MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5....

24
Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 1. Nulmeting Hoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen? 2. Inspectie Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie? 3. Zelfevaluatie Hoe zit het met de kwaliteit in mijn locatie?

Transcript of MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5....

Page 1: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

1

MeMoQ:Opzet, instrumenten en resultaten

Studiedag Vlaams Welzijnsverbond19/05/2017

1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?

2. Inspectie

Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?

3. ZelfevaluatieHoe zit het met de

kwaliteit in mijn locatie?

Page 2: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

2

Opdrachten MeMoQNovember 2013 – December 2016

Ped. Raamwerk

Instrumentarium

Nulmeting

Monitoring

Zelfevaluatie

K&G + ZIK&G + ZI

ProjectleidingProjectleiding

Onderzoeks-team

Onderzoeks-team

KlankbordgroepKlankbordgroep

GebruikersInspectie

GebruikersInspectie

GebruikersBegeleidersGebruikersBegeleiders

Interne klankbordgroep

Interne klankbordgroep

Stuurgroep

In resonans met werkveld

Stuurgroep: Kind en Gezin, Zorginspectie

Met medewerking van de klankbordgroepCentrum voor volwassenenonderwijs Vormingsleergang voor Sociaalen Pedagogische Werk, Dienst Kinderopvang Stad Gent, Femma, Gemeenschapsonderwijs, Gezinsbond, Kind en Gezin, Kinderdagverblijf Pietje Pek, Kinderdagverblijf De Ster, Kinderrechtencommissariaat, Kinderrechtencoalitie, Komma, Pluralistisch Platform Jeugdzorg, Provinciale Commissie Buitenschoolse Opvang, Landelijke Kinderopvang, Minderhedenforum, Netwerk tegen armoede, Onderwijs Steden en gemeenten, Overleg Hogescholen Pedagogie Jonge Kind, Solidariteit voor het Gezin, Thuishulp Reddie Teddy, Unieko, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen, Vlaamse Diensten voor Opvanggezinnen, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Vlaams Welzijnsverbond, Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang, Vrij onderwijs, Zorginspectie

Page 3: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

3

1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?

2. Inspectie

Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?

3. ZelfevaluatieHoe zit het met de

kwaliteit in mijn locatie?

Oordeel op basis van afname

wetenschappelijk instrument in 400

opvanglocaties en op basis van veelheid

data

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

Kinderen voelen zich thuis, zijn spontaan, genieten van de interacties, stralen vitaliteit uit.

Page 4: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

4

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

Kinderen zijn geconcentreerd bezig, opgeslorpt door hun activiteit, intens mentaal bezig, en verleggen zo hun grenzen

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

KB zijn fysiek en mentaal nabij, ze vangen signalen van de kinderen op, de emoties zijn positief en stralen respect uit. Kinderen voelen zich veilig bij de KB en zijn graag in hun nabijheid.

Page 5: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

5

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

KB zijn fysiek en mentaal nabij, ze vangen signalen van de kinderen op, de emoties zijn positief en stralen respect uit. Kinderen voelen zich veilig bij de KB en zijn graag in hun nabijheid.

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

KB dagen de kinderen uit, bevorderen hun zin en hun vermogen om te ontdekken, en zo ook hun verstandelijke ontwikkeling. Ze bevorderen ook de autonomie en de taal. Ze brengen kinderen naar de “zone van de naaste ontwikkeling”

Page 6: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

6

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

De indeling, opbouw en verscheidenheid van de ruimte, de invulling ervan en het materiaal dat de KB aan de kinderen aanbiedt.

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit De ouders worden betrokken (wenperiode, breng en haal contacten, …) en de manier waarop dit gebeurt is ook aangepast aan de diversiteit. Men houdt rekening met wensen van ouders en de diversiteit is zichtbaar.

Page 7: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

7

Proceskwaliteit: Centrale dimensies

1. Welbevinden2. Betrokkenheid3. Emotionele ondersteuning4. Educatieve ondersteuning5. Omgeving6. Omgaan met ouders en

diversiteit

Focus in alle instrumenten

• Hoe ervaren kinderen de setting?

• Hoe is de kwaliteit van de interacties tussen kinderen en volwassenen en tussen kinderen onderling?

• Hoe is de kwaliteit van de omgeving?

• Hoe loopt de samenwerking met gezinnen en respect voor diversiteit?

