Het Evangelie

volgens St. MattheüsHfst 1 en 2

Bronnen

• Jewish New Testament Commentary– David H. Stern

• Ignatius Catholic Study Bible– The Gospel of Matthew– Dr. Scott Hahn & Curtis Mitch

• Jesus in the Talmud– Peter Schäfer

• Catholic Apologetics Study Bible (CASB)– Robert A. Sungenis

Terug

Onderwerpen• Oproep van de Kerk

– Bijbels wereldbeeld

• De vier evangeliën– Het goede en het slechte nieuws

• Indeling van het Mattheüs evangelie• Kern van het evangelie volgens Mattheüs

– Koninklijke Messias en Koninkrijk

• Jezus in de Talmoed– Toldot Yeshu

• Profetische betekenis van de Bijbelse feesten• Mattheüs 1 – 3

– Geslachtenlijst en geboorte (Mat. 1)– Drie wijzen en Herodes (Mat. 2)

Oproep van de Kerk

Paus Johannes XXIII schreef

• “Wij nodigen je dringend uit de Heilige Schrift te lezen en te overwegen, je met de geinspireerde

teksten zo goed mogelijk vertrouwd te maken......

• Allen moeten wij op een eenvoudige wijze kennis nemen van de richtlijnen voor het leven, die in de Bijbel vervat zijn. Laten wij de Bijbel nemen, als

gids voor ons leven.”

Terug

Hoe gehoor geven?Panorama van de Geschiedenis

Schepping

Zondeval

Zondvloed

Abraham

De Exodus

David Christus

Het Land Israel De Diaspora

Ballingschap

Genesis

Rest OTNT

6,000 Jr?

~150 jr

David Christus

Ballingschap

6,000 Jr?

Christus

Een Bijbels wereldbeeld ontwikkelen• Wat proberen de goddelijk geïnspireerde teksten ons te vertellen?

• 1e instantie – dat waar de tekst in geïnteresseerd is

• 2e instantie – de onderwerpen die de tekst niet behandeld die wij belangrijk vinden

Terug

David Christus

Ballingschap

6,000 Jr?

Christus Staat Israel

1948

Onderwerpen• Oproep van de Kerk

– Bijbels wereldbeeld• De vier evangeliën

– Het goede en het slechte nieuws• Indeling van het Mattheüs evangelie• Kern van het evangelie volgens Mattheüs

– Koninklijke Messias en Koninkrijk• Jezus in de Talmoed

– Toldot Yeshu

• Mattheüs 1 en 2– Apologetische tekst

De Vier Evangeliën

•Mattheus

(Leeuw)

Markus(Os)

Lucas

(Mens)

Johannes(Adelaar)

• Jezus de rechtvaardige Koning • De Leeuw van Judah

• Jezus de Dienaar en Werker.• Nadruk op Zijn wonderen, kracht en daden

• Jezus de Geneesheer en vriend van zondaars• Nadruk op Zijn Menselijkheid en Wijsheid

• Jezus het Woord van God, het Levende Brood

• Nadruk op Zijn goddelijkheid

Terug

Gebaseerd op het visioen van Ezechiel 1

Auteurschap

Vier evangeliën identificeren geen schrijver

Apostolische en Patristische overlevering is eenduidig over het auteurschap van Mattheüs

Autoriteit van de Kerk nodig om dit te bepalen Geldt voor alle boeken van de Bijbel De Bijbel heeft geen geïnspireerde inhoudsopgave

Terug

Mattheüs• Mattheüs de zoon van Alpheus (Mar. 2:14)

– Galileër– Eusebius zegt dat hij een Syriër was

• Belasting inner in Kafernaum– Hij innde belasting voor Herodes Antipas– Hoewel Joods, verafschuwd door de Farizeeërs

• Door Jezus geroepen– Volgde Hem en bereidde een feest– Belastinginners en zondaars tafelden met Hem en de

discipelen – Jezus beantwoorde het protest van de Farizeeërs met

de woorden: "Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars“

Mattheüs• St. Irenæus verteld ons dat Mattheüs het

evangelie onder de Hebreeuwen verkondigde– St. Clemence van Alexandrië zegt dat hij dat 15 jaar

deed

– Eusebius beweerd dat voordat Mattheüs naar andere landen ging hij zijn Evangelie in de moedertaal gaf

• De overleveraars zijn niet eenduidig over welke landen Mattheüs evangeliseerde– Bijna allen noemen Ethiopië (ten zuide van de

kaspische zee (niet iAfrika),

– Sommigen Perzië en het konkinkrijk van de Parten, Macedonië en Syrië

Het Goede Nieuws

• Evangelion (Gr.)

