Ministerie van OCW Ministerie van EZ

Mevrouw dr. M. Bussemaker Mevrouw S.A.M. Dijksma

Postbus 16375 Postbus 20401

2500 BJ DEN HAAG 2500 EC DEN HAAG

Geachte mevrouw Bussemaker, geachte mevrouw Dijksma,

Uw formele vaststelling van het nieuwe model en toetsingskader voor de kwalificatiestructuur is opnieuw

een mijlpaal in de route naar de invoering van de herziene kwalificatiedossiers mbo. Met deze brief bieden

wij u 168 kwalificatiedossiers ter vaststelling aan, die zijn ontwikkeld op grond van het model voor de

kwalificatiedossiers mbo van 2015-2016. Op grond van het bijbehorende toetsingskader heeft de

Toetsingskamer SBB een positief advies uitgebracht over deze dossiers, deze zijn bijgevoegd.

SBB zal deze kwalificatiedossiers publiceren op de website www.kwalificatiesmbo.nl. Onderwijsinstellingen

en andere partijen in het mbo kunnen vanaf nu aan de slag met de voorbereiding van het vrijwillige jaar

2015-2016. Dat een aantal scholen de intentie heeft om reeds vanaf komend school jaar te starten met

opleidingen in de nieuwe structuur, stemt positief.

De herziene kwalificatiedossiers zijn opgebouwd uit een basis- en profieldeel en worden aangevuld met

keuzedelen. Daardoor is evenwicht aangebracht tussen aandacht voor vakmanschap om na diplomering

aan de slag te kunnen in een baan en het vermogen om als beroepsbeoefenaar mee te blijven bewegen

met een steeds sneller veranderende arbeidsmarkt. Met keuzedelen kunnen beroepsopleidingen flexibel

inspelen op regionale ontwikkelingen of innovaties binnen een branche. We zijn er als mbo trots op dat bij

deze herziening alle betrokken partijen intensief hebben samengewerkt, waarbij ook de mening van

docenten en praktijkopleiders nadrukkelijk is meegenomen.

Voor een aantal van de bijgevoegde kwalificaties is, naar de mening van onderwijs en bedrijfsleven binnen

SBB, een vierjarige opleidingsduur vereist. Graag willen wij op korte termijn met u in overleg om voor deze

opleidingen een afwijking van de nominale studieduur van vier jaar voor reguliere studenten te verbieden.

Binnen vier weken zullen wij hierover contact met uw departement opnemen.

De geactualiseerde examenprofielen, die per sector zijn vastgesteld door paritaire commissies, zullen wij als

servicedocument publiceren bij de kwalificatiedossiers. Daarmee kunnen onderwijs en bedrijfsleven per

sector afspraken maken over de wijze waarop zij invulling geven aan kwaliteitsverbetering van examinering.

Naast de kwalificatiedossiers is op dit moment ook al een grote variëteit aan keuzedelen beschikbaar,

waarmee wij voldoen aan uw verzoek om per opleiding ten minste twee keuzes ter beschikking te hebben.

Zoetermeer, 30 januari 2015

Betreft: Aanbieding herziene kwalificatiedossiers mbo

Kenmerk: gev15-0150mr/BES_Alg

Het vrijwillig jaar kunnen scholen benutten om met keuzedelen van start te gaan. Het merendeel van deze

keuzedelen is beroepsgericht (een verdere specialisatie in het vak), waarmee mbo-gediplomeerden hun

startpositie op de arbeidsmarkt kunnen versterken. Er zijn ook keuzedelen gericht op doorstroom, zowel

binnen het mbo als naar het hbo. Dat draagt bij aan een doorlopende leerlijn in de hele kolom van

beroepsonderwijs. Bij deze brief geven we u een overzicht van de 160 keuzedelen die nu al beschikbaar

zijn. Op initiatief van scholen en bedrijfsleven in verschillende regio's zijn inmiddels ook keuzedelen in

ontwikkeling.

De herziene kwalificatiestructuur brengt de gewenste flexibiliteit in het mbo-systeem. Innovaties kunnen

binnen drie maanden een formele plek krijgen in het beroepsonderwijs. Onlangs adviseerden wij u al om

ook de mogelijkheid te scheppen voor bovensectorale koppeling van keuzedelen aan meerdere

kwalificaties, waarmee het systeem nog laagdrempeliger wordt.

De herziene kwalificatiestructuur mbo ondersteunt de regionale samenwerking tussen scholen en bedrijven.

