Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep &...

15
Pagina 1 van 15 Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers) Martine De Zitter, Philippe Bocklandt, Tim Vanhove en Vicky Franssen, Oktober 2015 Inhoud 1 Wat is mediawijsheid ?.................................................................................................................... 2 2 Mediawijsheid stimuleren … een opdracht voor sociaal werkorganisaties? ................................. 4 3 Pro-actief en reactief aandacht besteden aan mediawijsheid? ...................................................... 5 4 Tools voor mediawijsheid................................................................................................................ 7 4.1 Filmpjes ter bewustmaking ..................................................................................................... 7 4.2 Instructiefilmpjes over sociale media...................................................................................... 9 4.3 Veilige wachtwoorden gebruiken............................................................................................ 9 4.4 Spelen – serious games ......................................................................................................... 10 4.5 Affiches en infographics rond mediawijze thema’s: ............................................................. 10 5 Meer weten … interessante sites .................................................................................................. 12 Eerst verduidelijken we het begrip mediawijsheid. Vervolgens gaan we in op de vraag of en hoe me- diawijsheid kan gestimuleerd worden. Daarbij bespreken we enkele ondersteunende tools en inte- ressante sites met materiaal. Deze tekst maakt deel uit van ‘Sociaal werk netwerkt online’ – een gps en tools om professioneel te communiceren op sociale netwerksites. Dit materiaal kwam tot stand via 4 lerende netwerken met 50 beroepskrachten uit sociaal werkorganisaties. Dit project werd opgezet door Cera en de Arteveldehogeschool. Voor alle materiaal: www.sociaal-werk-netwerkt-online.be

Transcript of Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep &...

Page 1: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 1 van 15

Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers) Martine De Zitter, Philippe Bocklandt, Tim Vanhove en Vicky Franssen,

Oktober 2015

Inhoud 1 Wat is mediawijsheid ? .................................................................................................................... 2

2 Mediawijsheid stimuleren … een opdracht voor sociaal werkorganisaties? ................................. 4

3 Pro-actief en reactief aandacht besteden aan mediawijsheid? ...................................................... 5

4 Tools voor mediawijsheid ................................................................................................................ 7

4.1 Filmpjes ter bewustmaking ..................................................................................................... 7

4.2 Instructiefilmpjes over sociale media ...................................................................................... 9

4.3 Veilige wachtwoorden gebruiken............................................................................................ 9

4.4 Spelen – serious games ......................................................................................................... 10

4.5 Affiches en infographics rond mediawijze thema’s: ............................................................. 10

5 Meer weten … interessante sites .................................................................................................. 12

Eerst verduidelijken we het begrip mediawijsheid. Vervolgens gaan we in op de vraag of en hoe me-

diawijsheid kan gestimuleerd worden. Daarbij bespreken we enkele ondersteunende tools en inte-

ressante sites met materiaal.

Deze tekst maakt deel uit van ‘Sociaal werk netwerkt online’ – een gps en tools om professioneel te communiceren op sociale netwerksites.

Dit materiaal kwam tot stand via 4 lerende netwerken met 50 beroepskrachten uit sociaal werkorganisaties. Dit project werd opgezet door Cera en de Arteveldehogeschool.

Voor alle materiaal: www.sociaal-werk-netwerkt-online.be

Page 2: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 2 van 15

1 Wat is mediawijsheid ? ‘Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes waarmee burgers zich bewust en kritisch kunnen bewegen in een complexe, veranderende en gemediatiseerde wereld. Het is het vermogen tot een actief en creatief mediagebruik dat gericht is op maatschappelijke participatie.’ 1

Mediawijsheid omvat dus diverse competenties die nodig zijn om doeltreffend en kritisch om te gaan

met media.

Mediawijzer.net 2raadpleegde diverse experts om vast te stellen welke competenties dit zijn. Ze brachten tien mediawijsheidcompetenties samen in één omvattend model (zie ook volgende pagina). In dit E-book beperken we ons tot mediawijsheid in relatie tot sociale netwerksites.