• Kan niet gewaardeerd worden als het “slechte nieuws” niet duidelijk is !!

• Wat is het “slechte nieuws”?– Best beschreven in de Exodus– Het evangelie volgens Mattheüs beschrijft de

“Nieuwe Exodus”

Terug

Het “Slechte Nieuws” (1/3)

• God’s volk zucht onder gevangenschap en slavernij in een vreemd land– God is veraf– Het volk kan zichzelf niet verlossen

• Wat is onze “natuurlijke” toestand?

Terug

Het “Slechte Nieuws” (2/3)

“Ook u die dood was door uw dwalingen en uw zonden, waarin u eertijds hebt geleefd, toen u zich nog liet

leiden door de god van deze wereld, de heerser over het machtsgebied van de lucht, de geest die nog altijd

aan het werk is onder de ongehoorzamen …

Trouwens, ook wij allen hebben vroeger tot hen behoord, toen wij ons leven lieten beheersen door

zondige begeerten en deden wat onze zondige gedachten ons ingaven. Van nature waren wij een

voorwerp van Gods toorn, zoals de anderen.” - (Efe. 2:1-3) -

Terug

Het “Slechte Nieuws” (3/3)

• De koude conclusie voor de gehele mensheid is:– “Want allen hebben gezondigd en allen zijn

verstoken van de goddelijke heerlijkheid.” • (Rom. 3:23)

– KKK 389•De efzonde is ..., de “keerzijde” van de blijde

boodschap

• Wat voor slavernij kennen we vandaag?

Terug

Het Goede Nieuws de “Nieuwe Exodus”

1. Mozes

2. bevrijdt

3. Zijn volk Israel

4. uit de slavernij

5. Aan Farao in Egypte

6. Door de rietzee

7. en de wildernis

8. op weg naar het beloofde land

1. Jezus de messias

2. Bevrijdt

3. De Kerk - het nieuwe Israel

4. uit de geestelijke slavernij van zonde en de macht van de wereld,

5. de heerschappij van Satan

6. Door de dood

7. En het vagevuur

8. Naar het beloofde land, de hemel

8 symbolen

Terug

Galilea

Terug

Indeling van het Boek (1/4)

Het Mattheüs evangelie wisselt verhaal af met redevoeringen van Jezus

1. Proloog: De voorvaderen en de kinderjaren van Jezus (1:1 – 2:23)• Geboorte van Jezus, bezoek van de Wijzen, vlucht

naar Egypte, slachting van de onschuldige kinderen, terugkeer van de Heilige Familie

2. Boek 1: Johannes de Doper en het vroege publieke optreden van Jezus (3:1 – 7:29)• Verhaal: Optreden van Johannes en Jezus• Redevoering: De Bergrede

Terug

Indeling van het Boek (2/4)

3. Boek 2: De wonderdaden van Jezus en de aanstelling van de twaalf (8:1 – 10:42)• Verhaal: Wonderdaden van Jezus• Redevoering: Missie voor de

4. Boek 3: Groeiende controversie en het Nieuwe Koninkrijk (11:1-13:58)• Verhaal: Jezus confronteerd een verdorven

generatie• Redevoering: Koninkrijks gelijkenissen

Terug

Indeling van het boek (3/4)

• Boek 4: Jezus instrueert Petrus en de twaalf (14:1 – 18:35)– Verhaal: Reizen en wonderen van Jezus– Redevoering: Leven in de Kerk

• Boek 5: Jezus reis naar Judea en binnenkomst van Jeruzalem (19:1 – 25:46)– Verhaal: Gebeurtenissen in Judea en Jezus leer

in de tempel– Redevoering: de Olijfberg redevoering

Terug

Indeling van het boek (4/4)

• Verhaal van de passie week – het lijden en de wederopstanding van Jezus (26:1-28:20)

– Zalving te Bethanië– Het laatste avondmaal– Verraad en berechting van Jezus– Kruiziging– Wederopstanding– De uitzending van de apostelen

