Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58...

18
Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken Jan-Willem Polman

Transcript of Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58...

Page 1: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken

Jan-Willem Polman

Page 2: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

www.lijnenspecialist.nl

• Grote voorraad lijnen voor de watersport,

• In twee dagen geleverd,

• Gratis verzenden (bestellingen > €50),

• Deskundig advies en maatwerk.

Stuurmankade 276 – Amsterdam - 020-419 6412 [email protected]

Volg ons op: Facebook.com/DeLijnenspecialist Twitter.com/#Lijnenspclst

Page 3: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Programma

• Constructie lijnen

• Materialen lijnen

• Toepassingen

• Moderne splitstechnieken

Dubbel gevlochten polyester lijn

Dyneema softshackle

Enkel gevlochten dyneema lijn

Page 4: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Constructie Lijnen

Geslagen Lijn: Multi purpose, kan knikken.

Sqare Plaits: Knikt niet torsie vrij, landvast.

Enkel gevlochten: Soepel. Multi purpose.

Wordt zowel voor klassieke materialen als high

performance materialen. Makkelijk te splitsen.

Dubbel gevlochten: Multi purpose

Wordt zowel voor klassieke materialen als high performance materialen.

Gevlochten mantel met kern van parallelle vezels: grote sterkte en weinig rek, lastig te splitsen

Gevlochten Mantel met kern van geslagen lijnen: schoten, vallen, economisch te produceren.

Page 5: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Materialen

Materiaal Merknamen Rek bij 50%

breeksterkte

Breeksterkte

(ф 8mm)

Dichtheid

([kg/dm3]

Smeltpunt

[°C]

UV

bestendig

Slijtvastheid

Polypropyleen 0.16 1350 kg 0.91 (drijft) 170 Matig Matig

High Molecular Weight

Polyethylene

Dyneema,

Spectra 

0.034 6300 kg 0.97 (drijft) 150 Zeer goed Goed

Polybenzobisoxazole

(PBO)

Zylon  0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig

Liquid Crystal Polymer Vectran  0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Polyester Dacron  0.08 1800 kg 1.38 260 Zeer goed Zeer goed

Polyamide Nylon  16% droog,

20% nat

1900 kg 1.14 220-250 Goed Goed

Page 6: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Kernen: schoten, vallen & trimlijnen

Kern Materiaal Eigenschappen Opmerking

Polypropyleen Licht, niet erg sterk, veel rek Wordt ook vaak als "vulmiddel" gebruikt, bv in combinatie met

Dyneema (kosten- en/of gewichtsbesparing)

Polyester Duurzaam relatief weinig rek Verschillende kwaliteiten, goede prijs kwaliteit voor

toerschepen. Wordt soms ook in combinatie met een dyneema

kern als tussenmantel gebruikt (kostenbesparing)

Dyneema (HMPE) Licht, zeer sterk, weinig rek, zeer slijtvast, maar

vertoont kruip onder langdurige statische belasting

SK75 is het meest gebruikt, SK78 is iets sterker en heeft

minder last van kruip, SK90 is het sterkst (+30%) en zit wat

betreft kruip tussen SK78 en SK75 in

Vectran (LCP) Zeer sterk, weinig rek, maar slecht UV bestendig

Zylon (PBO) Zeer sterk, weinig rek (minste), maar slecht UV

bestendig

Erg duur wordt vaak met mantel voor kunststof verstaging

gebruikt

2) High Performance Fibers: Kern bepaalt de sterkte van de lijn

1) Conventional Fibres: Mantel is een onderdeel van de sterkte van een lijn

Page 7: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Mantels: schoten, vallen & trimlijnen

Kern Materiaal Opmerking

Cruising

Polyester Duurzaam, vrij glad

Polyester "Staple" Soft feel, standaard zachte schoot

Mix Cordura/ Polyester Grip en duurzaamheid

Dyneema Zeer stijtvast, glad, wordt als extra mantel op slijtpunten gebruikt

Mix Kevlar/ Polyester/ (Cordura)

Mix Technora/ Polyester/ (Cordura)

Mix Vectran/ Polyester/ (Cordura)

Mix PBO/ Polyester/ (Cordura)

Puur PBO en Vectran

High End Regatta lijnen bestand tegen hoge temperatuur, met goede grip.

Lijnen worden met name toegepast op regatta's als b.v. TP52, America's

cup

Off shore Regatta

Performance Cruising/ Regatta

Page 8: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Verschillende Soorten Rek

Permanente initiële Rek

Kort na gebruik is deze rek eruit. Veel lijnen worden bij

productie al voorgerekt, dit haalt de initiele rek eruit.