In de context van sociale netwerksites kunnen we dus stellen dat mediawijsheid het volgende omvat:

(Passief) inzicht in hoe sociale media werken;

(Actief) sociale media kunnen gebruiken;

(Interactief) uitwisselen met anderen via social media;

(Effectief) omgaan met social media.

Een filmpje op Mediawijs.be legt in eenvoudige woorden uit wat mediawijs zijn, betekent.

http://mediawijs.be/dossiers/dossier-wat-dat-mediawijs/filmpje-wat-dat-mediawijs

1 Lieten, I. & Smet, P. (2012). Conceptnota mediawijsheid. Opgehaald op 7 oktober 2015 van http://www.ond.vlaanderen.be/ict/beleid/conceptnota-mediawijsheid.pdf 2 Mediawijzer.net is op initiatief van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Jeugd en Gezin in 2008 opgezet om Nederlandse burgers en organisaties mediawijs te maken. www.mediawijzer.net – De website van Mediawijzer.net richt zich op mediawijsheid professionals en netwerk-partners, het is de ontmoetingsplek van makers van mediawijsheid.

Page 3: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 3 van 15

In het Competentiemodel Mediawijsheid van Mediawijzer.net wordt mediawijsheid opgedeeld in 10 competenties: Elk van deze competenties is weer onderverdeeld in 5 niveaus. Die vind je hier. Bron: https://www.mediawijsheid.nl/mediawijsheid/

Page 4: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 4 van 15

2 Mediawijsheid stimuleren …

een opdracht voor sociaal werkorganisaties?

In dit hoofdstuk gaan we in op mediawijsheid bij de doelgroepen of cliënten die gebruik maken van

onze pagina’s op sociale netwerksites en op hoe sociaal werkorganisaties mediawijsheid bij de eigen

medewerkers kunnen stimuleren.

Een eerste vraag die zich stelt is of het überhaupt een opdracht is van sociaal werkorganisaties die

communiceren op sociale netwerksites om hun cliënten/bereikte doelgroep mediawijs te maken?

Een antwoord hierop is uiteraard afhankelijk van de kernopdracht van de organisatie. Voor wie werkt

rond opvoeding of algemene vorming van cliënten, is het een evidentie; maar ook organisaties voor

wie dit geen kernopdracht is, vinden werken aan mediawijsheid belangrijk. Dat blijkt uit de antwoor-

den van sociaal werkers:

Mediawijsheid van cliënten stimuleren is …

… belangrijk voor die thema’s waar onze organisatie rond werkt (bijv. pesten);

… relevant naar specifieke doelgroepen toe (bijv. Media-aandacht voor zelfdoding naar doel-

groep journalisten);

… pro-actief aandacht besteden aan mediawijsheid (opvoedingswinkel) maar naar een vorming

over dit thema komen mensen moeilijker;

… zeker belangrijk in bijzondere jeugdzorg, mensen met een beperking;

… relevant, ook voor pleeghulp;

… ook relevant voor ouders.

Een beperkter aantal sociaal werkers vond het niet hun opdracht om te werken aan mediawijsheid

omdat:

… het te ver af staat van hun kernopdracht. Zo richt RVO society zich bijv. vooral tot hoogopge-

leide studenten en professionele organisaties.

… het te veel energie vraagt om cliënten mediawijs te maken omwille van de combinatie doel-

groep (vb. Doelgroep personen met een beperking – thema seksuele dienstverlening)

Een tweede vraag die zich aandient is of het versterken van mediawijsheid van medewerkers een

opdracht is voor de diverse sociaalwerkorganisaties.

Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers. Organisaties als

Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Childfocus, Tonuso steken heel wat energie in bewustmaking van

medewerkers en vorming omtrent mediawijsheid.

Voor een aantal organisaties is het minder evident om hierop in te zetten en ligt het thema nogal

gevoelig. Pro-actief werken aan mediawijsheid, tot daar nog aan toe, maar reactief ?

