onderzoek naar de effecten van MI bij jongeren die middelen gebruiken

Toenemende effectiviteit van MI bij andere gedragingen

Hoe weet je wanneer je MI kan gebruiken ?

Wanneer de jongere: Weinig gemotiveerd lijkt Aarzelt om zich te engageren voor behandeling Moeite heeft met het veranderen van zijn/haar

gedrag

Hoe weet je wanneer je MI best niet gebruikt ?

Wanneer de jongere: Voldoende gemotiveerd is en… Klaar is om zijn/haar gedrag te veranderen

Adolescentie

Cognitieve ontwikkeling

Minder ontwikkelde cognitieve mogelijkheden heel concrete veranderingen op korte termijn

Meer ontwikkelde cognitieve mogelijkheden doelen en waarden op langere termijn

Informatieverwerking: jongeren hebben nog niet veel levenservaringen

AdolescentieAdolescentie en identiteit

Identiteitsontwikkeling gaat gepaard met het verkennen van diverse rollen Moeilijk om te beslissen voor

veranderingen op lange termijn Begrip hiervoor helpt om accuraat empathie

uit te drukken

AdolescentieAutonomie: verwerven van autonomie is

een ‘kernelement’ in de reis naar volwassenheid

Adolescenten doen hiervoor vaak beroep op feedback van ‘dichtbijstaande anderen’ , vnl peers

Autonoom beslissingen en verantwoordelijkheid nemen voor acties zijn fundamentele componenten van MI

AdolescentieEmotionele labiliteit:

Wees voorzichtig met het maken van plannen voor gedragsverandering gedurende een periode van intense emoties.

INHOUDEnkele inleidende bedenkingen

De geest van MI



Verandertaal


Commitment

Change talk

Responding to resistance

Person-centered Guiding Skills

Spirit

3 sleutelcomponenten van MI: ACE A: Respect voor Autonomie

Autonomie ontwikkelen = kerntaak adolescentie Geef informatie, bied een menu van opties aan,

benadruk de persoonlijke keuze en verantwoordelijkheid

Aandacht voor de beperkingen die bv ouders stellen Regels bespreken en compromis zoeken Regels overtreden, maar dan gevolgen dragen

C: Coöperatief

E: Evocatief ( uitlokking )

3 sleutelcomponenten van MI: ACEA: Respect voor de autonomie

C: Coöperatief Partnerschap met de jongere Als gids help je mensen op een veilige manier hun

weg te vinden en zelf hun problemen op te lossen ≠ toegeven aan alle impulsen en verlangens ≠ je eigen agenda nastreven

E: Evocatief ( uitlokking )

3 sleutelcomponenten van MI: ACEA: Respect voor autonomie

C: Coöperatief

E: Evocatief ( uitlokking ) Redenen en bezorgdheden over

gedragsverandering ‘uitlokken’ ≠ prematuur ongevraagd advies geven

De ‘ righting reflex ‘Mensen hebben een ingebouwd verlangen om

dingen recht te zetten

Hulpverleners nog meer …

Het is belangrijk deze reflex te onderdrukken

Analogie: rijden in de sneeuw

http://www.youtube.com/watch?v=YCzZF2JU6P8

http://www.youtube.com/watch?v=YCzZF2JU6P8

De geest van MI in de praktijk omzetten: 4 algemene principes

Empathie uitdrukken Adolescenten hebben nood aan iemand die hen

begrijpt, die naar hen luistert, die gelooft dat ze iets zinnigs te vertellen hebben

Discrepantie ontwikkelen

Meerollen met weerstand

Zelf-effectiviteit ondersteunen

De geest van MI in de praktijk omzetten: 4 algemene MI principes Empathie uitdrukken

Discrepantie ontwikkelen Gedragsverandering bevorderen door het

uitlokken, reflecteren, zelfs uitvergroten van de waarden en doelen van de jongeren en zijn huidige manier van leven/ huidig gedrag

! Focus op de waarden van de jongeren





Meerollen met weerstand Weerstand is een interpersoonlijk proces ! Niet verwonderlijk gezien de focus van de jonge

persoon op autonomie Vaker voorkomend wanneer de jongere niet uit

vrije wil naar de behandeling komt Stop, drop en rol mee met de weerstand





Zelf-effectiviteit ondersteunen Gedragsverandering treedt op als de persoon het

gedrag belangrijk vindt + als de persoon zich in staat voelt om de gedragsverandering door te voeren.

Druk je oprecht geloof in de jongere zijn mogelijkheden uit

De eerste ontmoeting

Openingszin: “ Tijdens ons gesprek vandaag wil ik graag eens horen hoe het met jou gaat. Indien je graag bepaalde dingen wil veranderen in je leven, wil ik je daar graag bij helpen. Maar het is helemaal niet de bedoeling dat ik je ga vertellen wat en hoe je dingen anders moet gaan aanpakken. “

Pas op met intensiteit

De eerste ontmoetingAgendasetting:

Als het ok is voor jou, zou ik graag wat meer willen weten over jouw middelengebruik …

Bij ongemak, bespreek eerst andere gebieden Gebruik visuele tools:

Bv Wat is belangrijk voor Katrien ?

