1

2

MEERJARENBELEIDSPLAN KUNST EN CULTUUR

BELEIDSPERIODE 2017-2020

Het begint allemaal ‘OP RABARBER’

INHOUD

1. BELEIDSPLAN 2017-2020

1.1. Algemene informatie 3

1.2. Terugblik op en zelfevaluatie van de periode 2013-heden 6

1.3. Plannen en activiteiten voor de periode 2017-2020 10

1.4. Bedrijfsvoering 16

2. MEERJARENBEGROTING 2017-2020 EN BALAND 2013-2014

2.1 Meerjarenbegroting 2017-2020 19

2.2 Balans 2013-2014 21

3. KWANTITATIEVE GEGEVENS OVER ACTIVITEITEN EN

BEZOEKERS/DEELNEMERS 22

4. SAMENVATTING 26

5. AANVULLENDE INFORMATIE

Statuten Stichting Rabarber bijlage 1 papieren versie

Uittreksel Kamer van Koophandel bijlage 2 papieren versie

3

1.1. ALGEMENE INFORMATIE

1.1.A. Algemene gegevens van de aanvrager

Naam instelling

(indien afwijkend van de statutaire naam):

Rabarber, de theaterschool van Den Haag

Statutaire naam instelling: Stichting Rabarber (sinds 24 november 2015)

Statutaire doelstelling: De stichting stelt zich ten doel: a. de exploitatie van een theaterschool voor kinderen, jongeren en volwassenen op het gebied van de podiumkunsten in de meest brede zin van het woord, waaronder ook het bieden van (voor) opleidingstrajecten voor kunstvakopleidingen; b. het (doen) uitvoeren van podiumkunsten; c. het organiseren, faciliteren of ondersteunen van theaterproducties van (jonge) talentvolle theatermakers en andere podiumkunstenaars; d. het bevorderen van de bewustwording van de levensbeschouwing van kinderen en jongeren en de cultivatie van het theaterbezoek en culturele voorstellingen; e. het verbreiden en verdiepen van de belangstelling in- en de kennis van of over het theater en andere podiumkunsten, in de meest brede zin van het woord.

Aard van de instelling: * theaterschool-cultuur educatieve instelling-

talentontwikkelaar-podium(inclusief productiehuis) -

loketfunctie

Bezoekadres: Bilderdijkstraat 35

Postcode en plaats: 2513 CM Den Haag

Postadres: Postbus 578

Postcode en plaats: 2501 CN Den Haag

Telefoonnummer: 070 3450996

Email: info@rabarber.net

Website: www.rabarber.net

4

1.1.B. Contactpersoon voor de subsidieaanvraag

Naam contactpersoon: Karin Lucet

Functie contactpersoon: Zakelijk leider

Telefoonnummer contactpersoon: 070 3450996 en 06 24641824

Email contactpersoon: karin@rabarber.net

1.1.C. Financiële gegevens aanvrager

IBAN bankrekeningnummer: NL13INGB 000 4051 767

Ten name van: Stichting Kindertheater Van Alles Wat *

Fiscaal nummer: 0056.07.085

* wij zullen z.s.m. de tenaamstelling aanpassen aan Stichting Rabarber

1.1.D. Rechtsvorm

Rechtsvorm (stichting, vereniging): Stichting Rabarber (voorheen stichting Kindertheater

Van Alles Wat)

Jaar van oprichting: 1985

Inschrijving Kamer van Koophandel te: Den Haag

KvK nummer: 41149860

1.1.E. Samenstelling directie/dagelijkse leiding (incl. artistiek leider indien van toepassing)

Naam: Functie In functie

sinds:

Termijn

benoeming

R.A. van Leeuwen Algemeen directeur 1985

K. Lucet Zakelijk leider Dec. 2009

1.1.F. Samenstelling Bestuur of Raad van Toezicht

(aankruisen) X Raad van Toezicht

Bestuur

Naam: Functie In functie

sinds:

Termijn

benoeming

Treedt af op (volgens geldend rooster

van aftreden):

E. van den Berg Voorzitter 26-08-2011 2e termijn 4jr 26-08-2019

J.K. van der Geer Secretaris 06-12-2011 2e termijn 4jr 06-12-2019

vacature Penningmeester

B.J. Tideman (lid) 06-12-2011 2e termijn 4jr 06-12-2019

M.D. Hes (lid) 17-03-2015 1e termijn 4jr 17-03-2019

J. Jansen (lid) 01-07-2015 1e termijn 4jr 01-07-2019

5

1.1.G. Gevraagd subsidiebedrag voor de periode 2017-2020

Totale omvang jaarlijkse exploitatie: € 1.229.082

Gevraagde jaarlijkse structurele bijdrage van

de gemeente voor 2017-2020:

€ 562.958

Gesubsidieerd i.h.k.v. het

Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2013-

2016 van de gemeente Den Haag?

(aankruisen)

X ja, met een bedrag van:

€ 511.780 (peiljaar 2015, inclusief trend)

nee

Ondertekening

Hierbij verklaart ondergetekende, daartoe statutair bevoegd, dit formulier naar waarheid en zonder

voorbehoud te hebben ingevuld.

Naam: R.A. van Leeuwen

Functie: Directeur-bestuurder Stichting Rabarber

Datum: 30 november 2015

Plaats: Den Haag

Handtekening:

6

1.2 TERUGBLIK EN ZELFEVALUATIE 2013-HEDEN

Al dertig jaar Na al die jaren is Rabarber nog steeds die veilige, inspirerende en vooral creatieve plek is waar iedereen zijn eigen fantasie en verbeelding kan volgen. Rabarber is in de loop der jaren uitgegroeid tot een omvangrijke theaterschool die landelijke bekendheid geniet. Die positie heeft Rabarber bereikt doordat zij steeds ‘jong en vernieuwend’ is gebleven in haar rol als pionier in theatereducatie, zonder de basis (de jeugd) uit het oog te verliezen. Voor de meeste leerlingen waren de lessen een fijne vrijetijdsbesteding, waar ze met veel plezier aan terugdenken en vrienden aan hebben overgehouden. Maar voor velen is Rabarber de start geweest van hun carrière op en rond het podium. Mensen die vandaag de dag niet meer weg te denken zijn van de landelijke podia, televisie of film zetten bij de Haagse theaterschool hun eerste stappen. Zoals Barry Atsma, Eva Duijvestein, Gijs Naber, Frank Evenblij, Fedja van Huêt, Georgina Verbaan, Eva Jinek, Jelle de Jong, Tom van Kalmthout, e.v.a. Daarnaast werken veel oud-leerlingen achter de schermen op diverse plekken in de culturele sector. In september 2015 begonnen maar liefst 24 Rabarbertalenten aan hun professionele opleiding bij één van de landelijke kunstvakopleidingen. Het begint allemaal bij Rabarber. Of zoals de leerlingen zeggen: op Rabarber. 1. Inhoudelijk beleid Missie Rabarber heeft als missie zoveel mogelijk kinderen, jongeren en jong volwassenen in aanraking te brengen met het cultuurgoed theater. Wij doen dit op een gestructureerde en professionele wijze, door middel van een schoolwerkplan met een lange leerlijn. Door zowel actief, receptief als reflectief kennis te maken met het theaterlandschap krijgen onze leerlingen bouwstenen aangereikt om zich verder te kunnen ontwikkelen tot veelzijdige volwassenen met een blijvende interesse voor cultuur. Doelstellingen Iedere leerling heeft aan het einde van de Rabarbertijd inzicht in haar/zijn eigen theatrale mogelijkheden; als hij/zij dat ambieert in een productie gespeeld, geleerd samen te spelen met jongeren vanuit diverse achtergronden; professionele theatervoorstellingen bezocht. En weet zelf een weg te vinden in theaterland en deelt deze interesses met anderen. Talentvolle leerlingen helpen we hun talenten zo optimaal mogelijk te ontwikkelen en - indien opportuun - een opleiding te kiezen binnen het culturele veld. Kernwaarden Spelplezier, persoonlijke ontwikkeling, talentontwikkeling, magie van en passie voor theater. Functies Theaterschool, aanbieder van educatieve programma’s, talentontwikkelaar, productiehuis, aanbieder van jeugd- en jongerentheater, springplank voor nieuwe theatermakers, samenwerkingspartner, loketfunctie. Evaluatie 2013-2016 Rabarber kijkt terug op vier succesvolle jaren met een mooie groei, zowel in leerlingen, cultuureducatie, talentontwikkeling, voorstellingen, speelplekken als bezoekers. Door deze groei beseffen wij dat de huidige vaste formatie tegen de grenzen aanloopt en uitbreiding behoeft. Vergelijking cijfers 2011-2014 Het derde jaar binnen de huidige periode laat zien dat we onze doelstellingen meer dan bereikt hebben: Vrije tijd – lange leerlijn 2014 2011 Aantal leerlingen 1.282 1.020 Aantal Voorstellingen in theater 22 11 Aantal speelbeurten 118 64 Aantal bezoekers 15.967 9.476 Cultuureducatie - lange leerlijn Aantal leerlingen 198 117