Terug

Onderwerpen• Doelstellingen

– Oproep van de Kerk– Bijbels wereldbeeld

• De vier evangeliën– Het goede en het slechte nieuws

• Indeling van het Mattheüs evangelie• Kern van het evangelie volgens Mattheüs

– Koninklijke Messias en Koninkrijk• Jezus in de Talmoed

– Toldot Yeshu

• Mattheüs 1 en 2– Apologetische tekst

Terug

Evangelie volgens Mattheus

Het evangelie van het Koninkrijk

Bedoeling van Mattheus

• Aan zijn mede-joden bewijzen dat Jezus Degene is naar wie alle profeten verwijzen– de Messias, de Koning van de Joden

“geschreven door een jood, aan joden over een jood die gekruisigd was omdat hij zei dat Hij

koning van de joden was”Terug

Koninklijke Messias

• Koninklijke Messias– Christos – Grieks, Mashiach – Hebreeuws– “De Gezalfde”

• Koningen en priesters werden gezalfd– Ceremonie voor toekennen van autoriteit -

gebruik van Olijf olie– De gezalfde ontvangt een door God gegeven

priesterlijke en koninklijke autoriteit

Terug

Samuel

DavidSolomon

1 Samuel

1 Kronieken 2 Kronieken

Het Koninkrijk

Saul

2 Koningen2 Samuel

Zuidelijke Koninkrijk - Judah

Noordelijke Koninkrijk - Israel

Elijah

AssyrischeBallinschap

Babylonische Ballinschap

Elisha

1 Koningen

• Door ongehoorzaamheid verloor Israel het koninkrijk en de tempel• Toch hebben de profeten het allemaal over het herstel ervan

– Jesaja 11

Het Koninkrijk 1/2

Wat is het Koninkrijk?

• Zijn Kerk, het Nieuwe Israel

• Waar God gekent en aanbeden wordt

• Zonden niet alleen vergeven..., maar verwijderd worden

• Eeuwig Leven wordt uitgegoten over al haar inwoners

Terug

Het Koninkrijk 2/2

• Geen politiek maar een zichtbaar geestelijk koninkrijk

• Christus maakte Petrus de “Rots” het fundament en heerser van Zijn Kerk– Mat. 16:15-20

• De Boodschap die de Kerk verkondigd komt van God, niet van mensen– Deposito Fidei

Terug

Jezus in de Talmoed

• “The Talmud paints Jesus in the darkest colors” – Rabbi Tovia Singer (Let’s get biblical series - www.outreachjudaism.org )

• In de Talmoed snippers teksten met verhulde verwijzingen naar Jezus– Benadrukken superioriteit Judaisme t.o.v.

Christendom

• Culmineerde in de “Toldot Yeshu”– De “Biografie van Yeshua” (Jezus)– Circuleerde mondeling ~ 2e eeuw– Joodse polemiek - Satire op het evangelie

Terug

Jezus in de Talmoed

• Maakt belachelijk– De maagdelijke geboorte – De Messiaanse claim van Jezus– Zoonschap van God

• Geschriften van Kerkvaders verwijzen ook naar dergelijke polemieken– Justinus de Martelaar (vroeg 2e eeuw)

•Dialoog met (de jood) Trypho

– Origines – Contra Celsum– Tertullianes (tweede helft 2e eeuw)

Terug

Toldot Yeshu

• Onrechtmatige geboorte– Jezus onrechtmatige zoon van Romeinse soldaat

Panthera – Yeshua Ben Panthera

• Belangrijkste punten– Maria is verleid en heeft een godsdienstige

verleider ter wereld gebracht – Jezus - een verleider en ketter

Terug

Toldot Yeshu

Jezus discussie met de Farizeeën

‘Onze vader is Abraham!’ antwoordden ze. Daarop zei Jezus: ‘Als u werkelijk kinderen van Abraham bent, zou u doen wat Abraham deed. In plaats daarvan

bent u eropuit om Mij te doden, iemand nog wel die u de waarheid heeft verkondigd die Hij van God

heeft vernomen. Zoiets zou Abraham nooit gedaan hebben. Nee, u hebt een andere vader, en u doet

zoals hij.’ – ‘Wij zijn geen onechte kinderen’, antwoordden ze. ‘We hebben maar één Vader, en

dat is God!’ (Joh 8:39-41)

