Microsoft Word - SPR4E-eindverslag-v3.docx Web viewIn januari 2012 waren er 30...

SPRAAKSAAM4EVER

EINDVERSLAG

Jet Isarin | namens de FOSS | augustus 2013 | www.spraaksaam.com

Dankwoord .............................................................................................................................................. 3 Inleiding .................................................................................................................................................. 5 1. Project SpraakSaam4Ever

................................................................................................................ 7 Adoptie ............................................................................................................................................... 8

Doelstelling ......................................................................................................................................... 8

Financiering ........................................................................................................................................ 9

Werkgroep Spr4E .............................................................................................................................. 10

2. Facebook en de regionale bijeenkomsten ..................................................................................... 18 Facebook: online

contact .................................................................................................................. 19

Landelijke thema’s in de regio .......................................................................................................... 19

Regio Midden- west‐ ........................................................................................................................... 22

Eindverslag SpraakSaam4Ever |

FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

2

Regio Noord- oost‐ .............................................................................................................................. 27

Regio Zuid- oost‐ ................................................................................................................................. 32

3. Landelijk evenement ..................................................................................................................... 36

Aanmeldingen ................................................................................................................................... 36

Programma ....................................................................................................................................... 37

Verslag van de dag ............................................................................................................................ 38

4. Conclusies en plannen ................................................................................................................... 46

Conclusies ......................................................................................................................................... 47

Verkenning voortzetting SpraakSaam .............................................................................................. 49

Vereniging SpraakSaam i.o. .............................................................................................................. 50

Vereniging SpraakSaam i.o. met tijdelijke professionele ondersteuning ..................................... 50 Vereniging i.o. en de regio’s

......................................................................................................... 50 Aard en termijn van ondersteuning

............................................................................................. 51 Taken van de professional

............................................................................................................ 51 Vereniging i.o., de regio’s en de ambassadeurs SpraakSaam ...................................................... 52


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

3

FOSS en Siméa .............................................................................................................................. 52

Potentiële bestuursleden aan de slag .......................................................................................... 52

Aanbevelingen .................................................................................................................................. 53 Aanbevelingen voor toekomstige regiobijeenkomsten ............................................................... 53

Aanbevelingen aan onderwijs, ambulante begeleiding en (ambulante) zorg .............................. 54

DANKWOORD

De werkgroep SpraakSaam4Ever heeft hard gewerkt en alle

werkgroepleden hebben veel meer geïnvesteerd dan ze in geld

kregen uitbetaald.

Selma Posthumus (ervaringsdeskundige) en Ineke Huisman

(bestuurslid FOSS en moeder van een zoon met TOS1)

kregen een vrijwilligersvergoeding. Zij zaten in de

sollicitatiecommissie, namen deel aan werkgroep vergaderingen,

dachten mee, gaven voorlichting en reisden het land

door om kennis te maken met de drie

regio’s en verslag te leggen van hun bevindingen.

De regiomedewerkers – Jorien Gerritsen, Jos van

1 In dit rapport wordt de term TOS (TaalOntwikkelingsStoornis) gebruikt ter vervanging van ESM (Ernstige Spraak-‐ en taalmoelijkheden). Jongeren, ouders en de sector zijn van mening

dat ESM de lading onvoldoende dekt. Het vinden van een nieuwe, adequate term is volop in discussie en er zal binnenkort een besluit worden genomen. TOS maakt een goede kans.

Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3 4

Leeuwen, Isolde Podt, Mariette Spierings, Andrea Staring,

Jeanne Verheugt – creëerden een netwerk,

wierven jongeren, zochten een locatie, bedachten

programma’s en maakten de regionale bijeenkomsten voor

de jongeren die deelnamen tot een succes:

veilig, stimulerend, leuk en empowerend! Heel veel dank voor

jullie betrokkenheid, inzet en alles wat jullie hebben

gedaan!

Het Lage Licht creëerde een prachtige theatervoorstelling en

maakte daarbij optimaal gebruik van de ideeën en inzet

van jongeren met TOS. Minnekus de Groot regisseerde niet

alleen de voorstelling, maar leverde tevens een gigantische

bijdrage aan de organisatie en uitvoering van het landelijk

evenement. Dank jullie wel!

Toen zich voor het landelijk evenement veel meer jongeren

aanmeldden dan we hadden verwacht zorgde Pieter van

Zelst van Kentalis- kennisevenementen‐ voor een grotere zaal en

voor het busvervoer van leerlingen uit het hele land. Dank je

wel!

Zowel Kentalis als Auris zijn het gehele jaar nauw betrokken

geweest bij SpraakSaam4Ever en hebben niet alleen extra

financiële middelen ter beschikking gesteld, maar ook menskracht

op de momenten dat dit nodig was. Auris redde ons toen het

met de crowdfunding niet leek te lukken. Kentalis redde ons

toen we van een zaal voor 200 mensen, moesten verhuizen

naar een zaal voor 750 mensen. Dank voor het vertrouwen, de

steun, de betrokkenheid en.. het geld!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

5

Siméa heeft niet alleen vergaderruimte ter beschikking gesteld

en het financieel beheer van SpraakSaam4Ever op zich

genomen, maar heeft ook – vooral in de persoon van

Gerda Egtberts – veel bijgedragen aan het onder de aandacht

brengen van SpraakSaam bij de aangesloten besturen en het

formuleren van een haalbaar toekomstplan. Heel veel dank!

Het Revalidatiefonds nam het risico een project te financieren

waarvan niet zeker was of het zou lukken alle ambities

waar te maken. De NSGK maakte het mogelijk

samen met jongeren een theatervoorstelling over TOS te maken.

De Stichting Boschhuysen droeg bij aan het landelijk

evenement. Hartelijk dank!

De Stichting Maak een Leuk Gebaar en meer dan 100 particuliere donateurs durfden het aan via

crowdfunding bij te

dragen aan het

landelijk evenement.

Dank!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

6

INLEIDING

In Nederland hebben naar schatting 60.000 jongeren in

de leeftijd van 10- 25‐ jaar een taalstoornis, ook wel

Ernstige Spraak-‐ en/of taalmoeilijkheden (ESM) of een

TaalOntwikkelingsStoornis (TOS) genoemd. Jongeren met TOS zijn

kwetsbaar en vaak eenzaam door hun geringe communicatieve

redzaamheid; het risico is groot dat zij psychische problemen

krijgen, lang afhankelijk blijven van hun ouders en er niet

in slagen maatschappelijk te participeren. Lot-‐ en

bondgenotencontact blijkt een belangrijke bijdrage te kunnen

leveren aan hun persoonlijke groei en empowerment (Isarin,

2012: http://www.spraaksaam.com/onderzoeksverslag). Als de wet op

Passend Onderwijs in september 2014 wordt ingevoerd zal een

groot deel van de jongeren met TOS die nu het speciaal

voortgezet onderwijs volgen, met een medium of licht

onderwijsarrangement naar het reguliere onderwijs gaan. Van de

jongeren met TOS die nu al regulier voortgezet onderwijs

volgen, weten we dat het niet meevalt de enige te

zijn met een (onbekende en moeilijk uit te leggen)

taalstoornis. Ze voelen zich eenzaam en onbegrepen en ze

worden vaak gepest of buitengesloten.

In de periode 2010 – 2012 werden in het kader van

het onderzoeksproject SpraakSaam 15 bijeenkomsten voor lot-‐ en

bondgenotencontact georganiseerd voor jongeren met TOS. De

bijeenkomsten voorzagen in een behoefte en droegen merkbaar


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

7

bij aan de empowerment van deze jongeren. Passend

Onderwijs maakt het urgent om een structuur op te

zetten waarbinnen blijvend tegemoet kan worden gekomen

aan de behoefte van jongeren met TOS om met elkaar in

contact te komen en ervaringen uit te wisselen.

Omdat de groep jongeren met TOS zelf communicatief nog niet

vaardig genoeg is voor het organiseren van dergelijke

bijeenkomsten, heeft SpraakSaam4Ever in het schooljaar 2012 –

2013 vier regionale en één landelijke bijeenkomst georganiseerd.

SpraakSaam4Ever was een implementatieproject – op initiatief van

de FOSS en ondersteund door Siméa – waarmee gedurende een

schooljaar:

• een netwerk werd opgebouwd en ervaring werd opgedaan

met de voortzetting van bijeenkomsten voor lot-‐ en

bondgenotencontact in drie regio’s;

• werd gezocht naar mogelijkheden tot structurele voortzetting

van SpraakSaam als een (regionaal) georganiseerde

voorziening voor jongeren met TOS in de leeftijd van

12- 28‐ jaar;

• werd onderzocht of en zo ja hoe SpraakSaam opgenomen

zou kunnen worden in de onderwijsarrangementen

die in het kader van Passend Onderwijs voor

cluster 2 zijn ontworpen.

Als afsluiting van het project organiseerde de werkgroep

SpraakSaam4Ever op 14 juni 2013 een landelijk evenement rondEindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3 8

de theatervoorstelling ‘Alex en de ridder’ die over TOS werd

gemaakt door het Lage Licht.

Dit eindverslag beschrijft in vier hoofdstukken wat SpraakSaam4Ever

heeft gedaan en opgeleverd. In hoofdstuk 1 gaat het

over de organisatie van het project: de adoptie door de

FOSS en Siméa, de financiering en de landelijke werkgroep.

Hoofdstuk 2 beschrijft de steeds belangrijker rol die

Facebook speelt in het contact tussen en met jongeren

van SpraakSaam en de vier regionale bijeenkomsten die in

de regio’s Amsterdam,

Eindhoven en Zwolle werden georganiseerd.

In hoofdstuk 3 staat de landelijke bijeenkomst centraal.

Het vierde en laatste hoofdstuk beschrijft de conclusies

en de plannen voor de voortzetting van SpraakSaam.

1. PROJECT SPRAAKSAAM4EVER

Op 13 april 2012 presenteerden vier jongeren van SpraakSaam

zich op het jaarlijkse Siméa congres. Ze lieten aan Siméa en

de 200 aanwezige professionals luid en duidelijk weten dat

SpraakSaam door moest gaan.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

9

Selma: In januari 2010 begonnen we met een groepje van vier. We wisselden ervaringen uit. Herkenden veel van elkaar. We wisten al snel wat we wilden: BEKENDHEID GEVEN AAN

ESM! In januari 2012 waren er 30 SpraakSaam- jongeren,‐ van wie er 19 bij de bijeenkomst waren.

Rutger: Elke maand zagen we elkaar in Utrecht. Dat was gezellig. We deden leuke dingen. We hadden lol. Tussen de

middag ging ik met een groepje eten bij McDonald's. We werden vrienden.

Cindy: We hebben een eigen website. Op de site staan uitspraken

van de jongeren die werden geïnterviewd. Dat is handig. Want als je die leest, kan je de uitspraken die je

herkent kopiëren en plakken. Zo krijg je een lijstje met de dingen waar je zelf problemen mee hebt. Dat kan je dan laten zien aan je school, je werkgever, of

je collega’s. Het helpt om aan anderen uit te leggen wat

ESM bij jou betekent. Door SpraakSaam ben ik bij de redactie van Omroep Mik terecht gekomen. Omroep mik is een omroep over werk voor jongeren met een beperking. Ik ben

de enige in de redactie met ESM. Vorige week was ik op de tv met de lancering van de omroep. Als SpraakSaam er niet was, had ik dit alles nooit

gedurfd. Namens Maaike: Bij SpraakSaam weten zij wat ik voel en ik weet wat hun voelen. Dat is heel fijn. Als je bij gewone mensen komt, heb ik het gevoel van een barrière;

toch de angst dat je iets verkeerd zegt en dat je weer uitgelachen wordt. Maar bij SpraakSaam is dat niet

omdat zij toch hetzelfde hebben en ze kennen het gevoel dus ze doen het niet bij jou. Dus die barrière was gewoon weg. Ik kwam daar binnen in die groep en ik hoorde er gewoon bij meteen.

Michel: We zijn op de televisie geweest en we hebben in de krant gestaan. Onze film is op internet

door meer dan 2000 mensen bekeken. Onze film is


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

10

naar alle middelbare scholen gestuurd en naar de

politieke partijen. Selma: We hebben tijdens het project heel veel voorlichtingen gegeven op scholen. Dat doen we nu nog steeds. En de mensen die er komen zeggen dat ze meer leren van ons verhaal over ESM dan ze ooit eerder hebben

geleerd op studiedagen. Ervaringskennis is heel belangrijk. Dan begrijpen ze echt wat het betekent. Dat is belangrijk. Voor professionals, maar ook voor ouders en voor leerlingen met ESM in groep 8 en jongeren met ESM in het voortgezet onderwijs of MBO.

Na hun presentatie boden de jongeren SpraakSaam ter adoptie aan, aan de FOSS en Siméa.

ADOPTIE

Als adoptieouder kon de FOSS in financiële zin

helaas geen bijdrage aan SpraakSaam

leveren. Geld en menskracht ontbraken om de

jongeren te ondersteunen bij de voortzetting

van lot-‐ en bondgenotenbijeenkomsten. Het

deed de FOSS ertoe besluiten subsidie aan

te vragen bij het Revalidatiefonds en

de NSGK voor vier regionale bijeenkomsten,


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

11

een landelijke bijeenkomst en een

theatervoorstelling over TOS.

Ook adoptieouder Siméa beschikte niet over de

mogelijkheid en financiële middelen om

SpraakSaam voort te zetten. Wel accordeerde het

bestuur van Siméa de betrokkenheid en

inzet van de stichting Siméa om:

• Mee te denken over de structurele implementatie van

regionale bijeenkomsten gericht op lotgenotencontact,

sociaal- emotionele‐ ontwikkeling en empowerment.

• Te onderzoeken of en hoe de bijeenkomsten kunnen worden

opgenomen in de onderwijsarrangementen van cluster 2 en/of in de dienstverlening.

• Mee te denken over de werving van regiomedewerkers t.b.v. regiobijeenkomsten.

• Vergaderruimte beschikbaar te stellen.

• De verleende subsidies te beheren.

• Het belang van SpraakSaam onder de aandacht te

brengen en desgevraagd en zo mogelijk, ruimte

beschikbaar te stellen voor regionale bijeenkomsten.

Siméa zegde verder toe de uitkomsten van het project,

voor zover relevant, te betrekken in het project Passend

Onderwijs, specifiek het deelproject Onderwijsarrangementen.

DOELSTELLING Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

12

Het hoofddoel van SpraakSaam4Ever was om meer jongeren met

TOS dan tijdens het project SpraakSaam mogelijk was in

een regionale structuur te laten profiteren van lot-‐ en

bondgenotencontact en de daaruit voortvloeiende empowerment.

Deelname aan SpraakSaam- bijeenkomsten‐ voorkomt sociaal isolement

en bevordert contact, persoonlijke groei, communicatieve

redzaamheid en empowerment, en vergroot daarmee de

mogelijkheden tot maatschappelijke participatie, van jongeren met TOS

(12 – 28 jaar). Subdoelen waren:

-‐ het opbouwen van een netwerk rond de (inhoudelijke en

organisatorische) vormgeving van de bijeenkomsten in

drie regio’s;


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

13

-‐ onderzoeken of de voorgestelde werkwijze voldoet aan de

behoeften en verwachtingen van leerlingen, ouders

en professionals;

-‐ vaststellen aan welke inhoudelijke en organisatorische voorwaarden

moet zijn voldaan om de bijeenkomsten mogelijk

te maken;

• het belang van lot-‐ en bondgenotencontact onder de

aandacht brengen van leerlingen in de groepen 7

en 8 van het SO, het VSO en in ambulante

begeleiding door middel van een landelijk evenement

en een theatervoorstelling over TOS;

• bekendheid geven aan en begrip kweken voor de

onzichtbare handicap die TOS is bij docenten in

het reguliere onderwijs die te maken krijgen

met jongeren met een taalstoornis door middel van

een landelijke evenement en een interactieve

theatervoorstelling;

• verkenning van de mogelijkheden tot implementatie van

SpraakSaam- bijeenkomsten‐ in de onderwijsarrangementen van

cluster 2;

• het schrijven van een beargumenteerd voorstel voor de

structurele voortzetting van SpraakSaam.

