Moeder worden is een revolutie

2
door Martine Boelsma illustratie Helen van Vliet N a twee miskramen was Natascha moeder geworden van een twee- ling. Fantastisch zou je denken, maar voor Natascha voelde dat he- lemaal niet zo. „Ik voelde me zó somber, eenzaam, opgefokt en onzeker. Dat had ik nooit eerder in mijn leven gehad. Ik was de balans in mijn leven op alle vlakken kwijt.” Natascha is niet de enige. Bij lange na niet. Maar liefst 10 tot 20 procent van de zwange- re vrouwen en jonge moeders heeft last van depressieve gevoelens en kan simpelweg haar draai niet vinden in deze nieuwe le- vensfase. „Moet je nagaan”, zegt verloskundige en vrouwencoach Diana Koster. „Er bevallen in Nederland zo’n 180.000 vrouwen per jaar. Dat betekent dat er elk jaar tussen de 18.000 en 36.000 vrouwen zijn die zich in deze be- langrijke periode helemaal niet goed voelen. En denk nu niet: dat hoort er nu eenmaal bij. Deze vrouwen hebben het heel erg moeilijk. Het goede nieuws is: je kunt er wat aan doen.” Als verloskundige zag Koster heel vaak vrou- wen zoals Natascha. „Niet zo raar. Moeder worden is zoiets heftigs voor een vrouw. Er verandert zó veel.” Dat is ook de reden dat ze besloot een opleiding tot coach te volgen en zich daarna te specialiseren als vrouwen- coach. Koster is bovendien mede-oprichter van het LKPZ: het Landelijk Kenniscentrum voor Psychiatrie en Zwangerschap. „Als ver- loskundige dacht ik vaak: jij hebt eigenlijk iets anders nodig dan ik te bieden heb. Soms begon ik dan tegen zo’n vrouw over psychotherapie. Maar meestal is dat net een brug te ver. Wat steun en begeleiding zijn vaak genoeg om iemand weer op de been te helpen. En om ernstiger problemen - zoals een postpartum depressie - te voorkomen.” Een kind krijgen, zegt Koster, is een life event; een ingrijpende gebeurtenis die je le- ven op zijn kop zet. „Dat kan je behoorlijk uit balans brengen. Psychologen zeggen niet voor niets dat een gezonde volwassene maximaal twee life events per jaar kan han- teren.” En bij zwangere vrouwen en jonge moeders zijn dat er vaak veel meer. Diana Koster: „Vrouwen nemen niet altijd de tijd en de rust om zwanger te zijn en te bevallen. Inte- gendeel. In dezelfde periode gaan ze vaak ook trouwen, samenwonen, een hypotheek afsluiten, verhuizen of verbouwen en veran- dert hun werksituatie: ze zoeken iets anders of stoppen met werken. Let wel: dat zijn óók allemaal life events. Het eerste wat ik aan vrouwen vraag is: wat speelt er op dit moment eigenlijk allemaal in je leven. Meestal volgt er dan een opsomming waar je u tegen zegt. Dan zien ze het zelf ook: ja, eigenlijk is het best veel allemaal. Té veel.” Bovendien komen in de periode rondom de geboorte van een kind vaak onverwerkte er- varingen uit het verleden naar boven. „Een eerdere zwangerschap die niet goed ging, een traumatische bevalling, negatieve jeugd- ervaringen, relatieproblemen, het laat zich allemaal niet meer wegstoppen. Zwanger zijn is puinruimen, zeg ik altijd. Dat krijg je er dus óók nog bij.” Natascha, van nature vrolijk en sociaal, had een beroerde kraamtijd gehad. Eén van haar kindjes was langdurig opgenomen geweest in het ziekenhuis vanwege reflux. „Terwijl hij in het ziekenhuis lag, had ik natuurlijk zijn tweelingzusje thuis. Mijn man was aan het werk. Ik liep in die periode chronisch achter de feiten aan en voelde me op alle vlakken tekortschieten.” Terwijl het met Natascha’s kinderen steeds beter ging, ging het met haarzelf steeds slechter. „Ik vond dat ik op mijn werk niet goed meer kon meekomen. Ik trok me steeds meer terug, kon de puf niet opbren- gen om dingen buitenshuis te onderne- men.” Weg was de goedlachse en sociale Na- tascha. „Ik zat thuis op de bank te zitten, ter- wijl de kinderen om me heen rommel maakten. Ik was voor m’n gevoel de hele dag aan het opruimen en nog was het huis nooit schoon. Mijn frustraties reageerde ik af op mijn man en kinderen en daar baalde ik dan weer van. Ik vond mezelf steeds min- der aardig, minder de moeite waard… Het leek wel alsof alles er uit kwam.” Ze raakte in een neerwaartse spiraal. „Soms dacht ik zelfs: mijn kindjes zijn beter af zon- der mij… Dan voelde ik me zo’n slechte moeder en zo’n slechte vrouw om zulke ge- dachten te hebben. Hoe durfde ik, met zo’n Moeder worden ‘Het grootste plezier dat je je kinderen kunt doen, is zorgen dat je zelf lekker in je vel zit’ Zwanger zijn en moeder worden, zorgen voor een grote verandering in het leven van een vrouw. Daar kun je behoorlijk van uit balans raken. Vrou- wencoach en verloskundige Diana Koster: „De roze wolk is vaak een grijze donderwolk.” www.destentor.nl woensdag 5 december 2012 20 | extra is een re lieve man en twee gezonde schatjes van kin- deren. En daar raakte ik juist weer verder van in de put.” Natascha werd door haar huisarts doorver- wezen naar vrouwencoach Diana Koster. „Ik scoorde heel hoog bij een depressietest. Het eerste wat Diana tegen me zei is dat ik nooit meer woorden moest gebruiken zoals álle, álles, nóóít, áltijd, slécht, vréselijk, íeder- een. Als ik elke keer geld in een boetepot zou doen als ik die woorden gebruikte, had ik over een half jaar genoeg geld om iets leuks gaan doen met mijn man en kinde- ren. Dit gesprek zorgde ervoor dat ik me er- van bewust werd hoe negatief ik dacht en