Sociaal werkers vinden het inderdaad soms nodig om ook reactief in te gaan op hoe collega’s com-

municeren op sociale media maar het vraagt enige omzichtigheid. Iemand gaf aan dat hij daarbij

vooral wil ingaan op fouten inzake mediawijsheid en niet op fouten op content.

Page 5: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 5 van 15

3 Pro-actief en reactief aandacht besteden aan mediawijsheid? Zowel pro-actief als reactief wordt in sociaal werk aandacht besteed aan mediawijsheid. Hieronder enkele suggesties om de cliënten/doelgroepen van onze social media-communicatie me-

diawijs te maken.

Pro-actief aandacht besteden aan mediawijsheid bij cliënten kan door: Zelf het goede voorbeeld te geven; Groepssessies of training over veilig online, imago online: bijv. in een Centrum Bijzondere Jeugd-

zorg; Tijdens bijeenkomsten (oudertraining, algemene vergadering, …) in te gaan op mediawijsheid; Als voorbeeld het Facebookprofiel van een deelnemer/student te screenen tijdens een info- of

vormingsmoment; Infosessies / training voor (pleeg)ouders op te zetten; In persoonlijk gesprek, adviesgesprek of begeleiding op vraag van cliënt in te gaan op het social

media gedrag; Regels in de leefgroep op te maken en te bespreken; Een project op te zetten rond digitalisering en maatschappelijke kwetsbaarheid; Een Internetspel aan te bieden aan jongeren: bijv. Caspargame; Tips en weetjes vermelden in nieuwsflash of nieuwsbrief; Voor jongste leefgroepen (in bijzondere jeugdzorg) wordt soms filter ingesteld (bijv. geen toe-

gang tot pornosites), in oudere leefgroepen niet (leren mee omgaan, bespreekbaar maken); Grenzen aan cliënten te stellen (bijv. alleen mensen die je kent toevoegen op Facebook) Samen met individuele cliënt zijn social mediaprofiel en -instellingen overlopen … Ook online zijn er mogelijkheden zoals … Een webpagina met uitleg en tips; Links voorzien op je pagina naar mediawijsheid-website(s); E-learningtools; Tips posten op Facebookpagina of in Facebookgroep; Filmpjes over mediawijsheid online zetten/te delen op je pagina; Informatieplatform aanbieden en brochure online zetten; Online in pleegouder fora tips delen.

Re-actief kan aandacht worden besteed aan mediawijsheid bij cliënten door: Te reageren op een bericht waarbij iemand teveel van zijn privacy prijsgeeft;

In een privébericht of mail gepast te reageren of te wijzen op het blijvend karakter van een post; Face-to-face te bespreken met de client wat online fout liep; Samen met bijv. een jongere online gaan; Groepsdiscussies in een leefgroep te houden; Ingang tot internet soms tijdelijk te beperken.

Hieronder enkel ideeën om collega’s en medewerkers mediawijzer te maken. Pro-actief kun je aandacht geven aan mediawijsheid bij collega’s en medewerkers door: Er regelmatig over te spreken; Richtlijnen / do’s en don’ts op te stellen; Social media policy te maken die gedragen en goed doorgesproken wordt; Het organisatie-beleid duidelijk te maken; Samen te brainstormen;

Page 6: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 6 van 15

Informele afspraken te maken; Vormingssessie voor medewerkers in te leggen; Regionale werkgroep op te richten om Media Train 3 levend te houden in de werkingen; Sensibiliseringscampagne over ‘digitale voetafdruk’ te voeren; Voorbeelden van stimulerende praktijken binnen te brengen; Werkgroep sociale media in de organisatie te installeren; Beveiligen facebookprofiel als thema op te nemen, bijv. op een personeelsoverleg; Per leefgroep 1 begeleider als aanspreekpunt aan te stellen; Praktische info op het intranet aan te bieden; Info-sessies, cursussen aan te bieden; Duidelijke regels en grenzen mbt vriendschappen met cliënten voor begeleidend personeel te

voorzien.