FINANCIERING

In april 2012 schrijven de FOSS en de projectleider van het

voormalige SpraakSaam een projectvoorstel, waarin een begroting


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

14

van €38.350 is opgenomen voor vier regionale bijeenkomsten

in drie regio’s en een theatervoorstelling over TOS. De

landelijke bijeenkomst – waar de voorstelling in première zal

gaan – is niet opgenomen in de begroting. Het idee is

de zaalhuur te bekostigen met de €10,-‐ die de

deelnemers van de regionale bijeenkomsten per bijeenkomst

betalen en met de toegangsprijs van €15,-‐ voor het landelijk

evenement.

Kentalis- PonTeM‐ kent €6.500 toe en stelt zich financieel

garant voor eventuele overschrijdingen van de begroting. Het

Revalidatiefonds kent €15.925 toe voor de bijeenkomsten en

de theatervoorstelling. Auris kent €5.000 toe en zegt toe dat

tevens werkzaamheden zullen worden verricht voor de

PR van SpraakSaam4Ever. De NSGK wijst de aanvraag aanvankelijk

af omdat het project onder de eigen

verantwoordelijkheid van de partners van de FOSS zou vallen,

de commitment van Siméa onvoldoende zou zijn en de

mogelijkheden om de doelgroep zelf de bijeenkomsten te laten

organiseren onvoldoende zouden zijn benut.

Ondanks het tekort op de begroting van bijna €11.000

wordt in juli 2012 besloten te starten met de werving

van regiomedewerkers. Als gewacht wordt met werven totdat de

financiering rond is, kan SpraakSaam4Ever na de zomer niet

starten.

In november 2012 kent de NSGK een bedrag van €8.000 toe voor de theatervoorstelling over TOS.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

15

Diezelfde maand wordt besloten dat voor het resterende

tekort op de begroting en de kosten voor het landelijk

evenement naar andere oplossingen moet worden gezocht.

Omdat ook scholen in het SO en VSO cluster 2

zullen worden uitgenodigd voor het landelijk evenement is het

vragen van entreegeld niet realistisch. Bovendien zullen de

kosten van het vervoer van school naar evenement moeten

worden vergoed, omdat de scholen deze kosten zelf

niet kunnen dragen.

Voor het landelijk evenement wordt een begroting van

€9.800 gemaakt waarin zijn opgenomen kosten voor zaalhuur,

vervoer, techniek, consumpties en publiciteit.

Aan de stichting Boschhuysen wordt een subsidie van €2.000

gevraagd. Deze wordt in maart 2013 toegekend. In januari 2013

wordt een crowdfundingsactie bij VoordeKunst gestart. Via de

website van Voor de Kunst kunnen particuliere donateurs een

bedrag naar keuze storten op de rekening van Voor de

Kunst. Als het streefbedrag van €6.300 wordt gehaald, berekent

Voor de Kunst 5% van het gedoneerde bedrag om vervolgens

het resterende bedrag over te maken aan Kentalis ten

behoeve van SpraakSaam4Ever. Wordt het streefbedrag voor 31

maart 2013 niet gehaald, dan krijgen de donateurs hun

geld terug. Hoewel zo’n 100 donateurs hun bijdrage leveren,

lijkt het streefbedrag eind maart niet gehaald te worden. Vlak

voor de deadline doneert Auris €2.300 en redt daarmee

de crowdfundingsactie waarmee uiteindelijk bijna €8.000 wordt


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

16

opgehaald, omdat vlak voor de deadline ook de stichting

Maak een Leuk Gebaar nog €1.500 doneert.

Voor de zaalhuur is op de begroting van het landelijk

evenement een bedrag van €1.500 opgenomen. Er is een

zaal in Utrecht gereserveerd met een capaciteit van 200

zitplaatsen. Als de uitnodigingen voor het landelijk evenement, direct

na de meivakantie, per mail worden verzonden aan individuele

jongeren en professionals, cluster 2 scholen en ambulante

begeleidingsdiensten, blijkt al snel dat die zaal niet groot genoeg

is. Binnen een paar dagen stijgt het aantal

aanmeldingen naar 500 en vervolgens iets langzamer naar 750. Er

moet worden gezocht naar een grotere zaal buiten de

non-profit sector. Omdat de Raad van Bestuur van

Kentalis toezegt maximaal €15.000 extra bij te willen dragen

aan het evenement kan uiteindelijk een contract worden

gesloten met De Flint in Amersfoort.

De kosten voor het landelijk evenement hebben uiteindelijk

€23.000 bedragen.

WERKGROEP SPR4E

De landelijke werkgroep van SpraakSaam4Ever bestaat volgens

het projectvoorstel uit een landelijke coördinator, een

ervaringsdeskundige jongere, een vertegenwoordiger van de FOSS en

drie regiomedewerkers (Amsterdam, Eindhoven, Zwolle). De drie

regiomedewerkers zoeken zelf een ‘regiopartner’ voor de uitvoering


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

17

van de bijeenkomsten. Bij de aanvang van het project

zijn drie werkgroepleden bij naam bekend:

• Jet Isarin: landelijk coördinator, voormalig projectleider

SpraakSaam, senior onderzoeker Kentalis- PonTeM;‐

• Selma Posthumus: ervaringsdeskundige, actief bij SpraakSaam, gastspreker;

• Ineke Huisman: bestuurslid FOSS, moeder van een zoon met TOS.

In juli 2012 wordt gestart met de werving van

regiomedewerkers voor de regio’s Amsterdam, Eindhoven en

Zwolle. Per mail, twitter en Facebook wordt geworven in de

netwerken van de drie reeds bekende werkgroepleden, in

het cluster 2 onderwijs, bij Ambulante Begeleidingsdiensten

en

Ambulante Zorg en via intranet van Kentalis en Auris.

Functieomschrijving regiomedewerker Spr4E

Voor het organiseren en uitvoeren van 4 regionale en 1 landelijke bijeenkomst voor jongeren met een taalstoornis (ESM) is de stichting Siméa op zoek

naar:

3 regiomedewerkers

• voor de regio’s NOORDOOST, ZUIDOOST en MIDWEST • voor 95 uur per persoon in de periode september

2012 – juli 2013

In elke regio worden 4 bijeenkomsten georganiseerd voor jongeren met een taalstoornis in de leeftijd van 12- 28‐ jaar. DeEindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

18

jongeren volgen het VSO in cluster 2, gaan met ambulante

begeleiding

naar het regulier voortgezet onderwijs of middelbaar beroepsonderwijs of ze hebben school net

verlaten. De regionale bijeenkomsten zijn gericht op lot-‐ en bondgenotencontact, uitwisselen van

ervaringen, persoonlijke ontwikkeling, vergroting van communicatieve redzaamheid en empowerment. Bij het uitwisselen van ervaringen kan

worden gedacht aan thema’s als: vrienden

maken, gepest worden, school (lessen, pauzes, huiswerk), stage lopen, werk zoeken, tips over wat te doen als je niet begrepen wordt en/of anderen niet begrijpt.

Tijdens de regionale bijeenkomsten wordt gebruik gemaakt van creatieve en theatrale werkvormen.

Aan het eind van

schooljaar 2012 – 2013 wordt een landelijke bijeenkomst georganiseerd

waarvoor ook leerlingen met een taalstoornis uit groep 8

worden uitgenodigd.

Als SpraakSaam4Ever een succes is, zal Siméa de

bijeenkomsten vanaf september 2013 opnemen

in de onderwijsarrangementen van Passend Onderwijs.

Bijeenkomsten Periode:

schooljaar 2012 – 2013 Regionale bijeenkomsten op: 4 zaterdagen

Landelijke bijeenkomst: 1 doordeweekse dag in juni 2013

(Utrecht)


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

19

Locatie (onder voorbehoud): Zwolle (NO), Den Bosch (ZO)

en Amsterdam (ZW)

Profiel

De regiomedewerker kent de eigen regio goed en heeft een groot netwerk van leerkrachten (regulier, SO en VSO), ambulant begeleiders en professionals ambulante zorg.

Hij/zij voelt zich betrokken bij jongeren met een taalstoornis en vindt lotgenotencontact en

empowerment van belang. Hij/zij weet anderen enthousiast te maken en heeft organisatietalent.

Werkzaamheden

• Deelname aan de werkgroep SpraakSaam4Ever: 2 maal per jaar in Utrecht

• Helpen bij het voorbereiden van de landelijke bijeenkomst

• Organiseren van 4 regionale bijeenkomsten: o Enthousiasmeren van professionals betrokken bij jongeren met

een taalstoornis o Informeren van netwerk over de bijeenkomsten o Informeren van netwerk over de mogelijkheid om gastlessen

te laten verzorgen door een ervaringsdeskundige o Vinden van een collega met wie de bijeenkomsten kunnen

worden uitgevoerd o Vinden van een op zaterdag beschikbare ruimte (school of zorglocatie)

o Programmering van bijeenkomsten (wat wordt er gedaan) o Werving jongeren o Communicatie met deelnemende jongeren (en hun ouders)

over de bijeenkomsten

• Uitvoeren van 4 regionale bijeenkomsten:o Begeleiding van jongeren tijdens de 4 bijeenkomsten (op zaterdagen van

10.30


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

20

– 15.30 uur) o Samenwerken met professional met wie het programma van

de bijeenkomst wordt uitgevoerd

oo Korte verslaglegging van de

bijeenkomstenInnen, documenteren en afdragen van deelnamekosten (€10,

- )‐

SpraakSaam4Ever is een vervolg op het project SpraakSaam (2010- 2012)‐ waarin ervaring werd

opgedaan met lot-‐ en bondgenotencontact tussen jongeren

met ESM, sociaal- emotionele‐ groei en empowerment. Informatie

over SpraakSaam is te vinden op: www.spraaksaam.com.

Ondanks de zomervakantie melden zich 26 belangstellenden

voor de functie van regiomedewerker. Op basis van

sollicitatiebrieven, cv’s en eventueel verder contact via mail

en/of telefoon worden tien mensen uitgenodigd voor een

sollicitatiegesprek in september. De sollicitatiecommissie (coördinator,

ervaringsdeskundige, FOSS- vertegenwoordiger)‐ spreekt uiteindelijk met

acht mensen. De voorkeur

voor drie sollicitanten uit drie regio’s is unaniem.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

21

Het verzoek aan de drie geselecteerde kandidaten om in hun

eigen netwerk een partner te zoeken voor de uitvoering

van de regionale bijeenkomsten, wordt snel gehonoreerd.

De drie regiomedewerkers vinden elk een partner met wie

ze zelf de beschikbare uren verdelen: in de praktijk heeft

elke regio twee regiomedewerkers die intensief met elkaar

samenwerken. Niet alleen de uitvoering van de bijeenkomsten, maar

ook het netwerken, voorbereiden van en sparren over de

bijeenkomsten blijkt een gezamenlijke inspanning te zijn.

Voorbereiding regionale bijeenkomsten

Eind september komt de landelijke werkgroep Spr4E voor het eerst

bij elkaar. Er worden afspraken gemaakt over de data


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

22

waarop de vier regionale bijeenkomsten zullen plaatsvinden

en er wordt gebrainstormd over mogelijke locaties in

Amsterdam, Eindhoven en Zwolle. De regiomedewerkers ontvangen

een digitaal startpakket met daarin:

• Een overzicht met namen en mailadressen van jongeren,

ouders en professionals in hun regio die sinds 2010

belangstelling hebben getoond voor de SpraakSaam-‐bijeenkomsten.

• Het eindverslag van SpraakSaam.

• Folders en posters voor SpraakSaam4Ever.

• Een format voor Power point presentaties over Spr4E.

• Formulieren waarmee uren kunnen worden gedeclareerd.

Gerard Hogendoorn, van de vakgroep Ambulante Begeleiding van

Siméa, verspreidt de folders van Spr4E met een wervende mail

en informatie over mogelijke gastlessen onder de ambulant

begeleiders van de aangesloten besturen. Gerda Egtberts,

beleidsmedewerker van Siméa, brengt SpraakSaam nogmaals

onder de aandacht van de besturen en het VSO- beraad.‐ De

regiomedewerkers zoeken in hun eigen regio contact met

VSO- scholen‐ en ambulante begeleidingsdiensten.

Overleg tussen de leden van de werkgroep vindt plaats via

mail, Facebook en zo nodig telefoon. Vanwege reisafstanden en

drukke agenda’s lukt het niet om nog een tweede maal

en derde maal met de volledige werkgroep bij elkaar te


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

23

komen. In plaats daarvan voert de landelijk coördinator in

januari 2013 telefoongesprekken met alle regiomedewerkers over de

ervaringen met de regionale bijeenkomsten en de wensen

ten aanzien van de landelijke bijeenkomst. In een derde

vergadering in mei bereiden de landelijk coördinator, Selma

Posthumus, Ineke Huisman, Mariette Spierings, Jos van Leeuwen

en Isolde Podt het gesprek voor dat later die maand

gevoerd zal worden met de beleidsmedewerker en

deelprojectleiders van Siméa. Bij dat gesprek zijn behalve

Gerda Egtberts en Gerard Hoogendoorn (beide Siméa)

de landelijk coördinator en de regiomedewerkers van Amsterdam

aanwezig. Voor het inhoudelijke verslag van deze vergadering zie

hoofdstuk 4.

Tijdens de telefoonronde rapporteren alle regiomedewerkers dat het

werven van jongeren meer tijd kost dan was verwacht

en dat mailings naar scholen en AB- diensten‐ niet altijd

iets opleveren. Over de bijeenkomsten zijn de

regiomedewerkers enthousiast. Voor de inhoudelijke verslaglegging zie

hoofdstuk 2.

De landelijk coördinator meldt SpraakSaam4Ever in januari

2013 aan bij VoordeKunst, een organisatie die het mogelijk

maakt online donateurs te werven voor projecten. De

donateurs storten een zelf gekozen bedrag op de

rekening van VoordeKunst. Als het van tevoren vastgestelde


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

24

streefbedrag binnen de gestelde termijn wordt gehaald, dan

betaalt VoordeKunst het bedrag uit ten behoeve van het

project. Wordt het streefbedrag niet gehaald, dan krijgen

de donateurs hun geld terug.

De landelijk coördinator maakt een videoclip voor op de

website van VoordeKunst en schrijft een wervende tekst.

SpraakSaam4Ever Evenement

SpraakSaam4Ever organiseert bijeenkomsten voor jongeren met een

taalstoornis (ook wel ESM genoemd: Ernstige Spraak-‐ en Taalmoeilijkheden).

Met een landelijk evenement wil SpraakSaam4Ever jongeren met ESM uit het hele land bij elkaar brengen. Via een interactieve theatervoorstelling wordt het gesprek op gang gebracht over het

leven met een taalstoornis.

Waarom dit evenement? Doel van het evenement is het samenbrengen en empoweren

van jongeren met ESM, het benadrukken van het belang van bondgenotencontact en het zichtbaar maken van

een

onzichtbare en onbekende handicap.

Het evenement is bedoeld voor jongeren (11- 28‐ jaar) met ESM en bij hen betrokkenen (familie en

professionals). Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

25

Wat gebeurt er tijdens het evenement? Het evenement zet jongeren met ESM even in het centrum

van de belangstelling en biedt de mogelijkheid tot uitwisseling van ervaringen via een interactieve forumtheatervoorstelling en speels georganiseerde gespreksgroepen.

Het programma: • Première van de interactieve forumtheatervoorstelling ‘Alex en

de Ridder?’ De voorstelling vertelt verhalen van jongeren met ESM en toont situaties waarin zij verzeild

raken in scenes. Rollen worden gespeeld door acteurs met en zonder ESM. De voorstelling nodigt jongeren uit het publiek uit om te laten zien hoe

zij zouden reageren op de gespeelde situatie.

• Vertoning van SpraakSaam, de movie. Een film die werd bedacht en gemaakt door jongeren met ESM.

• Lancering boek ‘Spraaktaal, gids voor jongeren met een taalstoornis’.

• Gespreksgroepjes onder leiding van SpraakSaam-‐jongeren gericht op lot-‐ en bondgenotencontact

en het uitwisselen van ervaringen.

• Lancering Com- Pas.‐ Pasje en app voor jongeren met een

taalstoornis. Vergelijkbaar met

de ‘Autipas’.

Achtergrond

In Nederland hebben naar schatting 60.000 jongeren in de leeftijd van 10- 25‐ jaar een taalstoornis (ESM). Lot-‐ en bondgenotencontact blijkt een belangrijke

bijdrage te kunnen leveren

aan hun persoonlijke

groei en empowerment.

Wat gebeurt er al?


