De meer- en minderwaarde van digitale leermidden

Theo Eijspaart

Eijspaart Special Projects

www.eijspaart.nl

info@eijspaart.nl

Zwolle, 11 mei 2009

De meer- en minderwaarde

van digitale leermiddelen

• Het kader – Theo Eijspaart (ESP)

• De praktijk – Frits Aalbregt (College Vos)

• Het onderzoek – Bas Trimbos (SLO)

De meer- en minderwaarde van digitale leermiddelen: het kader

ict in het onderwijs rukt op, maar:

1) waar hebben we het eigenlijk over?

bedoelen we wel hetzelfde?

maak daarover afspraken in het kader van je leermiddelenbeleid

2) maak keuzes tussen boek en computer op

rationele gronden (evidence based)

veel is nog niet onderzocht, een begin is gemaakt

Digitale leermiddelen: waar hebben we het over?

Vier in Balans Monitor 2008:

“Ongeveer 15% van de leermaterialen in het voortgezet onderwijs is digitaal.”

“In alle sectoren verwachten leraren dat op korte termijn (2011) het gebruik van boeken (verder) zal afnemen ten gunste van digitaal leermateriaal.”

Digitale leermiddelen: opmars in razend tempo

Leermiddelenmonitor 08/09 (SLO):

“De meeste leermiddelen zijn van papier, het deel digitale

leermiddelen is ongeveer 20%.”

“Leraren verwachten dat er meer digitale leermiddelen gebruikt

zullen worden, van 20% naar 50% van de leermiddelen in de toekomst.” (2013)

50% van de schermen/pagina’s?

50% van de lessen?

50% van de slu?

Digitale leermiddelen: Over 4 jaar al 50%! Maar van wat?

“ict-gebruik voor onderwijsdoelen”: primair proces of secundair proces?

Welke computerprogramma’s worden het meest gebruikt?

1) email

2) office (word, powerpoint)

3) leerlingvolgsysteem

4) methodegebonden software

5) elektronische leeromgeving

Wat is (de meerwaarde van) digitaal? Drie voorbeelden

A) Een docent plaatst in de Elo een samenwerkingsopdracht die leerlingen moeten printen om mee te nemen voor een buitenschools onderzoekje.

B) Het informatieboek wordt in pdf volledig op de schoolcomputers gezet.

C) Een dyslectische leerling hoort via de computer een tekst uit het bronnenboek voorgelezen.

Belangrijkste kwaliteitskenmerken van digitaal leermateriaal volgens leraren - 1

•biedt extra oefenstof (verdieping, verbreding, verrijking)•leerlingen kunnen er zelfstandig mee werken

(met een boek niet?)•de ontwikkelingen van leerlingen kunnen volgen

(heeft u daar tijd voor?)•gebruiksvriendelijk

(is dat ook uw ervaring?) •goede informatiebron

(hoe betrouwbaar is internet?) •uitdagend voor leerlingen

(mits...)•veel gebruiksmogelijkheden

•ondersteunt leerstof visueel en auditief •sluit aan op de methode •leerlingen kunnen op eigen niveau werken

(niveaubepaling...)•levert tijdwinst op (?)•is zelfcorrigerend

(indien geïntegreerd in pakket)•met login ook toegankelijk buiten school

(ook boek is plaats- en tijdonafhankelijk...)

Belangrijkste kwaliteitskenmerken van

digitaal leermateriaal volgens leraren - 2

Leren met meer effect

10 scholen onderzoek: Draagt ict bij aan beter en effectiever onderwijs?

Onderzoeksresultaten Leren met meer effect

Gaan de leerprestaties van leerlingen omhoog door het gebruik van ict?Verplichte huiswerkuren op school, waarbij op de computer gewerkt wordt aan opdrachten voor aardrijkskunde, resulteren in betere leerprestaties.

Neemt de motivatie van leerlingen toe?Door traditionele en digitale werkvormen af te wisselen neemt de motivatie van leerlingen voor leren toe.Deskundig gebruik van een digitaal schoolbord en zelf ontwikkeld ict-materiaal in de wiskundeles leidt tot een positievere attitude tegenover wiskunde.

Gaan leerlingen hun eigen leerproces meer zelf sturen door het gebruik van ict?Leerlingen lijken meer grip op hun leerproces te krijgen als ze een Elo als planningstool gebruiken.

Kunnen docenten door de inzet van ict tijdsbesparing realiseren?Veranderingen in aard en omvang van de tijdsbesteding van docenten zijn nog niet aangetroffen.

Op zoek naar de optimale blend

Wat is de optimale mix tussen analoog en digitaal, print en ict, boek en computer?

Wie wat waar wanneer waarom?Welk leermiddel gebruik je voor welke leerling

op welk moment (in welke omgeving) met welk doel?