7

Aantal voorstellingen op scholen 2 n.v.t. Aantal speelbeurten 28 n.v.t Aantal bezoekers 1.622 n.v.t. Theaterlessen in de vrije tijd Rabarber biedt een breed spectrum aan lesprogramma’s die allemaal ingebed zijn binnen de lange leerlijn. Leerlingen van 6 tot 12 jaar doorlopen eerst basis- en opleidingsklassen waarbij spel en beweging centraal staan. Daarna volgen ze een uitgebreider lesprogramma en spelen vervolgens in werkplaats- en productieklassen (13-20 jaar) voor publiek. Dit zijn familievoorstellingen, een reizende Sinterklaasvoorstelling, theaterklassiekers en eindregies voor de landelijke toneelscholen. Alle jongerentheater- en filmproducties zijn ondergebracht in het – door Rabarber opgezette en enige Haagse – jongerentheaterfestival: Studio 33. Het hele gebouw staat twee weekenden lang bol van voorstellingen, films en randprogrammering, m.m.v. Korzo’s Cross Town, de Kunstbende, Musicon Your Stage, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Haagse Hogeschool. Jaarlijks zijn dit in totaal circa twintig voorstellingen, die worden gespeeld in ons eigen Theater Merlijn en kleine zaal, Theater aan het Spui, Festival de Parade, Theater Dakota, Theater De Nieuwe Regentes, Zaal 3 en De Koninklijke Schouwburg. Met bijzondere uitstapjes naar het openlucht ”podium” van erfgoed De Stenen Kamer, Madestein, in HKU Utrecht, Toneelacademie Maastricht en Theater Bronks in Brussel. Voor kinderen van de internationale gemeenschap ontwikkelden we een Engelstalige drama class, in verschillende leeftijdscategorieën. Vanaf september 2015 verzorgt Rabarber theaterlessen in Theater Dakota Zuid57, omdat er al enige tijd geen theaterlessen werden aangeboden in Escamp en deze een zeer diverse populatie van 118.000 inwoners heeft die wij graag willen bereiken.

Cultuureducatie op scholen Rabarber werkt structureel samen met diverse scholen uit het basis- en voortgezet onderwijs. Daarnaast organiseren we talloze projectmatige activiteiten op het vlak van cultuureducatie. Structurele samenwerking Voortgezet onderwijs (vo): naast de zeer succesvolle schoolbrede (leerjaar 1 t/m 5) Dalton theaterklas zijn het Diamant College (VMBO) en Dalton Voorburg toegevoegd als structurele partner. Er worden lessen gegeven in de brugklassen. Dit schooljaar start daarnaast ook de Diamant theaterklas binnen de muren van ons gebouw. Basisonderwijs (bo): sinds mei 2012 werken we samen met basisschool ’t Palet in de Schilderswijk. Tijdens deze musicalproductieklas krijgen tachtig groep 8-leerlingen gedurende dertig weken twee uur per week les van in totaal vier Rabarberdocenten. Het uiteindelijke doel is een grootse opvoering in de Koninklijke Schouwburg. Wij verzorgen ook de weekend- en zomerschool van ’t Palet. Vanaf september 2015 krijgen ook hun kleuters spel- en bewegingslessen o.l.v. Rabarber. Diverse projecten Vo: het interactief theaterproject – En nu jij.. - : over pesten, social media en homoseksualiteit. Door realistische theaterscènes gaan middelbare scholieren bewust nadenken over een voor hen relevant sociaal thema. Bo: Rabarber kreeg regelmatig het verzoek om met een voorstelling naar scholen te komen. Tegelijkertijd wilden wij jong talent podiumervaring laten opdoen. Dit bracht ons op het idee van de constructie schoolvoorstellingen én talentontwikkeling ineen. Deze voorstellingen zijn mobiel en worden onder eenvoudige omstandigheden gespeeld. De afgelopen jaren zijn er vier schoolvoorstellingen ontwikkeld, mede dankzij de CultuurSchakel onder de aandacht gebracht, en op scholen gespeeld. Fonds 1818 ondersteunt dit project financieel nog tot eind 2016. Daarnaast verzorgden wij zowel voor bo als vo de afgelopen jaren ook vele theaterworkshops op maat, korte lesreeksen en theaterworkshops rond onze kerstproducties.

8

Voorbereiding beroepsopleiding, talentontwikkeling Rabarber is al vele jaren een belangrijke leverancier voor landelijke toneelscholen en kunstvakopleidingen. Met vier trajecten willen wij talentvolle jongeren optimaal voorbereiden op een beroepsopleiding. Landelijke Oriëntatiecursus Toneelscholen (L.O.T.) is voor jongeren vanaf 16 jaar, die overwegen na hun eindexamen een theatervakopleiding op Hbo-niveau te volgen. L.O.T . is 25 jaar geleden i.s.m. Toneelacademie Maastricht door Rabarber opgericht. Het Tussenjaar is een intensieve vooropleiding voor jongeren met middelbare schooldiploma (Havo/VWO), die nog niet aan een meerjarige opleiding willen of kunnen beginnen. Zij volgen overdag (maandag t/m donderdag) les in veel verschillende theaterdisciplines ter voorbereiding op de theatervakopleidingen. Aan Tussenjaardeelnemers bieden we de mogelijkheid om naast deze lessen in voorstellingen mee te spelen binnen of buiten Rabarber. In onze eigen school-, Parade- en Toneelschool-eindregievoorstellingen, maar ook bij Toneelgroep de Appel, NT(jong) en incidentele festivals, zoals Couperus- en Shakespearefestival. Het Tussenjaar is inmiddels een begrip onder talentvolle jongeren met acteerambities. De vooropleiding startte in september 2009 met 7 deelnemers, nu zijn dat er 26. Zij komen uit heel Nederland naar Den Haag. Inside Out is een plek voor onderzoek, experiment en ontwikkeling. Niet alleen jonge ‘acteurs’ komen in aanmerking, maar ook jongeren die een andere creatieve belangstelling hebben, zoals dansers, muzikanten, zangers, aanstormende filmers, fotografen en kunstschilders. Kruisbestuiving tussen de disciplines brengt de persoonlijke ontwikkeling in een stroomversnelling. Inside Out presenteert zich met een theatrale performance op locatie. De eerste uiting was Face It in juni 2015. Inside Out wordt tot eind 2016 financieel ondersteund door Fonds 1818. Trac is in 2014 ontwikkeld als nieuw aanbod. Het is een tweejarige avondopleiding van een aantal dagen per week. Bestemd voor mensen van 18-30 jaar oud die zich professioneel willen verdiepen in theatervakgebieden ter ondersteuning van hun werk in bijvoorbeeld advocatuur, onderwijs of communicatie.

2. Positionering binnen bestel en bijdrage aan aanbod Rabarber is dé theaterschool van Den Haag en omstreken en één van de grootste en oudste van het land. Er komt tegenwoordig bijna geen theaterstuk, musical, film of televisieprogramma uit waarbij niet iemand meedoet die ooit lessen volgde bij Rabarber. Ieder jaar trekken we met onze familievoorstellingen in de schoolvakanties en festivals duizenden jonge bezoekers. Voor velen is dit de eerste kennismaking met theater. We werken samen met onder meer NTjong, Theater Dakota, de Koninklijke Schouwburg, Theater aan het Spui, Omroep West, Theater de Vaillant, Theater De Nieuwe Regentes en met festivals als De Betovering, de Parade, Museumnacht Den Haag en Grachtenpracht. Daarnaast is Rabarber een belangrijke leverancier voor de culturele instellingen op het gebied van (film)acteurs, jonge theatermakers en publiek. Rabarber werkt samen met een groot aantal partijen in Den Haag in de culturele, onderwijs-, Bso-sector. Door al deze activiteiten dragen we bij aan het culturele imago van Den Haag. Nationaal fungeert Rabarber als voorstation voor de theatervakopleidingen. We hebben uitstekende banden met de toneelscholen, maar ook met andere creatieve opleiders onderhouden we goede contacten. Voor hen zijn we een belangrijk stageadres. En met onze collega’s, zoals Hofplein Rotterdam, wisselen we regelmatig deskundigheid uit, onder meer binnen het Netwerk JTS en de Kunstconnectie. Na het uiteenvallen van het Koorenhuis in de oorspronkelijke vorm zijn er de afgelopen jaren in Den Haag een zestal theaterlesinitiatieven ontstaan met veelal cursorisch lesaanbod. Wij proberen met hen tot collegiale samenwerking te komen om zo de doelgroep zo duidelijk en breed mogelijk te bedienen. 3. Economische en maatschappelijke betekenis en cultuurparticipatie Rabarber heeft in Den Haag een verbindende functie. We brengen toneel onder de aandacht van grote groepen kinderen en jongeren, werken mee aan maatschappelijke theaterprojecten en zijn een veelgevraagd partner voor festivals en evenementen.