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

26

Er hebben twee regionale bijeenkomsten plaatsgevonden in drie regio’s. Aan de theatervoorstelling wordt hard

gewerkt door de jongeren die deelnemen aan de

regionale

bijeenkomsten. Het boek dat tijdens het evenement wordt gepresenteerd gaat dit

voorjaar in druk. De Com- Pas‐ wordt momenteel

getest op effectiviteit en

gebruiksvriendelijkheid.

Wat hebben we nodig?

Om het landelijk evenement te kunnen organiseren hebben we €6300 nodig. Daarmee kunnen we een

zaal huren in het centrum van het land en het vervoer financieren van leerlingen uit het

speciaal onderwijs die vanuit het hele land naar ons evenement

toekomen.

We hopen heel erg dat u een bijdrage wilt leveren

aan de empowerment van jongeren met een taalstoornis

en dus aan ons evenement.

Vast dank

voor uw steun!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

27

Voor meer informatie: www.spraaksaam.com http://www.kentalis.nl/Projecten/spraak- en-‐ - taal/jongeren/Com-‐ Pas‐

http://www.facebook.com/groups/106790149499318 / (SpraakSaam- evenement)‐

Via de persoonlijke en professionele netwerken van de leden van

de werkgroep Spr4E, twitter, Facebook en de jongeren

van SpraakSaam worden in de periode 25 januari –

31 maart 100 donateurs geworven. De samenwerking met

Voordekunst verloopt goed, maar het kost veel tijd om aan de

voorwaarden te voldoen en het project onder de

aandacht van potentiële donateurs te (blijven) brengen. Een

onverwachte bevinding is dat zeker 15 mensen wel willen

doneren, maar dat niet via Voordekunst of Ideal willen of

kunnen doen. Uiteindelijk verloopt de crowdfunding succesvol: zie dit

hoofdstuk, paragraaf financiering.

Voorlichting over taalstoornissen en de bijeenkomsten van

SpraakSaam vindt negen maal plaats. Ervaringsdeskundige Selma

Posthumus geeft een workshop tijdens de landelijk

ontmoetingsdag van de FOSS in november 2012 en een

gastcollege aan de Universiteit van Utrecht.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

28

De landelijk coördinator en Selma Posthumus geven een

presentatie op de studiedag van de Nederlandse Vereniging van

Orthopedagogen (NVO) in november 2012 en krijgen tien

minuten spreektijd op het landelijke AB- congres‐ in december

2012. Tijdens een studiedag over empowerment van Kentalis

in januari 2013 is in het plenaire programma een half

uur gereserveerd voor hun presentatie over de empowerment van

jongeren met TOS en SpraakSaam.

SpraakSaam- jongeren‐ Petra Bax, Lyan Rijzinga en Maaike Schumacher

geven in januari 2013 voorlichting aan mbo- leerlingen‐ van

het Noorderpoort College in Groningen.

Regiomedewerker Isolde Podt en Selma Posthumus geven voorlichting aan

de leerlingen van VSO Het Maatman in Enschede.

Bij de presentatie van Spraaktaal, gids voor jongeren met een

taalstoornis tijdens het landelijke Siméa Congres in april

2013 wijzen 10 jongeren van SpraakSaam zowel plenair


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

29

als tijdens een workshop op het belang van lot-‐ en

bondgenotencontact.

Lyan Rijzinga vertelt over haar ervaringen en over SpraakSaam

tijdens de reünie van oud- leerlingen‐ van SO De Skelp

in Drachten.

Had me eigen boek van spraak taal mee

genomen. Had 2 groepen.

Groep 1: (leeftijd

tussen de 30 en de 40


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

30

jaar)

- Weinig mensen waren geweest.

- Paar waren wel geïnteresseerd.

- Sommigen weten niet wat het betekent en 1 wist zelf niet dat ze dat had.

- In die periode waren meer slechte hoorde dan ESM.

- Waren 2 leraren die het hebben bekeken.

- Ze hadden wel veel interesse voor de boek.

Groep 2: (leeftijd

tussen de 16 en de 30)

- Weer komen meer leraren kijken ongeveer 10 stuk.

- Ook paar meiden wisten niet dat ze dat hadden.

ESM.

Heb uit eindelijk een kleine voorlicht geven in de aula

voor dat het afgelopen was. Heb gezegd dat ze bij mij

( toen in de aula) of via een leraar of via

www.spraaksaam.com. Dus een tip voor een andere

reünie een beetje vertellen als toespraak.

Een leerkracht kwam met het idee om groep 8 en dvd te geven als afscheid cadeau (school


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

31

betaald de dvd’s).

Heb 1 aanmelding helaas is ze 36 jaar maar ze wil

meer info over SpraakSaam. 1 jonge man (24 jaar) heeft een dvd gekocht en was ook geïnteresseerd in SpraakSaam hij zal misschien via site melden. 1 meid (24jaar) is interesseert in SpraakSaam ze zou na denken en misschien ook via SpraakSaam

melden. Tip voor

als we een film

maken: Voorbeelden laten zien waar we

moeite hebben en last

hebben.

Hoe we denken en

oplossen.

Lyan

Eind 2012 stuurt Selma Posthumus een brief aan een

groot aantal omroepen met het verzoek SpraakSaam, de

movie uit te zenden. Een aantal omroepen reageert per mail,

helaas achten zij de film niet geschikt voor uitzending.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

32

2. FACEBOOK EN DE REGIONALE BIJEENKOMSTEN

Eind november 2011 maakt SpraakSaam-‐jongere Kevin Schneider de gesloten

groep

SpraakSaam4Ever aan op Facebook. Het is dan pijnlijk tot

de jongeren doorgedrongen dat het project SpraakSaam gaat

stoppen. De jongeren willen door! Het bericht dat zal

worden geprobeerd de bijeenkomsten na de zomer van

2012 op een andere manier voort te zetten, wordt

met enthousiasme ontvangen. De trouwe bezoekers van de

SpraakSaam- bijeenkomsten‐ in Utrecht worden snel lid van de

groep en in de maanden daarna neemt het aantal

leden gestaag toe. Als de regionale bijeenkomsten van


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

33

SpraakSaam4Ever in november 2012 starten worden steeds

meer

jongeren lid. Op 9 juli 2013 heeft de Facebook- groep‐ van SpraakSaam 103 leden.

Op 10 november 2012, 19 januari, 23 maart en 25 mei

2013 vinden regionale bijeenkomsten plaats in de regio’s

Midden- west,‐ Zuidoost en Noordoost. De opkomst in

Midden- West‐ (Amsterdam) is groot: zowel jongeren die eerder

deelnamen aan SpraakSaam, als nieuwe jongeren komen op

de bijeenkomsten af. Ook in Zuidoost (Eindhoven) is de

opkomst van (vooral nieuwe) jongeren groot. De regio

Noordoost (Zwolle) heeft het moeilijk: de reisafstanden zijn er

groot, op sommige scholen wordt minder actief geworven,

leerlingen zijn nog lang niet allemaal doordrongen van het feit

dat ze TOS hebben en voelen zich daarom niet

aangesproken door SpraakSaam.

In alle regio’s is de ervaring dat er een programma

moet worden geboden om de deelnemende jongeren

houvast te bieden, maar dat het programma veel ruimte moet

laten voor eigen inbreng. De mogelijkheid om desgewenst van het

programma af te wijken wordt door de jongeren zeer

gewaardeerd. Nieuwe jongeren vinden de eerste stap naar

SpraakSaam spannend; ze worden over het algemeen door (een

van) hun ouders gebracht en nemen dan moeizaam

afscheid. Emoties liggen snel aan de oppervlakte, maar kunnen

in de groep goed worden opgevangen. Zowel op


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

34

eigen initiatief als op instigatie van de regiomedewerkers

delen de jongeren graag hun ervaringen. Onderwerpen die worden

besproken zijn: vriendschap, pesten, vervolgopleiding, zelfstandigheid,

werk en stage, kinderen krijgen, bekendheid geven aan TOS. De

jongeren vinden het prettig tijdens de bijeenkomsten

jongeren van verschillende leeftijden te treffen: de jonge

jongeren horen graag van de oudere jongeren over hun

ervaringen, de oudere jongeren vinden het leuk om ‘de

kleintjes’ een beetje onder hun hoede te nemen. Wel

vinden ze het allemaal belangrijk dat er ook jongeren

van hun eigen leeftijd deelnemen: in je eentje de

jongste of de oudste op afstand te zijn is niet leuk.

FACEBOOK: ONLINE CONTACT

Als SpraakSaam in 2010 begint is er van contact met

en tussen jongeren met TOS geen sprake. Jongeren met

een taalstoornis hebben zich niet georganiseerd en hebben

geen plekken waar zij gevonden kunnen worden of

elkaar – life of online – kunnen treffen. Tijdens het

project SpraakSaam ontstaan er mogelijkheden tot contact:

er is een website, er zijn bijeenkomsten in Utrecht

en er kan onderling worden gemaild.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

35

Het mailverkeer met en tussen de jongeren verloopt vaak

moeizaam: lang niet alle jongeren hebben een eigen mailadres,

zij kunnen alleen via het mailadres van hun ouders

worden benaderd; veel jongeren die wel een mailadres

hebben reageren niet, (te) laat of inadequaat op mails.

Hoewel niet alle SpraakSaam- jongeren‐ een Facebook- account‐ hebben,

blijkt Facebook een goede manier te zijn voor het

onderhouden van contact. Berichten, foto’s en documenten worden

dagelijks gezien, ‘geliked’ en van commentaar voorzien. Op

vragen en oproepen wordt veel en snel gereageerd. In

privé- chats‐ kunnen jongeren onderling gesprekken voeren die

niet thuishoren in het (afgeschermde) publieke domein en

kunnen de professionals die betrokken zijn bij Spr4E met

jongeren communiceren over persoonlijke en gevoelige kwesties.

Voor de landelijke coördinator en de regiomedewerkers is

Facebook nuttig maar tijdrovend: ze staan in direct contact met

(een deel van) de doelgroep en investeren tijd in het

posten van boodschappen, het reageren op berichten en het

voeren van privé- chats.‐

Facebook wordt in de loop van 2013 de digitale

omgeving waarin SpraakSaam- jongeren‐ elkaar treffen,

corrigeren en adviseren. Correctie vindt plaats door reacties over

I- etiquette‐ en I- bewustzijn:‐ ‘Zet je adres niet op Facebook!’,

‘Dit onderwerp kan je beter in een privé- chat‐ bespreken!’

Advisering vindt plaats op verzoek: ‘Hoe moet ik naar

Amersfoort reizen?’, ‘Waar moet ik overstappen?’, Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

36

‘Hebben jullie tips over hoe je moet leren voor een toetsweek?’

https://www.facebook.com/groups/266751953372400.

LANDELIJKE THEMA’S IN DE REGIO

Landelijke thema’s blijken goed te kunnen worden ingebracht in de regionale bijeenkomsten.

De theatermakers van het Lage Licht bezoeken alle drie

de regio’s. In januari bezoeken ze Amsterdam

en Eindhoven. Ze doen een theaterworkshop en

praten met de jongeren over de onderwerpen die in de

voorstelling moeten en over het soort voorstelling dat

ze zouden willen zien. Moet het een sprookje

worden of een realistisch verhaal? Moet het grappig zijn

of serieus? De jongeren brengen hun ervaringen

en ideeën in en een aantal van hen laat

weten zelf in de voorstelling te willen meespelen. In

mei bezoekt het Lage Licht de regio

Noordoost. Ook hier doen de jongeren mee aan de theaterworkshop en praten ze vervolgens

met de regisseur en acteurs over verhaallijn en

scenes. Op basis van de reacties van de jongeren

kunnen scenes beter worden uitgewerkt en wordt de

verhaallijn duidelijker.

De bedenkers van de Com- Pas‐ , een pasje of app

waarmee jongeren met een taalstoornis in onbekende

situaties aan anderen kunnen laten zien wat hun


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

37

probleem is en hoe anderen hen kunnen helpen

in de communicatie, gaan in mei op bezoek

in de regio Noordoost. Een aantal jongeren uit de

regio’s Midden- west‐ en Zuidoost zijn via

Facebook al bij de ontwikkeling van de Com- Pas‐

betrokken geraakt. Tijdens de bijeenkomst in mei

maken de jongeren in Amsterdam en Eindhoven op

verzoek van de landelijk coördinator foto’s die

gebruikt kunnen worden in het promotiefilmpje over

de Com- Pas‐ dat tijdens het landelijk evenement

vertoond zal worden.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

38

Het landelijk evenement is een thema tijdens de

regionale bijeenkomsten in maart en mei. Er

worden ideeën aangedragen en uitgewerkt over het programma,

een SpraakSaam- lied,‐ SpraakSaam- gedichten,‐ gespreksgroepen

en ontmoetingshoeken.

De regionale bijeenkomsten blijken ook een voedingsbodem

te zijn voor eigen plannen en initiatieven.

Een aantal jongeren uit de regio’s Noordoost, Midden-‐west en Zuidoost bedenkt dat ze een kamp willen

organiseren voor jongeren met TOS vanaf 14 jaar. Ze

vragen ouders en regiomedewerkers of zij hen

willen assisteren, bij de voorbereiding en tijdens het

kamp, ze zoeken een groepsaccommodatie, prikken

een datum in augustus, maken een draaiboek

en starten met het werven van jongeren via

mail en Facebook.

De drie jongeren die de vaste kern vormen in regio

Noordoost richten Zeizo op. In juni hebben ze

een website: www.zeizo.nl.

Op hun site melden ze het volgende: Zeizo

organiseert leuke activiteiten voor mensen met ESM. Dat doen

we door heel Nederland. Kom jij ook?


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

39

Je mag altijd een vriend of vriendin mee nemen

(en die hoeft geen ESM te hebben). Ook

organiseren we activiteiten waar ouders en partners

welkom zijn.

De site is nog in de maak. Wil je weten

wanneer de site er komt en wanneer we onze

eerste activiteit gaan organiseren? Meld je dan nu aan voor

de nieuwbrief. Tijdens het landelijk evenement van

SpraakSaam4Ever delen ze flyers uit.

Twee acties lijken aan de jongeren van SpraakSaam een beetje

voorbij te zijn gaan. Ze weten ervan, maar ze lijken

zich er niet verantwoordelijk voor te voelen.

Voor de crowdfunding via VoordeKunst wordt via Facebook en

de regionale bijeenkomsten aan jongeren gevraagd

een filmpje van een paar seconden te maken

waarin ze vertellen waarom zij het belangrijk

vinden dat het landelijk evenement van SpraakSaam

er komt. Het filmpje kan worden gemaakt met

een smartphone en hoeft niet van optimale kwaliteit

te zijn. Alleen Rutger geeft gehoor aan deze

oproep. Hij filmt zichzelf op school, nadat hij

via Whatsapp aan de landelijk coördinator heeft

gevraagd wat hij moet zeggen.

Slechts enkele jongeren van SpraakSaam doneren persoonlijk

via VoordeKunst. Hebben ze geen geld, hebben ze

geen eigen bankrekening, voelen ze zich niet

geroepen om zelf ook financieel bij te dragen aan


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

40

het evenement en/of is de procedure te ingewikkeld?

Op basis van de donateur gegevens kan alleen maar

worden geconcludeerd dat de meeste jongeren van

SpraakSaam niet hebben genetwerkt. Hebben ze geen

netwerk, weten ze niet hoe ze mensen in hun

omgeving kunnen inschakelen en/of vinden ze dat

de verantwoordelijkheid voor het vinden van financiële

middelen elders ligt?

In de regio Midden- west‐ werd in maart ‘fruit-‐ en groentekunst’ gemaakt over TOS en

SpraakSaam.

De kunstwerkjes werden op de foto gezet met het idee

er ansichtkaarten van te laten maken. De

ansichtkaarten zouden door de jongeren van SpraakSaam

verkocht kunnen worden om zo geld in te

zamelen voor het evenement. In een rollenspel werd

geoefend met het aan de man brengen van de

ansichtkaarten.

De kaarten kwamen er, maar het

waren vooral de regiomedewerkers die veel

tijd en energie staken in het

laten drukken van de kaarten en

het verzinnen van de tekst die op

de ansichtkaarten moest worden geplaatst. De

kaarten werden verkocht tijdens het landelijk evenement.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

41

REGIO MIDDEN- WEST‐

mei kwamen er 12 jongeren (van wie twee nieuw).