Transcript of Moeder worden is een revolutie

Page 1: Moeder worden is een revolutie

www.destentor.nl woensdag 5 december 2012

20| extra

Een maagverkleiningsoperatie bijmensen met ernstig overgewichtleidt bij ongeveer twee derde vanhen ook tot het verdwijnen vanhun diabetes (suikerziekte).Echter bij een groot deel van dezemensen komt de diabetes na enke-le jaren toch weer terug. Datblijkt uit een Amerikaanse studieonder ruim 4.000 mensen die lij-den aan diabetes.

http://bit.ly/V68NuK

De stof putriscine heeft een be-schermende werking op eicellen.Als vrouwelijke muizen putrisci-ne in hun drinkwater krijgen, lo-pen hun eicellen tijdens het levenminder genetische afwijking op,melden Canadese onderzoekers.Onderzoek moet uitwijzen, of ditook bij mensen geldt. Putriscineis een stof die in het lichaam vrij-komt bij afbraak van weefsel.

http://bit.ly/UbXOku

Amerikaanse onderzoekers con-cluderen uit de cijfers van dertigjaar bevolkingsonderzoek naarborstkanker in de VS dat het aan-tal gevallen van vergevorderde (=dodelijke) borstkanker amper isafgenomen. Nederlandse cijfersgeven andere resultaten. Doormeedoen met het bevolkingson-derzoek, halveert de kans op over-lijden door borstkanker.

http://bit.ly/XBpl4X

Maagoperatie zorgt niet voorgenezing van diabetes

Eicellen muizen langerintact met ‘afvalstof’

Borstkankerscreening inVS lijkt minder effectief

door Martine Boelsmaillustratie Helen van Vliet

N a twee miskramen was Nataschamoeder geworden van een twee-ling. Fantastisch zou je denken,maar voor Natascha voelde dat he-

lemaal niet zo. „Ik voelde me zó somber,eenzaam, opgefokt en onzeker. Dat had iknooit eerder in mijn leven gehad. Ik was debalans in mijn leven op alle vlakken kwijt.”Natascha is niet de enige. Bij lange na niet.Maar liefst 10 tot 20 procent van de zwange-re vrouwen en jonge moeders heeft last vandepressieve gevoelens en kan simpelweghaar draai niet vinden in deze nieuwe le-vensfase.„Moet je nagaan”, zegt verloskundige envrouwencoach Diana Koster. „Er bevallen inNederland zo’n 180.000 vrouwen per jaar.Dat betekent dat er elk jaar tussen de 18.000en 36.000 vrouwen zijn die zich in deze be-langrijke periode helemaal niet goed voelen.En denk nu niet: dat hoort er nu eenmaalbij. Deze vrouwen hebben het heel ergmoeilijk. Het goede nieuws is: je kunt erwat aan doen.”Als verloskundige zag Koster heel vaak vrou-wen zoals Natascha. „Niet zo raar. Moederworden is zoiets heftigs voor een vrouw. Erverandert zó veel.” Dat is ook de reden datze besloot een opleiding tot coach te volgenen zich daarna te specialiseren als vrouwen-coach. Koster is bovendien mede-oprichtervan het LKPZ: het Landelijk Kenniscentrumvoor Psychiatrie en Zwangerschap. „Als ver-loskundige dacht ik vaak: jij hebt eigenlijkiets anders nodig dan ik te bieden heb.Soms begon ik dan tegen zo’n vrouw overpsychotherapie. Maar meestal is dat net eenbrug te ver. Wat steun en begeleiding zijnvaak genoeg om iemand weer op de been tehelpen. En om ernstiger problemen - zoalseen postpartum depressie - te voorkomen.”Een kind krijgen, zegt Koster, is een lifeevent; een ingrijpende gebeurtenis die je le-ven op zijn kop zet. „Dat kan je behoorlijkuit balans brengen. Psychologen zeggen nietvoor niets dat een gezonde volwassenemaximaal twee life events per jaar kan han-teren.”En bij zwangere vrouwen en jonge moeders