9

Het RAB’S middelbare scholieren theaterfestival is een initiatief van Rabarber. Tijdens dit festival gaan middelbare scholieren theatraal met elkaar de strijd aan. Daarbij worden ze beoordeeld door een professionele en een publieksjury. Het thema gekoppeld aan het onderwerp van een theatervoorstelling van een professioneel Haags gezelschap (TG De Appel, Nationale Toneel, Firma Mes) fungeert als koepel om amateur- en professionele kunst dichter bij elkaar te brengen. Deelnemers de afgelopen edities waren: VCL, Dalton Voorburg, Johan de Witt scholengroep, Gymnasium Sorghvliet, HML, Dalton Den Haag, Segbroek College, Maerlant College, Lyceum Ypenburg, De Populier, Het Veurs College en ’s Gravendreef College. Het RAB’S wordt nu nog financieel mogelijk gemaakt door Fonds 1818 en Stichting Boschuysen. Maatschappelijke theaterprojecten voerde Rabarber uit met tienermoeders, maar ook met jonge mannelijke asielzoekers. We hebben daarnaast een structurele samenwerking met stichting Masterclass Jong Talent. De voorstellingen die voortkomen uit de productieklassen worden ook veel bezocht door jonge kinderen en jongeren die nog niet veel naar theater gaan. Wij werken met de Ooievaarspas. Theaterbezoek buiten de deur: zowel met leerlingen van de vooropleidingen als met die van de binnenschoolse lange leerlijn worden jaarlijks tenminste drie à vier professionele voorstellingen bezocht. Deze vinden plaats in de verschillende (Haagse) theaters en zijn zorgvuldig uitgekozen op leeftijd en opleidingsniveau. Maandelijks worden via onze digitale nieuwsbrieven (twee versies: tot 12 en vanaf 12 jaar) professionele voorstellingen aangeboden die spelen in één van de theaters in de stad. Deze voorstellingen zijn met de Rabarberpas (ieder leerling heeft er één) veelal met speciale korting te bezoeken. De traditionele Sinterklaasvoorstelling speelt Rabarber in het eigen theater en in de Cultuurankers Theater Dakota en Theater De Nieuwe Regentes. Rabarber is een veelgevraagde partner in de stad. Van openingen en meespelen in professionele producties tot theatrale omlijsting van presentaties. Met partners als Holland Dance, Het Nationale Toneel, NTjong, Firma Mes, Toneelgroep de Appel, Festival Classique, Winkelman van Hessen, Prinses Christina Concours, Lonneke van Leth Productions en Stichting Make a Wish. Altijd maken we de afweging of deelname bijdraagt aan het spelplezier en/of de ontwikkeling van onze leerlingen. In 2016 werken wij mee aan het project Oorlog in mijn buurt, dat voor het eerst in Den Haag van start gaat. Leerlingen van scholen in Mariahoeve, Vogelwijk, Centrum en Schilderwijk worden voorbereid op het houden van interviews met mensen die in de oorlog in de buurt van hun school woonden. Voor de jaarlijks terugkerende filmproductie werken wij samen met de vooropleiding filmacademie en Omroep West. Gedurende hun vooropleidingstijd vestigen verschillende van onze studenten zich in de stad. Sommigen blijven hier wonen, ook al studeren ze later ergens anders, en beginnen na hun studie hun loopbaan in Den Haag. 4. Bedrijfsvoering De succesvolle groei is uiteraard prachtig, maar de organisatie moet gelijke tred met de groei houden. De komende jaren zal daarom versterking moeten worden gerealiseerd Rabarber heeft nu een personeelsbestand van 7,25 FTE. Hieronder vallen de functies van directie, zakelijk leiding, productie/managementassistentie, cultuurcoördinatie, techniek, receptie, theatercoördinatie en schoonmaak. Boekhouding (8u p/w) en financiële leerlingenadministratie (4u p/w) zijn taken die door zzp’ers worden vervuld. Het aantal uren voor de boekhouding blijkt te weinig. Op oproepbasis maken we nu gebruik van foyerbemanning, productie op de vloer (Inside Out, kerst- en schoolvoorstellingen), technische assistentie en film/video. Verder werken we met vrijwilligers en stagiaires. Om de steeds groeiende taken te kunnen vervullen beschikken we nu over te weinig formatie. Vooral de productie op de vloer en de communicatiefunctie ontbeert. We voorzien voor 58% (2014) in onze eigen inkomsten. Onderdelen die niet bij de leerlijn horen, vallen onder cultureel ondernemerschap. Dit zijn o.m. de Dalton Theaterklas, het vaker spelen van voorstellingen, Paradeproducties, schoolvoorstellingen, Musical Summer School en projecten voor en met derden. In het kader van de Governance Code Cultuur is er in de organisatie een scheiding aangebracht tussen de bestuurlijke en de toezichthoudende functie. We hanteren Raad van Toezicht-model. Hierover meer in het volgende hoofdstuk. Ook de Code Culturele Diversiteit komt daar aan de orde.

10

1.3 PLANNEN EN ACTIVITEITEN 2017-2020 Wat maakt Rabarber tot Rabarber Wat Rabarber bijzonder maakt is dat wij bij alles wat we doen uitgaan van onze leerlingen. En dan maken we een theatrale vertaalslag die past bij hun leeftijd en ontwikkeling. Het lesprogramma is zo opgebouwd dat het steeds nieuwe kansen biedt tot een brede ontwikkeling. Zo kunnen leerlingen groeien in hun theatrale en sociale vaardigheden. Wij gaan altijd uit van hun mogelijkheden en bieden hen de kans hun dromen vorm te geven binnen een theatraal en magisch realisme. Hun ontwikkeling gaat boven onze eigen artistieke aspiraties. Zonder daarbij afbreuk te doen aan de kwaliteit die theater vraagt. Door onze manier van werken kunnen leerlingen boven zichzelf uitstijgen en neemt hun zelfvertrouwen en het geloof in hun eigen kunnen toe. Voor de vrijetijdstheaterschool werken we alleen met docerende theatermakers die hun passie voor het vak op een stimulerende en enthousiasmerende wijze weten over te brengen op de leerlingen. Deze makers kunnen vanuit hun eigen theatrale visie lesgeven binnen de kaders en het lesprogramma. We hebben een lange leerlijn opgesteld, die wordt jaarlijks geëvalueerd en aangepast als er zich relevante ontwikkelingen voordoen binnen het brede theaterlandschap. Wij begeleiden leerlingen met vermoedens van theatrale mogelijkheden op weg om hun dromen waar te maken. Stagiaires en jonge makers krijgen de kans zich binnen Rabarber verder te ontwikkelen. Wij zijn er bijzonder trots op dat oud- leerlingen de weg naar Rabarber terugvinden om bij ons als docerend maker aan de slag te gaan. Zo is de cirkel vaak weer rond. Rabarber is de plek waar het allemaal begint en ook weer verder kan gaan. Ambities 2017-2020

Doorgaan met waar we goed in zijn;

Pionieren, trendsetten waar de kansen liggen;

Professionalisering en versterking management en backoffice;

Cultureel ondernemerschap behouden;

Breder cultureel divers bereik bewerkstelligen;

Branding strategie ontwikkelen voor een imago dat overeenkomt met wie we zijn en waar we in geloven.

