Met de collectieve selfie 2 laat BKNL zien wat beschikbaar ...€¦ · presentatie-instellingen,...

BKNL – Een collectieve selfie 2 – Berenschot2

Nog beter zicht op beeldende kunst

Met de collectieve selfie 2 laat BKNL zien wat beschikbaar is aan gegevens over

beeldende kunst in Nederland en waar nog de gaten zijn. Eén hiaat is inmiddels ingevuld

ten opzichte van de eerste editie in 2016: de festivals beeldende kunst zijn in kaart gebracht

door Harry van Vliet van de Hogeschool van Amsterdam. In het jaar 2016 vonden maar

liefst honderd festivals plaats met een substantieel beeldende kunstprogramma.

Trends in de beeldende kunst zijn verder dat het aantal kunstenaars blijft dalen.

En dat het aantal afgestudeerden beeldende kunst dat alleen binnen het vakgebied zijn

inkomen verdient juist toeneemt. Verder steeg het bereik van kunstmusea in Nederland

tussen 2012 en 2014 tot bijna 30 procent van de bevolking van zes jaar en ouder.

Ook de bezoekersaantallen bij presentatie-instellingen namen toe.

Deze verzamelde gegevens moeten bijdragen aan gefundeerde analyses van het veld.

Om te beginnen het advies van de Raad voor Cultuur dat later dit jaar wordt verwacht.

Na de zomer van 2017 verzorgt BKNL een aanvulling op deze selfie, met onder meer

extra gegevens over het inkomen van kunstenaars, over moderne kunstmusea en galeries.


Inhoudsopgave

• Legenda

• Verantwoording

• 1. Kunstenaars

• 2. Kunstmusea

• 3. Presentatie-instellingen

• 4. Galerieën

• 5. Postacademische instellingen

• 6. Festivals

• 7. Algemeen


Nieuwe informatie (deze onderwerpen kwamen niet voor in Selfie 2016)

Geüpdatete informatie (onderwerpen uit 2016 aangevuld met nieuwe informatie)

Legenda


Met deze infographic geeft Berenschot een actualisatie en aanvulling van beschikbare

gegevens over de beeldende kunstsector. De selfie is een weergave van reeds bestaand

onderzoek en heeft tot doel inzicht te verschaffen in beschikbare informatie.

De selfie is ook dit jaar verdeeld in een aantal sub sectoren, te weten: kunstenaars, musea,

presentatie-instellingen, festivals en postacademische instellingen. Dit betreft een voorlopige

indeling, want na de zomer 2017 verschijnt aanvullend onderzoek over galerieën dat

momenteel in opdracht van de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) wordt uitgevoerd. Ook

volgt meer informatie over de postacademische instellingen in de Cultuurmonitor 2017 die

door onderzoeksbureau APE Public Economics in opdracht van OCW wordt uitgevoerd. Dit zal

te zijner tijd ook door Berenschot worden opgenomen in deze selfie. Per subsector is

beschikbare informatie gevisualiseerd.

We hebben gebruik gemaakt van belangrijke bronnen: Cultuur in Beeld 2016, Economische

Ontwikkelingen (APE/Dialogic, 2016), Sport en Cultuur 2016 (SCP), ROA (Researchcentrum

voor Onderwijs en Arbeidsmarkt) Statistisch supplement HBO Monitor 2014 en 2015, Centraal

Bureau voor Statistiek Statline, eigen onderzoek van Berenschot op basis van gegevens

Mondriaan Fonds en onderzoek van Berenschot in opdracht van het ministerie van OCW naar

de verdeling van gemeentelijke bestedingen aan beeldende kunst (2016). Ook hebben we

dankbaar gebruik gemaakt van het onderzoek dat Harry van Vliet (Hogeschool van

Amsterdam) recent deed naar festivals (zie Festivalatlas 2017, supplement).

Verantwoording


1. Kunstenaars


0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Algemeen: aantal beeldend kunstenaars in Nederland (x1000)

Bron: CBS Statline.

Nieuwe informatie: Jaren na 2012 toegevoegd.


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015, ROA, Statistisch supplement

HBO-monitor 2014

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2014 2015

Algemeen: afgestudeerden HBO Autonome beeldende kunst naar geslacht

Man

Vrouw


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015, ROA, Statistisch supplement

HBO-monitor 2014

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2014 2015

Algemeen: afgestudeerden HBO Autonome beeldende kunst naar leeftijd

> 30 jaar

< 30 jaar


Bron: Vinken, 2016

Nieuwe informatie: 2015 toegevoegd

N.B. meetmoment 1,5 jaar na afstuderen

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Inkomen: afgestudeerden beeldende kunst naar vakgebied werk

Alleen werkzaam buitenhet vakgebied

Werkzaam binnen enbuiten het vakgebied

Alleen werkzaam binnenhet vakgebied


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015

10%

56%

11%

14%

9%

Inkomen: de vaakst voorkomende beroepen onder afgestudeerden HBO Autonome beeldende kunst, 2015