Voor goed beroepsonderwijs is die samenwerking essentieel. Een groot deel van de beroepsopleiding vindt

immers plaats op de werkplek. De herziene dossiers bieden ook ná de initiële opleiding een goede basis

voor een leven lang leren. Op die manier laten wij zien dat de kwalificatiestructuur de individuele

ontwikkeling van de mbo-student en de beroepsbeoefenaar ondersteunt, inspelend op

arbeidsmarktontwikkelingen.

Met vriendelijke groet,

Michaël van Straalen Jan van Zijl

voorzitter vicevoorzitter

Bijlagen 1: Eindadvies Toetsingskamer SBB herziene kwalificatiedossiers 2a: Overzicht kwalificatiedossiers en kwalificaties vast te stellen door de minister van OCW 2b: Overzicht kwalificatiedossiers en kwalificaties vast te stellen door de staatssecretaris van EZ 3: Overzicht gepubliceerde keuzedelen

5

Bijlage 1a: Herziene kwalificatiedossiers 2015-2016, vast te stellen door de minister van OCW Opleidingsdomein Bouw en infra 1. Betonboren: Betonboorder 2. Betonreparatie: Allround betonreparateur, Betonreparateur 3. Betonstaalverwerken: Allround betonstaalverwerker bouwplaats, Allround betonstaalverwerker prefabricage,

Betonstaallasser, Betonstaalvlechter 4. Betontimmeren: Allround betontimmerman, Betontimmerman 5. Dakdekken: Allround dakdekker bitumen en kunststof, Allround dakdekker pannen/leien, Dakdekker bitumen en

kunststof, Dakdekker pannen/leien, Dakdekker riet 6. Grond-, water- en wegenbouw: Allround vakman gww, Allround waterbouwer, Balkman, Straatmaker, Asfaltafwerker,

Opperman bestratingen, Vakman gww, Waterbouwer 7. Machinisten: Machinist grondverzet, Machinist hijswerk, Machinist wegenbouw 8. Metselen: Allround Metselaar, Metselaar 9. Middenkader bouw en infra: Middenkaderfunctionaris Bouw*, Middenkaderfunctionaris Infra*, Middenkaderfunctionaris

Landmeetkunde*, Middenkaderfunctionaris Restauratie*, Middenkaderfunctionaris Verkeer en Stedenbouw* 10. Natuursteenbewerken: Allround natuursteenbewerker, Natuursteenbewerker machinaal, Natuursteenbewerker

ambachtelijk 11. Slopen: Allround sloper, Sloper 12. Steigerbouw: Eerste monteur steigerbouw, Monteur steigerbouw 13. Tegelzetten: Allround tegelzetter, Tegelzetter 14. Timmeren: Allround timmerman, Timmerman 15. Voegen / gevelbehandelen: Gevelbehandelaar voegbedrijf, Voeger 16. Werkvoorbereiden/uitvoeren: Uitvoerder bouw/infra, Uitvoerder gespecialiseerde aannemerij, Uitvoerder hijswerk,

Werkvoorbereider fabricage, Werkvoorbereider gespecialiseerde aannemerij, Werkvoorbereider installaties Opleidingsdomein Afbouw, hout en onderhoud 17. Afval, Milieu, Beheer & Onderhoud Openbare Ruimte: Allround medewerker afvalbeheer, Teamleider AMBOR,

Beheerder milieustraat, Voorman BOR, Allround medewerker beheer openbare ruimte 18. Dekvloeren leggen: Dekvloerenlegger, Gezel dekvloerenlegger 19. Glaszetten: Gezel glaszetter, Glaszetter 20. Industrieel produceren met hout: Allround montagemedewerker industrieel produceren met hout, Werkvoorbereider

industrieel produceren met hout, Montagemedewerker industrieel produceren met hout 21. Industriële lakverwerking: Industrieel lakverwerker, Vakkracht industrieel lakverwerker 22. Kaderfunctie Afbouw, Onderhoud en Interieur: Kleur- en interieuradviseur*, Projectmanager vastgoedonderhoud*,

Uitvoerder 23. Machinaal houtbewerken: Allround machinaal houtbewerker, Machinaal houtbewerker 24. Meubels en (scheeps)interieurs maken: Allround meubelmaker/(scheeps)interieurbouwer, Ondernemend

meubelmaker/(scheeps)interieurbouwer*, Werkvoorbereider meubelindustrie/(scheeps)interieurbouw, Meubelmaker/(scheeps)interieurbouwer