Theaterschool 6-12-jarigen Dit blijft onze eerste prioriteit met spel, beweging en stemvorming als basis. We willen dat Rabarber ook de komende beleidsperiode een plek is waar kinderen hun eerste stappen op het podium kunnen zetten, kennismaken met alle facetten van theater, zichzelf theatraal en persoonlijk ontwikkelen, plezier hebben, zich veilig voelen, vrienden maken, zichzelf overtreffen en vooral genieten van verschillende theaterdisciplines. Dit staat los van of ze later ooit het theatervak in willen. Indien we dit wenselijk vinden, voegen we nieuwe elementen aan de lessen toe. We haken in op wat er speelt en gaan steeds uit van de mogelijkheden van het kind. RAB’S, schoolvoorstellingen en Inside Out in basisstructuur Het RAB’S festival, de schoolvoorstellingen en het multidisciplinaire talentontwikkelingstracject Inside Out financieren we nu met externe middelen. Dit zijn subsidies, die eenmalig of voor een beperkte periode, verstrekt worden. Bij het wegvallen zouden we deze activiteiten niet meer kunnen doen. Daarom pleiten we ervoor om deze onderdelen in de basisstructuur op te nemen. We realiseren ons dat we hiermee de gestelde 10%-norm (maximaal extra aan te vragen subsidie) overschrijden, maar we vinden deze onderdelen zo essentieel dat we ze structureel willen aanbieden. Formaliseren organisatie: zie Bedrijfsvoering Uitbreiding personeel: zie Bedrijfsvoering

11

Uitbreiding samenwerking Cultuurankers In Theater Dakota bieden wij op woensdagmiddagen theaterlessen. In aantal kunnen we de komende jaren uitbreiden. Ieder jaar spelen we onze Sinterklaasvoorstelling bij Dakota en Theater De Nieuwe Regentes is daar in 2015 bijgekomen. In Theater De Vaillant geven we wekelijks binnenschoolse lessen. Zowel de Cultuurankers als wijzelf voelen de behoefte om nog meer samen te werken. Zo zoeken we naar mogelijkheden om laagdrempelige familievoorstellingen in de Cultuurankers te kunnen spelen. Dit zou verwezenlijkt kunnen worden als onze schoolvoorstellingen in de basisstructuur worden opgenomen. Dan zouden we die op woensdag- en zondagmiddagen bij de Cultuurankers kunnen aanbieden. Voorstelling met 9-12 jarigen Jonge kinderen geven regelmatig aan dat ze ook graag in een voorstelling willen spelen. Daarom ontwikkelen we de komende periode een productie speciaal voor en met onze leerlingen van 9-12 jaar. Vakantieprogrammering Naast onze succesvolle Musical Summerschool, de vele workshops tijdens De Betovering en rond onze familievoorstellingen zoeken we naar een mooi onderbouwd workshopprogramma. Dit als uitbreiding van theaterworkshops in de schoolvakanties, ook voor oudere leeftijdsgroepen (pubers). Verstevigen Studio 33 jongeren theaterfestival Dit enige theaterfestival voor jongeren in Den Haag blijven wij verstevigen. Bijvoorbeeld door nog meer samenwerking te zoeken met andere jongereninitiatieven, daarbij willen we ook andere disciplines betrekken. Inspraak pubers maatschappelijk thema Studio 33-voorstellingen Om aan te sluiten bij de belevingswereld van onze pubers hebben zij inspraak in de thema’s van de jongerenvoorstellingen. Maatschappelijke relevante onderwerpen, zoals drugs, transgenders, zelfdoding, maar ook vrolijke fantasieonderwerpen worden verwerkt tot een theatrale vorm. We zoeken naar middelen om jonge toneelschrijvers de opdracht voor dergelijke producties te geven. Uitbreiding vooropleiding het Tussenjaar Er is elk jaar weer grote vraag van deelnemers om het Tussenjaar langer door te laten lopen. Nu is dat 20 weken, we denken aan 28 weken. Het Tussenjaar is door Rabarber opgezet en bestaat zonder subsidie. Deze vorm heeft te kampen met landelijke concurrentie van organisaties die hiervoor wel subsidie ontvangen. Uitbreiding zou leiden tot nog hogere kostprijs en dat achten we niet wenselijk. Graag overleggen we hierover met de gemeente Den Haag. Plek voor eindregies kunstvakopleidingen Rabarber is een belangrijke eindstageplek in Nederland. Afstuderende theatermakers werken hier met ons aanstormend talent. Deze mooie vorm van werken koesteren wij. Bovendien bieden we hen met regelmaat het vooruitzicht op een werkplek voor na hun afstuderen. Multidisciplinaire talentontwikkeling voor jongeren: Inside Out Een plek voor onderzoek, experiment en ontwikkeling; waar niet op de korte, maar de lange termijn wordt gedacht. Niet alleen jonge ‘acteurs’ komen in aanmerking, ook muzikanten, dansers en zangers, aanstormende filmers, fotografen en kunstschilders. Deze kruisbestuiving brengt de persoonlijke ontwikkeling in een stroomversnelling. Op een organische manier worden nieuwe gebieden verkend. Inside Out wordt t/m 2016 financieel mogelijk gemaakt door Fonds 1818. RAB’S middelbare scholieren theaterfestival Deze jaarlijkse theatrale strijd tussen middelbare scholen is door Rabarber georganiseerd en geproduceerd. Het doel: deelname van middelbare scholieren aan een theaterproductie; het bevorderen van contacten tussen scholieren onderling en meer belangstelling genereren voor deelname aan het Haagse culturele leven. Fonds 1818 en Stichting Boschuysen maken het RAB’S nu nog mogelijk.

12

Meer en structureel bezoek aan professionele voorstellingen door leerlingen Naast de nieuwsbrieven, die wij maandelijks verspreiden voor onze collega’s in het veld, zoeken we naar uitbreiding van het aantal professionele voorstellingen die onze leerlingen structureel bezoeken onder begeleiding van Rabarber. Deze voorstellingen sluiten aan bij de belevings- en ervaringswereld van de verschillende leeftijdsgroepen op zowel maatschappelijk als theatraal vlak. Een voorbeeld daarvan zijn voorstellingen van NTjong, die voor onze leerlingen te zien zullen zijn gedurende één week aan het einde van het komende schoolseizoen. CultuurSchakel 1 - educatief aanbod voor basisonderwijs De gemeente wil dat in het cultuuronderwijs de vraag van scholen leidend is bij het cultuuraanbod. Cultuuronderwijs moet aansluiten bij het curriculum van de school en logische leerlijnen volgen. In de terugblik is te lezen dat wij nauw samenwerken met basisschool ’t Palet en ook veel contacten hebben met andere basisscholen. Als educatief pionier blijven wij ons altijd inzetten deze contacten te verdiepen en uit te breiden, gewoonweg omdat wij het als een prioriteit beschouwen kinderen in contact te brengen met theater. Zowel voor de ontwikkeling van hun culturele als persoonlijke bagage. Deze doelgroep vraagt echter wel om een andere manier van werken dan voor Rabarberlessen in de vrije tijd. Daarom is een speciale pool van dramadocenten met een maatschappelijk inslag opgezet. Zij brengen het vak drama laagdrempelig en toegespitst op het niveau van deze leerlingen. CultuurSchakel 2 - behouden schoolvoorstellingen én talentontwikkeling ineen Deze voorstellingen zijn mobiel en worden onder eenvoudige omstandigheden op scholen gespeeld. We kiezen altijd voor een simpele vorm, zonder grote decors of ingewikkelde technische benodigdheden. Er wordt optimaal aanspraak gedaan op het talent van de spelers en de verbeeldingskracht van de jonge toeschouwers. Niet de vorm, maar het verhaal en de acteurs staan centraal. De onderwerpen die wij kiezen, passen in de ladekast van CultuurSchakel, daarvoor hoeven we geen extra moeite te doen. Fonds 1818 ondersteunt de schoolvoorstellingen financieel nog tot eind 2016. (zie ook Uitbreiding samenwerking Cultuurankers) Missing link Rabarber wil graag een pleidooi houden voor meer aandacht binnen cultuureducatie voor leerlingen van de middelbare school. Dit wordt een vergeten groep, waarvoor in de huidige landelijke en gemeentelijke opzet geen geld lijkt vrijgemaakt. Rabarber werkt al jaren met pubers en jongvolwassenen in de vrije tijd. Ook deden we veel ervaring op met de binnenschoolse theaterklassen. We ervaren dagelijks welke positieve rol cultuur voor deze jongeren kan spelen. Een puberleven is vol ingewikkelde veranderingen, theater kan daarbij helpen. Juist voor deze moeilijke leeftijdscategorie zou er (binnenschools) cultuureducatief aanbod moeten zijn. Er is in de onderbouw van het vo geen opvolging van alle inzet die cultuureducatie biedt voor leerlingen van het basisonderwijs. Wij denken dat dit niet verstandig is.

