ʻMeet Het Nieuwe Binnenklimaat ̓

door: Ellis Peekstok

Agenda

• Over MakeMoreSense / munisense

• Wat is het binnenklimaat

• Onderzoek resultaten

• Praktijk ervaringen

• Wat levert het op?

Over MakeMoreSense

• Opgericht oktober 2009

• Distribueert draadloze sensornetwerken (WSN) en monitoring diensten van munisense

• Daarmee wordt binnenklimaat en energiegebruik real-time en historisch inzichtelijk op webbased dashboards (SaaS)

Wireless Sensoren

Batt

Internet (mobiel) SaaS

Visie munisense (2007)

Munisense InSightNow(TM)

Platform

Maatschappelijke vraagstukken

• Gezondheid (Welzijn) Voeding – Bewegen - Fysieke omgeving

• Milieu

Luchtkwaliteit – Water – Grond – Geluid - Licht •  Veiligheid

Gladheid (wegen/spoor) – brand – inbraak- virussen •  Energie

40% gebouwen, 30% transport, 30% industrie

-

Geluid!

Water!

Gezond klimaat & !energie!

Licht!

visualiseren%presenteren%

statistiek%analyse%

modelleren%opslag%

back-up%24x7%

bandbreedte%

notificeren%actueren%

controleren%

Wireless Sensor Network

temperatuur%luchtvochtigheid%

licht niveau%geluidsdruk%

trilling%

magnetisch veld%(verschil)druk%

CO2 / CO / gas%Stof, energie%

niveau / volume%stroming%

 zelf vormend  zelf reparerend  lage energie  lage kosten   max 64K nodes

 schaalbaar  veilig  gestandaar- diseerd

 enterprise klasse  veilig/beschikbaar/betrouwbaar  open standaarden  kosten effectief

 internet toepassingen  intuïtieve interfaces  alles met een netwerk  flexibel/schaalbaar

geluidsniveau%water/lucht niveau/kwaliteit%

Straling en trillingen%Licht en energie%

naleving wetten/regels%Aansprakelijkheid%

efficientie%

omgeving verbeteren%kosten verminderen%veiligheid vergroten%

producten/service verbeteren%efficiency van energie,%

natuurlijke bronnen, kapitaal%schaalbaarheid vergroten%

lokatie gebruiker opdrachtgever

InsightNow™

•  Draadloze sensor netwerken%• Mogelijk gemaakt door “Mooreʼs law” (schalen van Si) en

het beschikbaar komen van standaarden voor draadloze netwerken met minimaal eigen energie gebruik.%

•  Statistisch meten%•  Deterministisch => statistisch%•  Eén meting => veel metingen%•  Eén waarde => distributie%•  Dure sensor => goedkope sensoren (volume, MEMs)

•  Het internet voor aggregatie en integratie van informatie en als gebruiker en commercieel interface (SAAS)%

Wat is binnenklimaat?

Binnenklimaat is complex

Temperatuur

Relatieve Vochtigheid

Ventilatie (CO2)

Productiviteit

Tevredenheidonderzoeken

Bron: Integron

Tevredenheidsonderzoek

Bron: Iris Bakker de Breinwerker

Energie en gebouwen

Bron: TNO/Halmos

Oorzaken

Trends FM

Belangrijkste trends nu Over 3 jaar

1. Duurzaamheid 47% 45%

2. Het Nieuwe Werken 46% 38%

3. Ontwikkelen naar Facilitaire regieorganisatie

36% 29%

4. Introduceren en ontwikkelen dienstverlenings- concepten

24% 22%

5. Transparante bedrijfsvoering 22% 26%

6. Binnenklimaat verbeteren??

Ontwikkelingen FM

Regie houden op basis van KPI’s

ISO normen/richtlijnen

Wat kan de Facilitair Manager betekenen?

Wat heeft een FM’er nodig?

Inzicht! Een ‘Dashboard voor Gebouwen’ om te managen:

–  minder energiegebruik en CO2-uitstoot -> kosten, MVO imago –  een gezonder binnenklimaat -> minder verzuim –  frisse lucht, voldoende licht, minder lawaai -> werkprestaties –  minder risico’s (e.g legionella) -> aansprakelijkheid –  bezettingsgraad en gebruik van gebouwen/m2 -> HNW –  Technisch onderhoud installaties -> –  verificatie mogelijkheid op afstand bij calamiteiten (brand/inbraak)

•   Temperatuur  •   CO2  •   Rel.Voch4gheid  •   Geluid  •   Licht  •   Aanwezigheid  •   Gas  •   Electra  •   Water  •   Puls  

Real-­‐4me  en  historisch  inzicht  met  E-­‐mail/sms  no4fica4e  

Facillity Management (wikipedia):

Waar draait Facillity Management om?

Opbrengsten -/- kosten = Toegevoegde waarde

Comfort Gezondheid Veiligheid

Energiegebruik Prestaties Verzuim

CO2 neutraal Duurzaam Maatschappelijk Verantwoord (MVO)

Onderhoud Schoonmaak Bewaking

Ruimtebeheer Catering IT

Repro Parkeren Afval

Sensornetwerken:

Opbrengsten -/- kosten = Toegevoegde waarde

Comfort Gezondheid Veiligheid

Energiegebruik Prestaties Verzuim

CO2 neutraal Duurzaam Maatschappelijk

Verantwoord (MVO)

Onderhoud Schoonmaak Bewaking

Ruimtebeheer Catering IT

Repro Parkeren Afval

PIR

Licht Geluid Temp

Vulling Esset Man.%Staat van Onderhoud

Aanwezig heid

M2M

M2M PIR

GWE Energie gebruik

Druk

Binnen klimaat

RV CO2

T&T

VOC

Binnenklimaat complex

Organisatie

Techniek Gedrag

MVO

Verbeteren met INK Model

Demming: PDCA i.c.m IMWR

Facilitair Management

Strategisch

Tactisch

Operationeel

Wijsheid

Kennis en ervaring

Dashboard

Informatie

Data

Exceptions

Objectives

KPI

Server

MVO ISO 26000

Praktijkervaringen

• Plaatje achtergrond geluid bezetting

• Temp stooklijn

• RV bij warmte

• Licht bij warmte

• Luchtkwaliteit bij starten LB

Geluid en bezetting

Luchtkwaliteit

Temperatuur verschillen

Temperatuur stooklijn

Ventileren CO2

Wat levert een gezond binnenklimaat op?

•  Werkprestaties: •  Omzet €100.000,-/FTE :: €5.000,- /m2 •  Netto winst 10% :: €500,- /m2 •  Bij 5% stijging :: €250,- per m2

•  Ziekteverzuim •  Personeel €45.000,- :: €2.500,- /m2 •  4% :: €100,- /m2 (vervanging) •  0,4% :: €10,- /m2

•  Facilitair •  €10.000,- /werkplek(18m2) :: €550,- /m2 •  10% daling :: €55,- /m2

•  Energiegebruik •  €25,-/m2 •  20% :: €5,- /m2

Conclusie/advies: ‘Het Nieuwe Binnenklimaat’

Wordt permanent gemonitored!

Dank voor uw aandacht!

Vragen?