Grafisch vormgevers enmultimedia vormgevers

Beeldend kunstenaars

Fotografen

Medewerkers bediening horeca

Verkoopmedewerkersdetailhandel


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015

23%

4%

69%

4%

Inkomen: betaald werkenden onder afgestudeerden van de HBO opleiding Autonome beeldende kunst naar dienstverband

Loondienst

Uitzend-/oproepkracht

Zelfstandig/Freelance

Anders


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015, ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2014

N.B. Kunstvakonderwijs bestaat uit: autonome beeldende kunst, vormgeving algemeen, visuele communicatie,

productontwerp, ruimtelijk ontwerp, film en televisie, musicus, theatermaker, danser, erfgoedprofessional, kunst

en techniek, muziek en kunstvakdocentopleidingen.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2014 2015

Inkomen: werkenden die geen minimumloon overhouden

Percentage afgestudeerdeHBO-studenten van opleidingAutonome Beeldende Kunst (vt)met betaald werk onder hetminimumloon

Percentage afgestudeerdeHBO-studenten van hetkunstonderwijs (vt) met betaaldwerk onder het minimumloon


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015, ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2014

N.B. Categorie ‘Anders’ is door Berenschot toegevoegd, om aan te geven dat ruim 40% in een branche werkt die

onder deze groep afgestudeerden minder vaak voorkomt.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2014 2015

Inkomen: betaald werkenden onder afgestudeerden HBO autonome beeldende kunst naar meest voorkomende branches

Schrijven en overige scheppendekunst

Fotografie

Restaurants

Anders


Bron: ROA, Statistisch supplement HBO-monitor 2015, ROA, Statistisch

supplement HBO-monitor 2014, Rijksoverheid

€000

€002

€004

€006

€008

€010

€012

2014 2015

Inkomen: ontwikkeling bruto-uurlonen

Bruto-uurloon afgestudeerdenHBO Autonome beeldendekunst

Bruto-uurloon afgestudeerdenHBO kunstonderwijs

Wettelijk minimum bruto-uurloonbij 40-urige werkweek


2. Kunstmusea


0

20

40

60

80

100

120

140

2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015

Aan

tal

Aantal kunstmusea

Bron: Cultuur in Beeld, 2016

Nieuwe informatie: 2015

N.B. Vanaf het verslagjaar 2015 is de opzet van de museumstatistiek ingrijpend gewijzigd. Zo is de populatie van

musea in 2015 op basis van andere criteria vastgesteld. De gegevens van 2015 zijn dan ook niet direct

vergelijkbaar met die van 2013. Ook voor het jaar 2009 geldt dat de populatie op basis van nieuwe criteria werd

vastgesteld.


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2012 2014

Bereik kunstmusea, Nederlandse bevolking van zes jaar en ouder

Bereik kunstmusea, Nederlandsebevolking van zes jaar en ouder

Bron: Sport en Cultuur, SCP (VTO ‘12, VTO ’14), 2016


0% 20% 40% 60% 80% 100%

Museum oftentoonstelling voor

oude kunst


moderne kunst


mediakunst


vormgeving, mode ofarchitectuur

Bereik beeldende kunst, naar plek van bezichtiging,

Nederlandse bevolking van 6 jaar en ouder, 2014

Bron: Sport en Cultuur, SCP, 2016 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Museum of tentoonstellingvoor oude kunst

Museum of tentoonstellingvoor moderne kunst

Museum of tentoonstellingvoor mediakunst

Museum of tentoonstellingvoor vormgeving, mode of

architectuur

Bezoekfrequentie beeldende kunst, naar plek van bezichtiging, Nederlandse bevolking van 6 jaar

en ouder, 2014, per jaar



59%

12%

6%

20%

3%

Percentage musea naar type collectie, 2015

Geschiedenis

Beeldende Kunst

Natuurhistorie

Bedrijf en techniek

Volkenkunde


3. Presentatie-instellingen


Bron: Dialogic APE, 2016

20

16

8

6

4 4

3 3

2

1 1

00

5

10

15

20

25

Totaal aantal presentatie-instellingen per provincie



90%

10%

Type bezoeker rijksgesubsidieerde presentatie-instellingen (6), 2015

Regulier

Onderwijs



11%

46%

6%

37%

Schoolbezoeken (PO, VO, MBO, HBO) rijksgesubsidieerdepresentatie-instellingen (6) naar type, 2015

Primair onderwijs

Voortgezet onderwijs

MBO

HBO


Bron: De Zaak Nu, eigen onderzoek 2015

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Verschillende functies presentatie-instellingen in percentages


Bron: De Zaak Nu, eigen onderzoek 2015

Overlap onbekend

54%

26%

20%

Samenwerkingsverbanden presentatie-instellingen

Lokale/regionale partners

Nationale partners

Internationale partners



Nieuwe informatie: 2015

49%

45%

6%

Verdeling structurele subsidies rijksgesubsidieerdepresentatie-instellingen 2015 (6)

Rijk

Gemeente

Provincie


Bron: Dialogic APE, 2016. Bron: Dialogic APE, 2016

(gebaseerd op panelonderzoek. Het panel bestond uit 25 instellingen totaal, waarvan 14

subsidie ontvangen van Mondriaan Fonds en 8 van OCW. 7 instellingen hebben meer

dan 1 miljoen euro baten en 7 minder dan €300.000.)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2012 2013 2014 2015

Financieringsmix van presentatie-instellingen

Opbrengsten

Subsidies

(Private) bijdragen


Bron: Cultuur in Beeld, 2016. Toegevoegde informatie: 2015.