Ontwikkeling van binnenuit: Rackers Het afgelopen schooljaar heeft een groep leerlingen ‘De Rackers’ geformeerd. Zij mogen maandelijks bij Rabarber in huis een theater gerelateerde jongerenavond organiseren voor 14+ Rabarberleerlingen en in de toekomst ook voor hun vrienden en klasgenoten. Er zijn voor pubers tot 18 jaar niet veel uitgaansmogelijkheden. Rabarber wil deze groep een veilige sociale plek bieden en ze spelenderwijs met cultuur in aanraking brengen. Positionering Rabarber is al vele jaren dé theaterschool van heel Den Haag. De mede door Rabarber opgerichte landelijke oriëntatie toneelscholen (L.O.T.) is voor jongeren al 25 jaar een belangrijke voorbereiding op de landelijke Hbo-kunstvakopleidingen. De JTS trekt leerlingen uit de stad en wijde omgeving. Door de dagelijkse vooropleiding het Tussenjaar, Trac (in de avonden) en de goed lopende L.O.T. op zaterdagen weten ook veel jongeren en jongvolwassenen uit het hele land Rabarber te vinden. Met de start van Inside Out - de enige

13

multidisciplinaire talentontwikkelingsplek in Den Haag - vult Rabarber het gat dat Alba theaterhuis in 2013 achterliet nadat deze organisatie geen subsidie meer ontving. Rabarber speelt traditioneel elke schoolvakantie een familievoorstelling, waar afgelopen seizoen bijna 15.000 bezoekers op afkwamen. Deze producties trekken terugkerend publiek, maar ook jonge kinderen uit alle lagen en met diverse culturele achtergronden. Velen maken zo voor het eerst kennis met theater. Onder de noemer ‘Ken je klassieken’ produceert Rabarber een toegankelijke 12+-voorstelling gebaseerd op een klassiek theaterstuk, dit maakt deel uit van het CKV-aanbod. Rabarber speelt in het eigen Theater Merlijn, in Theater aan het Spui, De Koninklijke Schouwburg, Theater Dakota, Laaktheater, De Nieuwe Regentes, Festival De Betovering, Festival De Parade, Brussel en op locatie in Den Haag. Rabarber is zeven dagen per week geopend in de Bilderdijkstraat voor lessen, repetities, social meeting en voorstellingen. Wekelijks zijn er ook lessen op locatie in Theater Dakota en Theater De Vaillant. Zoals eerder vermeld organiseert Rabarber ieder jaar twee unieke jongerentheaterfestivals. Studio33 met twaalf voorstellingen, filmproducties en een uitgebreide randprogrammering. En RAB’S middelbare scholierentheaterfestival, waaraan verschillende middelbare scholen met groot enthousiasme deelnemen. Rabarber is een leverancier voor veel culturele instellingen in Den Haag. Publiek: bezoek met leerlingen aan voorstellingen aan vele Haagse theaterpodia. Maandelijkse verspreiding van een digitale nieuwsbrief waarin Haagse podia en gezelschappen hun voorstellingen kunnen promoten. Op vertoon van hun Rabarberpas kunnen leerlingen die veelal met korting bezoeken. Acteurs: voor ad hoc festivals (Couperus-/Shakespeare-/Vredesfestival); bij Toneelgroep De Appel (Tom Voet in De drijvende stad en het jongetje in Op hoop van Zegen); Nationale Toneel (het jongetje in Midzomernachtdroom); NTjong (Alexandra Broeder in Mamma (2014) en Mona (2016) en CKV-projecten (waar onze Tussenjaardeelnemers als speler of workshopleiders aan meewerken) en natuurlijk film en televisie (tal van leerlingen).

Functies Theaterschool met lange leerlijn, ook Engelse drama classes; Vooropleidingen en talentontwikkeling ter voorbereiding op landelijke kunstvakopleidingen; Producent van familievoorstellingen en jongerenfestivals; Samenwerkingspartner voor theateronderwijs: Theaterklas Dalton (vijf leerjaren Havo/Vwo), ’t Palet (bo), Diamant College (VMBO), Dalton Voorburg (VMBO t/m Vwo), RAB’S en vele andere reeksen en lessen op bo en vo; Werkplek voor docerende theatermakers. Daarnaast heeft Rabarber de volgende subfuncties: Stage- en eindregieplek voor landelijke toneelacademies: voor spelers, repetities en uitvoering. Plek voor jonge en beginnende (Haagse) theatermakers: deze krijgen advies en veelal gratis repetitie- en pitchruimte en mogelijk werk als docent/regisseur. Voorbeelden zijn Esther Scheldwacht (docente en voorbereiding van haar eerste solo), Firma Mes (docenten, workshops, repetitieruimte), De Kosmonaut, Babelvis, De Veste en Shakespearefestival (repetitieruimte), Toneelgroep Bouillabaisse (repetitieruimte en eerste voorstellingspitch), Brüder o.l.v. Nina Sondagh (repetitieruimte en gebruik technische apparatuur voor Parade-voorstelling), Roland Haufe en Martine Dukker (repetitieruimte voor hun voorstelling Charlie). Erkende Leerwerk- en stageplek: voor spel, regie, dans, vormgeving, foto, film, mediamanagement, techniek, administratie en CMV; Plek voor vrijwilligers: elektrotechnisch, rekwisieten, kostuums, foyer, regieassistentie en achter de schermen bij presentaties en voorstellingen.

14

Divers leerlingen- en publieksbeleid Steeds vaker weten kinderen met niet-westerse ouders of achtergrond ons te vinden. De samenwerking met de scholen draagt daar aan bij. Dit willen we de komende periode uitbreiden. Waar nodig kiezen we voor een verbreding van het aanbod. Bijvoorbeeld met laagdrempelige (school)voorstellingen en daarbij behorende workshops in de Cultuurankers. Dit zal naar verwachting leiden tot een verdere toename van leerlingen uit speciaal gewenste doelgroepen. De inzet van een marketing- en communicatiemedewerker zou dit proces in een stroomversnelling kunnen brengen. Samenwerkingsverbanden Rabarber werkt samen met een groot aantal partijen in Den Haag, zowel in de cultuur-, onderwijs- (basis en voortgezet) als de Bso-sector. Op het gebied van filmproducties is Omroep West een partner, maar ook Filmstad Den Haag. Zeer frequent wordt Rabarber gevraagd om een bijdrage te leveren aan publieksevenementen. Net als in het verleden zullen we hier gehoor aan geven als dat in het belang is van de leerlingen. Het vergroot ook de zichtbaarheid van de organisatie in de stad. NTjong willen we hier apart als samenwerkingspartner noemen.

Maatschappelijke en economische betekenis Op het gebied van binnenschoolse cultuureducatie heeft Rabarber, naast de theaterklassen i.s.m. Dalton DH, een succesvolle samenwerking met de scholen ’t Palet en Diamant College. Die zijn gevestigd in respectievelijk de Schilderswijk en Mariahoeve; twee wijken met traditioneel een relatief lage cultuurparticipatie. Sommige leerlingen voelen zich zo aangesproken door theater dat ze er hun hobby van maken en lessen volgen bij Rabarber in hun vrije tijd. Zo komt er steeds meer ‘kleur’ in het leerlingenbestand van de theaterschool. Ook zien we een toename van leerlingen afkomstig uit Midden- en Oost-Europa. Daarnaast spelen we schoolvoorstellingen bij een groot aantal Haagse basisscholen. Door de frequentie van voorstellingen in de Cultuurankers te laten groeien, brengen we theater dicht bij jonge kinderen in de ontwikkelingswijken. We werken samen met de Ooievaarspas en andere vormen van korting 100% (bij lessen t/m 18 jaar) en voorstellingen 50%. Daarnaast bieden we een plek aan vrijwilligers, die hier een levendige en gezellige omgeving vinden om een bijdrage aan te leveren. Ook zijn we een geliefd stageadres. Rabarber biedt structureel werk aan haar docerende theatermakers, vormgevers en ondersteunend personeel. Jongeren van buiten de regio die het Tussenjaar volgen, komen veelal in Den Haag wonen. We verwerven publieksinkomsten uit lessen, voorstellingen en horeca. Onze voorstellingen, die we in andere theaters spelen, dragen bij aan diversiteit van het aanbod. Regelmatig bezoeken onze leerlingen met korting de Haagse podia, door ons onder de aandacht gebracht of met ons samen.