zijn dat er vaak veel meer. Diana Koster:„Vrouwen nemen niet altijd de tijd en derust om zwanger te zijn en te bevallen. Inte-gendeel. In dezelfde periode gaan ze vaakook trouwen, samenwonen, een hypotheekafsluiten, verhuizen of verbouwen en veran-dert hun werksituatie: ze zoeken iets andersof stoppen met werken. Let wel: dat zijnóók allemaal life events. Het eerste wat ikaan vrouwen vraag is: wat speelt er op ditmoment eigenlijk allemaal in je leven.Meestal volgt er dan een opsomming waarje u tegen zegt. Dan zien ze het zelf ook: ja,eigenlijk is het best veel allemaal. Té veel.”Bovendien komen in de periode rondom degeboorte van een kind vaak onverwerkte er-varingen uit het verleden naar boven. „Eeneerdere zwangerschap die niet goed ging,een traumatische bevalling, negatieve jeugd-ervaringen, relatieproblemen, het laat zichallemaal niet meer wegstoppen. Zwangerzijn is puinruimen, zeg ik altijd. Dat krijg jeer dus óók nog bij.”Natascha, van nature vrolijk en sociaal, hadeen beroerde kraamtijd gehad. Eén van haarkindjes was langdurig opgenomen geweestin het ziekenhuis vanwege reflux. „Terwijlhij in het ziekenhuis lag, had ik natuurlijkzijn tweelingzusje thuis. Mijn man was aanhet werk. Ik liep in die periode chronischachter de feiten aan en voelde me op allevlakken tekortschieten.”Terwijl het met Natascha’s kinderen steedsbeter ging, ging het met haarzelf steedsslechter. „Ik vond dat ik op mijn werk nietgoed meer kon meekomen. Ik trok mesteeds meer terug, kon de puf niet opbren-gen om dingen buitenshuis te onderne-men.” Weg was de goedlachse en sociale Na-

tascha. „Ik zat thuis op de bank te zitten, ter-wijl de kinderen om me heen rommelmaakten. Ik was voor m’n gevoel de heledag aan het opruimen en nog was het huisnooit schoon. Mijn frustraties reageerde ikaf op mijn man en kinderen en daar baaldeik dan weer van. Ik vond mezelf steeds min-der aardig, minder de moeite waard… Hetleek wel alsof alles er uit kwam.”Ze raakte in een neerwaartse spiraal. „Somsdacht ik zelfs: mijn kindjes zijn beter af zon-der mij… Dan voelde ik me zo’n slechtemoeder en zo’n slechte vrouw om zulke ge-dachten te hebben. Hoe durfde ik, met zo’n

Moeder worden

‘Het grootste plezier dat je jekinderen kunt doen, is zorgen datje zelf lekker in je vel zit’

Zwanger zijn en moeder worden, zorgen voor eengrote verandering in het leven van een vrouw.Daar kun je behoorlijk van uit balans raken. Vrou-wencoach en verloskundige Diana Koster: „De rozewolk is vaak een grijze donderwolk.”

ManAppelvorm

Te veel kilo’s kunnen tot verschillende aandoeningen leiden. Hoe groter het overgewicht, hoe meer risico’s.

Dik, dikker, ziek

Ernstig overgewicht

Percentage 8,3 - 9,2 9,2 - 10,210,2 - 11,1

Overgewicht

Percentage41,6 - 43,143,1 - 44,544,5 - 45,9

11,1 - 12,412,4 - 13,613,6 - 14,9

45,9 - 48,048,0 - 50,050,0 - 52,0

Bevolking 20 jaar en ouder, per GGD-regio (2005-2008)

Bevolking 20 jaar en ouder, per GGD-regio (2005-2008)

Vet in je spijsvertering

Het lichaam slaat energie op in de vorm van wit vet, onze ‘provisiekast’ bij een tekort. Vetweefsel beschermt de inwendige organen tegen schokken van buiten en tegen kou. Er is ook bruin vet - dat van wit vet afwijkt - en energie gebruikt om warmte te produceren.

Overtollig vet, met name in de buikstreek en rond de organen, scheidt moleculen af die een chronische ontstekingsreactie veroorzaken. Deze ontsteking speelt een belangrijke rol bij diabetes, hart- en vaatkwalen en kanker.

Een hap eten met vet arriveert in de maag. Het maagzuur maakt het eten klaar voor verdere verwerking, de spijsvertering.

In de darmen zorgt galzout uit de galblaas ervoor dat de grote vetdruppels in kleinere druppeltjes worden verdeeld.

Door de inwerking van eiwitten uit de alvleesklier vallen de vetdeeltjes uiteen in glycerol (ofwel glycerine) en vetzuren. Die zijn zo klein dat de darmcellen ze makkelijk kunnen ‘opslorpen’.

De darmwandcellen produceren een transporteiwit (chylomicronen) dat de vetzuren naar het bloed brengt. Vervolgens gaan de transporteiwitten via het lymfesysteem naar de bloedsomloop.

1

2

3

4

Waar komt vet voor?Vaak direct onder de huid, maar ook in dieper gelegen delen, zoals rond enkele inwendige organen. Op welke plekken het lichaamsvet zich ‘nestelt’, hangt voor een be-langrijk deel af van de mannelijke of vrouwelijke geslachtshormonen.