De bijeenkomsten vonden plaats in twee verschillende buurthuizen in Amsterdam- Oost.‐ Dat beviel goed, omdat er makkelijk naar buiten kon worden gegaan om iets te eten of samen een buurtwinkel in te gaan.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

42

geweest. Op 19 januari namen er 15 jongeren deel, op 23 maart 14 (waarvan drie nieuw) en op 25

Op 10 november kwamen er 11 jongeren, waarvan er acht nog niet eerder bij SpraakSaam waren

10 november

Selma: Ik kwam binnen, toen kwamen

net de nieuwste jongeren ook binnen. Na wat

drinken ging we na

19 januari

Lisanne: Hallo allemaal, Ik vond het echt heel leuk! Maloe bleef logeren

bij mij tot SpraakSaam begon. We hadden het samen

erg gezellig. We hadden op SpraakSaam over theater gehad en dat vond ik

leuk. Later op de middag hadden sommige mensen turkse


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

43

boven. Heb ik me even voorgesteld en verteld wat ik deed. Daarna ging we speeddate (kennismaking spel) in de gang dat was handiger dan in het lokaal. Dat was volgens

mij goed geslaagd en eigenlijke wouden wel door omdat we niet iedereen heb gesproken en daarna heb nog even met twee jongeren apart gesproken was gezellig! Daarna gingen zij film kijken en de andere groep ging even na buiten. Ik ben even beneden aan het praten gegaan

met twee moeders. In januari gaan zij met andere nieuwe moeders wat samen doen. Amsterdam was geslaagd en super gezelliger en Mariëtte en José deden het goed. Mooie groep. Bilal: Zaterdag 10 november kwam ik een uurtje later. Ik kwam en we stelde aan elkaar voor. Het was best wel leuk want, ik heb een lange tijd niet mensen gezien die ESM hadden. Altijd die mensen die goed konden praten... Deze dag was best bijzonder... ik was met me lotgenoten.... zo noem ik het maar:)... Mensen die hetzelfde als ik heb (dyspraxie) ESM. Je denkt niet dat je minder bent

pizza gegeten mmm! Daarna hadden we met zijn alle aan tafel te praten. Later gingen

we high tea klaar maken. Ik en Diede deden iets

aan banketbakken. Later zaten we weer aan tafel, heerlijk van het eten te smullen! En zo eindigde de leuke dag! Maurits: Het was erg gezellig op SpraakSaam. We hebben over de toneel gepraat en paar keer toneel geoefend. Daarna hebben we gezellig met ze allen turkse pitza gehaalt.

We hebben toen gezellig met zijn allen leuk wezen

koken. Het eten was erg lekker en zag er leuk en lekker uit en het was lekker mmmmmmmm en tussen het eten werd er een verhaal verteld

over tripel ex. Rutger:

In de ochtend kwam ik aan. Samen met Michel. We gingen wachten daar naast het pand. En wachten en wachten.

Toen zagen we Jos, Maloe, Lisanne, Maurits en nog paar lopen. We wachten op hun langs liepen toen gingen we mee. In de ochtend gingen we elkaar voorstellen. Dat was leuk. We leren gelijk ons namen. We gingen daarna ook kijken hoe


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

44

maar, je kunt je zelf zijn en je zelf accepteren. Sommige

mensen vinden ons raar maar, wij zijn niet raar maar we zijn anders.. Het belangrijkste is van ons om te doen in je zelf geloven.

SpraakSaam was erg gezellig en het heeft me geholpen om het meer te gaan accepteren;). Maloe: Tijd om naar SpraakSaam te gaan. ik vond het best spannend maar gelukkig ging ik samen met een vriendin:) Ik ging samen reizen van utrecht centraal naar amsterdam muiderpoort. dat was heel gezellig!

toen we daar aankwamen gingen we naar binnen. We waren gelukkig niet de eerste. en gelukkig waren er ook al jongeren van de vorige SpraakSaam die ik kenden. dus ging ik daar eerst een praatje mee maken. daarna gingen we SpraakSaam de movie kijken maar die had ik al 4 keer gezien dus ging ik met een groepje die hem ook al had gezien naar buiten om te gaan voetballen (ik kan helemaal niet voetballen maar vond het gezellig

om mee te doen)! daarna gingen we weer naar binnen.

toen was het tijd om voor nog een paar jongeren

we de toneelstukje wil. Iedereen had ideeën. We gingen standbeelden maken van ons ESM. In de pauze gingen we lekker eten. Na de pauze gingen verder met de toneelstuk. Na de toneelstuk gingen we high tea maken. Iedereen ging wat maken ik en Maloe en Maurits hebben we krokodilkommer gemaakt. Toen het af was hebben we het lekker opgegeten. Ik vond het een goed geslaagde middag in Amsterdam! Selma: Eerst hadden we een theaterstuk, we gingen eerst een naamspel doen met gebaren

erbij te bedenken en dat vonden er paar uit de groep best wel lastig en het was ook lastig. Daarna gingen we bedenken wat je met een stoel kan doen en kwamen leuke dingen uit en iedereen

werd wat losser. Minnekus vroeg wat er in de toneelstuk moest komen onder ander werd fantasie en werkelijkheid, maar ook onderwerpen zoals pesten

en onbegrip kwamen na voren, verschillende vormen van ESM werd ook genoemd. Toen moesten we als standbeelden door de ruimte lopen en ga uitbeelden met hulp van de groep wat ESM


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

45

iets over zichzelf te vertellen (hun hadden ook iets

dierbaars bij zich). en had daar over vertelt.

voor je was en dat maakte toch bij iedereen wel

heftig gevoelens los en kwamen de heftig verhalen na

voren en best wel irritant dat je dat kan doen met standbeelden. Daarna ging bijna iedereen om lekker Turkse pizza en meer dan verdiend vond ik. Na de pauze gingen we

toen was het pauze we gingen een tuurkse pizza halen

toen iedereen de tuurkse pizza op had gingen we weer terug naar het clubhuis. we gingen toen praten over pesten & gepest worden daar kwamen veel emoties naar boven daarna gingen we posters maken over ESM! het was een geslaagde dag. Kevin: Het was erg leuk in Amsterdam! Ik vond het wel een grappige dag af en toe. We hadden nog leuke ideetjes voor de volgende keer: spelletjesdag, hulpkaartjes voor ESM, toneelstuk over ESM. En we hebben een poster voor SpraakSaam4Ever- Amsterdam‐ gemaakt.

nog even met de hele groep praten mede over waar je later tegen aan kan lopen en waar je nu al tegen aan loopt. Toen werd er fanatiek gewerkt

in de keuken voor allemaal lekker dingen voor de high thea zoals cake, gevulde eieren,

salade, spirit’s, wraps, appelflappen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

46

23 maart

Kevin: Ik was zaterdag 23 maart naar het buurtcentrum in Merendeel geweest

van Spraaksaam4Ever Amsterdam geweest. Er waren 12 mensen aanwezig + 2 nieuwe mensen: dat waren Robin en Anjo. Het was leuke kennis ontmoeting. Wij gingen kunst maken van kaarten over SpraakSaam. Daarna gingen wij een lied bedenken voor SpraakSaam. Jos en Mariette: Op 23 maart kwamen 14 jongeren bij SpraakSaam in Amsterdam. Van hen kwamen 3 personen voor het eerst naar SpraakSaam. Mariette had Robin, een jonge vrijwilligster meegenomen. Zij wilde ons vandaag helpen. We waren voor de eerste keer in het Buurtcentrum De Meevaart. Het was er prima en gezellig.

25 mei

Rutger: In de ochtend kwamen we aan. We gingen eerst taart eten want Michel werd 23 jaar op 26 mei. Tussen door hadden we lekker gebabbeld. En de Com- Pas‐ gesproken. Na de taart eten gingen we naar buiten. Hebben

er paar lekker gevoetbald en getennist. Ik heb met Mariëlle en Michel lekker in de zon gezeten. Toen we een restaurant ging hadden we de Com- Pas‐ naar iemand laten zien en gelijk gefilmd. Die mevrouw snapte het gelijk wat de Com- Pas‐ is. Na het uitleggen gingen we naar Lokaal LT dat is een restaurant waar allemaal doven werken. Alleen een mevrouw daar werkte was niet doof. Die gaat een tolk worden. Aan het eten vroeg Michel aan


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

47

We hadden onze eigen ruimte voor onze bijeenkomst. De buurt waar de Meevaart is, is leuk, levendig en gezellig. Dit is belangrijk voor de jongeren, die graag met elkaar naar buiten gaan. We zijn gestart met verschillende spelletjes in een grote kring. Hierdoor leerden we elkaar nog beter kennen. Iedereen die wilde, kon iets over zichzelf

mij ga jij mee naar me verjaardag. Ik zij is prima Man! Na het eten gingen we weer terug. Hadden er paar in de groep gingen schilderen, tekenen of spelletjes. Ik heb er nergens

mee gedaan ik heb lekker gewandeld samen met Michel. We jammer dat het laatste dag was. Toen we terug kwamen hebben we naar SpraakSaam lied geluisterd en naar het gedicht. Daarna mochten we naar huis. Iedereen

ook nog tot ziens gewenst!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

48

vertellen. Daarna was er uitleg over het maken van ‘fruit-‐ en groentekunst’. We wilden kunstwerken maken

over ESM of SpraakSaam. Die kunstwerken wilden we op de foto zetten. Van die foto’s kunnen we later misschien postkaarten laten drukken. Die kunnen de jongeren met ESM en van SpraakSaam verkopen aan mensen. Dan moeten ze vertellen aan de klanten:

• wat de kaarten met

ESM en SpraakSaam te maken hebben

• wat ESM is • wat SpraakSaam is • waarom SpraakSaam

belangrijk is voor mensen/jongeren

met ESM. • dat het geld van de

kaartverkoop voor SpraakSaam is

In een rollenspel probeerde een van de jongeren zogenaamd ‘ansichtkaarten van groente-‐ en fruitkunst’ voor SpraakSaam te verkopen aan een zogenaamde klant. Het bleek niet makkelijk om uit te leggen wat SpraakSaam was, waar het geld van de kaartverkoop voor bestemd was en waarom

de jongere zelf bij SpraakSaam zit. Het ging steeds

Jos en Mariette: Het was een drukke SpraakSaam- bijeenkomst‐ afgelopen zaterdag in buurtcentrum Meevaart in Amsterdam. Een paar ouders brachten hun zoon of dochter naar Amsterdam en zijn bij Ineke (van de FOSS) gebleven om met elkaar te praten. We begonnen bij binnenkomst eerst met handen schudden omdat er weer een paar nieuwe

jongeren bij kwamen.

Na de binnenkomst en de kennismaking met de nieuwe jongeren gingen we naar onze groepsruimte. Daar hebben we de verjaardag van Michel gevierd. Die werd zondag 23 jaar. Zijn vader heeft het bakkersvak geleerd. Hij had 2 megagrote en super lekkere

slagroomtaarten voor ons gebakken. Mara had thuis een appelkruimeltaart

gebakken, dus we konden nog kiezen ook. We hebben gesmuld. Sommige jongeren aten wel 2 stukken.

Het was echt feest en heel gezellig. We hadden veel vragen en opdrachten van Jet, Minnekus, Selma, Jos en Lisanne (deelnemer van Amsterdam). Die hebben we allemaal


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

49

beter. Er kwamen veel ideeën van de jongeren zelf om het verkoopverhaal beter te maken.

In groepjes werden daarna inkopen gedaan voor de groente-‐ en fruitkunst in de buurt. Daarna werden kunstwerkjes over ESM en/of Spr4E gemaakt in groepjes of tweetallen. Deze werden

zo mooi mogelijk gefotografeerd op een kleurige achtergrond. Wie wilde, kon even naar buiten of in de hal van de Meevaart rondlopen op de rommelmarkt. Die was georganiseerd door buurtbewoners. Ter afsluiting is

gesproken over de landelijke

bijeenkomst van Spr4E op 14 juni in Utrecht. Er zijn veel ideeën gegeven door de jongeren zelf voor het maken van een SpraakSaam- lied‐ of -‐ gedicht. De jongeren vertelden wat zij graag op de bijeenkomst van 25 mei willen doen. Dat wordt vooral een gezellige en vrije bijeenkomst met voor ieder wat wils. Het motto van de bijeenkomst op 25 mei in Amsterdam wordt: “Veel kan, bijna alles mag en niets moet!”

besproken en of gedaan met de jongeren. Na een tijdje zagen Mariette en ik veel jongeren met een wit en wat vermoeid zaterdag- gezicht‐

erbij zitten. Toen mocht iedereen gaan doen wat hij of

zij leuk vond. Een aantal jongeren gingen buiten op het pleintje chillen,

kletsen, voetballen of badmintonnen. Binnen werd getekend, geschilderd en gekaart door een groepje. Om 1 uur gingen we lunchen

in eetcafé Het Eetlokaal. Hier werken alleen maar dove mensen. Er was 1 horende mevrouw, die de andere werknemers hielp. De dove jongeren in het café communiceren met gebaren en lezen het mondbeeld van de sprekende mensen af. De SpraakSaam- jongeren‐ gingen zelf ook proberen om gebaren

te maken. Het was erg leuk. We hebben allemaal

een broodje gegeten en wat gedronken. SpraakSaam trakteerde! Op de rommelmarkt in een gebouw naast het Eetlokaal kochten

we voor Michel nog 4 glazen als cadeautje voor zijn verjaardag. Kevin heeft Kentalis geholpen met het maken van de Com-‐Pas en hij had zijn eigen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

50

Com- Pas‐ al bij zich. In de Meevaart had hij zijn Com- Pas‐ al aan iedereen laten zien en verteld waar die voor is. Kevin en Mara hebben de Com- Pas‐ buiten aan mensen op straat

laten zien en verteld wat het is. Daar hebben Rutger en Michel foto's van gemaakt. Die sturen we naar de mensen

die een filmpje over de Com- Pas‐ gaan maken voor 14 juni. Na de lekkere lunch mocht iedereen bij de Meevaart binnen of buiten weer doen waar hij of zij zin in had. Michel en Rutger gingen lekker naar buiten om een beetje de buurt te verkennen. Anderen gingen

een spelletje kaarten, schilderen, tekenen of chillen.

Ondertussen werd er heel wat afgekletst en gelachen met elkaar over van alles en nog wat. En natuurlijk was er snoep, chips en limo. De middag was snel voorbij

en na een afsluiting en het maken van een groepsfoto namen we afscheid. Snif... Alle jongeren, ouders en begeleiders vinden dat SpraakSaam in ieder geval hoe dan ook moet blijven bestaan. En nu gaan we ons heel


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

51

goed voorbereiden op de geweldige afsluiting van dit hele jaar SpraakSaam met alle SpraakSaam- jongeren‐ uit Nederland. En we zullen meer dan 600 gasten op bezoek krijgen in het theater op 14 juni. En daarna zal hopelijk heel Nederland weten wat ESM en SpraakSaam zijn. Toch?! Daar doen we het voor.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

52

REGIO NOORD- OOST‐

getrouwen van SpraakSaam waren er op 10 november en

19 januari. Op 23 maart namen ook nog twee andere

jongeren deel die al eerder actief waren in SpraakSaam

en op 25 mei waren er zeven deelnemers, van wie één

nieuwe.

Oorzaak van de lage opkomst was niet alleen de

lange reistijd naar Zwolle vanuit Friesland, Groningen enEindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

53

Drie oude

.In de regio Noordoost viel de opkomst tegen

wel op loopafstand van het station en gratis.

De bijeenkomsten vinden plaats in een gebouw van Kentalis. Niet een erg gezellige omgeving, maar

Overijssel, maar vooral het ontbreken van draagvlak in de

regio. De contactpersoon in het VSO in Groningen slaagde

er door drukke werkzaamheden niet in collega’s en

leerlingen te stimuleren aan SpraakSaam deel te nemen. De

ambulant begeleiders reageerden niet op de oproepen en

nieuwsbrieven die door de regiomedewerkers breed werden

verspreid. Hoewel de derde bijeenkomst in Enschede werd

gehouden en er een voorlichting aan de leerlingen van het

VSO in Enschede aan vooraf ging, leidde dit niet tot

deelname van leerlingen uit die omgeving. Tijdens de

voorlichting bleek dat de leerlingen zich niet aangesproken voelden

door SpraakSaam, omdat ze niet wisten dat ze vanwege

hun ESM/TOS naar een school voor voortgezet speciaal

onderwijs gaan. De leerlingen vertelden dat ze speciaal

onderwijs volgden omdat ze “moeilijk leren”, “langzaam

werken”, “meer tijd nodig hebben” of “dyslexie hebben”.

SpraakSaam hadden ze daarom naar eigen zeggen “niet

nodig”.

