36 HOREN juni / juli 2012

m é n i è r e

Ménière en vakantie: no problemo, pas de problème, kein Problem?

Is het wel verstandig om te gaan vliegen als je de ziekte van Ménière hebt? Of naar hoog-

gebergtes op vakantie te gaan? Er blijken nogal wat vragen, vooroordelen en fabels te circu-

leren over Ménière en vakantie. De ervaringsdeskundigen van de NVVS-Commissie Ménière

nemen deze, met het oog op de aankomende vakantieperiode, onder de loep.

Vliegen Als je Ménière hebt, kun je zonder problemen met het vliegtuig

op vakantie. De Commissieleden krijgen tijdens een lezing vrijwel altijd deze vraag te horen. We spelen hem terug naar de zaal: “wie vliegt er graag en wie niet?” Dan blijkt dat het merendeel van de Ménière-patiënten geen aanval krijgt in het vliegtuig en een kleine minderheid de hele reis hondsberoerd op de wc doorbrengt. “Uitproberen” is ons advies. De ziekte van Ménière speelt zich af in het binnenoor, waar

in het slakkenhuis en het evenwichtsorgaan een verhoogde druk heerst van de vloeistof endolymfe. Er is geen reden om te denken dat vliegen deze druk in het binnenoor verhoogt. Zorg in elk geval ervoor dat je in het vliegtuig niet ook nog last krijgt van je middenoor. Het helpt om kauwgom te kauwen tijdens stijgen en dalen. Als je verkouden bent of een oorontsteking hebt, is het sowieso niet zo wijs om te vliegen. Dit omdat dan door de gezwollen slijmvliezen rond de buis van Eustachius het reguleren van de druk in het middenoor lastiger wordt. Er kan dan oorpijn ontstaan. Neusdruppels kunnen helpen tegen gezwollen slijmvliezen.

Sportief Een relaxvakantie is beter voor mensen met Ménière dan een

actieve, sportieve vakantie. Bij veel sportieve activiteiten moet

je evenwichtsorgaan zich teveel in spannen en krijg je meer

last van duizeligheid. Ont spannen aan het strand of zwembad

liggen is daarom beter. Een van onze adviezen aan patiënten met de ziekte van Ménière is: zorg voor een goede conditie. Beweeg! Van luieren bij het zwembad krijg je die goede conditie niet. Wel van baantjes trekken, wandelen, fietsen. Als je evenwichtsorgaan niet goed werkt, is het juist belangrijk om op je reflexen en spieren te kunnen vertrouwen. Door lichamelijke oefeningen prikkel je het evenwichtsorgaan aan de goede kant (als die er is) om taken van de zieke kant over te nemen en krijgen de hersenen een impuls om aan de nieuwe situatie te wennen.

37HOREN juni / juli 2012

Wandelen is misschien prettiger met een stok. De nordic walking-stokken zijn hiervoor heel geschikt. Fietsen is iets voor de dapperen onder ons. Houd er rekening mee dat je kunt vallen en draag daarom een helm. We adviseren om rustige routes te nemen, ook wat betreft autoverkeer, omdat een Ménière-patiënt nog wel eens kan slingeren over de weg… Als je gaat zwemmen en je voelt niet helemaal stabiel, zorg dan dat er altijd een betrouwbaar iemand in de buurt is die op je let en je naar de kant kan brengen, mocht je een aanval krijgen.

Hoogte Wie Ménière heeft, is vatbaarder voor hoogteziekte en krijgt

sneller last van duizeligheid bij vakantie in bergachtig gebied

(hooggebergte).

Het is lastig te zeggen of dit wel of niet zo is, omdat elke persoon anders reageert op hoogte. Hoogteziekte heeft te maken met de waterhuishouding in het lichaam als gevolg van of parallel aan zuurstoftekort door de ijle lucht: in het ergste geval ontstaat hersenoedeem en longoedeem (te veel vocht in de hersenen of longen). Ménière heeft ook met teveel vocht van doen door de ophoping van endolymfe-vloeistof in het binnenoor. Mogelijk dat bij Ménière-patiënten die in een dreigende hoogteziektesituatie komen, een toename van de vochtop-hoping in het binnenoor optreedt. Daardoor bestaat een gro-tere kans op een duizeligheidsaanval als dit vocht een uitweg zoekt via een scheurtje in de omringende membraan. We denken niet dat dit bij alle Ménière-patiënten het geval zal zijn als ze zich op grote hoogte bevinden. Mogelijk lopen ze meer risico als ze in een actieve fase van de ziekte zijn. We hebben één Frans medisch artikel gevonden uit 1993 waar-in beschreven wordt dat een berggids op 4000 meter hoogte een Ménière-aanval krijgt. Kennelijk was dit bijzonder genoeg om op te schrijven. U bent in elk geval gewaarschuwd!

Slapen Slapen op een luchtbed of een slecht matras (dun, instabiel,

zacht) heeft geen invloed op je duizeligheid. Gewoon lekker

kamperen of in een trekkershutje verblijven dus.

Tja, daar hebben we als Commissie nooit zo over nagedacht. We vermoeden dat Ménière-patiënten liever op een stabiel bed, met een wc en badkamer in de buurt slapen dan op een luchtbed. Dit omdat je maar nooit weet of je misschien een aanval krijgt en je op het ergste voorbereid wilt zijn.

Autorijden Een autovakantie is af te raden; je weet immers nooit van te

voren hoe je je zal voelen en of je in staat bent die dag auto te

rijden. Bovendien is autorijden in het buitenland/onbekende

omgeving veel inspannender.

Daar zit wel wat in. Als je in de acute fase van de ziekte verkeert, met regelmatig aanvallen, dan hopen wij dat je helemaal niet autorijdt (tenzij je een aanval altijd ruim van tevoren voelt aankomen), want anders ben je niet alleen voor jezelf maar ook voor je medeweggebruikers een gevaar. Iedere Ménière-patiënt kent het moment waarop zij of hij besluit weer alleen auto te rijden na een periode waarin de aanvallen zijn gestopt. Als dat dan een tijd goed gaat, krijg je weer vertrouwen. Een lange vakantierit ondernemen, kan heel erg spannend zijn. Wij kennen weinig Ménière-patiënten die helemaal alleen de verantwoordelijkheid nemen voor een lange rit naar een vakantiebestemming. Ons advies zou zijn: neem een bijrijder mee of ga met de trein. Houd je aan de voor alle chauffeurs geldende adviezen door regelmatig rustpauzes in te lassen en doe dan ook wat oefe-ningen om je spieren in schouders en nek soepel te houden.

Naar aanleiding van dit artikel nog een vakantievraag? Stel deze dan op het Ménière-forum van de NVVS, te vinden via nvvs.nl/Meniere.