25. Meubels stofferen: Allround meubelstoffeerder, Meubelstoffeerder 26. Onderhoud- en verbouwbedrijf: Allround vakkracht onderhoud- en klussenbedrijf, Servicemedewerker gebouwen 27. Parketvloeren leggen: Allround parketteur, Parketteur 28. Plafond-/wandmontage: Plafond- en wandmonteur 29. Restauratiestukadoren: Restauratiestukadoor 30. Schilderen: Gezel schilder, Schilder 31. Schoonmaak en Glazenwassen: (Ambulant) objectleider, Specialist vloeronderhoud, Glazenwasser, Meewerkend

leidinggevende algemeen schoonmaakonderhoud, Schoonmaker in verschillende omgevingen 32. Specialist schilderen: Decoratie- en restauratieschilder* 33. Stukadoren: Gezel stukadoor, Stukadoor 34. Woningstofferen: Allround woningstoffeerder, Woning-/projectstoffeerder Opleidingsdomein Techniek en procesindustrie 35. Elektrotechnische Installaties: Eerste monteur elektrotechnische industriële installaties en systemen, Eerste monteur

elektrotechnische installaties woning en utiliteit, Monteur elektrotechnische installaties 36. Elektrotechnische systemen en installaties: Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen, Technicus

elektrotechnische installaties woning en utiliteit 37. Engineering koude- en klimaatsystemen: Systeemontwerper koude- en klimaatsystemen 38. Human Technology: Technicus human technology 39. Industrieel onderhoud: Medewerker Operationele techniek 40. Industriële processen: Mechanisch operator A, Mechanisch operator B, Procesoperator B, Procesoperator A 41. Infratechniek: Eerste monteur datadistributie, Eerste monteur gas-, water- en warmtedistributie, Eerste monteur

gasstations, Eerste monteur laagspanningsdistributie, Eerste monteur middenspanningsdistributie, Monteur datadistributie, Monteur gas-, water- en warmtedistributie, Monteur laagspanningsdistributie, Monteur middenspanningsdistributie

42. Infratechniek (kader): Technicus data, Technicus elektrotechniek, Technicus gas 43. Isolatiewerken: Isolatiemonteur, Opmeter technische isolatie 44. Koude- en klimaatsystemen: Airco/warmtepompmonteur, Technicus maintenance koude- en klimaatsystemen, Eerste

monteur koude- en klimaatsystemen, Servicemonteur koude- en klimaatsystemen, Monteur koude- en klimaatsystemen

* Middenkaderopleiding die ook in vier jaar aangeboden mag worden

6

45. Mechatronica: Eerste monteur elektrotechnische systemen, Eerste monteur mechatronica, Monteur elektrotechnische systemen, Monteur mechatronica

46. Mechatronische systemen: Technicus elektrotechnische systemen, Technicus mechatronica systemen 47. Metaalbewerken: Allround constructiewerker, Allround lasser, Allround pijpenbewerker, Allround plaatwerker,

Scheepsbouwer, Basislasser, Constructiewerker, Pijpenbewerker, Plaatwerker, Scheepsmetaalbewerker 48. Middenkader Engineering: Commercieel technicus engineering, Technicus engineering* 49. Operationele Techniek: Allround operationeel technicus*, Operationeel technicus 50. Precisietechniek: Allround verspaner, Researchinstrumentmaker*, Gereedschapsmaker, Instrumentmaker, Verspaner 51. Procestechniek: Operator C* 52. Service- en onderhoudstechniek: Eerste monteur service en onderhoud elektrotechniek en instrumentatie, Technicus

service en onderhoud elektrotechniek en instrumentatie, Technicus service en onderhoud werktuigbouw, Technicus service en onderhoud werktuigkundige installaties, Eerste monteur service en onderhoud gasturbines, Eerste monteur service en onderhoud werktuigbouw, Eerste monteur service en onderhoud werktuigkundige installaties, Monteur service en onderhoud installaties en systemen

53. Technisch tekenen: Tekenaar constructeur, Tekenaar ontwerper elektrotechniek, Tekenaar ontwerper werktuigkundige installaties, Tekenaar werktuigbouw, Tekenaar werktuigkundige installaties