Elastische Rek Rekt gelijk terug nadat de lijn onbelast wordt

Visco Elastische Rek

Rekt geleidelijk terug na ontspannen

Kruip Permanente rek onder langdurige statische belasting, afhankelijk van tijd, temperatuur en belasting (% vd breuksterkte). Resulteert uiteindelijk in een breuk

Page 9: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Toepassing materialen in hoofdlijnen

Lijnenwijzer: http://www.lijnenspecialist.nl/lijnen-selectie-1.html

Toepassing Functionaliteit Open boten Cruisers Regatta

Landvasten Rek, slijtvast

Schoten Geen rek,

goede grip

Dyneema dubbel/ enkel

voudig gevlochten met

gripgaren

Polyester mantel

met gripgaren,

polyester kern

Polyester mantel

met gripgaren,

dyneema kern

Vallen Geen rek, door

klemmen

Polyester mantel

dyneema kern

Polyester mantel

polyester kern

Polyester mantel

dyneema kern

Trimlijnen Geen rek Polyester mantel

dyneema kern

Polyester mantel

polyester kern

Polyester mantel

dyneema kern

Bakstagen Geen rek, UV

bestendig

Dyneema zonder mantel Dyneema zonder

mantel

Dyneema zonder

mantel

Polyester mantel, liefst met polyamide kern

Page 10: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Houd daarnaast ook rekening met:

• Bij vertraagde lijnen speelt rek een minder grote rol: grootschoot rek minder belangrijk dan in fokkeschoot

• Voor schepen >36 ft geldt grip op schoten een minder belangerijke rol: trim gaat via de lier.

• Bij open boten/ eenheidsklasses is voor schoten vaak goede grip, soepelheid en licht gewicht het belangrijkste. Rek speelt een kleinere rol: lijn wordt continu in de hand gehouden

• Spischoot moet licht soepel en goed in de hand liggen, weinig rek is minder relevant. Ook voor een Spival mag best een rek hebben

• Gebruik van Dyneema levert naast weinig rek ook grote gewichtsbesparing: minder dikke lijnen EN laag soortelijk gewicht

Page 11: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Verjongen van Dyneema lijnen

Gesplitst oog:

bevestiging aan fok/ spi

Schoot vanaf hier tot oog verjongd: Verjonging vanaf zeil tot 50 cm voor lier. • Dyneema kern NIET geschikt voor lier of stopper • Functie van de mantel: stroef en hitte isolator

• Gewichtsbesparing: bij licht weer geen last van lijn gewicht,

• Kern bepaalt 95% van de mechanische eigenschappen, dus mantel niet perse nodig,

• Dyneema kern is behalve heel sterk, lichtgewicht, weinig rekbaar, ook goed UV bestendig

Page 12: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Splitsen - de zwakste schakel telt

50% verlies treksterkte bij een knoop 10% verlies treksterkte bij een oogsplits Gereedschappen om te splitsen:

Page 13: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Splits Overzicht Alle instructie films zijn te vinden op www.lijnenspecialist.nl/moderne_splitstechnieken

Dubbel gevlochten lijnen van polyester (of polyamide)

Dubbel gevlochten lijnen met Dyneema kern

Enkel gevlochten Dyneema lijnen

Soft shackle maken van Dyneema

Verjongen van lijnen en twee lijnen aan elkaar splitsen

Hoe maak je een takeling?

Als beide zijden van de lijn vrij zijn Als een zijde van de lijn vast zit

Page 14: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Twee technieken van vandaag

Dyneema softshackle

Dubbel gevlochten polyester lijn

Mantel van gevlochten polyester lijn draagt voor 30% bij aan breeksterkte – dus bij splitsen gebruik je kern EN mantel

Enkel gevlochten dyneema lijn

Mantel van dyneema lijn draagt maar 5% bij aan breeksterkte – dus bij splitsen gebruik je alleen de kern (core to core splice)

Super sterke en veilige “touwharpjes” met snelsluiting

Page 15: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Enkel gevlochten dyneema lijn

Opmerking: • Locking splice (vergrendelingssplits) is de beste manier

om high performance lijnen te splitsen

• Deze basis “kern op kern” splits techniek is breed toepasbaar: andere splitsen op high performance

lijnen zijn variaties op deze techniek, bv:

Page 16: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Opmerking:

• Algemeen toepasbaar voor dubbel gevlochten polyester of Polyamide lijnen

• Een strakke dichtgevlochten mantel maakt splitsen erg lastig

Dubbel gevlochten polyester lijn

Page 17: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Dyneema softshackle

• Super sterke en veilige “touwharpjes” met snelsluiting

Page 18: Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken...Polybenzobisoxazole (PBO ) Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed

Vragen?

www.lijnenspecialist.nl

Stuurmankade 276 – Amsterdam - 020-419 6412

[email protected]

Volg ons op: Facebook.com/DeLijnenspecialist Twitter.com/#Lijnenspclst