Re-actief aandacht besteden aan mediawijsheid bij collega’s en medewerkers door: Offline de betrokken collega’s aan te spreken ; Coachingsgesprekken te voeren; Persoonlijke gesprekken te voeren; Via private chat te reageren op bijv. een bericht van een collega; Te reageren op berichten op de eigen facebookpagina.

3 Onder de naam Media Train werd in 2012-2014 een vormingsaanbod opgezet rond mediawijsheid en ICT-methoden voor de sector van de Bijzondere Jeugdzorg. Via dit project worden begeleiders getraind om in de eigen organisatie mediawijsheid in te zetten binnen de hulpverlening en door te geven aan kinderen, jongeren en hun gezin. Partners die meewerken aan het project zijn de Katholieke Hogeschool Kempen, Steunpunt Jeugdhulp, Katholieke Hogeschool Limburg en Informant. Het online platform e-hulpvlaanderen wordt gebruikt als discussieforum en documentarchief van de vormingen.

Page 7: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 7 van 15

4 Tools voor mediawijsheid

4.1 Filmpjes ter bewustmaking Korte filmpjes zijn bruikbaar als opwarmer of introductie van het thema mediawijsheid. Sommige filmpjes willen gebruikers van social media bewust maken van bepaalde gevaren: bijv. rond privacy, vrienden via social media, wat plaats je op internet, gebruik van paswoorden … Hieronder enkele voorbeelden:

Titel: So papa, how do you like the iPad we got you?

Taal: Duits maar ook zonder taalkennis verstaanbaar

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=CznXzrZf_t8

Inhoud: man gebruikt Ipad voor andere doeleinden

Kenmerken: grappig, bruikbaar als intro bij vorming over

mediawijsheid

Titel: Amazing mind reader reveals his 'gift'

Taal: Nederlands

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=F7pYHN9iC9I

Inhoud: Een tent in Brussel: willekeurige mensen worden

uitgenodigd om hun gedachten te laten lezen door Dave.

Die weet heel specifieke dingen over de betrokken mensen

te vertellen …

Kenmerken: Krachtige bewustmaker, grappig en confronte-

rend. Maakt duidelijk dat heel wat informatie over ons

online te vinden is.

Titel: See how easily freaks can take over your life

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=Rn4Rupla11M

Inhoud: De identiteit van Tom wordt geleidelijk aan over-

genomen …

Kenmerken: Griezelig en confronterend. Waarschuwing van

‘safer internetbanking’ om geen persoonlijke en financiële

informatie te delen.

Titel: Waar is Chris?

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=RIi3h6519KE

Inhoud: Diverse type louche figuren bellen aan voor Chris

en stappen vervolgens het huis binnen.

Boodschap: “U zou in werkelijkheid uw kinderen bescher-

men. Doe het ook online”.

Kenmerken: Grappig door overdrijving. Bruikbaar om ge-

sprek met ouders aan te gaan over verstandig omgaan met

internet.

Page 8: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 8 van 15

Titel: Funmoods' Online Safety Kit - Little Red Riding Mood Taal: Engels maar wellicht ook verstaanbaar door kinderen Bron: https://www.youtube.com/watch?v=KGr_KFiCX4s

Inhoud: Roodkapje krijgt een vriendschapsverzoek van

‘Dustin Wolfi Mieber’.

Boodschap: Ga enkel in op vriendschapsverzoeken van

mensen die je kent.

Kenmerken: Herkenbaar - parodie op sprookje Roodkapje

Titel: Filmpje bij 10 geboden om veilig te surfen op het in-ternet Taal: Nederlands Bron:

http://m.deredactie.be/#!/snippet/545a1a190cf2c33a9332

db1a

Inhoud: Een ploeg van ‘de redactie’ gaat op zoek naar een

jongere en confronteert die met de informatie die publiek

staat op zijn facebookprofiel.