54. Vliegtuigbouw: Kunststofbewerker vliegtuigbouw, Plaatwerker vliegtuigbouw, Samenbouwer vliegtuigbouw 55. Vliegtuigonderhoud: Constructie repair specialist, Technicus avionica*, Technicus mechanica*, Eerste monteur

vliegtuigonderhoud, Monteur vliegtuigonderhoud 56. Werktuigkundige Installaties (Montage): Eerste Monteur dakbedekking, Eerste Monteur utiliteit, Eerste Monteur woning,

Monteur werktuigkundige installaties Opleidingsdomein Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek 57. Analisten: Allround laborant, Biologisch medisch analist*, Chemisch-fysisch analist* 58. Audiciens: Audicien 59. Collectiebeheer: Behoudsmedewerker 60. Creatief Vakmanschap: Glazenier*, Keramist*, Ontwerpend Leer- en Textielverwerker*, Ontwerpend Meubelmaker* 61. Goud- en Zilversmeden: Basisgoudsmid, Goudsmid*, Zilversmid* 62. Juweliersbedrijf: Juwelier, Medewerker Juwelier 63. Medewerkers Steriele Medische Hulpmiddelen: Medewerker Steriele Medische Hulpmiddelen 64. Optiek: Allround Medewerker Optiek, Opticien*, Verkoopmedewerker Optiek 65. Orthopedische Schoentechniek: Leestenmaker, Orthopedisch Schoentechnicus*, Schoentechnisch Voorzieningenmaker 66. Orthopedische Techniek: Orthopedisch Technicus*, Orthopedisch Technisch Medewerker 67. Pianotechniek: Pianotechnicus 68. Schoenen, Zadels en Lederwaren: Maatschoenmaker, Schoenhersteller 3, Zadel- en tuigenmaker, Schoenhersteller 2 69. Tandtechniek: Tandtechnicus Kroon- en Brugwerk*, Tandtechnicus Prothese*, Tandtechnisch Medewerker

Basistechnieken 70. Technisch Oogheelkundig Assistenten: Technisch Oogheelkundig Assistent 71. Uurwerktechniek: Medewerker Uurwerktechniek, Uurwerktechnicus* Opleidingsdomein Media en vormgeving 72. AV-productie: Allround medewerker AV-productie, AV-specialist*, Fotograaf*, Medewerker fotografie 73. DTP: Allround DTP-er, Medewerker DTP 74. Mediamanagement: Mediamanager 75. Mediaredactie: Mediaredactiemedewerker 76. Mediavormgeving: Mediavormgever* 77. Podium- en Evenemententechniek: Medewerker Podium- en evenemententechniek, Podium- en evenemententechnicus

Geluid, Podium- en evenemententechnicus Licht, Podium- en evenemententechnicus Podium & Rigging, Podium- en evenemententechnicus

78. Printmedia: Basismedewerker printmedia, Printmediatechnoloog, Drukker, Nabewerker 79. Ruimtelijke vormgeving: Medewerker productpresentatie, Ruimtelijk vormgever* 80. Signmaking: Allround signmaker, Signspecialist*, Medewerker sign 81. Stand- en decorbouw: Allround stand- en decorbouwer, Stand- en decorbouwer Opleidingsdomein Informatie en communicatietechnologie 82. Applicatieontwikkeling: Applicatie- en mediaontwikkelaar*, Gamedeveloper* 83. ICT- en mediabeheer: ICT-beheerder, Netwerk- en mediabeheerder 84. ICT support: Medewerker beheer ICT, Medewerker ICT Opleidingsdomein Mobiliteit en voertuigen 85. Aftersales Mobiliteitsbranche: Aftersalesmanager Mobiliteitsbranche, Serviceadviseur Mobiliteitsbranche 86. Assemblage, Carrosseriebouw en Recreatievoertuigen: Assemblagetechnicus, Eerste Caravantechnicus, Eerste

Carrosseriebouwer, Caravantechnicus, Carrosseriebouwer 87. Autoschadehersteltechniek: Autoschadehersteller, Eerste Autoschadehersteller, Eerste Autoschadetechnicus 88. Autospuiten: Autospuiter, Eerste Autospuiter 89. Fietstechniek: Eerste Fietstechnicus, Fietstechnicus 90. Gemotoriseerde tweewielers: Eerste Motorfietstechnicus, Eerste Scootertechnicus, Motorfietstechnicus,

Scootertechnicus, 91. Verbrandingsmotortechniek: Eerste Verbrandingsmotortechnicus, Technisch Specialist Verbrandingsmotoren*,

Verbrandingsmotortechnicus 92. Verkoop Mobiliteitsbranche: Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche, Verkoopmanager Mobiliteitsbranche