VrouwPeervorm

BorstBuikTaille

BorstTailleHeupenBillen

infographic DPd | bron o.a. RIVM, CBS,The New England Journal of Medicine, International Journal of Obesity, Reuters

1

2

3

4

www.destentor.nl woensdag 5 december 2012

20| extra

Een maagverkleiningsoperatie bijmensen met ernstig overgewichtleidt bij ongeveer twee derde vanhen ook tot het verdwijnen vanhun diabetes (suikerziekte).Echter bij een groot deel van dezemensen komt de diabetes na enke-le jaren toch weer terug. Datblijkt uit een Amerikaanse studieonder ruim 4.000 mensen die lij-den aan diabetes.

http://bit.ly/V68NuK

De stof putriscine heeft een be-schermende werking op eicellen.Als vrouwelijke muizen putrisci-ne in hun drinkwater krijgen, lo-pen hun eicellen tijdens het levenminder genetische afwijking op,melden Canadese onderzoekers.Onderzoek moet uitwijzen, of ditook bij mensen geldt. Putriscineis een stof die in het lichaam vrij-komt bij afbraak van weefsel.

http://bit.ly/UbXOku

Amerikaanse onderzoekers con-cluderen uit de cijfers van dertigjaar bevolkingsonderzoek naarborstkanker in de VS dat het aan-tal gevallen van vergevorderde (=dodelijke) borstkanker amper isafgenomen. Nederlandse cijfersgeven andere resultaten. Doormeedoen met het bevolkingson-derzoek, halveert de kans op over-lijden door borstkanker.

http://bit.ly/XBpl4X

Maagoperatie zorgt niet voorgenezing van diabetes

Eicellen muizen langerintact met ‘afvalstof’

Borstkankerscreening inVS lijkt minder effectief

door Martine Boelsmaillustratie Helen van Vliet

N a twee miskramen was Nataschamoeder geworden van een twee-ling. Fantastisch zou je denken,maar voor Natascha voelde dat he-

lemaal niet zo. „Ik voelde me zó somber,eenzaam, opgefokt en onzeker. Dat had iknooit eerder in mijn leven gehad. Ik was debalans in mijn leven op alle vlakken kwijt.”Natascha is niet de enige. Bij lange na niet.Maar liefst 10 tot 20 procent van de zwange-re vrouwen en jonge moeders heeft last vandepressieve gevoelens en kan simpelweghaar draai niet vinden in deze nieuwe le-vensfase.„Moet je nagaan”, zegt verloskundige envrouwencoach Diana Koster. „Er bevallen inNederland zo’n 180.000 vrouwen per jaar.Dat betekent dat er elk jaar tussen de 18.000en 36.000 vrouwen zijn die zich in deze be-langrijke periode helemaal niet goed voelen.En denk nu niet: dat hoort er nu eenmaalbij. Deze vrouwen hebben het heel ergmoeilijk. Het goede nieuws is: je kunt erwat aan doen.”Als verloskundige zag Koster heel vaak vrou-wen zoals Natascha. „Niet zo raar. Moederworden is zoiets heftigs voor een vrouw. Erverandert zó veel.” Dat is ook de reden datze besloot een opleiding tot coach te volgenen zich daarna te specialiseren als vrouwen-coach. Koster is bovendien mede-oprichtervan het LKPZ: het Landelijk Kenniscentrumvoor Psychiatrie en Zwangerschap. „Als ver-loskundige dacht ik vaak: jij hebt eigenlijkiets anders nodig dan ik te bieden heb.Soms begon ik dan tegen zo’n vrouw overpsychotherapie. Maar meestal is dat net eenbrug te ver. Wat steun en begeleiding zijnvaak genoeg om iemand weer op de been tehelpen. En om ernstiger problemen - zoalseen postpartum depressie - te voorkomen.”Een kind krijgen, zegt Koster, is een lifeevent; een ingrijpende gebeurtenis die je le-ven op zijn kop zet. „Dat kan je behoorlijkuit balans brengen. Psychologen zeggen nietvoor niets dat een gezonde volwassenemaximaal twee life events per jaar kan han-teren.”En bij zwangere vrouwen en jonge moeders

zijn dat er vaak veel meer. Diana Koster:„Vrouwen nemen niet altijd de tijd en derust om zwanger te zijn en te bevallen. Inte-gendeel. In dezelfde periode gaan ze vaakook trouwen, samenwonen, een hypotheekafsluiten, verhuizen of verbouwen en veran-dert hun werksituatie: ze zoeken iets andersof stoppen met werken. Let wel: dat zijnóók allemaal life events. Het eerste wat ikaan vrouwen vraag is: wat speelt er op ditmoment eigenlijk allemaal in je leven.Meestal volgt er dan een opsomming waarje u tegen zegt. Dan zien ze het zelf ook: ja,eigenlijk is het best veel allemaal. Té veel.”Bovendien komen in de periode rondom degeboorte van een kind vaak onverwerkte er-varingen uit het verleden naar boven. „Eeneerdere zwangerschap die niet goed ging,een traumatische bevalling, negatieve jeugd-ervaringen, relatieproblemen, het laat zichallemaal niet meer wegstoppen. Zwangerzijn is puinruimen, zeg ik altijd. Dat krijg jeer dus óók nog bij.”Natascha, van nature vrolijk en sociaal, hadeen beroerde kraamtijd gehad. Eén van haarkindjes was langdurig opgenomen geweestin het ziekenhuis vanwege reflux. „Terwijlhij in het ziekenhuis lag, had ik natuurlijkzijn tweelingzusje thuis. Mijn man was aanhet werk. Ik liep in die periode chronischachter de feiten aan en voelde me op allevlakken tekortschieten.”Terwijl het met Natascha’s kinderen steedsbeter ging, ging het met haarzelf steedsslechter. „Ik vond dat ik op mijn werk nietgoed meer kon meekomen. Ik trok mesteeds meer terug, kon de puf niet opbren-gen om dingen buitenshuis te onderne-men.” Weg was de goedlachse en sociale Na-