Bedrijfsvoering Wij zijn trots op de organisatie en op het corps van docenten, die met hun grote kundigheid en ervaring het kapitaal van Rabarber vormen. De groei die we realiseerde is geweldig en biedt veel vertrouwen voor de toekomst. Rabarber is een instituut. De keerzijde is dat het zijn tol eist voor de organisatie. Waar in 2010 het gebouw aan de Bilderdijkstraat 56 uur per week in bedrijf was, telt het aantal uren van openstelling in 2015 92. Een toename van 65%. Dit trekt een wissel op de directie, het andere personeel en het gebouw. Ook vraagt het om een aanpassing van de bedrijfsprocessen. Door de forse toename volstaat de huidige formatie niet meer. Weliswaar krijgen we ondersteuning van vrijwilligers en stagiaires, maar hoe zelfstandig de jongeren in opleiding ook zijn, ze hebben altijd begeleiding nodig. Door het grote aantal voorstellingen is een productiemedewerker op de vloer noodzakelijk. De functie communicatie is nu ondergebracht bij de zakelijk leider; zij heeft echter te veel andere taken. Met de komst van een communicatiemedewerker zal Rabarber de bekendheid in de stad en de rest van het land kunnen uitbreiden. Onder meer door de inzet van social media en andere publiciteitskanalen. Voor een stabiele toekomst zal de personele inzet uitgebreid moeten worden met: Productiemedewerker op de vloer 1 FTE Medewerker marketing en publiciteit 0,5 FTE

15

Wenselijk zijn ook een conciërge, vaste zaalwacht (in bezit van BHV) en uitbreiding van de boekhoudfunctie. Branding Op educatief en artistiek vlak heeft Rabarber in Nederland school gemaakt. De theaterschool heeft een goede reputatie en veel gezag. Uit onderzoek blijkt dat de merkwaarde en positie niet altijd duidelijk is voor de relevante externe stakeholders, zoals politiek, bedrijfsleven, potentiële sponsors, media, ouders van leerlingen en andere betrokkenen. De komende periode willen we een brandingstrategie ontwikkelen. Ook hiervoor is een marketing- en communicatiemedewerker onmisbaar. Bestuursmodel Het model van governance is in november 2015 aangepast. De nieuwe vorm bestaat uit een Raad van Toezicht, directeur, zakelijk leider en een managementteam (MT). Deze stap is noodzakelijk om de organisatie te verstevigen en verder te professionaliseren. De functie van directeur/bestuurder en artistieke leiding zijn belegd bij Rebecca van Leeuwen, de zakelijke leiding is in handen van Karin Lucet. Het MT biedt ondersteuning aan de zakelijk leider en algemeen directeur, zodat sommige taken kunnen worden gedelegeerd. Dit zal zorgen voor ontlasting van de algemeen directeur en zakelijk leider. Deze nieuwe structuur zal bijdragen aan het verminderen van de grote werkdruk bij de kleine staf. Er wordt gezocht naar middelen om de krappe personele positie structureel te verbeteren. Bestaande evaluatievormen worden uitgebreid met structureel aanvullend overleg met docenten. Hiermee willen we de interne bedrijfsvoering verbeteren. Ook kunnen taken eenvoudiger worden overgedragen. Met een betere onderlinge afstemming zal de kennis en kunde van de docenten optimaal kunnen worden benut. Opvolging Rebecca van Leeuwen In de komende beleidsperiode wordt de opvolging van directeur Rebecca van Leeuwen voorbereid. Rebecca, nu 63 jaar, verwacht over vier tot zes jaar terug te treden als directeur. Bij de opvolging moet haar - zoals de Raad van Toezicht het omschrijft - ‘unieke, onderscheidende waarde, zienswijze, visie’ geborgd worden. Deze kandidaat kan zowel intern als extern worden gezocht. Vooralsnog gaat de voorkeur gaat uit naar een algemeen directeur met zwaar artistieke statuur en maatschappelijk profiel. Aan de andere kant blijken jonge opvolgers bij collega-theaterscholen in andere steden het goed te doen. Rebecca zal na haar afscheid als directeur hoogstwaarschijnlijk in een andere rol actief blijven binnen Rabarber. Het traject voor opvolging is in gang gezet en zal de komende jaren de nodige aandacht krijgen. Cultural Governance en Culturele Diversiteit We onderschrijven de codes Cultural Governance en Culturele Diversiteit. Eerder in dit plan staan de manieren beschreven waarmee Rabarber een divers samengestelde groep leerlingen wil realiseren (zoals samenwerking scholen, lessen in Dakota en De Vaillant, schoolvoorstellingen, laagdrempelige familievoorstellingen). Onze inzet op al deze gebieden begint vruchten af te werpen. Onder het personeel bevinden zich een aantal medewerkers van niet-westerse afkomst. Bij de vervanging van de leden van de Raad van Toezicht zal bij de selectie van kandidaten rekening worden gehouden met een goede afspiegeling van de Haagse samenleving.

1.4 BEDRIJFSVOERING

16

Organogram per 24 november 2015

+ fte en in rood aangegeven wensen voor de nabije toekomst

Toelichting bij de organisatiestructuur

Waar is de zakelijke leiding in uw instelling belegd?

Bij zakelijk leider Karin Lucet

Waar is de artistieke leiding in uw instelling belegd?

Bij algemeen directeur/bestuurder Rebecca van Leeuwen

Hoe vaak vergadert het bestuur / Raad van Toezicht

Raad van Toezicht

Zakelijk Leider + marketing

1 fte

Algemeen Directeur bestuurder

1fte

Docenten +

vormgevers

Administratie, boekhouding

0,3 fte 0,5fte

en Receptie 1,15 fte

Coördinatie theaterschool talentontwikkeling en educatie

+ management assistentie 1,4 fte

incl. communicatie 1,9 fte

Techniek en Productie 1,74 fte

incl. productie op de vloer

2,74 fte

Schoonmaak 1fte

Foyer 1,4 fte

Theater coördinatie, zaalwachten

0,5 fte

Vrijwilligers stagiaires

Klankbord overlegorgaan

MT team docenten/marketing/

educatie

17

De Raad van Toezicht van Rabarber vergadert minimaal vier keer per jaar.

Wanneer en hoe legt de directie verantwoording af bij bestuur / RvT (per 24 november 2015)

Tijdens de vergaderingen van de Raad van Toezicht, door onafhankelijke accountants gecontroleerde

jaarverslagen en functioneringsgesprekken van Raad van Toezicht met de directie

Personeel

FTE in 2014

realisatie

aantal

personen

(in 2014)

FTE in 2017

aantal uren van een volledige werkweek: 40

Totaal aantal FTE: 12,99 26 15,00

- waarvan met vast contract 7,22 8 8,60

- waarvan met tijdelijk contract 5,77 18 6,40

- + inhuur:

- docenten

- vormgevers

- technici

- financiële administratie

0,3

31

20

5

2

Aantal personen

35

20

3

2

Aantal stagiaires 15 15

Aantal vrijwilligers in totaal

waarvan structureel

kostuums/rekwisieten

foyer/bar

(elektro)technisch

achter de schermen bij presentaties

0,2

0,5

0,6

53

2

1

3

1

50

Risico’s

Welke (bedrijfs)risico’s loopt uw instelling? (graag specificeren)

1. Het wegvallen van de subsidie: Het gevolg is dat het voortbestaan van de voor iedereen toegankelijke theaterschool zoals deze nu bestaat in gevaar komt. 2. Veiligheid van kinderen en personeel: Voor elk instituut dat met zoveel kinderen te maken heeft is de veiligheid van deze kinderen ten alle tijden een risico waar rekening mee gehouden dient te worden. 3. Imagoschade: Rabarber staat bekent als kwalitatief goede theater school. Om deze reputatie te behouden is het van belang dat het personeel gekwalificeerd is. 4. Uitbreiding van personele ondersteuning: op meerdere plekken in de organisatie om deze verder

18

te professionaliseren, een productiemedewerker op de vloer (1 fte) en een communicatie-medewerker (0,5 fte). Zaalwachten, technische assistentie, aansturing vrijwilligers en extra boekhoud uren proberen wij voorlopig vanuit bestaande middelen te verwezenlijken.

Welke maatregelen treft u/ heeft u getroffen om deze risico’s te beperken?