Plezier met vrienden

Goedkeuring

Plagen

School

Gewichtverlies

Gelukkig zijn

Ruzie met ouders

Gezond eten

Vrijheid

Muziek

Huisdieren

Schoolprestaties

INHOUDEnkele inleidende

bedenkingen

De geest van MI



Verandertaal


Commitment

Change talk



Spirit

Client-centered communicatievaardigheden

Gebruik je al bij de openingsstrategie

Geest van MI is erin verweven

Hoe actief luisteren naar de jongere ?

Helpen een therapeutische relatie opbouwen

Laten toe de ambivalentie te exploreren

Helpen je de cliënt richting verandering te begeleiden

Interactietechnieken: OARSOpen vragen

Affirmaties/bevestigen/versterken

Reflecterend luisteren

Samenvatten

OARS: ReflecterenReflecteren = de persoon vertellen wat je

gehoord hebt, eventueel iets benadrukken of een betekenis toevoegen

Verschillende doelen Empathie uitdrukken, je laat zien dat je ‘luistert’ Je hypothese over hoe de jongere de wereld

ervaart testen

OARS: Reflecteren

Verschillende vormen Eenvoudige reflecties Complexe reflecties

Reflecties beginnen met “ Het klinkt alsof…” “ Wat je zegt is…” Niet teveel doen, klinkt als therapie en jongeren haken af

Reflecties niet ombuigen naar vragen Klinkt alsof je niet geluisterd hebt

OARS: Affirmeren

Iets dat de jongere eerder aanhaalde positief bekrachtigen

Timing is belangrijk ! In meerdere mate bereidheid tot veranderen “

Het is prachtig dat je minder wil drinken…” In mindere mate bereidheid tot veranderen “ Het

is verstandig dat je nadenkt over jouw mogelijke opties “

Duidelijke weerstand tegen verandering Wees spaarzaam met affirmaties en rol mee met de weerstand.

OARS: Open vragenOpen vragen faciliteren de conversatie

Open vragen bij een shockerende uitspraak “ Hoe dacht je dat ik op deze uitspraak zou reageren ?”

! Teveel open vragen gevoel van ondervraging Miller et al ( 2005 ): 2 reflecties per vraag Intake, evaluatie in het begin van het

behandelproces: evenwicht tussen vraag/reflectie

OARS: Samenvatten Miller en Rollnick ( 2002) “ Picking flowers and

presenting them back to the person in a bouquet.”

Doel: Laat zien dat je intensief luistert Helpt verschillende puzzelstukken samen te zetten Helpt de overgang maken naar andere componenten van

de agenda, behandeldoelen,…

Hoe? Selecteer bepaalde uitspraken Verbind uitspraken Incorporeer en eindig bij voorkeur met motiverende

uitspraken

OARS samengevat

Wat doen ?

Werk samen met de jongere wat betreft doelen en taken van behandeling

Varieer verschillende types van reflecties

Zorg voor een goed evenwicht tussen open vragen en reflecties

Bekrachtig specifieke sterkten en vaardigheden om de self-efficacy te ondersteunen

Vat periodisch samen, presenteer een collectie van reflecties, om thema’s te linken of om over te gaan naar een andere focus

http://www.youtube.com/watch?v=JZrYk86EDlQ

http://www.youtube.com/watch?v=JZrYk86EDlQ

OARS een oefening Verdeel in groepjes van 3 : HV – cliënt – observator

Casus Stefan: 16 jaar Rookt dagelijks weed Drinkt 3-4 keer per maand TSO, onzeker over toekomstige studies Werkt woe en zat nm in een broodjesbar van tante Weinig gemotiveerd, maar bekwame werker Regelmatig hoog oplopende conflicten met ouders Komt met tegenzin naar het gesprek, hij vindt dat ouders een

probleem hebben

Bespreek in groep Hoe heeft de HV het gesprek ervaren ? Hoe heeft de cliënt het gesprek ervaren ? Wat is de observator opgevallen ?


De geest van MI



Verandertaal


Commitment

Change talk



Spirit

Wat is weerstand ? Interpersoonlijk proces

Normaal ontwikkelingsproces bij adolescenten

3 types van communicatie ‘Resistance’ talk Sustain talk ‘Gebrek aan communicatie’

in ‘sustain talk’ lijkt meer gerelateerd met gedragsverandering dan van ‘motivationele uitspraken’

Hoe weerstand herkennen ?

Argumenteren

Onderbreken

Ontkennen

Negeren

Ter discussie stellen van hulpverlener

Hoe omgaan met weerstand ?

Herken de interpersoonlijke spanning

Monitor je eigen gedrag en zet een stap terug, zorg dat je minder bedreigend overkomt

Vermijd overtuigen

Een eenvoudige reflectie

Versterk of minimaliseer sustain talk

Hoe omgaan met weerstand ?