Eigenschappen van kind

Eigenschappen van interactie

Opzet nulmeting: Steekproef

ZelfstandigeKDV

Erkende KDV

Aangesloten OO

ZelfstOO

TOTAAL

# Contact 141 118 188 264 711

# Akkoord 100 100 100 100 400

% Weiger 17% 9% 21% 43% 25%

Steekproef: 400 leefgroepen uit 400 verschillende opvanglocaties

14

Page 8: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

8

Welbevinden en betrokkenheid

0

20

40

60

80

100

1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5

Welbevinden Betrokkenheid

Welbevinden: gemiddeld 3,36Betrokkenheid: gemiddeld 2,72

Emotionele & Educatieve ondersteuning: Baby’s

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 2 3 4 5

emotionele ondersteuning educatieve ondersteuning

Emotionele ondersteuning: gemiddeld 3,63Educatieve ondersteuning: gemiddeld 2,45

Page 9: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

9

Emotionele & Educatieve ondersteuning: Peuters

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 2 3 4 5

emotionele ondersteuning Educatieve ondersteuning

Emotionele ondersteuning: gemiddeld 3,60Educatieve ondersteuning: gemiddeld 1,93

Emotionele & Educatieve ondersteuning: subdimensies bij baby’s

18

Page 10: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

10

19

Emotionele & Educatieve ondersteuning: subdimensies bij peuters

Omgeving: Observatieschalen

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 2 3 4 5

Basisaanbod Uitbreiding

Page 11: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

11

Omgeving: Variatie in ervaringsgebieden

gemiddeld 3,59, dus goede variatie aan activiteiten die kinderen doen

0

20

40

60

80

100

1 cluster 2 clusters 3 clusters 4 clusters 5 clusters 6 clusters

Resultaten bevraging ouders: Zoekproces

- Pedagogische en praktische motieven beiden belangrijk

- Ouders zien kinderopvang duidelijk als een pedagogisch milieu

Mate waarin pedagogische motieven belangrijk waren bij zoektocht naar opvang

Page 12: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

12

Ouders: Zoekproces

- Meeste (maar niet alle) ouders beleven zoekproces achteraf positief

- Meerderheid is (licht) ongerust over vinden van plaats- 1/5 zegt geen keuze gehad te hebben

- Oververtegenwoordiging ouders in buitenland geboren- Oververtegenwoordiging niet Nederlandstalig- Oververtegenwoordiging niet werkend

Ouders: kwaliteitsbeoordeling

Algemene tevredenheid ouders: 4,67 op 5

Kwaliteit … Gem

van manier waarop kinderbegeleiders met jouw kind omgaan

4.38

van de leerervaringen van jouw kind 4.36van de beginperiode = inschrijving, wenperiode, eerste dagen in de opvang

4.24

van algemene aspecten (o.a. naar ruimte, groepsgrootte, betaalbaarheid, …)

4.23

van de dagelijkse werking 4.12

Maar: - geen verband met door onderzoekers beoordeelde

kwaliteit!- geen/klein verband met ouderkenmerken / opvangvorm

Tevredenheid ≠ kenmerk van pedagogische proceskwaliteit

Page 13: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

13

Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit

Opvangvorm: Gezins- versus groepsopvang

Hoewel vaak zichtbare bivariate verschillen, toch geen samenhang met opvangvorm, wel andere kenmerken die van belang zijn

In Vlaanderen doen groepsopvang en gezinsopvang het ongeveer even goed voor alle dimensies van proceskwaliteit

Groepsgrootte (aantal geobs kinderen in leefgroep):

Hoe groter de groep, hoe lager de scores (niet altijd sign)

Aantal kinderen per begeleiderHoe meer kinderen per begeleider, hoe lager de scores

Maar: variatie, niet altijd duidelijke of sign trend.Zeker voor groepsopvang minder duidelijk

Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit

Page 14: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

14

Tijd hangt samen met emotionele en educatieve ondersteuning

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

Cylcus 1 Cylcus 2 Cylcus 3 Cylcus 4

Emotionele ond Infant

Emotionele ond Toddler

Educatieve ond Infant

Educatieve ond Toddler

Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit

Type activiteit hangt samen met EMO & EDU ondersteuning (bv. EDU - peuter)

0

1

2

3

4

5

6

7

eet vrij spel geleid spel eet & spel geleid & vrij

Faciliteren exploratie Kwaliteit feedback Taalondersteuning

Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit

Page 15: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

15

Baby’s

Peuters

Factoren die wel/niet samenhangen met proceskwaliteit

Diversiteit aan ervaringsgebieden hoe meer afwisseling, hoe hoger de EDMO & EDU ondersteuning