Terug

Toldot Yeshu• ‘Letterlijk: geboren uit “Pornea” (Gr.) = overspel

– Ze noemen Jezus een bastaard

• De vroege christenen noemde Jezus “Yeshu ben Parthenos “– Jezus zoon van de Maagd

• Gebaseerd op de Septuaginta (LXX)– Oudste griekse vertaling van het OT

• Jesaja 7:14 “Daarom geeft de Heer zelf een teken aan u: Zie, de jonge vrouw is zwanger, en zal een zoon ter wereld brengen, en u zult hem de naam Immanuël geven. “– LXX vertaald jonge vrouw (Almah in het hebreeuws) met

Parthenos (= maagd) in het Grieks

Terug

Bijbelse feesten Profetische karakter

• De feesten van Mozes– 7 feesten beschreven in de Torah (Leviticus 23)– Jezus zei “Denk niet dat ik gekomen ben om de Wet of

de Profeten af te schaffen. Ik ben niet gekomen om ze af te schaffen, maar om ze tot vervulling te brengen” (Mat. 5:17)

• De feesten zijn een voorafschaduw van Jezus– “Laat niemand u iets voorschrijven op het gebied van

eten en drinken of het vieren van feestdagen, nieuwemaan en sabbat. Dit alles is slechts een schaduw van wat komt – de werkelijkheid is Christus.” (Col 2:16-17)

Bijbelse feesten Profetische karakter

• Voorjaar feesten in de maand Nisan– Pesach– Feest van ongezuurd brood (Hag haMatzah)– Feest van eerstelingen (Hag haBikkurim)

+ 49 dagen = wekenfeest (Hag haShavuot)

• Najaar feesten in de maand Tishri– Yom Teruah (Feest der Bazuinen)– Yom Kippur ( Grote Verzoendag)– Succoth ( Loofhutten feest)

Mattheüs 1 - 3Afstamming van Jezus Christus, zoon van David,

zoon van Abraham. Abraham was de vader van Isaak, Isaak van Jakob, Jakob van Juda en zijn broers. Juda was de vader van Peres en Zerach en Tamar was hun moeder. Peres was de vader

van Chesron, Chesron van Aram, Aram van Amminadab, Amminadab van Nachson, Nachson van Salmon. Salmon was de vader van Boaz en

Rachab was zijn moeder. Boaz was de vader van Obed en Ruth was zijn moeder. Obed was de

vader van Isaï, Isaï van koning David. David was de vader van Salomo en de vrouw van Uria was

zijn moeder. (Mat. 1:1-6)

Terug

Nut van een generaties lijst?

• Bewijzen aanspraak op een titel

• Zoon van Abraham– God zegent door Abraham alle geslachten die

hem zegenen (Gen. 12:3 & Gen. 22:18)

•Abraham = Vader van vele volken

• Zoon van David– God bewerkt door de bloedlijn van David de

heerschapij over alle volkeren – 2 Sam. 7:12, Psa 89:3, Psa 132:11, Jes. 9:7, Zec. 9:9-10

Terug

De komst van de MessiasJubel, dochter van Sion,

juich, dochter van Jeruzalem! Zie, uw koning komt naar u toe,

hij is rechtvaardig en zegevierend; hij is nederig, hij rijdt op een ezel,

op een veulen, het jong van een ezelin. Ik vaag de strijdwagens weg uit Efraïm,

de paarden uit Jeruzalem; de strijdboog wordt gebroken.

Dan kondigt hij vrede aan onder de volkeren, en gaat zijn heerschappij van zee tot zee en van de Rivier tot de grenzen van de aarde.

(Zec. 9:9-10)

Terug

Vrouwen in het voorgeslacht?