Gemiddeld werden er in 2015 34.914 bezoeken gebracht aan presentatie-instellingen (rijksgesubsidieerde en overige

presentatie-instellingen) (Bron: Dialogic APE, 2016. Panelonderzoek bestaande uit 22 instellingen, waarvan 13 subsidie

ontvangen van Mondriaan Fonds en 5 van OCW. 5 instellingen hebben meer dan 50.000 bezoeken, 6 instellingen

minder dan 10.000 in 2015.)

500000

550000

600000

650000

700000

750000

800000

850000

2013 2014 2015

Totaal aantal bezoeken presentatie-instellingen


Bron: Berenschot op basis van jaarverslagen Mondriaan Fonds

€0

€1.000.000

€2.000.000

€3.000.000

€4.000.000

€5.000.000

€6.000.000

€7.000.000

€8.000.000

€9.000.000

2013 2014 2015 2016

Totaal aangevraagde bijdrage bij Mondriaan Fonds voor meerjarige programma's presentatie-instellingen

Toegekend

Niet-toegekend


Bron: Berenschot op basis van jaarverslagen Mondriaan Fonds

1511 12

26

9

25

13

24

0

10

20

30

40

50

60

2013 2014 2015 2016

Aan

tal

aan

vra

gen

Aantallen gehonoreerde en niet-gehonoreerde aanvragen door Mondriaan Fonds voor bijdrage meerjarig programma

beeldende kunst presentatie-instellingen

Gehonoreerd

Niet-gehonoreerd


Door Mondriaan Fonds en OCW ondersteunde presentatie-instellingen 2017

Bron: Mondriaan Fonds,


4. Galerieën


In afwachting van onderzoek Aemuse en Motivaction.


5. Postacademische instellingen


Post-academische instellingen: 4 in 2016, 5 in 2017

De Ateliers Amsterdam

De Rijksakademie Amsterdam

BAK Utrecht

EKWC Oisterwijk

Van Eyck Maastricht

N.B. Meer informatie over postacademische instellingen volgt op later moment. Momenteel vindt onderzoek plaats.


6. Festivals


Bron: Festivalatlas 2016, supplement, Harry van Vliet

N.B. Totaal aantal festivals in 2016: 100

46%

39%

15%

Verhouding gratis/betaalde beeldende kunst festivals 2016

Gratis

Betaald

Gratis + betaald



14%

86%

Verhouding ééndaagse/meerdaagse beeldende kunstfestivals 2016

Eéndaags

Meerdaags



18%

55%

27%

Verhouding indoor/outdoor beeldende kunstfestivals 2016

Outdoor

Indoor

Out-/Indoor


Bron: Festivalatlas 2017

4%

83%

1%

10%

2%

Frequentie van beeldende kunstfestivals in 2016

Eenmalig

Jaarlijks

Meerdere keren per jaar

Tweejaarlijks

Onregelmatig



12%

16%

16%

13%

43%

Leeftijd van beeldende kunstfestivals in 2016

Nieuw

2-3 jaar

4-5 jaar

6-10 jaar

> 10 jaar



Bewerking Berenschot.

50%

31%

19%

Presentatiemomenten voor beeldende kunst

Beeldende kunstfestivals

Beeldende kunst als onderdeel vanfestival

Beurzen


7. Algemeen


Bron: Berenschot, 2016

N.B. uitsplitsing naar 4, 9 en 36 grootste gemeenten over bestedingen beeldende kunst volgt

65%6%

2%

27%

Verdeling gemeentelijke bestedingen aan beeldende kunst in %

Beeldende kunstmusea

Presentatieinstellingen

Kunstenaarsinitiatieven

Overig


Bronnen

• Cultuur in Beeld, 2016

• Dialogic APE, 2016

• Henk Vinken

• Centraal Bureau voor Statistiek Statline

• Berenschot

• Sociaal Cultureel Planbureau, Sport en Cultuur 2016

• Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) statistics

• Festivalatlas 2016, supplement, Harry van Vliet

• Jaarverslagen Mondriaan Fonds

Met de collectieve selfie 2 laat BKNL zien wat beschikbaar ...€¦ · presentatie-instellingen,...

Documents

Transcript of Met de collectieve selfie 2 laat BKNL zien wat beschikbaar ...€¦ · presentatie-instellingen,...