MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5....
Transcript of MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5....
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
1
MeMoQ:Opzet, instrumenten en resultaten
Studiedag Vlaams Welzijnsverbond19/05/2017
1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?
2. Inspectie
Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?
3. ZelfevaluatieHoe zit het met de
kwaliteit in mijn locatie?
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
2
Opdrachten MeMoQNovember 2013 – December 2016
Ped. Raamwerk
Instrumentarium
Nulmeting
Monitoring
Zelfevaluatie
K&G + ZIK&G + ZI
ProjectleidingProjectleiding
Onderzoeks-team
Onderzoeks-team
KlankbordgroepKlankbordgroep
GebruikersInspectie
GebruikersInspectie
GebruikersBegeleidersGebruikersBegeleiders
Interne klankbordgroep
Interne klankbordgroep
Stuurgroep
In resonans met werkveld
Stuurgroep: Kind en Gezin, Zorginspectie
Met medewerking van de klankbordgroepCentrum voor volwassenenonderwijs Vormingsleergang voor Sociaalen Pedagogische Werk, Dienst Kinderopvang Stad Gent, Femma, Gemeenschapsonderwijs, Gezinsbond, Kind en Gezin, Kinderdagverblijf Pietje Pek, Kinderdagverblijf De Ster, Kinderrechtencommissariaat, Kinderrechtencoalitie, Komma, Pluralistisch Platform Jeugdzorg, Provinciale Commissie Buitenschoolse Opvang, Landelijke Kinderopvang, Minderhedenforum, Netwerk tegen armoede, Onderwijs Steden en gemeenten, Overleg Hogescholen Pedagogie Jonge Kind, Solidariteit voor het Gezin, Thuishulp Reddie Teddy, Unieko, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen, Vlaamse Diensten voor Opvanggezinnen, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Vlaams Welzijnsverbond, Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang, Vrij onderwijs, Zorginspectie
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
3
1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?
2. Inspectie
Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?
3. ZelfevaluatieHoe zit het met de
kwaliteit in mijn locatie?
Oordeel op basis van afname
wetenschappelijk instrument in 400
opvanglocaties en op basis van veelheid
data
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
Kinderen voelen zich thuis, zijn spontaan, genieten van de interacties, stralen vitaliteit uit.
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
4
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
Kinderen zijn geconcentreerd bezig, opgeslorpt door hun activiteit, intens mentaal bezig, en verleggen zo hun grenzen
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
KB zijn fysiek en mentaal nabij, ze vangen signalen van de kinderen op, de emoties zijn positief en stralen respect uit. Kinderen voelen zich veilig bij de KB en zijn graag in hun nabijheid.
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
5
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
KB zijn fysiek en mentaal nabij, ze vangen signalen van de kinderen op, de emoties zijn positief en stralen respect uit. Kinderen voelen zich veilig bij de KB en zijn graag in hun nabijheid.
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
KB dagen de kinderen uit, bevorderen hun zin en hun vermogen om te ontdekken, en zo ook hun verstandelijke ontwikkeling. Ze bevorderen ook de autonomie en de taal. Ze brengen kinderen naar de “zone van de naaste ontwikkeling”
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
6
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
De indeling, opbouw en verscheidenheid van de ruimte, de invulling ervan en het materiaal dat de KB aan de kinderen aanbiedt.
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit De ouders worden betrokken (wenperiode, breng en haal contacten, …) en de manier waarop dit gebeurt is ook aangepast aan de diversiteit. Men houdt rekening met wensen van ouders en de diversiteit is zichtbaar.
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
7
Proceskwaliteit: Centrale dimensies
1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en
diversiteit
Focus in alle instrumenten
• Hoe ervaren kinderen de setting?
• Hoe is de kwaliteit van de interacties tussen kinderen en volwassenen en tussen kinderen onderling?
• Hoe is de kwaliteit van de omgeving?
• Hoe loopt de samenwerking met gezinnen en respect voor diversiteit?