1. Het voortbestaan van de theaterschool wordt gewaarborgd door het grote deel aan eigen inkomsten (in 2014 - 58%). Rabarber is altijd al actief op het gebied van cultureel ondernemerschap. Echter vermindering of het wegvallen van de subsidie zou aanzienlijke gevolgen hebben. De prijzen zouden aanzienlijk omhoog moeten, waardoor de theaterschool niet langer toegankelijk is voor alle lagen van de Haagse bevolking, maar slechts voor een kleine groep. De voorstellingen en festivals waar we nu zo om geroemd worden kunnen –in hun huidige vorm en omvang- geen doorgang meer vinden. Jongeren (12+ leerlingen) zullen daardoor weg blijven, en niet alleen zij, ook het publiek. Dit alles gaat in tegen de missie en visie van Rabarber. 2. Voor Rabarber staat de veiligheid van de kinderen voorop. Rabarber waarborgt dit door: Goed opgeleide docenten, toezicht op de kinderen door medewerkers met ARBO-BHV certificaten. Veiligheid van het pand is van belang (goed onderhouden brandmeldinstallatie, evacuatieplannen, verzekeringen e.d. ). 3. Rabarber neemt alleen gekwalificeerde docerende theatermakers (Hbo opgeleid) aan om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. 4. Rabarber vraagt in de Rabarber basis begroting (onderdeel 2.1) 1,5 fte om de functies van productie en communicatie te vervullen. 5. Rabarber blijft altijd haar kernwaarden vasthouden. Elke nieuwe mogelijkheid die Rabarber benut zal volgens die kernwaarden zijn. Door goede coördinatie, ook op locaties niet zijnde de Bilderdijkstraat, draagt Rabarber zorg voor constante kwaliteit volgens de normen en waarden van Rabarber waardoor er één Rabarber bestaat en gehandhaafd wordt.

Investeringen

Welke investeringen staan er in de periode 2017-2020 gepland?

1.Vervanging houten vloer in Theater Merlijn en leslokalen. 2. Luchtbehandeling en airconditioning op nrs. 33, 35, 37 is na 13 jaar aan vernieuwing toe.

3.Verschillende aanpassingen i.v.m. duurzaamheid in energie 4.Aanpassingen alarmcentrale en beveiliging naar nieuwe eisen.

Hoe gaat u deze investeringen financieren?

Naast de jaarlijkse aanzienlijke post onderhoud, werken wij met een zorgvuldig opgesteld MOP en is er een voorziening getroffen voor onderhoud calamiteiten.

2.1. MEERJARENBEGROTING 2017-2020

19

BATEN

Begroting

2017

Realisatie

2014

Prognose

2015

A SUBTOTAAL OPBRENGSTEN 762.000 716.795 724.165

Directe opbrengsten

A.1 Publieksinkomsten (specificatie):

-cursusgelden (+ inschrijfgeld + bijdrage theaterbezoek)

-bijdragen dalton@rabarber theaterklassen

-opbrengsten kaartverkoop producties + festivals

- opbrengsten horeca

- eigen aandeel ooievaarspas +

overige kortingen

420.000

120.000

85.000

36.000

-4.000

365.829

122.153

99.110

34.063

-3.816

405.000

120.000

75.000

27.500

-8.500

A.2 Sponsorinkomsten

- algemeen

- projectgebonden

5.000

2.500

0

2.500

A.3 Overige directe opbrengsten 7.500 7.543 6.530

Indirecte opbrengsten

A.4 Diverse inkomsten (specificatie):

-verhuur repetitieruimten

-verhuur theaterzaal

-externe cultuureducatie

5.000

2.500

65.000

5.794

4.567

64.052

5.000

1.260

55.000

A.5 Bijdragen uit private middelen (specificatie):

-particulieren (incl. vriendenstichtingen)

-private fondsen

2.500

15.000

0

17.500

1.875

33.000

B SUBTOTAAL SUBSIDIES 562.958 512.287 511.780

B.1.1 Meerjarige subsidie ministerie OCW

B.1.2 Meerjarige subsidie Cultuurfondsen

B.2 Meerjarige subsidie provincie

B.3.1 Meerjarige subsidie gemeente Den Haag 562.958 512.287 511.780

B.3.2 Overige subsidies gemeente Den Haag

(specificatie naar dienst en doel)

B.4. Overige subsidies en bijdragen uit publieke

middelen

Som der baten (A+B) 1.324.958 1.229.082 1.235.945

LASTEN Begroting Realisatie Prognose

20

2017 2014 2015

C SUBTOTAAL BEHEERLASTEN 568.500 547.167 540.796

C.1 Beheerlasten personeel (specificatie):

-directie

-administratieve zaken (vanaf 2017 +10u/wk communicatie)

-sociale lasten + pensioen

-financiële zaken (inhuur)

-ziekengeldverzekering en arbozorg (totaal)

-vrijwilligers en overige personeelskosten

99.500

95.500

44.500

30.000

12.000

4.000

96.227

85.568

36.815

29.165

13.870

3.406

97.189

86.424

37.183

29.500

10.500

5.000

C.2 Beheerlasten materieel (specificatie):

-huur Bilderdijkstraat 33, 35, 37

-energiekosten Bilderdijkstraat 33, 35, 37

-onderhoud Bilderdijkstraat 33, 35, 37

-verzekeringen en belastingen

-organisatiekosten

-algemene publiciteitskosten

-afschrijvingen

63.500

22.500

87.000

15.000

65.000

9.500

20.500

62.913

24.931

86.118

14.479

64.523

8.926

20.226

62.913

24.000

86.587

14.500

60.500

7.500

20.500

D SUBTOTAAL ACTIVITEITENLASTEN 760.000 690.718 696.510

D.1 Activiteitenlasten personeel (specificatie):

-artistieke leiding

-docenten in loondienst

-docenten op factuurbasis -techniek + productie(vanaf 2017 + 1fte productie+ 10u/wk communicatie)

-foyer + schoonmaak + theater coördinatie

-sociale lasten + pensioen

-techniek op factuurbasis

- vormgevers op factuurbasis

-reiskosten woon-werk activiteiten

40.000

113.000

190.000

94.500

54.000

77.000

8.500

32.000

10.000

38.227

110.179

170.712

60.293

57.663

70.265

7.013

28.230

9.921

38.610

111.000

185.000

61.300

53.000

71.000

9.000

30.000

10.000

D.2 Activiteitenlasten materieel (specificatie):

-zaalhuur (voor repetities en uitvoeringen)

-materiaal vormgeving voorstellingen/festivals

-ontwikkeling nieuw repertoire + auteursrechten

-cultuureducatie op scholen

-reis- verblijfs- en transportkosten

-publiciteitskosten voorstellingen/festivals

-licht/geluid/film/foto/video

-theaterbezoek met leerlingen

-horeca kosten (non) food

12.500

40.000

7.500

10.000

17.500

24.500

6.000

6.500

16.500

11.250

36.513

8.453

14.663

13.423

25.507

6.894

3.595

17.917

12.000

38.000

5.100

9.000

17.500

21.000

6.000

4.000

15.000

Som der lasten (C+D) 1.328.500 1.237.885 1.237.306

SALDO uit gewone bedrijfsvoering -3.542 -8.803 -1.361

SALDO rentebaten en - lasten 2.500 2.147 2.500

Onttrekking reserves en fondsen

EXPLOITATIERESULTAAT -1.042 -6.656 -1.139

21

Resumé personeelskosten

Totaal personeelskosten (C.1 + D.1) 904.500

-waarvan op vast contract 384.820

-waarvan op tijdelijk contract 245.180

-waarvan via inhuur (zzp-ers e.d.) 274.500

2.2. BALANS 2013 en 2014

Activa 2013 2014 Passiva 2013 2014

Immateriële vaste activa - - Algemene reserve 171.995 165.339

Materiële vaste activa 65.152 83.508 Bestemmingsreserve(s) –

gespecificeerd - -

Financiële vaste activa - - Voorzieningen 60.020 77.474

Totale vaste activa 65.152 83.508 Totaal eigen vermogen 232.015 242.813

Voorraden - - Aankoopfonds (musea) - -

Vorderingen 107.105 96.037

Effecten - - Totale langlopende schulden - -

Liquide middelen 248.201 308.354 Totale kortlopende schulden 188.443 245.085

Totale vlottende activa 355.306 404.391

TOTALE ACTIVA 420.458 487.898 TOTALE PASSIVA 420.458 487.898

22

23

24

25

26

4. SAMENVATTING

Al dertig jaar Rabarber is in dertig jaar tijd uitgegroeid tot een omvangrijke theaterschool die landelijke bekendheid geniet. Die positie heeft Rabarber bereikt doordat zij steeds ‘jong en vernieuwend’ is gebleven in haar rol als pionier in theatereducatie, zonder de basis (de jeugd) uit het oog te verliezen. Voor velen is Rabarber de start van hun carrière op en rond het podium. Mensen die vandaag de dag niet meer weg te denken zijn van de landelijke podia, televisie of film zetten bij de Haagse theaterschool hun eerste stappen. Daarnaast werken veel oud-leerlingen achter de schermen op diverse plekken in de culturele sector. In september 2015 begonnen maar liefst 24 Rabarbertalenten aan hun professionele opleiding bij één van de landelijke kunstvakopleidingen. Het begint allemaal bij Rabarber. Of zoals de leerlingen zeggen: op Rabarber. Missie Zoveel mogelijk kinderen, jongeren en jong volwassenen in aanraking brengen met het cultuurgoed theater. Wij doen dit op een gestructureerde en professionele wijze, door middel van een schoolwerkplan met een lange leerlijn. Door zowel actief, receptief als reflectief kennis te maken met het theaterlandschap krijgen onze leerlingen bouwstenen aangereikt om zich verder te kunnen ontwikkelen tot veelzijdige volwassenen met een blijvende interesse voor cultuur. Activiteiten Rabarber