tascha. „Ik zat thuis op de bank te zitten, ter-wijl de kinderen om me heen rommelmaakten. Ik was voor m’n gevoel de heledag aan het opruimen en nog was het huisnooit schoon. Mijn frustraties reageerde ikaf op mijn man en kinderen en daar baaldeik dan weer van. Ik vond mezelf steeds min-der aardig, minder de moeite waard… Hetleek wel alsof alles er uit kwam.”Ze raakte in een neerwaartse spiraal. „Somsdacht ik zelfs: mijn kindjes zijn beter af zon-der mij… Dan voelde ik me zo’n slechtemoeder en zo’n slechte vrouw om zulke ge-dachten te hebben. Hoe durfde ik, met zo’n

Moeder worden

‘Het grootste plezier dat je jekinderen kunt doen, is zorgen datje zelf lekker in je vel zit’

Zwanger zijn en moeder worden, zorgen voor eengrote verandering in het leven van een vrouw.Daar kun je behoorlijk van uit balans raken. Vrou-wencoach en verloskundige Diana Koster: „De rozewolk is vaak een grijze donderwolk.”

ManAppelvorm

Te veel kilo’s kunnen tot verschillende aandoeningen leiden. Hoe groter het overgewicht, hoe meer risico’s.

Dik, dikker, ziek

Ernstig overgewicht

Percentage 8,3 - 9,2 9,2 - 10,210,2 - 11,1

Overgewicht

Percentage41,6 - 43,143,1 - 44,544,5 - 45,9

11,1 - 12,412,4 - 13,613,6 - 14,9

45,9 - 48,048,0 - 50,050,0 - 52,0

Bevolking 20 jaar en ouder, per GGD-regio (2005-2008)

Bevolking 20 jaar en ouder, per GGD-regio (2005-2008)

Vet in je spijsvertering

Het lichaam slaat energie op in de vorm van wit vet, onze ‘provisiekast’ bij een tekort. Vetweefsel beschermt de inwendige organen tegen schokken van buiten en tegen kou. Er is ook bruin vet - dat van wit vet afwijkt - en energie gebruikt om warmte te produceren.

Overtollig vet, met name in de buikstreek en rond de organen, scheidt moleculen af die een chronische ontstekingsreactie veroorzaken. Deze ontsteking speelt een belangrijke rol bij diabetes, hart- en vaatkwalen en kanker.

Een hap eten met vet arriveert in de maag. Het maagzuur maakt het eten klaar voor verdere verwerking, de spijsvertering.

In de darmen zorgt galzout uit de galblaas ervoor dat de grote vetdruppels in kleinere druppeltjes worden verdeeld.

Door de inwerking van eiwitten uit de alvleesklier vallen de vetdeeltjes uiteen in glycerol (ofwel glycerine) en vetzuren. Die zijn zo klein dat de darmcellen ze makkelijk kunnen ‘opslorpen’.

De darmwandcellen produceren een transporteiwit (chylomicronen) dat de vetzuren naar het bloed brengt. Vervolgens gaan de transporteiwitten via het lymfesysteem naar de bloedsomloop.

1

2

3

4

Waar komt vet voor?Vaak direct onder de huid, maar ook in dieper gelegen delen, zoals rond enkele inwendige organen. Op welke plekken het lichaamsvet zich ‘nestelt’, hangt voor een be-langrijk deel af van de mannelijke of vrouwelijke geslachtshormonen.

VrouwPeervorm

BorstBuikTaille

BorstTailleHeupenBillen

infographic DPd | bron o.a. RIVM, CBS,The New England Journal of Medicine, International Journal of Obesity, Reuters

1

2

3

4

woensdag 5 december 2012 www.destentor.nl

extra | 21

lieve man en twee gezonde schatjes van kin-deren. En daar raakte ik juist weer verdervan in de put.”Natascha werd door haar huisarts doorver-wezen naar vrouwencoach Diana Koster.„Ik scoorde heel hoog bij een depressietest.Het eerste wat Diana tegen me zei is dat iknooit meer woorden moest gebruiken zoalsálle, álles, nóóít, áltijd, slécht, vréselijk, íeder-een. Als ik elke keer geld in een boetepotzou doen als ik die woorden gebruikte, hadik over een half jaar genoeg geld om ietsleuks gaan doen met mijn man en kinde-ren. Dit gesprek zorgde ervoor dat ik me er-van bewust werd hoe negatief ik dacht en

praatte. Het voelde daarna alsof ik mezelf erelke keer op betrapte, maar ik zag er danwel een sprankje humor van in. En eensprankje humor had ik al lang niet meer ge-voeld.”