Eigenschappen van kind
Eigenschappen van interactie
Opzet nulmeting: Steekproef
ZelfstandigeKDV
Erkende KDV
Aangesloten OO
ZelfstOO
TOTAAL
# Contact 141 118 188 264 711
# Akkoord 100 100 100 100 400
% Weiger 17% 9% 21% 43% 25%
Steekproef: 400 leefgroepen uit 400 verschillende opvanglocaties
14
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
8
Welbevinden en betrokkenheid
0
20
40
60
80
100
1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5
Welbevinden Betrokkenheid
Welbevinden: gemiddeld 3,36Betrokkenheid: gemiddeld 2,72
Emotionele & Educatieve ondersteuning: Baby’s
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 2 3 4 5
emotionele ondersteuning educatieve ondersteuning
Emotionele ondersteuning: gemiddeld 3,63Educatieve ondersteuning: gemiddeld 2,45
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
9
Emotionele & Educatieve ondersteuning: Peuters
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 2 3 4 5
emotionele ondersteuning Educatieve ondersteuning
Emotionele ondersteuning: gemiddeld 3,60Educatieve ondersteuning: gemiddeld 1,93
Emotionele & Educatieve ondersteuning: subdimensies bij baby’s
18
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
10
19
Emotionele & Educatieve ondersteuning: subdimensies bij peuters
Omgeving: Observatieschalen
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 2 3 4 5
Basisaanbod Uitbreiding
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
11
Omgeving: Variatie in ervaringsgebieden
gemiddeld 3,59, dus goede variatie aan activiteiten die kinderen doen
0
20
40
60
80
100
1 cluster 2 clusters 3 clusters 4 clusters 5 clusters 6 clusters
Resultaten bevraging ouders: Zoekproces
- Pedagogische en praktische motieven beiden belangrijk
- Ouders zien kinderopvang duidelijk als een pedagogisch milieu
Mate waarin pedagogische motieven belangrijk waren bij zoektocht naar opvang
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
12
Ouders: Zoekproces
- Meeste (maar niet alle) ouders beleven zoekproces achteraf positief
- Meerderheid is (licht) ongerust over vinden van plaats- 1/5 zegt geen keuze gehad te hebben
- Oververtegenwoordiging ouders in buitenland geboren- Oververtegenwoordiging niet Nederlandstalig- Oververtegenwoordiging niet werkend
Ouders: kwaliteitsbeoordeling
Algemene tevredenheid ouders: 4,67 op 5
Kwaliteit … Gem
van manier waarop kinderbegeleiders met jouw kind omgaan
4.38
van de leerervaringen van jouw kind 4.36van de beginperiode = inschrijving, wenperiode, eerste dagen in de opvang
4.24
van algemene aspecten (o.a. naar ruimte, groepsgrootte, betaalbaarheid, …)
4.23
van de dagelijkse werking 4.12
Maar: - geen verband met door onderzoekers beoordeelde
kwaliteit!- geen/klein verband met ouderkenmerken / opvangvorm
Tevredenheid ≠ kenmerk van pedagogische proceskwaliteit
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
13
Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit
Opvangvorm: Gezins- versus groepsopvang
Hoewel vaak zichtbare bivariate verschillen, toch geen samenhang met opvangvorm, wel andere kenmerken die van belang zijn
In Vlaanderen doen groepsopvang en gezinsopvang het ongeveer even goed voor alle dimensies van proceskwaliteit
Groepsgrootte (aantal geobs kinderen in leefgroep):
Hoe groter de groep, hoe lager de scores (niet altijd sign)
Aantal kinderen per begeleiderHoe meer kinderen per begeleider, hoe lager de scores
Maar: variatie, niet altijd duidelijke of sign trend.Zeker voor groepsopvang minder duidelijk
Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
14
Tijd hangt samen met emotionele en educatieve ondersteuning
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
Cylcus 1 Cylcus 2 Cylcus 3 Cylcus 4
Emotionele ond Infant
Emotionele ond Toddler
Educatieve ond Infant
Educatieve ond Toddler
Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit
Type activiteit hangt samen met EMO & EDU ondersteuning (bv. EDU - peuter)
0
1
2
3
4
5
6
7
eet vrij spel geleid spel eet & spel geleid & vrij
Faciliteren exploratie Kwaliteit feedback Taalondersteuning
Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
15
Baby’s
Peuters
Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit
Diversiteit aan ervaringsgebieden hoe meer afwisseling, hoe hoger de EDMO & EDU ondersteuning
Besluiten voor praktijk en beleid (1/3)
• Matig tot goede kwaliteit voor Welbevinden en Emotionele ondersteuning
• Ruimte voor verbetering voor Betrokkenheid en Educatieve ondersteuning
• Aandacht nodig voor omgeving (vooral voor basisaanbod)
• Aandacht nodig voor maatschappelijke diversiteit• Aandacht nodig voor communicatie met ouders• Aandacht nodig voor taal(ondersteuning)
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
16
• Diversiteit aan ervaringsgebieden is goed, maar grote verschillen tussen leefgroepen
• Variatie aan ervaringsgebieden is belangrijk
• Gezins ~ groepsopvang
• Structuurkenmerken spelen een rol, maar niet makkelijk om afzonderlijke delen te zien
• Aandacht nodig voor groepsgrootte en aantal kinderen per begeleider (maar niet lineair)
Besluiten voor praktijk en beleid (2/3)
• Beter benutten van alle momenten, dus ook zorgmomenten en vrij spel
“Niet de bedoeling dat opvang moet verschoolsen of dat er meer geleide activiteiten moeten zijn … maar men laat kansen liggen bij niet-geleide activiteiten “
• Aandacht nodig voor opleiding, vorming en ondersteuning: kinderopvang is mensenwerk
Besluiten voor praktijk en beleid (3/3)
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
17
1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?
2. Inspectie
Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?
3. ZelfevaluatieHoe zit het met de
kwaliteit in mijn locatie?
Het zelfevaluatie-instrument: Uitgangspunten
• Pedagogische kwaliteit bevorderen Inzicht in sterktes en aandachtspunten Aanzetten tot actie: borgen en verbeteren
• Bruikbaar in alle opvanglocaties (groeps- en gezinsopvang) en door diverse gebruikers (o.a. ook PTO)
• Inhoudelijke overeenstemming met Wetenschappelijk instrument Inspectie-instrument Pedagogisch raamwerk (o.a. aandacht voor omgaan
met gezinnen en diversiteit)
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
18
Het zelfevaluatie-instrument: Ontwikkelingsproces
Ontwikkeling in 3 fasen
2015 2016
8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
ProefinstrumentProefinstrument
TestfaseTestfase
HerwerkingHerwerking
• Focus op diverse ingebruikname • Verzamelen van ervaringen van gebruikersgroep én hun
achterban (N = 167)
• Herwerking samen met gebruikersgroep• Focus op gebruiksvriendelijkheid, inhoudelijke
verduidelijking, herkenbare opbouw en aantrekkelijkheid
Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik
• Modulair: keuze uit zes dimensies van pedagogische kwaliteit (inhoudelijke overlap met inspectie-instrument)
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
19
Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik
• Flexibiliteit: zelfevaluatie ook mogelijk op (specifieker) niveau van clusters + diverse methodieken mogelijk
Dimensies Clusters
Welbevinden -
Betrokkenheid -
Emotionele ondersteuningPositieve relatiesSensitief-responsieve begeleiding
Educatieve ondersteuningTaalondersteuningActief-stimulerende begeleiding
OmgevingAanbod aan infrastructuur, materialen en activiteitenOrganisatie van tijd en personeel
Gezinnen en diversiteit
Wederzijdse kennismakingWederkerige communicatieInspraakSteunRespect voor de maatschappelijke diversiteit
Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik
• Gebruiksvriendelijkheid: handleiding in het gebruik
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
20
Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik
• Herkenbaarheid: zelfevaluatieproces telkens volgens zelfde opbouw (3 stappen)
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
21
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
22
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
23
Introductiedag MemoQ 19/05/2017
24
Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik in GG
• Verschillende manieren van introduceren• Verschillende manieren van focus bepalen• Verschillende manieren van werken met stellingen• Verschillende manieren van omgaan met reflectievragen• Verschillende manieren van scoring• Verschillende manieren van verbeteracties opzetten