7

93. Voertuigen en mobiele werktuigen: Allround monteur mobiele werktuigen, Technicus mobiele werktuigen*, Technisch Specialist Bedrijfsauto's*, Technisch Specialist Personenauto's*, Eerste Autotechnicus, Eerste Bedrijfsautotechnicus, Autotechnicus, Bedrijfsautotechnicus, Monteur mobiele werktuigen

Opleidingsdomein Transport, scheepvaart en logistiek 94. Baggeren: Baggermeester 95. Dienstverlening in de luchtvaart: Luchtvaartdienstverlener* 96. Goederenvervoer: Chauffeur wegvervoer 97. Havenlogistiek: Coördinator havenlogistiek, Manager havenlogistiek*, Medewerker havenlogistiek 98. Havenoperaties: Coördinator Havenoperaties, Gevorderd medewerker Havenoperaties, Medewerker Havenoperaties 99. Logistiek: Logistiek medewerker, Logistiek teamleider, Parts-/baliemedewerker 100. Maritieme techniek: Scheeps- en jachtbouwkundige* 101. Middenkader Transport en Logistiek: Aviation Operations Officer, Luchtvrachtspecialist, Manager Transport en Logistiek* 102. Personenvervoer: Chauffeur openbaar vervoer, Touringcarchauffeur/reisleider, Taxichauffeur, Touringcarchauffeur 103. Railvervoer: Machinist railvervoer 104. Rondvaartboot: Schipper rondvaartboot beperkt vaargebied 105. Supervisors logistiek: Logistiek supervisor 106. Transportplanning: Planner wegtransport Opleidingsdomein Handel en ondernemerschap 107. Advies en leiding in de verkoop: Eerste verkoper, Verkoopadviseur, Verkoopspecialist 108. Fashion design: Junior stylist 109. Fashion management: Junior productmanager fashion 110. Interieuradvies: Interieuradviseur* 111. Kleding-, confectie- en veranderatelier: Basismedewerker mode 112. Leidinggeven op basis van vakmanschap: Leidinggevende team/afdeling/project, Technisch Leidinggevende 113. Management retail: Manager retail 114. Mode/maatkleding: Allround medewerker mode/maatkleding, Specialist mode/maatkleding* 115. Ondernemerschap op basis van vakmanschap: Vakman-ondernemer 116. Ondernemerschap retail: Ondernemer retail 117. Verkoop: Verkoper Opleidingsdomein Economie en administratie 118. Bibliotheken: Bibliotheekmedewerker 119. Commercie: (Junior) accountmanager, Assistent-manager internationale handel, Intercedent, Vestigingsmanager

groothandel, Commercieel medewerker, Contactcenter medewerker 120. Financieel administratieve beroepen: Bedrijfsadministrateur, Junior assistent-accountant, Financieel administratief

medewerker 121. Financiële dienstverlening: Adviseur Bancaire Diensten, Adviseur Inkomensverzekeringen, Adviseur

Schadeverzekeringen, Adviseur Vermogen 122. Juridisch-administratieve beroepen: Juridisch-administratief dienstverlener, Medewerker human resource management

(HRM) 123. Marketing, communicatie en evenementen: Medewerker evenementenorganisatie, Medewerker marketing en

communicatie 124. Ondersteunende administratieve beroepen: Medewerker (financiële) administratie, Medewerker secretariaat en receptie 125. Secretariële beroepen: Managementassistent/directiesecretaresse, Secretaresse Opleidingsdomein Veiligheid en sport 126. Particuliere beveiliging: Beveiliger, Coördinator beveiliging 127. Publieke veiligheid: Handhaver toezicht en veiligheid, Medewerker toezicht en veiligheid 128. Sport en Bewegen: Coördinator buurt, onderwijs en sport*, Coördinator sport- en bewegingsagogie*, Coördinator sport,

bewegen en gezondheid*, Coördinator sportinstructie, training en coaching*, Sport- en bewegingsleider 129. Veiligheid en vakmanschap: Aankomend medewerker grondoptreden, Aankomend onderofficier grondoptreden,