Boodschap: Wat geef je prijs op social media wat iedereen kan zien? Kenmerken: Confronterend – herkenbaar, goed als opstap voor gesprek of vorming over privacy-instellingen.

Titel: Basta: mag ik uw wachtwoord? Taal: Nederlands Bron: https://www.youtube.com/watch?v=6uknozuNBG0

Inhoud: Basta (programma op VRT) test hoe makkelijk

mensen hun paswoord prijsgeven en slaagt er zelfs in de

‘eenvoudige’ paswoorden van andere programma-makers

te kraken.

Boodschap: Hoe goed beschermt u uw wachtwoord? Kenmerken: Grappig – herkenbaar, goed als opstap voor gesprek of vorming rond veiligheid en thema wachtwoor-den.

Enkele commentaren over bruikbaarheid/inzetbaarheid van bovenstaande filmpjes in sociaal-werk-

organisaties:

'Grappige filmpjes' spreken wel aan bij jongeren. Dat is een goede introductie. - Te serieus werkt niet altijd even goed.

Filmpjes zijn goed om aan te tonen wat er allemaal over jou te vinden is online. Dit is meer dan je denkt. Hier maak je de mensen er wel bewust van dat ze voorzichtig moeten zijn met wat ze on-line plaatsen.

Korte filmpjes werken misschien beter dan lange filmpjes. Dan is de boodschap misschien duide-lijker.

Agressief filmpje' = wel heel duidelijk! Filmpjes spreken snel aan. Dit is interessanter dan iemand die het gewoon uitlegt. Er zijn verschillende stijlen van filmpjes. Voor iedereen is het anders welke filmpjes het meeste

aanspreken. Bijvoorbeeld tieners, personen met beperking, ...

Page 9: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 9 van 15

Op zoek naar meer filmpjes?

Informatieve filmpjes http://www.klascement.be/mediawijsheid/: 10 filmpjes http://www.schooltv.nl/zoekresultaten/?q=mediawijsheid: hier kun je filteren per leeftijdscategorie http://www.someservices.nl/leuke-film-over-social-media/#axzz3ns9SyIFw: filmpje met do’s en dont’s op sociale media.

4.2 Instructiefilmpjes over sociale media Mediawijsheid impliceert dat je ook de media kunt gebruiken. Diverse filmpjes helpen je als leek op weg. Zo brengt de site van Platform voor de Informatiesamenleving (ECP)4 instructiefilmpjes over veilig

internetten. Hier vind je ondermeer filmpjes over het beheren van in-app instellingen, het aanpassen

van de privacyinstellingen op Facebook en Twitter en het aanpassen van je cookie-voorkeuren.

Op www.veiligonline.be vind je oa.:

een filmpje over hoe je een profiel op facebook kunt maken dat goed beschermd is.

een filmpje over hoe je chat via skype kunt configureren. Tip: Tik in het zoekveld op YouTube het volgende in ‘hoe werkt [vul aan, bijv. Facebook, Twitter,

Instagram …]’ en je vindt meteen tal van informatieve fimpjes.

4.3 Veilige wachtwoorden gebruiken De meeste mensen zijn overtuigd van het belang van een veilig wachtwoord maar in de praktijk

wordt daar slordig mee omgesprongen. Zelfs als de organisatie stelt dat maandelijks een nieuw

wachtwoord moet worden ingesteld, wordt dit vaak als formaliteit gezien en brengt men minimale

wijzigingen aan of hangt het paswoord gewoon op een post-it aan het computerscherm …

Een sterk wachtwoord is niet te raden en bovendien moeilijk te kraken door een computer. Een goed

wachtwoord bevat naast gewone letters en cijfers ook hoofdletters, leestekens en bijzondere karak-

ters. Probleem is dat dergelijke wachtwoorden moeilijk te onthouden zijn.

Tip: Gebruik een zin, de titel van een boek of een songtekst die je goed kunt onhouden. Bijvoorbeeld:

“Mijn zus Lies zingt beter dan K3!” en gebruik de eerste letters van elk woord (MzLzbdK3!).