De ervaring op deze school maakt duidelijk dat psycho- educatie‐ een voorwaarde is voor lot-‐ en bondgenotencontact en de empowerment die daarmee gepaard gaat. Oudere jongeren met TOS vertellen dat ook zij vaak pas na het VSO ontdekten hoeveel problemen met taal en communicatie ze eigenlijk hadden en dat die ontdekking tot harde confrontaties in het mbo leidde. Voor een deel van hen waren SpraakSaam- bijeenkomsten‐ de eerste gelegenheid om met lotgenoten ervaringen uit te wisselen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

54

10 november

Maaike: Het was heel leuk in Zwolle.

We hebben niet de planning gevolgd. We waren in totaal 5 mensen inclusief de begeleiders. We hebben lekker gepraat met elkaar. We hebben Isolde en Jorien tips gegeven

over hoe wij vinden dat mensen met ons om moeten gaan. We hebben allemaal ook ons verhaal vertelt.

Het was echt heel gezellig. Ik voelde me meteen in een 'veilige omgeving'.

Dat doet mij goed. Ik voelde me begrepen. We konden ook lachen om elkaars fouten die we soms maakte. Het voelde dan ook niet alsof we elkaar uitlachte

maar gewoon om lachte. Ik heb veel zin in de volgende keer!

19 januari

Isolde: SpraakSaam Zwolle was weer supergezellig! Jammer genoeg hadden onze twee nieuwe aanmeldingen zich op het laatste moment toch nog afgemeld. We waren dus met hetzelfde clubje meiden als de vorige keer. 's Ochtends hebben we veel bijgepraat over alles wat ons bezighoudt en over alle nieuwe

ontwikkelingen binnen SpraakSaam. We hebben nagedacht over onderwerpen die gebruikt kunnen worden bij het theaterstuk en hebben dit opgenomen op film. Lilly was onze cameravrouw. Lilly kan trouwens ook hele mooie foto's maken hebben we gezien! Op de foto zie je ons hoofdkwartier: met twee computers, een beamer, internet en een lekkere voorraad snoep en frisdrank. We doen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

55

Isolde: SpraakSaam Zwolle was een groot succes! Wat was het gezellig! 's Ochtends hebben we heel veel gekletst en gepraat over hoe het is om ESM te hebben. De tijd vloog om!!! 's Middags werden er met de flapover en achter de laptop plannen bedacht voor SpraakSaam. Petra, Maaike en Lyan zaten vol met leuke creatieve ideeën om ESM meer bekend te maken in Nederland.

Ze willen graag zelf voorlichtingen op scholen voor

natuurlijk ook alles voor een mooie foto! Petra had haar eigen computer meegenomen om een mooie poster te maken. De poster is nog niet helemaal af, maar als de poster klaar is willen we hem natuurlijk graag zien!

's Middags zijn we druk bezig geweest met het maken van posters. Petra blijkt heel handig met computers en heeft een prachtige nieuwe poster gemaakt, met Maaike als model! Omdat Maaike, Petra en Lyan zelf ook graag voorlichtingen willen geven, hebben we

gewoon onderwijs gaan geven! Ook willen ze graag bij opleidingen van leraren vertellen over ESM. En heel misschien ook nog zelf een tweede film maken... We zijn op zoek naar mensen die ons hierbij kunnen helpen.

Naast de gewone gezamenlijke SpraakSaam-‐bijeenkomsten gaan ze trouwens vaker afspreken om dit allemaal

voor elkaar te krijgen.

Voor de volgende keer gaat Petra helpen bij het organiseren. We gaan samen posters maken voor SpraakSaam. Petra gaat de workshop geven, want zij volgt een creatieve

besproken hoe we dat het beste kunnen doen. En er is weer gewerkt aan de ervaringsspelletjes die we tijdens voorlichtingen en ook tijdens de landelijke dag willen doen. Het was dus weer een superleuke, gezellige en creatieve dag!

Omdat het vanwege de afstand

naar Zwolle lastig is om nieuwe ESM- ers‐ bij SpraakSaam te krijgen hebben we besloten

om de volgende bijeenkomst eens in Enschede te houden. Wie komt???


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

56

opleiding. 23 maart Ineke (FOSS): Gisteren ben ik naar Enschede geweest en ook daar was het ondanks de lage opkomst een super gezellige dag. Jammer dat er een aantal afmeldingen waren anders was het toch een hele groep al. We hebben heerlijk gebabbeld en gezongen voor Selma en Cindy omdat zij beide op 18 maart jarig waren geweest. Daarbij hadden ze een heerlijke traktatie dus we hebben heerlijk gesmuld. Lekkere soep gekookt

en bij de lunch lekker op gegeten. De middag hebben we heerlijk op de bank gezeten en zijn we druk geweest om een andere naam voor ESM te verzinnen, het spel 'Wie ben ik' gedaan. En we hebben veel energie gestopt in steekwoorden vinden die we in het lied over ESM willen gebruiken. En natuurlijk het kamp dat ze willen proberen op te zetten. Wat zou het fantastisch zijn als dat gaat lukken. Dus een fantastisch dag met bijzondere mensen gehad. Heel hartelijk bedankt

25 mei Isolde: We beginnen de dag natuurlijk met een inloop met een kop koffie of thee en even lekker bijkletsen. Daarna hebben we een theaterworkshop met Minnekus, Peter, Benjamin en Truus. We beginnen met een warming up. Het is grappig om met zijn allen door elkaar te lopen en te moeten stoppen, lopen, klappen en bukken. Het wordt al helemaal een puinhoop als alle ‘commando’s’ tegenovergesteld worden.

Minnekus legt uit hoe het theaterstuk opgebouwd is en hoe hij tot dit idee is gekomen. Minnekus vertelt het verhaal te snel. De jongeren kunnen het niet volgen. Het verhaal wordt daarom met steekwoorden en afbeeldingen samengevat op de flapover.‐ Dit helpt. Minnekus vergelijkt zichzelf met de heks, die te snel praat. Hier hebben we veel lol om. Minnekus geeft aan dat hij in het verhaal

nog een probleem heeft met de reus met één oog. Hij vindt dat hier nog geen goede vorm aan is gegeven in het verhaal. We


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

57

dat ik er bij mocht zijn. Isolde: We hebben gesproken over wat iedereen voor werk/studie doet en kwamen we op de problemen waar je tegenaan loopt: WAJONG, moeilijke instanties, onbekendheid met ESM van anderen. Ineke vertelt dat het ook belangrijk is dat ouders nadenken over hoe ze hun kind met ESM zo zelfstandig mogelijk kunnen maken en bijv. op tijd begeleiding bij het zelfstandig wonen aanvragen. Dit is bijvoorbeeld belangrijk voor hulp bij de administratie. Het is wel heel moeilijk om hulp te vinden. Veel instanties (ook MEE) weten niet wat ESM is. Belangrijk is dat ouders op de hoogte worden gebracht van wat er allemaal geregeld moet worden. Ouders denken nu vaak dat het overgaat. Hier moeten we wat mee!

brainstormen over allerlei mogelijke oplossingen. Uiteindelijk komen we tot een goede oplossing. De reus met één oog kan niet goed (technisch) lezen, omdat hij dyslectisch is. Alex kan de woorden wel goed lezen, maar begrijpt de woorden niet (begrijpend lezen). Samen komen Alex en de reus er toch uit wat er in de brief staat. Dit lijkt een prima oplossing. Minnekus gaat hier mee aan de slag om het goed in het verhaal te verwerken. Uiteindelijk worden er twee scenes gespeeld en geven de jongeren van SpraakSaam veel nuttige tips om het duidelijker te maken. Zo blijkt dat de jongeren vaak extra verduidelijking nodig hebben, omdat

ze niet begrijpen wat er precies gebeurt. Er moet meer letterlijk worden verwoord, de symboliek in het spel is vaak te onduidelijk. Rick komt rond 12.00 uur


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

58

Na overleg besluiten we dat het programma niet gevolgd

hoeft te worden, want gewoon lekker met elkaar kletsen is leuker. Isolde en Jorien hebben verteld over de ESM-‐spelletjes die Lyan, Petra en Maaike gemaakt hebben. Er wordt enthousiast op gereageerd. Het zijn goede, leuke spelletjes. We voeren de discussie over ESM/TOS. TOS dekt de lading niet helemaal, omdat de spraakproblemen er niet in zitten. ESM dekt de lading ook niet, omdat de taalproblemen er niet in zitten. STOS zou eigenlijk

beter zijn: SpraakTaalOntwikkelingsStoornis. Ineke geeft aan dat het belangrijk is dat de jongeren

zelf kunnen uitspreken en zelf kunnen uitleggen wat er aan de hand is, met niet teveel moeilijke woorden. Als laatste wordt de naam: Taalspraakstoornis. Hier kunnen we ons in vinden en iedereen kan het uitspreken. Ineke oppert: TeSS (Taal en SpraakStoornis). We gaan dit op Facebook zetten,

zodat de anderen hier op kunnen schieten.

We spreken over de Com-‐Pas. In eerste instantie lijkt het alsof we het niet nodig

binnen en is nieuw bij SpraakSaam, maar doet meteen actief mee en heeft goede ideeën

en kritische opmerkingen. Hij merkt bijvoorbeeld op dat de meeste jongeren introvert reageren en niet extravert, zoals werd voorgespeeld. Dezelfde scene wordt nogmaals gespeeld, maar dan met een introverte reactie van Alex. Ook wordt de plaatsing op het toneel iets veranderd. Hierdoor vinden de jongeren

het duidelijker wat er gebeurt. Benjamin krijgt nog feedback over zijn teksten (taalfoutjes, formuleringsproblemen, woordkeuze), zodat hij zijn rol als ESM- er‐ zo goed mogelijk

kan neerzetten. De jongeren vinden het erg leuk

om mee te mogen denken en hun mening te

mogen geven. Ook Minnekus en Benjamin geven aan dat ze heel veel hebben aan de tips die ze vandaag hebben gekregen. Vanuit de groep komt naar voren dat het misschien goed is om het toneelstuk naderhand nog eens na te bespreken, zodat het voor iedereen duidelijk waar het nou precies over gaat en wat de onderliggende boodschappen precies zijn. Op de valreep oefenen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

59

hebben, maar in sommige situaties is het wel belangrijk:

als je in het ziekenhuis komt, aangehouden wordt, …. en in paniek raakt. Het is dan wel belangrijk dat het breed gedragen wordt en alle ‘andere’

mensen ook weten wat dat pasje inhoudt. Er moet dan wel een website zijn waar informatie over ESM op te vinden is, zodat het opgezocht kan worden. Het voordeel is dat ESM dan beter bekend wordt. Tijdens de pauze hebben we zelfgemaakte soep gegeten en gekletst over het rijbewijs en de TomTom. Je rijbewijs halen is niet makkelijk als je ESM hebt. De theorie is moeilijk en ook de praktijk is lastig omdat je veel dingen tegelijk moet doen en moet snel moet begrijpen wat de examinator zegt. Een tip is mondeling theorie- examen‐ doen. Je kunt ook een speciaal ‘faalangst- examen’‐ doen. Dan wordt er wat meer rekening met je stress gehouden.

Na de pauze zijn we gekomen op een SpraakSaam-lied

en zelf te organiseren kamp voor jongeren met ESM. Iedereen vindt Jurk leuk en kent Kabalis. Het zou leuk

we samen het slotlied van het toneelstuk. Dit gaat al heel goed en de jongeren zijn enthousiast over het lied. Tip is om de tekst in de zaal te projecteren op een beamerscherm. Isolde vraagt Peter of hij ook het nummer

‘Ik ben vandaag zo SpraakSaam’ kan spelen op landelijke dag. We zoeken de akkoorden op en spelen

en zingen het lied een paar keer door. Dat klinkt al goed, dus dat is geregeld. Drie kwartier later dan gepland vertrekt Minnekus met zijn gezelschap en gaan wij brood eten. Er wordt druk gekletst. Vrijwel iedereen

is van plan om naar de landelijke dag te komen.

Aan het einde van de pauze komen Ingrid en Jeanette van Com- Pas‐ om met de jongeren

te spreken over de Com- Pas‐ en behoeftes die de jongeren hebben. De jongeren mogen vertellen over wat er vroeger niet goed ging toen ze jong waren,

zodat dit voor de ‘nieuwe generatie’ anders kan. Maaike geeft aan hoe erg je

op het speciaal onderwijs altijd beschermd wordt, maar dan op het MBO ineens losgelaten wordt. De bescherming


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

60

zijn om Jurk voor de landelijke dag op 14 juni uit te nodigen. Wie kan het beter doen; de jongeren of de begeleiders van SpraakSaam? We concluderen dat het beter is als een ‘leider’ belt. Eigenlijk vragen of ze ambassadeur van SpraakSaam willen worden. We

en veiligheid moet wat eerder afgebouwd worden. Bilal vertelt

dat het uitkomen voor je beperking enerzijds kan helpen, maar anderzijds ook tegen je werkt. Cindy heeft juist veel baat bij het uitkomen voor haar beperking. Maaike en Bilal hebben vroeger

goede ambulante begeleiding gemist en geven aan dat ze dit heel erg kwalijk vinden. Het is belangrijk dat ouders

hulp moeten ook andere artiesten achter de hand houden. Lucille Werner zou kunnen presenteren, Miss Montreal stottert en zou ook gevraagd kunnen worden. Marco Borsato zit waarschijnlijk al vol en is al ambassadeur van veel goede doelen. Ali B, Claudia de Breij, Jochem Meijer, Yes- R.‐ Het maakt ons niet uit of we een lied of een rap maken voor SpraakSaam. Het idee is dat het gezongen wordt op de landelijke dag. Brainstorm over onderwerpen voor in de tekst van het lied: communiceren/communicatie, pesten, niet uit je woorden kunnen

komen, niet begrijpen wat er gezegd wordt, teveel woorden,

woorden komen niet op je tong terecht, de Loesje-‐teksten van SpraakSaam, spreekangst, het gaat niet over, couplet

weten te vinden, zodat ESM vroeg gediagnosticeerd kan worden.

Scholen moeten ervoor open staan om het te accepteren en er ook eerlijk en open over zijn tegen ouders.

Soms komen jongeren er pas later achter wat er aan de hand bleek te zijn. Het voorbeeld van het VSO in Enschede wordt door Isolde en Selma verteld. Bilal geeft aan dat hij hier van schrikt.

Na de pauze vertellen Ingrid en Jeanette over het ontstaan

van Com- Pas.‐ Er bleek bij jongeren en hun ouders behoefte te zijn aan een middel om aan de buitenwereld te laten zien wat er aan de hand is als jongeren met TOS dichtslaan of juist te veel gaan praten. Er is een website waar jongeren


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

61

basisschool/middelbare school/werk/zelfstandig wonen, vrienden die

je begrijpen en snappen, relaties, tijd nodig, gestrest als er veel dingen tegelijk moeten

gebeuren, vol hoofd, niet de goede lades open kunnen

trekken. We hebben het over kinderen

krijgen, de toekomst, waar ben je bang voor. Bij sommigen wordt hier thuis heel open over gesproken, bij sommigen nooit. Sommigen denken

er wel zelf af en toe over na, anderen hebben

hier nog nooit over nagedacht.

de Com- Pas‐ kunnen bestellen. Aan de ene kant van de pas of app kun je kiezen wat jouw taalstoornis inhoudt en aan de andere kant hoe de ander je kan helpen. Aan het eind van de middag

houden we nog een snelle evaluatie. De jongeren vonden het een hele drukke dag, waarin ze heel veel informatie hebben gekregen en heel veel aan en van hen gevraagd is. Het theaterstuk vonden ze leuk, de presentatie van de Com- Pas‐ eigenlijk niet: te weinig informatief en te schools. De jongeren vonden dat er te weinig tijd was voor hun eigen behoeften: contact

met elkaar en praten over de landelijke dag en hoe ze SpraakSaam verder kunnen organiseren. Ze willen graag kijken hoe zij zelf activiteiten voor elkaar kunnen organiseren. Ze willen graag een forum waarop ze makkelijk op elkaar kunnen

reageren, maar waarbij de informatie wel overzichtelijk blijft. De meeste jongeren gaan na SpraakSaam nog even samen naar Mc Donalds om te eten en om nog verder met elkaar te kunnen bijpraten.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

62

REGIO ZUID- OOST‐

SpraakSaam zijn geweest. Op 19 januari zijn er elf

deelnemers (vier nieuw), op 23 maart en 25 mei zijn er

acht jongeren, van wie er twee nog niet eerder bij

SpraakSaam zijn geweest.