Aankomend onderofficier maritiem, Aankomend medewerker maritiem Opleidingsdomein Uiterlijke verzorging 130. Haarverzorging: Allround Kapper, Salonmanager, Kapper 131. Make-up Art: Allround Grimeur 132. Schoonheidsverzorging: Allround Schoonheidsspecialist, Schoonheidsspecialist 133. Voetzorg: Medisch Pedicure, Pedicure Opleidingsdomein Horeca en bakkerij 134. Bediening: Gastheer/-vrouw, Gastronoom/sommelier, Leidinggevende bediening, Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw 135. Brood en banket: Leidinggevende bakkerij, Zelfstandig werkend bakker, Uitvoerend bakker 136. Facilitair leidinggeven: Facilitair leidinggevende 137. Fastservice: 1e Medewerker fastservice, Manager/bedrijfsleider fastservice, Medewerker fastservice 138. Keuken: Gespecialiseerd kok, Leidinggevende keuken, Zelfstandig werkend kok, Kok 139. Ondernemer horeca/bakkerij: Manager/ondernemer horeca*, Meewerkend horeca ondernemer, Ondernemer bakkerij 140. Patisserie: Patissier

8

Opleidingsdomein Toerisme en recreatie 141. Travel, Leisure & Hospitality: Leidinggevende leisure & hospitality, Leidinggevende travel & hospitality, Zelfstandig

medewerker leisure & hospitality, Zelfstandig medewerker travel & hospitality 142. Watersportindustrie: Allround medewerker watersportindustrie, Meewerkend voorman watersportindustrie*,

Medewerker watersportindustrie Opleidingsdomein Zorg en welzijn 143. Apothekersassistent: Apothekersassistent 144. Artiesten: Acteur, Danser, Musicalperformer, Muzikant 145. Dienstverlening: Helpende Zorg en Welzijn, Medewerker facilitaire dienstverlening, Medewerker sport en recreatie 146. Doktersassistent: Doktersassistent 147. Maatschappelijke Zorg: Agogisch medewerker GGZ*, Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg*, Persoonlijk begeleider

specifieke doelgroepen*, Thuisbegeleider*, Begeleider gehandicaptenzorg, Begeleider specifieke doelgroepen 148. Mbo-Verpleegkundige: Mbo-Verpleegkundige* 149. Pedagogisch Werk: Gespecialiseerd pedagogisch medewerker, Onderwijsassistent, Pedagogisch medewerker

kinderopvang 150. Praktijkopleider: Praktijkopleider 151. Sociaal werk: Sociaal-cultureel werker, Sociaal-maatschappelijk dienstverlener 152. Tandartsassistent: Tandartsassistent 153. Verzorgende IG: Verzorgende IG Opleidingsdomein Voedsel, natuur en leefomgeving 154. Vers: Leidinggeven & ambacht: Ondernemer vers 155. Vers: Leidinggeven & industrie: Productieleider versindustrie 156. Vers: Vakmanschap & ambacht: Medewerker vers, Slager-traiteur, Vakbekwaam medewerker vers, Worstmaker 157. Vers: Vakmanschap & industrie: Allround medewerker versindustrie, Medewerker versindustrie Entreeopleiding 168. Entree: Assistent bouwen, wonen en onderhoud, Assistent dienstverlening en zorg, Assistent horeca, voeding of

voedingsindustrie, Assistent installatie- en constructietechniek, Assistent logistiek, Assistent mobiliteitsbranche, Assistent procestechniek, Assistent verkoop/retail

9

Bijlage 1b: Herziene kwalificatiedossiers 2015-2016, vast te stellen door de staatssecretaris van EZ Opleidingsdomein Voedsel, natuur en leefomgeving (EZ) 107. Advies en leiding in de verkoop: Verkoopspecialist groene detailhandel 158. Agro productie, handel en technologie: Medewerker agrarisch loonwerk, Vakexpert agrarisch loonwerk, Vakexpert

agrohandel en logistiek, Vakexpert biologisch-dynamische landbouw*, Vakexpert teelt en groene technologie, Vakexpert veehouderij, Vakbekwaam medewerker agrarisch loonwerk, Vakbekwaam medewerker agrohandel en logistiek, Vakbekwaam medewerker teelt, Vakbekwaam medewerker veehouderij, Medewerker agrohandel en logistiek, Medewerker teelt, Medewerker veehouderij

159. Bloem, groen en styling: Bedrijfsleider/ondernemer bloem, groen en styling, Vakexpert bloem, groen en styling, Vakbekwaam medewerker bloem, groen en styling, Medewerker bloem, groen en styling