• Vrouwen uit de heiden volken– Hadden zich met Israel verbonden

• De meeste met een smet op hun naam

Tamar (Genesis 38) Kanaanietische Prostitueerde zich met haar schoon vader

Rahab (Jozua 2) Kanaanietische Prostitue die 2 spionnen hielp Jericho te ontsnappen

Ruth (Ruth 4:13) Moabietische Volgde Naomi en trouwde met Boaz

De vrouw van Uriah (Bathsheba – 2Samuel 11:3)

Hittietische Overspelig en trouwde met de man die haar man vermoorde (koning David)

Terug

Zoon van David • De koninklijke Messias (Melech HaMoshiach)

– David in Hebreeuws drie letters • (Dalet – Wav - Dalet)

– Numerologisch waarde = 14

• Drie maal 14 generaties van Abraham tot Jezus– 42 generaties– Eloah (Hebr. = God) – Numerologische waarde = 42 (3x14)

• Allegorische uitleg - St. Jerome– 42 bivakplaatsen tussen de Exodus uit Egypte en het beloofde land– Verbeeld onze aardse reis met al zijn verleidingen – Van verlossing uit geestelijke slavernij tot de erfenis van de hemel

Terug

Moraal• Preventie• Toen Mattheüs zijn evangelie schreef

– Judeërs hadden Jezus afgewezen als Messias– Op de hoogte van wat over Jezus en Maria gezegd werd

(overspelige vrouw, bastaard-zoon)

• Mattheüs verwijsd naar de vrouwen in het geslacht van David – Waren van twijfelachtige reputatie– Toch kwam uit hen de grote Koning David voort

• Voor ons persoonlijk– God kan uit de slechte dingen die gebeuren in ons leven iets

goeds en heiligs voortbrengen

Terug

Apologetische tekst• Toen Jozef uit zijn slaap wakker werd, deed hij zoals

de engel van de Heer hem had opgedragen. Hij nam zijn vrouw bij zich, en hij had geen gemeenschap met haar voordat zij een zoon baarde. Hij gaf Hem de naam Jezus. (Mat. 1: 24-25)

– Gaat ogenschijnlijk in tegen leerstelling van het altijd maagdschap van Maria

• Voordat = heos (Gr.)– Betekent hier niet een bepaald periode van tijd met

een verandering in de toekomst

– 1Tim. 4:13

Terug

Hoofdstuk 2• De wijzen uit het oosten

– Arriveren in Jeruzalem– Vragen naar de pasgeboren Koning van de Joden– Herodes en heel Jeruzalem waren hierdoor

opgeschrikt

• Herodes was een slecht mens en koning– Geen Judeeër maar een Edomiet (Iudemea)– Ondernam veel bouwprojecten (tempel verfraaid)– Eigen familie vermoord voor macht

Terug

Koningshuis van Herodes• Daniel 2

– De droom van Nebuchadnezar– Een beeld van verschillende (edel) metalen– Verbeelden verschillende koninkrijken

• Hellenistische periode– Alexander de Grote versloeg de Perzen– Zijn koninkrijk verdeeld onder zijn generaals– Makkabeese opstand in Judea tegen Antiochus

Epiphanes (Syrie)

• Judah de Makkabeër– De Hamer - leider van de opstand– Tegen alle verwachting overwinnen ze de Syriers– Instelling van Chanoekah

Terug

Hasmoneaans koningshuis

• Koningschap en hoge-priesterschap– Verbonden in Hasmoneaans koningshuis

135

– 10

5

v. Chr

.

Terug

105

– 10

4

v. Chr

.10

4 - 7

8 v

.

Chr.

69 v.

Chr

.

78 -

37 v.

Chr.

Johannes Hyrcanus

Aristobulus Alexander Jannæus

Vrouw Alexandra Salome (burgerlijk bestuur). Zoon Hyrcanus (Hoge -priesterschap)

Burgeroorlog. Rome intervenieert

37 v.

Chr

.

Herodes koning door Romeinse steun

De Rode DraakToen verscheen aan de hemel een ander teken: een grote, vuurrode draak. Hij had zeven koppen en tien horens, en op

zijn koppen zeven diademen. Zijn staart vaagde een derde deel van de sterren aan de hemel weg en wierp ze op de

aarde. De draak stond vóór de vrouw die zou baren, om haar kind te verslinden zodra zij het gebaard had. Zij baarde een kind, een zoon, die alle volken zal weiden met een ijzeren staf. Haar kind werd ijlings weggevoerd naar God en zijn troon. De vrouw vluchtte naar de woestijn, waar God voor

haar een plaats had bereid om daar gevoed te worden, twaalfhonderdzestig dagen.