Na een paar gesprekken kwam Natascha bijde kern van haar probleem: ze poetste, enpoetste, en poetste. „Ik liep soms letterlijkmet een dweil achter mijn spelende kinde-ren aan. In een heel emotioneel gesprekkwam ik erachter dat het schoonmaken meeen gevoel van controle gaf. Van nature benik al behoorlijk gestructureerd maar door destress sloeg ik door in bijna dwangmatigepoetsdrang. Ik kwam er achter dat het metmijn kindertijd te maken had. Opruimenwas iets waarvoor ik complimenten kreegvan mijn ouders, iets wat ik goed kon.Ik was door alle veranderingen de controle

over mijn leven kwijt en probeerde die alpoetsend weer te vinden.”Dat inzicht was de ommekeer voor Na-tascha. Ze leerde weer beter voor zichzelf tezorgen en verdeelde de huishoudelijke ta-ken eerlijk met haar man. „Wat ik heb ge-leerd: het grootste plezier dat je je kinderenkunt doen, is zorgen dat je zelf lekker in jevel zit. En dat lukte me steeds beter. Ik kanzeggen dat ik sterker uit dit diepe dal ben ge-komen.”

[email protected]

is een revolutieZwangerschap, bevalling en ouderschap gaanveelvuldig gepaard met psychische klachten.De volgende cijfers komen uit het GenerationRonderzoek, een onderzoek van de het ErasmusMedisch Centrum waarbij wordt gekeken naarde ontwikkeling van kinderen geboren tussen2002 en 2006 en ook naar hun ouders.

� 10 procent van de zwangeren krijgt last vanacute depressieve klachten.

� 12 procent van de zwangeren heeft angst-klachten.

� Suïcide is doodsoorzaak nummer één ondervrouwen in het jaar rondom de bevalling.

� 10 tot 25 procent van de zwangeren is ergbang voor de bevalling.

� Eén op de vijf Nederlandse vrouwen geeftdrie jaar na de bevalling aan dat ze met nega-tieve gevoelens terug kijkt op haar bevalling.

� 2 tot 6 procent van de vrouwen ontwikkelteen posttraumatische stress stoornis als ge-volg van een traumatische bevalling.

� In het kraambed heeft 10 tot 15 procent vande vrouwen last van depressieve gevoelens ofeen postnatale depressie. Overigens heeftook 10 tot 15 procent van de mannen lastvan depressieve gevoelens in het eerste jaarna de geboorte van een kind.

Zie voor meer informatie de website van het Lan-delijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwanger-schap www.lkpz.nl

Diana Koster heeft het zelfhulpboek ‘Perfectemoeders bestaan niet’, geschreven voorzwangeren en moeders die hun balans terugwillen vinden. Voor meer informatie zie:www.perfectemoedersbestaanniet.nl

gezondheid

De klachten

Lezersprijs € 19.95* *Exclusief verzendkosten

Een terecht eerbetoon aan het Snip & Snap duo Willy Walden en Piet Muyselaar, maar terecht ook aan hun producent René Sleeswijk. In deze oeuvre box zijn de volgende DVD’s opgenomen:• de zesdelige serie “Uit het plakboek van de revue”: herinneringen ophalen

aan de hand van vele fragmenten uit de Snip en Snap Revue• Snip en Snap Souvenirs – extra editie 75 jaar: een t.o.v. de eerdere DVD

versie met deze naam meer uitgebreide selectie fragmenten, waaronder twee optredens van juffrouw Snip en juffrouw Snap.

• Bonus: TV Monument Rene Sleeswijk: Han Peekel in gesprek met Hans Sleeswijk over herinneringen aan zijn vader en zijn Snip en Snap Revue.

Speelduur: ca. 9 uur

Adviesprijs € 29,95

Snip & Snap 75 jaarVoor het eerst compleet!

De Stentor gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op www.destentor.nl treft u nadere informatie aan.

destentor.nl/webwinkelcategorie / dvd's en games

BON Snip & Snap 75 jaar

Hierbij bestel ik:___ (aantal) x ‘Snip & Snap’ à € 19,95*

* excl.verzendkosten van € 2,95 Levertijd met bon 10 werkdagen. Levertijd webwinkel 5 werkdagen. Klantenservice: 0900 - 2021352 (€ 0,45 p.g.) Het is helaas niet mogelijk uw bestel-ling telefonisch of per mail door te geven.

VOORLETTERS VOORNAAM NAAM M VADRES HUISNUMMERPOSTCODE PLAATSTELEFOONE-MAILGEBOORTEDATUM

Hierbij machtig ik Buckeroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven.BANK-/GIROREKENING HANDTEKENING

Stuur de volledig, in blokletters ingevulde, bon in een envelop naar Webwinkel,o.v.v. ‘Snip & Snap 75 jaar’, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.

WEBWINKEL

4 dvd-box

woensdag 5 december 2012 www.destentor.nl

extra | 21

lieve man en twee gezonde schatjes van kin-deren. En daar raakte ik juist weer verdervan in de put.”Natascha werd door haar huisarts doorver-wezen naar vrouwencoach Diana Koster.„Ik scoorde heel hoog bij een depressietest.Het eerste wat Diana tegen me zei is dat iknooit meer woorden moest gebruiken zoalsálle, álles, nóóít, áltijd, slécht, vréselijk, íeder-een. Als ik elke keer geld in een boetepotzou doen als ik die woorden gebruikte, hadik over een half jaar genoeg geld om ietsleuks gaan doen met mijn man en kinde-ren. Dit gesprek zorgde ervoor dat ik me er-van bewust werd hoe negatief ik dacht en

praatte. Het voelde daarna alsof ik mezelf erelke keer op betrapte, maar ik zag er danwel een sprankje humor van in. En eensprankje humor had ik al lang niet meer ge-voeld.”