160. Dierlijke vruchtbaarheid en voortplanting: Specialist vruchtbaarheid en voortplanting 161. Dierverzorging: Bedrijfsleider dierverzorging, Dierenartsassistent paraveterinair*, Proefdierverzorger, Vakbekwaam

medewerker dierverzorging, Medewerker dierverzorging 162. Gespecialiseerde proefdierverzorging: Specialist proefdierverzorging 163. Groene ruimte: Medewerker groen en cultuurtechniek, Opzichter/uitvoerder groene ruimte, Vakbekwaam hovenier,

Vakbekwaam medewerker groen en cultuurtechniek, Vakbekwaam medewerker natuur, water en recreatie, Medewerker hovenier, Medewerker natuur, water en recreatie

164. Hoefsmederij: Hoefsmid 114. Management retail: Manager retail 165. Milieu-onderzoek en -inspectie: Milieu-inspecteur*, Milieu-onderzoeker* 166. Paardensport en -houderij: Bedrijfsleider paardensport en -houderij, Instructeur paardensport en -houderij*,

Vakbekwaam medewerker paardensport en -houderij 117. Verkoop: Verkoper 167. Voeding: Medewerker voeding en technologie, Vakexpert voeding en kwaliteit, Vakexpert voeding en technologie,

Vakexpert voeding en voorlichting, Vakbekwaam medewerker voeding en technologie Entreeopleiding 168. Entree: Assistent plant of (groene) leefomgeving, Assistent logistiek, Assistent horeca, voeding of voedingsindustrie,

Assistent verkoop/retail

10

Bijlage 2: Overzicht gepubliceerde keuzedelen

DISCLAIMER: de keuzedelen op deze lijst zijn getoetst door de Toetsingskamer SBB en gepubliceerd op www.kwalificatiesmbo.nl. Deze zijn nog niet vastgesteld door het ministerie van OCW. Voor meer informatie over de inhoud van deze keuzedelen kunt u contact opnemen met het betreffende kenniscentrum of bij Toetsingskamer SBB.

overzicht gemaakt op 21 januari 2015, 15.00 uur Aequor 1. Geavanceerde technische installatie tuinbouw