Besluiten voor praktijk en beleid (1/3)

• Matig tot goede kwaliteit voor Welbevinden en Emotionele ondersteuning

• Ruimte voor verbetering voor Betrokkenheid en Educatieve ondersteuning

• Aandacht nodig voor omgeving (vooral voor basisaanbod)

• Aandacht nodig voor maatschappelijke diversiteit• Aandacht nodig voor communicatie met ouders• Aandacht nodig voor taal(ondersteuning)

Page 16: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

16

• Diversiteit aan ervaringsgebieden is goed, maar grote verschillen tussen leefgroepen

• Variatie aan ervaringsgebieden is belangrijk

• Gezins ~ groepsopvang

• Structuurkenmerken spelen een rol, maar niet makkelijk om afzonderlijke delen te zien

• Aandacht nodig voor groepsgrootte en aantal kinderen per begeleider (maar niet lineair)

Besluiten voor praktijk en beleid (2/3)

• Beter benutten van alle momenten, dus ook zorgmomenten en vrij spel

“Niet de bedoeling dat opvang moet verschoolsen of dat er meer geleide activiteiten moeten zijn … maar men laat kansen liggen bij niet-geleide activiteiten “

• Aandacht nodig voor opleiding, vorming en ondersteuning: kinderopvang is mensenwerk

Besluiten voor praktijk en beleid (3/3)

Page 17: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

17

1.NulmetingHoe zit het met de kwaliteit in Vlaanderen?

2. Inspectie

Hoe zit het met de kwaliteit in deze locatie?

3. ZelfevaluatieHoe zit het met de

kwaliteit in mijn locatie?

Het zelfevaluatie-instrument: Uitgangspunten

• Pedagogische kwaliteit bevorderen Inzicht in sterktes en aandachtspunten Aanzetten tot actie: borgen en verbeteren

• Bruikbaar in alle opvanglocaties (groeps- en gezinsopvang) en door diverse gebruikers (o.a. ook PTO)

• Inhoudelijke overeenstemming met Wetenschappelijk instrument Inspectie-instrument Pedagogisch raamwerk (o.a. aandacht voor omgaan

met gezinnen en diversiteit)

Page 18: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

18

Het zelfevaluatie-instrument: Ontwikkelingsproces

Ontwikkeling in 3 fasen

2015 2016

8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ProefinstrumentProefinstrument

TestfaseTestfase

HerwerkingHerwerking

• Focus op diverse ingebruikname • Verzamelen van ervaringen van gebruikersgroep én hun

achterban (N = 167)

• Herwerking samen met gebruikersgroep• Focus op gebruiksvriendelijkheid, inhoudelijke

verduidelijking, herkenbare opbouw en aantrekkelijkheid

Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik

• Modulair: keuze uit zes dimensies van pedagogische kwaliteit (inhoudelijke overlap met inspectie-instrument)

Page 19: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

19

Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik

• Flexibiliteit: zelfevaluatie ook mogelijk op (specifieker) niveau van clusters + diverse methodieken mogelijk

Dimensies Clusters

Welbevinden -

Betrokkenheid -

Emotionele ondersteuningPositieve relatiesSensitief-responsieve begeleiding

Educatieve ondersteuningTaalondersteuningActief-stimulerende begeleiding

OmgevingAanbod aan infrastructuur, materialen en activiteitenOrganisatie van tijd en personeel

Gezinnen en diversiteit

Wederzijdse kennismakingWederkerige communicatieInspraakSteunRespect voor de maatschappelijke diversiteit

Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik

• Gebruiksvriendelijkheid: handleiding in het gebruik

Page 20: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

20

Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik

• Herkenbaarheid: zelfevaluatieproces telkens volgens zelfde opbouw (3 stappen)

Page 21: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

21

Page 22: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

22

Page 23: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

23

Page 24: MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten Studiedag Vlaams Welzijnsverbond 19/05/2017 · 2019. 5. 22. · Introductiedag MemoQ 19/05/2017 1 MeMoQ: Opzet, instrumenten en resultaten

Introductiedag MemoQ 19/05/2017

24

Het zelfevaluatie-instrument: Gebruik in GG

• Verschillende manieren van introduceren• Verschillende manieren van focus bepalen• Verschillende manieren van werken met stellingen• Verschillende manieren van omgaan met reflectievragen• Verschillende manieren van scoring• Verschillende manieren van verbeteracties opzetten