4 ECP is een neutraal platform van bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke organisaties en heeft tot doel het gebruik van ICT in de Nederlandse samenleving te versterken. Site:

Page 10: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 10 van 15

Hieronder twee bruikbare tools om sterke wachtwoorden te maken

Titel: Veilig wachtwoord Taal: Nederlands Bron: http://veiligwachtwoord.uwpc.info

Inhoud: Op deze website lees je in het stappenplan hoe u veilige (ook wel sterke) wachtwoorden maakt. .

Titel: Hoe sterk is jouw wachtwoord? Taal: Nederlands Bron: http://www.jewachtwoord.nl/

Inhoud: Tool om te snel te kijken hoe sterk je wacht-

woord is.

Tip: Daarnaast vind je ook meer info bij vragen over pas-woorden op https://veiliginternetten.nl/themes/basisbeveiliging/wachtwoorden/

4.4 Spelen – serious games

Masterfind

http://www.childfocus.be/clicksafe/masterfind/ - serious game over mediawijsheid

Onlinespel van Child Focus om jongeren bewust te maken van het belang van hun privacy op het

internet. Gratis.

Andere spelen van Childfocus vind je op: http://www.childfocus.be/nl/media-

center/field_media_type/games-90

Caspargame

Doel: jongeren bewust maken van de kansen, maar ook de valkuilen die het gebruik van nieuwe me-dia met zich meebrengen.

http://caspargame.eu/nl

4.5 Affiches en infographics rond mediawijze thema’s: In het boek Mediawijs Online5 worden vele concrete tips en adviezen gegeven bij het gebruik van

sociale media tijdens gebeurtenissen die centraal kunnen staan in het leven van kinderen en jonge-

ren zoals de ontwikkeling van een online identiteit, het sluiten van online vriendschappen, cyberlief-

de. Ook cyberpesten komt aan bod.

5 Walrave, M. & Van Ouytsel, J., Mediawijs online. Jongeren en sociale media (2014), Lannoo Campus, Leuven,

Page 11: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 11 van 15

Op de site van mediawijs.be kun je 7 fiches downloaden waarin de tips en adviezen uit het boek ge-

bundeld zijn. Een heldere en snelle manier om je in te werken in diverse thema’s

1. Over sociale netwerken op internet

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_1_sociaalnetwerken_digi.pdf

2. Over cyberliefde

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_2_cyberliefde_digi.pdf

3. Over sexting: persoonlijke seksuele beelden en berichten verspreiden

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_3_sexting_digi.pdf

4. Over grooming: online contact tussen volwassenen en jongeren

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_4_grooming_digi.pdf

5. Over cyberpesten

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_5_cyberpesten_digi.pdf

6. Over je locatie delen op sociaal netwerksites

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_6_locatie-delen_digi.pdf

7. Over een goede online-reputatie

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/fiche_7_online-reputatie_digi.pdf

Affiche: EHBO-kit voor privacy & sociale media

Deze affiche bevat informatie of hulp omtrent privacy en socia-le media. Wil je jouw account op sociale media verwijderen? Meer weten over oplichters op sociale netwerken? Op zoek naar tips en tricks om je beter te beschermen tegen gepersonaliseerde re-clame? Wil je cyberhate aangeven? Of consumentenbedrog signaleren? De affiche wijst je de weg. Je kunt de affiche downloaden of bestellen . Bron: http://mediawijs.be/sites/default/files/wysiwyg/emsoc_ehbo-kit_poster.pdf http://mediawijs.be/nieuws/bestel-nu-jouw-mediawijze-posters Tip: de websites op de affiche zijn ook terug te vinden in een ‘Symbaloo’ van Jo Vanhecke en vandaaruit makkelijk te raadple-gen: http://www.symbaloo.com/mix/ehboprivacysocialmed

Affiche' Doorprik je bubble om anoniemer te surfen'