2. Honden en katten

3. Internationale handel en plantgezondheid

4. Keuringsklaar maken en voorbrengen

5. Landbouwhuisdieren

6. Overige zoogdieren

7. Paardenkliniek

8. Paardensport en instructie op instructeursniveau

9. Solliciteren

10. Telen op afstand

11. Toepassing van Biobased principes in de Tuinbouw en uitgangsmaterialensector

12. Trimmer

13. Verdieping hoefkunde

14. Veredeling

15. Vissen

16. Vogels

17. Voortplanting en fokkerij

Calibris 18. Arbeidsparticipatie

19. Assisteren bij facilitaire Diensten niveau 2

20. Assisteren bij Sport & Recreatie niveau 2

21. Basismanagement

22. Bereiden en aseptisch handelen

23. Bijzondere zorggroepen TA

24. Chirurgie in Tandheelkunde

25. Curriculumontwikkeling voor praktijkopleider

26. Diversiteit niveau 4

27. Farmaceutische Patiëntenzorg

28. Geneesmiddelen kennis

29. Instroom pabo aardrijkskunde

30. Instroom pabo geschiedenis

31. Instroom pabo natuur & techniek

32. Mensen met licht verstandelijke beperking met moeilijk verstaanbaar gedrag

33. Mensen met niet-aangeboren hersenletsel

34. Ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking

35. Praktijkorganisatie TA

36. Specifieke doelgroepen DA

37. Sportmassage

38. Verdieping onderwijsassistent in VO en MBO

39. Verplegende handelingen niveau 3

40. Verplegende handelingen niveau 4

41. Voor- en Vroegschoolse Educatie

42. Zorg en Technologie niveau 2

43. Zorg en Technologie niveau 3

44. Zorg en Technologie niveau 4 ECABO 45. Commercie (verkoop)

46. Digitale vaardigheden basis

47. Digitale vaardigheden gevorderd

48. Financiële administratie niveau 2 doorstroom

49. Geo-ICT

50. Inleiding financiële dienstverlening

51. Integraal advies financiële producten en diensten

52. Internationalisering en internationaal recht

53. Juridisch secretaresse

54. Medisch secretaresse

55. Ondersteuning bij de uitvoering van diverse HRM processen

11

56. Onderzoek en beleid

57. Organisatie interne evenementen

58. Oriëntatie salarisadministratie

59. Rekenen 3F

60. Veiligheid en vakmanschap niveau 2

61. Veiligheid en vakmanschap niveau 3

62. Verdieping sociale zekerheid

Innovam 63. Nederlands 3F

64. Revisietechniek

65. Technische restauratie oldtimers

66. Voertuigen voor mindervalide gebruikers KC Handel

67. (De)montage en plaatsing interieurartikelen en bijzondere verrichtingen

68. Artwork en dessins

69. Basis patroontekenen

70. CAM-patroontekenen

71. Decoraties in vloerbedekkingen

72. Interieur- en exterieurtextiel

73. Internationaal I: interculturele intelligentie

74. Leidinggeven

75. Logistieke vakkennis en vaardigheden

76. Mode

77. Mode en textiel

78. Ondernemend gedrag

79. Orders verzamelen

80. Plaatsing buitenzonweringen

81. Textiel voor mechanisch/chemisch operator

82. Voorbereiding hbo Kenteq

83. Duurzaamheid in het beroep, niveau 1

84. Elektrisch wikkelen

85. Duurzaamheid in het beroep, niveau 2

86. Duurzaamheid in het beroep, niveau 3

87. Duurzaamheid in het beroep, niveau 4 Kenwerk 88. Aziatische keuken

89. Bereidt gerechten

90. Duits in de beroepscontext A2

91. Duits in de beroepscontext B1

92. Eetcultuur en -wensen

93. Engels in de beroepscontext A2

94. Engels in de beroepscontext B1

95. Engels in de beroepscontext B2

96. Frans in de beroepscontext A2

97. Frans in de beroepscontext B1

98. Gastvrijheid in de zorg

99. Praktijkopleider

100. Spaans in de beroepscontext A2

101. Spaans in de beroepscontext B1

102. Streekproducten

103. Wijnkennis 1

104. Wijnkennis 2

105. Zakenreizen KOC 106. Black en Mixed hair basis

107. Black en Mixed hair gevorderd

108. Nagelstyling

109. Visagie Savantis 110. Afbouwwerkzaamheden voor de assistent

111. Calculatie in de schoonmaak

112. Catering

12

113. Corporate design

114. Digitale presentatiemiddelen

115. Duurzaam stukadoren

116. Eenvoudige reparaties en onderhoudswerkzaamheden aan gevelelementen

117. Gebogen plafond- en/of wandconstructies

118. Gevelonderhoud

119. Gladheidbestrijding

120. Interieurvormgeving

121. Kennismaking met nevenliggende werkzaamheden voor de stukadoor

122. Organiseren van de gladheidbestrijding

123. Oriëntatie op interieurbouw

124. Plafondovergang met niveauverschillen

125. Renovatiewerkzaamheden voor de Schilder

126. Reparatiewerkzaamheden voor de Glaszetter

127. Resultaatgericht samenwerken (projectuitvoering)

128. Schoonmaken van rollend materieel en bussen

129. Specialistische plafond- en wandsystemen

130. Vaktechnisch Engels voor de Industrieel lakverwerker niveau 2

131. Verdieping buitenpleisters

132. Verdieping colormanagement

133. Verdieping jachtschilderen niveau 2 en 3

134. Verdieping kunststofvloeren

135. Verdieping techniek en materialenkennis

136. Verdieping Visual Merchandising

137. Voorbereiding op Allround signmaker (niveau 3)

138. Voorbereiding op Gezel dekvloerenlegger (niveau 3)

139. Voorbereiding op Gezel stukadoor (niveau 3)

140. Voorbereiding op Ruimtelijk vormgever niveau 4 (ontwerp maken)

141. Voorbereiding op Signspecialist (niveau 4)

SVGB 142. ARBO, kwaliteitszorg en hulpverlening

143. Basiswerkplaatsvaardigheden optiek

144. Logistieke werkzaamheden uitvoeren rondom de operatiekamer

145. Maken en beoordelen van fundusfoto's

146. Reparatie houten onderdelen van piano en vleugel met akoestische functie

147. Reparatie kastbeschadiging van piano en vleugel

148. Screenen en adviseren van cataractpatiënten over implantlenzen

149. Verdieping Expertise Audicien

150. Verdieping oog en correctie

151. Verdieping Oogzorg

152. Werk verdelen en begeleiden SVO

153. Worstmaken: basis

154. Worstmaken: verdieping VOC

155. Carrosserieschade herstellen met behulp van scheidende en verbindende technieken

156. Carrosserieschade herstellen met behulp van vervormende technieken

157. Ontwerpen 158. Schadecalculatie in de carrosseriebranche 159. Tekenen 160. Voorbewerken van ondergronden