Toen brak er in de hemel een oorlog uit. Michaël en zijn engelen vochten tegen de draak, en de draak en zijn engelen vochten terug. Maar zij hielden geen stand en hun plaats werd in de

hemel niet meer gevonden. De grote draak werd neergeworpen, de oude slang, die Duivel en Satan heet en de hele wereld misleidt; hij werd neergeworpen op de aarde

en zijn engelen met hem. (Op. 12:3-9)

De Rode Draak

• Satan wordt hier gepersonificeerd in de Herodiaanse dynastie

• Herodes vermoordde– Aristobulus III, (35 B.C.); – Hyrcanus II (30 v. Chr.) en zijn dochter Alexandra

(28 v. Chr.)– Mariamne, de dochter van Aristobulus III (29 v. Chr.);

– Zijn eigen twee zonen Alexander and Aristobulus (7 v. Chr)

Back-up slidesTerug

• INRI

• Hebreeuws: Yeshua Hanozri Wemelech HaJehudim.

• Het Hebreeuwse equivalent van INRI: – YHWH

Ander symbool gebruik

• Tocht door Rietzee als symbool voor de Doop– For I would not, brethren, have you ignorant, how that our fathers were all

under the cloud, and all passed through the sea; and were all baptized unto Moses in the cloud and in the sea; (1Co 10:1-2)

• Pesach (joods paasfeest) als een symbool van Christus– Purge out the old leaven, that ye may be a new lump, even as ye are

unleavened. For our passover also hath been sacrificed, even Christ: (1Co 5:7)

Het Woord van God

• Christus is het Woord van God– Het Vleesgeworden Woord (Joh. 1:14)

– De Bijbel is ook het Woord van God– Het geschreven Woord en het eeuwige Woord

• Heel de goddelijke Schrift is slechts 1 boek en dit ene boek is Christus– “want heel de goddelijke Schrift spreekt van Christus en

heel de goddelijke Schrift wordt vervuld in Christus”• KKK 134

– “Uw woord is een lamp voor mijn voeten, het is een licht op mijn pad” (Psa. 119:205)

Het Woord van God• Is de h. Schrift goddelijk zoals Jezus goddelijk

is?– Nee - wel goddelijk geinspireerd– Jezus was zonder zonde zoals de Schrift zonder

fouten is•heet hangijzer onder theologen vandaag

• Zowel Christus als de h. Schrift gegeven ten bate van onze verlossing– 2e Vaticaans concilie (Dei Verbum – 11)– Beide geven God’s openbaring over Hem zelf– De 1 interpreteert de ander

Inspiratie en Foutloosheid

• Hoe we de Bijbel zien bepaald hoe we de Bijbel lezen en “wat we er uit halen” !– Dat geld ook voor bv. nieuws, boetes,

aanmaningen etc.– Onze perceptie over de betrouwbaarheid en

autoriteit van de bronnen (en hoe ze ons leven kunnen

beinvloeden) bepaald hoe we het lezen

2e Vaticaans concilie

• Dogmatische constitutie - Dei Verbum Paragraaf 9– “De heilige Schrift immers is het spreken van God in

zover dit onder de ingeving van de Heilige Geest schriftelijk wordt vastgesteld”

• Dogmatische constitutie - Dei Verbum Paragraaf 11– “Want krachtens het apostolisch geloof houdt onze

moeder, de heilige Kerk, de boeken zowel van het Oude als van het Nieuwe Testament, in hun geheel met al hun onderdelen, voor heilig en canoniek, omdat ze, als geschreven onder ingeving van de Heilige Geest, God tot auteur hebben en als zodanig aan de Kerk zijn overgeleverd”

2e Vaticaans concilie• Dogmatische constitutie - Dei Verbum Paragraaf 11

– “Omdat men dus alles, wat de geïnspireerde of gewijde schrijvers zeggen, moet houden als door de Heilige Geest gezegd, moet met ook belijden, dat de boeken van de Schrift met zekerheid, trouw en zonder dwaling de waarheid leren, die God omwille van ons heil in de heilige Boeken wilde doen vastleggen.”

– Noten bij deze tekst

Parallelen

• Israel werd 10 keer op de proef gesteld in de wildernis– Mozes voor moordenaar

uitgemaakt

– 10 keer faalden ze

– 10 wonderen

• Een minderheid wilde het beloofde land binnengaan– Jozua en Caleb

• Jezus verricht 10 wonderen

Einde van Mattheüs