Benadruk de persoonlijke keuze en controle

Bevraag pro’s en contra’s eerst pro’s en contra’s van joints roken dan contra’s en pro’s van geen joints meer

roken

Verleg de focus

ValkuilenArgumenteren voor verandering

De rol van ‘expert’ aannemen

Bekritiseren, verwijten, schaamtegevoel opwekken

Labelen

Gehaast zijn

Superioriteit claimen

Ongevraagd advies geven


De geest van MI



Verandertaal ( doel-georiënteerd !)


Commitment

Change talk



Spirit

Wat is verandertaal ?Volgende uitdrukkingen:

Wensen: ik wil, ik zou graag willen ( importance)

Mogelijkheden: ik denk dat ik zou kunnen, het is mogelijk om (ability)

Noodzaak: ik moet, ik kan dit niet verder blijven doen

Redenen: ik zou me beter voelen als Vastbeslotenheid: ik ga, ik zal

( commitment )

Verandertaal bekrachtigen (OARS)

Reflecteer verandertaal

Open vraag zoals “ Kan je me daar iets meer over vertellen ?”

Ga niet te snel richting actieplannen

Bekrachtig sterktes en inspanningen

Vat verschillende uitspraken van verandertaal samen

Verandertaal uitlokkenDirecte vragen

Ik ben geïnteresseerd in jouw mening.

“ Wat vind jij dat er zou moeten veranderen in jouw leven ?”

“ Wat baart jou zorgen ivm je druggebruik ?”

Vraag naar de bezorgdheid die anderen geuit

hebben over het gedrag van de jongere ?

Verandertaal uitlokkenVragen die de verbeeldingskracht aanspreken

Hoe zou jouw leven eruit zien als je verder blijft drinken en/of als je zou stoppen met drinken ?

Vraag de jongere zijn/haar leven terug voor de geest te halen voor het probleemdrinken begon

Hoe zie jij je toekomst en hoe kan je huidig gedrag je helpen of hinderen om je toekomstdromen ( doelen ) te verwezenlijken ?

Verandertaal uitlokkenWaarden bevragen

Welke dingen zijn voor jou op dit moment erg belangrijk ?

Gebruik een lijst van waarden en laat de jongere de voor hem 3 belangrijkste waarden uitkiezen

Stel open vragen stellen over hoe de gekozen

waarden overeenkomen met de huidige leefwijze

Verandertaal uitlokkenVragen over persoonlijke sterkten

Moedig verhalen aan over verandersuccessen in het verleden

Gebruik eventueel lijsten/kaarten Wat zeggen andere mensen over je persoonlijke

sterkten en kwaliteiten ?

Breng je eigen hoop en optimisme mbt de mogelijkheden van de jongere om te veranderen over

Verandertaal uitlokkenMaak gebruik van schalen

Op een schaal van 1-10, waarbij 1 betekent helemaal niet belangrijk en 10 heel erg belangrijk, hoe belangrijk is het voor jou om te stoppen met joints roken ?

Waarom koos je voor een 4 en niet voor een 1 of 2 ? Wat is er nodig om je van een 4 naar bv een 6 te

brengen ?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Verandertaal uitlokken Gepersonaliseerde feedback:

Geef feedback op testings/bevragingen

Gebruik strategieën om verandertaal uit te lokken waarvan jij vind dat ze bij je passen en de MI-geest ten goede komen !


De geest van MI



Verandertaal


Commitment

Change talk



Spirit

Op naar de volgende faseDe cliënt geeft in toenemende intensiteit aan

zijn/haar gedrag te gaan veranderen ( toezegging ) zo niet, exploreer verder

Low importanceLow confidence

Low importanceHigh confidence

High importanceLow confidence

High importanceHigh confidence

Op naar de volgende faseBegeleid de jongere om een plan voor

gedragsverandering te ontwikkelen

Stel een doel Bepaal (tussen)stappen om dat doel te bereiken

Vraag toestemming om een menu van opties voor te stellen

Bepaal eventuele barrières Stel plannen op voor indien-dan

Op naar de volgende fase

Bekrachtig de ideeën van de jongere, druk hoop en vertrouwen uit, en vat samen

Follow-up: Eender welke vooruitgang die de jongere maakt richting gezonder gedrag of bereiken vooropgesteld doel, hoe minuscuul ook, is een beweging in de goede richting, Reflecteer dit !

Meer informatie ?Boeken:

Motivational Interviewing with adolescents and young adults; Sylvie Naar-King & Mariann Suarez; 2011

Motivational Interviewing, preparing people for change; William R. Miller & Stephen Rollnick; second edition 2002

Verslaving en motivationele hgesprekstechnieken; Jean-Pierre Broothaerts & Mark Tack, 2001

Websites:

www.vad.be/e-learning/het-huis.aspx

http://www.vad.be/e-learning/het-huis.aspx

Tot slot….Kasteel

Conciergerie en brug van verandering

in Parijs

Motivationele gespreksvoering bij adolescenten Dr Wertelaers Arlette, Katarsis.

Documents

Transcript of Motivationele gespreksvoering bij adolescenten Dr Wertelaers Arlette, Katarsis.