De bijeenkomsten vinden plaats in een schoolgebouw van

VSO Ekkersbeek. Dat is plezierig omdat gratis gebruik kan

worden gemaakt van een keuken waar uitgebreid gekokkereldEindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

63

jongeren deel, waarvan er drie niet eerder bij

vijfIn de regio Zuidoost nemen op 10 november

kan worden. Nadeel is dat de schoolse omgeving ver

verwijderd is van buurtvoorzieningen en vertier.

Ekkersbeek heeft de schoollokalen gratis ter beschikking gesteld, maar

lijkt verder niet overtuigd te zijn van het belang van

SpraakSaam. Het landelijk evenement wordt niet gepromoot en

individuele leerlingen die op school laten weten dat ze

op 14 juni naar het landelijk evenement willen, hebben

grote moeite vrij te krijgen van school. Vanuit

Eindhoven vertrekken er op 14 juni geen bussen met

leerlingen naar Amersfoort.

In de regio Zuidoost is het leeftijdsverschil tussen

Meike, die al eerder actief was in SpraakSaam, en de

nieuwe jongeren die naar Eindhoven komen groot. Voor Meike ligt

de middelbare school al ver in het verleden, zij

woont al enige tijd zelfstandig, volgt een middelbare beroepsopleiding

in deeltijd en ze werkt als oproepkracht. De

andere deelnemers volgen voortgezet (speciaal) onderwijs. Het

verschil in ervaring is de eerste bijeenkomst niet erg,

omdat Meike als rolmodel en extra begeleider kan fungeren.

Maar uiteindelijk is het voor haar zelf toch niet bevredigend om

in de groep geen leeftijdgenoten te ontmoeten met wie

ook zij ervaringen kan delen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

64

10 november

Selma: Nadat ik bij SpraakSaam- Amsterdam‐

was geweest, ben ik doorgereden na Eindhoven. Ze hadden poster opgehangen van SpraakSaam; zo wist waar ik heen moest. Toen waren twee nieuwe jongeren druk aan afwassen toen ik binnenkwam. Ik heb daar lekker kop verse groentesoep gekregen. Ik heb mee gedaan

met babbelspel. Ik kende de spel helemaal niet vond maar het echt leuk, zo leer je de nieuwe jongeren ook kennen en Meike vond leuk dat ik er was. Andrea heeft lekker cup cakjes gemaakt

en er waren al meteen afspraken gemaakt tussen

twee jongeren. Ze hebben echt mooie ruimte. Ze mogen kooklokaal, gymzaal en buitentuin gebruiken in de school. Daarna na geklets en met de ouders na

19 januari

Jeanne: Het begint al te wennen voor de meeste deelnemers. Op deze derde SpraakSaam- dag‐ in Eindhoven merk je dat we elkaar al beter kennen. We starten met Energize-‐oefeningen, aangestuurd door Andrea.

Wat kan die malle oefeningen verzinnen zeg. Jammer

dat Fay de griep heeft en Kevin de reis naar Eindhoven niet kon maken. Maar met de andere acht jongeren lekker door de ruimte bewogen. Het is ook goed om tijdens het bewegen communicatieoefeningen te doen dus kijken we goed hoe je een gesprekje met iemand aanknoopt. Dat lijkt zo gemakkelijk maar als je zelf aan de beurt bent is het toch spannend en ingewikkeld. Daarna met de hele groep pizza’s

bakken. Jeanne tovert 2 grote Turkse broden uit


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

65

geklets. Alleen hadden ze te tijd weinig om alles te doen. Het was leuke schoolgebouw (ik keek me ogen uit hoe groot de school is van de buitenkant). Ze deden het super goed, ik had alleen gevoel dat een beetje dat ze heel soms in hun werkmanier zitten maar dat loopt ook los. Gezellige groep. Leuk dat ze met ze alle gingen koken. Er waren drie nieuwe jongeren (2 meiden en 1 jongen) en eentje (Meike)

die al eerder bij SpraakSaam was geweest. Alleen jammer, dat ze zo weinig hadden: er waren 3 afmelden (1 had zich verslapen). Ik hoop dat wat oudere jongeren bij komt voor Meike. Mij dag was geslaagd en vond echt super hoe hun het deden voor de eerste keer met hele nieuwe groep in Amsterdam en Eindhoven.

haar tas samen met allerlei ingrediënten voor op de pizza. Alleen Laurine weet al hoe lekker pizza van Turks brood smaakt.

Voor de anderen is het een verrassing hoe lekker bros zo’n pizza wordt. Na de afwas en lekker chillen bij de lunch is het tijd voor creativiteit. We schilderen onze droomwens die we op 19 januari hebben besproken. Ja, dat is een hele klus. Tot 4 uur wordt er druk getekend en geschilderd en nog zijn niet alle schilderijen klaar. De tafel ligt vol met gekleurde panelen,

tubes verf en penselen. Het ziet er fleurig en gezellig

uit. Een beetje lente in de aula terwijl buiten de sneeuw naar beneden dwarrelt. Iedereen gaat tevreden naar huis en denkt na over een lied voor de landelijke SpraakSaam- dag.‐ Welke melodie kan iedereen meezingen, weet jij het? Geef

Jeanne: We hebben een super SpraakSaam4E- dag‐ gehad in Eindhoven. Vooral het bouwen

van een toren met spaghetti en marshmallows was goed

voor overleg en samenwerking. De groep ziet ook het samen

koken graag weer terug op het programma van 19 januari.

dat door aan Jeanne. Wie weet maken we er de volgende keer samen tekst op. We kijken in Eindhoven al uit naar 25 mei. We kokkerellen dan een high tea hebben we samen bedacht. Wat denk je van wentelteefjes, muffins, cupcakes en sandwiches? Met een pot thee erbij lekker


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

66

Die houden we erin! Je hebt dan even tijd voor gesprekken en telefoonnummers uitwisselen. Het babbelspel is altijd een succes. Kortom we hebben genoten.

buiten genieten, ik kan niet wachten. Tot dan.

23 maart

Jeanne: Wat hebben we weer genoten

van deze 2e SpraakSaam- dag‐ in Eindhoven. Marlou

en Laurine kwamen al binnen met zelfgebakken popcakes‐ en warme appelflappen. Dat was natuurlijk al een super begin. Het was ook leuk om Laurine,

Marlou en Tom weer te zien. Nathan had zich afgemeld, jammer. Ook Meike kon er niet bij zijn omdat

zij net vandaag de inrichting van haar nieuwe huis ging verzorgen. Spannend voor Meike maar super leuk. We willen op 23 maart natuurlijk foto’s zien van haar eigen stekje. De nieuwe deelnemers, Fay,

25 mei

Jeanne: Zaterdag tijdens de 4e bijeenkomst schijnt de zon gelukkig. De wind is nog fris dus we beginnen met een rondje kennismaking met de jas aan. Vandaag zijn namelijk Michelle en Wieke nieuw bij de groep. Michelle uit de omgeving van Breda en Wieke woont in Schijndel. Onder begeleiding van Andrea bedenken we buiten allerlei

vragen voor het spel “over de streep” zodat we een beetje van elkaar weten wie we zijn en wat we doen. Ook maken we in de omgeving nog foto’s met allerlei situaties erop waar je de COM-‐


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

67

Sharon, Jeroen en Kevin werden welkom geheten en ook Ineke die namens de organisatie een dag kwam meekijken in Eindhoven. Na de koffie, thee en snoeperij zijn we aan de slag gegaan met leuke energize en kennismakings-‐activiteiten. Daarna hebben we in groepjes nagedacht over de vraag :”Ik zou wel eens..”. En wat denk je? Iedereen

wil wel een mooie reis maken. Thema als pesten en zelfvertrouwen opbouwen scoren ook hoog. Na het maken van 2 soorten

soep en het uitgebreid lunchen was het eigenlijk al tijd voor de theatergroep van Minnekus de Groot. Het was even wennen maar Minnekus en zijn crew wisten wel wat los te maken. Willy heeft veel aantekeningen gemaakt

over alles wat er besproken

PAS voor in zou kunnen zetten. Dan naar binnen voor de voorbereiding van de landelijke dag op 14 juni. De maat van de SpraakSaam T- shirts‐ worden opgenoemd en Jeanne zal de lijst met maten doormailen. Ook de tekst van het lied wordt besproken en Laurine vertelt iets van het verhaal van Alex en de Ridder. Daarna is het tijd voor creativiteit in de keuken. Voor Tom is het jammer dat Jeroen moet leren voor zijn examen, Nathan een belangrijke honkbalwedstrijd moet spelen en Kevin het ook te druk heeft. Nu is hij de enige man achter het fornuis. Maar wij zijn blij met Tom want hij kan supergoed koken. Dat kunnen we wel gebruiken bij het voorbereiden van de High Tea. Ook missen

we de gezellige lach van Fay want

werd over ESM. We hopen dat met het theaterstuk ook duidelijk

wordt wat ESM is. Je ziet ESM niet en je hoort het ook niet altijd aan iemand.

Maar als je taalproblemen hebt kun je er wel veel last van hebben. Dat is wel duidelijk geworden. Fijn dat we er over hebben

kunnen praten, al

die moet nog bijkomen van haar schoolkamp. Jeanne heeft tassen met allerlei ingrediënten en zelfgebakken havermout scones bij zich en Marlou heeft haar popcake- apparaat‐ meegebracht met alle belangrijke producten die daar bij horen. Dus gaan we de taken verdelen. Marlou

en Sharon beginnen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

68

is het wel eens lastig. Iedereen gaat nadenken over het meewerken aan de theaterdag. Wil je meespelen, meedenken of helpen met decor bouwen? Geef je op bij Andrea of Jeanne. Wij geven je naam door aan Minnekus.

met de popcakes. Tom laat de blaadjes bladerdeeg ontdooien voor de miniworstenbroodjes. Terwijl Meike en Wieke de wrapps met kip klaarmaken, smeren Laurine

en Michelle de sandwiches met tonijn en komkommer en bakken nog wat wentelteefjes met kaneel. Tom smelt ondertussen de chocolade voor de fruitdips. Het water loopt bij iedereen al uit de mond. Tom krijgt zo’n trek dat hij zelfs worstjes

met chocoladedip uitprobeert. Als om 13.15u alles op de tafel staat en Andrea voor drinken heeft gezorgd genieten we allemaal van het lekkers.

Het blijft dan ook een tijdje stil aan tafel zo zit iedereen te smullen. Uiteindelijk is er nog tijd over voor het Babbelspel en deze keer spelen de jongeren het helemaal uit onder begeleiding van Meike.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

69

3. LANDELIJK EVENEMENT

Als afsluiting van het jaar organiseert SpraakSaam4Ever op 14

juni een landelijk evenement. Tijdens het evenement gaat

de theatervoorstelling over TOS ‘Alex en de ridder’ in

première en wordt de

Com- Pas‐ – een pasje en app voor jongeren met TOS – gelanceerd. Het evenement heeft tot doel:

• landelijk bekendheid te geven aan TOS;

• jongeren met TOS bij elkaar te brengen;

• leerlingen uit groep 7 en 8 in SO cluster

2 (en hun leerkrachten en ouders) te laten

kennismaken met SpraakSaam.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

70

AANMELDINGEN

Begin mei ontvangen alle cluster 2 scholen (SO en VSO),

ambulante begeleidingsdiensten, jongeren en volwassenen betrokken

bij SpraakSaam, betrokken organisaties en fondsen en

donateurs per mail een uitnodiging voor het landelijk evenement.

Tot uiterlijk 3 juni kunnen zij zich individueel of

als school aanmelden. Aan scholen is toegezegd dat

het vervoer van school naar evenement en terug zal


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

71

worden geregeld door Kentalis. Op basis van de

ervaringen met de landelijke bijeenkomst die

SpraakSaam in 2011 organiseerde is uitgegaan van ongeveer 200

aanmeldingen. Al in de eerste week wordt duidelijk

dat de belangstelling groot is. Vooral vanuit het SO

stromen de aanmeldingen binnen, later volgen ook VSO-‐scholen uit het hele land. De tweede week blijkt dat de

gereserveerde zaal in Utrecht niet groot genoeg is: op 17

mei hebben zich 293 mensen aangemeld. Samen met

Pieter van Zelst, van Kennnisevenementen Kentalis, wordt gezocht naar

een grotere zaal. Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht en

Theater De Flint in Amersfoort brengen een offerte uit

en beide zalen worden bezocht. Het wordt De Flint: een

mooie zaal met plaats voor maximaal 800 mensen en

medewerkers die met ons mee willen denken over logistiek,

geluid en belichting.

Op 3 juni is het aantal aanmeldingen opgelopen tot 750.

De school die zich op 4 juni nog aanmeldt met 60

leerlingen, moet helaas worden teleurgesteld.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

72

PROGRAMMA

Vanwege het grote aantal aanmeldingen moet het programma

worden aangepast: voor gespreksgroepjes is minder gelegenheid

en er moet rekening mee worden gehouden dat sommige

scholen later dan 10 uur zullen arriveren en voor

15.00 uur moeten vertrekken. De theatervoorstelling zal minder

tijd in beslag nemen dan was gepland, omdat het

in een zaal met 750 mensen niet mogelijk is jongeren

uit het publiek te laten meespelen in de voorstelling.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

73

Uiteindelijk lukt het een programma te maken waarin –

na het vertrek van een aantal scholen – zelfs nog

ruimte is voor gespreksgroepen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

74


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

75

VERSLAG VAN DE DAG

Het is 14 juni. Half 10. Bij theater De Flint in

Amersfoort rijden bussen af en aan. Ze komen uit het

hele land en brengen leerlingen met een taalstoornis naar het

evenement van SpraakSaam.

Bij de ingang van De Flint maakt straatorkest Tegenwind muziek; overal vrolijke gezichten.

In de foyer worden de kaartjes aan de schoolklassen en aan de individuele deelnemers gegeven.

Iedereen krijgt een flesje drinken mee. Wat een drukte!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

76

Om kwart voor 11 zit de theaterzaal bomvol: er zijn

bijna 700 kinderen gekomen en zo’n 100 volwassenen. Het

wordt snel stil in de zaal als eerst Minnekus de Groot en

dan Maaike Schumacher, die ook een taalstoornis heeft, op het

podium vertellen over de dag. “We hebben dit stuk

begonnen voor tweehonderdvijftig mensen. Toen heeft het aangepast

voor zevenhonderd mensen. Daar zijn we heel blij mee. Het

is ook best eng. Ik ga altijd veel praten als ik stress

heb. Ik ga dingen herhalen, net als nu”, zegt ze

lachend. Het publiek klapt hard.

Maaike Schumacher Selma Posthumus en Meike van Genugten


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

77

Dan vertellen Selma Posthumus en Meike van Genugten iets over

SpraakSaam en over hoe het fijn en belangrijk het is om

daar bondgenoten en vrienden te vinden. “Door de

bijeenkomsten krijg je vriendschappen bij SpraakSaam en leer je

met jezelf en andere mensen omgaan en het is niet

altijd even makkelijk als het lijkt. Zo krijg je ook adviezen

van andere hoe je dingen beter kan aanpakken en wat

je beter niet kan doen en dat kan je ook goed helpen

in de toekomst zoals bijvoorbeeld bij nieuwe school of

als je na de mbo gaan.”

Om kwart over 11 vraagt Minnekus aan Cindy Dijkers

en Kevin Schneider om op het podium te komen. Zij

willen iets vertellen over Spraaktaal, de gids voor jongeren

met een taalstoornis, met handige werkbladen die je zelf kunt

invullen. Ze zijn heel blij met het boek. Op de vraag aan

het publiek wie het nieuwe boek Spraaktaal al kent, gaan

heel wat handen de lucht in. Minnekus leest een vraag voor

van één van de werkbladen: “Ik heb een taalstoornis en dat

vind ik… “ Een jongen steekt zijn hand op: “Ik vind het

wel leuk en niet leuk. Soms wordt gezegd: jij zit op een

spraaktaal school. En soms krijg je veel aandacht.” Een

andere leerling zegt. “Het is wel leuk als ze het niet zien.

En niet leuk als ze je gaan pesten.” Weer een ander zegt

dat hij zich vaak anders voelt dan andere mensen. Hij

vindt het ook niet fijn als mensen hem steeds verbeteren.Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

78

Cindy en Kevin trekken lootjes en vijf scholen winnen

een exemplaar van Spraaktaal. Vijf keer gaat er gejuich op

in de zaal.