Na een paar gesprekken kwam Natascha bijde kern van haar probleem: ze poetste, enpoetste, en poetste. „Ik liep soms letterlijkmet een dweil achter mijn spelende kinde-ren aan. In een heel emotioneel gesprekkwam ik erachter dat het schoonmaken meeen gevoel van controle gaf. Van nature benik al behoorlijk gestructureerd maar door destress sloeg ik door in bijna dwangmatigepoetsdrang. Ik kwam er achter dat het metmijn kindertijd te maken had. Opruimenwas iets waarvoor ik complimenten kreegvan mijn ouders, iets wat ik goed kon.Ik was door alle veranderingen de controle

over mijn leven kwijt en probeerde die alpoetsend weer te vinden.”Dat inzicht was de ommekeer voor Na-tascha. Ze leerde weer beter voor zichzelf tezorgen en verdeelde de huishoudelijke ta-ken eerlijk met haar man. „Wat ik heb ge-leerd: het grootste plezier dat je je kinderenkunt doen, is zorgen dat je zelf lekker in jevel zit. En dat lukte me steeds beter. Ik kanzeggen dat ik sterker uit dit diepe dal ben ge-komen.”

[email protected]

is een revolutieZwangerschap, bevalling en ouderschap gaanveelvuldig gepaard met psychische klachten.De volgende cijfers komen uit het GenerationRonderzoek, een onderzoek van de het ErasmusMedisch Centrum waarbij wordt gekeken naarde ontwikkeling van kinderen geboren tussen2002 en 2006 en ook naar hun ouders.

� 10 procent van de zwangeren krijgt last vanacute depressieve klachten.

� 12 procent van de zwangeren heeft angst-klachten.

� Suïcide is doodsoorzaak nummer één ondervrouwen in het jaar rondom de bevalling.

� 10 tot 25 procent van de zwangeren is ergbang voor de bevalling.

� Eén op de vijf Nederlandse vrouwen geeftdrie jaar na de bevalling aan dat ze met nega-tieve gevoelens terug kijkt op haar bevalling.

� 2 tot 6 procent van de vrouwen ontwikkelteen posttraumatische stress stoornis als ge-volg van een traumatische bevalling.

� In het kraambed heeft 10 tot 15 procent vande vrouwen last van depressieve gevoelens ofeen postnatale depressie. Overigens heeftook 10 tot 15 procent van de mannen lastvan depressieve gevoelens in het eerste jaarna de geboorte van een kind.

Zie voor meer informatie de website van het Lan-delijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwanger-schap www.lkpz.nl

Diana Koster heeft het zelfhulpboek ‘Perfectemoeders bestaan niet’, geschreven voorzwangeren en moeders die hun balans terugwillen vinden. Voor meer informatie zie:www.perfectemoedersbestaanniet.nl

gezondheid

De klachten

Lezersprijs € 19.95* *Exclusief verzendkosten

Een terecht eerbetoon aan het Snip & Snap duo Willy Walden en Piet Muyselaar, maar terecht ook aan hun producent René Sleeswijk. In deze oeuvre box zijn de volgende DVD’s opgenomen:• de zesdelige serie “Uit het plakboek van de revue”: herinneringen ophalen

aan de hand van vele fragmenten uit de Snip en Snap Revue• Snip en Snap Souvenirs – extra editie 75 jaar: een t.o.v. de eerdere DVD

versie met deze naam meer uitgebreide selectie fragmenten, waaronder twee optredens van juffrouw Snip en juffrouw Snap.

• Bonus: TV Monument Rene Sleeswijk: Han Peekel in gesprek met Hans Sleeswijk over herinneringen aan zijn vader en zijn Snip en Snap Revue.

Speelduur: ca. 9 uur

Adviesprijs € 29,95

Snip & Snap 75 jaarVoor het eerst compleet!

De Stentor gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op www.destentor.nl treft u nadere informatie aan.

destentor.nl/webwinkelcategorie / dvd's en games

BON Snip & Snap 75 jaar

Hierbij bestel ik:___ (aantal) x ‘Snip & Snap’ à € 19,95*

* excl.verzendkosten van € 2,95 Levertijd met bon 10 werkdagen. Levertijd webwinkel 5 werkdagen. Klantenservice: 0900 - 2021352 (€ 0,45 p.g.) Het is helaas niet mogelijk uw bestel-ling telefonisch of per mail door te geven.

VOORLETTERS VOORNAAM NAAM M VADRES HUISNUMMERPOSTCODE PLAATSTELEFOONE-MAILGEBOORTEDATUM

Hierbij machtig ik Buckeroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven.BANK-/GIROREKENING HANDTEKENING

Stuur de volledig, in blokletters ingevulde, bon in een envelop naar Webwinkel,o.v.v. ‘Snip & Snap 75 jaar’, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.

WEBWINKEL

4 dvd-box

Page 2: Moeder worden is een revolutie

woensdag 5 december 2012 www.destentor.nl

extra | 21

lieve man en twee gezonde schatjes van kin-deren. En daar raakte ik juist weer verdervan in de put.”Natascha werd door haar huisarts doorver-wezen naar vrouwencoach Diana Koster.„Ik scoorde heel hoog bij een depressietest.Het eerste wat Diana tegen me zei is dat iknooit meer woorden moest gebruiken zoalsálle, álles, nóóít, áltijd, slécht, vréselijk, íeder-een. Als ik elke keer geld in een boetepotzou doen als ik die woorden gebruikte, hadik over een half jaar genoeg geld om ietsleuks gaan doen met mijn man en kinde-ren. Dit gesprek zorgde ervoor dat ik me er-van bewust werd hoe negatief ik dacht en

praatte. Het voelde daarna alsof ik mezelf erelke keer op betrapte, maar ik zag er danwel een sprankje humor van in. En eensprankje humor had ik al lang niet meer ge-voeld.”

