Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie

21
Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie Caroline Van Wynsberghe [email protected] Colloquium Internationalisering van de rand Leuven, 26/06/2012

description

Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie. Caroline Van Wynsberghe [email protected] Colloquium Internationalisering van de rand Leuven, 26/06/2012. Brussel. Agglomeratie Deelstaat Enige tweetalige gebied in België Meervoudige hoofdstad: België en twee deelstaten - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie

Page 1: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie

Caroline Van [email protected]

Colloquium Internationalisering van de rand

Leuven, 26/06/2012

Page 2: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Brussel

Agglomeratie Deelstaat Enige tweetalige gebied in België Meervoudige hoofdstad: België en twee

deelstaten Zetel van internationale organisaties en van

belangrijkste instellingen van de Europese Unie

26/04/2012 2

Page 3: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Internationalisering van Brussel en de rand

Aanwezigheid van Europese en internationale Brussel oefent een bijzondere aantrekkingskracht Diplomatieke delegaties, journalisten en lobbygroepen

+ hoofdzetel internationale ondernemingen Ook immigratie > internationalisering van Brussel + impact op het

sociaal en economisch leven in het hinterland

26/04/2012 3

Page 4: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

2 politieke problemen

Het statuut van meervoudige hoofdstad Brussel als machtscentrum en aantrekkingskracht

uit op de periferie In de typisch Belgische omstandigheden zijn deze

twee aspecten nauw met elkaar verbonden Taboes

26/04/2012 4

Page 5: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

BRUSSEL ALS HOOFDSTAD

Probleem 1

26/04/2012 5

Page 6: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Kiezen van een federale hoofdstad: kiezen voor neutraliteit

Risico’s van interne spanningen van een deelstaat

> vereiste van neutraliteit Ook een patriottische eis (zich thuis voelen) Federale hoofdsteden > federale districten Redenering ook geldig voor EU instellingen

26/04/2012 6

Page 7: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

3 vragen (Harris, 1995)

Is conflict likely to be limited to a few issues or felt across a broad range of areas ?

Is the conflict really between the federal interest and city residents’ desire for self-government, or are there other forces at work?

When there is conflict between a national government and the government of a capital city, which side is likely to prevail and why?

26/04/2012 7

Page 8: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Brussel als federale hoofdstad

Beschouwd als een stadstaat In werkelijkheid: agglomeratie & deelstaat In Berlijn en Wenen: samenvalling van de 2

machtsniveaus (en 1 gemeentebestuur met districten)

26/04/2012 8

Page 9: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Brussel als hoofdstad van deelstaten

Enige plaats waar de 2 gemeenschappen parallelle bevoegdheden hebben

Door statuut van hoofdstad van beide gemeenschappen: tweetalige karakter vastgelegd

Beide gemeenschappen eisen Brussel in het geval van splitsing

26/04/2012 9

Page 10: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Brussel als hoofdstad van Europa

Statuut diep doorgedrongen bij bevolking en politici

Het Gewest moet sommige beslissingen aan de federale overheid overlaten

Brussels, DC: het dossier van het politieke toneel ontruimen

26/04/2012 10

Page 11: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Meervoudige hoofdstad, betwist grondgebied

Politiek en economisch = eerste stad van Brussel Belangrijk cultureel centrum Universiteitstad Groot aantal actoren die een invloed willen

uitoefenen

26/04/2012 11

Page 12: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Vergeliijking met Washington, DC

Hoofdstad van een federale Staat Aantrekkingskracht National Capital Planning Commission (in DC

maar ook in Maryland en Virginia)

26/04/2012 12

Page 13: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

3 antwoorden

V1: conflicten tussen machtsniveaus niet beperkt tot enkele uidagingen

V2: conflicten tussen de 2 gemeenschappen > conflicten tussen federale en lokale belangen

V3: niet relevant maar politieke partijen als coördinatieplatform tussen verschillende overheden

26/04/2012 13

Page 14: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

BRUSSEL EN DE RANDProbleem 2

26/04/2012 14

Page 15: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

HOOFDstad

Hoofdstad als organiserend centrum (aantrekkings)macht Hoofdstad > hoofdkwartier (multinationals,

internationale organisaties) Als een centrum, hoofdstad >< rand/omtrek

26/04/2012 15

Page 16: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Hoofdsteden typologie (P. Hall)

Andere federale hoofdsteden (Washington, Canberra, Ottawa…) = alleen politieke hoofdsteden

Ook centrum voor internationale organisaties (// Genève, New York)

Multifunctionele hoofdstad: politieke, economische, culturele functies (// Paris, Madrid)

> Brussel = super-hoofdstad

26/04/2012 16

Page 17: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Politieke ‘probleem Brussel’

In werkelijkheid ligt het probleem BUITEN Brussel Dubbel probleem Uitoefening van het stemrecht (maar opgelost in

Vlinderakkoord) Taalfaciliteiten

26/04/2012 17

Page 18: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Het probleem van de metropool

Paradox (Kesteloot & Saey, 2002): internationale success maar ‘divided city’

1ste oorzaak: geen samenvaling tussen de grenzen en het economische hinterland

2de oorzaak: administratieve versnippering (opgelost met vlinderakkoord?)

Ook Lagrou (2000): brain drain probleem (//pendelen)

26/04/2012 18

Page 19: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Metropolitane gemeenschap (Vlinderakkoord)

Vage term – enige zekerheid: stad = centrum Bijzondere wet + samenwerkingsakkoord Federale Staat + 3 gewesten + de gemeenten

(voormalige Brabant) + 2 provincies Geen privé-actoren (Metropolitan Brussels) Gewestoverschrijdend belang Overleg – intergouvernementele werking?

26/04/2012 19

Page 20: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

PARADOXbesluit

26/04/2012 20

Page 21: Meervoudige hoofdstad  en stad-rand relatie

Een nieuw probleem?

Centrifugaal Belgische federalisme Risico : de spanningen overdragen van federaal

tot metropolitaan niveau

26/04/2012 21