Dan wordt het donker. De theatervoorstelling begint: Alex en

de ridder. Het gaat over leerling Alex die een taalstoornis

heeft. Hij kan niet goed meekomen op school; hij begrijpt

niet alles en hij kan vaak niet goed uit zijn woorden

komen. Dan ontmoet hij de ridder uit zijn computerspel en gaan

ze samen op zoek naar de koningin in de Blauwe

Bergen. Bij haar kan Alex een sleutel kan krijgen die

al zijn problemen oplost…


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

79

Onderweg verslaat Alex een heks die veel te snel praat, helpt

hij een reus door hem een veel te moeilijke brief voor

te lezen en verslaat hij een draak met drie koppen

die door elkaar praten. Als 21 SpraakSaam- jongeren‐ in

een blauw T- shirt‐ met daarop een sleutel het

podium opstormen, krijgt Alex zijn sleutel van de koningin. De

zaal juicht en iemand roept: “ik wil ook zo’n sleutel!!”

Als Alex en de Ridder een lied zingen, zingt de

hele zaal mee: praten, praten, woorden, woorden,

woorden, vragen, vragen, vragen….


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

80

Na een korte lunchpauze wordt het SpraakSaam- lied‐ gezongen. Het

wordt op de gitaar begeleid door Peter Weeting (de

ridder) en Bart Braat, een oud- leerling‐ van het Auris College

Utrecht. Benjamin

Murck (Alex) zingt en krijgt het voor elkaar het publiek mee te laten zingen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

81

IK BEN VANDAAG ZO SPRAAKSAAM (Herman van Veen. Ik ben vandaag zo vrolijk)

Ik ben vandaag zo SpraakSaam zo SpraakSaam, zo SpraakSaam Ik ben behoorlijk SpraakSaam Zo SpraakSaam was ik nooit!

Ik was wel vaker SpraakSaam Heel SpraakSaam, heel SpraakSaam Maar zo behoorlijk SpraakSaam Was ik tot nu toe nooit

Vandaag ben ik zo SpraakSaam zo SpraakSaam, zo SpraakSaam Ik ben behoorlijk SpraakSaam zo SpraakSaam was ik nooit!

Soms ben ik boos of driftig Ontzettend boos of driftig Soms ben ik boos


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

82

of driftig Maar vandaag dus niet

Soms ben ik wat verlegen Ontzettend erg verlegen Soms ben ik wat verlegen Dan hoor je mij dus niet

Soms zocht ik erg naar woorden

Zodat ze me niet hoorden Soms raak ik dan de weg kwijt Maar vandaag dus niet

Soms snap ik er echt niks van Dan kraakt mijn hele hersenpan Soms word ik dan verdrietig Maar vandaag dus niet

Ik ben vandaag dus SpraakSaam zo SpraakSaam, zo SpraakSaam Ik ben behoorlijk SpraakSaam zo SpraakSaam was ik nooit!

Na het SpraakSaam- lied‐ wordt een filmpje getoond over de Com- Pas‐

(http://www.spraaksaam.com/com- pas‐ ). Een handig hulpmiddel dat

bestaat uit een pasje en een app. Met dit hulpmiddel op zak

kunnen jongeren met een taalstoornis zich beter redden in

moeilijke situaties. Cindy Dijkers vertelt: “Laatst was ik

in het gemeentehuis, ik moest iets aanvragen. Het was

echt druk en die vrouw achter de balie praatte zo

snel. Ik kon het niet verstaan, ik zei ‘ik versta u niet’.

Toen ging ze alleen harder praten. Ik liet mijn pasje zien

en daar staat op of ze rustiger wil praten. Toen ging

ze rustiger praten en is het gelukt.” De Com- Pas‐ kan worden besteld op www.com- ‐ Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

83

pas.nl.

En dan rent de jonge ‘ESM- rapper’‐ Najid Rahmouni het podium

op. Zonnebril, petje en microfoon. Het publiek is enthousiast!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

84

Als de zaal weer stil is lezen Lisanne Hopman en Lyan

Rijzinga een zelf geschreven gedicht voor. De zaal luistert

ademloos.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

85

Gedicht van Lisanne ESM is Ernstige Spraaktaal Problemen Wij moeten dat maar aannemen Het is ergens gebeurd ..

in een ver verleden Nu is het er nog steeds…

tot op heden

Wij kunnen er niks aan doen Zelfs al hadden wij een

miljoen Wij zitten op een speciale school Dat maakt ons echt geen

Gedicht van Lyan Gevoel Een gevoel die ik niet wil kennen Een gevoel die men niet willen weten Een gevoel die ik niet begrijp Een gevoel die me in de war brengt Een gevoel die aan die gedacht brengt Een gevoel die me zo maakt Een gevoel die me zo negatieve maakt Een gevoel dat men niet wilt snappen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

86

‘halve zool’

Anderen vinden ons schrijven en praten raar

Maar wij zijn echt heel goed aanspreekbaar ESM maakt ons helemaal niet uit Want met elkaar maken

wij een megagroot geluid

Onze club heet “SpraakSaam4EVER” Die mag nooit meer weg…. NEVER! Wij weten nu dat wij niet alleen zijn Daarom doet ESM soms minder

pijn

Ik wil hier alleen maar mee zeggen Dat we ons niet bij ESM neerleggen Want samen zijn wij groot en sterk Met SpraakSaam als ons merk

Dit is mijn gedicht Zo krijgt ESM een eigen gezicht

Een gevoel waar ik mee ben geboren Een gevoel die het alleen maar erger maakt Een gevoel die me alleen maakt Een gevoel is het

Gedachte Een gedachte met een gedachte Een gedachte die verdwaalt Een gedachte die mislukt Een gedachte van negatieve gedachten Een gedachte die me in de war brengt Een gedachte die niemand begrijpt Een gedachte die me gek maakt als ik eraan denk Een gedachte negatieve houding

Een gedachte die me bang maakt Een gedachte die me pijn doet Het is maar een gedachte

Najid mag nog een rap nummer doen, maar waar is Najid?

De zaal roept en na een paar minuten komt Najid het

podium weer op. “Nog een keer, nog een keer”, roept het publiek

als zijn nummer is afgelopen. Najid komt terug en veel

kinderen rappen en dansen mee. Zelfs op het tweede

balkon wordt gedanst!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

87

Tot slot vertelt Dick de Boer, voorzitter van Siméa en

directeur van Auris, iets over de toekomst van SpraakSaam. Hoe

het precies gaat worden weten we nog niet, maar

iedereen is het over eens dat SpraakSaam door moet gaan! Jet

Isarin bedankt iedereen die het SpraakSaam- evenement‐ mogelijk

heeft gemaakt en wordt bedankt door de regiomedewerkers.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

88

Om half 2 gaan de eerste bussen terug naar school.

De jongeren die nog kunnen blijven, nemen deel aan

één van de 15 gespreksgroepen.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

89


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

90

4. CONCLUSIES EN PLANNEN

SpraakSaam4Ever is er in een jaar tijd in geslaagd een

groot aantal jongeren te mobiliseren voor de regionale

bijeenkomsten en het landelijk evenement. Veertig jongeren

gingen naar een regionale bijeenkomst in Amsterdam, Eindhoven of

Zwolle, verschillende van hen namen deel aan twee of meer

bijeenkomsten. Ongeveer 700 jongeren uit het hele land

waren aanwezig bij het landelijk evenement op 14 juni: er

kwamen elf SO- scholen‐ en zeven VSO- scholen.‐

Deelname aan de SpraakSaam- bijeenkomsten‐ die in de periode

2010 – 2012 werden georganiseerd bleek sociaal isolement

te voorkomen en contact, persoonlijke groei, communicatieve

redzaamheid en empowerment te bevorderen, en daarmee de

mogelijkheden te vergroten tot maatschappelijke participatie. Het

hoofddoel van SpraakSaam4Ever was om meer jongeren met TOS

dan tijdens het project SpraakSaam mogelijk was in een

regionale structuur te laten profiteren van lot-‐ en

bondgenotencontact. Subdoelen waren:

-‐ het opbouwen van een netwerk rond de (inhoudelijke en

organisatorische) vormgeving van de bijeenkomsten in

drie regio’s;

-‐ onderzoeken of de regionale bijeenkomsten voldoen aan

de behoeften en verwachtingen van leerlingen,

ouders en professionals;


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

91

-‐ vaststellen aan welke inhoudelijke en organisatorische voorwaarden

moet zijn voldaan om de bijeenkomsten mogelijk

en succesvol te maken;

• het belang van lot-‐ en bondgenotencontact onder de

aandacht brengen van leerlingen in de groepen 7

en 8 van het SO, het VSO en in ambulante

begeleiding door middel van een landelijk evenement

en een theatervoorstelling over TOS;

• bekendheid geven aan en begrip kweken voor de

onzichtbare handicap die TOS is bij docenten in

het reguliere onderwijs die te maken krijgen

met jongeren met een taalstoornis door middel van

een landelijke evenement en een interactieve

theatervoorstelling;

• verkenning van de mogelijkheden tot implementatie van

SpraakSaam- bijeenkomsten‐ in de onderwijsarrangementen van

Passend Onderwijs cluster 2;

• het schrijven van een beargumenteerd voorstel voor de

structurele voortzetting van SpraakSaam.

In mei 2013 heeft de werkgroep SpraakSaam4Ever de regionale

bijeenkomsten geëvalueerd en besproken aan welke voorwaarden

voldaan zou moeten worden om regionale bijeenkomsten ook

in de toekomst mogelijk te maken.

CONCLUSIES


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

92

In het onderwijs gaat het om leerprestaties. In het

cluster 2 onderwijs gaat het daarnaast om het bevorderen van

de communicatieve redzaamheid en het vergroten van

mogelijkheden tot maatschappelijke participatie van leerlingen met TOS.

De sociale risico’s van TOS zijn bekend: sociaal

isolement, gepest worden, internaliserende en/of externaliserende

(gedrags)problemen komen veel voor. Een diploma is dus niet

genoeg. Psycho- educatie,‐ empowerment, lot-‐ en bondgenotencontact

bevorderen het welbevinden en de leerprestaties van leerlingen en

zijn voorwaarden voor sociale participatie (in vervolgonderwijs,

stages, werk, sociale relaties) van leerlingen met TOS.

Op basis van de ervaringen met de vier regiobijeenkomsten van

SpraakSaam4Ever kan worden geconcludeerd dat het mogelijk

en wenselijk is om bijeenkomsten voor lot-‐ en

bondgenotencontact voor jongeren met TOS regionaal te organiseren.

De jongeren waren enthousiast over de bijeenkomsten en

het aantal deelnemers nam in de loop van het jaar toe.

Zo ie zo moet SpraakSaam door gaan! En ik blijf er natuurlijk lid van!

Ik ga weer naar SpraakSaam in Amsterdam komen, dat lijkt me leuk om te groeien met lotgenoten!!!!

Ik hoop dat SpraakSaam steeds meer gaat uitbreiden met

lotgenotengroepen. Jongeren kunnen hier veel baat aan hebben

door ervaringen uit te delen, contacten leggen met lotgenoten

waardoor ze meer hunzelf kunnen zijn en

zelfverzekerder voelen. En een hoop plezierigheid.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

93

SpraakSaam was echt belangrijk voor me. Omdat ik zoveel mensen

zag met ESM. Het was gewoon heel erg gezellig was

en leuk en dat we meer vrienden kunnen krijgen

hierdoor. Dat je met elkaar praat over de problemen die je

tegen komt. Samen oplossingen met elkaar kunt bedenken.

Onze club heet “Spraaksaam4EVER” Die mag nooit meer weg…. NEVER!

Wij weten nu dat wij niet alleen zijn. Daarom doet ESM

soms minder pijn. Ik wil hier alleen maar mee zeggen

Dat we ons niet bij ESM neerleggen. Want samen zijn wij

groot en sterk. Met SpraakSaam als ons merk.

Ik wil heel graag dat SpraakSaam doorgaat. Het lijkt mij

heel gezellig, als er meer mannen als begeleider van

SpraakSaam- bijeenkomsten‐ komen. Ik vind aan SpraakSaam het

leukst, dat ik in mijn vrije tijd anderen jongeren

met ESM ontmoet. We kunnen van elkaar leren en veel

plezier met elkaar hebben.

Ik leerde meer andere jongeren kennen met ESM. Ook

hoorde ik verhalen over andere. Maar voornamelijk was het

gezellig. En deze combinatie maakte het geweldig! Ik

vind het echt weer een aanrader voor komend jaar! Laat

alles ESM'ers maar komen :) zodat we nog meer kennis en

plezier kunnen uitwisselen.

Ik vond het erg leuk om van andere kinderen ook wat

te horen van hoe zij ESM beleven, dat was ook

interessant.

Zou super zijn dat SpraakSaam kan blijven!


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

94

Uit het project blijkt wel dat veel jongeren (en hun

ouders) een steun in de rug nodig hebben om deel te

nemen aan de regiobijeenkomsten en dat een actieve rol van

scholen en diensten ambulante begeleiding van belang is.

De bijeenkomsten in regio’s waar door scholen en

ambulant begeleiders aandacht werd besteed aan psycho- educatie‐ en waar actief werd geworven, werden drukker bezocht dan

die in regio’s waar dat niet of minder gebeurde.

In alle regio’s is de ervaring dat er een programma

moet worden geboden om de deelnemende jongeren

houvast te bieden, maar dat het programma veel ruimte moet

laten voor eigen inbreng. Met name in de regio’s Amsterdam

en Zwolle wisselden de jongeren veel ervaringen uit, op

eigen initiatief en op instigatie van de regiomedewerkers. In

de regio Eindhoven werden activiteiten als samen koken en

het babbelspel ingezet om met elkaar in gesprek te

raken.

De deelnemende jongeren vonden het prettig als in de

groep zowel jongens als meisjes zaten, als er variatie was

in leeftijd maar er ook een leeftijdgenoot deelnam en

als er zowel bekende als onbekende jongeren deelnamen.

Nieuwe deelnemers werden steeds makkelijk opgenomen in

de groep. Als de mogelijkheid bestond om gezamenlijk of

in kleine groepjes (en zonder begeleiding) naar buiten te

gaan, dan werd dat door de jongeren zeer gewaardeerd.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

95

Het project heeft energie gemobiliseerd en heeft laten zien

dat het organiseren van bijeenkomsten voor jongeren met een

taalstoornis belangrijk is en bijdraagt aan de persoonlijke groei,

ontwikkeling en empowerment van deze groep jongeren. Alle

betrokkenen in het project, de jongeren, hun ouders en

de professionals zijn het er over eens dat de bijeenkomsten

een veel opleveren en onderstrepen de toegevoegde waarde van

deze bijeenkomsten aan dat wat het onderwijs biedt.

SpraakSaam is een begrip geworden onder jongeren, hun

ouders en binnen het cluster 2 onderwijs en de

begeleiding van jongeren met TOS.

De projecten SpraakSaam en SpraakSaam4Ever hebben jongeren

“boven zich zelf uitgetild”. Jongeren die nauw betrokken zijn

geweest bij de (regio)bijeenkomsten zijn gemotiveerd om dat wat

SpraakSaam teweeg heeft gebracht, de bewustwording van de

eigen kracht ondanks de taalstoornis, verder uit te

dragen. Een aantal jongeren heeft zich uitgesproken om een landelijke

vereniging op te willen zetten om o.a. regionale

bijeenkomsten voor de jongeren met ESM te kunnen blijven

organiseren, de website te beheren en om voorlichtingen

en gastlessen te blijven verzorgen. Zij zien echter dat

hun taalstoornis een belemmerende factor is om op dit

moment al de volledige verantwoordelijkheid te dragen voor

het opzetten van een vereniging, het invullen van de

bestuurstaken en het coördineren en mede organiseren van de

regiobijeenkomsten.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

96

VERKENNING VOORTZETTING SPRAAKSAAM

In een overleg tussen de werkgroep Spr4E, de FOSS

en Siméa (beleidsmedewerker en deelprojectleiders

onderwijsarrangementen) zijn de mogelijkheden om de wens van

de jongeren, om SpraakSaam voort te zetten, verder

verkend.