Op de affiche vind je 10 eenvoudige stappen die je kan nemen om je web-ervaringen te depersonaliseren. Je kunt de affiche downloaden of be-stellen . Meer info over de bubble

Page 12: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 12 van 15

Bron: http://mediawijs.be/sites/default/files/wysiwyg/filter-bubble_5_0.pdf en http://mediawijs.be/nieuws/doorprik-je-bubble-om-anoniemer-te-surfen Posters veilig internet Childfocus

Over jezelf online beschermen: http://www.childfocus.be/sites/default/files/jezelf_online_beschermen.pdf

Nadenken over wat je online plaatst: http://www.childfocus.be/sites/default/files/denk_na_voor_je_iets_online_zet.pdf

Over online vrienden http://www.childfocus.be/sites/default/files/online_vrienden.pdf

5 Meer weten … interessante sites

Mediawijs.be Op Mediawijs.be kan je terecht voor allerhande informatie over mediawijsheid. Mediawijs.be, het Vlaamse Kenniscentrum voor Mediawijsheid, is in januari 2013 op initiatief van de Vlaamse Overheid en in samenwerking met iMinds Media, van start gegaan. Mediawijs.be wil alle burgers vandaag en morgen in staat stellen om zich bewust, kritisch en actief te

bewegen in een gemediatiseerde samenleving. Het speelt een coördinerende en inspirerende rol

binnen het mediawijsheidsveld.

Je vindt er ondermeer dossiers rond diverse thema’s zoals:

http://mediawijs.be/dossiers/dossier-digitale-kansen-voor-kansarme-groepen

http://mediawijs.be/dossiers/dossier-wat-dat-mediawijs

Ook het onderdeel mediacoach MOOC is een aan-

rader. http://mediacoach.mediawijs.be/user

Het omvat een online leertraject over mediawijs-

heid. “Via video’s en achtergrondinformatie ko-

men deelnemers meer te weten over uiteenlo-

pende mediawijze thema’s zoals privacy, online

identiteit en media & relaties. Maar niet alleen de

theorie komt aan bod, de deelnemers krijgen ook

kennisvragen voorgeschoteld en achtergrondin-

formatie aangereikt.”6

Registreren is nodig.

6 http://mediawijs.be/nieuws/mediawijsbe-gaat-begin-2015-van-start-met-de-mediacoach-mooc

Page 13: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 13 van 15

www.mediawijsheid.nl “Mediawijsheid.nl is de Nederlandse wegwijzer in mediawijsheid. De belangrijkste functies zijn het

informeren over mediawijsheid onderwerpen in de vorm van beknopte dossiers, nieuws en het door-

verwijzen naar initiatieven en het aanbod van partners die zich met deze specifieke onderwerpen

bezig houden. De website is bestemd voor wie meer wil weten over mediawijsheid.”7

Interessante pagina’s:

https://www.mediawijsheid.nl/dossiers/: oa. over gaming, jongeren met een beperking, grooming …

https://www.mediawijsheid.nl/beperking/ met oa. materiaal voor begeleiders van mensen met een

beperking.

www.mediawijzer.net “De website van Mediawijzer.net richt zich op mediawijsheid professionals en netwerkpartners, het is

de ontmoetingsplek van makers van mediawijsheid. Samen met een groep enthousiaste bloggers

nodigen we je uit in discussie te gaan over actuele mediawijsheidzaken in de blogomgeving. Deel

kennis, ervaring en inzichten in de reacties, of laat je horen in de community. Ook kun je hier in con-

tact komen met andere leden. Bijvoorbeeld om nieuwe initiatieven en samenwerkingen mee te star-

ten.”8

Interessante pagina:

http://www.mediawijzer.net/wp-content/uploads/internet10tipsvoorbegeleiders.pdf

Veiliginternetten.nl “Veilig internetten is een website waar mensen tips, tricks en praktische stap voor stap uitleg kunnen

vinden over wat zij kunnen doen en laten om veilig te internetten. Ze vinden er tips hoe ze veilig om-

gaan met hun online privacy, hoe ze veilig gebruik maken van wifi, wat ze kunt doen en laten op soci-

ale media, en ze vinden er uitleg over hoe zij kinderen helpen veilig online te zijn. Deze site is bedoeld

voor iedereen met vragen over veilig gebruik van internet.”9

Interessante pagina’s

https://veiliginternetten.nl/themes/sociale-media/ https://veiliginternetten.nl/themes/situatie/3-tips-voor-het-gebruik-van-sociale-media/https://veiliginternetten.nl/themes/kinderen-online/

