Middelenmisbruik en forensische z org

Middelenmisbruik en forensische zorg

Vroeger, heden en toekomst

Geschiedenis visie op verslaving

• Morele model: 1850-nu: opvang/heropvoeding

• Ziekte model: 1900-1985: abstinentie

• Leermodel: 1975-nu: gedragsverandering

• Biopsychosociale model: 1980-nu: alles gecombineerd

Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 2

3

Wat is verslaving?

Verslaving is een ziekte, een complex en progressief psychiatrisch syndroom leidend tot verlies van autonomie op het gebied van emotie, denken en handelen.

Afhankelijk van de gebruikte middelen heeft het tevens een voortschrijdende aantasting van de algemene gezondheidstoestand tot gevolg.

Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving

Wat zijn verslavende stoffen?

• Stoffen met een belonend karakter, d.w.z. stoffen die een goed/aangenaam gevoel geven (EUFORIE)

• Stoffen waar men na gebruik bij voortduring aan moeten denken (CRAVING)

• Stoffen waar sommige mensen niet meer vanaf kunnen blijven (CONTROLEVERLIES)


Wat is essentieel voor Verslaving?Tolerantie• bij de meeste stoffen en

geneesmiddelen

Onthoudingsverschijnselen• bij de meeste stoffen en

geneesmiddelen

Craving• specifiek voor verslavende stoffen en

voor verslaving

CONTROLEVERLIES AFHANKELIJKHEID


Verslaving volgens classificatie

• Misbruik• Afhankelijkheid

• Verslaving: hersenen zijn aantoonbaar geëtst / het beloningssysteem is gestoord


Misbruik, Afhankelijkheid, Verslaving

• Misbruik Gebruik dat kan leiden of heeft geleid tot psychologische of

maatschappelijke problemen

• Afhankelijkheid Ongecontroleerd gebruik van middelen ten gevolge van hunkering en/of

onthoudingsverschijnselen dat heeft geleid tot lichamelijke, psychische en/of sociale problemen

• Verslaving Afhankelijkheid met geautomatiseerd gebruik van middelen dat niet

gemakkelijk gestopt kan worden en waarvoor professionele hulp moet worden ingeroepen of al is ingeroepen.


Verslaafde brein

• Beloning• Motivatie• Geheugen

• Controle

Output: gedrag

Gebruikvan

middelen

8

Verslaving/afhankelijkheid

• Stoornis van het beloningssysteem met grote gevolgen voor de mate van controle in het dagelijkse leven:

– Problemen in de centrale executieve functies

9

Centrale executieve functies

• Algemene regelfuncties; maken van gedetailleerde plannen, over jezelf nadenken, behoeftes uitstellen, van mening kunnen veranderen, aanpassen aan omstandigheden, – Het leven organiseren– Het eigen gedrag beoordelen

• Afstand nemen van eigen impulsen• Afstand nemen van natuurlijke omgeving• Afstand nemen van zichzelf

10

Functies CEF; prefrontale cortex

• Starten• Stoppen• Reguleren

11

CEF: Storingen door misbruik middelen

• Starten: passiviteit en apathie

• Stoppen: impulsiviteit en ontremming

• Reguleren: gebrek aan organisatievermogen, flexibiliteit en inzicht

12


13

Cijfers

• 1,2 miljoen alcoholisten / problematische drinkers• 1,8 miljoen dagelijkse gebruikers benzo’s, 22 %

gebruikt langdurig• 30.000-70.000 pathologische gokkers; 40.000

gokverslaafden en 70.000 riskante spelers• 32.000 heroïneverslaafden; 12.500 bekend• Meer dan 20.000 cokeverslaafden• 85.000 cannabisgebruikers; 35.000 met ernstige

problemen


14

Nicotineverslaving

• Schatting: 90% van de forensische populatie rookt

• Hoeveel hulpverleners roken en roken ook op hun werk?