Hoewel de Werkgroep Spr4E aanvankelijk een sterke voorkeur had voor

opname van SpraakSaam in de onderwijsarrangementen, bleek al

snel dat het uitgangspunt van SpraakSaam “van en door jongeren”

opname in de onderwijsarrangementen niet rechtvaardigt. Binnen

het onderwijs zouden de bijeenkomsten geëxpliciteerd

moeten worden in termen van leerdoelen en zouden de

opbrengsten verantwoord moeten worden in (te meten)

opbrengsten. Door het opnemen van deze “werkvorm” binnen het

onderwijs wordt de keuze om voor deze bijeenkomsten te

kiezen (ook een onderdeel van empowerment) door ouders en

leerlingen als meer verplichtend ervaren. Terwijl de keuze van

jongeren om deel te nemen aan de bijeenkomsten een

belangrijke stap is binnen het proces van empowerment.

Erkend wordt dat er vanuit het onderwijs en door de

ambulante begeleiding in cluster 2 deelname aan de

regiobijeenkomsten gestimuleerd kan worden. De regiobijeenkomsten zijn

een belangrijke aanvulling op het onderwijs en de begeleiding


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

97

als het gaat over psycho- educatie‐ en empowerment. Zie ook

hierna bij de aanbevelingen aan het onderwijs.

Bij monde van voorzitter Dick de Boer heeft Siméa

tijdens het landelijk evenement toegezegd SpraakSaam- initiatieven‐ van

jongeren met TOS financieel te willen ondersteunen.

De mogelijkheden van de FOSS als belangenorganisatie zijn ook

in het gesprek verkend. De FOSS kan de jongeren een

plaats bieden binnen de organisatie. De jongeren kunnen

gebruik maken van de faciliteiten binnen de organisatie

zoals vergaderruimte, opnemen in periodiek etc. De FOSS

heeft aangegeven geen budget te kunnen vrij maken voor

het inzetten van een professional. Ook de verantwoordelijkheid als

werkgever kan de FOSS niet dragen gezien de eigen

financiële situatie.

Samenvattend wordt geconcludeerd dat:

-‐ Regionale bijeenkomsten voor en door jongeren met TOS

bijdragen aan de bewustwording van de eigen

mogelijkheden ondanks de ervaren impact van de

taalstoornis.

-‐ De regionale bijeenkomsten het mogelijk maken dat

jongeren lotgenoten ontmoeten, zich begrepen voelen

en minder eenzaamheid ervaren doordat zij

vriendschap en sociale contacten kunnen aangaan.

-‐ De regiobijeenkomsten een belangrijke bijdrage leveren aan

de empowerment van jongeren met een taalstoornis.

Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

98

-‐ Jongeren, hun ouders en professionals het er over eens

zijn dat het van belang is dat de regionale

bijeenkomsten ook in de toekomst georganiseerd

worden en de website van SpraakSaam blijft

bestaan.

-‐ Er een kerngroep van jongeren is die zich wil gaan

inzetten voor het opzetten van een landelijke

vereniging SpraakSaam om de regionale bijeenkomsten te

coördineren en de website te beheren.

-‐ De jongeren ervaren dat zij nog onvoldoende kennis

en vaardigheden hebben om deze taak zelfstandig op

zich te nemen en vragen hierbij

ondersteuning.

-‐ De FOSS bereid is de jongeren op te nemen

binnen de eigen verenigingsstructuur maar niet beschikt

over menskracht en middelen om hen te kunnen

ondersteunen

-‐ De besturen van het cluster 2 onderwijs hebben

aangegeven de jongeren financieel te willen

ondersteunen.

VERENIGING SPRAAKSAAM I.O.

Het bericht op Facebook dat SpraakSaam mogelijk als

vereniging zal verdergaan, wordt door jongeren met

enthousiasme begroet. Eindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

99

Wat gaaf dat het een vereniging gaat worden!!! ESM- ers‐ krijgen dan eindelijk ook dit soort dingen!!

Lekker dat het nu vereniging en organisatie is en bekender

wordt in Nederland!

Ik wil wel graag meedoen met de organisatie. Lid zijn van het bestuur. Lijkt me een mooie ervaring en ook erg gezellig.

Vereniging SpraakSaam i.o. met tijdelijke professionele ondersteuning

Op Facebook melden zich als snel vier potentiële

bestuursleden aan uit de regio’s Zwolle, Amsterdam, Eindhoven

en Arnhem. Zij geven aan deze klus op zich te

willen nemen, maar behoefte te hebben aan een professional

om hen bij het opzetten van de vereniging en de

organisatiestructuur van de regiobijeenkomsten te ondersteunen en

te coachen. Voor het organiseren van de regiobijeenkomsten

vragen zij (voorlopig nog) concrete ondersteuning van

zogenoemde

“SpraakSaam- ambassadeurs”‐ vanuit cluster 2 (zie onder vereniging i.o. en de regio’s).

Om jongeren met TOS in staat te stellen tot deelname

aan de regionale bijeenkomsten van SpraakSaam moet het

aantal regio’s worden uitgebreid van drie naar vijf. De


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

100

voorgestelde SpraakSaam- regio’s‐ zijn: Amsterdam (Openbare instelling

cluster 2 i.o); Rotterdam (Instelling i.o.

Auris); Eindhoven (Instelling i.o cluster 2 Zuid); Arnhem (Instelling i.o. Kentalis); Zwolle (Instelling i.o

Attendiz).

In elk van de vijf regio’s wordt een professional belast met

de organisatie van de regiobijeenkomsten. De professionals kunnen

desgewenst de hulp inroepen van een vrijwilliger, stagiaire of

student. De professional is bij voorkeur een AB- er‐ en

regelt binnen de eigen organisatie dat de er 50 uur per

jaar voor SpraakSaam in de eigen taakstelling worden opgenomen.

Elke regiomedewerker wordt ondersteund door een bestuurslid van

de Vereniging SpraakSaam. De FOSS voegt aan elke regiomedewerker

een ouder uit de regio toe die kan ondersteunen bij het

organiseren en uitvoeren van de bijeenkomsten.

De Vereniging SpraakSaam i.o. wil de eerste drie jaar

ondersteund worden door een professional. De Vereniging SpraakSaam

heeft het eerste jaar (44 weken) behoefte aan vier uur

professionele ondersteuning per week, het tweede jaar aan drie

uur per week en het derde jaar aan twee uur per week. Als

er voldoende leden zijn kan na twee jaar voor financiële

ondersteuning een beroep worden gedaan op het fonds PGO.

Bij een uurtarief van €55, -‐ zouden de kosten

voor de professional het eerste jaar €9.680


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

101

bedragen. Het tweede jaar €7.260 en het derde

jaar €4.840. Verdere kosten van de vereniging

zullen zijn: notariële oprichtingsakte vereniging,

websitehosting en reiskosten. Baten zullen bestaan uit

lidmaatschapsgelden van de leden (€25,-‐ per jaar).

De professional die de Vereniging SpraakSaam i.o. ondersteunt, is

een link naar SpraakSaam-ambassadeurs, collega- professionals‐

(leerkrachten, AB- ers,‐ ambulante zorg) in het land en heeft

verder tot taak:

• de jongeren die bestuurslid zijn te coachen;

• de jongeren te ondersteunen bij de oprichting van

de vereniging en het aanvragen van subsidie;

• de jongeren te leren hoe een ledenadministratie en financiële administratie te voeren;

• de jongeren leren het beheer van de website SpraakSaam op zich te nemen;

• de jongeren te ondersteunen bij het opzetten van

de structuur waarin regionale bijeenkomsten

worden georganiseerd;

• de jongeren te begeleiden bij stappen richting samenwerking met de FOSS, SH Jong en de

Jongerencommissie.

Vereniging i.o., de regio’s en de ambassadeurs van SpraakSaam

Om jongeren met TOS in staat te stellen tot deelname

aan de regionale bijeenkomsten van SpraakSaam is het aanEindverslag SpraakSaam4Ever

| FOSS

– Jet

Isarin |

juli 2013

| versie

3

102

te bevelen het aantal regio’s uit te breiden van drie

naar vijf. De reistijd en de kosten voor de deelnemers

verminderen daardoor. Daarmee wordt de drempel tot

deelname verlaagd. De regio’s hangen samen met de

voorgenomen inrichting van de instellingen i.o. cluster 2. De

voorgestelde SpraakSaam- regio’s‐ zijn: Amsterdam (Openbare instelling

cluster 2 i.o); Rotterdam (Instelling i.o. Auris); Eindhoven

(Instelling i.o cluster 2 Zuid); Arnhem (Instelling i.o.

Kentalis); Zwolle (Instelling i.o Kentalis/Attendiz).

Een bestuurslid van de Vereniging i.o. wordt belast met de taak

om samen met een professional uit de cluster 2

instelling i.o., een zogenoemde “SpraakSaam ambassadeur”, de

bijeenkomsten in de desbetreffende regio te organiseren. De

professionals kunnen desgewenst de hulp inroepen van een

vrijwilliger, stagiaire of student. De professional is bij

voorkeur een AB- er‐ en heeft 50 uur per jaar in de

eigen taakstelling beschikbaar voor SpraakSaam. De FOSS voegt aan elke

regiomedewerker een ouder uit de regio toe die kan

ondersteunen bij het organiseren en uitvoeren van de

bijeenkomsten. Maak bij het organiseren en inrichten van de

bijeenkomsten gebruik van de aanbevelingen voor toekomstige

regiobijeenkomsten.

De FOSS heeft aangegeven geen budget te kunnen vrij

maken voor het inzetten van een professional. Ook de

verantwoordelijkheid als werkgever kan de FOSS niet dragen


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

103

gezien de eigen financiële situatie. De FOSS is wel bereid

om SpraakSaam te faciliteren binnen de eigen organisatie

(vergaderruimte, opnemen in periodiek etc.).

Bij monde van voorzitter Dick de Boer heeft Siméa tijdens het landelijk evenement toegezegd

SpraakSaam- initiatieven‐ van jongeren met TOS financieel te willen ondersteunen.

De volgende acties worden door het bestuur van de Vereniging SpraakSaam i.o. gestart:

• Schriftelijk verzoek aan de FOSS de Vereniging SpraakSaam

i.o. op te nemen binnen de FOSS en aan

te geven op welke wijze de FOSS het bestuur van

de Vereniging i.o. kan faciliteren en

ondersteunen. Ook vraagt het bestuur van de

Vereniging SpraakSaam i.o. de FOSS haar verzoek aan

Siméa te ondersteunen.

• Verzoek aan SH- jong‐ tot inzage in statuten en

werkplannen en vraag om tips en mogelijke

samenwerking.

• Schriftelijk verzoek aan Siméa tot detachering van een

medewerker uit cluster 2 ter ondersteuning van

de bestuursleden van de vereniging i.o. en tot

financiële ondersteuning en het verzoek aan de

cluster 2 instellingen i.o. een professional de taak

van “SpraakSaam-ambassadeur” te geven en aan deze

persoon binnen de eigen taakstelling 50 uur beschikbaar


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

104

te stellen voor het mede organiseren van SpraakSaam--

bijeenkomsten‐ in de eigen regio.

AANBEVELINGEN

Aanbevelingen voor toekomstige regiobijeenkomsten

• Zorg dat de regiobijeenkomsten school overstijgend en

onderwijsarrangement overstijgend zijn: jongeren met TOS hebben

behoefte aan contact met leeftijdgenoten, lotgenoten,

bondgenoten en rolmodellen. In de eigen buurt en

(reguliere of speciale) school vinden ze deze

onvoldoende.

• Schakel oud- leerlingen‐ (18+) en/of jongeren van SpraakSaam in

als medeorganisatoren van de bijeenkomsten.

• Besef dat deelname aan bijeenkomsten in het verlengde

ligt van psycho- educatie,‐ onderdeel is van de weg

naar zelfstandigheid en maatschappelijke participatie en

gericht is op empowerment. Creëer

mogelijkheden voor het uitwisselen van ervaringen over onderwerpen

die door jongeren worden ingebracht.

• Schakel voorlopig betrokken professionals met kennis van TOS

in om de vereniging te helpen bij het

waarborgen van de continuïteit, aansturing en begeleiding van

SpraakSaam-bijeenkomsten.

• Ruimte o De bijeenkomsten vinden bij voorkeur niet

plaats op school, maar in een buurtcentrum.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

105

o De ruimte ligt in een buurt waar jongeren

makkelijk naar buiten kunnen en samen een

winkeltje in kunnen stappen of iets te

eten kunnen kopen.

o De ruimte ligt op loopafstand van een station

of is makkelijk bereikbaar per bus, zodat

jongeren (samen) zelfstandig kunnen (leren)

reizen. Veel leerlingen in (V)SO reizen dagelijks per

taxi(busje) naar school: zijzelf – en hun ouders

– zijn er niet aan gewend dat de taxi

niet alles kan opvangen.

• Groepssamenstelling o Gevarieerd qua leeftijd: oudere jongeren als

rolmodellen en buddy’s. De oudere jongeren

willen graag een begeleidende ‘maatjes’ rol vervullen, maar

hebben ook behoefte aan leeftijdgenoten. De

jonge jongeren hebben behoefte aan zowel

leeftijdgenoten als (oudere) rolmodellen.

o Gevarieerd voor wat betreft de impact van de

stoornis op het functioneren: zowel leerlingen die

op een school voor speciaal onderwijs zitten

als voor leerlingen die binnen een reguliere

setting onderwijs volgen.

o Gevarieerd naar sekse: er nemen zowel

jongens als meisjes deel en er zijn zowel

mannelijke als vrouwelijke begeleiders.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

106

• Programma o Het programma mag richting geven en uitdagen,

maar moet vooral veel ruimte laten voor eigen

ideeën en inbreng: niet schools! Motto: veel kan, bijna

alles mag en niets moet!

o Stimuleer het inbrengen van eigen ideeën over

volgende bijeenkomsten, andere activiteiten (kamp,

dagtripjes), spelletjes waarmee mensen zich

kunnen verplaatsen in het hebben van TOS, publiciteit,

voorlichtingen op scholen, studiedagen e.d.

• Wijze van begeleiden o Bied veiligheid en vertrouwen.

Jongeren die voor het eerst deelnemen zijn vaak onzeker

en kwetsbaar. Zowel de jongeren als hun ouders

moeten vanaf de eerste keer voelen: loslaten

is oké!

o Streef naar empowerment, dus niet betuttelen, pamperen

en overnemen, maar de jongeren aanspreken op

hun eigen kracht.

o Stimuleer jongeren ondersteuning die zij nodig

hebben of willen gebruiken te mobiliseren vanuit

hun eigen netwerk.

Aanbevelingen aan onderwijs, ambulante begeleiding en (ambulante) zorg

• Start vroeg met de psycho- educatie‐ van kinderen en

ouders. Als blijkt dat een taalachterstand een TOS is, dan

gaat het niet over en moet met kinderen en

ouders worden gesproken over wat dat betekent: nu en


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

107

in de toekomst. Zelfs leerlingen in het VSO- 2‐ (en hun ouders) blijken vaak niet te weten

dat er sprake is van TOS: ze denken dat

‘het’ over gaat, dat ze dyslexie hebben, ‘traag’

zijn of leerproblemen hebben.

• Neem de begrippen psycho- educatie‐ en

empowerment expliciet op in

de kwaliteitsindicatoren onder de noemer ‘bevorderen

sociale relaties en welbevinden’. Werk de begrippen uit in

concreet pedagogisch en didactisch handelen.

• Laat een aantal leerkrachten en ambulant begeleiders in de

periode september – december 2013 werken met

‘Spraaktaal, gids voor jongeren met een taalstoornis’ en

evalueer in december 2013 hun bevindingen. Is er

sprake van een good practice?

• Indien het werken met Spraaktaal positief wordt

geëvalueerd, neem het boek dan als methodiek voor

psycho- educatie‐ en empowerment op in de

kwaliteitsindicatoren. Het boek kan worden gebruikt vanaf

groep 7.

• Zoek op scholen en bij ambulante begeleidingsdiensten naar

ambassadeurs voor SpraakSaam die jongeren in

cluster 2 te stimuleren tot het vergroten van hun

wereld en deelname aan bijeenkomsten voor lot-‐ en

bondgenotencontact en die voor de jongeren van SpraakSaam

fungeren als contactpersonen vanuit het cluster

2 onderwijs bij het organiseren van de


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

108

bijeenkomsten. Idealiter krijgen deze professionals hiervoor uren

beschikbaar binnen de eigen taakstelling.


FOSS –

Jet Isarin

| juli

2013 |

versie 3

109

Microsoft Word - SPR4E-eindverslag-v3.docx Web viewIn januari 2012 waren er 30...

Documents

Transcript of Microsoft Word - SPR4E-eindverslag-v3.docx Web viewIn januari 2012 waren er 30...