Mijn Leraarschapveerkracht ~ breinbeleid

Stilstaan in haastige tijden,ruimte voor creativiteit. @SLO Het Perspectief Bram Bruggeman

Els Dejonghe

2

Huh??

Radio Non-Stop Denken

Waarom aandacht voor veerkracht / breinbeleid?• problematische cijfers burnout en depressie• problematische uitval startende leraren• onze (mentale) gezondheid• snelheid en keuzestress heeft impact op kwaliteit• geen (innerlijke) ruimte > minder creativiteit• wil je gelijk of wil je geluk?

“Door te investeren in ons mentaal kapitaal zullen we namelijk niet alleen de neerwaartse spiraal kunnen doorbreken en burn-out voorkomen, we zullen ook creatiever, productiever en gelukkiger worden.” E. Geraerts (2015, p.17)

Rolstress

Technologie en rolstress• Smartphone tijden – continu prikkels – tijd echter

niet terug te draaien… Leren bewust omgaan.• Onzekerheid over het takenpakket is een van de

belangrijkste voorspellers van burn-out (Geraerts, 2015). Rolstress zorgt ervoor dat professionals niet langer de mogelijkheid zien zichzelf verder te professionaliseren• Rolstress is uitzichtloos. Je bent nooit klaar, niets

komt ooit écht af, altijd ligt er nog een heel pakket taken op je te wachten

Multitasken??? Een mythe

Anders kijken

14

Anders kijken: lees en onthoud dit verhaaltjeToen ik klein was, zei mijn moeder dat ze geen tijd had om met mij te spelen, dus ging ik vaak buiten spelen. Mijn vader kocht speelgoed en spelletjes voor mij, maar ik speelde liever ruwe spelletjes

met mijn vrienden. Mijn vader zei dat hij dat stom vond, maar hij merkte het toch niet als ik mezelf

had bezeerd, wat regelmatig gebeurde. Als ik weer binnen kwam, had mijn moeder vaak mijn lievelingseten bereid. Als ik er te lang over deed om me klaar te maken voor bed, schreeuwde ze

tegen mij.

15

Anders kijkenWat onthoud je nog van dit verhaal??

> Verhaal bevat evenveel positieve als negatieve zaken … Wat blijft je bij?

Dichotomous thinking

VeerkrachtHet ‘vermogen om terug te veren als het leven ons neerdrukt…Veerkracht bepaalt niet alleen of we een crisis kunnen overleven, het bepaalt ook of we erdoor zullen groeien’ (Geraerts, 2015, p.40).Mentale lenigheid is ‘het vermogen om te gaan met tegenslag, het bepaalt hoe vatbaar we zijn voor stress en dus ook hoe groot ons risico op burn-out in werkelijkheid is (p. 33).’‘Het samenspel van optimisme, effectiviteit, stressbestendigheid en eigenwaarde’ (p.44).

Belangrijke kennis: Stucturele spanning

‘k heb het aan mijne rekker ....

Wil je gelijk of wil je geluk?

Nog wat achtergrond.

De kracht van positieve psychologieAnders kijken! Anders denken!Een opdracht:

Wat bezorgt jou veel stress?

Denk na over geschikte afleiding!

Drierichtingsaandacht

1. reactieve aandacht(primair)Stimulus Response

2. Proactieve aandacht (vrije wil)

Stimulus Response

3 richtingsaandachtcreatieve aandachtinnerlijke ‘ruimte’

ScheppendTalent-in-actie

Stimulus Response

Dus … hefbomen voor mentaal kapitaal:1. Zelfcontrole2. Bewustzijn3. Focus

The Marshmallow experiment(Walter Mischel)

De limiet van wilskracht uitputting

Bewustzijn

Aandachtseconomie• “Als de informatiestroom toeneemt, dan moet iets

anders afnemen. Wat informatie vooral verbruikt, is de aandacht van haar ontvangers. In een informatierijke wereld kan het dus niet anders dan dat aandachtsarmoede ontstaat. De enige manier om die stortvloed op te vangen is onze aandacht efficiënt richten, voor de informatiestroom ons volledig consumeert.”

(Herbert Simon, 1971)

Breinbeleid: 2 mogelijke niveaus

Enkele kernprincipes• Daily practice• Aandacht – bewustzijn sleutels. “Awareness”• Trek zelf op onderzoek uit. Wil je gelijk of wil je

geluk?• Durf wankelmoed te tonen, ik weet het ook dikwijls

“niet”• Aanvaard dat het leven niet altijd een feest is.• Leer in paradoxen denken (én ... én denken)• Anders kijken naar …

“If we want to grow as teachers, we must do something alien to academic culture: we must talk to each other about our inner lives. Risky stuff in a profession that fears the personal and seeks safety in the technical, the distant, the abstract.”Parker J. Palmer

Het is niet “ik denk, dus ik besta” maar wel “ik voel, dus ik besta” (Antonio Damasio)

Ideeën voor een breinbeleid?~ Brainstorm• Investeer in afleiding. Dagdromen toestaan tijdens de

lessen? Toestaan dat de leerlingen even “mind-wanderen”.• Maak tijd voor verveling.• Aandachtsagenda – attention management ipv time

management• Aangezien wilskrachtuitputting een gegeven is (Geraerts,

2015, p.80-83): op klassenraden de impact van opeenvolging van moeilijke examens bespreekbaar maken; leerlingen een stem geven in de examens waarvoor ze het meest hun wilskracht aangesproken hebben.

Ideeën voor een breinbeleid?• Meditatie inbouwen in het curriculum.• Grit test van Duckworth introduceren bij lerarenteams.• Leraren en leerlingen belang van leren focussen aanleren

(aandachtsgeletterdheid kan vakoverschrijdende eindterm worden). Hun helpen de focus te vinden.• De positie van technologie bespreken en leerlingen leren

omgaan met loslaten van de toestand van hyper-connectedness. Richt waairuimtes in waar de informatie en technologie vrij mag stromen, en richt stille ruimtes in waar zonder technologie kan gewerkt worden.

Flow ~ BiofeedbackFLOW?• aangename uitdaging• je als een vis in het water voelen• de ervaring “this is the real me”• bewust aanwezig in het hier-en-nu• speels• tijdsbeleving verandert• geeft meer energie dan het kost• weinig angst• snelle leercurve• actieve lichaamshouding, “shining eyes”

Heart coherence + Body mind alignment + Brain synergyJan Bommerez

38

Meditatie - Hartcoherentie• Heart intelligentie is de flow van intuïtieve

aanwezigheid.“The understanding and inner guidance we experience when the mind and emotions are brought into coherent alignment with the heart.”• harmonisch: creativity/flow• chaotisch: stress

• Geen klinisch instrument• Experiment/demo www.HeartMath.org

One of the secrets of inner peace is the practice of compassion. Dalai Lama