Na een paar gesprekken kwam Natascha bijde kern van haar probleem: ze poetste, enpoetste, en poetste. „Ik liep soms letterlijkmet een dweil achter mijn spelende kinde-ren aan. In een heel emotioneel gesprekkwam ik erachter dat het schoonmaken meeen gevoel van controle gaf. Van nature benik al behoorlijk gestructureerd maar door destress sloeg ik door in bijna dwangmatigepoetsdrang. Ik kwam er achter dat het metmijn kindertijd te maken had. Opruimenwas iets waarvoor ik complimenten kreegvan mijn ouders, iets wat ik goed kon.Ik was door alle veranderingen de controle

over mijn leven kwijt en probeerde die alpoetsend weer te vinden.”Dat inzicht was de ommekeer voor Na-tascha. Ze leerde weer beter voor zichzelf tezorgen en verdeelde de huishoudelijke ta-ken eerlijk met haar man. „Wat ik heb ge-leerd: het grootste plezier dat je je kinderenkunt doen, is zorgen dat je zelf lekker in jevel zit. En dat lukte me steeds beter. Ik kanzeggen dat ik sterker uit dit diepe dal ben ge-komen.”

[email protected]

is een revolutieZwangerschap, bevalling en ouderschap gaanveelvuldig gepaard met psychische klachten.De volgende cijfers komen uit het GenerationRonderzoek, een onderzoek van de het ErasmusMedisch Centrum waarbij wordt gekeken naarde ontwikkeling van kinderen geboren tussen2002 en 2006 en ook naar hun ouders.

� 10 procent van de zwangeren krijgt last vanacute depressieve klachten.

� 12 procent van de zwangeren heeft angst-klachten.

� Suïcide is doodsoorzaak nummer één ondervrouwen in het jaar rondom de bevalling.

� 10 tot 25 procent van de zwangeren is ergbang voor de bevalling.

� Eén op de vijf Nederlandse vrouwen geeftdrie jaar na de bevalling aan dat ze met nega-tieve gevoelens terug kijkt op haar bevalling.

� 2 tot 6 procent van de vrouwen ontwikkelteen posttraumatische stress stoornis als ge-volg van een traumatische bevalling.

� In het kraambed heeft 10 tot 15 procent vande vrouwen last van depressieve gevoelens ofeen postnatale depressie. Overigens heeftook 10 tot 15 procent van de mannen lastvan depressieve gevoelens in het eerste jaarna de geboorte van een kind.

Zie voor meer informatie de website van het Lan-delijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwanger-schap www.lkpz.nl

Diana Koster heeft het zelfhulpboek ‘Perfectemoeders bestaan niet’, geschreven voorzwangeren en moeders die hun balans terugwillen vinden. Voor meer informatie zie:www.perfectemoedersbestaanniet.nl

gezondheid

De klachten

Lezersprijs € 19.95* *Exclusief verzendkosten

Een terecht eerbetoon aan het Snip & Snap duo Willy Walden en Piet Muyselaar, maar terecht ook aan hun producent René Sleeswijk. In deze oeuvre box zijn de volgende DVD’s opgenomen:• de zesdelige serie “Uit het plakboek van de revue”: herinneringen ophalen

aan de hand van vele fragmenten uit de Snip en Snap Revue• Snip en Snap Souvenirs – extra editie 75 jaar: een t.o.v. de eerdere DVD

versie met deze naam meer uitgebreide selectie fragmenten, waaronder twee optredens van juffrouw Snip en juffrouw Snap.

• Bonus: TV Monument Rene Sleeswijk: Han Peekel in gesprek met Hans Sleeswijk over herinneringen aan zijn vader en zijn Snip en Snap Revue.

Speelduur: ca. 9 uur

Adviesprijs € 29,95

Snip & Snap 75 jaarVoor het eerst compleet!

De Stentor gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op www.destentor.nl treft u nadere informatie aan.

destentor.nl/webwinkelcategorie / dvd's en games

BON Snip & Snap 75 jaar

Hierbij bestel ik:___ (aantal) x ‘Snip & Snap’ à € 19,95*

* excl.verzendkosten van € 2,95 Levertijd met bon 10 werkdagen. Levertijd webwinkel 5 werkdagen. Klantenservice: 0900 - 2021352 (€ 0,45 p.g.) Het is helaas niet mogelijk uw bestel-ling telefonisch of per mail door te geven.

VOORLETTERS VOORNAAM NAAM M VADRES HUISNUMMERPOSTCODE PLAATSTELEFOONE-MAILGEBOORTEDATUM

Hierbij machtig ik Buckeroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven.BANK-/GIROREKENING HANDTEKENING

Stuur de volledig, in blokletters ingevulde, bon in een envelop naar Webwinkel,o.v.v. ‘Snip & Snap 75 jaar’, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.

WEBWINKEL

4 dvd-box