• Nicotine heeft een poortwachterfunctie bij andere verslavingen


15

Hulpverlening

• 2010 vroegen 76.000 mensen hulp in de verslavingszorg– 47% alcoholproblemen– 45% opiaten, coke, cannabis, amfetamines, XTC en

GHB– 4% gokken– 3 % medicijnen, internet en eetstoornis

– Er zijn meer dan 600.000 mensen met verslavingsproblemen


16

Forensische hulpverlening

• Merendeel patiënten gebruikt middelen• 80% heeft psychiatrische en

verslavingsproblemen• Groot deel heeft LVB problematiek


17

Forensische verslavingszorg

• Meerdere klinische en poliklinische voorzieningen door het hele land

• Nauwe samenwerking met reclassering• Consulten, diagnostiek en behandeling: doel

is resocialisatie / herstel van kwaliteit van leven


18

Middelengebruik en relatie met crimineel gedrag

• Eerst strafbare, grensoverschrijdende of asociale gedrag, middelengebruik staat in dienst van het kunnen vertonen van dit gedrag

• Gebruik middelen is primair, criminele gedrag is een gevolg hiervan


19

Middelengebruik en relatie met crimineel gedrag

• Er is geen of niet langer een onderscheid te maken, beide gedragingen beïnvloeden elkaar wederzijds

• Er is geen aanwijsbare relatie tussen het strafbare gedragspatroon en het middelengebruik


20

Wat komt veel voor?

• Cannabisgebruik• Alcohol• Cocaïne• Speed / amfetamines• XTC• GHB• ?


21

GHB / GBL: sinds sept. 2011 lijst 1 Opiumwet

• GHB is verkrijgbaar als een stroperige, zoute vloeistof en zit vaak in plastic buisjes van 5 ml.

• Het aantal actuele gebruikers is naar schatting 22.000: grote trend van grote stad naar platteland onder jong volwassenen

• In 2011: 1.200 slachtoffers waarvan 40% behandeld op IC


22

GHB: Geil Hemels Bronwater

• Belangrijkste grondstof voor het maken van GHB is GBL (gamma-butyrolacton). GBL is een agressief schoonmaakmiddel. Een andere benodigde stof is natronloog. Natronloog wordt ook gebruikt als gootsteenontstopper. Bij het maken van GHB luistert de verhouding van beide stoffen nauw.


23

Afkicken van GHB/ GBL

• Nooit zonder supervisie doen• Of met afbouwschema benzodiazepines• Of met afbouw schema GHB


24

Praktijk

• Veel gebruik dat onbespreekbaar blijft• Patiënten die problemen krijgen: afkicken,

onder invloed zijn, craving hebben• Patiënten die moeilijk te handhaven zijn

vanwege verslavingsgedrag• Patiënten die door gebruik of afkicken

psychiatrische problemen krijgen / problemen verergeren


25

Taak hulpverleners

• Mens boven zijn verslaving uit tillen

• Herstel van kwaliteit van leven


26

Behandeling verslavingsprobleem

• Functie van gebruik in kaart brengen• Alternatieven ontwikkelen voor gebruik

middelen• Terugvalpreventie

• Vermogen om te veranderen• Motivatie om te veranderen


27

Erkenning

• Verslavingsanamnese serieus nemen– In gesprek gaan over middelengebruik– Relatie leggen tussen bepaald gedrag en

middelengebruik / craving hebben naar middelen / afkicken van middelen

– Grenzen stellen aan verslavingsgedrag– Motiverende gesprekvoering toepassen– CRA integreren in behandeling– Vouchers integreren in behandeling


28

Erkenning beschadiging

• Cognitieve schade door gebruik middelen• Somatische onherstelbare schade• Chronische psychiatrische schade

– Erkenning dat mensen moeten leren leven met handicaps


29

Ontwikkelingen

• Palliatieve zorg• Neurofeedback• Veel onderzoek naar medicatie• Onderzoek naar alternatieven om

beloningssysteem te stimuleren: deep brain stimulation / running therapy

Middelenmisbruik en forensische z org

Documents

Transcript of Middelenmisbruik en forensische z org