7 http://www.mediawijzer.net/over-mediawijzer/ 8 http://www.mediawijzer.net/over-mediawijzer/ 9 https://veiliginternetten.nl/uitleg/

Page 14: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 14 van 15

Media W en Wegwijzer mediawijsheid in het sociaal werk Sinds 2013 loopt het project ‘Media-W’ (media-wijsheid, media-welzijn)10. Het project is erop gericht

om via hulpverleners ‘jongeren en gezinnen in maatschappelijk kwetsbare situaties’ te ondersteunen

bij het gebruik van nieuwe media en hen mediawijsheid bij te brengen.

De bundel Wegwijzer Mediawijsheid in het sociaal werk is een van de resultaten van het project en

richt zich tot hulpverleners die werken met jongeren en hun directe leefomgeving. “De eerste stap in

dit project is hulpverleners en hulpverleners ‘in spe’ mediawijs maken met de bedoeling dat zij deze

mediawijsheid kunnen inzetten in hun contacten met de doelgroep. […] Met deze bundel willen we

passende informatie, tools en tips & tricks aanbieden om mediawijs met cliënten aan de slag te

gaan.” 11

Childfocus - preventiemateriaal Deze catalogus bundelt pedagogische tools rond veilig internet voor jongeren

http://www.childfocus.be/sites/default/files/catalogus_nl.pdf

Mediacenter: Filmpjes, spelletjes, dossiers, materiaal per doelgroep … te vinden op

http://www.childfocus.be/nl/media-center

Veilig internetten: materiaal voor kinderen, jongeren, ouders en professionals. Informatie over veilig

en verantwoord internetgebruik voor en door kinderen en jongeren.

http://www.childfocus.be/nl/preventie/clicksafe-veilig-internetten

10 Dit ICT-inclusieproject is een samenwerking tussen Thomas More, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, de Brusselse Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW) Mozaïek en Archipel - ondertussen CAW Brussel - en Telenet. 11 Provoost, D., Media-W Wegwijzer Mediawijsheid in het sociaal werk (2014), Steunpunt Algemeen welzijns-werk, (vormingsbundel Vorming Media-W), 38 p. De ‘Wegwijzer Mediawijsheid in het sociaal werk’ kun je downloaden via http://www.vvos.be/nl/nieuws/wegwijzer-mediawijsheid-in-het-sociaal-werk-media-w

Page 15: Mediawijsheid van gebruikers (doelgroep & medewerkers)files.sociaal-werk-netwerkt-online.be/200000319... · Mediawijsheid is een belangrijke onlinehulpcompetentie voor sociaal werkers.

Pagina 15 van 15

‘Sociaal werk netwerkt online’ bevat veel meer

Deze tekst maakt deel uit van de website www.sociaal-werk-netwerkt-online.be

Deze website bevat een gps en tools voor beroepskrachten uit sociaal werkorganisaties die professi-oneel willen communiceren op sociale netwerksites:

Een e-book Een gps naar sociale netwerksites met tips en aanbevelingen voor beroepskrachten van organisaties in welzijnswerk en gezondheidszorg.

14 teksten rond verdiepende invalshoeken

Ondersteunende tools

checklists filmpjes afwegingen inspirerende stappenplan/ links literatuur praktijken infographics

Dit project kwam tot stand dankzij de medewerking en inbreng van meer dan 50 sociaal werkers. Dit project is een initiatief van