Theaterlessen in de vrije tijd: lesprogramma’s ingebed in lange leerlijn. Basis- en opleidingsklassen: 6 tot 12 Werkplaats- en productieklassen: 13-26 jaar Voorbereiding beroepsopleiding, talentontwikkeling: Landelijke Oriëntatiecursus Toneelscholen (L.O.T.), het Tussenjaar, Inside Out, Trac Locaties: Rabarberpand Bilderdijkstraat, Theater Dakota, Zuid57 Voorstellingen: familievoorstellingen, een Sinterklaasvoorstelling, theaterklassiekers, jongerenproducties en eindregies voor de landelijke toneelscholen. Festivals: Jongerentheaterfestival Studio 33, RAB’S middelbare scholieren theaterfestival Overig: Engelstalige drama classes (verschillende leeftijdscategorieën), maatschappelijke theaterprojecten. Cultuureducatie op scholen - Basisonderwijs: ’t Palet in de Schilderswijk, musicalproductieklas en spel- en bewegingslessen voor kleuters. - Voortgezet onderwijs (vo): Dalton schoolbrede theaterklas (leerjaar 1 t/m 5) Dalton, Diamant College (theaterklas en brugklassen), Dalton Voorburg (brugklassen). - Diverse projecten: bo - schoolvoorstellingen én talentontwikkeling ineen; vo - interactief theaterproject En nu jij.. - Ambities 2017-2020 Algemeen

Doorgaan met waar we goed in zijn;

Pionieren, trendsetten waar de kansen liggen;

Professionalisering en versterking management, backoffice en governance;

Cultureel ondernemerschap behouden;

Branding strategie ontwikkelen voor een imago dat overeenkomt met wie we zijn en waar we in geloven.

Specifiek

Eerste prioriteit blijft: Theaterschool 6-12-jarigen ;

RAB’S, schoolvoorstellingen en Inside Out in basisstructuur; nu met kortdurende subsidies gefinancierd. Gevaar: continuïteit na wegvallen subsidies;

Formaliseren organisatie: aanpassing bedrijfsprocessen, nieuw bestuursmodel, uitbreiding evaluatievormen;

27

Uitbreiding personeel: voor een stabiele toekomst zal de personele inzet uitgebreid moeten worden met:

Productiemedewerker op de vloer 1 FTE Medewerker marketing en publiciteit 0,5 FTE Wenselijk zijn ook een conciërge, vaste zaalwacht (in bezit van BHV) en uitbreiding van de boekhoudfunctie.

Uitbreiding samenwerking Cultuurankers: wijzelf en de Cultuurankers voelen de behoefte om nauwer samen te werken. Bijvoorbeeld door onze laagdrempelige familievoorstellingen ook in de Cultuurankers te spelen;

Voorstelling met 9-12 jarigen ontwikkelen;

Vakantieprogrammering: meer theaterworkshops in schoolvakanties;

Verstevigen Studio 33 jongerentheaterfestival, meer samenwerking met andere jongereninitiatieven, andere disciplines;

Inspraak pubers maatschappelijk thema Studio 33-voorstellingen, aansluitend op belevingswereld van pubers;

Uitbreiding vooropleiding het Tussenjaar, ideaal: van 20 naar 28 weken;

Plek voor eindregies kunstvakopleidingen: belangrijke eindstageplek in Nederland;

Multidisciplinaire talentontwikkeling voor jongeren: Inside Out. Een plek voor onderzoek, experiment en ontwikkeling, waar niet op de korte, maar de lange termijn wordt gedacht. Op een organische manier worden nieuwe gebieden verkend;

RAB’S middelbare scholieren theaterfestival. Het doel: deelname van middelbare scholieren aan een theaterproductie; het bevorderen van contacten tussen scholieren onderling en meer belangstelling genereren voor deelname aan het Haagse culturele leven;

Meer en structureel bezoek aan professionele voorstellingen door leerlingen;

CultuurSchakel 1 - educatief aanbod voor basisonderwijs. Rabarber blijft zich als cultureel pionier inzetten om kinderen in contact te brengen met theater. Deze doelgroep vraagt om een andere manier van werken dan bij de JTS. Daarom speciale pool van dramadocenten met een maatschappelijk inslag opgezet;

CultuurSchakel 2 - behouden schoolvoorstellingen én talentontwikkeling ineen. Deze voorstellingen zijn mobiel, hebben een simpele vorm, zonder grote decors of ingewikkelde technische benodigdheden. Niet de vorm, maar het verhaal en de acteurs staan centraal;

Missing link: Rabarber wil graag een pleidooi houden voor meer aandacht binnen cultuureducatie voor leerlingen van de middelbare school. Dit is een vergeten groep, waarvoor in de huidige opzet geen geld is vrijgemaakt. Juist voor deze moeilijke leeftijdscategorie zou er (binnenschools) cultuureducatief aanbod moeten zijn.

Ontwikkeling van binnenuit: de Rackers organiseren iedere maand bij Rabarber een theater gerelateerde jongerenavond voor 14+ Rabarberleerlingen.

Speerpunten bedrijfsvoering:

Uitbreiding personeel;

Branding en communicatie;

Opvolging directeur.

28

BATEN Beknopte begroting 2017-2020 Begroting

2017

Realisatie

2014

Prognose

2015

A SUBTOTAAL OPBRENGSTEN 762.000 716.795 724.165

Directe opbrengsten

A.1 Publieksinkomsten 657.000 617.339 619.000

A.2 Sponsorinkomsten 7.500 0 2.500

A.3 Overige directe opbrengsten 7.500 7.543 6.530

Indirecte opbrengsten

A.4 Diverse inkomsten 72.500 74.413 61.260

A.5 Bijdragen uit private middelen 17.500 17.500 34.875

B SUBTOTAAL SUBSIDIES 562.958 512.287 511.780

B.1.1 Meerjarige subsidie ministerie OCW

B.1.2 Meerjarige subsidie Cultuurfondsen

B.2 Meerjarige subsidie provincie

B.3.1 Meerjarige subsidie gemeente Den Haag 562.958 512.287 511.780

B.3.2 Overige subsidies gemeente Den Haag

B.4. Overige subsidies en bijdragen uit publieke

middelen

Som der baten (A+B) 1.324.958 1.229.082 1.235.945

LASTEN

C SUBTOTAAL BEHEERLASTEN 568.500 547.167 540.796

C.1 Beheerlasten personeel 285.500 265.051 264.796

C.2 Beheerlasten materieel 283.000 282.116 276.000

D SUBTOTAAL ACTIVITEITENLASTEN 760.000 690.718 696.510

D.1 Activiteitenlasten personeel 619.000 552.503 568.910

D.2 Activiteitenlasten materieel 141.000 138.215 127.600

Som der lasten (C+D) 1.328.500 1.237.885 1.237.306

SALDO uit gewone bedrijfsvoering -3.542 -8.803 -1.361

SALDO rentebaten en - lasten 2.500 2.147 2.500

SALDO buitengewone baten en lasten

EXPLOITATIERESULTAAT -1.042 -6.656 -1.139

Balans 2013 en 2014

Activa 2013 2014 Passiva 2013 2014

Immateriële vaste

activa

- - Algemene reserve 171.995 165.339

Materiële vaste activa 65.152 83.508 Bestemmingsreserve(s) - gespecificeerd

- -

Financiële vaste activa - - Voorzieningen 60.020 77.474

Totale vaste activa 65.152 83.508 Totaal eigen vermogen 232.015 242.813

Voorraden - - Aankoopfonds (musea) - -

Vorderingen 107.105 96.037

Effecten - - Totale langlopende schulden - -

Liquide middelen 248.201 308.354 Totale kortlopende schulden 188.443 245.085

Totale vlottende activa 355.306 404.391

TOTALE ACTIVA 420.458 487.898 TOTALE PASSIVA 420.458 487.898

29

30