1

Motivatie, leeftijd en competenties

Motivatie, leeftijd en competenties

ESF project 1388: Duurzame motivatie

2

Hoe een motiverende werkomgeving creëren?

3

Rond je veertigste komen andere competenties naar boven drijven:

1.Twee ontwikkelingslijnen2.Vloeiende en gekristalliseerde intelligentie

Een dwarse kijk op competenties van ervaren medewerkers

4

• De gerontologen Baltes en Petzold hebben in de jaren negentig onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van competenties van mensen gedurende hun levensloop.

• In hun bevindingen spreken zij over twee ontwikkelingslijnen:

de lijn waarop de ( neuro) fysieke competenties ontwikkeld kunnen worden en

de lijn waar de op persoonlijke ontwikkeling en cultuur gebaseerde competenties zich ontwikkelen. Men noemt het ook wel de ‘hardware en de software’ van een mens.

 

twee ontwikkelingslijnen:

5

Twee curves

6

Baltes en zijn collega’s constateren dat:

de neuro - fysieke lijn al na, gemiddeld, het 25-ste jaar afneemt (zie topprestaties in de sport),

de tweede lijn ( de ervaringslijn) toeneemt vanaf, gemiddeld, het 40 ste -levensjaar en kan doorgroeien tot, gemiddeld, het 75 ste levensjaar. Vanaf gemiddeld 40 jaar is de mens meer en meer in staat zijn dagelijks leven te sturen vanuit zijn zelf en over zichzelf verworven kennis.

Twee curves

7

De tweede groeilijn, de ervaringslijn, is gebaseerd op persoonlijke ontwikkeling en cultuur, en loopt door tot een leeftijd van ongeveer 75 jaar. De groeilijnen van de mens kruisen elkaar zo rond de 40-jarige leeftijd. Vanaf dat moment gaan mensen meer sturen op hun ervaringslijn

De persoonlijke ontwikkelingslijn

8

Naarmate je ouder wordt, nemen het vermogen om: kennis en ervaring te combineren sociale en communicatieve vermogens inzicht en overzicht vaak toe.

De persoonlijke ontwikkelingslijn

9

Het gaat om:

• Sociale vaardigheden, • Zelfkennis• Emotionele intelligentie

persoonlijke ontwikkelingslijn:

10

“het vermogen om emoties accuraat waar te nemen, te begrijpen en te uiten; het vermogen om toegang te hebben tot je gevoelens en deze te kunnen reguleren zodat het denken en handelen wordt vergemakkelijkt”

Emotionele intelligentie:

11

• kennis van de eigen emoties: lichaamssignalen herkennen en op hun waarde te schatten;

• reguleren van eigen emoties: bijvoorbeeld zich zelf te kalmeren

• zelfmotivatie: het benutten van emoties om ergens voor te gaan

Emotioneel intelligente vaardigheden:

12

• herkennen van andermans emoties; van empathie om behoeften van anderen te signaleren en daar op een meer bewuste manier mee om te gaan

• omgaan met relaties: trachten emoties van anderen te reguleren ter bevordering van samenwerking,

• leiderschap en interpersoonlijk effectief handelen

• (Goleman 1997, pag. 72 -73).

Emotioneel intelligente vaardigheden

13

Er is een grote variatie in de mate waarin iemand ‘boven in de lijn zit’: tijdig en blijvend investeren zijn van belang.

Het is van belang om op beide ontwikkelingslijnen te blijven investeren.”.

Tip

14

Intelligentie is niet makkelijk te meten, en andere aspecten zoals emoties, geheugen e.a. spelen een rol. Men maakt onderscheid tussen:

• Vloeiende Intelligentie: verwijst naar de snelheid van informatieverwerking;

• Gekristalliseerde Intelligentie verwijst naar grotendeels automatische, op kennis en ervaring gebaseerde, procedurele vermogens.

Intelligentie

15

• Vloeiende intelligentie gaat achteruit. Dat wil zeggen dat ouderen minder snel analytisch kunt denken en problemen oplossen.

• Gekristalliseerde intelligentie kan daarentegen toenemen : mensen doen met het ouder worden meer kennis en ervaring op waardoor de afname van de snelheid gecompenseerd wordt.

Vloeiende en gekristalliseerdeintelligentie

16

Soms zijn algemene effectiviteit en werkprestatie van ouderen hoger dan die van jongeren (Schalk, 2004):

•M.b.t. : Omgaan met complexiteit, betaalbaarheid, effectief zijn in het werk, nadenken voor je begint, sociaalvaardig zijn en goed in teamverband kunnen werken scoren ouderen (boven de 40 jaar) beter dan jongeren.

Positieve aspecten ervaren medewerkers

17

• De oudere werknemer gebruikt aanpassing- en compensatiemechanismen die effecten van achteruitgang van veroudering verminderen dan wel neutraliseren.

Positieve aspecten ervaren medewerkers

18

• bij het oplossen van problemen of het nemen van besluiten gebruikt de oudere medewerker meer tijd, maar ook meer informatie op basis van kennis en ervaring, waardoor er besluiten van hogere kwaliteit tot stand kunnen komen. (Zwart, 2000)

19

DANK voor

uw DEELNAME & AANDACHT

meer info over geheugen en intelligentie op http://www.meta.fgov.be